De Zeeschelde is de voorbije 20 jaar spectaculair veranderd: van een quasi dode stroom naar een rivier waar vis terug massaal zijn weg zoekt. Dit alles dankzij een enorme verbetering van de waterkwaliteit en het zuurstofgehalte in het bijzonder. Maar we zijn er nog niet: ondanks grote sprongen in de goede richting, voldoet de waterkwaliteit nog niet aan de gewenste kwaliteit. Wat is hiervoor nodig? Wie waterkwaliteit zegt, denkt vaak aan waterzuivering en andere maatregelen in het bekken zoals mestbeperking of groene bufferstroken. Maar dat is slechts een zijde van het verhaal. Het bekkenbeheer bepaalt wat er toekomt in het estuarium van de Schelde. Wat het ecosysteem van de Zeeschelde er vervolgens mee doet, is evenzeer bepalend voor de waterkwaliteit. Waar en wanneer ontstaat algenbloei, is er netto zuurstoftoename, waar en wanneer domineert bacteriële afbraak en daalt zuurstof? Lichtklimaat, menggedrag of verblijftijd zijn hierbij essentiële parameters, die worden gestuurd vanuit morfologie en hydrodynamiek. Een goede kennis en beheer hiervan is bijgevolg essentieel voor een goede waterkwaliteit.

1. Hebben morfologie en hydrodynamiek iets
te maken met waterkwaliteit?
Tom Maris & Patrick Meire

2. Gent
grens
Waterkwaliteit in de Zeeschelde

3. Waterkwaliteit in de Zeeschelde
Verbetering enkel dankzij waterzuivering?
3
Capaciteit Waterzuivering
Data: N. Brion
VUB

4. debiet (m³/s)
Waterkwaliteit in de Zeeschelde

5. 5
ammonia
nitrate
nitrite
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1996 1997 1998 1999 2000
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
18000
1996 1997 1998 1999 2000
Nconcentration(mg/l)
Nload(ton)
concentraties vrachten

6. debiet (m³/s)
Waterkwaliteit in de Zeeschelde

7. 7
Waterkwaliteit in de Zeeschelde
 Link met waterzuivering
Waterzuivering (106 IE)
Zoete Zone

8. Waterkwaliteit in de Zeeschelde
 Link met algenbloei1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Chlorofyl a (µg/l)
60
80
100
120
140
afstandtotmonding(km)
0
10
25
50
100
200
400
geendata

9. Waterkwaliteit in de Zeeschelde
 Link met algenbloei = primaire productie (PP)1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Chlorofyl a (µg/l)
60
80
100
120
140
afstandtotmonding(km)
0
10
25
50
100
200
400
geendata
Lagere PP
Zeer hoge PP
Dalende PP

10. 10
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Zwevende stof nabij oppervlak (SPM mg/l)
60
80
100
120
140
afstandtotmonding(km)
0
25
50
100
150
200
250
300
350
400
Waterkwaliteit in de Zeeschelde
geendata
 Gestegen zwevende stof concentratie

11. Waterkwaliteit: primaire productie
11
Zm
Zp
Zp: fotische diepte
afhankelijk van zwevende stof
Zm: mengdiepte
afhankelijk van waterstanden,
geuldiepte, ondiepe zones
Fytoplankton
(algen)
heeft licht nodig
 veranderd
 veranderd

12. 12
Waterkwaliteit: zwevende stof
Waarom neemt zwevende stof toe?
 link met debiet
2006

13. 13
Waterkwaliteit: zwevende stof
Waarom neemt zwevende stof toe?
 link met debiet
2006
2016

14. 14
Waterkwaliteit: zwevende stof
Waarom neemt zwevende stof toe?
 link met getij
14

15. 15
Waterkwaliteit: zwevende stof
Waarom neemt zwevende stof toe?
 link met getij
15

16. 16
Waterkwaliteit: zwevende stof
Waarom neemt zwevende stof toe?
 link met getij
16

17. Waterkwaliteit Zeeschelde
afhankelijk van input uit het bekken
MAAR OOK
afhankelijk van processen in het estuarium
 Die processen worden gestuurd door
- morfologie
- hydrodynamiek
17