1. ΟΟΟ ΘΘΘΡΡΡΤΤΤΛΛΛΟΟΟ΢΢΢ ΣΣΣΟΟΟΤΤΤ ΒΒΒΑΑΑ΢΢΢ΙΙΙΛΛΛΔΔΔΙΙΙΟΟΟΤΤΤ ΓΓΓΙΙΙΓΓΓΔΔΔΝΝΝΗΗΗ ΑΑΑΚΚΚΡΡΡΙΙΙΣΣΣΑΑΑ
ΙΙΙΒΒΒ΄΄΄ΓΓΓΗΗΗΜΜΜΟΟΟΣΣΣΙΙΙΚΚΚΟΟΟ ΢΢΢ΥΥΥΟΟΟΛΛΛΔΔΔΙΙΙΟΟΟ ΠΠΠΑΑΑΦΦΦΟΟΟΤΤΤ,,, ΢΢΢ΥΥΥΟΟΟΛΛΛΙΙΙΚΚΚΗΗΗ ΥΥΥΡΡΡΟΟΟΝΝΝΙΙΙΑΑΑ 222000111000---222000111111
ΠΠΠΡΡΡΟΟΟΓΓΓΡΡΡΑΑΑΜΜΜΜΜΜΑΑΑ CCCOOOMMMEEENNNIIIUUUSSS
ΣΣΣΑΑΑΞΞΞΗΗΗ::: ΔΔΔ΄΄΄222
ΤΤΤΠΠΠΔΔΔΤΤΤΘΘΘΤΤΤΝΝΝΟΟΟΙΙΙ ΓΓΓΑΑΑ΢΢΢ΚΚΚΑΑΑΛΛΛΟΟΟΙΙΙ:::
ΝΝΝηηηίίίααα ΓΓΓεεερρρμμμααανννοοούύύ
΢΢΢ηηηέέέλλλλλλααα ΠΠΠαααύύύλλλοοοσσσ
ΑΑΑνννηηηώώώνννηηηςςς ΥΥΥρρριιιζζζηηηοοοδδδοοούύύλλλοοοσσσ
TTTHHHEEE LLLEEEGGGEEENNNDDD OOOFFF VVVAAASSSIIILLLIIIOOOSSS DDDIIIGGGEEENNNIIISSS AAAKKKRRRIIITTTAAASSS

2. Oι ακρίτες - Akrites
H ηζημνία αοηή μαξ πάεη πμιύ πίζς, ζηα πνόκηα όπμο ε Κύπνμξ απμηειμύζε επανπία ηεξ Ακαημιηθήξ
Βοδακηηκήξ Αοημθναημνίαξ. Ήηακε επμπή ηςκ αθνηηώκ. Όηακ γίκμκηακ μη πεηναηηθέξ επηδνμμέξ ηςκ ΢αναθεκώκ
ζηεκ Κύπνμ, μη Βοδακηηκμί αοημθνάημνεξ έζηεικακ ενςηθμύξ Έιιεκεξ κα πνμζηαηέρμοκ ημ κεζί. Αοημί ήηακ μη
αθνίηεξ.
Σμ όκμμα αοηό ημ πήνακ επεηδή θύιαγακ ηα ζύκμνα-ηα άθνα δειαδή. Ήηακ άκηνεξ γεκκαίμη θαη
εημημμπόιεμμη. Σέιεηα γομκαζμέκμη ζ’ όια ηα επηθίκδοκα αγςκίζμαηα θαη εηδηθά ζηεκ ηππαζία. Οη αοημθνάημνεξ
ημο Βοδακηίμο, εθηημώκηαξ ηεκ πνμζθμνά θαη ηε δύκαμε ηςκ αθνηηώκ, ημοξ έδηκακ δςνεάκ γε γηα θαιιηένγεηα,
άιμγα θαη πακμπιίεξ γηα ημοξ πμιέμμοξ θαη ημοξ απάιιαζζακ από ημοξ θόνμοξ. Ο πημ γεκκαίμξ θαη λαθμοζηόξ
από ημοξ αθνίηεξ ήηακ μ ΒΑ΢ΙΛΓΙΟ΢ ΔΙΓΓΝΗ΢ ΑΚΡΙΣΑ΢.
Ο Δηγεκήξ έθακε πμιιά θαημνζώμαηα θαη ε θήμε γηα ηηξ ακδναγαζίεξ ημο απιώζεθε ζ΄όιε ηεκ μηθμομέκε.
Σα θαημνζώμαηά ημο έγηκακ ζνύιμη θαη δεμμηηθά ηναγμύδηα, πμο από ζηόμα ζε ζηόμα, πνμζπενκώκηαξ ηηξ
γεκεέξ, έθηαζακ μέπνη ηεκ επμπή μαξ…
The story takes us back in time, when Cyprus was a province of the Eastern Byzantine
Empire. It was the era of the Border Guards-Akrites. Akrites were brave men perfectly trained in
all dangerous sports, especially in riding. The emperors of Byzantium, assessing the contribution of
the Akrites, gave them free land for farming, horses and armor for wars and exemption from
taxes. The most famous and brave akritas was VASILIOS DIGENIS
AKRITAS. Digenis‘sachievements and reputation were spread in the whole world and became legends
and folk songs passed through generations…

4. ΗζωήτοσΒασίλειοσΓιγενήΑκρίτα – The life of VasiliosDigenisAkritas
Υάναδε μ δέθαημξ αηώκαξ όηακ μ Μμοζμύν, μ άνπμκηαξ ΢αναθεκόξ θαπεηάκημξ, θαη ε Γηνήκε, ειιεκμπμύια θόνε
ημο έκδμλμο άνπμκηα Ακδνόκηθμο, έθενακ ζημκ θόζμμ έκα ογηέζηαημ αγμνάθη. Σμ μκόμαζακ Βαζίιεημ Δηγεκή
γηαηί θαηαγόηακ από δύμ γέκε, ημ Γιιεκηθό θαη ημ Αναβηθό.
Ο Δηγεκήξ έγηκε έκα πακέλοπκμ θαη δοκαηό αγόνη. Ο παηέναξ ημο θαη μη πέκηε ζείμη ημο, ημο δίδαζθακ ηεκ
πμιεμηθή ηέπκε από μηθνό παηδί. Ήηακ πμιύ θαιόξ ζημ ηνέλημμ, ζημ ζπαζί, ζημ δμλάνη θαη ζηεκ πάιε. ΢ηα
δώδεθα ημο όηακ είδε ημκ παηένα ημο κα πμιεμάεη απεγκςζμέκα με ημοξ ιεζηέξ, άδναλε ημ ζπαζί ημο θαη ζακ
άκεμμξ όνμεζε ζηε μάπε κα ζώζεη ημκ παηένα ημο. Μηα άιιε μένα μ Δηγεκήξ πήγε με ημκ παηένα ημο ζημ δάζμξ
γηα θοκήγη. Γκώ ζηεθόηακ μπνμζηά από έκα ζάμκμ πεηάπηεθε έκα ιημκηάνη θαη πςνίξ κα πάζεη θαηνό έβγαιε ημ
ζπαζί ημο θαη ημ ζθόηςζε.
During the tenth century Mousouri,the Saracen Lord, and Irene, a Greek princess,gave birth
to a healthy baby boy. They called him Digenis because of his two genus,the Greek and the Arabic.
Digenis was a brilliant and strong boy. His father and five uncles taught him martial arts at a very
early age. At the age of 12 he saved his father’s life by fighting with thieves. Another day Digenis
went with his father in the woods hunting. When a lion jumped in front of them, without losing any
time, he took his sword and killed it.

6. Όηακ μεγάιςζε μ Δηγεκήξ, θαζώξ γονκμύζε από ημ θοκήγη άθμοζε γιοθόιμγα ηναγμύδηα. Ήηακ ε Γοδμθία
ε θόνε ημο άνπμκηα Δμύθα. Όηακ ηεκ είδε, ε θανδηά ημο γέμηζε αγάπε θαη ηεκ έθιερε γηα κα ηεκ θάκεη γοκαίθα
ημο, όπςξ έθακε θαη μ παηέναξ με ηε μεηένα ημο.
Σα θαημνζώμαηά ημο γίκμκηακ όιμ θαη πημ γκςζηά, ημ έκα μεηά ημ άιιμ. Ο αοημθνάημναξ Ρςμακόξ άθμοζε
ηα μακηάηα θαη αμέζςξ πςνίξ κα πάζεη πνόκμ ημκ έπνηζε Αθνίηα. Σμο έδςζε μηα μεγάιε έθηαζε γεξ γηα κα
πηίζεη ημ θάζηνμ ημο. Σμο άθεζε θαη μενηθμύξ ζηναηηώηεξ γηα κα θνμονμύκ ηα ακαημιηθά ζύκμνα ημο Γοθνάηε
πμηαμμύ, όπμο ήηακ θαη ημ θάζηνμ ημο Δηγεκή θαη ηεξ Γοδμθίαξ. Ο Δηγεκήξ θαη ε Γοδμθία δμύζακ μαδί μηα πμιύ
εοηοπηζμέκε δςή. ΟΔηγεκήξέγηκεζνύιμξ, θόβμξθαηηνόμμξηςκ΢αναθεκώκ .
In the meantime Digenis grew up and became a brave young man. One day returning from hunting he
heard sweetsongs. It was Evdokia, the daughter of Lord Duke. When he saw her, his heart filled
with love, stole her and they got married.
His achievements became increasingly known, one after the other and Digenissoon became a border
guard – akritas. The emperor gave him a large plot of land to build a castle by Euprates river where
he lived happily with his wife and a few other soldiers, protecting the eastern borders of the
empire. Digenis became a legend, fear and terror of the Saracens.

8. Ο θρύλος για τομ Πεμταδάκτσλο – ThelegendofPentadaktilos
Τπάνπμοκ αμέηνεημη ζνύιμη πμο ζοκδέμοκ ημ Δηγεκή Αθνίηα με ηεκ Κύπνμ. Κάπμηε ήηακ έκαξ
΢αναθεκόξπμο έθηαζε ζηα αθνμγηάιηα ηεξ Κενύκεηαξ. Όηακ όμςξ μ ΢αναθεκόξακηηιήθζεθε όηη μ Δηγεκήξ ημκ
θοκεγμύζε ημ έβαιε ζηα πόδηα γηα ηε Μεζαμνία. Ανγόηενα μ Δηγεκήξ ημκ είδε κα βνίζθεηαη ζηεκ Κοζνέα.
Γθείκε ηε ζηηγμή έκα πειώνημ βμοκό μνζώζεθε μπνμζηά ημο, πμο μέπνη ηόηε δεκ οπήνπε εθεί. Αιιά αοηό δε
ζηαμάηεζε ημκ αηνόμεημ αθνίηα. ΢ακ άκεμμξ ζθανθάιςζε ζημ ρειό βμοκό. Μα ημ πανάλεκμ αοηό βμοκό ήηακ
ηόζμ μαιαθό ιεξ θαη ήηακ από δομάνη. Όπμο παημύζε ηα πόδηα ημο βμύιηαδακ θη μ Δηγεκήξ δεκ μπμνμύζε κα
πνμπςνήζεη. O ζανναιέμξ αθνίηαξ, βάδμκηαξ μεγάιε δύκαμε θάνθςζε ημ θμκηάνη ημο ζηε νίδα ημο βμοκμύ θαη
με ημ ανηζηενό ημο πένη άνπαλε ηεκ θμνοθή ημο. Από εθεί έθακε έκα πειώνημ πήδεμα θηάκμκηαξ ζηεκ Κοζνέα.
Σμ βμοκό ζηε ζοκέπεηα πέηνςζε αιιά έμεηκε ζεμαδεμέκμ από ηεκ παιάμε ημο Δηγεκή. Από ηόηε ημ βμοκό αοηό
μκμμάζηεθε Πεμταδάκτσλος (πέκηε δάθηοια).
Φηάκμκηαξ μ Δηγεκήξ ζηεκ Κοζνέα είδε ημ ΢αναθεκό κα μδεγείηαη πνμξ ηεκ Αμμόπςζημ. Ο Δηγεκήξ
άνπαλε έκα βανύ βνάπμ θαη ημκ ένηλε πνμξ ημ μένμξ ημο ΢αναθεκμύ. Ο βνάπμξ αοηόξ πμο ιέγεηαη ″Η πέτρα
τοσ Διγεμή″, οπάνπεη θμκηά ζηεκ Κοζνέα θη έδςζε η’ όκμμα ημο ζ’ έκα πςνηό ηεξ πενημπήξ.
According to one legend there was a Saracen who reached the shores of Kyrenia. Digenis chased
him and put his hand on a mountain which emerged at that time in front of him. The mountain was
so soft that the fingers of Digenis left a mark on it.Since then the mountain was named
Pentadaktilos (five fingers). Arriving in KythreaDigenis sawthe Saracen going to Famagusta. He
grabbed a heavy rock and threw it towards him. The rock gave its name to a village in the area
called "PetratouDigeni" - "The stone of Digenis "

10. Ο θρύλος για τημ Πέτρα τοσ Ρωμιού– ThelegendofPetratouRomiou
Κάπμηε μ Δηγεκήξ, ςξ αθμίμεημξ αθνίηαξ θαη θύιαθαξ ηεξ Κύπνμο, θαζόηακ ζηεκ θμνοθή ημο
Κμνδοιά, ημο βμοκμύ πμο βνίζθεηαη ιίγα πηιηόμεηνα μαθνηά από ηεκ παναιία θαη παναηενμύζε πένα ζηε
ζάιαζζα. ΢ε μηα ζηηγμή, είδε ηα θαναβηά ηςκ ΢αναθεκώκ μέζα ζημ πέιαγμξ. Σα πενίμεκε έκα - έκα κα
μαδεοημύκ θαη κα ανάλμοκ ζηε γαιεκεμέκε παναιία. Σόηε ζεθώζεθε με ζάννμξ θαη μμκαδηθή δύκαμε θαη έπηαζε
με ηα δοκαηά ημο μπνάηζα έκα πειώνημ βνάπμ. Σμκ ζήθςζε ρειά θαη ημκ ένηλε ζακ αζηναπή ζηα θανάβηα ηςκ
΢αναθεκώκ. Η γαιήκηα ζάιαζζα γέμηζε από ζοκηνίμμηα. Δεκ οπήνπε πιέμκ θακέκα ίπκμξ ηςκ ΢αναθεκώκ.
Όηακ ε ζάιαζζα γαιήκερε, ημ μόκμ πμο είπε μείκεη ήηακ μ βνάπμξ πςνηζμέκμξ ζηα δύμ. Από ηόηε αοηόξ μ
βνάπμξ μκμμάζηεθε ε «Πέτρα τοσ Ρωμιού» θη έμεηκε έηζη μέπνη ζήμενα ζηεκ ίδηα ζέζε κα ζομίδεη ημ μεγάιμ
αθνίηα, ημκ αγαπεμέκμ θη αλέπαζημ ήνςα ηεξ Κύπνμο. Η Πέηνα ημο Ρςμημύ βνίζθεηαη κμηημδοηηθά ηεξ επανπίαξ
Πάθμο. Η πανάδμζε αθόμε ιέεη πςξ από ημοξ αθνμύξ ηεξ ζάιαζζαξ ζηεκ Πέηνα ημο Ρςμημύ ακαδύζεθε ε Θεά
ηεξ μμμνθηάξ θαη ημο ένςηα, ε Θεά Αθνμδίηε.
Another legend says that once Saracens were coming to the south coast of Cyprus. Digenis saw
the ships coming to the coast. Then, with his remarkable strength, he took a huge rock and threw it
on the ships, thereby destroying them.When the sea went
calm,all that was left was the rock split in two. Since then, this rock was
called "PetratouRomiou" and remained there until today to remind us of the great Akritas,
the beloved and unforgettable hero of Cyprus. PetratouRomiou is located southwest
of Paphos. Tradition also says that the goddess of beauty and loveAphrodite emerged from the sea
foams at PetratouRomiou.

12. Ο θάματος τοσ Διγεμή – ThedeathofDigenis
Σα πνόκηα πενκμύζακ θαη θακείξ πιέμκ δεκ ημιμμύζε κα επηηεζεί ζηα εδάθε πμο θύιαγε μ Δηγεκήξ. Ο ίδημξ
όμςξ ήζειε κα αγςκίδεηαη δηανθώξ θαη κα πεζάκεη ζακ ήνςαξ ζηε μάπε. Μηα μένα, όηακ μ Δηγεκήξ γύνηζε από
ημ θοκήγη αννώζηεζε βανηά. Κακέκα θάνμαθμ δεκ μπμνμύζε κα ημκ θάκεη θαιά. Ούηε θακ ε θνμκηίδα ηεξ
γοκαίθαξ ημο. Ήηακ μόκμ ηνηακηαηνηώκ πνμκώκ. Έηζη θάιεζε όιμοξ ημοξ θίιμοξ ημο θαη ημοξ είπε :
«Φίιμη θαιμί, όια αοηά ηα πνόκηα πμο δήζαμε ζημκ απάκς θόζμμ ήηακ αλέπαζηα. Σώνα όμςξ είδα ημκ
Υάνμκηα κα μμο θςκάδεη κα πάς θμκηά ημο.»
Η γοκαίθα ημο ε Γοδμθία δεκ άκηεπε κα ημκ βιέπεη έηζη θη έθογε πνώηε γηα ημ αηώκημ ηαλίδη ηεξ δςήξ. Ο
Δηγεκήξ ηόηε απμθάζηζε κα ακηημεηςπίζεη ημκ Υάνμκηα πνόζςπμ με πνόζςπμ ζηα μανμανέκηα αιώκηα. Σνεηξ
μένεξ πάιεοε μ Δηγεκήξ με ημκ Υάνμκηα. Κη όπμο πηοπμύζε μ Δηγεκήξ ημ αίμα έηνεπε ζακ αοιάθη, θη όπμο
πηοπμύζε μ Υάνμκηαξ ημ αίμα έηνεπε ζακ πμηάμη. Μέζα από αοηή ηεκ ημιμενή μάπε κηθεηήξ βγήθε μ Υάνμκηαξ,
πμο ηόζμ πμιύ δήιεοε ημΔηγεκή γηα ηα θαημνζώμαηά ημο. Ήηακ μένα Σνίηε πμο έθογε μ ενςηθόξ αθνίηαξ,
Σνίηε ήηακ θαη ε μένα πμο γεκκήζεθε.
The years passed and no-one dared to attack the territories guarded by Digenis. When he was 33
yearsold he got seriously ill. No medicinecouldmake
him well. So hecalled all hisfriends and said:«Dear friends, all these years we lived in
the world were unforgettable.However now Death called me to go with
him.»Digenis then decided to face Death and fight with him. They were fighting for three days.
The winner out of this courageous battle was Death. The heroic akritasdied on a Tuesday
and Tuesday was the day he was born.

14. Ο Γιγενής τζι’ ο Χάροντας
Σηεο δεθαέμη ηνπ κελόο κέξαλ ηνπ Απξηιίνπ
Εζέιεζελ ν Χάξνληαο λα πα ζην παλαϋξηλ.
Μαύξα ηα ξνύρα θόξεζεληδηέβαιελ ηα ζπαζθηά ηνπ,
Μαύξνλαππάξηλέπθηαζελ, ηξαβά ηδηαηθαιιηηδεύθεη.
Χηππά ηνπ ηελ θηεξλεζηηξθάλ ζην παλαϋξηλκπαίλλεη.
Σηελ άθξαλ ηνπ παλαϋξθνύήβξελ ηξεηο ζηξαηνθόπνπο.
-Ώξα θαιή ζαο άξρνληεο, ώξα θαιή ζαο παίδθηνη.
-Καιώο εξηέλ ν Χάξνληαο λα θα λα πθηεηκηηά καο,
Να θάεη άγξελ ηνπ ιανύ, λα θάεη νθηόλπεξηίηδηλ,
Να θάεη αξθνηδηεξάκπνλ πνπ ηξώζηλθνπκηζκέλνη,
Να πθηείγιπθόπνηνλθξαζίλ πνπ πίλλνπλ νη γνπκέλνη.
-Τνλ θάιηνλ πνπ ηεκ κέζε ζαο ήξηα γηα λα ηνλ πάξω.
-Τδηαη κελ ην ιέεηο Χάξνληα, κελ ην μαλαζπληύζηεηο.
Πνηνο έλη πνπ ηεκκέζεκ καο ν θάιηνοπωλ λα πάξεηο;
-Τδείλνο ν ρνληξνδάρηπινο, ηδείλνο ν αλαξθνόληαο
Πνπ θάρεηαηζηεκ κέζε ζαο πνηδηεί ζην παλαρύξηλ.
Τν άθνπζελ ν Δηγελήο ζεθώζεθεληδηαηζηάζελ.
Επθηάζαζζηλζηεξθέο – ζηεξθέοηδηαηζηεκπαιηόζξαπάζηλ.
Τδηεηπόπθηαλελ ν Χάξνληαο ηα θόθθαια ηζαθθίδεη.
Τδηεηπόπθηαλελ ν Δηγελήο ην γαίκαλ αλαβξύδεη. (Δεκνηηθό ηξαγνύδη)

15. Petra touRomiou
Pentadactilos