1. OINARRIZKO CURRICULUM DEKRETUA
XEDAPEN OROKORRAK
1. XEDEA: Euskal Autonomia Erkidegoko Oinarrizko Hezkuntzako curriculuma ezartzen du
dekretu honek, eta hura ezartzeko modua xedatzen.
2. APLIKAZIO EREMUA: Dekretu hau Euskal Autonomia Erkidegoko ikastetxe guztietan
aplikatuko da, baldin eta Lehen Hezkuntzako eta/edo Derrigorrezko Bigarren
Hezkuntza irakasten badute.
3. PRINTZIPIO OROKORRAK:
Pertsona guztiek izan beharreko oinarrizko gaitasunak lantzeko xedea du,
norberaren errealizazioa eta garapena lortzeko, herritar aktiboak izateko,
gizarteratzeko eta enplegua lortzeko.
Oinarrizko Hezkuntzako jakintza-arloek eta irakasgaiek beren barnean hartuko
dituzte hezkuntza-gaitasun orokorrak.
Irakasle guztiak batera eta modu koordinatuan esku hartu behar dute
dagokien hezkuntza-etapan eta curriculum-arloan. Horrez gain, familiekin eta
gizarteko beste eragile batzuekin lan egin beharko dute.
Ikastetxeetako bizikidetza egokia izan dadin, bake positiborako, giza
eskubideetarako, justiziarako, elkartasunerako eta inklusiorako heziketa eman
behar dute ikastetxeek.
4. ANTOLAMENDU-PRINTZIPIOAK:
Oinarrizko Hezkuntza derrigorrezkoa eta doakoa da.
Lehen Hezkuntza bi urteko ziklotan dago egituratuta. Derrigorrezko Bigarren
Hezkuntza ikasturtetan eta irakasgaitan.
Oinarrizko Hezkuntzarako bidea erraztuko zaie hezkuntza-sistema titulaziorik
eskuratu gabe utzi duten gazte eta helduei.
5. OINARRIZKO HEZKUNTZAREN XEDEAK
Ikasleak prestatzea pertsona helduen bizitzari ekiteko
Ikasleek kulturizatzea eta maila handiagoko ikasketak egiteko nahiz lanean
hasteko prestatzea
Ikasleak gaitzea bizitzan zehar etengabe ikasteko gai izan daitezen.
6. OINARRIZKO GAITASUNAK
a) Zientzia-, teknologia-, eta osasun-kulturarako gaitasuna
b) Ikasten ikasteko gaitasuna
c) Matematikarako gaitasuna
d) Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna
e) Informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna
f) Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna
g) Giza eta arte-kulturarako gaitasuna
h) Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna
7. OINARRIZKO HEZKUNTZAREN HELBURUAK
Arduraz bizitzen ikastea
Ikasten eta pentsatzen ikastea
Komunikatzen ikastea
2. Elkarrekin bizitzen ikastea
Ikaslearen giza alderdiak garatzen ikastea
Egiten eta ekiten ikastea
LEHEN HEZKUNTZAKO ORDUTEGIA
Hezkuntza-etapaarloetanbanatzeaketaordutegiaarlohorietaramoldatzeakarlo horiek lantzeko
behar den denbora mugatzea dakar, eta ez du aldebatera utzi nahi hezkuntza-etaparen izaera
orokorra eta integratzailea.
Lehen zikloko ordutegia egokitzeko aukera izango dute ikastetxeek; betiere,hezkuntza-etapako
ordutegia errespetatzen bada eta dekretu honetako IV.eranskinean jasotako helburuak
betetzen badira.
LEHEN HEZKUNTZAKO ARLOAK
NATURA, GIZARTE ETA KULTURA INGURUNEAREN EZAGUERA
Arlo honek darabilen ingurune kontzeptuak, giza existentziaren testuingurua osatzen duten
fenomeno multzoa ez ezik, gizakiek fenomeno-multzo horrekin duten harremana ere
adierazten du.
Curriculumaren marko honetan, ingurunea ezagutza-objektu izateaz gain, elementu
motibatzailea, jardute-esparrua eta ikaskuntzarako baliabide indartzaile eta integratzailea ere
bada.
Arlo honetako curriculumaren izaera diziplinartekoa da nabarmen; ikaskuntzek elkarri lagundu
diezaiotela lortu nahi duten loturak ezartzen ditu, eta ikaskuntza adierazgarriaren alde egiten
du.
Arlo honetan, bereziki aztertu behar da haurrek, egunero, bai teknologiazko zein ikus-
entzunezko baliabideen eskutik, bai eta bestelako gizarte eragileetatik ere jasotzen duten
informazioak zer-nolako garrantzia duen.
Edukiak hautatzeko , hortaz, hainbat irizpide du kontuan. Hasteko, Lehen Hezkuntzaren
helburu orokorrak lortzeko eta oinarrizko gaitasunak garatzeko lagungarriak diren edukiei
eman zaie lehentasuna. Bigarrenik, munduari buruzko informazio askotarikoa sortzeaz gain,
jakintza-arlo honek informazio horiek ulertzeko eta interpretatzeko gai izateko tresnak eman
nahi dizkie haurrei. Edukiak eduki multzotan antolatu dira eta honako hau dute helburu: beren
hurbileko inguruarekin harremanean aritzeko gai diren eta, halaber, kontzientzia kritikoz
jardungo duten pertsonak heztea. Ondorengoak dira eduki multzoak:
1. Ingurunea eta hura iraunaraztea
2. Izaki bizidunen aniztasuna
3. Osasuna eta garapen pertsonala
4. Pertsonak, kulturak eta gizarte-antolakuntza
5. Denboran zehar izandako aldaketak
6. Materia eta energia
7. Objektuak, makinak eta teknologia
3. Dagokigun arlo honetan esperimentazioaren, ikerketaren, landa-lanen, irteeren, bisiten,
behaketa zuzenaren eta abarren inguruko edukiak integratu beharko dira, bai eta informazio-
eta komunikazio-teknologien erabilera ere. Hortaz gain, komeni da ikasgelak lan-taldetan
antolatzea.
ARTE HEZKUNTZA
Etapa honetan, musika, arte plastikoak eta ikusizko arteak sartzen dira. Mota
guztietako erreferentzia estetikoek iragazten dute gure gizartea,eta erreferentzia horiek
daudegizarteratze-prozesuetan, nortasuna eraikitzeko prozesuetan, bai eta bizi garen
munduari buruz ditugun ideiak egiteko prozesuetan ere.
Arte Hezkuntza irakasgaiak alderdi hauek guztiak garatzeko aukera ematen du: sormena,
irudimena, autonomia, pertzepzio- eta mugimendu garapena, sentikortasun estetikoaren
garapena, norberaren adierazpenaren garapena, pentsamendu kualitatiboarena, emoziozko
adimenarena, komunikatzeko eta gizarteratzeko ahalmenarena...
Arte mota guztiak ideien, sentimenduen, sinesmenen eta pertsonen jarreren adierazpenak
direla jabetu behar dute ikasleek, eta, horrez gainera, pertsonen edo taldeen nortasunaren
adierazgarri ez ezik, nortasunaren eratzaile ere badirela ohartu behar dute.
Beste zenbait irakasgaik ez bezala, irudiek eta musikak ikasleen bizitzako alderdi guztietan dute
eragina, baita oso alderdi garrantzitsuetan ere; besteak beste, emozioetan, nortasunean eta
sozializazioan.
Arte Hezkuntzaren azterketa-gaia:
- Kultura-ondare tradizionalaren eta garaikidearen musika eta ikusizko arteak.
- Ikusizko kultura-ekoizpena eta musika-ekoizpena, herri-artea eta musika, diseinua,
komunikabideen eta informazio bitartekoen ikusizko erreferente estetikoak eta
musikaerreferenteak, moda...
- Ekoizpen-alderdia: irudien, musikaren, mugimenduaren... bitartez, adieraztea,
sortzea, komunikatzea...
- -Alderdi erreflexiboa edo kritikoa, produktu estetikoen erabiltzaile garenez:
artearen eremutzat hartzen den inguruneko edo ingurune horretatik kanpoko
ikusizko kulturaren eta musika-kulturaren produktuak ikustea, entzutea, aztertzea,
interpretatzea, probatzea, gozatzea, sentitzea, ulertzea...
Alor horretan garatuko diren edukien helburua eremu hauei erantzutea izango da:
- Arteen, ikusizko kulturaren eta musika-kulturaren adierazpen-, komunikazio- eta
narrazio-erabileren edukiak.
- Musika-hizkuntzaren, hizkuntza plastikoaren eta ikusizko hizkuntzaren baliabideei
eta arauei buruzko edukiak.
- Artearen,ikusizkokulturarenetamusika-kulturarensorkuntza-prozedurak eta
teknikak aztertzen dituzten edukiak.
4. - Arteak, ikusizko kultura eta musika-kultura sortzen dituen gizartean arteek,
ikusizko kulturak eta musika-kulturak dituzten funtzioen eta artikulazioaren
edukiak.
- Gertuko eta urrutiko eremuetako ikusizko arte-sorkuntzen eta musikasorkuntzen
edukiak, ekoizpen-testuinguruak kontuan hartuta.
Hala ere, Musikarekin eta Ikusizkoen Hezkuntzarekin lanean gabiltzanez, edukiak
eraginkortasunez antolatu behar ditugu, eta, antolaketa horren bitartez, irakasgai bakoitzaren
nortasuna eta biek dituzten toki komunak islatzeko aukera izan behar dugu. Horretarako,
pertsonek arte-gertaerei heltzeko ditugun bi moduak erabiliko ditugu, bai erabileraren, bai
ekoizpenaren eremuan ere, eta alor bakoitzaren eduki-multzoak egituratzeko ardatz gisa
hartuko ditugu.
Horrela, eduki multzo hauek ezartzen dira Lehen Hezkuntzarako:
1. Musika entzumen bidez hautematea eta ulertzea.
2. Musika-adierazpena, -interpretazioa eta –sorkuntza.
3. Erreferente plastikoen eta ikusizko erreferenteen ulermena, pertzepzioa eta
interpretazioa.
4. Arte plastikoen eta ikusizko arteen ekoizpena, adierazpena eta sorkuntza.
Arte Hezkuntzak esperimentazioari eta praktikari tarte zabala utziko dioten metodologia-
proposamenak irakatsi behar ditu, eta arte-hizkuntzen baliabide teknikoak eta adierazpen-
baliabideak erabili.
GORPUTZ HEZKUNTZA
Eremu honetako hezkuntza-ekintzaren oinarrizko elementuak gorputza eta giza mugimena
dira, eta mugimen-jarduerarekin eta gorputz-kulturako elementuak barneratzearekin lotutako
ahalmenak garatzea du helburu nagusi.
Gorputz hezkuntza pertsona bakoitzaren garapena lortzen eta bizi-kalitatea hobetzen
laguntzen du. Horrez gain, mugimen-jarrerak eskuratzea eta perfekzionatzea , norberaren
ongizatea lortzera bideratzen duten eta bizitza osasungarri bat sustatzen duten premiei
egunerokotasunera transferitzeko baliagarria izatea da asmoa.
Hori guztia gorputzaren portaera motorraren eta jolasen bitartez garatzen da. Horrela, ikasleen
adimen motorra, komunikatzeko eta harremanak egiteko ahalmena, emozioak adierazteko eta
kontrolatzeko ahalmena, eta norberaren ekintzak behar bezala bideratzeko gaitasunak
garatzen dira. Gainera, jarduera fisikoaren inguruan sortzen diren pertsonen arteko
harremanek hainbat balio barneratzen eragiten dute; besteak beste, errespetua, onarpena edo
lankidetza, eta ondorioz, berdintasuna sustatu eta beste pertsonekin harreman eraikitzaileak
sortu.
5. Era berean, gorputzak eta mugimen-jarduerek dituzten adierazpen-aukerek gorputz-
hizkuntzen sormena eta erabilera indartzen dute; zehazki, pertsonen arteko harremanak
leuntzen dituzten sentimenduak eta emozioak transmititzeko.
Edukiak egituratzeak agerian uzten du Lehen Hezkuntzako gorputz-hezkuntzari zentzua
ematen dioten ardatzetako bakoitza: mugimenarekin lotutako ahalmen kognitiboen, fisikoen,
emozionalen eta harreman ahalmenen garapena; mugimenaren gizarte eta kultura-ereduen
barneratzea; eta balio-hezkuntza eta osasunerako hezkuntza. Proposamen hori oinarri hartuta,
eremu hau lau eduki multzotan banatu da:
1. eduki multzoan norberaren ezagutza eta kontrola lantzen da, 2. eduki multzoan Gorputz-
adierazpena eta komunikazioa, 3. eduki multzoan Jarduera fisikoa eta osasuna, eta azkenik,
4. eduki-multzoan mugimen-kultura: aisialdia eta denbora librerako hezkuntzan zentratzen
dena.
Horrez gain, gorputz-hezkuntzako edukietan lehentasuna ezartzeko, prozedura edukien eta
jarrera-edukien arteko polarizazio bikoitza errespetatu behar dela azpimarratu behar da.
Lehenengoen bidez, haurrek aukera izango dute sistema motorraren arloan gai sentitzeko.
Bigarrenek, berriz, etikaren ikuspegitik jarduera fisikoaren eta kirol-jardueraren inguruan
dauden hainbat egoera konplexuri aurre egiten lagunduko diete, bai eta gorputz-kulturari
dagozkion egoerei ere.
Prozesu horretan, edonolako diskriminazioak saihestu behar dira (hau da, sexuaren, gizarte-
mailaren, arrazaren, pertsonen arteko desberdintasunen edo gaitasunen araberakoak), eta,
horretarako, indarrean dauden gizarte-estereotipoak eta jarrera xenofoboak hautsi behar dira.
Etapa honetako metodologia-ikuspegia ludikoa da. Garapen motorraren eta kognitiboaren
arteko lotura garrantzitsua da; izan ere, espazioari, denborari eta gorputzari buruzko
lehenengo nozioak hainbat mugimendu-egoeratan gertatzen diren harreman logikoei esker
ezartzen dira. Etapa hau luzea eta era askotakoa denez, beharrezkoa da aldiak bereiztea.
Lehenengo aldia, 6-8 urte bitartean, haurrak arreta galtzearen eta, pixkanaka, nia
baieztatzearen fasean sartzen hasten dira. Beraz, gorputz-hezkuntzak lagundu egin behar die,
beren izate orokorra errespetatuz eta mugimen-premiak asez. Adin eta 8tik 12 urtera arte,
haurrek bilakaerarekin jarraituko dute, osotasunetik aniztasunera. Gorputz-hezkuntzak
aktiboki lagundu beharko luke niaren pixkanakako baieztatze-prozesu horretan. Era berean,
esparru egoki bat eskaini beharko luke norberaren ikuspuntuan arreta galduz joateko; horrela,
batez ere jolasetan eta kiroletan oinarrituz, aurrera egingo du beste pertsonak edo taldeak
ulertzeko prozesuan.
HIZKUNTZAK
Pertsona era integralean eta harmoniatsuan garatzeko, bai alderdi intelektualean eta bai
afektiboan eta sozialean, ezinbestekoa da jarduera sozial eta indibidual bakoitzean hizkuntza
erabiltzeko ahalmena lantzea, eta literatura-testu adierazkorrak zentzuz irakurtzeko
trebetasunak eskuratzea.
6. Giza garapenerako funtsezko eragilea da hizkuntza, bai indibidualki (pentsatzeko, jakintzak
egokitzeko…), bai eta sozialki (giza taldeak eratzeko eta garatzeko…). Hau da, hizkuntzari
eskera sortu, sendotu eta zabaltzen da kultura.
Oinarrizko Hezkuntzan arlo hauek irakastearen helburua bi hizkuntza ofizialetan eta gutxienez
hizkuntza batean komunikatzeko gaitasuna garatzea da. Literatura-hezkuntza, etapa honetan,
adierazpen xumeenetara hurbiltzen da, eta esperientzia atseginak sustatzen dira, literatura-
testuak irakurriz eta birsortuz.
Euskal Autonomia Erkidegoan bi hizkuntza ofizial daude –euskara eta gaztelania-, eta eskolaren
helburu nagusia da ikasle guztiek bi hizkuntza jakitea, eta, beraz, euskara erabiltzeari eta
ikasteari lehentasuna ematea. Hizkuntzak erabiltzeak esan nahi du hizkuntza ofizial biak egoki
eta eraginkortasunez erabiltzea makina bat komunikazio-egoeratan, testuinguru
desberdinetan, gero eta maila formalagoan eta konplexuagoan.
Bestalde, mundu honetan, nahitaezkoa da hizkuntza ofizialez gainera hizkuntza global esaten
zaienetako bat edo batzuk ikastea, era horretan errazagoa izan dadinjendeak elkar ezagutzea,
ideiak trukatzea eta kulturek elkar ulertzea.
Hizkuntzak ikastearen ardura ez dagokie hizkuntzen irakasleei soilik: eskola oso dago inplikatua
prozesu horretan.
Lehen Hezkuntzaren zeregina hitz egiteko eta komunikatzeko gaitasun hori zabaltzea da,
Erkidegoko bi hizkuntza ofizialetan moldatu ahal izan daitezen biziko diren esparru sozial
guztietan.
Gizarteko jardueren esparru esanguratsutan hitz egin, idatzi, entzun eta irakurri ahal izateko
trebetasunak eta estrategiak dira curriculumaren ardatza. Trebetasun horiek hiru multzotan
ikasten dira: 1. “Ahozko komunikazioa: hitz egitea, entzutea eta elkarrizketan aritzea”; 2.
“Komunikazio idatzia: irakurtzea eta idaztea”; eta 3. “Literatura-hezkuntza”. Multzo horiekin
lotuta, 4. Multzoak (“Hizkuntzari eta haren erabilerei buruzko hausnarketa”) eta 5. Multzoak
(“Hizkuntzaren dimentsio soziala”) hizkuntzek sistema gisa duten funtzionamendua,
hizkuntzen erabilera-arauak, hizkuntzen arteko erlazioak eta hizkuntzen eta hiztunen artekoak
aztertzen dituzte.Eduki multzoetan era analitikoan azaltzen dira hizkuntza eta literatura
irakasteko edukiak, eta ziklo bakoitzean zer mailatara iritsi behar den agertzen da.
Nabarmendu behar da hizkuntza hitz egitea, entzutea, irakurtzea eta idaztea elkarri loturiko
jarduerak direla, eta, beraz, komeni dela hizkuntzak ikasteko ariketen artean sartzea hizkuntza-
erabilpenaren bi alderdiak: hizkuntzaren ulermena eta sormena.
Hizkuntzen curriculuma integraturik egoteko, eta ikasleak bi hizkuntza ofizialetan eta gutxienez
atzerriko batean komunikatu ahal izateko, ildo hauei jarraitu behar zaie:
Hizkuntzen irakaskuntzak inklusiboa izan behar du
Hizkuntzen irakaskuntzak erabileran oinarritu behar du
Hizkuntzen irakaskuntzak alderdi komunikatiboa izan behar du oinarrian
Hizkuntzen irakaskuntzak hizkuntzekiko eta hiztunekiko jarrera ona lantzen lagundu
behar du
7. MATEMATIKA
Matematika jakitea ezinbestekoa da gure kulturaren parte baita.Erabilgarria ere bada.
Honetaz gain, pentsamendu arrazionala sortzeko funtsezkoa da, izan eren, arrazoibideak
garatzeko aukera onenak dituen ezagutza arloa da.
Bestalde, matematikaren zeregina ez da bakarrik instrumentala edo aplikatzekoa, baizik eta
hezitzailea ere bada.
Matematika Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzara egokitzeko komenigarria da zenbait ezaugarri
interesgarri adieraztea:
Matematika-jarduera guztietan, eduki berri bat agertzean egin beharreko lehen
urratsa abstrakzio- eta formalizazio-prozesuak abian jartzea da,baina intuizioari ere
eutsiz, matematika-zehaztasunera iritsi gabe.
Ikasleen esperientziak erabiltzea.
l Kalkulagailu zientifikoa eta berariazko softwarea (matematika-morroiak)
arrazoiz erabiltzea.
l Talde-lanarekin jarraitzea, ikaskuntzarako oinarri hartuta.
l Problemen ebazpenak areagotzea, hizkuntza aljebraikoa erabiliz.
l Hizkuntza argia eta egokia erabiltzeko beharra bultzatzea, ideiak,
arrazoibideak, argudioak... komunikatzeko.
l Lehenengo mailatik garatzea eduki multzo guztiak.
Puntu horiez gain, aldagaien arteko erlazioak zein diren ikastea eta haiek taulen,grafikoen eta
eredu matematikoen bitartez adieraztea oso baliagarria da ikasleentzat, izan ere hala
ekonomiaren ,gizartearekin edo naturarekin zerikusia duten fenomenoak
deskribatu,interpretatu,aurreikusi eta azaldu ahal izango dituzte.
Irakasgaiaren ekarpenak, oinarrizko gaitasunak eskuratzeko
Pentsamendu matematikoa garatzeak zientzia,teknologia eta osasun kulturarako gaitasuna
lantzen laguntzen du.
Bestalde, bisualizazioa garatuta,planoan zein espazioan irudiak mentalki eraikitzeko eta haiek
erabiltzeko ahalmena hobetuko dute eta ahalmen hori erabilgarri egingo zaie mapak
erabiltzeko, ibilbideak planifikatzeko, planoak diseinatzeko,marrazkiak egiteko…
Azkenik, neurrien bidez, errealitatea hobeto hautematea lortzen da.
HERRITARTASUNERAKO ETA GIZA ESKUBIDEETARAKO HEZKUNTZA
“Herritartasunerako eta Giza Eskubideetarako Hezkuntzari” dagokionez, gaitasun orokorrak
zehaztasunez islatzea da helburuen eta ebaluazio-irizpideen xedea. Aldaketa adierazgarria da
hori: irakatsi behar denari baino areago, ikasi behar denari ematen dio garrantzi handiagoa
8. Hala, “Herritartasunerako Hezkuntzaren” garrantzia nabarmendu egiten da, bere gain hartzen
baitu gizarte-garapen konplexu baten eskakizunei aurre egingo dieten herritarrak trebatzeko
ardura
Herritartasuna gauzatzeko, gutxienez, hiru alderdi osagarritan bizikidetza erraztuko duten
balioetara eta jokaeretara jo behar da. Alde batetik, hurbilketa teoriko bat behar da, ikasleei
pentsamendu zorrotz bat izateko nahitaezkoak diren elementuak menderatzeko trebetasuna
emango diena. Beste alde batetik, , beharrezkoa da horiek ingurune hurbilean gauzatzea
gizabidezko ekintzetan, hau da, ikastetxean. Eta azkenik, herritar-ekintzei lehentasuna eman
behar zaie ikastetxearen ingurunean. Izan ere herritar-jokaera gehienak familia-ingurunean eta
ingurune sozialean gertatzen dira, eta horiek hezkuntza-jardueraren testuingurua zehazten
dute, horren eskura ez badaude ere.
Honako hauek dira gizabidezko jokaera horietako batzuk: elkarrizketan eta arrazoizko
eztabaidan jardutea, ikaskideekiko begirunea izatea, erabakiak hartzen parte hartzea,
adostutako jokaera-kodeak betetzea, etab.
“Herritartasunerako eta Giza Eskubideetarako Hezkuntza”; ikastetxeko bizikidetzaren ardatza
da. Bizikidetza horrek gizabidezko gaitasunak dituzten herritarrak prestatzea du helburu, bai
eta gizarte demokratikoan parte hartzetik sortzen diren erantzukizunak hartzeko prest dauden
herritarrak sortzea ere. Ekintza horietan, arauak eta protokoloak lantzen dira, eta bizikidetza
edo garapen iraunkorrari buruzko erabakiak hartzen. Horien bidez, honako hauek sustatzen
dira: ideiak adieraztea, entzutea, erabakiak hartzea kontseilua edo ikastetxeko kontseilua, edo
Agenda 21eko batzordeak …
ikasleei hitz egiteko aukera emateaz gainera, familiei eta hezkuntza-komunitateko gainerako
estamentuei ere eman beharko zaie aukera hori. Horretarako, ikastetxe osoan, segurtasun eta
maitasun-giroa sortu behar da, eta egitura demokratikoez eta parte hartzeko bideez baliatu.
Legeak ezarritakoez gainera -Eskola Kontseilua, esaterako-, badaude beste aukera batzuk ere;
adibidez, ikaslez osatutako gelako Parte hartzeko aukera ematen duen eta, halaber,
justiziarekin, solidaritatearekin eta desberdintasunak gainditzearekin konprometituta dagoen
demokrazia bat eraikitzeko, nahitaezkoa da pertsonaren alderdi soziala errespetuan eta Giza
Eskubideetan oinarrituta garatzea.
Eremu pribatuaren eta publikoaren arteko oreka egokia izango da herritartasuna
interpretatzeko gakoetako bat.
Batzuetan, Giza Eskubideak abstrakzio handiz lantzen dira. Hori ekiditeko, kasu konkretu eta
egiazkoetatik aritzea da asmoa. Beraz, arreta berezia jarri beharko da ikasketa-egoera
aproposak sortzeko orduan, metodologia eta teknika egokiak erabiliz, pertsona orok honako
hauek egin ahal ditzan: bere nortasuna edo nortasun askotarikoak aukeratu eta eraiki eta
lotura sozialak jorratu; gizarte demokratikoetan elkarrekin bizitzen ikasi, elkarrizketan
jarduten, gainerako pertsonekin egoten …
Herritartasuna gauzatzea honela ulertzen da :gizartea osatzen duten gizarte-, kultura-,
ekonomia-, politika eta bizikidetza-eremuen inguruko gaietan era aktiboan parte hartzea,
gizartea inklusio-eremutzat hartuz.
9. Helburuek, edukiek eta ebaluazio-irizpideek herritartasun-proiektu hau zenbait gizarte-
eremutara zabaltzen dute: bizikidetza, parte-hartzea, aniztasuna, generoa, demokrazia.
Edukiak hiru eduki multzotan banatzen dira ( horietan, kontzeptuak, prozedurak eta jarrerak
ikuspegi integratu batetik jorratuko dira):
1. “Gizabanakoak eta pertsona arteko harremanak eta harreman sozialak” .Honako
alderdi pertsonal hauek lantzen ditu: autonomia, pribatutasuna eta nortasuna, eta
norberaren eta gainerako pertsonen emozioak onartzea.
2. “Komunitatean bizitzea” : ingurunearekiko harremanetan elkarrekin bizitzea; gizarte
demokratikoaren oinarri diren gizabidezko balioak (errespetua, tolerantzia,
solidaritatea … ) lantzen ditu, besteak beste.
3. “Gizartean bizitzea” : herritarren gizabideari buruzko planteamendu bat proposatzen
du, eta eremu publikoan elkarrekin bizitzea ahalbidetzen duen guztia barnean hartzen
du.
Ikasleei, beren kideekin elkarreraginean ari direla, beren aukera berezi eta pertsonalak
sortzeko ahalmena ematen dien metodologia oso baliagarria da; baina, ezinbestekoa da,
halaber, jarduera komun hori arrazoizko debate eta eztabaiden bidez gogoeta pertsonalarekin
osatzea eta ikuspuntuak trukatzea.
Irakasgai horretan ere, ebaluazioak garrantzizko papera hartzen du, curriculumeko gainerako
osagaietatik bereizi ezin dena.