Ik heb op 30 juni 2022 op verzoek van de GGZ Ecademy een webinar verzorgd over mijn top 10 feiten en fabels over online leren. Ik heb dat vooral gedaan aan de hand van een quiz.

1. Tien feiten en fabels
over online leren

3. Programma
• Wie ben ik?
• Online leren
• Tien fabels en feiten
• Hoe kunnen we fabels van feiten onderscheiden als
het gaat om online leren?
• Bronnen

4. 23 juni 1964
1 december 1995
23 oktober 2003
1 maart 2015
Wie ben ik?

5. Online leren
• (Praktisch) alle
leermaterialen, tools en
diensten online
• Synchroon, asynchroon
• Verschillende didactische
aanpakken

6. Tien fabels en feiten

7. Tien fabels en feiten
Aan de hand van een quiz

9. 1) Jonge werknemers willen op een andere
manier leren dan oudere werknemers

10. Onderzoek Towards
Maturity (2016)
• Fabel
• Iedereen wil controle.
• Grote meerderheid wil kennis delen.
• Motivatie leren tbv beter werk groot.
• Steun werkgevers bij leren!
• Verschillen afhankelijk van rol
• ¾ jongeren: simulaties/games niet
waardevol voor leren

11. Digital natives
• Verschillen in gebruik technologie
<- o.a. sociaal-economische
status
• Variatie binnen generaties ipv
tussen generaties
• Meer differentiatie in groepen
gebruikers (niet: natives-
immigrants)

12. 2) Kennis kunnen we opzoeken. We
hoeven geen kennis meer te onthouden

13. Geen kennis meer onthouden?
• Fabel
• Informatievaardigheden nodig
• Kaf en koren
• Weinig voorkennis -> slecht
zoeken
• Weinig ef
fi
ciënt

14. 3) Online leren is minder effectief dan
fysiek onderwijs

15. Online leren minder effectief?
• Fabel
• Zeer veel variabelen
• Medium doet er meestal niet toe
• Achtergestelde groepen scoren
vaak slechter
• Emergency remote teaching vs
online leren

16. Online leren kan
effectief zijn….
• Mits zorgvuldige aandacht
voor didactiek en ontwerp
• Context
• Mits zorgvuldig
geïmplementeerd
(o.a. professionalisering en
ondersteuning)
• Leertechnologie maakt slecht
opleiden niet beter

17. 4) Bij online leren
moeten we ook uitgaan
van de leerpiramide

18. Leerpiramide
• Fabel
• Percentages verzonnen
• Niet gebaseerd op onderzoek
• Niets werkt altijd het beste

19. Actief verwerken!
• Productieve strategieën: actief
‘herkneden’ leerinhoud
• Zelfverklaren
• Mapping
• Zelf les geven
• Formatief toetsen
• ……

20. 5) Inspelen op leerstijlen bij ontwerpen
van online leren is effectief

21. Leerstijlen
• Fabel
• Geen verband met effectief leren
• Bestaan ze wel?
• Niet hetzelfde als meerdere
media gebruiken

22. 6) Voorkennis activeren is effectief bij
online leren

23. Voorkennis activeren is effectief
• Feit
• Nieuwe kennis -> korte termijn
geheugen <-> lange termijn geheugen
• Voorkennis -> wat en hoe snel je leert.
• Nieuwe informatie: beter onthouden
als deze kleeft aan voorkennis.
• Diverse online manieren

24. 7) 70% werkplek leren, 20% coaching, 10% instructie
is de ideale mix. Dit heeft gevolgen voor online leren

25. 70:20:10?
• Fabel
• Geen bewijs voor percentages
• Percentages gaan eigen leven leiden
• Niet volledig
• Meer rekening houden met context
(gevolgen voor %)

27. 8) Zelfregulatie is zeer belangrijk voor
effectief online leren

28. Zelfregulatie belangrijk bij online leren
• Feit
• Meer autonomie -> groter
beroep op zelfregulering.
• Monitoren voortgang
• Plannen
• Ondersteuning

29. 9) Neurowetenschappen hebben nieuwe kennis
opgeleverd tbv didactiek van online leren

30. Neurowetenschappen en didactiek online leren
• Fabel
• Neurowetenschappen: hoe we leren
(beschrijven)
• Didactiek: hoe we doceren
• Bevestiging van ouder cognitief
psychologisch onderzoek

31. Neuroscience is a new card in the
explanatory deck for human behaviour,
and a powerful one, but it is not a trump
card, and should not be played as such
(Rowson, 2011).

32. 10) Live online conversaties verlopen iha
moeizamer dan face-to-face conversaties

33. Wat weten we?
• Feit

43. • Hoe kun je die principes faciliteren met
leertechnologie?
• Welke mogelijkheden heeft
leertechnologie?
Verwevenheid didactiek - technologie

44. Exit ticket
• Beschrijf drie dingen die je hebt
geleerd
• Beschrijf twee dingen die je
interessant vond
• Formuleer één vraag die je nu nog
hebt

45. Bronnen
• Bates (2021). Research showing that virtual learning is less effective than classroom teaching – right?
• De Bruyckere cs (2015). Urban Myths about learning and education
• De Bruyckere cs (2019). Juffen zijn toffer dan meesters
• Rubens (2013). E-learning. Trends en ontwikkelingen
• Rubens (2021). Pedagogisch-didactische richtlijnen voor technology enhanced learning
• Rubens (2021). We weten steeds meer over vermoeidheid door videoconferencing
• Thalheimer (2016). Brain Based Learning and Neuroscience – What the Research Says!
• Towards Maturity. (2016). Learner Voice Part 3.
• Van Alten cs (2020). Self-regulated learning support in
fl
ipped learning videos enhances learning
outcomes

46. Vragen?
wilfred@wilfredrubens.com
@wrubens