14

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Beata Rzeźnik
Prowadzenie działalności gospodarczej
w przedsiębiorstwie handlowym 522[01].Z3.06
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

1
Recenzenci:
mgr Teresa DŜugaj
mgr Krystyna Kielan
Opracowanie redakcyjne:
mgr Małgorzata Sienna
Konsultacja:
dr BoŜena Zając
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 522[01].Z3.06
„Prowadzenie działalności gospodarczej w przedsiębiorstwie handlowym”, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu sprzedawca.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Materiał nauczania 7
4.1. Działalność gospodarcza, formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw 7
4.1.1.Materiał nauczania 7
4.1.2.Pytania sprawdzające 11
4.1.3.Ćwiczenia 12
4.1.4.Sprawdzian postępów 13
4.2. Formy opodatkowania działalności gospodarczej 14
4.2.3.Ćwiczenia 16
4.3. Dokumentacja niezbędna do podjęcia i prowadzenia działalności
handlowej 18
4.3.3.Ćwiczenia 37
4.4. Planowanie działalności gospodarczej 41
4.4.3.Ćwiczenia 47
4.5. Specyfika funkcjonowania przedsiębiorstwa handlowego 51
4.5.3.Ćwiczenia 53
5. Sprawdzian osiągnięć 55
6. Literatura 60

3
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o procedurach postępowania
związanych z podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej.
W poradniku zamieszczono:
− wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć ukształtowane, abyś
bez problemów mógł korzystać z poradnika,
− cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,
− materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki
modułowej,
− zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy juŜ opanowałeś określone treści,
− ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować
umiejętności praktyczne,
− sprawdzian postępów,
− sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi
opanowanie materiału całej jednostki modułowej,
− literaturę.

4
Schemat układu jednostek modułowych
522[01].Z3
Obsługa finansowa przedsiębiorstwa handlowego
522[01].Z3.01
Prowadzenie obliczeń finansowych
522[01].Z3.02
Obsługa stanowiska kasowego
522[01].Z3.03
Sporządzanie dokumentów finansowych
522[01].Z3.04
Uczestniczenie w kontroli wewnętrznej i zewnętrznej
522[01].Z3.05
Korzystanie z komputerowych programów
Handlowo-magazynowych
522[01].Z3.06
Prowadzenie działalności gospodarczej
w przedsiębiorstwie handlowym

5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
− korzystać z róŜnych źródeł informacji,
− rozróŜniać podstawowe pojęcia ekonomiczne właściwe dla gospodarki rynkowej,
− podejmować decyzje w trudnych sytuacjach Ŝyciowych i zawodowych,
− sporządzać dokumenty związane z obrotem towarowym,
− kontrolować dokumenty pod względem formalnym i rachunkowym,
− dokonywać obliczeń rachunkowych w zakresie czterech działań,
− szacować wyniki,
− czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie rysunków, wykresów,
dokumentów,
− analizować otrzymane informacje i oceniać ich przydatność,
− współpracować w zespole,
− racjonalnie organizować własną pracę.

6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
– wybrać formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej,
– wybrać formę opodatkowania działalności gospodarczej,
– sporządzić dokumenty niezbędne do podjęcia i prowadzenia przedsiębiorstwa
handlowego,
– sporządzić biznesplan dla wybranej działalności handlowej,
– dokonać analizy planu finansowego opracowanego w biznesplanie,
– obliczyć wskaźniki rentowności planowanej działalności,
– dokonać analizy czynników kształtujących popyt i podaŜ,
– dokonać analizy działalności handlowej na rynku,
– zidentyfikować procedury zakupu i sprzedaŜy na rynku,
– zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie zaopatrzenia i sprzedaŜy.

7
4. MATERIAŁ NAUCZANIA
4.1. Działalność gospodarcza, formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw
4.1.1. Materiał nauczania
Działalnością gospodarczą jest działalność podejmowana w celu zarobkowym:
− wytwórcza,
− budowlana,
− handlowa,
− usługowa,
− poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóŜ,
− działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
O uznaniu poczynań i przedsięwzięć za działalność gospodarczą decydują:
− motyw – działanie w celach zarobkowych,
− działanie przedsiębiorcy na własny rachunek,
− prowadzenie działalności w sposób zorganizowany i ciągły.
Przedsiębiorcą jest wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą:
− osoba fizyczna – kaŜdy człowiek występujący jako podmiot prawa cywilnego, czyli osoba
posiadająca zdolność prawną,
− osoba prawna – samodzielna jednostka organizacyjna zorganizowana dla osiągnięcia
pewnych celów w sposób określony przez prawo,
− jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje
zdolność prawną, czyli moŜność bycia podmiotem praw i obowiązków w sferze prawa.
Za przedsiębiorców uznaje się takŜe wspólników spółki cywilnej w zakresie
wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej regulują przepisy
ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zgodnie z ustawą o swobodzie działalności
gospodarczej przedsiębiorców ze względu na wielkość dzielimy na trzy grupy.
1. Mikroprzedsiębiorca to podmiot, który spełnia łącznie następujące wymogi:
− w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie
mniej niŜ 10 pracowników,
− osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaŜy towarów, wyrobów i usług oraz operacji
finansowych nieprzekraczający równowartość w złotych 2 milionów euro
lub
− sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie
przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro,
2. Mały przedsiębiorca to podmiot, który:
finansowych nieprzekraczający równowartość w złotych 10 milionów euro
lub
przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro,

8
3. Średni przedsiębiorca to podmiot, który spełnia następujące warunki:
finansowych nieprzekraczający równowartość w złotych 50 milionów euro lub
przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.
Działalność gospodarcza realizowana przez jednostki gospodarcze jest usystematyzowana
w Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Zgodnie z PKD działalność gospodarcza
sklasyfikowana jest na pięciu poziomach: sekcji, działów, grup, klas i podklas.
Tabela 1. Struktura Polskiej Klasyfikacji Działalności [www.stat.gov.pl]
DZIAŁ GRUPA KLASA PODKLASA NAZWA GRUPOWANIA
SEKCJA G
Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych,
włączając motocykle
47 Handel detaliczny, z wyłączeniem handlu
detalicznego pojazdami samochodowymi
47.1 SprzedaŜ detaliczna prowadzona
w niewyspecjalizowanych sklepach
47.11 47.11.Z SprzedaŜ detaliczna prowadzona
w niewyspecjalizowanych
sklepach z przewagą Ŝywności, napojów
i wyrobów tytoniowych
W praktyce gospodarczej podmioty gospodarcze prowadzą róŜne rodzaje działalności.
Podejmując działalność gospodarczą przedsiębiorca musi określić działalność podstawową,
czyli przewaŜającą.
Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej naleŜy podjąć decyzję w jakiej formie
organizacyjno-prawnej chcemy ją prowadzić. W Ŝyciu gospodarczym funkcjonują następujące
formy prawne przedsiębiorstw:
− formy krajowe, które przewidziane są w ustawodawstwie danego kraju. Ze względu na
własność wyróŜniamy przedsiębiorstwa:
−−−− prywatne – własność osób prywatnych,
−−−− państwowe – własność skarbu państwa,
−−−− komunalne – własność samorządu terytorialnego,
− formy paneuropejskie, które są uregulowane w ustawodawstwie wspólnotowym
i obowiązują we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej.
Do krajowych form działalności zaliczamy:
− przedsiębiorstwo prywatne osoby fizycznej,
− spółkę cywilną,
− spółki handlowe,
− organizacje non-profit:
−−−− stowarzyszenia,
−−−− fundacje,
− przedsiębiorstwa państwowe,
− spółdzielnie.
Przedsiębiorstwo osoby fizycznej to firma naleŜąca do jednego właściciela, osoby
fizycznej. Właściciel prowadzi działalność gospodarczą, jest przedsiębiorcą, który podejmuje
decyzje i odpowiada za swoje zobowiązania bez ograniczeń, równieŜ majątkiem osobistym.

9
Spółka cywilna nie stanowi samodzielnego podmiotu prawa i nie jest przedsiębiorstwem.
Przedsiębiorcami są poszczególni wspólnicy spółki. KaŜdy wspólnik działa pod firmą. Za
zobowiązania zaciągnięte w związku z działalnością spółki wspólnicy odpowiadają solidarnie
zarówno majątkiem spółki, jak i majątkiem indywidualnym. JeŜeli przez dwa kolejne lata
przychody wspólników spółki cywilnej przekraczają równowartość 800 tysięcy euro, spółka
musi być wpisana do rejestru przedsiębiorców i staje się spółką jawną.
Spółki handlowe działają w oparciu o przepisy kodeksu spółek handlowych. Dzielą się na
spółki osobowe, które nie posiadają osobowości prawnej i spółki kapitałowe, posiadające
pełną osobowość prawną. Ich klasyfikację przedstawia rysunek 1, natomiast cechy
charakterystyczne tych spółek zawiera tabela 2.
Rys. 1. Klasyfikacja spółek handlowych [opracowanie własne]
Tabela 2. Charakterystyka spółek handlowych [opracowanie własne]
Spółka/skrót
Podstawa
prawna
Cechy charakterystyczne
Jawna
sp. j.
Kodeks
spółek
handlowych,
art. 22–85
− umowa spółki powinna być zawarta na piśmie i musi być
zarejestrowana w sądzie rejonowym prowadzącym rejestr
sądowy,
− spółka jawna działa pod własną firmą, czyli nazwą;
konieczne jest umieszczenie w niej nazwiska lub nazwy
co najmniej jednego wspólnika,
− sprawy spółki prowadzą wspólnicy i kaŜdy z nich ma
prawo reprezentować spółkę,
− wspólnicy odpowiadają za zobowiązania majątkiem
spółki oraz majątkiem osobistym,
− wspólnicy mają prawo do udziału w zyskach i uczestniczą
w stratach stosownie do udziałów określonych w umowie,
gdy udziały nie są określone podział jest równy.
Partnerska
sp. p.
lub zwrot po
nazwie spółki
:"i partner"
lub
"i partnerzy"
Kodeks
spółek
handlowych,
art. 86–101
− spółka prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą,
− partnerami mogą być wyłącznie osoby fizyczne
uprawnione do wykonywania wolnego zawodu:
aptekarza, architekta, inŜyniera budownictwa, biegłego
rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy
podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy
inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty,
SPÓŁKI HANDLOWE
OSOBOWE KAPITAŁOWE
JAWNA
PARTNERSKA
KOMANDYTOWA
KOMANDYTOWO -
AKCYJNA
AKCYJNA
Z OGRANICZONĄ
ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ

10
lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, połoŜnej,
radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy
majątkowego i tłumacza przysięgłego
− umowa musi być zawarta w formie aktu notarialnego,
− partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania
spółki w związku z wykonywaniem przez pozostałych
partnerów wolnego zawodu.
Komandytowa
sp. k.
Kodeks
spółek
handlowych,
art. 102–124
− prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, która musi
składać się co najmniej z nazwiska jednego
komplementariusza,
− umowa w formie aktu notarialnego,
− występują dwa rodzaje wspólników: komplementariusze
i komandytariusze
− komplementariusz odpowiada wobec wierzycieli spółki
całym swoim majątkiem, a odpowiedzialność
komandytariusza jest ograniczona do tzw. sumy
komandytowej,
− komandytariusz moŜe reprezentować spółkę wyłącznie
jako pełnomocnik.
Komandytowo
-akcyjna
S.K.A.
Kodeks
spółek
handlowych,
art. 125–150
− prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, która
powinna zawierać nazwisko koplementariusza,
− wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej
jeden wspólnik (komplementariusz) odpowiada bez
ograniczeń, a co najmniej jeden wspólnik jest
akcjonariuszem i nie odpowiada za zobowiązania spółki,
− akcjonariusz reprezentuje spółkę jako pełnomocnik,
− statut spółki musi być sporządzony w formie aktu
notarialnego,
− kapitał zakładowy nie moŜe być mniejszy niŜ 50 000 zł.
Z ograniczoną
odpowiedzialn
ością
sp. z o.o.
lub spółka
z o.o.
Kodeks
spółek
handlowych,
art. 151–300
− firma spółki moŜe być obrana dowolnie,
− minimalny kapitał zakładowy 50 000 zł jest dzielony na
udziały,
− wartość nominalna udziału nie moŜe być niŜsza niŜ 50 zł,
− umowa w postaci aktu notarialnego wpisana do rejestru
sądowego,
− spółka odpowiada przed wierzycielami do wysokości
udziałów wspólników plus majątek spółki,
− występuje obowiązek prowadzenia pełnej księgowości,
− spółką zarządza i ją reprezentuje zarząd.
Akcyjna S.A Kodeks
spółek
handlowych,
art. 301–497
− statut spółki musi być sporządzony w formie aktu
notarialnego,
− firma spółki moŜe być obrana dowolnie,
− minimalny kapitał zakładowy 500 000 zł,
− kapitał zakładowy dzieli się na akcje o równej wartości
nominalnej,
− minimalna wartość jednej akcji to 1 grosz,
− organy spółki to: walne zgromadzenie akcjonariuszy,
zarząd, rada nadzorcza,
− występuje obowiązek prowadzenia pełnej księgowości

11
Organizacje non-profit to organizacje, których zadaniem nie jest osiąganie zysku.
Najczęściej są to stowarzyszenia i fundacje, które powstają w sensie prawnym w momencie
wpisu do rejestru sądowego.
Przedsiębiorstwo państwowe jest podmiotem, którego organem załoŜycielskim jest
Państwo. Posiada ono osobowość prawną. Działa w oparciu o ustawę o przedsiębiorstwach
państwowych. Najczęściej funkcjonują w dziedzinach o znaczeniu ogólnopaństwowym, są
zorganizowane w formie spółek Skarbu Państwa.
Spółdzielnia jest to dobrowolne zrzeszenie, posiadające osobowość prawną osób
prowadzących samodzielną działalność gospodarczą w interesie swoich członków. Działa
w oparciu o ustawę o spółdzielniach.
W Polsce występują równieŜ spółki paneuropejskie. Są to spółki ponadnarodowe, które
podlegają regulacjom prawnym ustawodawstwa wspólnotowego oraz krajowego. Zaliczamy
do nich między innymi formy przedstawione w tabeli 3.
Tabela 3. Charakterystyka paneuropejskich form przedsiębiorstw [opracowanie własne]
Forma
działalności
Cechy charakterystyczne
Spółdzielnia
Europejska
− jest osobą prawną,
− tworzą ją osoby fizyczne (co najmniej 5) zamieszkałe w róŜnych
krajach członkowskich lub osoby prawne załoŜone według praw krajów
wspólnoty,
− minimalny kapitał zakładowy 30 000 euro,
− rejestracja w kraju członkowskim, w którym znajduje się główna
siedziba,
− opodatkowanie według zasad kraju, gdzie jest główna siedziba.
Spółka
Europejska
− tworzą ją podmioty, których siedziba znajduje się w róŜnych krajach
wspólnoty,
− jest formą prawną spółki akcyjnej,
− podlega rejestracji w rejestrze handlowym tego państwa, w którym
znajduje się jej statutowa siedziba,
− jej powstanie jest ogłaszane w unijnym Dzienniku Urzędowym,
− kapitał zakładowy 120 000 euro,
− opodatkowanie według zasad kraju, gdzie jest główna siedziba.
Europejskie
Zgrupowanie
Interesów
Gospodarczych
− zgrupowanie podlega wpisowi do rejestru na zasadach określonych dla
spółki jawnej,
− nie posiada osobowości prawnej (prawo krajowe określa czy
zgromadzenie posiada osobowość prawną),
− ma charakter pomocniczy w stosunku do działalności gospodarczej
prowadzonej przez jej członków,
− nie realizuje inwestycji publicznych,
− zatrudnia do 500 pracowników.
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jaką działalność określamy działalnością gospodarczą?
2. Jakie formy własności przedsiębiorstw dominują w Polsce?
3. Jakie są podstawowe cechy spółek osobowych?

12
4. Na jakie grupy dzielimy przedsiębiorców ze względu na wielkość?
5. Ile osób moŜe zatrudniać mały przedsiębiorca?
6. Na jakich poziomach jest sklasyfikowana działalność gospodarcza w PKD?
7. Co naleŜy rozumieć przez firmę?
8. Jakie wyróŜniamy podstawowe formy organizacyjno-prawne prowadzonej działalności
gospodarczej?
9. Jakie przepisy regulują działalność spółek kapitałowych?
10. Jaki jest cel tworzenia spółek paneuropejskich?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Porównaj spółkę cywilną ze spółką jawną.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące wymienionych spółek,
2) ustalić kryteria porównania,
3) przy wybranych kryteriach zapisać cechy odpowiadające spółce cywilnej i jawnej,
4) wskazać na róŜnice i podobieństwa w porównywanych spółkach.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
− kodeks spółek handlowych,
− kodeks cywilny,
− papier formatu A4.
Ćwiczenie 2
Określ elementy oznaczenia firmy w przypadku:
− przedsiębiorstwa osoby fizycznej,
− spółki cywilnej,
− spółki komandytowej,
− spółki akcyjnej.
1) zdefiniować pojęcie „firma”,
2) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące oznaczenia działalności
gospodarczej w podanych formach organizacyjno-prawnych,
3) przyporządkować wymienionym formom organizacyjno-prawnym oznaczenia firmy.
− kodeks spółek handlowych,
− kodeks cywilny,

13
Ćwiczenie 3
Przyporządkuj wymienionym rodzajom działalności kody Polskiej Klasyfikacji
Działalności:
− hurtownia owoców i warzyw,
− hurtownia kawy,
− księgarnia,
− sklep z artykułami sportowymi,
− stoisko z obuwiem na targowisku,
− stragan z warzywami i owocami,
− sklep internetowy.
1) przyporządkować wymienione rodzaje działalności do odpowiedniej sekcji PKD,
2) odszukać w PKD wybraną sekcję,
3) wypisać kody podklasy i nazwy grupowania odpowiadające wymienionym rodzajom
działalności.
− Polska Klasyfikacja Działalności,
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) zdefiniować pojęcie działalność gospodarcza?
2) sklasyfikować spółki handlowe?
3) określić warunki jakie powinien spełnić mikroprzedsiębiorca?
4) odróŜnić spółki osobowe od spółek kapitałowych?
5) scharakteryzować spółkę cywilną?
6) wymienić formy przedsiębiorstw paneuropejskich?
7) zdefiniować pojęcie osoba prawna?
8) wskazać róŜnice między spółką cywilną a spółką jawną?
9) określić wysokość wymaganego kapitału zakładowego w spółkach
handlowych?
10) przyporządkować kody PKD wykonywanym rodzajom działalności?

14
4.2. Formy opodatkowania działalności gospodarczej
Podstawowym obciąŜeniem podatkowym przedsiębiorcy jest podatek dochodowy. Zasady
opodatkowania są zróŜnicowane i zaleŜą od:
− formy prawnej, w jakiej działa przedsiębiorca,
− przedmiotu i rozmiaru prowadzonej działalności,
− wysokości osiąganych przychodów.
W Polsce funkcjonują dwa systemy opodatkowania dochodów. Osoby prawne objęte są
podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT), a osoby fizyczne podatkiem dochodowym
od osób fizycznych (PIT).
Przedsiębiorcy będący osobą prawną płacą podatek dochodowy, niezaleŜnie od wielkości
dochodów wg stawki 19%.
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą mogą wybierać spośród
następujących form opodatkowania:
− karta podatkowa,
− ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
− zasady ogólne,
− podatek liniowy.
Karta podatkowa to zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych. Ta forma
opodatkowania moŜliwa jest dla osób fizycznych prowadzących na terenie kraju indywidualną
działalność gospodarczą oraz spółek cywilnych osób fizycznych. Jest najprostszym sposobem
płacenia podatków. Nie wymaga prowadzenia ewidencji, a rachunki wystawia się tylko na
Ŝądanie klienta. Opodatkowanie w formie karty podatkowej jest najczęściej bardzo korzystne dla
osób prowadzących działalność o niewielkich rozmiarach. Podatek opłacany jest co miesiąc
w formie kwoty zryczałtowanej, określanej przez naczelnika urzędu skarbowego w zaleŜności od:
− rodzaju i zakresu prowadzonej działalności,
− liczby mieszkańców miejscowości, w której prowadzona jest działalność gospodarcza,
− liczby zatrudnionych pracowników.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest uproszczoną formą opodatkowania
przychodów. Podatnicy mogą opłacać podatek w tej formie jeŜeli:
− w roku poprzedzającym rok podatkowy wysokość przychodów nie przekroczyła
równowartości 150 000 euro,
− rozpoczną wykonywanie działalności w roku podatkowym i nie korzystają
z opodatkowania w formie karty podatkowej,
− nie są wyłączeni z tej formy opodatkowania przepisami ustawy.
Podatek w tej formie opłaca się od uzyskanych przychodów, bez pomniejszania ich
o koszty uzyskania przychodu, według stawek:
− 20% przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów,
− 17% przychodów z tytułu niektórych rodzajów działalności usługowej,
− 8,5% od przychodów z działalności usługowej,
− 5,5% od przychodów z działalności wytwórczej i budowlanej,
− 3,0% od przychodów z działalności usługowej w zakresie handlu.
Podatnicy wybierając tę formę opodatkowania muszą dla celów podatkowych prowadzić
ewidencję przychodów. Zasady ogólne są podstawową formą opodatkowania, nie ma więc
ograniczeń związanych z jej wyborem. Jeśli przedsiębiorca nie deklaruje innej formy
opodatkowania, będzie rozliczać się na zasadach ogólnych, właściwych wszystkim podatnikom.

15
Podstawę opodatkowania stanowi faktycznie uzyskany dochód, czyli nadwyŜka sumy
przychodów nad kosztami ich uzyskania. Wysokość podatku dochodowego oblicza się na
podstawie skali podatkowej, według stawek 19%, 30% i 40%. Podatnicy wybierający ogólne
zasady opodatkowania muszą prowadzić księgę przychodów i rozchodów lub pełną księgowość,
gdy przychody w poprzednim roku podatkowym przekroczą równowartość 800 000 euro.
Osoby wybierające zasady ogólne, prowadzące działalność gospodarczą i rozliczające się
według księgi przychodów i rozchodów, mogą skorzystać z podatku liniowego. Wynosi on
zawsze 19%, niezaleŜnie od dochodu. Dokonując wyboru tej formy opodatkowania podatnik
traci prawo do ulg i zwolnień. Z moŜliwości opodatkowania podatkiem liniowym zostali
wyłączeni przedsiębiorcy, którzy mieliby świadczyć usługi na rzecz byłego lub obecnego
pracodawcy, z którym w ubiegłym lub obecnym roku podatkowym związani byli umową
o pracę. Wybierając tę formę opodatkowania nie moŜna takŜe rozliczać się wspólnie
z małŜonkiem oraz korzystać z ulg. W liniowym PIT podatnik traci prawo do obniŜenia
naliczonego podatku o kwotę wolną od podatku.
Nie wszyscy podatnicy mogą wybierać między wszystkimi moŜliwymi formami
opodatkowania. Nie kaŜdy moŜe płacić podatek w formie ryczałtu lub karty podatkowej.
Wyboru takiego nie mają np. adwokaci czy biegli rewidenci. Skoro nie mają wyboru,
zmuszeni są do opłacania podatku na zasadach ogólnych w oparciu o przepisy ustawy
o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W pierwszej kolejności forma opodatkowania zaleŜy od rodzaju działalności, a takŜe od
formy organizacyjno-prawnej, a następnie od dokonanego przez podatnika wyboru.
Tabela 4. ZaleŜności między formą organizacyjno – prawną prowadzenia działalności a formą opodatkowania
[opracowanie własne]
Forma prawna MoŜliwe formy opodatkowania
Spółka jawna − ryczałt ewidencjonowany,
− zasady ogólne – podatek płacony wg skali podatkowej,
− zasady ogólne – podatek liniowy.
Spółka partnerska − ryczałt ewidencjonowany (tylko dla wybranych zawodów),
Spółka komandytowa − zasady ogólne – podatek płacony wg skali podatkowej,
Spółka komandytowo-
akcyjna
Spółka z o.o. − podatek od osób prawnych.
Spółka akcyjna − podatek od osób prawnych.
Spółka cywilna − karta podatkowa,
− ryczałt ewidencjonowany,
Przedsiębiorstwo
prywatne osoby
fizycznej
− karta podatkowa,
− ryczałt ewidencjonowany,

16
1. Jakie są systemy opodatkowania dochodów w Polsce?
2. Jaką formę opodatkowania moŜe wybrać spółka cywilna?
3. Kto moŜe wybrać opodatkowanie w formie karty podatkowej?
4. Od czego zaleŜy wysokość podatku w formie karty podatkowej?
5. Kto moŜe wybrać opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych?
6. Jakie są stawki zryczałtowanego podatku od przychodów ewidencjonowanych?
7. Na czym polega opodatkowanie na zasadach ogólnych?
8. Jakie formy opodatkowania podatkiem dochodowym występują w spółkach
kapitałowych?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wybierz najkorzystniejszą formę opodatkowania dochodów osiąganych przez
przedsiębiorstwo osoby fizycznej, wiedząc Ŝe:
− podatnik prowadzi działalność w zakresie handlu kwiatami,
− podatnik nie korzysta z ulg i odliczeń,
− roczny przychód wynosi 17 000,00 zł,
− roczne koszty wynoszą 6 200,00 zł,
− miesięczna stawka podatku wg karty podatkowej wynosi 452,00 zł.
1) odszukać w przepisach podatkowych wysokość aktualnych stawek podatkowych dla
ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
2) odszukać w przepisach podatkowych skalę podatkową na bieŜący rok podatkowy,
3) obliczyć dochód,
4) obliczyć wartość rocznego podatku dochodowego płaconego: w formie karty podatkowej,
ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, na zasadach ogólnych oraz podatku
liniowego,
5) wybrać jedną z form opodatkowania,
6) uzasadnić wybór.
− ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych,
− ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym,

17
Ćwiczenie 2
Opracuj wykaz czynników, które naleŜy wziąć pod uwagę przy wyborze formy
opodatkowania działalności gospodarczej.
1) przeanalizować zaleŜności między formą działalności gospodarczej a formami
opodatkowania,
2) przeanalizować zaleŜności między formą opodatkowania a wymogami ewidencyjnymi,
3) określić czynniki wpływające na wysokość podatku,
4) wypisać czynniki determinujące wybór formy opodatkowania,
5) wskazać stopień istotności tych czynników.
− ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych,
Ćwiczenie 3
Określ wady i zalety opodatkowania działalności gospodarczej osób fizycznych w formie
ryczałtu i na zasadach ogólnych.
1) przeczytać uwaŜnie ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych,
2) przeczytać uwaŜnie ustawę o zryczałtowanym podatku dochodowym,
3) wypisać argumenty przemawiające za zastosowaniem danej formy opodatkowania,
4) wypisać argumenty przemawiające przeciw stosowaniu danej formy opodatkowania.
1) określić formy opodatkowania działalności gospodarczej?
2) określić czynniki, od których zaleŜy forma opodatkowania działalności
gospodarczej?
3) obliczyć podatek dochodowy na zasadach ogólnych?
4) przyporządkować stawki ryczałtu do rodzaju działalności?
5) określić czynniki, od których zaleŜy wysokość podatku dochodowego
w formie karty podatkowej?
6) powiązać formy opodatkowania z obowiązującymi ewidencjami
księgowymi?
7) określić wysokość stawki podatkowej dla dochodów spółek kapitałowych?

18
4.3. Dokumentacja niezbędna do podjęcia i prowadzenia
działalności handlowej
Małe przedsiębiorstwa handlowe – sklepy, najczęściej zorganizowane są jako
przedsiębiorstwa osoby fizycznej lub spółki cywilnej. Aby rozpocząć działalność handlową
naleŜy dopełnić obowiązków rejestracyjnych. Osoba fizyczna oraz wspólnicy spółki cywilnej
rejestrują swoją działalność w Ewidencji Działalności Gospodarczej prowadzonej przez
gminę właściwą dla miejsca zamieszkania. Pozostali przedsiębiorcy: spółki prawa
handlowego, fundacje oraz stowarzyszenia prowadzące działalność gospodarczą podlegają
rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, prowadzonym przez sądy rejestrowe.
Kolejność działań oraz dokumentacja niezbędna do uruchomienia działalności
gospodarczej osoby fizycznej jest przedstawiona poniŜej.
Wpis do ewidencji działalności gospodarczej
Osoba fizyczna, która chce rozpocząć działalność gospodarczą musi zgłosić się do gminy
właściwej dla miejsca zamieszkania i wypełnić wniosek o wpis do ewidencji działalności
gospodarczej.
Wniosek o wpis do ewidencji musi zawierać:
− oznaczenie przedsiębiorcy oraz jego numer ewidencyjny PESEL,
− oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy,
− określenie miejsca wykonywania działalności,
− określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z PKD,
− wskazanie daty rozpoczęcia działalności.
Wykonywanie niektórych rodzajów działalności wymaga:
− uzyskania koncesji – przykładem działalności koncesjonowanej jest dystrybucja i obrót
paliwami i energią,
− uzyskania zezwoleń – przykładem działalności wymagającej zezwolenia jest sprzedaŜ
hurtowa i detaliczna napojów alkoholowych,
− uzyskania licencji – przykładem działalności licencjonowanej jest zarządzanie
nieruchomościami.
Rejestr podmiotów gospodarczych
KaŜdy przedsiębiorca ma swój numer REGON, czyli dziewięciocyfrowy niepowtarzalny
numer w rejestrze podmiotów gospodarki narodowej, prowadzonym do celów statystycznych.
Nadaje go Urząd Statystyczny województwa, po złoŜeniu przez przedsiębiorcę wniosku na
formularzu RG-1.
Niezbędne dokumenty do dokonania rejestracji w urzędzie statystycznym:
− wpis do Ewidencji Działalności Gospodarczej lub wyciąg z rejestru Sądowego,
potwierdzające podjęcie działalności gospodarczej,
− dowód osobisty właściciela (PESEL).
Rachunek bankowy
ZałoŜenie rachunku bankowego jest dla przedsiębiorców obowiązkowe. Zgodnie z ustawą
o swobodzie działalności gospodarczej dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych

19
z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego
przedsiębiorcy w kaŜdym przypadku, gdy:
− stroną transakcji, z której wynika płatność jest inny przedsiębiorca oraz
− jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności,
przekracza równowartość 15 000 euro przeliczonych na złote polskie według średniego
kursu walut obcych ogłaszanego przez NBP ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego
miesiąc, w którym dokonano transakcji.
ZałoŜenie rachunku bankowego oznacza konieczność podpisania umowy z bankiem.
Bank wymaga przedstawienia następujących dokumentów:
− dowód osobisty,
− zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej,
− zaświadczenie REGON,
− NIP,
− niezbędna jest takŜe pieczątka.
Nadanie NIP
W Urzędzie Skarbowym składa się wniosek o nadanie Numeru Identyfikacji Podatkowej
(NIP). Numer ten otrzymuje się tylko raz. Jeśli przedsiębiorca posiada juŜ NIP, to
rozpoczynając indywidualną działalność gospodarczą nie moŜe występować o nadanie NIP
dla swojej firmy. Ma obowiązek uŜywać dotychczasowego numeru. Musi jednak złoŜyć
zgłoszenie aktualizacyjne.
Jeśli przedsiębiorca nie ma jeszcze numeru NIP, musi go uzyskać przed rozpoczęciem
działalności. W tym celu naleŜy złoŜyć zgłoszenie identyfikacyjne NIP-1.
Do złoŜenia NIP-1 niezbędne są następujące dokumenty:
− zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej,
− zaświadczenie o nadaniu numeru REGON,
− umowa rachunku bankowego.
Wybór formy opodatkowania
W urzędzie skarbowym przedsiębiorca musi złoŜyć oświadczenie o wyborze formy
opodatkowania podatkiem dochodowym i poinformować urząd o zaprowadzeniu stosownych
ewidencji podatkowych.
TakŜe w urzędzie skarbowym naleŜy złoŜyć zgłoszenie rejestracyjne dla celów podatku
VAT. Przedsiębiorca musi wypełnić druk VAT - R.
Zgłoszenie do ZUS
W ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej przedsiębiorca musi zgłosić
się do terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń w celu sporządzenia
i przekazania do ZUS odpowiednich dokumentów ubezpieczeniowych.
Zgłoszenia płatnika – osoby fizycznej – dokonuje się na druku ZUS ZFA, natomiast
zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych na druku ZUS ZUA lub na druku ZUS
ZZA jeŜeli będzie opłacane tylko ubezpieczenie zdrowotne.
W ZUS do rejestracji niezbędne będą następujące dokumenty:
− numer rachunku bankowego,
oraz kopie:
− decyzji naczelnika urzędu skarbowego o nadaniu numeru NIP,
− zaświadczenia urzędu statystycznego o nadaniu aktualnego numeru REGON.

20
Inspekcja Pracy
Jeśli przedsiębiorca zatrudni pracownika, w ciągu 30 dni od daty zatrudnienia musi
powiadomić na piśmie właściwego inspektora pracy Państwowej Inspekcji Pracy o miejscu,
rodzaju i zakresie prowadzonej działalności gospodarczej oraz o liczbie pracowników.
Sanepid
Zgoda wojewódzkiego inspektora sanitarnego (sanepidu) jest niezbędna do prowadzenia
działalności w danym lokalu. Konieczna jest w przypadku prowadzenia sklepu spoŜywczego.
Wniosek zgłoszeniowy powinien zawierać informacje o środkach i procedurach
przyjętych dla spełnienia wymagań wynikających z przepisów i higieny pracy, które dotyczą
rodzaju prowadzonej działalności.
Dokumentacja prowadzona w trakcie działalności gospodarczej
Prowadzenie działalności gospodarczej nakłada na przedsiębiorcę obowiązek
udokumentowania zaistniałych zdarzeń gospodarczych. KaŜdy przychód i wydatek musi być
potwierdzony odpowiednim dowodem księgowym.
Do dowodów księgowych zaliczamy między innymi:
1. Faktury VAT – dokumentujące zakup i sprzedaŜ towarów i usług. Wystawiają je
podmioty, które są płatnikami podatku VAT.
2. Faktury VAT korygujące – wystawiane są przez dostawcę towaru w celu skorygowania
faktury VAT.
3. Noty korygujące – wystawiane przez odbiorcę w celu skorygowania błędów mniejszej
wagi.
4. Rachunki – wystawiane w celu udokumentowania sprzedaŜy przez podatników
korzystających ze zwolnień z podatku VAT.
5. Dowody opłat pocztowych i bankowych.
6. Paragony.
7. Dowody wewnętrzne.
Dowody księgowe są podstawą zapisów w ewidencjach prowadzonych dla celów
podatkowych. Wybór ewidencji jest ściśle związany z wyborem formy opodatkowania
działalności gospodarczej oraz z formą organizacyjno-prawną przedsiębiorstwa.
Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą wybierając opodatkowanie na
zasadach ogólnych jest zobowiązana do prowadzenia podatkowej księgi przychodów
i rozchodów oraz ewidencji dodatkowych. Do ewidencji dodatkowych zaliczamy przede
wszystkim:
− ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
− ewidencję wyposaŜenia,
− ewidencję przebiegu pojazdu.
Podatkowa księga przychodów i rozchodów jest podstawą ustalenia uzyskanego przez
przedsiębiorstwo dochodu, a tym samym podstawą ustalenia wysokości podatku
dochodowego.
Podatnicy podatku VAT zobowiązani są dodatkowo do ewidencjonowania zakupów
i sprzedaŜy w ewidencjach umoŜliwiających miesięczne obliczenie podatku od towarów
i usług. Na potrzeby podatku VAT prowadzone są:
− ewidencja zakupów VAT,
− ewidencja sprzedaŜy VAT.

21
Przykłady dokumentów rejestrujących przedsiębiorstwo osoby fizycznej
Rys. 2. Przykład wypełnionego wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej [opracowanie własne]

22
Rys. 3. Przykład wypełnionego wniosku RG-1 strona 1 [opracowanie własne]

23

24

25

26
Rys. 7. Przykład wypełnionego wniosku NIP-1 strona 1 [opracowanie własne]

27

28

29

30
Rys. 11. Przykład wypełnionego zgłoszenia VAT-R strona 1 [opracowanie własne]

31
Rys. 12. Przykład wypełnionego zgłoszenia VAT-R strona 2 [opracowanie własne]

32
Rys. 13. Przykład wypełnionego oświadczenia o wyborze formy opodatkowania [opracowanie własne]

33
Rys. 14. Przykład wypełnionego zgłoszenia ZUS ZFA strona 1 [opracowanie własne]

34
Rys. 15. Przykład wypełnionego zgłoszenia ZUS ZFA strona 2 [opracowanie własne]

35
Rys. 16. Przykład wypełnionego zgłoszenia ZUS ZUA strona 1 [opracowanie własne]

36
Rys. 17. Przykład wypełnionego zgłoszenia ZUS ZUA strona 2 [opracowanie własne]

37
1. Gdzie naleŜy zarejestrować działalność gospodarczą osoby fizycznej?
2. Jaki urząd nadaje numer REGON?
3. Dlaczego przedsiębiorca powinien załoŜyć konto bankowe?
4. Jakie dokumenty związane z rozpoczęciem działalności gospodarczej osoba fizyczna
składa w urzędzie skarbowym?
5. W jakim celu przedsiębiorca dokonuje zgłoszenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych?
6. Jakie dokumenty są potwierdzeniem przychodu ze sprzedaŜy towarów i usług?
7. W jakim celu podatnik prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów?
8. Jakie ewidencje prowadzi się dla celów podatku od towarów i usług?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Sporządź wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, przyjmując załoŜenie,
Ŝe zakładasz firmę handlową specjalizującą się w sprzedaŜy kosmetyków, z siedzibą w swoim
miejscu zamieszkania. Za datę wypełnienia zgłoszenia przyjmij 10 dzień bieŜącego miesiąca,
natomiast rozpoczęcie działalności nastąpi w dniu 15 następnego miesiąca.
1) wybrać spośród dostępnych dokumentów druk zgłoszenia do ewidencji działalności
gospodarczej,
2) ustalić adres organu prowadzącego ewidencję,
3) przygotować swoje dane identyfikacyjne: PESEL, adres zamieszkania,
4) określić adres urzędu skarbowego właściwego wg miejsca zamieszkania,
5) określić nazwę, pod którą będziesz wykonywał działalność,
6) odszukać w Polskiej Klasyfikacji Działalności kod i opis wykonywanej działalności,
7) wpisać powyŜsze informacje na druk zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej.
− druki zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej,
− Polska Klasyfikacja Działalności.
Ćwiczenie 2
Sporządź, w dniu 21 bieŜącego miesiąca, wniosek o nadanie numeru REGON opierając
się na następujących załoŜeniach wynikających z zaświadczenia o wpisie do ewidencji
działalności gospodarczej:
− organ ewidencyjny – Urząd Gminy/Miasta (wpisujesz nazwę swojej gminy lub miasta),
− wpisu do ewidencji dokonano w dniu 20 bieŜącego miesiąca pod numerem 63742,
− oznaczenie i adres przedsiębiorcy – jesteś właścicielem przedsiębiorstwa, podajesz swoje
dane identyfikacyjne,
− określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej:
− 47.75.Z – sprzedaŜ detaliczna kosmetyków i artykułów toaletowych prowadzona
w wyspecjalizowanych sklepach,

38
− 47.89.Z – sprzedaŜ detaliczna pozostałych wyrobów prowadzona na straganach
i targowiskach,
− 47.91. Z – sprzedaŜ detaliczna prowadzona przez domy sprzedaŜy wysyłkowej lub
Internet,
− data rozpoczęcia działalności – 15 dzień następnego miesiąca następującego po wydaniu
zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej.
1) wybrać spośród dostępnych dokumentów druk formularza RG-1,
2) przeanalizować budowę formularza RG-1,
3) ustalić, które pola formularza RG-1 dotyczą osoby fizycznej prowadzącej działalność
gospodarczą,
4) wpisać informacje o prowadzonej działalności gospodarczej do odpowiednich pól
formularza RG-1.
− druki wniosków o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki
narodowej RG-1.
Ćwiczenie 3
Wypełnij odpowiednie dokumenty rejestrujące twoje jednoosobowe przedsiębiorstwo
handlowe w Urzędzie Skarbowym. Przyjmij następujące załoŜenia:
− organ ewidencyjny – Urząd Gminy/Miasta (wpisujesz nazwę swojej gminy lub miasta),
− wpisu do ewidencji dokonano w dniu 20 bieŜącego miesiąca pod numerem 63742,
− urząd statystyczny nadał numer REGON 470096454,
− twój osobisty numer NIP – 726-144-26-14,
− przewaŜającą działalnością jest sprzedaŜ detaliczna kosmetyków i artykułów toaletowych
prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach 47.75.Z,
− data rozpoczęcia działalności – 15 dzień następnego miesiąca,
− masz załoŜone konto w banku BZ WBK o numerze 42 1090 1304 0000 0011 0216 2344,
− wybierasz opodatkowanie na zasadach ogólnych,
− wybierasz zwolnienie z podatku od towarów i usług,
− podatkową księgę przychodów i rozchodów prowadzisz we własnym zakresie,
− dokumenty wypełniasz 31 dnia bieŜącego miesiąca.
1) wybrać spośród dostępnych dokumentów druk formularza NIP-1, VAT-R oraz
oświadczenie o wyborze formy opodatkowania,
2) ustalić zakres i cel informacji podawanych w poszczególnych dokumentach
rejestracyjnych,
3) ustalić miejsce złoŜenia zgłoszeń,
4) zapoznać się z instrukcją wypełnienia dostępną na formularzu,
5) wpisać wymagane dane do odpowiednich pól formularzy.

39
− druki wniosków NIP-1,
− druki VAT-R,
− druki oświadczeń o wyborze formy opodatkowania.
Ćwiczenie 4
Opierając się na załoŜeniach z ćwiczenia 3 wypełnij odpowiednie dokumenty zgłaszające
twoje jednoosobowe przedsiębiorstwo handlowe w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.
1) wybrać spośród dostępnych dokumentów druk formularza ZUS ZFA oraz ZUS ZUA,
2) podjąć decyzję, czy korzystasz z moŜliwych preferencji w opłacaniu składek ZUS,
3) przeczytać zasady wypełniania dokumentów ubezpieczeniowych,
4) odszukać w dostępnych materiałach kod tytułu ubezpieczenia oraz kod rodzaju
uprawnienia do prowadzenia działalności gospodarczej,
5) ustalić nieprzekraczalny termin złoŜenia zgłoszenia do ubezpieczeń,
6) wpisać wymagane dane do odpowiednich pól formularzy.
− druk formularza ZUS ZFA,
− druk formularza ZUS ZUA,
− poradnik: zasady wypełniania dokumentów ubezpieczeniowych.
Ćwiczenie 5
Zaksięguj w podatkowej księdze przychodów i rozchodów operacje gospodarcze, które
wystąpiły w Twoim przedsiębiorstwie. Jesteś podatnikiem zwolnionym z podatku VAT.
Lp. Data Dokument Kontrahent Treść operacji Wartość
1. 02.01 FV 356/07 „Telfax” sp. z o. o.
ul. Miła 16
01-230 Warszawa
Zapłata za rozmowy
telefoniczne
100,00
2. 04.01 FV 98/07 Hurtownia Artykułów
Chemicznych Jan Nowak
ul. Kwiatowa 7
91-008 Łódź
Zakupiono towary za gotówkę 7 000,00
3. 10.01 FV 879/07 ZE S.A.
ul. Tuwima 6
91-725 Łódź
Otrzymano fakturę za zuŜytą
energię elektryczną
123,00
4. 12.01 FV 56/07 PPH AGA Ewa Michalak
ul. Marcowa 67
91-726 Łódź
Zakup towarów
z odroczonym terminem
płatności
2 560,00
5. 18.01 Rachunek
1/07
Salon kosmetyczny
Anna Jaworska
ul. Bliska 43
91-725 Łódź
SprzedaŜ towarów 3 800,00
6. 20.01 FV 75/07 AN Łódź – Doły
ul. Słoneczna 23
90-765 Łódź
Zapłata czynszu za lokal 760,00
7. 31.01 DW 1/07 SprzedaŜ towarów wg
ewidencji sprzedaŜy
14 780,00

40
1) przeczytać w rozporządzeniu w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów
i rozchodów, jakie są wymogi formalne stawiane ewidencji,
2) zapoznać się z objaśnieniami do podatkowej księgi przychodów i rozchodów,
3) sklasyfikować podane operacje gospodarcze według kategorii przychodów i wydatków,
4) zaewidencjonować operacje gospodarcze w księdze zgodnie z zasadą chronologii,
5) podsumować zapisy za dany miesiąc.
− podatkowa księga przychodów i rozchodów,
− rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
1) opisać procedurę rejestracyjną przedsiębiorstwa osoby fizycznej?
2) powiązać nazwy dokumentów rejestracyjnych z urzędami, które
dokonują ewidencji działalności gospodarczej?
3) wypełnić zgłoszenie do ewidencji działalności gospodarczej?
4) wypełnić wniosek RG-1?
5) sporządzić dokumenty zgłoszeniowe do ubezpieczeń?
6) ewidencjonować operacje gospodarcze w podatkowej księdze
przychodów i rozchodów?
7) wypełnić zgłoszenie NIP-1?
8) przyporządkować dowody księgowe do treści ekonomicznej operacji
gospodarczej?
9) nazwać ewidencje prowadzone na potrzeby podatku VAT?
10) określić, kiedy przedsiębiorca musi regulować płatność za
pośrednictwem banku?

41
4.4. Planowanie działalności gospodarczej
Podjęcie działalności gospodarczej wymaga odpowiedniego przygotowania. Działalność
naleŜy odpowiednio zaplanować, tj. określić kierunki i szanse rozwoju rynkowego. Pomocny
w planowaniu działalności jest biznesplan.
Biznesplan pełni trzy zasadnicze funkcje:
− przedstawia koncepcję rozwoju przedsiębiorstwa,
− pozwala stwierdzić, czy istnieje szansa osiągnięcia sukcesu rynkowego,
− jest niezbędny w przypadku wystąpienia o kredyt lub poŜyczkę.
Struktura biznesplanu
1. Streszczenie – jest zwięzłym i rzeczowym opisem pomysłu na działalność gospodarczą.
Zawiera najistotniejsze elementy całego planu. Powinno być przejrzyste i przekonujące.
Od streszczenia moŜe zaleŜeć, czy pozostała część biznesplanu zostanie przeczytana.
Zazwyczaj streszczenie opracowujemy na końcu, tj. po opracowaniu pozostałych części
planu.
Streszczenie powinno zawierać:
− cel opracowania planu,
− opis firmy i jej planowaną pozycję w przyszłości,
− zaakcentowanie mocnych stron firmy,
− rodzaj działalności,
− cele przedsięwzięcia,
− określenie wysokości niezbędnych środków inwestycyjnych i plan ich wykorzystania.
− przewidywane zyski z zaangaŜowanych środków.
2. Charakterystyka przedsiębiorstwa powinna zawierać takie elementy jak:
− nazwa przedsiębiorstwa,
− data i miejsce rozpoczęcia działalności,
− forma prawna działalności,
− rodzaj działalności,
− lokalizacja,
− zasięg rynku,
− źródła finansowania.
3. Charakterystyka oferowanych towarów lub produktów (wyrobów gotowych lub usług)
powinna zawierać:
− charakterystyczne cechy produktu ze szczególnym uwzględnieniem cech, które
odróŜniają produkt od tych, które juŜ istnieją na rynku,
− omówienie funkcji, jaką spełnia produkt lub usługa oraz korzyści, jaką dzięki niemu
uzyska klient,
− opis na czym polega innowacyjność oferty,
− porównanie z ofertą konkurencji,
− cenę produktu oraz jego jakość.
4. Zarządzanie, organizacja firmy, pracownicy – ta część powinna przedstawiać:
− charakterystyki osób zarządzających firmą: ich wykształcenie, doświadczenie
i osiągnięcia zawodowe, ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności istotnych dla
realizacji poszczególnych części planu,

42
− strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa.
5. Plan marketingowy powinien zawierać analizę rynku i konkurencji, opisywać sposób
osiągnięcia prognozowanej sprzedaŜy przez firmę. Elementy planu marketingowego to:
− charakterystyka rynku,
− wielkość rynku i moŜliwości jego rozwoju,
− czy istnieje zapotrzebowanie na dany towar,
− określenie pozycji przedsiębiorstwa na rynku,
− charakterystyka nabywców,
− kim są nasi klienci?
− jakie są ich potrzeby i upodobania oraz czynniki wpływające na decyzję zakupu?
− preferencje klientów,
− co klientom najbardziej się podoba w naszych produktach i usługach?
− formy rozliczeń z odbiorcami,
− charakterystyka dostawców,
− lokalizacja,
− warunki płatności,
− charakterystyka konkurencji,
− wielkość sprzedaŜy i wskaźniki jej wzrostu,
− silne i słabe strony firm konkurencyjnych,
− udział konkurentów na rynku,
− strategia marketingowa – przedstawienie narzędzi marketingowych, które będą
stosowane do realizacji celów, określonych w planie,
− sposób poinformowania klientów o swoich produktach lub usługach,
− jaka cena?
− formy reklamy (wizytówki, radio, gazety, foldery itd.),
− środki finansowe przeznaczone na reklamę,
− sposób sprzedaŜy produktów,
− prognoza sprzedaŜy – wielkość planowanej sprzedaŜy zaleŜy przede wszystkim od
popytu na towary oferowane przez naszą firmę, dlatego bardzo waŜna jest analiza
rynku i czynników kształtujących zapotrzebowanie.
6. Plan finansowy powinien dostarczyć odpowiedzi na pytanie ile pieniędzy
przedsiębiorstwo potrzebuje i jakie są przewidywane zyski.
7. Harmonogram działań określa kolejne przewidywane terminy zakupu wyposaŜenia,
zaopatrzenia, skompletowania pracowników, finansowania i realizacji innych celów
potrzebnych do rozpoczęcia przedsięwzięcia.

43
Tabela 5. Harmonogram uruchomienia sklepu spoŜywczego [4, s. 215]
MiesiąceLp. Czynności
I II III IV V VI VII VIII IX X
1 Prowadzenie badań
rynku
2 Zarejestrowanie spółki
3 Uzyskanie REGON
i NIP
4 ZałoŜenie konta
w banku
5 Uzyskanie kredytu
z banku
6 Znalezienie i zakup
lokalu
7 Modernizacja lokalu
8 Przygotowanie
materiałów
reklamowych
9 Wydrukowanie
materiałów
reklamowych
10 Zakup wyposaŜenia
11 Zamontowanie
wyposaŜenia
12 Zatrudnienie
pracowników
13 Otwarcie sklepu
Plan finansowy działalności handlowej
Plan finansowy powinien zawierać następujące elementy:
− wydatki związane z uruchomieniem działalności,
− bilans otwarcia,
− rachunek zysków i strat,
− rachunek przepływów pienięŜnych,
− wskaźniki finansowe obrazujące rentowność przedsięwzięcia.
Wydatki związane z rozpoczęciem działalności to koszty uruchomienia działalności.
Przykładem tego rodzaju kosztu są:
− opłaty rejestracyjne,
− zakup wyposaŜenia,
− zakup towarów potrzebnych do rozpoczęcia działalności,
− pozwolenia, licencje i koncesje niezbędne do prowadzenia działalności,
− reklama.
Rachunek zysków i strat słuŜy do porównania kosztów i wydatków z przychodami.
Planując przedsięwzięcie gospodarcze musimy oszacować koszty i przychody, a tym samym
zyski netto. Przychód stanowią kwoty naleŜne za sprzedane produkty, towary, materiały i inne
składniki majątku.
Przychód ze sprzedaŜy = ilość sprzedanych składników majątku × jednostkowa cena
sprzedaŜy.

44
KaŜdemu uzyskanemu przychodowi towarzyszy koszt jego uzyskania. Koszty obejmują
wyraŜone w pieniądzu zuŜycie czynników produkcji. Do kosztów uzyskania przychodu
zaliczamy wydatki bieŜące związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Są to między
innymi:
− wynagrodzenia – są to naleŜne pracownikom świadczenia pienięŜne za wykonywaną
przez nich pracę,
− zuŜycie materiałów i energii – np. opakowania, energia elektryczna,
− podatki i opłaty – np. podatek od nieruchomości, opłaty skarbowe,
− ubezpieczenia społeczne – składki płacone do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
− czynsz za lokal,
− usługi obce – np. usługi transportowe, remontowe,
− wartość sprzedanych towarów wg cen zakupu.
Tabela 6. Przykład uproszczonego rachunku zysków i strat w działalności handlowej [opracowanie własne]
Przedsiębiorstwo Handlowe OKTAGON
Andrzej Michalski
Prognozowany rachunek zysków i strat
sporządzony za okres od 1 stycznia 2008 do 30 czerwca 2008 r.
Wyszczególnienie Wartość w zł
Przychody ze sprzedaŜy 400 000,00
Koszty uzyskania przychodów, w tym: 271 470,00
− amortyzacja 11 200,00
− zuŜycie materiałów i energii 7 000,00
− usługi obce 300,00
− podatki i opłaty 150,00
− wynagrodzenia 12 000,00
− ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz
pracowników
8 520,00
− pozostałe koszty 2 300,00
− wartość sprzedanych towarów w cenie zakupu 230 000,00
Zysk (strata) brutto 128 530,00
Podatek dochodowy 24 421,00
Zysk (strata) netto 104 109,00
Łódź, dnia 31 stycznia 2008 r. Andrzej Michalski
Bilans jest zestawieniem aktywów (środków gospodarczych) i pasywów (źródeł
finansowania majątku) wyraŜonym w mierniku pienięŜnym, sporządzonym na określony
dzień. Bilans dostarcza informacji o tym, ile przedsiębiorstwo posiada, a ile jest dłuŜne innym
podmiotom w danym momencie, np. na ostatni dzień miesiąca. Cechą charakterystyczną
bilansu jest równowaga bilansowa, co oznacza Ŝe wartość aktywów musi być równa wartości
pasywów.
Aktywa przedsiębiorstwa obejmują:
− aktywa trwałe – to składniki, które są trwale związane z jednostką, zuŜywają się
stopniowo i są wykorzystywane przez okres dłuŜszy niŜ jeden rok. Do aktywów trwałych
zaliczamy między innymi grunty, budynki, maszyny, środki transportu, wyposaŜenie,
oprogramowanie komputerowe, licencje, długoterminowe papiery wartościowe,

45
− aktywa obrotowe – to składniki, które w kolejnych fazach działalności przyjmują inną
postać, związane są z jednostką przez okres krótszy niŜ jeden rok. Zaliczamy do nich
między innymi materiały, produkty gotowe, towary, naleŜności krótkoterminowe, środki
pienięŜne i krótkoterminowe papiery wartościowe.
Pasywa przedsiębiorstwa obejmują:
− kapitały własne,
− kapitały obce (zobowiązania).
Tabela 7. Przykład uproszczonego bilansu otwarcia [opracowanie własne]
Andrzej Michalski
Bilans sporządzony na dzień 1 stycznia 2008 r.
Aktywa Wartość Pasywa Wartość
A. Aktywa trwałe 56 000,00 A. Kapitały (fundusze)
własne
78 380,00
1. Środki trwałe 56 000,00 1. Kapitał podstawowy 78 380,00
B. Aktywa obrotowe 72 380,00 B. Zobowiązania 50 000,00
1. Towary 45 380,00 1. Kredyt bankowy 50 000,00
2. Gotówka w kasie 7 000,00
3. Środki pienięŜne
w banku
20 000,00
Razem aktywa 128 380,00 Razem pasywa 128 380,00
Łódź, dnia 31 stycznia 2008 r. Andrzej Michalski
Rachunek przepływów pienięŜnych dostarcza informacji o sposobie pozyskiwania
i wykorzystania przez jednostkę środków pienięŜnych. Pozwala ocenić płynność finansową
jednostki. Rozpoczynając działalność gospodarczą naleŜy przewidzieć przyszłe wpływy
i wydatki gotówkowe. Dla sporządzenia rachunku planowanych przepływów gotówkowych
naleŜy:
− ustalić saldo początkowe gotówki,
− ustalić wielkość wpływów gotówkowych z tytułu sprzedaŜy bieŜącej oraz zaległych
płatności z okresów poprzednich,
− ustalić wydatki gotówkowe danego miesiąca oraz z odroczonym terminem płatności
z okresów poprzednich,
− ustalić saldo końcowe gotówki.
Saldo końcowe danego okresu jest saldem początkowym okresu następnego. Saldo
końcowe pokazuje zasoby gotówkowe (nadwyŜkę środków), które mamy do dyspozycji
w następnym miesiącu lub niedobór środków, jeŜeli wydatki są większe niŜ wpływy
powiększone o saldo początkowe gotówki.

46
Tabela 8. Przykład uproszczonego rachunku przepływów pienięŜnych [opracowanie własne]
Andrzej Michalski
Prognozowany rachunek przepływów pienięŜnych
za styczeń 2008 r.
Wyszczególnienie Wartość w zł
Stan gotówki na początek okresu 7 000,00
Wpływy gotówki 14 000,00
Wydatki, w tym: 5 880,00
− zakup materiałów 1 500,00
− zapłata czynszu 900,00
− wynagrodzenia 1 280,00
− ubezpieczenia społeczne 500,00
− spłata kredytu 1 700,00
Stan gotówki na koniec okresu 15 120,00
Łódź, dnia 31 stycznia 2008 r.
Andrzej Michalski
Wskaźniki rentowności (zyskowności) informują o tym jak szybko zwraca się
zaangaŜowany w firmie kapitał, wyraŜają zdolność do generowania zysku w przyszłości.
Analiza rentowności opiera się na ustaleniu relacji zysku do wybranych elementów bilansu
oraz rachunku zysków i strat. Im wyŜszą wartość mają wskaźniki, tym rentowność jest
większa. WyróŜnia się trzy główne obszary analizy rentowności:
− rentowność sprzedaŜy,
− rentowność majątku,
− rentowność kapitałów własnych.
Wskaźnik rentowności sprzedaŜy =
Wskaźnik rentowności sprzedaŜy informuje, jaki jest udział wyniku finansowego
w przychodach uzyskanych ze sprzedaŜy (ile zysku przypada na złotówkę przychodu netto).
Im wyŜszy jest ten wskaźnik tym lepiej.
Wskaźnik rentowności majątku = 100
aktywa
nettozysk
×
Wskaźnik pokazuje , jaka jest zdolność firmy do generowania zysku z posiadanego majątku.
Wskaźnik rentowności kapitałów własnych =
Wskaźnik informuje ile złotówek zysku daje 1 złotówka kapitału własnego
1. Jakie funkcje spełnia biznesplan?
2. Jakie zasadnicze elementy powinien zawierać biznesplan?
3. Jakie elementy powinien zawierać plan marketingowy?
4. Czego dotyczy strategia marketingowa?
zysk netto
kapitały własne x 100
zysk netto
przychody ze sprzedaŜy x 100

47
5. Jakich informacji dostarcza plan finansowy?
6. Jakie koszty wiąŜą się z rozpoczęciem działalności gospodarczej?
7. Jakie wielkości ekonomiczne przedstawia rachunek zysków i strat?
8. Jakie składniki majątku zaliczamy do aktywów trwałych, a jakie do obrotowych?
9. Jakich informacji dostarcza rachunek przepływów pienięŜnych?
10. O czym informują wskaźniki rentowności?
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Sporządź załoŜenia wstępne dla wybranej przez siebie działalności gospodarczej.
1) określić rodzaj działalności, jaki zamierzasz prowadzić,
2) wybrać formę organizacyjno-prawną,
3) ustalić, czy wybrany rodzaj działalności wymaga koncesji lub zezwolenia,
4) określić lokalizację przedsiębiorstwa,
5) rozpoznać konkurencję,
6) określić dostawców,
7) oszacować wydatki związane z rozpoczęciem działalności gospodarczej,
8) ustalić sposób finansowania wybranej działalności gospodarczej.
Ćwiczenie 2
Oszacuj wydatki, jakie będziesz musiał ponieść otwierając sklep odzieŜowy.
1) ustalić wysokość wydatków związanych z rejestracją działalności,
2) ustalić wydatki związane z rozruchem przedsiębiorstwa, np. zakup sprzętu i wyposaŜenia,
lokal, zapas początkowy towarów, reklama,
3) obliczyć przybliŜoną wysokość tych wydatków,
4) porównać obliczoną kwotę wydatków z posiadanymi środkami finansowymi,
5) określić zewnętrzne źródła finansowania, jeśli w wyniku porównania okazało się, Ŝe ilość
posiadanych środków jest niewystarczająca.

48
Ćwiczenie 3
Zadecyduj, czy warto rozszerzyć działalność gospodarczą o sprzedaŜ rowerów,
w sytuacji, gdy na rynku:
− ceny rowerów w ostatnim czasie zmalały,
− rozpoczyna się wiosna,
− w mieście zbudowano nowe ścieŜki rowerowe,
− wzrosły ceny biletów komunikacji miejskiej,
− spadły ceny skuterów,
− polscy kolarze odnieśli kolejne zwycięstwo w wyścigu międzynarodowym,
− w rejonie działania sklepu powstało nowe osiedle mieszkaniowe.
1) zdefiniować prawo popytu,
2) sklasyfikować czynniki wpływające na popyt,
3) określić, czy wymienione czynniki wpływają na zmianę popytu na rowery,
4) określić kierunek zmian w popycie.
Ćwiczenie 4
Dokonaj analizy poniŜszego planu kasowego.
Wyszczególnienie Styczeń Luty Marzec Kwiecień
Stan gotówki na początek okresu 4 200,00 7 470,00 5 410,00 7 240,00
Wpływy gotówki 12 800,00 12 800,00 13 000,00 13 000,00
Wydatki, w tym: 9 530,00 14 860,00 11 170,00 16 220,00
− zakup materiałów i towarów 2 000,00 5 000,00 3 000,00 4 600,00
− energia elektryczna 230,00 200,00 210,00 240,00
− zapłata czynszu 1 400,00 1 400,00 1 600,00 1 600,00
− wynagrodzenia 980,00 1 200,00 1 200,00 1 200,00
− ubezpieczenia społeczne 720,00 760,00 760,00 780,00
− spłata kredytu 800,00 800,00 800,00 800,00
− reklama 200,00 500,00 0,00 0,00
− inne wydatki 3 200,00 5 000,00 3 600,00 7 000,00
Stan gotówki na koniec okresu 7 470,00 5 410,00 7 240,00 4 020,00
1) porównać wydatki w poszczególnych miesiącach,
2) określić, które z wydatków wzrosły, a które zmalały w stosunku do poprzedniego
miesiąca,
3) określić czynniki, które mogły spowodować zmianę wysokości wydatków,
4) określić wydatki, których wzrost był niezaleŜny od przedsiębiorcy.

49
Ćwiczenie 5
Oblicz i zinterpretuj wskaźniki rentowności w kolejnych okresach działalności
przedsiębiorstwa, jeŜeli wielkości wynikające z bilansu i rachunku zysków i strat
przedstawiają się następująco:
Wyszczególnienie Początek roku Koniec roku
Zysk netto 7 200,00 9 500,00
Przychody netto 82 000,00 100 570,00
Kapitały własne 20 000,00 51 200,00
Aktywa ogółem 45 600,00 23 200,00
1) odszukać potrzebne wzory w poradniku ucznia,
2) wykonać obliczenia,
3) zinterpretować wyniki.
Ćwiczenie 6
Sporządź rachunek zysków i strat w przedsiębiorstwie handlowym, przyjmując za
podstawę obliczeń następujące załoŜenia:
− przedsiębiorstwo sprzedaje sanki z oparciem,
− w bieŜącym miesiącu sprzedano 500 szt.,
− cena sprzedaŜy netto wynosi 120 zł,
− cena zakupu netto wynosi 80 zł,
− koszty związane z działalnością wynoszą 7 770 zł, w tym: czynsz 1 200 zł, ubezpieczenia
społeczne 570 zł, inne koszty 6 000 zł,
− podatek liniowy 19%.
1) obliczyć przychód ze sprzedaŜy,
2) obliczyć wartość sprzedanych towarów wg cen zakupu,
3) obliczyć zysk brutto,
4) obliczyć podatek dochodowy,
5) obliczyć zysk netto.

50
1) określić cele sporządzania biznesplanu?
2) określić podstawowe elementy biznesplanu?
3) określić elementy planu marketingowego?
4) obliczyć wskaźniki rentowności?
5) zanalizować czynniki kształtujące popyt na wybrany towar?
6) scharakteryzować plan finansowy przedsiębiorstwa?
7) oszacować wydatki związane z rozpoczęciem działalności
gospodarczej?
8) oszacować koszty związane z prowadzeniem bieŜącej działalności
gospodarczej?
9) zanalizować plan kasowy przedsiębiorstwa?
10) obliczyć zyski netto z działalności gospodarczej?

51
4.5. Specyfika funkcjonowania przedsiębiorstwa handlowego
Działalność gospodarcza w zakresie handlu polega na organizowaniu obrotu towarowego
między produkcją a konsumentami. Handel zajmuje się świadczeniem usług związanych
z zakupem i sprzedaŜą, przez co stwarza producentom i konsumentom korzystne warunki
zbytu i zakupu. W działalności handlowej elementami procesu gospodarczego są:
− zaopatrzenie,
− magazynowanie,
− sprzedaŜ.
Zadania realizowane przez firmy handlowe to:
− dokonywanie transakcji zakupu – sprzedaŜy,
− zaspokajanie potrzeb konsumentów,
− badanie i analizowanie rynku,
− gromadzenie i utrzymywanie zapasów towarów odpowiadających potrzebom rynku.
Zadania handlu realizowane są przez handel wewnętrzny i handel zagraniczny. Handel
wewnętrzny dotyczy obrotów towarowych na rynku krajowym i dzieli się na:
− handel hurtowy – zakupuje towary w duŜych ilościach, a następnie dzieli go na mniejsze
partie i dostarcza do handlu detalicznego,
− handel detaliczny – zakupuje towary w celu dalszej odsprzedaŜy konsumentom
indywidualnym.
Handel zagraniczny dotyczy wymiany towarów i usług między krajami i obejmuje import
(przywóz towarów) i eksport towarów (wywóz towarów).
Przedsiębiorstwo handlowe dąŜąc do optymalnego zaspokojenia potrzeb nabywców moŜe
uzupełniać asortyment towarów przez podejmowanie produkcji i dostosowywanie go do
wymagań nabywców w drodze przerobu handlowego. Przykładem produkcji przedsiębiorstwa
handlowego moŜe być wypiek pieczywa, czy wyrób garmaŜu. Natomiast przerób handlowy
polega na przekształceniu asortymentu produkcyjnego w asortyment handlowy. Obejmuje
porcjowanie, paczkowanie, etykietowanie towarów.
Przedsiębiorstwa handlowe róŜnią się między sobą:
− asortymentem oferowanych towarów,
− poziomem obsługi klientów.
Ze względu na oferowane towary przedsiębiorstwa handlowe dzielimy na:
− uniwersalne – oferują towary zaspokajające róŜne potrzeby odbiorców,
− wielobranŜowe – oferują towary zaspokajające kilka rodzajów potrzeb,
− branŜowe – oferują towary zaspokajające określoną potrzebę,
− specjalistyczne – oferują wąski asortyment towarów.
Charakteryzując przedsiębiorstwa ze względu na standard obsługi klienta naleŜy
uwzględnić jakość oferowanych towarów, ceny towarów, lokalizację przedsiębiorstwa a takŜe
urządzenie i wystrój punktów sprzedaŜy.

52
Współpraca przedsiębiorcy z kontrahentami
Kontrahentami przedsiębiorstwa są odbiorcy i dostawcy. Mogą być podmiotami
krajowymi, jak i zagranicznymi.
We współpracy z kontrahentami moŜemy wyróŜnić następujące etapy:
− znalezienie kontrahenta,
− zainicjowanie współpracy,
− podtrzymywanie relacji handlowych,
− doskonalenie współpracy.
Poprawny dobór kontrahentów ma duŜy wpływ na sukces przedsiębiorstwa handlowego.
Podstawowe decyzje wyboru dostawców dotyczą towaru. Jest to najwaŜniejszy czynnik
kształtujący relacje pomiędzy stronami obrotu towarowego. Towary o sprawdzonym zakresie
uŜyteczności, atrakcyjnej cenie i wysokiej jakości mają wysoką pozycję na rynku. TakŜe duŜe
znaczenie ma marka towaru. Istotną rolę w wyborze dostawcy spełniają certyfikaty jakości
ISO. Są one wyznacznikiem wiarygodności firm.
Szukając kontrahentów – dostawców kierujemy się zazwyczaj proponowanymi
warunkami współpracy. Obok oferowanego towaru, jego ceny i jakości bierzemy pod uwagę
takie czynniki jak:
− termin płatności,
− sposób składania zamówień,
− termin realizacji zamówień,
− sposób załatwiania reklamacji.
Narzędziem pozyskania odbiorców są:
− okresowe promocje,
− specjalne ceny dla wybranych grup klientów,
− programy lojalnościowe.
Program lojalnościowy jest obecnie typowym zjawiskiem w relacjach między
kontrahentami. Jest to długotrwałe działanie marketingowe słuŜące budowaniu oraz
podtrzymywaniu pozytywnych relacji z wybranymi, najbardziej atrakcyjnymi dla firmy
klientami. PrzynaleŜność do programu lojalnościowego pozwala na pewne korzyści przy
kolejnych zakupach: uzyskanie upominków, lepsze warunki zakupu – korzystanie z rabatów.
Procesy budowy relacji z klientami i zarządzanie tymi relacjami wspiera obecnie system
CRM. Jest to ogół czynności polegających na odnotowywaniu kontaktów z kaŜdym klientem.
System CRM zapewnia dostęp do wiedzy o kliencie, pozwala określić moŜliwości zakupowe
klienta, usprawnia proces sprzedaŜy.
1. Na czym polega działalność handlowa?
2. Jakie zadania realizuje przedsiębiorstwo handlowe?
3. Jakie szczeble obrotu towarowego wyróŜniamy w handlu wewnętrznym?
4. Jakie etapy moŜemy wyróŜnić we współpracy z kontrahentami?
5. Jakie czynniki przesądzają o wyborze kontrahenta?
6. Jakimi narzędziami marketingowymi firma handlowa pozyskuje klientów?

53
4.5.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wyszukaj dane pięciu potencjalnych dostawców dla hurtowni artykułów chemii
gospodarstwa domowego.
1) określić teren działania hurtowni,
2) określić szczegółowo asortyment jakim handluje hurtownia,
3) wyszukać w dostępnych źródłach informacji dane identyfikacyjne producentów artykułów
chemii gospodarstwa domowego,
4) wypisać dane dostawców działających w pobliŜu hurtowni,
5) określić i wypisać działania jakie naleŜy podjąć w celu nawiązania współpracy.
− panorama firm,
− komputer z dostępem do Internetu,
Ćwiczenie 2
Opracuj ofertę handlową skierowaną do klientów twojego przedsiębiorstwa.
1) określić nazwę i dane identyfikacyjne twojego przedsiębiorstwa,
2) zaprojektować logo firmy,
3) określić asortyment,
4) ustalić ceny sprzedaŜy,
5) określić warunki sprzedaŜy: rabaty, formy i terminy płatności, warunki transportu,
6) zapisać ofertę z uwzględnieniem wszystkich elementów oferty handlowej.
− przykładowe oferty handlowe, ulotki dowolnych firm,
Ćwiczenie 3
Dokonaj analizy dwóch ofert handlowych producentów makaronu i wybierz
najkorzystniejszą.
1) wyszukać w Internecie oferty producentów makaronu,
2) wybrać dwie dowolne oferty,
3) porównać ceny proponowane przez producentów,
4) porównać warunki sprzedaŜy: proponowane rabaty, warunki płatności, terminy dostawy,
5) wybrać korzystniejszą ofertę.

54
− komputer z dostępem do Internetu,
Ćwiczenie 4
Sporządź zamówienie na towary w oparciu o wybraną ofertę handlową.
1) określić wysokość środków finansowych, jakie moŜesz przeznaczyć na zakup,
2) określić rodzaj i ilości towarów do uzupełnienia,
3) sporządzić zamówienie.
− wzór zamówienia,
1) określić specyfikę funkcjonowania przedsiębiorstwa handlowego?
2) opracować ofertę handlową?
3) sporządzić zamówienie na towary?
4) określić kolejne etapy we współpracy z kontrahentami?
5) określić czynniki wpływające na wybór dostawcy?

55
5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o róŜnym stopniu trudności. Są to pytania wielokrotnego wyboru.
Tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki błędną odpowiedź zaznacz kółkiem, a następnie
ponownie zakreśl odpowiedź prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.
Powodzenia
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Do spółek kapitałowych prawa handlowego zaliczamy spółkę
a) akcyjną i spółkę partnerską.
b) akcyjną i spółkę komandytową.
c) partnerską i spółkę z ograniczona odpowiedzialnością.
d) akcyjną i spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
2. Wysokość kapitału zakładowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością powinna
wynosić co najmniej
a) 5 000 zł.
b) 25 000 zł.
c) 50 000 zł.
d) 500 000 zł.
3. Umowę spółki partnerskiej moŜe zawrzeć
a) aptekarz z lekarzem.
b) hydraulik z murarzem.
c) rolnik z murarzem.
d) murarz z architektem.
4. Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej reguluje ustawa o
a) podatku dochodowym od osób fizycznych.
b) podatku dochodowym od osób prawnych.
c) systemie ubezpieczeń społecznych.
d) swobodzie działalności gospodarczej.

56
5. Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie handlu, opodatkowany
w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych płaci podatek dochodowy
w wysokości
a) 19%.
b) 8,5%.
c) 5,5%.
d) 3,0%.
6. Przychody przedsiębiorstwa handlowego wynoszą 15 000 zł, a koszty uzyskania
przychodu 5 000 zł. Wysokość liniowego podatku dochodowego wyniesie
a) 2 850 zł.
b) 2 000 zł.
c) 1 900 zł.
d) 950 zł.
7. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością płaci podatek dochodowy
a) w formie karty podatkowej.
b) od osób prawnych w wysokości 19%.
c) od osób fizycznych w wysokości 19%.
d) w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
8. Przedsiębiorca opodatkowany na zasadach ogólnych płaci podatek liczony odpowiednią
stawką procentową od
a) przychodu.
b) dochodu.
c) zysku brutto.
d) zysku netto.
9. Przychody spółki akcyjnej wynoszą 300 000 zł, a koszty 200 000 zł. Podatek dochodowy
wyniesie
a) 57 000 zł.
b) 38 000 zł.
c) 20 000 zł.
d) 19 000 zł.
10. Osoba fizyczna, która chce rozpocząć działalność gospodarczą musi złoŜyć wniosek
o wpis do
a) Krajowego Rejestru Sądowego.
b) Krajowego Rejestru Zastawów.
c) Ewidencji Działalności Gospodarczej.
d) Ewidencji Zatrudnienia.
11. Zaświadczenie o numerze identyfikacyjnym REGON wydawane jest przez
a) Urząd Miasta.
b) Urząd Gminy.
c) Urząd Skarbowy.
d) Urząd Statystyczny.

57
12. Wydatki związane z opłaceniem czynszu za sklep naleŜy zaksięgować w podatkowej
księdze przychodów i rozchodów w kolumnie
a) pozostałe przychody.
b) pozostałe wydatki.
c) koszty uboczne zakupu.
d) zakup towarów i materiałów.
13. Plan marketingowy jako element biznesplanu powinien zawierać między innymi
charakterystykę
a) konkurencji.
b) przedsięwzięcia.
c) pracowników.
d) oferowanych towarów.
14. Stan gotówki na początek okresu wynosił 500 zł, wpływy gotówki 2 500 zł, a wydatki
1 000zł. Oznacza to, Ŝe w przedsiębiorstwie na koniec okresu
a) wystąpiła nadwyŜka gotówki w wysokości 2 000 zł.
b) wystąpiła nadwyŜka gotówki w wysokości 1 500 zł.
c) wystąpił niedobór gotówki w wysokości 2 000 zł.
d) wystąpił niedobór gotówki w wysokości 1 500 zł.
15. Wskaźnik rentowności sprzedaŜy netto informuje o udziale zysku
a) netto w wartości sprzedaŜy.
b) brutto w wartości sprzedaŜy.
c) netto w wartości majątku.
d) brutto w wartości kapitału.
16. Zysk netto wynosi 20 000 zł, kapitały własne 80 000 zł, a aktywa przedsiębiorstwa
400 000 zł. Wskaźnik rentowności majątku wynosi
a) 5%.
b) 10%.
c) 20%.
d) 25%.
17. Do elementów planu finansowego zaliczamy między innymi
a) strategię promocji.
b) strategię marketingową.
c) harmonogram działań.
d) rachunek zysków i strat.
18. Detaliczna działalność handlowa polega na organizowaniu obrotu
a) towarowego między produkcją a sklepami detalicznymi.
b) materiałowego między produkcją a sklepami detalicznymi.
c) towarowego między hurtem a konsumentem indywidualnym.
d) materiałowego między hurtem a konsumentem indywidualnym.

58
19. Czynnik, który prawdopodobnie spowoduje wzrost popytu na aparaty fotograficzne, to
a) wzrosła cena usług fotograficznych.
b) wzrosła cena filmów do aparatów.
c) wzrosły wydatki firmy na reklamę aparatów.
d) wzrosła cena aparatów fotograficznych.
20. Hurtownia, która proponuje najkorzystniejsze warunki płatności, to
HURTOWNIA 1
− zapłata gotówką
− rabat przy zakupie powyŜej 100 szt. 5%
HURTOWNIA 2
− zapłata przelewem w ciągu 14 dni
− przy zapłacie gotówką skonto 3%
HURTOWNIA 3
HURTOWNIA 4
− przy zapłacie gotówką skonto 2%
a) hurtownia 1.
b) hurtownia 2.
c) hurtownia 3.
d) hurtownia 4.

59
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Prowadzenie działalności gospodarczej w przedsiębiorstwie handlowym
Zakreśl poprawną odpowiedź
Nr
zadania
Odpowiedź Punkty
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:

60
6. LITERATURA
1. Chudy S., Pietraszewski M.: Ekonomika handlu. Cz. 2. eMPi2
, Poznań 2006
2. Komosa A.: Ekonomika handlu. Cz. 1. Ekonomik, Warszawa 2006
3. Mikina A., Sienna M.: Przedsiębiorczość klucz do sukcesu. Rea, Warszawa 2002
4. Pasieczny J.: Biznesplan. PWE, Warszawa2007
5. Wierzba B., Filipiak E., Czerwińska M.: Przedsiębiorczość. Fundacja Gospodarcza,
Gdynia 2002
6. Strony www:
− www.mojafirma.infor.pl
− www.biznes-firma.pl
− www.infor.pl/druki.html
− www.msp.money.pl
− www.stat.gov.pl
− www.twojafirma.info
7. Akty prawne:
− ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2004 r.,
Nr 173, poz. 1807)
− ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r.,
Nr 94, poz. 1037)
− rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie Polskiej
Klasyfikacji Działalności (Dz.U. z 2004 r., Nr 33, poz. 289)
− ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. (tj. Dz.U.
z 2000 r., Nr 54, poz. 654 z póź. zm.)
− ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. (tj. Dz.U.
z 2000 r., Nr 14, poz.176 z późn. zm.)
− ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. (Dz.U. Nr 14, poz. 930
z późn. zm.)

14

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to 14

Similar to 14 (20)

More from Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe

More from Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe (20)

14