Ο κύκλος της ζωής μέσα από τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις της μουσουλμανικής κοινότητας θράκης. Εργασία των μαθητών της Α΄ Λυκείου του Γενικού Λυκείου Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Σαπών Ροδόπης στο μάθημα της Ερευνητικής εργασίας.

1. Ο κϑκλοσ τησ ζωόσ-
Ήθη- ϋθιμα- παραδϐςεισ τησ
Μουςουλμανικόσ κοινϐτητασ
ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΣΑΠΩΝ
ΑΛυκεύου

2. Σαρϊντιςμα
KIRKLANMAK
Σο ςαρϊντιςμα ενϐσ μωροϑ πραγματοποιεύται ςε δϑο ςτϊδια. Σο
πρώτο ςτϊδιο λαμβϊνει χώρα ςε εύκοςι ακριβώσ μϋρεσ απϐ την
ημερομηνύα γϋννηςησ του παιδιοϑ, το δεϑτερο ςτϊδιο ςε ςαρϊντα
ημϋρεσ.

3.  Σο πρώτο ςτϊδιο πραγματοποιεύται για τα
κορύτςια εύναι 19 μϋρεσ μετϊ απϐ την
γϋννηςη, ενώ ςτα αγϐρια ςε 20 μϋρεσ. Σο
δεϑτερο ςτϊδιο πραγματοποιεύται 37 μϋρεσ
για κορύτςια και ςτα αγϐρια 40 μϋρεσ.Σο
μωρϐ και η μαμϊ πλϋνονται με νερϐ που
ϋχει μϋςα 40 πϋτρεσ . Με αυτϐ το νερϐ
πρώτα πλϋνεται η μαμϊ μετϊ το μωρϐ.Σα
μωρϊ πριν το ςαρϊντιςμα δεν βγαύνουν
απϐ το ςπύτι.
 Όταν τελειώνει το ςαρϊντιςμα βγαύνουν
ϋξω για βϐλτα. Ακολουθεύ ειδικό τελετό
που οι επιςκϋπτεσ φϋρνουν λεφτϊ ό αυγϐ.
Με τη ςυμπλόρωςη 40 ημερών το μωρϐ
απαλλϊςςεται απϐ τισ κακϋσ δυνϊμεισ.
Όταν το παιδύ γύνει 40 ημερών, κϊποιοσ
ςυγγενεύσ διαβϊζει προςευχϋσ και ευλογεύ
την οικογϋνεια. Έπειτα, φωνϊζει το ϐνομα
του παιδιοϑ τρεισ φορϋσ.
Η ονοματοδοςύα γύνεται και απϐ τη γιαγιϊ
του παιδιοϑ, η οπούα ψιθυρύζει το ϐνομϊ
του.

4. ΠΕΡΙΣΟΜΗ
SUNNET

5.  Η περιτομό δε ςυνδϋεται μϐνο με τη
θρηςκεύα γι αυτϐ και ςε χώρεσ ϐπωσ
οι ΗΠΑ εφαρμϐζεται ςε πολλϊ νεογϋννητα
ϊςχετα με το θρόςκευμα, ςτην εβραώκό και
ςτη μουςουλμανικό θρηςκεύα οι γονεύσ
οφεύλουν να περιτϋμνουν τα ϊρρενα βρϋφη
τουσ (ςουνϋτι ςτα τουρκικϊ), ςϑμφωνα με
τουσ θρηςκευτικοϑσ κανϐνεσ.

6.  Οι γονεύσ πϊνε ςτο
νοςοκομεύο το παιδύ ςε
ϋναν ειδικϐ χειρουργϐ
που κϊνει τη περιτομό.
Επύςησ μπορεύ να γύνει
και ςτο ςπύτι πϊλι απϐ
χειρουργϐ τον οπούο τον
καλοϑν οι γονεύσ.

7.  Η περιτομό γύνεται ςε οποιαδόποτε ηλικύα
μϋχρι 8 χρονών. Οι γονεύσ του παιδιοϑ
φωνϊζουνε ϐλουσ τουσ ςυγγενεύσ και πϊνε
ςτο τζαμύ για να προςευχηθοϑν, μετϊ πϊνε
για φαγητϐ το οπούο εύναι κεραςμϋνο απϐ
τουσ γονεύσ του παιδιοϑ.Ύςτερα ϐλοι ϐςοι
ϋχουν ϋρθει δύνουν λεφτϊ για το παιδύ.

8.  Σα ροϑχα που φορϊει το
παιδύ εύναι ειδικϋσ ςτολϋσ,
τα οπούα μπορεύ να εύναι
μπλε παντελϐνι, ϊςπρο
πουκϊμιςο και πϊνω ςτο
πουκϊμιςο φορϊει μπλε
γιλϋκο, ϋνα παπιγιϐν,
ϊςπρη μπϋρτα, ειδικϊ
μποξερϊκια, μαϑρα
παποϑτςια, καθώσ και μια
κορώνα ςτο κεφϊλι και
ςτο χϋρι κρατϊει ϋνα
ςκόπτρο.

9.  Σο κρεβϊτι εύναι ςτρωμϋνο με καθαρϊ ϊςπρα ςεντϐνια.Απϐ
πϊνω ςε ϋνα ςτόριγμα κρϋμεται μύα κουρτύνα που
περιβϊλλει απϐ τα πλϊγια το κρεβατϊκι του παιδιοϑ, ϐπωσ το
κρεβϊτι ενϐσ βαςιλιϊ. Η κουρτύνα εύναι ςυνόθωσ ςτολιςμϋνη
με λουλοϑδια. ΢τον τούχο πϊνω απϐ το 'αρχοντικϐ' κρεβϊτι,
τυλιγμϋνο ςε κυλινδρικϐ κοντϊρι ,τοποθετοϑμε ϋνα ςεντϐνι
ςτολιςμϋνο με την προύκα του αγοριοϑ, καρφιτςώνουμε
κεντόματα, μπουρνουζϊκι, τισ πιτζϊμεσ του.

10. Το Αλϊι
 «Ύςτερα ανεβϊζουμε το παιδύ ςε
ϋνα ϊλογο προκειμϋνου να το
γυρύςουμε ςτο χωριϐ με τη
ςυνοδεύα των οργϊνων (νταοϑλια
και ζουρνϊδεσ) και να το
επιδεύξουμε, να δεύξουμε δηλαδό,
ϐτι γύνεται Μουςουλμϊνοσ». Η
διαδικαςύα αυτό ονομϊζεται Αλϊι.
« Μετϊ το τϋλοσ τησ περιφορϊσ του
παιδιοϑ πϊνω ςτο ϊλογο,
επιςτρϋφουμε ςτο ςπύτι. Εκεύ το
παιδύ, ανεβαύνει ςε ϋνα τραπϋζι και
χορεϑει μϐνο του ϋναν χορϐ.
Ύςτερα ςυνεχύζει το χορϐ με τουσ
φύλουσ του και τουσ ςυγγενεύσ. Εν
τω μεταξϑ, οι ϊντρεσ αρχύζουν το
ψόςιμο για να εύναι ϐλα ϋτοιμα για
το γλϋντι μετϋπειτα».

11. Αρραβώνασ NİŞAN
Ο αρραβώνασ εύναι η πρώτη ουςιαςτικό δϋςμευςη του
ζευγαριού. Μϋςα από αυτόν ο ϊντρασ και η γυναύκα
ενώνονται και βρύςκουν την ευκαιρύα να γνωριςτούν
καλύτερα και να προετοιμαςτούν για το γϊμο και την
υπόλοιπη ζωό τουσ μαζύ. Ο αρραβώνασ μπορεύ να τελεςτεύ
αμϋςωσ μετϊ το προξενιό ό κϊποια ϊλλη μϋρα, όπωσ
ςυμφωνόςουν και αποφαςύςουν η οικογϋνεια και το ζευγϊρι.
΢το ςπύτι τησ νϑφησ μαζεϑονται ϐλοι οι ςυγγενεύσ τησ και
του γαμπροϑ.
Πριν μαζευτοϑν ϐμωσ οι γονεύσ του γαμπροϑ παύρνουν
ςτολϋσ, χρυςϊ, ροϑχα για το ζευγϊρι και τα βϊζουν κϊπου
για να τα δουν και οι ϊλλοι ϐταν ϋρθουν.

12. Οι προετοιμαςίεσ και οι βέρεσ
Για να γύνει γϊμοσ πρϋπει να το κϐψει,
να γύνουν δηλαδό κουμπϊροι.
Δύνουν ϐλοι οι ςυγγενεύσ χρόματα
για το κορδϐνι.
΢την ςυνϋχεια ϋνασ απϐ το ςϐι του
κοριτςιοϑ προςπαθεύ να το κϐψει
και προςποιεύται ϐτι δόθεν δεν
μπορεύ με τη δικαιολογύα ϐτι
χρειϊζεται χρόματα απϐ το
γαμπρϐ. Εκεύνοσ προςποιεύται πωσ
δεν ακοϑει. Γύνεται το ύδιο για
δεϑτερη φορϊ και τϐτε ο γαμπρϐσ
του δύνει λεφτϊ.
Η κοπϋλα ςυμφωνεύ και ο γαμπρϐσ
τησ δύνει τα λεφτϊ και κϐβει το
κορδϐνι. Μετϊ απϐ αυτϐ γύνεται
ςτο χωριϐ ό ςε ϋνα μαγαζύ το
γλϋντι.

13. Το γλϋντι
Η νϑφη και ο γαμπρϐσ χορεϑουν ϋναν αργϐ χορϐ και ακολουθοϑν και οι υπϐλοιποι.
Μετϊ ετοιμϊζουν τα τραπϋζια και αρχύζουν το χορϐ-κυρύωσ οι γυναύκεσ- με ϐργανα ό
με το καςετϐφωνο.
Κϊποιοσ απϐ τουσ ςυγγενεύσ πηγαύνει να παραλϊβει την τοϑρτα. Κϊποιοσ τοποθετεύ
την τοϑρτα ςτο τραπϋζι μαζύ με μύα ςαμπϊνια και δϑο ποτόρια, καθώσ και
λουλοϑδια.
Όταν ϐλα εύναι ϋτοιμα, η νϑφη και ο γαμπρϐσ ςτϋκονται πύςω απϐ το τραπϋζι.
Τπϊρχουν δϑο μϊρτυρεσ, ϋνασ φύλοσ του γαμπροϑ και μύα φύλη τησ νϑφησ. ΢τα
δεξιϊ πϊντα ςτϋκεται ο γαμπρϐσ. Αν ϋχει αδερφό ό νϑφη ςτϋκεται και αυτό ςτη
μϋςη μπροςτϊ ςτο ζευγϊρι.
Ο φύλοσ του γαμπροϑ και η φύλη τησ νϑφησ βϊζουν ταυτϐχρονα τισ βϋρεσ ςτο ζευγϊρι,
οι οπούεσ εύναι δεμϋνεσ μαζύ με ϋνα κϐκκινο κορδϐνι, και τουσ λϋνε ςυγχαρητόρια. Η
αδερφό ό η φύλη τησ νϑφησ παύρνει ϋνα καινοϑργιο ψαλύδι και με αυτϐ ετοιμϊζεται

14. Η τούρταO γαμπρϐσ και η νϑφη κρατοϑν
ϋνα καινοϑργιο μαχαύρι και
χαρϊζουν την τοϑρτα.
Κϐβουν ϋνα κομματϊκι και
πρώτα η νϑφη κϊνει πωσ ταϏζει
τον γαμπρϐ με ϋνα κουταλϊκι.
Γύνεται ϋνα παιχνύδι και δεν του
δύνει αμϋςωσ τη μπουκιϊ, το ύδιο
κϊνει και ο γαμπρϐσ.
Ύςτερα ο γαμπρϐσ ανούγει τη
ςαμπϊνια και τη ρύχνει ςτα
ποτόρια, τα οπούα πρϋπει να
εύναι επύςησ καινοϑργια ό απϐ
τον πρώτο γϊμο μιασ φύλησ ό
ςυγγενοϑσ. Πύνουν τη ςαμπϊνια
με τα χϋρια ςταυρωτϊ.

15.  Νικιϊχ
 Μϋρεσ γϊμου
◦ Πρώτη μϋρα: Η νϑχτα τησ χϋνασ
◦ Δεϑτερη μϋρα: Η δεϑτερη νϑχτα τησ χϋνασ
◦ Σρύτη μϋρα: Η νϑφη με ςϑγχρονο νυφικϐ
◦ Σϋταρτη μϋρα: Γαμόλια πομπό (Αλϊι)
ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ
ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ

16. Νικιϊχ
 Σο Νικιϊχ εύναι ο θρηςκευτικϐσ γϊμοσ
και τον τελεύ ο ιμϊμησ. Με το Νικιϊχ
νομιμοποιοϑνται οι ςεξουαλικϋσ ςχϋςεισ
των δϑο νϋων και γύνεται με την
παρουςύα δϑο πληρεξοϑςιων-
μαρτϑρων.

17. Πρώτη μϋρα: Η νύχτα τησ χϋνασ
 ΢το ςπύτι τησ νϑφησ μαζεϑονται τα ελεϑθερα
κορύτςια ϐπου παύζουν νταρβοϑκα
(τουμπερλϋκι) και τραγουδοϑν.

18. Δεύτερη μϋρα: Η δεύτερη νύχτα
τησ χϋνασ
 Η νϑφη εκεύνη την
ημϋρα φορϊει ϋνα
βελοϑδινο
χρυςοκϋντητο
καφτϊνι και ςτο
κεφϊλι τησ φορϊει το
χατϐζ, ϋνα εύδοσ
ςτϋμματοσ απϐ
πολϑτιμα κοςμόματα
και γύνεται το γλϋντι
ϋξω απϐ το ςπύτι.

19. Τρύτη μϋρα: Η νύφη με ςύγχρονο
νυφικό
 Σην επϐμενη ημϋρα η νϑφη φορϊ ςϑγχρονο λευκϐ
νυφικϐ, το μεςημϋρι προςφϋρεται φαγητϐ ςτουσ
καλεςμϋνουσ και το βρϊδυ γύνεται πϊλι γλϋντι. ΢τη
ςυνϋχεια αρχύζει η διαδικαςύα καρφιτςώματοσ των
δώρων που εύναι ςυνόθωσ λύρεσ, βραχιϐλια,
κοςμόματα, ό χρόματα.

20. Τϋταρτη μϋρα: Γαμόλια πομπό
(Αλϊι)
 Ο γαμπρϐσ πηγαύνει ςτο ςπύτι τησ νϑφησ μαζύ
με τουσ ςυγγενεύσ του, με ςτολιςμϋνο
αυτοκύνητο για να την πϊρουν εκεύ πύνουν καφϋ
και ςτο τϋλοσ τησ προςφϋρει ϋνα λουλοϑδι.

21. ΚΗΔΕΙΑ
CENAZE

22. Στουσ μουςουλμϊνουσ, η κηδεύα γύνεται την επομϋνη μϋρα του
θανϊτου. Εϊν κϊποιοσ πεθϊνει οι ςυγγενεύσ ςυγκεντρώνονται,
ςυντροφεύουν το νεκρό, δεν τον αφόνουν μόνο και προςεύχονται.
Την επομϋνη μϋρα τισ πρωινϋσ ώρεσ βγαύνει ο χότζασ ςτο μιναρϋ
και ανακοινώνει τη κηδεύα ςε όλο το χωριό. Συγγενεύσ πηγαύνουν
να ψωνύςουν ςϊβανο για το νεκρό. Το φϋρετρο μεταφϋρετε ςτο
ςπύτι. Αν ο νεκρόσ εύναι ϊνδρασ ϋρχεται ο χότζασ για να τον πλϋνει
να ετοιμϊςει για κηδεύα και αν εύναι γυναύκα αυτό τη διαδικαςύα
κϊνουν οι γυναύκεσ. Επύςησ οι μουςουλμϊνοι κηδεύονται γυμνού
τυλιγμϋνοι μόνο με ςϊβανο.

23. Όταν ϋρχεται η ώρα ςτο ςπύτι του νεκρού ϋρχεται ο χότζασ
και προςεύχονται μπροςτϊ ςτο νεκρό ϊνδρεσ-γυναικεσ όλοι
μαζύ

24. Μετϊ οι ϊνδρεσ περνούν το νεκρό και τον πηγαύνουν ςτο
νεκροταφεύο, τϋςςερεισ από αυτούσ κουβαλούν το φϋρετρο.
Ο χότζασ λϋει την προςευχό και γύνεται ταφό του νεκρού.Το
βϊθοσ για τησ γυναύκεσ εύναι μϋχρι το ςτόθοσ, ενώ για τουσ
ϊνδρεσ μϋχρι τη μϋςη, καθώσ θεωρεύται πωσ οι γυναύκεσ
ϋχουν περιςςότερεσ αμαρτύεσ από τουσ ϊνδρεσ. Ο νεκρόσ
θϊβεται ςε επικλινό θϋςη δεν χρηςιμοποιεύται φϋρετρο.
Χώμα ρύχνει ο κϊθε παρευριςκόμενοσ με τη ςειρϊ του.

25. Μετϊ τη κηδεύα την τρύτη και την εβδόμη ημϋρα
φτιϊχνουν τςουρϋκι και μοιρϊζουν για «ςυγχώριο».
Την τεςςαρακοςτό ημϋρα μετϊ τη ταφό γύνεται το
«μεβλιδ» (mevlid). Αν ο νεκρόσ εύναι ϊνδρασ
ςυμμετϋχουν μόνο οι ϊνδρεσ και αν εύναι γυναύκα
μόνο γυναύκεσ. Ο Χότζασ διαβϊζει προςευχό και
ςτρώνουν τραπϋζι για φαγητό. Το ύδιο γύνεται και την
52η ημϋρα .

26. Συμμετϋχοντεσ μαθητϋσ:
 ΑΛΗ ΓΚΑΣΖΗ ΜΟΤΡΑΣ
 ΜΟΤΜΗΝ ΓΚΙΟΖΝΣΕ
 ΜΟΤΜΙΝ΢ΟΤΛΕ
 Ο΢ΜΑΝ Ε΢ΜΑ
 ΢ΑΛΗΜ ΜΕΡΒΕ
 ΢ΑΛΗΜ ΢ΙΟΤΛΕ
 ΢ΑΠΟΒΑΛΙΔΟΤ ΙΟΤΛΙΑ
 ΢ΕΡΗΥ ΑΛΠΕΡ
 ΢ΣΑΤΡΙΔΟΤΑΝΣΨΝΙΑ
 ΣΑΦ΢ΙΝ ΜΕΛΣΕΜ
 Σ΢ΙΑΚΗΡ ΜΕΜΕΣ ΓΚΑΜΖΕ
 ΥΨΣΑΚΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ
 ΦΑΛΗΛ ΕΛΗΥ
 ΦΑΛΗΛ Ε΢ΡΑ
 ΦΑΡΙΣΟΠΟΤΛΟΤ ΜΑΡΙΑ
 ΦΑ΢ΑΝ ΕΜΠΡΟΤ
 ΦΑ΢ΑΝ ΠΑΛΑ ΢ΑΛΗ Ε΢ΜΑ
 ΦΟΤ΢ΕΪΝ΢ΕΖΕΝ
 Τπεϑθυνοσ καθηγητόσ:
ΙωϊννησΧόφασ