1. การวินิจฉัย
- มีอาการตอเนื่อง ไมหาย
- เวลาเริ่มนอน ถึงหลับมากกวา 60 นาที
- มีอาการออนเพลียในเวลากลางวัน

2. นอนนอย ≠ นอนไมหลับ

3. ผูสูงอายุ หลับยาก ตื่นงาย
ลักษณะการนอน การเปลี่ยนแปลง
1. เวลาที่ใชอยูบนเตียงนอน
 เพิ่มขึ้น
2. เวลานอนทั้งหมด ไมเปลี่ยนแปลง
3. สัดสวนของการนอนระยะที่หนึ่ง(stage1) หรือการหลับตื้น (light sleep เพิ่มขึ้น
4. สัดสวยของการนอนในระยะ slow wave หรือการหลับลึก ลดลง
5. ชวงระยะเวลากอนเกิด REM sleep สั้นลง
6. สัดสวนของ REM sleep ไมเปลี่ยนแปลง
7. ความถีของการเกิดการหายใจผิดปกติ (frequency of abnormal
่ เพิ่มขึ้น
breathing events)
8. ความถีของการเคลื่อนไหวของขาระหวางที่นอน (frequency of leg
่ เพิ่มขึ้น
movements during sleep)
9. ความรูสึกเกี่ยวกับคุณภาพการนอน (subjective quality of sleep) เลวลง

5. แนวทางชวยหาสาเหตุ
1. การนอนไมหลับในชวงแรก ใชเวลานานกวาจะเริ่มหลับ
- ความวิตกกังวล
- คิดซ้ําซาก ย้ําคิดย้ําทํา
- รบกวนจากสิ่งแวดลอม

6. แนวทางชวยหาสาเหตุ (ตอ)
2. นอนไมหลับในชวงกลาง ตื่นนอนบอย หลังจากเริ่มนอนแลว
- การหายใจผิดปกติ (หยุดหายใจขณะหลับ)
- ปสสาวะกลางคืน
- ไมเกรน
- หอบหืด
- โรคกระเพาะ
- โรคลมชัก

7. แนวทางชวยหาสาเหตุ (ตอ)
3. นอนไมหลับในชวงทาย ตื่นนอนเชามืด แลวไมสามารถนอนตอได
- โรคซึมเศรา
- ดื่มสุรา

8. การรักษา
1. รักษาโรคทางกาย
2. รักษาโรคทางจิตเวช
3. หยุดใชสารที่เปนตนเหตุ
4. แนะนําการนอนที่ถูกสุขลักษณะ