More Related Content Similar to บทที่ 2 การวางแผนและการตัดสินใจ copy Similar to บทที่ 2 การวางแผนและการตัดสินใจ copy (20) More from Watcharin Chongkonsatit More from Watcharin Chongkonsatit (12) บทที่ 2 การวางแผนและการตัดสินใจ copy1. Planning and Decision Making
Management as a planning and Decision Making
Dental Clinic and Hospital Management I
Faculty of Dental Medicine, Rangsit University
2. Objective
Able to describe the definition and purpose of planing
Able to describe the relationship of planning and goal establishing
Understand the structure of decision-making
Understand the “Probability Theory” and “Decision Making Tree”
3. Objective
Able to describe the definition and purpose of planing
Able to describe the relationship of planning and goal establishing
Understand the structure of decision-making
Understand the “Probability Theory” and “Decision Making Tree”
Contents
Planning
Definition and Purpose of Planning
Type of Plan
Establishing Goal
Step in Planning Process
Decision-Making
Rational and Intuition
Decision-Making Tools
9. Planning
“Identifying and selecting appropriate goals and courses of action”
Goal - What’s To Be Done
✚
Action - How It’s To Be Done
Purposes of Planning
•Planning gives direction
•Planning reduces uncertainly
•Planning reduces overlapping and wasteful activities
•Planning sets the standard used in controlling
10. Planning
“Identifying and selecting appropriate goals and courses of action”
Goal - What’s To Be Done
✚
Action - How It’s To Be Done
Purposes of Planning
•Planning gives direction
•Planning reduces uncertainly Planning
•Planning reduces overlapping and wasteful activities
•Planning sets the standard used in controlling
11. Planning
“Identifying and selecting appropriate goals and courses of action”
Goal - What’s To Be Done
✚
Action - How It’s To Be Done
Organizing
Controlling
Leading
Purposes of Planning
•Planning gives direction
•Planning reduces uncertainly Planning
•Planning reduces overlapping and wasteful activities
•Planning sets the standard used in controlling
12. Planning
“Identifying and selecting appropriate goals and courses of action”
Achieving
objectives
Goal - What’s To Be Done
✚
Action - How It’s To Be Done
Organizing
Controlling
Leading
Purposes of Planning
•Planning gives direction
•Planning reduces uncertainly Planning
•Planning reduces overlapping and wasteful activities
•Planning sets the standard used in controlling
15. Type of Plans
Breadth Time Frame Functional Frequency of Use
แผนกลยุทธ์ Long term Master plan
Strategic > 5 ปี
Single use
Functional plan
แผนยุทธวิธี Intermediate term
Project plan
Tactical 1-5 ปี
Comprehensive plan
Standing
แผนปฏิบัติการ Short term
Operational ภายใน 1 ปี Activity plan
17. การจําแนกตามระดับการบริหารงานองค์กร
เป็นแผนที่วางขึ้นโดยผู้บริหารระดับสูง ซึ่งจะกล่าวถึงขอบเขตกว้างๆ ของ
แผนกลยุทธ์
องค์กร การพยากรณ์สภาพแวดล้อม ทั้งนี้เพื่อให้องค์กรเจริญเติบโต อยู่ได้
Strategic plan
ในอนาคต เพิ่มประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการดําเนินงาน
แผนยุทธวิธี เป็นแผนที่เกิดจากความร่วมมือระหว่างผู้บริหารระดับสูงกับผู้บริหารระดับ
Tactical plan กลางเพื่อให้องค์กรบรรลุเป้าหมาย และสอดคล้องกับแผนกลยุทธ์
เป็นแผนที่ใช้อธิบายเป้าหมายการปฏิบัติงานในลักษณะที่เป็นหน้าที่เฉพาะ
แผนปฏิบัติการ
ของหน่วยงาน เป็นหน้าที่ของผู้บริหารระดับล่างที่จะต้องกระทําให้บรรลุเป้า
Operational plan
หมายปฏิบัติการ
19. การจําแนกตามระยะเวลาการวางแผน
แผนระยะยาว!
• มีเป้าหมายเพื่อเชื่อมโยงการบริหารและการ
ปฏิบัติงานภายในองค์กร โดยคํานึงถึงระยะเวลา
ไม่ต่ํากว่า 5!ปี!
แผนระยะกลาง!
• ครอบคลุมระยะเวลาตามการวางแผนตั้งแต่ 1!–!5!
ปี เป็นสื่อกลางระหว่่างแผนระยะยาวกับแผนระยะ
สั้น!
แผนระยะสั้น!
• เป็นแผนที่ครอบคลุมและเป็นเป้าหมายปฏิบัติการ
ที่วางไว้โดยปกติ ถือเอาระยะเวลา 1!ปีเป็นเกณฑ์
ซึ่งช่วยทําให้การดําเนินงานประจําวันเป็นไปได้
อย่างเรียบร้อย!
21. Functional planning
แผนแม่บท Master'
แผนกิจกรรม plan'
Ac.vity'plan'
แผนสรุป
แผนหน้าที่
Comprehensive'
Func.onal'plan'
plan'
แผนโครงการ
Project'plan'
22. เป็นแผนที่เกิดจากรวมแผนทั้งหมดภายใน
องค์กรเข้าไว้ด้วยกันเพื่อให้เห็นโครงสร้าง
Functional planning โดยรวมของการปฏิบัติงาน และเป็นแม่แบบ
ในการวางแผน
แผนแม่บท Master'
แผนกิจกรรม plan'
Ac.vity'plan'
แผนสรุป
แผนหน้าที่
Comprehensive'
Func.onal'plan'
plan'
แผนโครงการ
Project'plan'
23. เป็นแผนที่เกิดจากรวมแผนทั้งหมดภายใน
องค์กรเข้าไว้ด้วยกันเพื่อให้เห็นโครงสร้าง
Functional planning โดยรวมของการปฏิบัติงาน และเป็นแม่แบบ
ในการวางแผน
แผนแม่บท Master'
•แผนงานด้านบุคคล
แผนกิจกรรม plan' •แผนงานด้านการผลิต
Ac.vity'plan' •แผนงานด้านการตลาด
•แผนงานด้านการเงิน
แผนสรุป
แผนหน้าที่
Comprehensive'
Func.onal'plan'
plan'
แผนโครงการ
Project'plan'
24. เป็นแผนที่เกิดจากรวมแผนทั้งหมดภายใน
องค์กรเข้าไว้ด้วยกันเพื่อให้เห็นโครงสร้าง
Functional planning โดยรวมของการปฏิบัติงาน และเป็นแม่แบบ
ในการวางแผน
แผนแม่บท Master'
•แผนงานด้านบุคคล
แผนกิจกรรม plan' •แผนงานด้านการผลิต
Ac.vity'plan' •แผนงานด้านการตลาด
•แผนงานด้านการเงิน
แผนสรุป
แผนหน้าที่
Comprehensive'
Func.onal'plan'
plan'
แผนโครงการ เป็นแผนที่องค์กรทําขึ้นเพื่อตอบสนอง
Project'plan'
นโยบายเกี่ยวกับกิจกรรมใหญ่เฉพาะครั้ง
ซึ่งต้องใช้ปัจจัยจํานวนมาก
25. เป็นแผนที่เกิดจากรวมแผนทั้งหมดภายใน
องค์กรเข้าไว้ด้วยกันเพื่อให้เห็นโครงสร้าง
Functional planning โดยรวมของการปฏิบัติงาน และเป็นแม่แบบ
ในการวางแผน
แผนแม่บท Master'
•แผนงานด้านบุคคล
แผนกิจกรรม plan' •แผนงานด้านการผลิต
Ac.vity'plan' •แผนงานด้านการตลาด
•แผนงานด้านการเงิน
แผนสรุป
แผนหน้าที่
Comprehensive'
Func.onal'plan'
plan'
เป็นแผนที่จัดทําขึ้นเพื่อสรุปรวมแผนหน้าที่ แผนโครงการ เป็นแผนที่องค์กรทําขึ้นเพื่อตอบสนอง
ตลอดจนแผนงานโครงการที่กระทํา เพื่อให้ Project'plan'
นโยบายเกี่ยวกับกิจกรรมใหญ่เฉพาะครั้ง
งานต่อการบริหารงาน
ซึ่งต้องใช้ปัจจัยจํานวนมาก
26. เป็นแผนที่เกิดจากรวมแผนทั้งหมดภายใน
องค์กรเข้าไว้ด้วยกันเพื่อให้เห็นโครงสร้าง
Functional planning โดยรวมของการปฏิบัติงาน และเป็นแม่แบบ
ในการวางแผน
เป็นแผนที่จัดทําขึ้นเพื่อแสดงให้เห็นตาราง
เวลาปฏิบัติงาน
แผนแม่บท Master'
•แผนงานด้านบุคคล
แผนกิจกรรม plan' •แผนงานด้านการผลิต
Ac.vity'plan' •แผนงานด้านการตลาด
•แผนงานด้านการเงิน
แผนสรุป
แผนหน้าที่
Comprehensive'
Func.onal'plan'
plan'
เป็นแผนที่จัดทําขึ้นเพื่อสรุปรวมแผนหน้าที่ แผนโครงการ เป็นแผนที่องค์กรทําขึ้นเพื่อตอบสนอง
ตลอดจนแผนงานโครงการที่กระทํา เพื่อให้ Project'plan'
นโยบายเกี่ยวกับกิจกรรมใหญ่เฉพาะครั้ง
งานต่อการบริหารงาน
ซึ่งต้องใช้ปัจจัยจํานวนมาก
28. การจําแนกแผนตามความถี่ของการนําแผนไปใช้
• แผนหลัก (Standing plan)
• นโยบาย (policies)
• ระเบียบปฏิบัติ (Procedures)
• กฎ (Rules)
• แผนใช้เฉพาะครั้ง (Single-use plan)
• แผนงาน (Program)
• โครงการ (Project)
• แผนรายละเอียด (Detailed plan)
• งานเฉพาะกิจพิเศษ (Special task) / แผนฉุกเฉิน (Contingency plan)
30. Establishing goal
Traditional Objective Setting
“I want to see a “We need to improve the organization’s
significant Top performance.”
improvement in
this division’s Management
profit.”
Division Management “Increase profits regardless of the
means.”
Department Management
“Don’t worry about quality; just work
fast.”
Individual
31. Establishing goal
Traditional Objective Setting
“I want to see a “We need to improve the organization’s
significant Top performance.”
improvement in
this division’s Management
profit.”
Top Down
Division Management “Increase profits regardless of the
means.”
Department Management
“Don’t worry about quality; just work
fast.”
Individual
49. Management by Objectives : MBO
Organiza(onal+
• ก่อนการดําเนินการควรจัดแบ่งพนักงานตามส่วนต่างๆ ของ objec(ves+
reviewed+
องค์การได้เหมาะสมกับความรู้ความชํานาญเฉพาะทางและผู้
บริหารรวมทั้งพนักงานจะต้องมีความเข้าใจและเห็นชอบกับ
MBO+for+next+
วัตถุประสงค์ขององค์การที่กําหนดไว้นั้น normal+opera(ng+
Worker+objec(ve+
set+
period+begins+
• การพิจารณาประสิทธิผลของงาน วัดได้จากความสําเร็จตาม
วัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้เป็นเกณฑ์
• การให้รางวัลตอบแทนแก่พนักงานอยู่บนพื้นฐานของผลงาน
ที่ปรากฎออกมาว่าบรรลุตามวัตถุประสงค์ขององค์การที่ตั้ง Process+
Rewards+given+
monitored+
ไว้มากน้อยเพียงใด
Performance+
evaluated+
50. Steps in the Planning Process
Stating organizational objective
Process
Listing alternative ways of reaching objectives Input Output
Developing premises upon which each
alternative is based
Choosing best alternative for reaching Input Output
objectives
Process
Developing plans to pursue chosen alternative
Putting plans into action
52. The Management as a Decision Making
“The process by which managers respond to opportunities and threats by analyzing options
and making determinations about specific organizational goals and courses of action.”
Programmed Decision Making Nonprogrammed Decision Making
Nonroutine decision making that
Routine, virtually automatic
occurs in response to unusual,
decision making that follows
unpredictable opportunities and
established rules or guideline
threats.
Intuition Reasoned
judgement
53. ทฤษฎีการตัดสินใจ
ทฤษฎีการตัดสินใจจําแนกตามวิธีการตัดสินใจ ทฤษฎีการตัดสินใจจําแนกตามบุคคลที่ตัดสินใจ
การตัดสินใจโดยการคาดการณ์
มีการใช้เทคนิคการคาดการณ์และการพยากรณ์มาประกอบ การตัดสินใจโดยคนเดียว
การตัดสินใจ เป็นการตัดสินใจโดยคนๆ เดียว ซึ่งจะทําให้เกิดความรวดเร็ว
และมีประสิทธิภาพในการตัดสินใจ
การตัดสินใจโดยการพรรณนา
เป็นการใช้กระบวนการวิจัยเป็นเครื่องมือในการตัดสินใจ
การตัดสินใจโดยกลุ่ม
เป็นการตัดสินใจที่ยึดทีมงาน และคณะกรรมการเป็นผู้ร่วม
การตัดสินใจโดยการกําหนดความ
ตัดสินใจ เมื่อใดก็ตามที่ต้องการความร่วมมือผู้บริหารจึงให้ผู้
เป็นทฤษฎีที่คํานึงว่าแนวทางการตัดสินใจควรจะเป็นหรือน่า
ที่เกี่ยวข้องเข้ามามีส่วนร่วม
จะเป็นอย่างไรจึงจะบรรลุเป้าหมายที่ต้องการตัดสินใจ
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช,
2548
54. Rationality VS Intuition Make decision based
on past experience
Make decision based Make decision based
Single, well-
on ethical values or Experience-based on feeling and
defined goal is to
culture decisions emotions
be achieved
All alternatives and Problem is clear
consequences are
and unambiguous
known
Values or ethic-based Affect-initiated
decisions decisions
Rational Intuition
Preferences are Decision Final choice will
constant and Making maximize payoff
stable
Subconcious Cognitive-based
mental processing Decisions
Preferences are No time or cost
clear constraints exist
Use data from
Make decision based on skills,
subconcious mind to help
knowledge, and training
making decisions
55. Element of Decision Situation
1 Decision Makers
Receptive
Exploitative
2 Goals to be
Served
3 Relevant
Alternatives
Hoarding
Marketing
4 Ordering of
Alternatives
5 Choice of
Alternatives
63. Decision-Making Conditions
Certainly
Maximizing the
Maximum Possible Payoff
Condition Maximizing the Minimum
Optimistic
Possible Payoff
Risk Uncertainly Pessimistic Minimizing the Maximum
Possible Payoff
Conservative
64. Decision-Making Conditions Decision-Making Style
High
Tolerance for Ambiguity
Analytic Conceptual
Certainly Directive Behavioral
Maximizing the
Low Way of thinking Maximum Possible Payoff
Rational Intuitive
Condition Maximizing the Minimum
Optimistic
Possible Payoff
Risk Uncertainly Pessimistic Minimizing the Maximum
Possible Payoff
Conservative
65. The Decision-Making Process
•Identifying Decision Criteria
•Allocation Weight to the Criteria
•Developing Alternative
•Analyzing Alternative
Identify List alternative Select most Implement
existing problem beneficial chosen
problem solutions alternative alternative
Gather
problem-related
feedback
66. Decision-Making Tools- Probability Theory
EV = I x P EV = Expected value
I = Current income
P = Probability
Expected value of
Alternative Potential income Probability of income
alternative
A 1,000,000 0.1 100,000
B 250,000 0.4 100,000
C 650,000 0.2 130,000
D 500,000 0.3 150,000 ✔
I x P EV
67. ตัวแบบการตัดสินใจโดยใช้เหตุผล
ตัวแบบเศรษฐศาสตร์ ตัวแบบวิทยาศาสตร์
• เป็นตัวแบบการตัดสินใจที่อยู่บนพื้นฐานของผล • เป็นแนวคิดที่เน้นหลักเหตุและผล โดยพยายาม
ตอบแทนสูงสุด แสวงหาแนวทางสู่ความสําเร็จโดยวิธีที่ดีที่สุด (One
best way) ก็จะทําให้เกิดการประหยัดค่าใช้จ่าย
• เมื่อใดค่าใช้จ่ายลดลงแต่ผลลัพธ์ยังคงเท่าเดิม หรือ
รายได้มากกว่ารายจ่ายจะมีผลทําให้เกิดกําไรสูงสุด • มีการนําศาสตร์เชิงปริมาณ หรือตัวแบบทาง
ด้วย คณิตศาสตร์มาใช้ในการตัดสินใจ
• เช่น หลักความน่าจะเป็น
72. ต้นไม้การตัดสินใจ (Decision making tree)
•เป็นตัวแบบ (Model) ทางคณิตศาสตร์ที่ใช้ทํานายประเภทของวัตถุ โดยพิจารณาลักษณะของวัตถุ ทั้ง
ตัวแปร ความเป็นไปได้ของตัวแปร และประเภทของวัตถุ
•ประโยชน์
•อธิบายเงื่อนไขและทางเลือกของการปฏิบัติงาน
•ทําให้การวิเคราะห์เป็นระบบ
75. Decision Making Tools-Group Decision Making
Brainstorming
Group leader
Idea evaluated
records each
Group members only after
idea where
state ideas all have been
group can
recorded
read it
No comments
on idea at
this stage
76. Decision Making Tools-Group Decision Making
Brainstorming Nominal Group
Group leader Technique
Idea evaluated
records each
Group members only after The
idea where Group leader
state ideas all have been members
group can records each
recorded Group members
read it idea where proceed to
state ideas
group can rank the
No comments read it solution
on idea at
this stage
The lowest
total
ranking is
selected
77. Decision Making Tools-Group Decision Making
Brainstorming Nominal Group
Group leader Technique
Idea evaluated
records each
Group members only after The
idea where Group leader
state ideas all have been members
group can records each
recorded Group members
read it idea where proceed to
state ideas
group can rank the
No comments read it solution
on idea at
this stage
The lowest
total
ranking is
selected
Delphi Technique
80. ความหมายของ SWOT
• ความสามารถและ • สถานการณ์ภายใน
สถานการณ์ภายใน องค์กรที่เป็นลบและ
ขององค์กรที่เป็นบวก! ด้อยความสามารถ ซึ่ง
ไม่สามารถนํามาใช้
ประโยชน์ได้!
Strengths) Weaknesses)
Opportuni3es) Threats)
• ปัจจัยหรือ • ปัจจัยหรือ
สถานการณ์ภายนอก สถานการณ์ภายนอก
เอื้ออํานวยให้การ ที่ขัดขวางการทํางาน
ทํางานขององค์กร ขององค์กรไม่ให้
บรรลุวัตถุประสงค์! บรรลุวัตถุประสงค์!
84. คุณลักษณะของกระบวนการวิเคราะห์ SWOT
การเป็น
การมีส่วน
เจ้าของ
ร่วมทุก
และพันธ
ระดับ!
สัญญา!
การกระตุ้นให้
คิดและเปิด กระบวน
เผยประเด็นที่ การเรียนรู้!
ซ่อนเร้น!
การใช้ การใช้
ข้อมูล ! เหตุผล!
89. เกม คือ สถานการณ์ที่มีการแข่งขันหรือการขัด
แย้งระหว่างผู้เล่นสองฝ่ายขึ้นไป ทําให้มีฝ่าย
ทฤษฎีเกม (Game theory) ชนะและฝ่ายแพ้ ฝ่ายชนะผลออกมาเป็นบวก
ส่วนฝ่ายแพ้ผลออกมาเป็นลบ
ทางเลือก/กลยุทธ์ A
ผู้เล่น A
ผู้เล่น B
ทางเลือก/กลยุทธ์ B
90. เกม คือ สถานการณ์ที่มีการแข่งขันหรือการขัด
แย้งระหว่างผู้เล่นสองฝ่ายขึ้นไป ทําให้มีฝ่าย
ทฤษฎีเกม (Game theory) ชนะและฝ่ายแพ้ ฝ่ายชนะผลออกมาเป็นบวก
ส่วนฝ่ายแพ้ผลออกมาเป็นลบ
ทางเลือก/กลยุทธ์ A ผลตอบแทน
ผู้เล่น A
กลยุทธ์ A
ผลตอบแทน
ผู้เล่น B
ทางเลือก/กลยุทธ์ B กลยุทธ์ B
91. เกม คือ สถานการณ์ที่มีการแข่งขันหรือการขัด
แย้งระหว่างผู้เล่นสองฝ่ายขึ้นไป ทําให้มีฝ่าย
ทฤษฎีเกม (Game theory) ชนะและฝ่ายแพ้ ฝ่ายชนะผลออกมาเป็นบวก
ส่วนฝ่ายแพ้ผลออกมาเป็นลบ
ทางเลือก/กลยุทธ์ A ผลตอบแทน
ผู้เล่น A
กลยุทธ์ A
การเปรียบเทียบผล
ตอบแทน A & B
ผลตอบแทน
ผู้เล่น B
ทางเลือก/กลยุทธ์ B กลยุทธ์ B
92. เกม คือ สถานการณ์ที่มีการแข่งขันหรือการขัด
แย้งระหว่างผู้เล่นสองฝ่ายขึ้นไป ทําให้มีฝ่าย
ทฤษฎีเกม (Game theory) ชนะและฝ่ายแพ้ ฝ่ายชนะผลออกมาเป็นบวก
ส่วนฝ่ายแพ้ผลออกมาเป็นลบ
ทางเลือก/กลยุทธ์ A ผลตอบแทน
ผู้เล่น A
กลยุทธ์ A
การเปรียบเทียบผล
ความร่วมมือ
ตอบแทน A & B
ผลตอบแทน
ผู้เล่น B
ทางเลือก/กลยุทธ์ B กลยุทธ์ B
95. เกมรูปแบบครอบคลุม
A • ผู้เล่นแต่ละคนตัดสินใจเลือกทางเลือกตามลําดับ
1 2 • ผู้เล่น A เลือกระหว่างทางเลือก 1 และทางเลือกที่ 2
• เมื่อผู้เล่น B เลือกทราบทางเลือกที่ผู้เล่น A เลือกจึง
B B
เลือกระหว่างทางเลือก 3 และทางเลือก 4
3 4 3 4
96. เกมรูปแบบครอบคลุม
A • ผู้เล่นแต่ละคนตัดสินใจเลือกทางเลือกตามลําดับ
1 2 • ผู้เล่น A เลือกระหว่างทางเลือก 1 และทางเลือกที่ 2
• เมื่อผู้เล่น B เลือกทราบทางเลือกที่ผู้เล่น A เลือกจึง
B B
เลือกระหว่างทางเลือก 3 และทางเลือก 4
3 4 3 4
5, 5 0, 0 8, 2 0, 0
• ผลตอบแทนได้แสดงไว้ในภาพคือ
• ถ้า A เลือก 1, B เลือก 3 จะได้ผลตอบแทน (5, 5)
• ถ้า A เลือก 1, B เลือก 4 จะได้ผลตอบแทน (0, 0)
• ถ้า A เลือก 2, B เลือก 3 จะได้ผลตอบแทน (8, 2)
• ถ้า A เลือก 2, B เลือก 4 จะได้ผลตอบแทน (0, 0)
97. เกมรูปแบบครอบคลุม
A • ผู้เล่นแต่ละคนตัดสินใจเลือกทางเลือกตามลําดับ
1 2 • ผู้เล่น A เลือกระหว่างทางเลือก 1 และทางเลือกที่ 2
• เมื่อผู้เล่น B เลือกทราบทางเลือกที่ผู้เล่น A เลือกจึง
B B
เลือกระหว่างทางเลือก 3 และทางเลือก 4
3 4 3 4
5, 5 0, 0 8, 2 0, 0
• ผลตอบแทนได้แสดงไว้ในภาพคือ
• ถ้า A เลือก 1, B เลือก 3 จะได้ผลตอบแทน (5, 5)
• ถ้า A เลือก 1, B เลือก 4 จะได้ผลตอบแทน (0, 0)
ทางเลือกที่ B ไม่ควรเลือกไม่ว่า A จะเลือกอะไรก็ตาม
• ถ้า A เลือก 2, B เลือก 3 จะได้ผลตอบแทน (8, 2)
• ถ้า A เลือก 2, B เลือก 4 จะได้ผลตอบแทน (0, 0)
98. เกมรูปแบบปกติ
• ผลตอบแทนได้แสดงไว้ในภาพคือ
• ถ้า A เลือก 1, B เลือก 1 จะได้ผลตอบแทน (5, 1)
• ถ้า A เลือก 1, B เลือก 2 จะได้ผลตอบแทน (-2, 0)
• ถ้า A เลือก 2, B เลือก 1 จะได้ผลตอบแทน (0, 0)
• ถ้า A เลือก 2, B เลือก 2 จะได้ผลตอบแทน (1, 5)
99. เกมรูปแบบปกติ
ผู้เล่น B ผู้เล่น B
เลือก 1 เลือก 2
ผู้เล่น A • ผลตอบแทนได้แสดงไว้ในภาพคือ
5,1 -2, 0
เลือก 1
• ถ้า A เลือก 1, B เลือก 1 จะได้ผลตอบแทน (5, 1)
• ถ้า A เลือก 1, B เลือก 2 จะได้ผลตอบแทน (-2, 0)
ผู้เล่น A
0,0 1,5 • ถ้า A เลือก 2, B เลือก 1 จะได้ผลตอบแทน (0, 0)
เลือก 2
• ถ้า A เลือก 2, B เลือก 2 จะได้ผลตอบแทน (1, 5)
100. เกมรูปแบบปกติ
• ผู้เล่น A มีทางเลือก 2 ทาง คือ 1 และ 2
ผู้เล่น B ผู้เล่น B
เลือก 1 เลือก 2 • ผู้เล่น B มีทางเลือก 2 ทาง คือ 1 และ 2
• ทั้งผู้เล่น A และ B ไม่ทราบการตัดสินใจของอีกฝ่าย
ผู้เล่น A • ผลตอบแทนได้แสดงไว้ในภาพคือ
5,1 -2, 0
เลือก 1
• ถ้า A เลือก 1, B เลือก 1 จะได้ผลตอบแทน (5, 1)
• ถ้า A เลือก 1, B เลือก 2 จะได้ผลตอบแทน (-2, 0)
ผู้เล่น A
0,0 1,5 • ถ้า A เลือก 2, B เลือก 1 จะได้ผลตอบแทน (0, 0)
เลือก 2
• ถ้า A เลือก 2, B เลือก 2 จะได้ผลตอบแทน (1, 5)
101. เกมรูปแบบปกติ
• ผู้เล่น A มีทางเลือก 2 ทาง คือ 1 และ 2
ผู้เล่น B ผู้เล่น B
เลือก 1 เลือก 2 • ผู้เล่น B มีทางเลือก 2 ทาง คือ 1 และ 2
• ทั้งผู้เล่น A และ B ไม่ทราบการตัดสินใจของอีกฝ่าย
ผู้เล่น A • ผลตอบแทนได้แสดงไว้ในภาพคือ
5,1 -2, 0
เลือก 1
• ถ้า A เลือก 1, B เลือก 1 จะได้ผลตอบแทน (5, 1)
• ถ้า A เลือก 1, B เลือก 2 จะได้ผลตอบแทน (-2, 0)
ผู้เล่น A
0,0 1,5 • ถ้า A เลือก 2, B เลือก 1 จะได้ผลตอบแทน (0, 0)
เลือก 2
• ถ้า A เลือก 2, B เลือก 2 จะได้ผลตอบแทน (1, 5)
ถ้าท่านเป็นผู้เล่น B จะเลือกทางเลือกใดจึงจะได้ประโยชน์มากที่สุด?
102. เกมรูปแบบปกติ
• ผู้เล่น A มีทางเลือก 2 ทาง คือ 1 และ 2
ผู้เล่น B ผู้เล่น B
เลือก 1 เลือก 2 • ผู้เล่น B มีทางเลือก 2 ทาง คือ 1 และ 2
• ทั้งผู้เล่น A และ B ไม่ทราบการตัดสินใจของอีกฝ่าย
ผู้เล่น A • ผลตอบแทนได้แสดงไว้ในภาพคือ
5,1 -2, 0
เลือก 1
• ถ้า A เลือก 1, B เลือก 1 จะได้ผลตอบแทน (5, 1)
• ถ้า A เลือก 1, B เลือก 2 จะได้ผลตอบแทน (-2, 0)
ผู้เล่น A
0,0 1,5 • ถ้า A เลือก 2, B เลือก 1 จะได้ผลตอบแทน (0, 0)
เลือก 2
• ถ้า A เลือก 2, B เลือก 2 จะได้ผลตอบแทน (1, 5)
ถ้าท่านเป็นผู้เล่น B จะเลือกทางเลือกใดจึงจะได้ประโยชน์มากที่สุด?
ถ้าท่านเป็นผู้เล่น B จะเลือกทางเลือกใดจึงจะเสียโอกาสน้อยที่สุด?
104. เกมความลําบากใจของนักโทษ (Prisoner’s dilemma)
• คนร้าย 2 คนคือ Dave และ Henry ถูกตํารวจจับ
และแยกไปสอบปากคําทีละคน ตํารวจไม่สามารถ
ดําเนินคดีกับคนร้ายทั้ง 2 ได้ทันทีเพราะไม่มีพยาน
คนร้ายแต่ละคนมีทางเลือก 2 ทาง คือ ละอายและ
รับสารภาพ (Guilty&confess) และไม่รับสารภาพ
(Not guilty) ถ้าคนร้ายคนหนึ่งสารภาพแต่อีกคนไม่
รับ ตํารวจจะกันคนที่รับสารภาพไว้เป็นพยานและติด
ทัณฑ์บน 1 ปี ขณะที่อีกคนจะติดคุก 5 ปี ถ้าทั้ง 2 คน
รับสารภาพจะได้รับการลดโทษเหลือจําคุก 3 ปี แต่
ถ้าไม่สารภาพทั้งคู่ ตํารวจจจะส่งฟ้องด้วยข้อหาเล็ก
น้อยให้จําคุกได้เพียง 2 ปี
105. เกมความลําบากใจของนักโทษ (Prisoner’s dilemma)
• คนร้าย 2 คนคือ Dave และ Henry ถูกตํารวจจับ
และแยกไปสอบปากคําทีละคน ตํารวจไม่สามารถ
ดําเนินคดีกับคนร้ายทั้ง 2 ได้ทันทีเพราะไม่มีพยาน
คนร้ายแต่ละคนมีทางเลือก 2 ทาง คือ ละอายและ
รับสารภาพ (Guilty&confess) และไม่รับสารภาพ
(Not guilty) ถ้าคนร้ายคนหนึ่งสารภาพแต่อีกคนไม่
รับ ตํารวจจะกันคนที่รับสารภาพไว้เป็นพยานและติด
ทัณฑ์บน 1 ปี ขณะที่อีกคนจะติดคุก 5 ปี ถ้าทั้ง 2 คน
รับสารภาพจะได้รับการลดโทษเหลือจําคุก 3 ปี แต่
ถ้าไม่สารภาพทั้งคู่ ตํารวจจจะส่งฟ้องด้วยข้อหาเล็ก
น้อยให้จําคุกได้เพียง 2 ปี
110. เกมแห่งความร่วมมือ (Stag hunt)
•เป็นเกมที่มีผู้เล่น 2 คน และทางเลือก 2 ทาง
เลือกซึ่งเป็นทางเลือกระหว่างทางที่ปลอดภัยกับ
การให้ความร่วมมือกับอีกฝ่าย คือ ผู้เล่นสองคน
ต้องการล่าสัตว์ชนิดหนี่งระหว่างกวาง (Stag)
กับกระต่าย (Rabbit) ซึ่งกวางทีราคาดีกว่า (5)
กระต่ายมาก แต่ก็ล่าได้ยากลําบากกว่าด้วยเช่น
เดียวกัน ในขณะที่ล่ากระต่ายมีราคาต่ํากว่า (3)
แต่ล่าได้ง่าย สามารถล่าได้โดยใช้เพียงคนเดียว
111. เกมแห่งความร่วมมือ (Stag hunt)
•เป็นเกมที่มีผู้เล่น 2 คน และทางเลือก 2 ทาง
เลือกซึ่งเป็นทางเลือกระหว่างทางที่ปลอดภัยกับ
การให้ความร่วมมือกับอีกฝ่าย คือ ผู้เล่นสองคน
ต้องการล่าสัตว์ชนิดหนี่งระหว่างกวาง (Stag)
กับกระต่าย (Rabbit) ซึ่งกวางทีราคาดีกว่า (5)
กระต่ายมาก แต่ก็ล่าได้ยากลําบากกว่าด้วยเช่น
เดียวกัน ในขณะที่ล่ากระต่ายมีราคาต่ํากว่า (3)
แต่ล่าได้ง่าย สามารถล่าได้โดยใช้เพียงคนเดียว
112. ตัวอย่างการเลือกการตัดสินใจเลือกกลยุทธ์
กลยุทธ์ของ B
กลยุทธ์ของ A A ใช้เกณฑ์ Maximin
1 2
1 4 -3 -3
2 3 -2 -3
3 6 7 6*
B ใช้เกณฑ์ Minimax 6* 7
Maximin = หลักเกณฑ์เพิ่มค่าน้อยที่สุด คือ ค่าตอบแทนสูงสุดจากบรรดาค่าตอบแทนต่ําสุด
Minimax = หลักเกณฑ์ลดค่ามากที่สุด ค่าตอบแทนต่ําสุดจากบรรดาค่าตอบแทนสูงสุด
Editor's Notes \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n ตัวแบบการตัดสินใจโดยความพึงพอใจ\nเป็นตัวแบบที่มุ่งในการลดข้อจำกัดของตัวแบบการตัดสินใจโดยเหตุผล เพราะในความเป็นจริงแล้วบางสถานการณ์ผู้บริหารได้ตัดสินใจโดยไม่ก่อให้เกิดกำไรสูงสุด แต่สร้างความพึงพอใจให้ผู้ที่เกี่ยวข้องหรือบุคลากร เช่น การตัดสินใจไม่ปลดคนงานออกเมื่อประสบปัญหาด้านการเงิน เป็นต้น\n ตัวแบบการตัดสินใจโดยส่วนเพิ่ม\nเป็นตัวแบบที่เกิดจากแนวคิดที่ว่าการเปลี่ยนแปลงแบบค่อยเป็นค่อยไปจะนำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญและไม่ก่อให้เกิดผลเสียต่อองค์การ โดยปกติแล้วการตัดสินใจของบุคคลมักมีลักษณะอนุรักษ์นิยม (conservativism) การตัดสินใจในแต่ละครั้งมักอาศัยการตัดสินใจครั้งก่อนเป็นหลักในการพิจารณาครั้งใหม่ โดยมีการปรับปรุงแก้ไขเพียงเล็กน้อย \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n เกม คือ สถานการณ์ที่มีการแข่งขันหรือการขัดแย้งระหว่างผู้เล่นสองฝ่ายขึ้นไป ทำให้มีฝ่ายชนะและฝ่ายแพ้ ฝ่ายชนะผลออกมาเป็นบวก ส่วนฝ่ายแพ้ผลออกมาเป็นลบ เกมที่ทฤษฎีเกมศึกษาจะประกอบด้วยผู้เล่นจำนวนหนึ่งในที่นี้ประกอบด้วยผู้เล่น 2 คน คือ A และ B (1) ทำหน้าที่ในการสร้างกลยุทธ์ หรือทางเลือก (2) สำหรับผู้เล่นแต่ละคนที่จะสามารถเลือกได้ (3) และรายละเอียดของผลตอบแทนเมื่อนำมาคิดรวมกัน (4) เกมอาจจะอยู่รูปของเกมที่ไม่มีความร่วมมือ (เกมรูปแบบครอบคลุมหรือเกมรูปแบบปกติ) หรือเกมที่มีความร่วมมือระหว่างผู้เล่นทั้ง 2 แบบก็ได้ (5)\n เกม คือ สถานการณ์ที่มีการแข่งขันหรือการขัดแย้งระหว่างผู้เล่นสองฝ่ายขึ้นไป ทำให้มีฝ่ายชนะและฝ่ายแพ้ ฝ่ายชนะผลออกมาเป็นบวก ส่วนฝ่ายแพ้ผลออกมาเป็นลบ เกมที่ทฤษฎีเกมศึกษาจะประกอบด้วยผู้เล่นจำนวนหนึ่งในที่นี้ประกอบด้วยผู้เล่น 2 คน คือ A และ B (1) ทำหน้าที่ในการสร้างกลยุทธ์ หรือทางเลือก (2) สำหรับผู้เล่นแต่ละคนที่จะสามารถเลือกได้ (3) และรายละเอียดของผลตอบแทนเมื่อนำมาคิดรวมกัน (4) เกมอาจจะอยู่รูปของเกมที่ไม่มีความร่วมมือ (เกมรูปแบบครอบคลุมหรือเกมรูปแบบปกติ) หรือเกมที่มีความร่วมมือระหว่างผู้เล่นทั้ง 2 แบบก็ได้ (5)\n เกม คือ สถานการณ์ที่มีการแข่งขันหรือการขัดแย้งระหว่างผู้เล่นสองฝ่ายขึ้นไป ทำให้มีฝ่ายชนะและฝ่ายแพ้ ฝ่ายชนะผลออกมาเป็นบวก ส่วนฝ่ายแพ้ผลออกมาเป็นลบ เกมที่ทฤษฎีเกมศึกษาจะประกอบด้วยผู้เล่นจำนวนหนึ่งในที่นี้ประกอบด้วยผู้เล่น 2 คน คือ A และ B (1) ทำหน้าที่ในการสร้างกลยุทธ์ หรือทางเลือก (2) สำหรับผู้เล่นแต่ละคนที่จะสามารถเลือกได้ (3) และรายละเอียดของผลตอบแทนเมื่อนำมาคิดรวมกัน (4) เกมอาจจะอยู่รูปของเกมที่ไม่มีความร่วมมือ (เกมรูปแบบครอบคลุมหรือเกมรูปแบบปกติ) หรือเกมที่มีความร่วมมือระหว่างผู้เล่นทั้ง 2 แบบก็ได้ (5)\n เกม คือ สถานการณ์ที่มีการแข่งขันหรือการขัดแย้งระหว่างผู้เล่นสองฝ่ายขึ้นไป ทำให้มีฝ่ายชนะและฝ่ายแพ้ ฝ่ายชนะผลออกมาเป็นบวก ส่วนฝ่ายแพ้ผลออกมาเป็นลบ เกมที่ทฤษฎีเกมศึกษาจะประกอบด้วยผู้เล่นจำนวนหนึ่งในที่นี้ประกอบด้วยผู้เล่น 2 คน คือ A และ B (1) ทำหน้าที่ในการสร้างกลยุทธ์ หรือทางเลือก (2) สำหรับผู้เล่นแต่ละคนที่จะสามารถเลือกได้ (3) และรายละเอียดของผลตอบแทนเมื่อนำมาคิดรวมกัน (4) เกมอาจจะอยู่รูปของเกมที่ไม่มีความร่วมมือ (เกมรูปแบบครอบคลุมหรือเกมรูปแบบปกติ) หรือเกมที่มีความร่วมมือระหว่างผู้เล่นทั้ง 2 แบบก็ได้ (5)\n เกม คือ สถานการณ์ที่มีการแข่งขันหรือการขัดแย้งระหว่างผู้เล่นสองฝ่ายขึ้นไป ทำให้มีฝ่ายชนะและฝ่ายแพ้ ฝ่ายชนะผลออกมาเป็นบวก ส่วนฝ่ายแพ้ผลออกมาเป็นลบ เกมที่ทฤษฎีเกมศึกษาจะประกอบด้วยผู้เล่นจำนวนหนึ่งในที่นี้ประกอบด้วยผู้เล่น 2 คน คือ A และ B (1) ทำหน้าที่ในการสร้างกลยุทธ์ หรือทางเลือก (2) สำหรับผู้เล่นแต่ละคนที่จะสามารถเลือกได้ (3) และรายละเอียดของผลตอบแทนเมื่อนำมาคิดรวมกัน (4) เกมอาจจะอยู่รูปของเกมที่ไม่มีความร่วมมือ (เกมรูปแบบครอบคลุมหรือเกมรูปแบบปกติ) หรือเกมที่มีความร่วมมือระหว่างผู้เล่นทั้ง 2 แบบก็ได้ (5)\n เกม คือ สถานการณ์ที่มีการแข่งขันหรือการขัดแย้งระหว่างผู้เล่นสองฝ่ายขึ้นไป ทำให้มีฝ่ายชนะและฝ่ายแพ้ ฝ่ายชนะผลออกมาเป็นบวก ส่วนฝ่ายแพ้ผลออกมาเป็นลบ เกมที่ทฤษฎีเกมศึกษาจะประกอบด้วยผู้เล่นจำนวนหนึ่งในที่นี้ประกอบด้วยผู้เล่น 2 คน คือ A และ B (1) ทำหน้าที่ในการสร้างกลยุทธ์ หรือทางเลือก (2) สำหรับผู้เล่นแต่ละคนที่จะสามารถเลือกได้ (3) และรายละเอียดของผลตอบแทนเมื่อนำมาคิดรวมกัน (4) เกมอาจจะอยู่รูปของเกมที่ไม่มีความร่วมมือ (เกมรูปแบบครอบคลุมหรือเกมรูปแบบปกติ) หรือเกมที่มีความร่วมมือระหว่างผู้เล่นทั้ง 2 แบบก็ได้ (5)\n \n \n \n \n \n \n \n \n จะเห็นได้ว่ากลยุทธ์เด่นของผู้เล่นทั้ง 2 ฝ่ายคือการรับสารภาพ เพราะไม่ว่าผู้เล่นอีกฝ่ายจะตัดสินใจอย่างไร ก็จะได้รับผลตอบแทนที่ดีกว่าเสมอ แต่เมื่อใดก็ตามที่ทั้งสองฝ่ายเลือกการสารภาพ ผลตอบแทนที่ได้กลับไม่ดีที่สุด แม้ว่าผลตอบแทนที่ดีที่สุดจะเป็นการที่ทั้ง 2 ฝ่ายไม่รับสารภาพ ทั้งคู่ก็ไม่กล้าทำ เพราะไม่ไว้ใจว่าอีกฝ่ายจะรับสารภาพหรือไม่ (อย่าลืมว่าผู้เล่นทั้งสองฝ่ายต่างไม่รู้การตัดสินใจของอีกฝ่ายหนึ่ง) ทำให้สุดท้ายแล้วทั้งสองฝ่ายต่างได้รับผลตอบแทนที่ต่ำลงจากผลตอบแทนที่ดีที่สุด จุด 2 ปี จึงเป็นสมดุลของผู้เล่นทั้ง 2 ฝ่ายที่เราเรียกว่า Nesh’s equilibrium ในเกมนี้ เพราะผู้เล่นทั้งฝ่ายต่างไม่สามารถเปลี่ยนไปเลือกทางเลือกอื่นที่ได้ผลตอบแทนดีกว่านี้\n จะเห็นได้ว่ากลยุทธ์เด่นของผู้เล่นทั้ง 2 ฝ่ายคือการรับสารภาพ เพราะไม่ว่าผู้เล่นอีกฝ่ายจะตัดสินใจอย่างไร ก็จะได้รับผลตอบแทนที่ดีกว่าเสมอ แต่เมื่อใดก็ตามที่ทั้งสองฝ่ายเลือกการสารภาพ ผลตอบแทนที่ได้กลับไม่ดีที่สุด แม้ว่าผลตอบแทนที่ดีที่สุดจะเป็นการที่ทั้ง 2 ฝ่ายไม่รับสารภาพ ทั้งคู่ก็ไม่กล้าทำ เพราะไม่ไว้ใจว่าอีกฝ่ายจะรับสารภาพหรือไม่ (อย่าลืมว่าผู้เล่นทั้งสองฝ่ายต่างไม่รู้การตัดสินใจของอีกฝ่ายหนึ่ง) ทำให้สุดท้ายแล้วทั้งสองฝ่ายต่างได้รับผลตอบแทนที่ต่ำลงจากผลตอบแทนที่ดีที่สุด จุด 2 ปี จึงเป็นสมดุลของผู้เล่นทั้ง 2 ฝ่ายที่เราเรียกว่า Nesh’s equilibrium ในเกมนี้ เพราะผู้เล่นทั้งฝ่ายต่างไม่สามารถเปลี่ยนไปเลือกทางเลือกอื่นที่ได้ผลตอบแทนดีกว่านี้\n จะเห็นได้ว่าเกมในรูปแบบนี้ไม่มีจุดเด่น และมีจุดสมดุลของแนชสองจุดคือ (-1,+1) และ (+1,-1) แต่ในทางจิตวิทยาสำหรับผู้เล่นเกมนี้ คือ การพยายามส่งสัญญาณให้ผู้เล่นอีกฝ่ายเห็นว่าตนจะไม่หลบอย่างแน่นอน ซึ่งจะทำให้ผู้เล่นฝ่ายตรงข้ามต้องยอมหลักหลบไปเอง มิฉะนั้นจะเกิดความเสียหาย\n จะเห็นได้ว่าเกมในรูปแบบนี้ไม่มีจุดเด่น และมีจุดสมดุลของแนชสองจุดคือ (-1,+1) และ (+1,-1) แต่ในทางจิตวิทยาสำหรับผู้เล่นเกมนี้ คือ การพยายามส่งสัญญาณให้ผู้เล่นอีกฝ่ายเห็นว่าตนจะไม่หลบอย่างแน่นอน ซึ่งจะทำให้ผู้เล่นฝ่ายตรงข้ามต้องยอมหลักหลบไปเอง มิฉะนั้นจะเกิดความเสียหาย\n เกมในรูปแบบนี้ไม่มีกลยุทธเด่น และมีจุดสมดุล 2 จุดคือ (5, 5) และ (3, 3) ซึ่งการที่ผู้เล่นทั้งสองจะได้ผลตอบแทนสูงที่สุดนั้น จะต้องอาศัยความร่วมมือร่วมใจกัน คือ เลือกล่ากวางทั้งคู่ ซึ่งผู้เล่นจะต้องมีความไว้วางใจผู้เล่นอีกฝ่ายด้วย\n เกมในรูปแบบนี้ไม่มีกลยุทธเด่น และมีจุดสมดุล 2 จุดคือ (5, 5) และ (3, 3) ซึ่งการที่ผู้เล่นทั้งสองจะได้ผลตอบแทนสูงที่สุดนั้น จะต้องอาศัยความร่วมมือร่วมใจกัน คือ เลือกล่ากวางทั้งคู่ ซึ่งผู้เล่นจะต้องมีความไว้วางใจผู้เล่นอีกฝ่ายด้วย\n \n \n \n \n \n \n