SlideShare a Scribd company logo
4. Mekanika klasikoaren 
oinarriak
1. Sarrera 
Zinematika: partikulen higidura aztertu (arrazoirik gabe) 
Dinamika: partikulen higiduraren eta higidura horren arrazoiaren arteko erlazioa aztertu. 
Partikulen arteko elkarrekintzak: INDARRAK!! 
Higiduraren legeak Isaac Newton-ek enuntziatu zituen (1686. urtean). 
• Lege hauek c (argiaren abiadura hutsean) baino askoz astiroago higitzen diren 
partikulentzat baino ez du balio. 
• Transladatzen diren partikulentzat zein objektu makroskopikoentzat baliagarriak.
2. Newton-en legeak 
NEWTON-en 1. LEGEA: Inertziaren legea 
“Gorputz baten gainean eragiten duen indarren erresultantea zero bada, gorputz hori 
pausagunean dago edo higidura zuzen uniformearekin higitzen da.”  INERTZIA 
Partikula aske: indarrik jasaten ez duena. 
Indarrik ez dagoenean gorputz batek ez du bere abiadura aldatzen. 
Errealitatean: marruskadura-indarra. 
NEWTON-en 2. LEGEA: Mekanika klasikoaren oinarrizko legea 
“Gorputz baten higiduraren aldaketa, beraren gainean eragiten duen indarraren 
proportzionala da eta indar horren norabide berdinean gertatzen da.” 
“Gorputz baten gainean eragiten r duten F = m a r 
indarren erresultantea berdin gorputz horren 
masa bider daukan azelerazioa: .” 
Indar bat baino gehiago daukagunean: 
Partikula aske batentzat: 1N = 1kg m/s2
2. Newton-en legeen analisia 
r r 
NEWTON-en 3. LEGEA: Akzio-erreakzio legea 
“Indarrak beti bikoteka agertzen dira. Gorputz baten gainean indar bat eragiten badu 
(akzioa), azken honek lehenengo gorputzaren gainean indar berdina baina aurkako 
noranzkokoa eragingo du (erreakzioa).” 
Garrantzitsua: - Akzioa eta erreakzioa ez dute gorputz berdinaren gainean eragiten. 
- Akzio eta erreakzioa aldi berean gertatzen dira. 
F = ma 
Bakarrik da baliagarria masa kte-dun problemetan 
(ez karga galtzen duten trenak, koheteak,...) 
ES Inertzialei (ESI) lotutako behatzaileek bakarrik aplika dezakete. 
r r r 
F = ma r = {a r = A + a r '} = ma r ' = F ' 
Galileoren Erlatibitate printzipioa.
3. Indarren adibideak 
Lau oinarrizko interakzio (elkarrekintza) 
GRABITATORIOA ELEKTROMAGNETIKOA NUKLEAR BORTITZA NUKLEAR AHULA 
ITURRIA: karga ahula 
masa (m) karga-elektrikoa (q) kolore-karga 
(quarken ezaugarria) 
Irispide luzekoak Irispide laburrekoak 
Adibidez, elkarrekintza grabitatorioa: 
F G mm r 
r iturriekiko proportzionala 
' ˆ g 
2 
r 
= - 
erakargarria 
lotzen dituen norabidean 
Berdin elkarrekintza elektrostatikoarentzat: 
F k qq r 
' ˆ q 
' 2 
r 
= 
r
3. Indarren adibideak 
Gorputz baten pisua 
Gorputz baten eta Lurraren arteko elkarrekintza grabitatorioa da. 
r P = mg 
r 
non g = 9.8 m/s2 lurraren kasurako. 
Planetaren zentrorantz zuzenduta: 
Malgukien indar elastikoa 
Malgukiak egiten duen indarra, malgukiari bere l0 luzera naturala berreskuratze alderantz 
eragiten du. 
r 
F 
r 
F 
x 
x 
x 
x 
-x 
l0 
l 
l 
F = -kx 
edo 
Hook-en legea 
Limite elastikoa 
x 
F
3. Indarren adibideak 
Tentsioak soketan 
Indar hau soketan zehar hedatzen da. Soka idealak kontsideratuko ditugu. 
Indar normala 
r 
T 
P r 
r 
T 
r 
r 
P r 
r 
T 
r 
' P r 
T 
T 
T 
r 
2T 
r 
2T 
m 
N r 
r 
-N 
N r 
r 
-N 
Soka ideala: Masa arbuiagarria duena. 
Kontaktuan dauden bi gorputzen artean agertzen den erreakzioa. 
EZ DA BETI PISUAREN BERDINA!!!
Gorputz baten eta berarekin kontaktuan dagoen gainazalaren arteko irristatze erlatiboa 
eragozten duen indarra. 
msN 
mdN 
Pausagunea Higidura 
3. Indarren adibideak 
Irristatzearen aurkako marruskadura-indarra 
r 
Faplikatua 
R F 
r 
Faplikatua 
N r 
r 
R F 
r 
R -F 
marruskadura-koefiziente 
estatikoa 
s d m > m 
marruskadura-koefiziente 
dinamikoa 
Gainazalaren araberakoak dira
4. Erreferentzia-sistema azeleratu baten 
ESI Newton-en legeak bete! 
ESI 
dinamika 
r a ' = 0 r 
mgr 
Lanpararen azelerazioa da. 
ESeI 
(ESI-etan) 
Baina zer gertatzen da denean? Hau da, ESeI batetan? 
INERTZIA-INDARRA 
Adibideak: 
A Lanpara bat bagoi azeleratu batean eskegita 
A r 
r 
mgr 
T 
T 
r 
-mA 
A r 
Lanpara geldirik dago bagoiarekiko, 
r 
inertzia-indar bat jasaten du: - 
m A . 
Honek sortu 
behatzen den 
inklinazioa
4. Erreferentzia-sistema azeleratu baten 
dinamika 
B Ardatz baten inguruan errotatzen duen objektu batek lotzen duen sokaren 
tentsioa 
ESI ESI 
ESeI 
r 
T 
w r 
w r 
r 
T 
r 
-mA 
Biratzerakoan objektuak azelerazio 
normal bat du (sokaren tentsioak 
sortua): 
Objektuak ez du biratzen ESeI-arekiko, 
inertzia-indar bat, indar 
zentrifugoa, jasaten du.

More Related Content

What's hot

2.elektrostatika materian
2.elektrostatika materian2.elektrostatika materian
2.elektrostatika materianNaierromo
 
4.magnetismoa
4.magnetismoa4.magnetismoa
4.magnetismoaNaierromo
 
No Cloning Theorem with essential Mathematics and Physics
No Cloning Theorem with essential Mathematics and PhysicsNo Cloning Theorem with essential Mathematics and Physics
No Cloning Theorem with essential Mathematics and Physics
Ritajit Majumdar
 
Magnetism
MagnetismMagnetism
Magnetism
Nousheen Arshad
 
2015 高三選修物理-6-4-電位能與電位
2015 高三選修物理-6-4-電位能與電位2015 高三選修物理-6-4-電位能與電位
2015 高三選修物理-6-4-電位能與電位
阿Samn的物理課本
 
traitement de signal
traitement de signaltraitement de signal
traitement de signal
sarah Benmerzouk
 
Chapter3 introduction to the quantum theory of solids
Chapter3 introduction to the quantum theory of solidsChapter3 introduction to the quantum theory of solids
Chapter3 introduction to the quantum theory of solids
K. M.
 
CH2 MQ : EVOLUTION D’UNE PARTICULE QUANTIQUE LIBRE
CH2  MQ :  EVOLUTION D’UNE PARTICULE QUANTIQUE LIBRECH2  MQ :  EVOLUTION D’UNE PARTICULE QUANTIQUE LIBRE
CH2 MQ : EVOLUTION D’UNE PARTICULE QUANTIQUE LIBRE
AliBenMoussa10
 
Bethe salpeter equation
Bethe salpeter equationBethe salpeter equation
Bethe salpeter equation
Claudio Attaccalite
 
Maintenance electricite-industrielle - www.cours-online.com
Maintenance electricite-industrielle - www.cours-online.comMaintenance electricite-industrielle - www.cours-online.com
Maintenance electricite-industrielle - www.cours-online.com
morin moli
 
2015 4-4-光的全反射
2015 4-4-光的全反射2015 4-4-光的全反射
2015 4-4-光的全反射
阿Samn的物理課本
 
Produktywność (2minuty.pl)
Produktywność (2minuty.pl)Produktywność (2minuty.pl)
Produktywność (2minuty.pl)
shrew
 
015 canonical tranformation ii
015 canonical tranformation ii015 canonical tranformation ii
015 canonical tranformation ii
dwyphy
 
FDTD Presentation
FDTD PresentationFDTD Presentation
FDTD Presentation
Reece Boston
 
The wkb approximation
The wkb approximationThe wkb approximation
The wkb approximation
Zahid Mehmood
 
Statistical mechanics
Statistical mechanics Statistical mechanics
Statistical mechanics
Kumar
 
Introduction to Electron Correlation
Introduction to Electron CorrelationIntroduction to Electron Correlation
Introduction to Electron Correlation
Albert DeFusco
 
Cours3 Réponse fréquentielle des systèmes dynamiques continus LTI
Cours3 Réponse fréquentielle des systèmes dynamiques continus LTICours3 Réponse fréquentielle des systèmes dynamiques continus LTI
Cours3 Réponse fréquentielle des systèmes dynamiques continus LTI
sarah Benmerzouk
 

What's hot (20)

2.elektrostatika materian
2.elektrostatika materian2.elektrostatika materian
2.elektrostatika materian
 
4.magnetismoa
4.magnetismoa4.magnetismoa
4.magnetismoa
 
7.optika
7.optika7.optika
7.optika
 
No Cloning Theorem with essential Mathematics and Physics
No Cloning Theorem with essential Mathematics and PhysicsNo Cloning Theorem with essential Mathematics and Physics
No Cloning Theorem with essential Mathematics and Physics
 
Magnetism
MagnetismMagnetism
Magnetism
 
2015 高三選修物理-6-4-電位能與電位
2015 高三選修物理-6-4-電位能與電位2015 高三選修物理-6-4-電位能與電位
2015 高三選修物理-6-4-電位能與電位
 
traitement de signal
traitement de signaltraitement de signal
traitement de signal
 
03 Attività giuridica
03 Attività giuridica03 Attività giuridica
03 Attività giuridica
 
Chapter3 introduction to the quantum theory of solids
Chapter3 introduction to the quantum theory of solidsChapter3 introduction to the quantum theory of solids
Chapter3 introduction to the quantum theory of solids
 
CH2 MQ : EVOLUTION D’UNE PARTICULE QUANTIQUE LIBRE
CH2  MQ :  EVOLUTION D’UNE PARTICULE QUANTIQUE LIBRECH2  MQ :  EVOLUTION D’UNE PARTICULE QUANTIQUE LIBRE
CH2 MQ : EVOLUTION D’UNE PARTICULE QUANTIQUE LIBRE
 
Bethe salpeter equation
Bethe salpeter equationBethe salpeter equation
Bethe salpeter equation
 
Maintenance electricite-industrielle - www.cours-online.com
Maintenance electricite-industrielle - www.cours-online.comMaintenance electricite-industrielle - www.cours-online.com
Maintenance electricite-industrielle - www.cours-online.com
 
2015 4-4-光的全反射
2015 4-4-光的全反射2015 4-4-光的全反射
2015 4-4-光的全反射
 
Produktywność (2minuty.pl)
Produktywność (2minuty.pl)Produktywność (2minuty.pl)
Produktywność (2minuty.pl)
 
015 canonical tranformation ii
015 canonical tranformation ii015 canonical tranformation ii
015 canonical tranformation ii
 
FDTD Presentation
FDTD PresentationFDTD Presentation
FDTD Presentation
 
The wkb approximation
The wkb approximationThe wkb approximation
The wkb approximation
 
Statistical mechanics
Statistical mechanics Statistical mechanics
Statistical mechanics
 
Introduction to Electron Correlation
Introduction to Electron CorrelationIntroduction to Electron Correlation
Introduction to Electron Correlation
 
Cours3 Réponse fréquentielle des systèmes dynamiques continus LTI
Cours3 Réponse fréquentielle des systèmes dynamiques continus LTICours3 Réponse fréquentielle des systèmes dynamiques continus LTI
Cours3 Réponse fréquentielle des systèmes dynamiques continus LTI
 

Similar to 4.mekanika klasikoa

01.eremugrabitatorioa.doc (1)
01.eremugrabitatorioa.doc (1)01.eremugrabitatorioa.doc (1)
01.eremugrabitatorioa.doc (1)
Ivan Alonso
 
Dinamika 2015
Dinamika 2015Dinamika 2015
Dinamika 2015
Xabier2015
 
Isaac newton
Isaac newtonIsaac newton
Isaac newton
infodbh
 
Eremu elektrikoa( Fisika BATX2)
Eremu elektrikoa( Fisika BATX2)Eremu elektrikoa( Fisika BATX2)
Eremu elektrikoa( Fisika BATX2)
batirfiskim
 
6.higidura oszilakorra
6.higidura oszilakorra6.higidura oszilakorra
6.higidura oszilakorra
Naierromo
 
ELEKTRIZITATEA teoria teknologia 2_dbh_lauro ikastola
ELEKTRIZITATEA teoria teknologia 2_dbh_lauro ikastolaELEKTRIZITATEA teoria teknologia 2_dbh_lauro ikastola
ELEKTRIZITATEA teoria teknologia 2_dbh_lauro ikastolaPlastikaDBHLauro
 

Similar to 4.mekanika klasikoa (6)

01.eremugrabitatorioa.doc (1)
01.eremugrabitatorioa.doc (1)01.eremugrabitatorioa.doc (1)
01.eremugrabitatorioa.doc (1)
 
Dinamika 2015
Dinamika 2015Dinamika 2015
Dinamika 2015
 
Isaac newton
Isaac newtonIsaac newton
Isaac newton
 
Eremu elektrikoa( Fisika BATX2)
Eremu elektrikoa( Fisika BATX2)Eremu elektrikoa( Fisika BATX2)
Eremu elektrikoa( Fisika BATX2)
 
6.higidura oszilakorra
6.higidura oszilakorra6.higidura oszilakorra
6.higidura oszilakorra
 
ELEKTRIZITATEA teoria teknologia 2_dbh_lauro ikastola
ELEKTRIZITATEA teoria teknologia 2_dbh_lauro ikastolaELEKTRIZITATEA teoria teknologia 2_dbh_lauro ikastola
ELEKTRIZITATEA teoria teknologia 2_dbh_lauro ikastola
 

More from Naierromo

1.Aurkezpena_2023.ppt
1.Aurkezpena_2023.ppt1.Aurkezpena_2023.ppt
1.Aurkezpena_2023.ppt
Naierromo
 
MintegietaraSarrera.pptx
MintegietaraSarrera.pptxMintegietaraSarrera.pptx
MintegietaraSarrera.pptx
Naierromo
 
Mintegietara sarrera 2021
Mintegietara sarrera 2021Mintegietara sarrera 2021
Mintegietara sarrera 2021
Naierromo
 
8.solido
8.solido8.solido
8.solido
Naierromo
 
7.partikula sistemendinamika
7.partikula sistemendinamika7.partikula sistemendinamika
7.partikula sistemendinamika
Naierromo
 
3.partikularen zinematika
3.partikularen zinematika3.partikularen zinematika
3.partikularen zinematika
Naierromo
 
Aurkezpena
AurkezpenaAurkezpena
Aurkezpena
Naierromo
 
Informazio bilaketa
Informazio bilaketaInformazio bilaketa
Informazio bilaketa
Naierromo
 
Mintegietara sarrera
Mintegietara sarreraMintegietara sarrera
Mintegietara sarrera
Naierromo
 
1.aurkezpena
1.aurkezpena1.aurkezpena
1.aurkezpena
Naierromo
 
Aurkezpena
AurkezpenaAurkezpena
Aurkezpena
Naierromo
 
2.kalkulu bektoriala
2.kalkulu bektoriala2.kalkulu bektoriala
2.kalkulu bektorialaNaierromo
 
3.korronte elektrikoa
3.korronte elektrikoa3.korronte elektrikoa
3.korronte elektrikoaNaierromo
 
1.elektrostatikaren oinarriak
1.elektrostatikaren oinarriak1.elektrostatikaren oinarriak
1.elektrostatikaren oinarriakNaierromo
 
Aurkezpena
AurkezpenaAurkezpena
Aurkezpena
Naierromo
 

More from Naierromo (18)

1.Aurkezpena_2023.ppt
1.Aurkezpena_2023.ppt1.Aurkezpena_2023.ppt
1.Aurkezpena_2023.ppt
 
MintegietaraSarrera.pptx
MintegietaraSarrera.pptxMintegietaraSarrera.pptx
MintegietaraSarrera.pptx
 
Mintegietara sarrera 2021
Mintegietara sarrera 2021Mintegietara sarrera 2021
Mintegietara sarrera 2021
 
8.solido
8.solido8.solido
8.solido
 
7.partikula sistemendinamika
7.partikula sistemendinamika7.partikula sistemendinamika
7.partikula sistemendinamika
 
3.partikularen zinematika
3.partikularen zinematika3.partikularen zinematika
3.partikularen zinematika
 
Aurkezpena
AurkezpenaAurkezpena
Aurkezpena
 
Informazio bilaketa
Informazio bilaketaInformazio bilaketa
Informazio bilaketa
 
Mintegietara sarrera
Mintegietara sarreraMintegietara sarrera
Mintegietara sarrera
 
1.aurkezpena
1.aurkezpena1.aurkezpena
1.aurkezpena
 
Aurkezpena
AurkezpenaAurkezpena
Aurkezpena
 
2.kalkulu bektoriala
2.kalkulu bektoriala2.kalkulu bektoriala
2.kalkulu bektoriala
 
Aurkezpena
AurkezpenaAurkezpena
Aurkezpena
 
6.uhinak
6.uhinak6.uhinak
6.uhinak
 
3.korronte elektrikoa
3.korronte elektrikoa3.korronte elektrikoa
3.korronte elektrikoa
 
1.elektrostatikaren oinarriak
1.elektrostatikaren oinarriak1.elektrostatikaren oinarriak
1.elektrostatikaren oinarriak
 
Aurkezpena
AurkezpenaAurkezpena
Aurkezpena
 
Aurkezpena
AurkezpenaAurkezpena
Aurkezpena
 

4.mekanika klasikoa

  • 2. 1. Sarrera Zinematika: partikulen higidura aztertu (arrazoirik gabe) Dinamika: partikulen higiduraren eta higidura horren arrazoiaren arteko erlazioa aztertu. Partikulen arteko elkarrekintzak: INDARRAK!! Higiduraren legeak Isaac Newton-ek enuntziatu zituen (1686. urtean). • Lege hauek c (argiaren abiadura hutsean) baino askoz astiroago higitzen diren partikulentzat baino ez du balio. • Transladatzen diren partikulentzat zein objektu makroskopikoentzat baliagarriak.
  • 3. 2. Newton-en legeak NEWTON-en 1. LEGEA: Inertziaren legea “Gorputz baten gainean eragiten duen indarren erresultantea zero bada, gorputz hori pausagunean dago edo higidura zuzen uniformearekin higitzen da.”  INERTZIA Partikula aske: indarrik jasaten ez duena. Indarrik ez dagoenean gorputz batek ez du bere abiadura aldatzen. Errealitatean: marruskadura-indarra. NEWTON-en 2. LEGEA: Mekanika klasikoaren oinarrizko legea “Gorputz baten higiduraren aldaketa, beraren gainean eragiten duen indarraren proportzionala da eta indar horren norabide berdinean gertatzen da.” “Gorputz baten gainean eragiten r duten F = m a r indarren erresultantea berdin gorputz horren masa bider daukan azelerazioa: .” Indar bat baino gehiago daukagunean: Partikula aske batentzat: 1N = 1kg m/s2
  • 4. 2. Newton-en legeen analisia r r NEWTON-en 3. LEGEA: Akzio-erreakzio legea “Indarrak beti bikoteka agertzen dira. Gorputz baten gainean indar bat eragiten badu (akzioa), azken honek lehenengo gorputzaren gainean indar berdina baina aurkako noranzkokoa eragingo du (erreakzioa).” Garrantzitsua: - Akzioa eta erreakzioa ez dute gorputz berdinaren gainean eragiten. - Akzio eta erreakzioa aldi berean gertatzen dira. F = ma Bakarrik da baliagarria masa kte-dun problemetan (ez karga galtzen duten trenak, koheteak,...) ES Inertzialei (ESI) lotutako behatzaileek bakarrik aplika dezakete. r r r F = ma r = {a r = A + a r '} = ma r ' = F ' Galileoren Erlatibitate printzipioa.
  • 5. 3. Indarren adibideak Lau oinarrizko interakzio (elkarrekintza) GRABITATORIOA ELEKTROMAGNETIKOA NUKLEAR BORTITZA NUKLEAR AHULA ITURRIA: karga ahula masa (m) karga-elektrikoa (q) kolore-karga (quarken ezaugarria) Irispide luzekoak Irispide laburrekoak Adibidez, elkarrekintza grabitatorioa: F G mm r r iturriekiko proportzionala ' ˆ g 2 r = - erakargarria lotzen dituen norabidean Berdin elkarrekintza elektrostatikoarentzat: F k qq r ' ˆ q ' 2 r = r
  • 6. 3. Indarren adibideak Gorputz baten pisua Gorputz baten eta Lurraren arteko elkarrekintza grabitatorioa da. r P = mg r non g = 9.8 m/s2 lurraren kasurako. Planetaren zentrorantz zuzenduta: Malgukien indar elastikoa Malgukiak egiten duen indarra, malgukiari bere l0 luzera naturala berreskuratze alderantz eragiten du. r F r F x x x x -x l0 l l F = -kx edo Hook-en legea Limite elastikoa x F
  • 7. 3. Indarren adibideak Tentsioak soketan Indar hau soketan zehar hedatzen da. Soka idealak kontsideratuko ditugu. Indar normala r T P r r T r r P r r T r ' P r T T T r 2T r 2T m N r r -N N r r -N Soka ideala: Masa arbuiagarria duena. Kontaktuan dauden bi gorputzen artean agertzen den erreakzioa. EZ DA BETI PISUAREN BERDINA!!!
  • 8. Gorputz baten eta berarekin kontaktuan dagoen gainazalaren arteko irristatze erlatiboa eragozten duen indarra. msN mdN Pausagunea Higidura 3. Indarren adibideak Irristatzearen aurkako marruskadura-indarra r Faplikatua R F r Faplikatua N r r R F r R -F marruskadura-koefiziente estatikoa s d m > m marruskadura-koefiziente dinamikoa Gainazalaren araberakoak dira
  • 9. 4. Erreferentzia-sistema azeleratu baten ESI Newton-en legeak bete! ESI dinamika r a ' = 0 r mgr Lanpararen azelerazioa da. ESeI (ESI-etan) Baina zer gertatzen da denean? Hau da, ESeI batetan? INERTZIA-INDARRA Adibideak: A Lanpara bat bagoi azeleratu batean eskegita A r r mgr T T r -mA A r Lanpara geldirik dago bagoiarekiko, r inertzia-indar bat jasaten du: - m A . Honek sortu behatzen den inklinazioa
  • 10. 4. Erreferentzia-sistema azeleratu baten dinamika B Ardatz baten inguruan errotatzen duen objektu batek lotzen duen sokaren tentsioa ESI ESI ESeI r T w r w r r T r -mA Biratzerakoan objektuak azelerazio normal bat du (sokaren tentsioak sortua): Objektuak ez du biratzen ESeI-arekiko, inertzia-indar bat, indar zentrifugoa, jasaten du.

Editor's Notes

  1. ESI ESeI Tx = mA Tx = mA Ty =mg Ty = mg