Glaros

4. ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΕΡΡΙΚΟΪ ΜΠΕΛΙΕ ΣΕ ΒΙΒΛΙΑ
ΠΟΙΗΣΗ
Εγκόλπιο (Κέδρος)
Οί δίαυλοι (Κέδρος)
Το διακεκριμένο σώμα (Οδυσσέβχς)
Πόλεως (Οδυσσέας)
Τα εισόδια (Κο^στανιώτης, Οδυσσέας)
Φαινόμενον ως να έπλεε και μένον ακίνητον (Οδυσσέας)
ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ
Βιρτζίνια Γουλφ: Το δωμάτιο του Τζάκομπ (Οδυσσέας).
Γκράχαμ Σουίφτ: Υδάτινη χώρα (Εστία), Φτερωτό μπαλάκι (Εστία), Ο καταστηματάρχης (Εστία), 'Εξω από
τον κόσμο αυτό (Εστία), Μαθήματα κολύμβησης (Εστία).
Μαριάν Μακντόναλντ: Ο Ευριπίδης στον κινηματσγράψο (Εστ«), Οι όροι της ευτυχίας στον Ευριπίδη (0&^σσέας).
Ντ. Χ. Λώρενς: Η ράβδος του Ααρών (Κ<χστανιώτης).
Περ Λάγκερκβιστ: Ο νάνος (Καστανιώτης).
Μαίρη Σέλλεϋ: Φράνκεσταιν (Εστία).
Ντερκ Μπόγκαρντ: Τζέρικο (Πατάκης).
Τζων Γκρίσαμ: Η εταιρεία (Πατάκης).
Πωλ Γκάλλικο: Η αγριόχηνα (Ωκεανίδα), Το μικρό θαύμα (Ωκεανίδα).
Τζανκάρλο Μενόττι: Ο Αμάλ και οι νυχτερινοί επισκέπτες (Ωκεανίδα).
Χανς Κρίστιαν Άντερσεν: Παραμύθια (Ωκεανίδα), Παραμύθια (Άμ4Αος).
Φ. Σ. Φιτζέραλντ: Τ απομεινάρια της ευτυχίας (Κέδρος).
'Οσκαρ Ουάιλντ: Ο ευτυχισμένος πρίγκηπας (Κέδρος).
Τεννεσσή Ουίλλιαμς: Διηγήματα (Πατάκης), Η νύχτα της Ιγκουάνα (Πατάκης), Είκοσι επτά βαγόνια γεμά-
τα μπαμπάκι (Πατάκης).
Α. Φρανκ Μπάουμ: Ο μάγος του Οζ (Άμμος).
Ρίτσαρντ Γουώκερ: Ο Τζακ κι η φασολιά (Άμμος).
Τονυ Μπον: Ο δεινοσαυροχορός (Άμψιος).
Αλεξέι Τολστόι: Η πελώρια κολοκύθα (Άμμος).
ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ
Τεννεσσή Ουίλλιαμς: Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι (Κέδρος), Τριαντάφυλλο στο στήθος (Κέδρος), Το τέλος του
κόσμου (Κέδρος), Άγγελος Θανάτου (Κέδρος), Μια υπέροχη Κυριακή για εκδρομή (Κέδρος), Λυσσασμένη γάτα
(Κέδρος), Γυάλινος κόσμος (Κέδρος), Λεωφορείο ο πόθος (Κέδρος), Μονόπρακτα (Κέδρος), Γλυκό πουλί της
νιότης, Καλοκαίρι και καταχνιά (Κέδρος), Ο Ορφέας στον Άδη, Η νύχτα της ιγκουάνα.
Ευγένιος Ο' Νηλ: Ένα φεγγάρι για τους καταραμένους (Κέδρος), Πόθοι κάτω από τις λεύκες (Κέδρος).
Έντουαρντ Άλμττη: Ιστορία του ζωολογικού κήπου (Πατάκης), Τρεις φηλές γυναίκες (Κέδρος), Το μωρό
(Κέδρος), Η γίδα (Κέδρος).
Αντόν Τσέχωφ: Ο γλάρος (Τψιλον), Ο θείος Βάνιας ('Τψιλον), Μονόπρακτα (Κέδρος).
Μάρραιη Σίσγκαλ: Ο τίγρης (Πατάκης).
Ευριπίδη: Τρωάδες (Πατάκης).
Ζαν Κοκτώ: Οι τρομεροί γονείς (Πατάκης).
Μπράιαν Φρίελ: Μόλλυ Σουήνυ (Πατάκης), Ο Θαυματοποιός (Πατάκης).
Άρθουρ Μίλλερ: Ο θάνατος του εμποράκου (Πατάκης).
Ουίλλιαμ Σαίξττηρ: Όπως σας αφέσει (Κέδρος), Το χειμωνιάτικο παφαμύθι (Κέδρος), Πολύ κακό για το τίπο-
τα (Κέδρος), Δωδέκατη νύχτα (Κέδρος), Ιούλιος Καίσαρας (Κέδρος), Τίτος Ανδρόνικος (Κέδρος), Ριχάρδος ο
Γ^ (Κέδρος), Ο έμπορος της Βενετίας (Κέδρος), Οθέλλος (Κέδρος), Όνεφο καλοκαιρινής νύχτας (Κέδρος), Η
Τρικυμία (Κέδρος), Η κωμωδία των παρεξηγήσεων (Κέδρος), Αντώνιος και Κλεοπάτρα (Κέδρος), Το ημέρω-
μα της στρίγκλας (Κέδρος), Ο βασλιάς Αηρ (Τψιλον), Άμλετ ('Τψιλον), Μακμπέθ ('Τψιλον), Τρωίλος και
Χρυσηίδα (Κέδρος), Ρωμαίος και Ιουλιέτα ('Τψιλον), Ριχάρδος ο Β' (Κέδρος), Δύο άρχοντες από τη Βερόνα
(Κέδρος), Οι εύθυμες κυράδες του Γουίντζορ (Κέδρος), Τίμων ο Αθηναίος, Βασιλιάς Ιωάννης, Κοριολανός
(Κέδρος), Αγάπης αγώνας άγονος (Κέδρος), Κυμβελίνος (Κέδρος). Ι^φρίκος ο Δ^ [Πρίύτο Μέρος], Ρφρίκος ο
^^ [Δεύτερο Μέρος], Τέλος καλό όλα καλά, Με το ίδιο μέτρο, ΙΙερικλής, Ερρίκος ο Ε', Ερρίκος ο Στ' [Πρώτο
Μέρος], Ερρίκος ο [Δεύτερο Μέρος], Ερρίκος ο Στ' Τρίτο Μέρος], Ερρίκος ο //'.

5. Α Ν Τ Ο Ν Τ Σ Ε Χ Ω Φ
Π
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
ΕΡΡΙΚΟΣ ΜΠΕΛΙΕΣ
ύψιλον/^ί^λία
Θ Ε Α Τ Ρ Ο

6. © Ερρίκος Μπελιές, ύψλονΙβιβλία, 2003

7. ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΤ Ε Ρ Γ Ο Ϊ
ΙΡΙΝΑ ΝΙΚΟΛΑΓΙΕΒΝΑ ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ: Χήρα Τρέπλιεφ, ηθοποιός.
ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝ ΓΚΑΒΡΙΑΟΒΙΤΣ ΤΡΕΠΛΙΕΦ: Γιος της.
ΠΙΟΤΡ ΝΙΚΟΑΑΓΙΕΒΙΤΣ ΣΟΡΙΝ: Αδελφός της.
ΝΙΝΑ ΜΙΧΑΗΑΟΒΝΑ ΖΑΡΕΤΣΝΑΓΙΑ: Νέα κοπέλα, κόρη πλούσιου
γαιοκτήμονα.
ΙΑΙΑ ΑΦΑΝΑΣΙΕΒΙΤΣ ΣΑΜΡΑΓΙΕΦ: Απόστρατος ανθυπολοχαγός,
επιστάτης στο χτήμια του Σόριν.
ΠΩΑΙΝΑ ΑΝΤΡΕΓΙΕΒΝΑ: Γυναίκα του.
ΜΑΣΑ (ΜΑΡΙΑ ΙΑΙΝΙΤΣΝΑ): Κόρη του.
ΜΠΟΡΙΣ ΑΑΕΞΕΓΙΕΒΙΤΣ ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ: Συγγραφέας.
ΓΙΕΒΓΚΕΝΙ ΣΕΡΓΚΕΓΙΕΒΙΤΣ ΝΤΟΡΝ: Γιατρός.
ΣΕΜΙΟΝ ΣΕΜΙΟΝΟΒΙΤΣ ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ: Δάσκαλος.
ΓΙΑΚΩΦ: Εργάτης.
Ένας ΜΑΓΕΙΡΑΣ
Μια ΚΑΜΑΡΙΕΡΑ

8. Η Σ Κ Η Ν Η
(Στο χτήμα του Σ Ο Ρ Ι Ν . Μεταξύ της Τρίτης
καί της Τέταρτης Πράξης έχουν περάσει δύο χρόνια.)

9. Π Ρ Ω Τ Η Π Ρ Α Ξ Η
(Ένα μέρος του πάρκου στο χτήμα του ΣΟΡΙΝ. Μια πλατιά ^εντροστοιχία ξεκι-
νάει από το προσκήνιο, διασχίζει το πάρκο και καταλήγει σε μια λίμνη. Μια πρό-
χειρη σκηνή για ερασιτεχνική παράσταση έχει στηθεί στη μέση της δεντροστοι-
χίας και κρύβει τη λίμνη από τους θεατές. Δεξιά και αριστερά της σκηνής,
θάμνοι. Λίγα καθίσματα, ένα τραπεζάκι. Μόλις έχει βασιλέψει ο ήλιος. Πάνω στη
σκηνή και πίσω από την κλειστή αυλαία δουλεύουν ο ΓΙΑΚΩΦ και μερικοί ακόμα
εργάτες. Τους ακούμε να βήχουν και να χτυπάνε με σφυριά. Η ΜΑΣΑ και ο
ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ μπαίνουν από αριστερά, επιστρέφοντας από περίπατο.)
ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ
Γιατί φοράτε πάντα μαύρα;
ΜΑΣΑ
Πενθώ για τη ζωή μου. Είμαι δυστυχισμένη.
ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ
Μα, γιατί; (Σκεφτικός) Δεν το καταλαβαίνω. Είσαστε γερή. Ο
πατέρας σας μπορεί να μην είναι πλούσιος, αλλά περνάτε άνετα.
Η δική μου ζωή είναι πολύ πιο δύσκολη απ' τη δική σας. Εγώ
παίρνω μόνο είκοσι τρία ρούβλια το μήνα, μείον οι κρατήσεις για
τη σύνταξη. Κι όμως, δεν φοράω μαύρα.
(Κάθονται)
ΜΑΣΑ
Σημασία δεν έχουν τα χρήματα. Κι ένας φτωχός μπορεί να είν'
ευτυχισμένος.
ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ
Θεωρητικά, ναι. Αλλά στην πράξη φαίνεται αλλιώς: εγώ, η μητέ-
ρα μου, οι δύο αδελφές μου κι ένας μικρός αδελφός περνάμε μόνο
με το δικό μου μισθό, με είκοσι τρία ρούβλια όλα κι όλα. Και δεν
πρέπει να φάμε; Να πιούμε; Και το τσάι, η ζάχαρη, ο καπνός;
Δύσκολη η κατάσταση — πώς να τα βγάλουμε πέρα;
ΜΑΣΑ
(Στρέφει και κοιτάζει τη σκηνή) Όπου να ναι αρχίζει η παράσταση.
ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ
Ναι, θα παίξει η Νίνα Ζαρέτσναγια και το έργο το έγραψε ο
Κονσταντίν Γκαβρίλοβιτς. Είναι ερωτευμένοι, κι απόψε οι ψυχές

10. 1 0 ΛΝΤΟΝ ΤΣΙ^^ΧΩΦ
τους θα ενωθούν σε μια προσπάθεια να δώσουν ένα έργο τέχνης.
Ενώ η δική σας η ψυχή και η δική μου δεν έχουνε κανένα σημείο
επαφής. Εγώ σας αγαπώ, στο σπίτι μου δεν βρίσκω ησυχία, γιατί
θέλω να σας βλέπω και κάνω κάθε μέρα έξι βέρστια με τα πόδια
να έρθω κι άλλα τόσα να γυρίσω. Αλλά, απ' την πλευρά σας
συναντάω μόνον αδιαφορία. Δεν λέω, το καταλαβαίνω, γιατί εγώ
είμαι φτωχός κι έχω μεγάλη οικογένεια... Ποια θα παντρευόταν
κάποιον που δεν έχει ούτε να φάει;
ΜΑΣΑ
Ανοησίες! (Ρουφάει μία πρέζα καπνό) Με συγκινεί ο έρωτάς σας,
αλλά δεν μπορώ ν* ανταποκριθώ. Αυτό είν' όλο. (Του προσφέρει τψ
ταμπακέρα της) Ορίστε.
ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ
Δεν έχω διάθεση τώρα.
(Παύση)
ΜΑΣΑ
Κουφόβραση. Μάλλον θα ρίξει μπόρα απόψε. Εσείς ή φιλοσοφεί-
τε συνέχεια ή μιλάτε για χρήματα. Πιστεύετε πως δεν υπάρχει
μεγαλύτερη δυστυχία από τη φτώχεια, όμως εγώ λέω πως χίλιες
φορές καλύτερα να γυρνάς με κουρέλια και να ζητιανεύεις, παρά...
Βέβαια, πού να καταλάβετε εσείς...
(Ο ΣΟΡΙΝ ΧΑΊ Ο ΤΡΕΠΛΙΕΦ μπαίνουν από 8εξιά)
ΣΟΡΙΝ
(Στηρίζεται στο μπαστούνι του) Εμένα, η ζωή στην εξοχή δεν μου
πάει, παιδί μου. Και σίγουρα δεν θα τη συνηθίσω ποτέ. Χτες
βράδυ ξάπλωσα στις δέκα και σήμερα σηκώθηκα στις εννέα κι
ένιωθα λες και το μυαλό μου είχε κολλήσει στο κρανίο μου απ'
τον πολύ ύπνο, εν τοιαύτη περιπτώσει. (Γελάει) Το μεσημέρι, μετά
το φαΐ, με πήρε πάλι ο ύπνος άθελά μου. Και τώρα, είμαι πάλι
χάλια, λες και ξύπνησα από εφιάλτη...
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Έχεις δίκιο, έπρεπε να ζεις στην πόλη. (Βλέπει τη ΜΑΣΑ και
τον ΜΕΝΤΒΈΝΤΕΝΚΟ; Ακούστε εσείς οι δύο, θα σας φωνάξουν,
όταν αρχίσουμε. Τώρα δεν κάνει να είσαστε εδώ. Σας παρακα-
λώ, πηγαίνετε.

11. ο ΓΛΑΡΟΣ Η
ΣΟΡΙΝ
(Στη ΜΑΣΑ^ Μαρία Ιλίνιτσνα, πείτε στον πατέρα σας να δώσει
εντολή να λύσουνε το σκύλο. Όσο τον έχουνε δεμένο, ουρλιάζει.
Η αδελφή μου έμεινε πάλι ξάγρυπνη χτες το βράδυ.
ΜΑΣΑ
Γιατί δεν το λέτε ο ίδιος στον πατέρα μου; Εγώ δεν πρόκειται
να του το πω. Και τώρα, με συγχωρείτε. (Στον ΜΕΝΤΒΕΝΤΕ-
ΝΚΟ; Πάμε.
ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ
• Στείλτε κάποιον να μας φωνάξει πριν αρχίσετε — εντάξει;
(Βγαίνουν η ΜΑΣΑ ΚΑΊ Ο ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ^
ΣΟΡΙΝ
Δηλαδή, πάλι θα ουρλιάζει όλο το βράδυ το σκυλί; Τι ιστορία κι
αυτή! Αοιπόν, ποτέ μου δεν κατάφερα να ζήσω στην εξοχή όπως
θα ήθελα. Παλιότερα, έπαιρνα κανα μήνα άδεια κι ερχόμουνα για
να ξεκουραστώ, εν τοιαύτη περιπτώσει... Όμως, μόλις πατούσα το
πόδι μου εδώ, αρχίζαν όλοι να με ζαλίζουνε με τις ανοησίες τους
κι από την πρώτη μέρα ήθελα να ξαναφύγω. (Γελάει) Η καλύτε-
ρη στιγμή μου ήταν πάντα όταν έφευγα..., τώρα όμως, που πήρα
τη σύνταξή μου, δεν έχω πού να πάω. Τέλος πάντων, μ' αρέσει
δεν μ* αρέσει, εδώ θα μείνω...
ΓΙΑΚΩΦ
(Στον ΤΡΕΠΑΙΕΦ) Κονσταντίν Γκαβρίλοβιτς, εμείς πάμε για μια
βουτιά στη λίμνη.
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Εντάξει, αλλά να είσαστε στις θέσεις σας σε δέκα λεπτά. (Κοιτάζει
το ρολόι του) Σε λίγο αρχίζουμε.
ΓΙΑΚΩΦ
Ό,τι πείτε, αφεντικό.
(Βγαίνει)
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
(Ρίχνοντας μια ματιά προς τη σκηνή) Να και το θέατρο που ήθελες.
Αυλαία, η μια κουίντα, η άλλη κουίντα, και στη μέση κενό.
Χωρίς σκηνικό. Φόντο η λίμνη κι ο ορίζοντας. Η αυλαία θ' ανοί-
ξει ακριβώς στις οχτώμισι, όταν βγαίνει το φεγγάρι.

12. 12 ΑΝΤΟΝ ΤΣΕΧΩΦ
ΣΟΡΙΝ
Θαυμάσια.
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
Όμως, αν αργήσει η Νίνα Ζαρέτσναγια, όλο το εφέ θα πάει
χαμένο. Έπρεπε να έχει έρθει. Βλέπεις, ο πατέρας της κι η
μητριά της δεν την αφήνουνε στιγμή από τα μάτια τους και
της είναι δύσκολο να φύγει από το σπίτι — ούτε φυλακή να
ήτανε! (ΔιορΘώνεί τη γραβάτα του θείου του) Τα μαλλιά σου και
τα γένια σου είναι άνω κάτω. Να τα κουρέψεις λιγάκι, να τα
περιποιηθείς, κάτι...
ΣΟΡΙΝ
(Κάνει μια κίνηση να ταχτοποιήσει τα μαλλιά και τα γένια του) Αυτή
είναι η τραγωδία της ζωής μου. Η εμφάνισή μου. Ακόμα και στα
νιάτα μου έμοιαζα σαν μπεκρής, εν τοιαύτη περιπτώσει. Οι γυναί-
κες δεν μ' αγάπησαν ποτέ. (Κάθεται) Η αδελφή μου τι έχει κι
είναι στις κακές της;
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
Τι έχει; Βαριέται. (Κάθεται 8ίπλα του) Και ζηλεύει. Τα 'χει βάλει
μαζί μου, και με την παράσταση, και με το έργο μου, γιατί θα
παίξει η Νίνα Ζαρέτσναγια κι όχι αυτή. Το έργο μου δεν το ξέρει,
αλλά ήδη το σιχαίνεται.
ΣΟΡΙΝ
(Γελάει) Κάτι ιδέες που σου 'ρχονται!
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Την έχει πιάσει η κακία της, που ως και σ' αυτό το θεατράκι
μπορεί να κάνει επιτυχία η Νίνα Ζαρέτσναγια κι όχι αυτή!
(Κοιτάζει το ρολόι του) Ψυχολογικό φαινόμενο η μητέρα μου. Και
ταλαντούχα είναι, κι έξυπνη είναι, και μπορεί να κλάψει με λυγ-
μούς διαβάζοντας ένα βιβλίο, κι όλα τα ποιήματα του Νεκράσωφ
τα ξέρει απέξω, και τους αρρώστους φροντίζει σαν άγγελος. Αλλά
τόλμα να πεις μπροστά της καλή κουβέντα για την Ντούζε! Ωχ,
ωχ, ωχ! Μόνον αυτή πρέπει να υμνούν όλοι, μόνο γι* αυτή να
γράφουν, μόνο αυτή ν' αποθεώνουν για το μοναδικό παίξιμό της
στην Κυρία με τις καμέλιες, ή στο Μεθύσι της ζωής. Όμως εδώ,
στην εξοχή, της λείπει αυτό το ναρκωτικό και βαριέται κι εκνευ-
ρίζεται και μας βλέπει όλους εχθρούς της...· εμείς φταίμε για όλα.
Χώρια που είναι και προληπτική και φοβάται τα τρία κεριά και
τον αριθμό δεκατρία. Και τσιγκούνα είναι. Στην τράπεζά της,
στην Οδησσό, έχει εβδομήντα χιλιάδες ρούβλια — αυτό το ξέρω

13. ο Ι^ΛΛΡΟΣ Ι ^
σίγουρα. Όμως, κάνε να της ζητήσεις δανεικά και θ' αρχίσει να
σου κλαίγεται!
ΣΟΡΙΝ
Σου 'χει μπει η ιδέα πως το έργο δεν θ' αρέσει στη μητέρα σου
και, εν τοιαύτη περιπτώσει, σ' έχει πιάσει ανησυχία... Ηρέμησε,
η μητέρα σου σε λατρεύει.
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
(Μαδώντας ένα λουλούδι) Μ' αγαπά... δεν μ' αγαπά... μ' αγαπά...
δεν μ' αγαπά... (Γελάει) Να το: η μητέρα μου δεν μ' αγαπάει!
Ε, φυσικό είναι. Αυτή ήθελε να ζήσει, να γνωρίσει έρωτες, να
φοράει τουαλέτες πολύχρωμες. Κι εγώ είμαι κιόλας είκοσι πέντε
χρόνων και της θυμίζω συνέχεια πως δεν είναι πια νέα. Όταν δεν
είμαι παρών γίνεται τριαντάρα, όμως όταν με βλέπει μπροστά της,
είναι σαράντα τριών — να γιατί με μισεί. Κι έπειτα, ξέρει πως
εγώ το θέατρο δεν το εκτιμώ. Αυτή λατρεύει το θέατρο — νομί-
ζει πως με την υποκριτική της υπηρετεί την ανθρωπότητα και
την τέχνη. Ενώ ξέρει ότι εγώ πιστεύω πως το σύγχρονο θέατρο
είναι ρουτίνα, είναι μια στείρα σύμβαση με την παράδοση. Όταν
εγώ βλέπω ν' ανοίγει η αυλαία σ' ένα μισοφωτισμένο χώρο με
τρεις τοίχους... Όταν βλέπω αυτά τα μεγάλα ταλέντα, αυτούς
τους προκαθήμενους της ιερής τέχνης να παριστάνουν πώς οι
άνθρωποι τρώνε, πίνουν, ερωτεύονται, περπατάνε, φοράνε τα ρούχα
τους... Όταν τους ακούω με φτηνές φράσεις και εικονοπλασίες να
στήνουνε μια ηθική μικρόψυχη και εύπεπτη, κατάλληλη για κάθε
οικιακή χρήση... Όταν βλέπω να μου σερβίρουν χιλιάδες παραλ-
λαγές του ίδιου παλιομοδίτικου πιάτου... Ε, τότε το βάζω στα
πόδια ολοταχώς, όπως ο Γκυ ντε Μωπασσάν όταν αντίκρισε τον
πύργο του Άιφελ και τον αρρώστησε η χυδαιότητά του.
ΣΟΡΙΝ
Κι όμως, δεν μπορούμε να κάνουμε χωρίς το θέατρο.
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Χρειαζόμαστε καινούργιες φόρμες. Νέους τρόπους έκφρασης που,
αν δεν τους βρούμε, καλύτερα να μην κάνουμε θέατρο. (Κοιτάζει
το ρολόι του) Την αγαπάω τη μητέρα μου, την αγαπάω πολύ, όμως
κάνει μια ζωή χωρίς νόημα... Τριγυρνάει παντού μ' αυτόν το συγ-
γραφέα και τ' όνομά της είναι συνέχεια στις εφημερίδες... Όλα
αυτά εμένα με κουράζουνε πολύ. Ώρες ώρες, μιλάει μέσα μου ο
κοινός θνητός και σκέφτομαι εγωιστικά, και τότε θλίβομαι, που
έχω μητέρα μια γνωστή ηθοποιό... Νομίζω, πως αν είχα μια απλή

14. 14 ΑΝΤΟΝ ΤΣΕΧΩΦ
συνηθισμένη γυναίκα, θα ήμουνα κι εγώ πιο ευτυχισμένος. Μα,
πες μου θείε, υπάρχει πιο απογοητευτική, πιο γελοία κατάσταση
απ' τη δική μου; Πολλές φορές το σπίτι της ήταν γεμάτο επι-
σκέπτες, όλους διασημότητες, συγγραφείς και ηθοποιούς, κι ανά-
μεσά τους βρισκόμουν εγώ μόνος, ένα τίποτα, που καταδεχόντου-
σαν να με προσέξουν, επειδή ήμουνα γιος της. Ποιος είμαι; Τι
είμαι; Παράτησα το πανεπιστήμιο στο τρίτο έτος «ένεκα περι-
στάσεων διά τας οποίας δεν φέρομεν καμίαν ευθύνην», όπως λένε
στις εφημερίδες. Δεν έχω κανένα ιδιαίτερο χάρισμα, δεν έχω ούτε
πεντάρα δική μου και, σύμφωνα με το διαβατήριό μου, είμαι ένας
μικροαστός από το Κίεβο. Κι ο πατέρας μου μικροαστός από το
Κίεβο ήταν, αλλά εκείνος κατάφερε να γίνει πολύ γνωστός ηθο-
ποιός. Στο σαλόνι της μητέρας μου, που λες, μαζευόντουσαν όλοι
αυτοί οι ηθοποιοί και συγγραφείς και όταν καταδέχονταν να μου
ρίξουν κάποια ευγενική ματιά, εγώ ένιωθα πως με το βλέμμα τους
μετρούσαν το μέγεθος της ασημαντότητάς μου. Μάντευα τις σκέ-
ψεις τους κι ένιωθα μεγάλη ταπείνωση — υπέφερα πραγματικά...
ΣΟΡΙΝ
Με την ευκαιρία, πες μου: τι άνθρωπος είν' αυτός ο συγγραφέας;
Δεν μπορώ να τον καταλάβω. Ποτέ δεν ανοίγει το στόμα του.
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
Έξυπνος, απλός και λίγο μελαγχολικός. Πραγματικά αξιοπρεπής
κύριος. Δεν έχει κλείσει ακόμα τα σαράντα κι είναι κιόλας διάση-
μος, χορτασμένος από τη ζωή... Όσο για τα γραφτά του — τι να
πω; Συμπαθητικά είναι, με πολύ ταλέντο... Αλλά, άμα έχεις διαβά-
σει Τολστόι και Ζολά, δεν σου 'ρχεται μετά να διαβάσεις Τριγκόριν.
ΣΟΡΙΝ
Ναι, παιδί μου, αλλά εγώ έχω αδυναμία στους ανθρώπους των γραμ-
μάτων. Κάποτε υπήρχανε μόνο δύο πράγματα που ήθελα με πάθος
στη ζωή μου: να παντρευτώ και να γίνω λογοτέχνης. Δεν κατάφε-
ρα ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ε, ναι, ωραίο να είναι κάποιος λογο-
τέχνης, ακόμα και μικρός, εν τοιαύτη περιπτώσει.
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
(Ακούεί με προσοχή) Ακούω βήματα. (Αγκαλιάζει το Θείο του) Χωρίς
αυτήν δεν μπορώ να ζήσω... Ακόμα κι ο ήχος των βημάτων της
είναι θεϊκός... Ω, νιώθω τρελά ευτυχισμένος... (Τρέχει να συναντή-
σει τη ΝΙΝΑ που μπαίνει) Μάγισσά μου..., όνειρό μου...
ΝΙΝΑ
(Ταραγμένη) Δεν άργησα... Σίγουρα δεν άργησα...

15. ο ΓΛΑΡΟΣ ^
ΤΡΕΙΙΛΙΕΦ
(Της φιλάει τα χέρια) Ό χ ι , όχι, όχι...
ΝΙΝΑ
Όλη μέρα ήμουν ανήσυχη, φοβόμουνα τόσο πολύ! Φοβόμουνα πως
ο πατέρας δεν θα μ' άφηνε να έρθω... Αλλά πριν λίγο βγήκε με
τη μητριά μου. Ο ουρανός ήταν κόκκινος, το φεγγάρι άρχιζε να
βγαίνει, κι εγώ χτυπούσα τ' άλογο να τρέξει, το χτυπούσα.
(Γελάει) Μα τώρα είμαι τόσο χαρούμενη!
(Σφίγγει το χέρι του ΣΟΡΙΝ)
ΣΟΡΙΝ
(Γελώντας) Σαν να βλέπω δάκρυα σε τούτα τα ματάκια... Χε, χε —
κακό αυτό!
ΝΙΝΑ
Δεν είναι τίποτα... Δείτε πόσο λαχάνιασα... Σε μισή ώρα θα φύγω
— πρέπει να βιαστούμε. Δεν μπορώ να μείνω παραπάνω* για το
Θεό! μη με καθυστερήσετε. Ο πατέρας δεν ξέρει πως βρίσκομαι εδώ.
ΣΟΡΙΝ
Πάω να τους φωνάξω, εν τοιαύτη περιπτώσει. (Πηγαίνει προς τα
Βεζιά τραγουδώντας) «Δύο γρεναδιέροι στη Γαλλία...» (Στρέφει)
Κάποτε, λοιπόν, έλεγα αυτό το τραγούδι, κι ένας αντιεισαγγε-
λέας μου είπε, «Η φωνή σας είναι πολύ δυνατή, εξοχότατε».
Τστερα, σκέφτηκε για λίγο και συμπλήρωσε: «Πολύ δυνατή,
αλλά απαίσια».
(Γελάει και βγαίνει)
ΝΙΝΑ
Ο πατέρας μου κι η μητριά μου δεν μ' αφήνουνε να έρχομαι εδώ.
Αένε πως εδώ είσαστε όλοι πολύ μποέμ... φοβούνται μήπως γίνω
θεατρίνα. Εγώ, όμως, νιώθω να με τραβάει αυτή η λίμνη, λες κι
είμαι γλάρος... Π καρδιά μου είναι γεμάτη από σένα.
(Κοιτάζει γύρω)
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Είμαστε μόνοι.
ΝΙΝΑ
Μου φαίνεται πως κάποιος είν' εκεί.

16. ΛΝΤΟΝ ΤΣΚΧΩΦ
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
Κανένας δεν είναι.
(Φίλίούνται)
ΝΙΝΑ
Αυτό τι δέντρο είναι;
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
Φτελιά.
ΝΙΝΑ
Γιατί είναι τόσο σκοτεινή;
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Βραδιάζει κι όλα σκοτεινιάζουν. Μη φύγεις νωρίς, σε ικετεύω."
ΝΙΝΑ
Αδύνατον να μείνω.
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Κι αν σ' ακολουθήσω εγώ ως το σπίτι σου, Νίνα; Θα στέκομαι
όλη νύχτα στον κήπο σου και θα κοιτάζω το παράθυρό σου.
ΝΙΝΑ
Όχι — θα σε δει ο νυχτοφύλακας. Κι ο Τρεζόρ δεν σε ξέρει ακόμα,
θα γαβγίζει.
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Σ' αγαπώ.
ΝΙΝΑ
Σςςςς...
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
(Ακούει βήματα) Ποιος είναι; Γιάκωφ;
ΓΙΑΚΩΦ
(Πίσω από τη σκψή) Ναι, αφεντικό.
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Στις θέσεις σας. Ώρα ν' αρχίσουμε. Βγήκε το φεγγάρι;
ΓΙΑΚΩΦ
Ναι, αφεντικό.
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Εντάξει το οινόπνευμα; Και το θειάφι; Όταν φανούνε τα κόκκινα
μάτια, πρέπει να μυρίζει θειάφι. (Στη ΝΙΝΑ^ Πήγαινε, όλα είν'
έτοιμα. Έχεις τρακ;
ΝΙΝΑ
Ναι, πολύ. Η μητέρα σου..., καλά... αυτή δεν τη φοβάμαι. Αλλά

17. ο ΓΛΑΡΟΣ Η
ο Τριγκόριν... Φοβάμαι, ντρέπομαι να παίξω μπροστά του... Ένας
διάσημος συγγραφέας... Είναι νέος;
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
Ναι.
ΝΙΝΑ
Υπέροχα τα διηγήματά του.
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
(Ψυχρά) Αυτό δεν το ξέρω. Δεν τα έχω διαβάσει.
ΝΙΝΑ
Δύσκολο να παίξει κάποιος στο έργο σου. Δεν έχει ζωντανά πρόσωπα.
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Ζωντανά πρόσωπα! Τη ζωή δεν πρέπει να τη δείχνουμε όπως
είναι ή όπως θα έπρεπε να είναι, αλλά όπως μας φανερώνε-
ται στα όνειρα.
ΝΙΝΑ
Μα το έργο σου δεν έχει δράση, είναι όλο σαν απαγγελία. Και, κατά
τη γνώμη μου, σ' ένα θεατρικό έργο πρέπει να υπάρχει κι έρωτας.
(Πηγαίνουν και οί 8ύο πίσω από τη σκηνή. Μπαίνουν η ΠΩΛΙΝΑ
ΑΝΤΡΕΓΙΕΒΝΑ ΚΑΊ Ο ΝΤΟΡΝ.)
ΠΩΑΙΝΑ
Έχει υγρασία εδώ έξω. Να πάτε αμέσως να φορέσετε τις γαλό-
τσες σας.
ΝΤΟΡΝ
Εγώ ζεσταίνομαι.
ΠΩΑΙΝΑ
Δεν προσέχετε τον εαυτό σας. Από πείσμα το κάνετε. Αφού είσα-
στε γιατρός, ξέρετε πολύ καλά πως η υγρασία βλάπτει, αλλά εσείς
θέλετε να με βλέπετε να υποφέρω. Και χτες, που μείνατε στη
βεράντα όλο το βράδυ επίτηδες, για να...
ΝΤΟΡΝ
(Σιγοτραγουδάει) «Μη [χου θυμίζεις τα νιάτα που πήγαν χαμένα...»
ΠΩΑΙΝΑ
Είχατε απορροφηθεί τόσο στην κουβέντα σας με την Ιρίνα Νικο-
λάγιεβνα, που δεν νιώθατε ούτε το κρύο. Ελάτε τώρα, παραδε-
χτείτε το, σας αρέσει...
ΝΤΟΡΝ
Είμαι πενήντα πέντε χρόνων.

18. 18 ΛΝΤΟΝ ΤΣΙ^^ΧΩΦ
ΠΩΛΙΝΑ
Ε, και; Για τον άντρα δεν είναι πολλά. Κι εσείς είσαστε μια χαρά,
αρέσετε ακόμα στις γυναίκες.
ΝΤΟΡΝ
Ωραία. Και τώρα τι θέλετε;
ΠΩΛΙΝΑ
Όλοι οι άντρες, μόλις δείτε θεατρίνα, πέφτετε στα πόδια της. Όλοι σας!
ΝΤΟΡΝ
(Σιγοτραγουδάει) «Ήρθα χί απόφε...» Είναι πολύ φυσικό ο κόσμος
να θαυμάζει περισσότερο τους καλλιτέχνες και να τους φέρεται
διαφορετικά απ' ό,τι, ας πούμε, στους εμπόρους. Αυτό είναι ο ιδεα-
λισμός, που λένε.
ΠΩΑΙΝΑ
Μια ζωή, οι γυναίκες είναι ξετρελαμένες μαζί σας και τρέχουν από
πίσω σας. Ιδεαλισμός είναι κι αυτό;
ΝΤΟΡΝ
(Ανασηκώνεί τους ώμους) Και λοιπόν; Στις σχέσεις που είχαν οι
γυναίκες μαζί μου υπήρχανε πολλά καλά. Πρώτα απ' όλα: στο
πρόσωπο μου αγαπούσανε τον εξαιρετικό γιατρό. Πριν δέκα, δεκα-
πέντε χρόνια, ήμουνα, θυμάστε, ο μόνος γυναικολόγος σ' όλη την
περιοχή. Και πάντα υπήρξα τίμιος.
ΠΩΑΙΝΑ
(Του πιάνει το χέρι) Καλέ μου!
ΝΤΟΡΝ
Σσσσς! Έρχονται.
(Μπαίνουν η ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ, στηριγμένη στο μπράτσο του ΣΟΡΙΝ, ο
ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ, Ο ΣΑΜΡΑΓΙΕΦ, Ο ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ ΚΑΊ η ΜΑΣΑ)
ΣΑΜΡΑΓΙΕΦ
Το 1873, στο πανηγύρι της Πολτάβας, έδωσε μια παράσταση κι
ήταν υπέροχη. Θρίαμβος! (ϊττ^ν ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ) Αλήθεια, τι απόγι-
νε ο Τσάντιν, ο Πάβελ Σεμιόνοβιτς Τσάντιν, ο κωμικός; Ήταν
θαυμάσιος στο ρόλο του Ρασπλούγιεφ, καλύτερος κι απ' τον
Σαντόφσκη. Αόγω τιμής, ευγενέστατη κυρία. Τι απόγινε;
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Πάντα ρωτάτε για κάποιον προϊστορικό. Πού να ξέρω εγώ;
(Κάθεται)

19. ο ΓΛΑΡΟΣ Η
ΣΑΜΡΑΓΙΕΦ
(Αναστενάζει) Ο Πάσκα Τσάντιν! Που να βρεις τέτοιους ηθοποιούς
σήμερα! Το θέατρο περνάει παρακμή, Ιρίνα Νικολάγιεβνα. Κάποτε,
βλέπαμε στη σκηνή ολόκληρες βαλανιδιές - τώρα βλέπουμε μόνο
κούτσουρα.
ΝΤΟΡΝ
Η αλήθεια είναι πως σήμερα έχουμε ελάχιστα μεγάλα ταλέντα, από
την άλλη, όμως, το μέσο επίπεδο των ηθοποιών έχει ανέβει πολύ.
ΣΑΜΡΑΓΙΕΦ
Θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω. Βέβαια, είναι και θέμα γού-
στου. Όο §ιΐδίίΐ3ΐΐδ 1)0116, αυΐ ηίΙιΠ*.
(Ο ΤΡΕΠΛΙΕΦ έρχεται από τη σκηνή)
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
(Στο γιο της) Καλέ μου, θ' αρχίσετε καμιά φορά;
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Σ' ένα λεπτό, μητέρα. Αίγη υπομονή.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
(Απαγγέλλει από τον Άμλετ)
«Άμλετ, πάφε πια! Μου έστρεφες τα μάτια
βαθιά μες στην φυχή μου' βλέπω, είναι γεμάτη σημάδια μαύρα,
που δεν ξεπλένονται με τίποτα.»
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
(Απαγγέλλει από τον Άμλετ)
«Κάθισε τώρα να σου σφίξω την καρδιά εγώ,
αν είναι από ευαίσθητο υλικό.»
(Ακούγεται σάλπισμα πίσω από την αυλαία) Κυρίες και κύριοι, αρχί-
ζουμε! Προσοχή, παρακαλώ! (Παύση) Αρχίζω. (Χτυπάει ένα μπα-
στούνι και απαγγέλλει μεγαλόφωνα) Ω ίσκιοι σεβάσμιοι, πανάρχαιοι
ίσκιοι, που τις νυχτερινές ώρες πλανιόσαστε πάνω απ' αυτή τη
λίμνη, χαρίστε ύπνο στα βλέφαρά μας για να ονειρευτούμε όσα
μέλλουν να συμβούν μετά από διακόσιες χιλιάδες χρόνια.
ΣΟΡΙΝ
Μετά από διακόσιες χιλιάδες χρόνια δεν θα υπάρχει τίποτα.
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Εντάξει. Αφήστε να δούμε αυτό το τίποτα.
* Περί προτιμήσεως όλα μπορούν να λεχθούν, και τίποτα. (Σ.τ.Μ.)

20. 2 0 ΛΝΤΟΝ ΤΣΙ^^ΧΩΦ
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Μακάρι να το δούμε, γιατί σε λίγο θα μ,ας πάρει ο ύπνος.
(Η αυλαία ανοίγει και φαίνεται η λίμνη. Το φεγγάρι, πάνω από τον ορίζοντα,
καθρεφτίζεται στο νερό. Η ΝΙΝΑ ΖΑΡΕΤΣΝΑΓΙΑ, ντυμένη στ' άσπρα, κάθε-
ται σε μια μεγάλη πέτρα.)
ΝΙΝΑ
Άνθρωποι, λέοντες, αετοί, πέρδικες, ελάφια κερασφόρα, χήνες,
αράχνες, ψάρια βουβά του πόντου, αστερίες και πλάσματα που
μάτι δεν αντίκρισε* κοντολογίς, κάθε μορφή ζωής, κάθε μορφή
ζωής που ολοκλήρωσε το θλιβερό της κύκλο, έχει σβήσει...
Χιλιάδες χρόνια τώρα, έμβιο πλάσμα δεν πάτησε στη Γη και
τούτο το φτωχό φεγγάρι το λύχνο του ανάβει άνευ λόγου. Τα
λιβάδια δεν ξυπνούν από τον πρωινό κρωγμό των γερανών ούτε οι
χρυσόμυγες βομβίζουν στης φλαμουριάς το φύλλωμα. Κρύο, κρύο,
κρύο παντού... Ερημιά, ερημιά, ερημιά παντού... Φρίκη, φρίκη,
φρίκη παντού... (Παύση) Όλα τα λείψανα των ζωντανών πλασμά-
των γινήκαν σκόνη και η Αιώνια 'Υλη τα μεταμόρφωσε σε πέτρα,
ύδωρ, σύννεφο, ενώ οι ψυχές τους λιώσανε και σμίξανε σε μία και
μοναδική ψυχή. Αυτή η οικουμενική Ψυχή είμαι εγώ... Εγώ...
Εντός μου εμπεριέχονται οι ψυχές του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του
Καίσαρα, του Σαίξπηρ, ακόμα κι η ψυχή της ταπεινότερης βδέλ-
λας. Μέσα μου η ανθρώπινη συνείδηση έσμιξε με το ένστικτο του
ζώου. Τους θυμάμαι όλους, τα θυμάμαι όλα, όλους κι όλα, και ζω
την κάθε χωριστή ζωή μες στη δική μου ύπαρξη!
(Λάμφεις στη λίμνη, σαν μικρές φλόγες)
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
(Σιγανά) Έχει μια κάποια ά€θ2ίάοηο&.
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
(Ικετευτικά και επιτιμητικά) Μαμά!
ΝΙΝΑ
Παντέρμη πορεύομαι. Κάθε εκατό χρόνια τα χείλη ανοίγω να μιλή-
σω κι η πένθιμη φωνή μου αντηχεί στην ερημιά, χωρίς κανείς να
την ακούει... Ούτε κι εσείς, αντιφεγγίσματα χλομά, μπορείτε να μ'
αφουγκραστείτε. Ο λασπωμένος βάλτος σάς γεννά πριν απ' το
χάραμα κι εσείς περιπλανιέστε, ωσότου έρθει φως δίχως λογισμούς,

21. ο ΓΛΑΡΟΣ Η
δίχως βούληση και δίχως παλμό ζωής. Γιατί ο Σατανάς, πατέρας
της Αιώνιας 'Τλης, φοβάται μήπως εντός σας γεννηθεί κάποια
μορφή ζωής, γι' αυτό μέσα σας εναλλάσσει αδιάκοπα κάθε σας
μόριο, όπως και κάθε μόριο στην πέτρα και στο ύδωρ, για να σας
μεταμορφώνει ακατάπαυστα. Στο Σύμπαν ολάκερο, μόνο το πνεύ-
μα παραμένει σταθερό και αναλλοίωτο. (Παύση) Σαν έγκλειστη, ριγ-
μένη σε βαθύ, αδειανό πηγάδι, δεν ξέρω πια πού βρίσκομαι και τι
με περιμένει. Το μόνο που γνωρίζω είναι η πεισματώδης κι ανελέ-
ητη πάλη μου με τον Σατανά —κυρίαρχο κάθε δυνάμεως της
'Τλης— απ' όπου είναι γραμμένο πως θα νικήσω εγώ. Και τότε,
'Τλη και Πνεύμα θα σμίξουνε σε μια περίλαμπρη αρμονία κι η βασι-
λεία της Κοσμικής Βούλησης θ' αρχίσει. Όμως, αυτό θα επισυμ-
βεί αγάλι αγάλι, με την παρέλευση μυριάδων χρόνων, όταν πια η
Σελήνη, ο λαμπρός Σείριος και τούτη η Γη θα έχουν γίνει σκόνη.
Και έως τότε, φρίκη... φρίκη... (Παύση. Στο βάθος της λίμνης ανά-
βουν 8ύο φωτεινά σημεία.) Και τώρα, να! ο παντοδύναμος εχθρός μου,
ο Σατανάς, σιμώνει. Βλέπω τα πορφυρά, τρομαχτικά του μάτια...
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Μυρίζει θειάφι. Έτσι πρέπει;
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Ναι.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
(Γελώντας) Α, πολύ ωραίο εφέ.
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Μαμά!
ΝΙΝΑ
Ο Σατανάς νιώθει πλήξη χωρίς την παρουσία του ανθρώπου...
ΠΩΑΙΝΑ
(Στον ΝΤΟΡΝ) Γιατί βγάλατε το καπέλο σας; Βάλτε το αμέσως,
θα συναχωθείτε.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Ο γιατρός έβγαλε το καπέλο του στον Σατανά, τον πατέρα της
Αιώνιας 'Τλης.
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
(Έξαλλος. Φωνάζει.) Στοπ! Τέλος! Αυλαία!
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Μα, γιατί θυμώνεις;
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Αρκετά! Αυλαία! Κλείσε την αυλαία! (Χτυπάει κάτω το πόδι του)

22. 2 2 ΛΝΊΌΝ ΤΣΕΧΩΦ
Αυλαία! (Κλείνει η αυλαία) Συγγνώμη που δεν έλαβα υπόψη πως
μόνο μερικοί προνομιούχοι έχουνε το δικαίωμα να γράφουν και να
παίζουν. Παραβίασα το μονοπώλιό τους! Για μένα... Θέλω να
πω... Εγώ...
(Προσπαθεί να συνεχίσει Μετά κάνει μια χειρονομία σαν να μην μπορεί να πει
αυτό που Θέλει και βγαίνει από αριστερά.)
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Τι έπαθε αυτός;
ΣΟΡΙΝ
Ιρίνα, καλή μου, χρειάζεται μεγαλύτερη επιείκεια στη νεανική
φιλοδοξία!
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Μα, τι του είπα;
ΣΟΡΙΝ
Τον πρόσβαλες.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Μα, ο ίδιος το είχε πει — όλο αυτό ήταν ένα παιχνίδι. Έκανα κι
εγώ ένα αστείο...
ΣΟΡΙΝ
Ναι, αλλά όσο να ναι...
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Εντάξει, δηλαδή θα το βγάλουμε κι αριστούργημα; Σας παρακα-
λώ! Έστησε όλη αυτή την παράσταση, μας φλόμωσε και με θει-
άφι, όχι για να μας διασκεδάσει, αλλά για να μας κάνει μάθημα;
Να μας διδάξει πώς γράφονται τα θεατρικά έργα και πώς παίζο-
νται; Μα, ελάτε, πολύ δεν πάει; Αυτές οι επιθέσεις εναντίον μου,
συνέχεια, κι αυτά τα υπονοούμενα — όποιος και να ήτανε στη θέση
μου θα γινόταν έξω φρενών. Φαντασμένο, ιδιότροπο παιδί!
ΣΟΡΙΝ
Να σ' ευχαριστήσει ήθελε.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Μη μου πεις! Αν ήταν έτσι, έπρεπε να διαλέξει ένα κανονικό έργο
κι όχι να μας αναγκάσει να υποστούμε αυτό το παραλήρημα της
ποιητικής παρακμής. Δεν έχω αντίρρηση ν' ακούω οποιοδήποτε
. παραλήρημα, αρκεί να γίνεται γι' αστείο, αλλά εδώ φαίνεται να
υπάρχουν αξιώσεις για καινούργιες φόρμες έκφρασης και νέες από-
ψεις για την τέχνη. Και βέβαια, αξιώσεις είδα, καινούργιες φόρ-

23. ο ΓΛΑΡΟΣ Η
μες δεν είδα. Και είδα και την κακή συμπεριφορά του γιου μου!
ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ
Καθένας γράφει όπως θέλει κι όπως μπορεί.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Ωραία, ο Κόστια μπορεί να γράφει όπως θέλει κι όπως μπορεί,
αλλά εμένα να μ' αφήνει στην ησυχία μου.
ΝΤΟΡΝ
Οργίστηκες, ω Δία!
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Δεν είμαι Δίας, γυναίκα είμαι! (Ανάβει τσιγάρο) Και δεν θυμώνω
καθόλου, απλώς εκνευρίζομαι που ένας νέος ξοδεύει το χρόνο του
σε τόσο ανιαρά πράγματα. Και δεν είχα καμία πρόθεση να τον
προσβάλω!
ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ
Δεν έχουμε λόγο, ούτε και δικαίωμα να ξεχωρίζουμε το πνεύμα
από την ύλη, διότι μπορεί και το ίδιο το πνεύμα να αποτελείται
από μόρια ύλης. (Στον ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ, ζωηρά) Όμως, κάποιος πρέ-
πει να γράψει κι ένα έργο για τη δικιά μας ζωή, των δασκάλων.
Είναι δύσκολη, πολύ δύσκολη η ζωή μας!
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Δεν είναι κακή ιδέα, όμως ας μη μιλήσουμε άλλο ούτε για θέα-
τρο ούτε για μόρια ύλης. Η βραδιά είναι τόσο ωραία! Δεν ακού-
τε; Τραγουδάνε. (Όλοι ακούν με προσοχή) Τπέροχα!
ΠΩΑΙΝΑ
Είναι από την άλλη μεριά της λίμνης.
(Παύση)
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
(Στον ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ^ 'Ελα, κάθισε κοντά μου. Πριν από δέκα, δεκαπέ-
ντε χρόνια, άκουγες πάντα μουσικές και τραγούδια σ αυτήν τη λίμνη
— σχεδόν κάθε βράδυ. Γύρω από τη λίμνη υπάρχουν έξι μεγάλα χτή-
ματα. Γέλια, θυμάμαι, φασαρία, τουφεκιές — άσε τα ειδύλλια, πολλά
ειδύλλια. Και ο ]ουη€ ρΓοιηίοΓ, το ίνδαλμα, το είδωλο όλων των χτη-
μάτων ήταν... Επιτρέψτε μου να σας τον παρουσιάσω... (Γνέφει με το
κεφάλι στον ΝΤΟΡΝ^ Ο δόκτωρ Γιεβγκένι Σεργκέγιεβιτς. Και τώρα
είναι πολύ γοητευτικός, αλλά εκείνη την εποχή ήταν ακαταμάχητος...
Όμως, αρχίζω να νιώθω τύψεις. Γιατί πλήγωσα το καημένο το αγόρι
μου; Δεν μπορώ να ησυχάσω. (Φωνάζει) Κόστια! Κόστια, αγόρι μου!

24. 2 4 ΛΝΤΟΝ ΤΣΙ^^ΧΩΦ
ΜΑΣΑ
Πάω εγώ να τον βρω.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Ναί, καλή μου, σε παρακαλώ.
ΜΑΣΑ
(Πηγαίνει αριστερά) Ω, ω! Κονσταντίν Γκαβρίλοβιτς! Ω, ω!
(Βγαίνει)
ΝΙΝΑ
(Βγαίνει πίσω από την αυλαία) Όπως φαίνεται, δεν θα συνεχίσουμε,
άρα μπορώ να βγω κι εγώ. Καλησπέρα σας.
(Φίλάε^ την ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ την ΠΩΛΙΝΑ>)
ΣΟΡΙΝ
Μπράβο! Μπράβο!
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Μπράβο! Μπράβο! Όλοί σας θαυμάσαμε. Με τέτοια εμφάνιση και
τέτοια φωνή είναι κρίμα που μένετε εδώ, στην επαρχία. Εσείς
έχετε ταλέντο! Ακούστε με — πρέπει να βγείτε στο θέατρο!
ΝΙΝΑ
Ω, Αυτό είναι τ' όνειρο μου. (Αναστενάζει) Αλλά όνειρο θα μείνει.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Ποτέ δεν ξέρετε. Να σας συστήσω τον κύριο Τριγκόριν, Μπορίς
Αλεξάντροβιτς Τριγκόριν.
ΝΙΝΑ
Α, χαίρομαι τόσο πολύ που... (Τα χάνεί από αμηχανία) Σας διαβά-
ζω πάντα...
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
(Την κάνει να καθίσει άπλα της) Μην ντρέπεσαι, καλή μου. Είναι διά-
σημος, αλλά είναι καλός στην ψυχή. Ορίστε, κι αυτός κοκκίνισε.
ΝΤΟΡΝ
Νομίζω πως τώρα μπορούμε ν' ανοίξουμε την αυλαία. Μας πνί-
γει απαίσια.
ΣΑΜΡΑΓΙΕΦ
(Φωνάζει) Γιάκωφ, άνοιξε την αυλαία.
(Η αυλαία ανοίγει)

25. ο ΓΛΑΡΟΣ Η
ΝΙΝΑ
(Στον ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ; Παράξενο έργο, ε;
ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ
Δεν κατάλαβα τίποτα. Αλλά το παρακολούθησα ευχάριστα. Εσείς
παίξατε πολύ αληθινά. Και το σκηνικό έξοχο. (Παύση) Αυτή η
λίμνη θα πρέπει να έχει πολύ ψάρι.
ΝΙΝΑ
Ναι.
ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ
Αατρεύω το ψάρεμα. Για μένα η μεγαλύτερη απόλαυση είναι να
κάθομαι αργά το απόγευμα στην όχθη και να παρακολουθώ το
φελλό της πετονιάς μου...
ΝΙΝΑ
Εγώ πίστευα πως όποιος έχει δοκιμάσει τη χαρά της δημιουρ-
γίας, δεν δίνει καμία σημασία στις άλλες απολαύσεις.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
(Γελάει) Μην του λέτε τέτοια. Όταν ακούει επαίνους, τα χάνει και
δεν ξέρει πού να κρυφτεί.
ΣΑΜΡΑΓΙΕΦ
Κάποτε, στην όπερα της Μόσχας, ο Σίλβα, ο περίφημος μπάσος,
είχε πιάσει ένα κοντράλτο. Στον εξώστη καθόταν ο μπάσος που
ψέλνει στην ενορία μας. Και ξαφνικά τον ακούμε κατάπληκτοι να
φωνάζει απ' τον εξώστη: «Μπράβο, Σίλβα!»... Αλλά μία ολό-
κληρη οκτάβα χαμηλότερα... Να, έτσι. (Με φωνή μπάσου) «Μπρά-
βο, Σίλβα.» Ολόκληρο το θέατρο έμεινε κόκαλο!
(Παύση)
ΝΤΟΡΝ
Ιερή σιγή!
ΝΙΝΑ
Εγώ πρέπει να πηγαίνω. Χαίρετε.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Πού πάτε; Από τώρα; Δεν σας αφήνουμε να φύγετε.
ΝΙΝΑ
Με περιμένει ο πατέρας μου.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Α, έχουμε κι αυτόν!... (Φίλίούνται) Αφού δεν γίνεται αλλιώς...
Κρίμα, κρίμα που φεύγετε.

26. 26 ΛΝΤΟΝ ΤΣΙ^^ΧΩΦ
ΝΙΝΑ
Να ξέρατε πόσο μου κακοφαίνεται.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Κάποιος πρέπει να σε συνοδέψει, μικρούλα μου.
ΝΙΝΑ
(Έντρομη) Όχι, όχι!
ΣΟΡΙΝ
(Στη ΝΙΝΑ, ικετευτικά) Μείνετε λίγο.
ΝΙΝΑ
Δεν μπορώ, Πιότρ Νικολάγιεβιτς.
ΣΟΡΙΝ
Μόνο για μια ώρα, εν τοιαύτη περιπτώσει. Ελάτε, δα...
ΝΙΝΑ
(Μετά από σκέφη, δακρύζοντας) Αδύνατον.
(Του σφίγγει το χέρι και βγαίνει γρήγορα)
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Άτυχο κορίτσι. Αένε πως η μακαρίτισσα η μάνα της άφησε όλη την
περιουσία στον πατέρα της, όλα σ' εκείνον, ως το τελευταίο καπί-
κι. Και τώρα το κορίτσι θα μείνει απένταρο, γιατί ο πατέρας της
έκανε διαθήκη και τ' αφήνει όλα στη δεύτερη γυναίκα του. Ντροπή!
ΝΤΟΡΝ
Ναι, ο πατερούλης της είναι μεγάλο κάθαρμα, για να λέμε την
αλήθεια.
ΣΟΡΙΝ
(Τρίβοντας τα χέρια του για να τα ζεστάνει) Δεν πάμε κι εμείς μέσα;
Έχει υγρασία. Τα πόδια μου με πονάνε.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Τα πόδια σου! Ούτε από ξύλο να 'τανε — με το ζόρι τα κουνάς!
Έλα, γεροντάκο μου, έλα καημένε μου.
(Τον πιάνει από το μπράτσο)
ΣΑΜΡΑΓΙΕΦ
(Προσφέρει το μπράτσο στη γυναίκα του) Μ^άαΐηο!
ΣΟΡΙΝ
Ορίστε, το σκυλί άρχισε πάλι! (Στον ΣΑΜΡΑΓΙΕΦ^ Ίλια Αφανά-
σιεβιτς, πείτε, σας παρακαλώ, να τα λύσουν.

27. ο ΓΛΑΡΟΣ Η
ΣΛΜΡΑΓΙΕΦ
Αποκλείεται, Πιότρ Νικολάγιεβιτς. Φοβάμαι μήπως μπούνε κλέ-
φτες στην αποθήκη - έχω κεχρί μέσα, όλη τη σοδειά μας. (Στον
ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ, που προχωρεί 8ίπα του) Μάλιστα, κύριε, μια
ολόκληρη οκτάβα χαμηλότερα. «Μπράβο, Σίλβα!», φώναξε. Και
δεν ήτανε κανονικός τραγουδιστής της όπερας, ψάλτης στη χορω-
δία της ενορίας ήτανε.
ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ
Πόσα παίρνει ένας ψάλτης στη χορωδία;
(Βγαίνουν όλοί εκτός από τον ΝΤΟΡΝ^
ΝΤΟΡΝ
(Μόνος) Τι να πω: ή δεν καταλαβαίνω τίποτε ή τρελάθηκα εντε-
λώς... Αλλά εμένα το έργο μού άρεσε... έχει κάτι. Κι όταν η
κοπέλα μίλησε για τη μοναξιά, και μετά φάνηκαν εκείνα τα κόκ-
κινα μάτια του Σατανά, εγώ συγκινήθηκα, τα χέρια μου τρέμαν.
Είχε μια φρεσκάδα, μια αμεσότητα... Α, να τος, έρχεται. Νιώθω
την ανάγκη να του μιλήσω, να του πω δυο καλά λόγια.
(Μπαίνει ο ΤΡΕΠΛΙΕΦ^
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Έφυγαν όλοι;
ΝΤΟΡΝ
Εγώ εδώ είμαι.
ΤΡΕΠΑΙΕΦ
Έχω και την καημένη τη Μάσα που με κυνηγάει σ' όλο το
πάρκο. Ανυπόφορο πλάσμα!
ΝΤΟΡΝ
Κονσταντίν Γκαβρίλοβιτς, θέλω να ξέρετε πως το έργο σας μου
άρεσε πάρα πολύ. Βεβαίως, είναι κάπως περίεργο και δεν ξέρω πώς
τελειώνει, όμως μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Έχετε ταλέντο, πρέ-
πει να συνεχίσετε. (Ο ΤΡΕΠΑΙΕΦ του σφίγγει το χέρι και τον αγκα-
λιάζει αυθόρμητα) Τι παρορμητικός που είσαστε! Ορίστε, δακρύσατε
κιόλας! Αυτό που θέλω να πω είναι το εξής: το θέμα σας το αντλή-
σατε από το χώρο των αφηρημένων εννοιών. Και κάνατε πολύ
καλά, διότι το έργο τέχνης πρέπει να εκφράζει ένα μεγάλο ιδεολό-
γημα. Ωραίο είναι μόνο το σοβαρό. Μα, είσαστε πολύ χλομός!

28. 2 8 ΛΝΊΟΝ ΤΣΕΧΩΦ
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
Δηλαδή, λέτε να συνεχίσω;
ΝΤΟΡΝ
Ναι, αλλά θα πρέπει να καταγράφετε μόνον ό,τι είναι σημαντικό
κι αιώνιο. Ξέρετε, εγώ έχω δει πολλά στη ζωή μου, που τη χάρη-
κα, γιατί έκανα τις επιλογές μου — και είμαι πολύ ευχαριστημέ-
νος γι' αυτό. Όμως, αν είχα το προνόμιο να δοκιμάσω την πνευ-
ματική ανάταση που νιώθει ο καλλιτέχνης τη στιγμή της δημι-
ουργίας, πιστεύω πως θα περιφρονούσα το σαρκίο μου και ό,τι έχει
σχέση μ' αυτό και θα προσπαθούσα ν' ανυψωθώ όσο γίνεται
μακριά από τη Γη.
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
Συγγνώμη, πού είναι η Νίνα Ζαρέτσναγια;
ΝΤΟΡΝ
Και κάτι ακόμα: κάθε έργο τέχνης πρέπει να εκφράζει μια ξεκά-
θαρη, συγκεκριμένη ιδέα. Είναι απαραίτητο να ξέρετε γιατί γρά-
φετε, διότι, αν ακολουθήσετε το σαγηνευτικό δρόμο της λογοτε-
χνίας χωρίς συγκεκριμένο στόχο στο μυαλό σας, θα χαθείτε και
το ταλέντο σας θα είναι η καταστροφή σας.
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
(Ανυπόμονα) Πού είναι η Νίνα Ζαρέτσναγια;
ΝΤΟΡΝ
Έφυγε για το σπίτι της.
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
(Με απόγνωση) Τι θα κάνω τώρα; Θέλω να τη δω... είναι ανάγκη
να τη δω... Θα πάω στο...
(Μπαίνει η ΜΑΣΑ^
ΝΤΟΡΝ
(Στον ΤΡΕΠΛΙΕΦ^ Ηρεμήστε, φίλε μου.
ΜΛΣΛ
Ελάτε μέσα, Κονσταντίν Γκαβρίλοβιτς. Σας περιμένει η μητέρα
σας. Ανησυχεί.
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
Πείτε της, έφυγα. Και, σας παρακαλώ, όλους σας, κάντε μου τη
χάρη, αφήστε με ήσυχο!
ΝΤΟΡΝ
Μα, μα μην κάνετε έτσι, αγαπητέ μου... Δεν πρέπει...

29. ο ΓΛΑΡΟΣ Η
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
(Δακρυσμένος) Αντίο, γιατρέ. Και σας ευχαριστώ...
(Βγαίνει)
ΝΤΟΡΝ
(Αναστενάζει) Αχ, τα νιάτα, τα νιάτα!
ΜΑΣΑ
Όταν οι άνθρωποι δεν βρίσκουν τίποτ' άλλο να πουν, λένε: «Αχ,
τα νιάτα»...
(Ρουφάει. καπνό)
ΝΤΟΡΝ
(Της αρπάζει την ταμπακερα και την πετάει στους Θάμνους) Απαίσια
συνήθεια! (Παύση) Σαν ν' ακούω μουσική από το σπίτι. Πρέπει
να πάμ,ε κι εμείς.
ΜΑΣΑ
Σταθείτε.
ΝΤΟΡΝ
Τι θέλετε;
ΜΑΣΑ
Θέλω να σας το ξαναπώ — άλλη μια φορά... Έχω ανάγκη να μιλή-
σω... (Ταραγμένη) Τον πατέρα μου δεν τον αγαπάω, αλλά εσάς σας
έχω σε ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου. Δεν ξέρω γιατί, η καρ-
διά μου σας νιώθει πολύ δικό της άνθρωπο... Βοηθήστε με, βοη-
θήστε με, αλλιώς θα κάνω καμιά κουταμάρα που θα με γελοιο-
ποιήσει και θα με καταστρέψει... δεν αντέχω άλλο.
ΝΤΟΡΝ
Μα, τι συμβαίνει; Εγώ να σας βοηθήσω σε τι;
ΜΑΣΑ
Κανένας, κανένας δεν ξέρει το μαρτύριό μου. (Ακουμπάει το κεφά-
λι της στο στήθος του και λέει πολύ σιγά) Αγαπώ τον Κόστια!
ΝΤΟΡΝ
Όλοι τους τόσο νευρικοί! Τόσο νευρικοί! Και τόσος έρωτας!... Αχ,
αυτά τα μάγια της λίμνης! (Τρυφερά) Όμως, εγώ σε τι μπορώ να
βοηθήσω, παιδί μου; Σε τι;
(Αυλαία)

31. Δ Ε Τ Τ Ε Ρ Π Π Ρ Α Ξ Η
(Γήπεδο για κροκέ. Δεξιά στο βάθος, το σπίτι με μια μεγάλη βεράντα. Αριστερά
η λίμνη, όπου καθρεφτίζεται ο λαμπερός ήλιος. Παρτέρια με λουλούδια. Μεσημέρι
και ζέστη. Στη μια πλευρά του γηπέδου η ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ, ο ΝΤΟΡΝ και η
ΜΑΣΑ κάθονται σ' έναν πάγκο, στον ίσκιο μιας γέρικης φιλύρας. Ο ΝΤΟΡΝ
έχει στα γόνατά του ένα ανοιχτό βιβλίο.)
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
(Στη ΜΑΣΑ) Ελάτε, σηκωθείτε. (Σηκώνονται και οι δύο) Σταθείτε
δίπλα μου. Είσαστε είκοσι δύο κι εγώ έχω σχεδόν τα διπλάσια
χρόνια σας. Γιεβγκένι Σεργκέγιεβιτς, ποια απ' τις δυο μας φαίνε-
ται νεότερη;
ΝΤΟΡΝ
Εσείς, φυσικά.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Βλέπετε; Και ξέρετε γιατί; Γιατί εγώ εργάζομαι, νιώθω το κάθε-
τί γύρω μου και βρίσκομαι συνεχώς σε κίνηση. Ενώ εσείς δεν
κουνιέστε από τη θέση σας... Εσείς δεν ζείτε... Άλλωστε, εγώ
έχω έναν κανόνα: δεν νοιάζομαι ποτέ για το μέλλον! Δεν σκέ-
φτομαι ποτέ ούτε τα γεράματα ούτε το θάνατο. Ό,τι είναι να
γίνει, ας γίνει.
ΜΑΣΑ
Εγώ, πάλι, νιώθω σαν να έχω γεννηθεί πριν από αιώνες. Σέρνω
τη ζωή μου πίσω μου, ατελείωτη ουρά στο φόρεμά μου... Και
συχνά δεν έχω το κουράγιο να ζήσω άλλο. (Κάθεται) Βέβαια, όλ'
αυτά είναι κουταμάρες. Πρέπει να συνέλθω και να τα πετάξω από
πάνω μου.
ΝΤΟΡΝ
(Σιγοτραγουδάει) «Μιλήστε της, λουλούδια μου εσείς...»
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Επίσης, εγώ φροντίζω για την εμφάνισή μου σαν Εγγλέζος.
Μάλιστα, αγαπητή μου, εγώ είμαι πάντα ντυμένη «στην τρίχα»,
όπως λένε. Πάντα καλοντυμένη και πάντα χτενισμένη οοιηιηο ΐ1
ί&υΐ. Να επιτρέψω εγώ στον εαυτό μου να βγει από το σπίτι,
έστω και μέχρι τον κήπο, με τη ρόμπα κι αχτένιστη; Ποτέ! Να
γιατί παραμένω νέα: επειδή δεν υπήρξα ποτέ απεριποίητη κι επει-

32. 3 2 ΛΝΊΧ)Ν ΤΣΕΧΩΦ
δή δεν αφέθηκα, όπως κάνουν μερικές... (Με τα χέρια στους γοφούς,
περπατάει πάνω κάτω στο γήπεδο του κροκέ) Ορίστε, βλέπετε: στητή
σαν πέρδικα! Στη σκηνή μπορώ να παίξω και δεκαπεντάχρονο
κοριτσάκι!
ΝΤΟΡΝ
Τέλος πάντων, εσείς καλά τα λέτε, αλλά εγώ συνεχίζω. (Πιάνει το
βιβλίο του) Είχαμε σταματήσει στο σιτέμπορο και στους αρουραίους...
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Ναι, στους αρουραίους. Παρακάτω. (Κάθεται) Όχι, δώστε μου, θα
διαβάσω εγώ. Είναι η σειρά μου. (Παίρνει το ^ι^λίο και φάχνει με το
βλέμμα να βρει το σημείο) Στους αρουραίους... Να το. (Διαβάζει) «Και
είναι αναμφίβολα επικίνδυνο για άτομα της καλής κοινωνίας να περι-
ποιούνται και να κολακεύουν συγγραφείς, ακριβώς όπως είναι επικίν-
δυνο ο σιτέμπορος να συντηρεί αρουραίους στην αποθήκη του. Κι
όμως, οι λογοτέχνες είναι περιζήτητοι στους καλούς κύκλους. Έτσι,
όταν μία κυρία επιλέξει έναν συγγραφέα και θελήσει να τον κατα-
κτήσει, τον πολιορκεί με φιλοφρονήσεις, κολακείες και επαίνους.» Τι
να πεις! Αυτά μπορεί να ισχύουν στη Γαλλία, να τα κάνουν οι
Γαλλίδες, εδώ όμως δεν γίνονται τέτοια πράγματα. Εμείς δεν κάνου-
με τέτοιους προγραμματισμούς. Στον τόπο μας, όταν μια γυναίκα
σκεφτεί να κατακτήσει ένα συγγραφέα, είναι κιόλας ερωτευμένη μαζί
του. Μην πάτε μακριά, παράδειγμα ο Τριγκόριν κι εγώ...
(Μπαίνει ο ΣΟΡΙΝ, ακουμπώντας στο μπαστούνι του. Δίπλα του περπατάει η ΝΙΝΑ.
Πίσω τους έρχεται ο ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ σπρώχνοντας μια πολυθρόνα με ρόδες.)
ΣΟΡΙΝ
(Με τον τρυφερό τρόπο που μιλάνε στα παιδιά) Επιτέλους, χαρούμενοι
σήμερα; Στα κέφια μας, εν τοιαύτη περιπτώσει; (Στην αδελφή του)
Εμείς είμαστε πανευτυχείς. Ο πατέρας κι η μητριά μας φύγανε για
το Τβερ κι έχουμε την ελευθερία μας για τρεις ολόκληρες ημέρες.
ΝΙΝΑ
(Κάθεται δίπλα στην ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ και την αγκαλιάζει) Είμαι τόσο
ευτυχισμένη! Τώρα είμαι όλη δική σας.
ΣΟΡΙΝ
(Κάθεται στην πολυθρόνα με τις ρόδες) Ομορφούλα είσαι σήμερα.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Πολύ ωραία ντυμένη και γοητευτική... Μπράβο, καλή μου... (Τη
φιλάει) ΑΧΚά, τέρμα οι έπαινοι, μη σας ματιάσουμε. Πού είναι ο
Μπορίς Αλεξέγιεβιτς;

33. ο Ι^ΛΛΡΟΣ ^
ΝΙΝΑ
Ψαρεύει στη λίμνη.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Απορώ πώς δεν βαριέται.
(Ετοιμάζεται να συνεχίσει το διάβασμα)
ΝΙΝΑ
Τι είν' αυτό;
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Είναι το "δυιΤο^ιι" του Μωπασσάν, καλή μου. (Διατρέχει με το θρέμ-
μα μερικές αράδες) Α, τα παρακάτω είναι ασήμαντα — και λέει κι ανα-
κρίβειες. (Κλείνει το βιβλίο) Γιατί είναι τόσο μελαγχολικός; Περνάει
μέρες ολόκληρες στη λίμνη κι εγώ δεν τον βλέπω σχεδόν καθόλου.
ΜΑΣΑ
Κάτι βαραίνει την καρδιά του. (Στη ΝΙΝΑ, ^ειλά) Μπορείτε να μας
διαβάσετε κάτι από το έργο του;
ΝΙΝΑ
(Ανασηκώνει τους ώμους) Θέλετε; Δεν έχει και τόσο ενδιαφέρον.
ΜΑΣΑ
(Συγκρατεί τον ενθουσιασμό της) Όταν διαβάζει ο ίδιος, τα μάτια του
αστράφτουν και το πρόσωπό του χλομιάζει. Έχει ωραία, μελαγ-
χολική φωνή και φέρσιμο ποιητή.
(Ακούγεται ο ΣΟΡΙΝ που ροχαλίζει)
ΝΤΟΡΝ
Καληνύχτα.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Πετρούσα!
ΣΟΡΙΝ
Ε;
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Κοιμάσαι;
ΣΟΡΙΝ
Εγώ; Όχι, βέβαια.
(Παύση)

34. 34 ΛΝΤΟΝ ΤΣΙ^^ΧΩΦ
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Δεν προσέχεις καθόλου την υγεία σου, αδελφούλη μου, κι αυτό
είναι πολύ άσχημο.
ΣΟΡΙΝ
Εγώ θα έκανα και θεραπεία, αλλά, να, ο γιατρός δεν θέλει.
ΝΤΟΡΝ
Τώρα πια! Θεραπεία! Εξήντα χρόνων άνθρωπος!
ΣΟΡΙΝ
Γιατί; Στα εξήντα του ο άνθρωπος δεν θέλει να ζήσει;
ΝΤΟΡΝ
(Εκνευρισμένος) Καλά, πάρτε μερικές σταγόνες βαλεριάνα.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Καλό θα του 'κανε να πάει στα λουτρά.
ΝΤΟΡΝ
Γιατί όχι; Αν θέλει, να πάει. Αλλά, αν δεν θέλει, να μην πάει.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Άντε να καταλάβεις τι εννοεί ο γιατρός.
ΝΤΟΡΝ
Δεν χρειάζεται να καταλάβει κανείς τίποτα. Είπα ξεκάθαρα τη
γνώμη μου.
(Παύση)
ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ
Ο Πιότρ Νικολάγιεβιτς πρέπει να κόψει το κάπνισμα.
ΣΟΡΙΝ
Κουταμάρες.
ΝΤΟΡΝ
Όχι, δεν είναι κουταμάρες. Το αλκοόλ και ο καπνός καταστρέ-
φουν την προσωπικότητα. Μετά από ένα πούρο ή ένα ποτήρι
βότκα, δεν είσαστε πια ο Πιότρ Νικολάγιεβιτς, αλλά ο Πιότρ
Νικολάγιεβιτς συν κάποιος άλλος. Το «Εγώ» σας θολώνει κι
αρχίζετε να φερόσαστε στον εαυτό σας σαν να ήταν τρίτο πρό-
σωπο, σαν να ήταν «Εκείνος».
ΣΟΡΙΝ
(Γελώντας) Κοιτάξτε ποιος μιλάει! Εσείς τη ζήσατε τη ζωή σας,
ρωτάτε όμως κι εμένα; Εγώ υπηρέτησα στο Υπουργείο Δικαιο-σύνης
είκοσι οκτώ ολόκληρα χρόνια, γι' αυτό δεν έχω ζήσει ακόμα, δεν
έχω εμπειρίες, εν τοιαύτη περιπτώσει. Είναι φυσικό να θέλω να ζήσω
τώρα. Εσείς είστε χορτάτος, δεν σας νοιάζει τίποτα πια, έχετε την

35. ο Ι^ΛΛΡΟΣ ^
πολυτέλεια να μένετε αδιάφορος και να φιλοσοφείτε. Ενώ εγώ θέλω
να ζήσω. Γι' αυτό και πίνω κόκκινο κρασί με το φαΐ μου, γι' αυτό
και καπνίζω πούρα, εν τοιαύτη περιπτώσει... Αυτό είν' όλο.
ΝΤΟΡΝ
Τη ζωή πρέπει να την παίρνουμε σοβαρά. Αλλά, εξήντα χρόνων
άνθρωπος να ζητάει θεραπείες και να κλαίγεται που δεν γλέντησε
τα νιάτα του, αυτά, συγγνώμη που το λέω, είναι επιπολαιότητες.
ΜΑΣΑ
(Σηκώνεται) Νομίζω πως είναι ώρα για φαγητό. (Περπατάει αργά
και με προσπάθεια) Μούδιασε το πόδι μου...
(Βγαίνει)
ΝΤΟΡΝ
Τώρα θα κοπανήσει κανα δυο ποτηράκια βότκα, πριν κάτσει στο
τραπέζι.
ΣΟΡΙΝ
Της λείπει η προσωπική ευτυχία, της κακομοίρας.
ΝΤΟΡΝ
Ό,τι θέλετε λέτε, εξοχότατε!
ΣΟΡΙΝ
Μιλάει ο χορτάτος.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Τίποτα δεν είναι πιο ανιαρό απ' αυτήν τη γλυκιά πλήξη της εξο-
χής! Ζέστη, ησυχία, κανένας δεν κάνει τίποτα, όλοι κάθονται και
λένε φιλοσοφίες... Είναι ωραία εδώ, μαζί σας, φίλοι μου, και μου
είν' ευχάριστα όσα λέτε, αλλά... καλύτερα να βρισκόμουνα σ' ένα
ξενοδοχείο και να μελετούσα το ρόλο μου.
ΝΙΝΑ
(Ενθουσιάζεται) Μπράβο! Σας καταλαβαίνω απόλυτα!
ΣΟΡΙΝ
Ω, βέβαια, πολύ καλύτερα στην πόλη. Κάθεσαι στο γραφείο σου,
ο κλητήρας δεν αφήνει κανέναν να περάσει αν δεν σε ρωτήσει,
έχεις το τηλέφωνο δίπλα σου... Ο δρόμος έχει κίνηση, αμάξια, εν
τοιαύτη περιπτώσει...
ΝΤΟΡΝ
(Σιγοτραγουδάει) «Μιλήστε της, λουλούδια μου, εσείς»..,
(Μπαίνει ο ΣΑΜΡΑΓΙΕΦ και πίσω του η ΠΩΑΙΝΑ)

36. 3 6 ΛΝΤΟΝ ΤΣΙ^^ΧΩΦ
ΣΑΜΡΑΓΙΕΦ
Όλοι εδώ είμαστε! Καλημέρα σας! (Φιλάει πρώτα το χέρι της
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ και μετά της ΝΙΝΑΣ) Χαίρομαι που σας βλέπω
όλους καλά. (Στην ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ) Μου είπε η γυναίκα μου πως
θέλετε να πάτε μαζί της στην πόλη. Αλήθεια;
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Ναι, το σκεφτόμαστε.
ΣΑΜΡΑΓΙΕΦ
Μμμ! Θαυμάσια! Όμως, με τι μέσον θα πάτε, αξιότιμη κυρία;
Σήμερα κουβαλάμε τη σίκαλη κι όλοι οι εργάτες έχουν δουλειά.
Και με τι άλογα θα πάτε, αν επιτρέπετε;
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Με τι άλογα; Και πού να ξέρω εγώ με τι άλογα!
ΣΟΡΙΝ
Αφού έχουμε άλογα για την άμαξα.
ΣΑΜΡΑΓΙΕΦ
(Εκνευρίζεται) Άλογα για την άμαξα; Και λαιμαριές για να τα
ζέψω πού θα βρω εγώ; Άλλο και τούτο πάλι! Ακατανόητο!
Σεβαστή μου κυρία, με την άδειά σας, υποκλίνομαι στο ταλέντο
σας, είμ' έτοιμος να προσφέρω δέκα χρόνια από τη ζωή μου για
χάρη σας, όμως άλογα δεν μπορώ να σας δώσω.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Και αν εγώ πρέπει να πάω; Ορίστε κατάσταση!
ΣΑΜΡΑΓΙΕΦ
Σεβαστή μου κυρία, με την άδειά σας, εσείς δεν ξέρετε τι πάει
να πει να κουμαντάρεις ένα ολόκληρο χτήμα.
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
(Φουντώνει) Κάθε φορά τα ίδια! Πολύ καλά, λοιπόν — φεύγω σήμε-
ρα κιόλας για τη Μόσχα. Πες να νοικιάσουν άλογα απ' το χωριό,
αλλιώς θα πάω με τα πόδια στο σταθμό!
ΣΑΜΡΑΓΙΕΦ
(Φουντώνει κι αυτός) Αφού είν' έτσι, κι εγώ σας υποβάλλω την
παραίτησή μου. Ψάξτε να βρείτε άλλον επιστάτη!
(Φεύγει)
ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ
Κάθε καλοκαίρι, η ίδια ιστορία, κάθε καλοκαίρι που έρχομαι, τρώω
προσβολές! Δεν θα ξαναπατήσω εδώ!

37. ο ΓΛΑΡΟΣ Η
(Βγαίνει από αριστερά, προς ττην πλευρά που θα πρέπει να βρίσκονται οι καμπί-
νες. Λίγες στιγμές αργότερα, τη βλέπουμε να μπαίνει στο σπίτι, ακολουθούμενη
από τον ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ, που κρατάει καλάμια του φαρέματος κι έναν κουβά.)
ΣΟΡΙΝ
(Θυμωμένος) Τι θράσος! Αυτό ξεπερνάει κάθε όριο! Τα βαρέθηκα
όλα αυτά! Να μου φέρουν αμέσως εδώ όλα τ' άλογα!
ΝΙΝΑ
(Στην ΠΩΛΙΝΑ^ Να αρνηθεί στην Ιρίνα Νικολάγιεβνα, τη διάσημη
πρωταγωνίστρια! Η παραμικρή της επιθυμία, ως και κάποια ιδιοτρο-
πία της, είναι πολύ πιο σπουδαία απ' όλο το χτήμα! Είναι απίστευτο!
ΠΩΑΙΝΑ
(Σε απόγνοΜτη) Εγώ τι μπορώ να κάνω; Ελάτε στη θέση μου — τι
μπορώ να κάνω;
ΣΟΡΙΝ
(Στη ΝΙΝΑ) Πάμε να βρούμε την αδελφή μου. Θα την παρακα-
λέσουμε όλοι να μη φύγει. (Κοιτάζοντας προς την κατεύθυνση που
έφυγε ο ΣΑΜΡΑΓΙΕΦ) Ανυπόφορος άνθρωπος! Τύραννος!
ΝΙΝΑ
(Δεν τον αφήνει να σηκωθεί) Καθίστε, καθίστε... θα σας παμε εμείς.
(Αυτή και ο ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ σπρώχνουν την πολυθρόνα) Φοβερό
αυτό που έγινε.
ΜΕΝΤΒΕΝΤΕΝΚΟ
Ναι, φοβερό. Αλλά εγώ δεν θα τον αφήσω να φύγει. Θα πάω να
του μιλήσω τώρα αμέσως.
(Βγαίνουν. Ο ΝΤΟΡΝ και η ΠΩΑΙΝΑ μένουν μόνοι.)
ΝΤΟΡΝ
Κουραστικοί που γίνονται οι άνθρωποι! Κανονικά, τον άντρα σου
έπρεπε να τον πετάξουν από δω, κι όμως, άλλο θα γίνει: και ο
Πιότρ Νικολάγιεβιτς, που 'χει ξεμωραθεί, και η αδελφή του θα
του ζητήσουν και συγγνώμη από πάνω.
ΠΩΑΙΝΑ
Έστειλε στα χωράφια ακόμα και τ' άλογα που ζεύουμε στην
άμαξα. Κάθε μέρα οι ίδιοι καβγάδες. Αν ήξερες πόσο με ταράζουν
όλ' αυτά! Να, τρέμω!... Δεν αντέχω τους κακούς τρόπους του.
(Ικετευτικά) Γιεβγκένι, καλέ μου, αγαπημένε μου, πάρε με μαζί
σου... Τα χρόνια περνάνε, δεν είμαστε πια νέοι... Μακάρι στο τέλος

38. 38 ΑΝΤΟΝ ΤΣΕΧΩΦ
της ζωής μ,ας να καταφέρουμε να μην κρυβόμαστε άλλο και να
μη λέμε ψέματα...
ΝΤΟΡΝ
Είμαι πενήντα πέντε χρόνων: πολύ αργά ν' αλλάξω ζωή.
ΠΩΛΙΝΑ
Δεν είν' αυτός ο λόγος. Μ' αρνιέσαι γιατί υπάρχουν κι άλλες
γυναίκες που σ' ενδιαφέρουν. Αλλά δεν μπορείς να τις πάρεις όλες
μαζί σου. Συγχώρεσέ με... Σε κουράζω...
(Κοντά στο σπίτι εμφανίζεται η ΝΙΝΑ, που μαζεύει λουλούδια)
ΝΤΟΡΝ
Όχι, δεν πειράζει.
ΠΩΑΙΝΑ
Η ζήλια μου με κάνει να υποφέρω. Βέβαια, εσύ γιατρός είσαι, δεν
μπορείς ν' αποφεύγεις τις γυναίκες. Το καταλαβαίνω...
ΝΤΟΡΝ
(Στη ΝΙΝΑ που πλησιάζει) Πώς είναι η κατάσταση εκεί μέσα;
ΝΙΝΑ
Η Ιρίνα Νικολάγιεβνα κλαίει και τον Πιότρ Νικολάγιεβιτς τον
έπιασε το άσθμα του.
ΝΤΟΡΝ
(Σηκώνεται) Πάω να δώσω και στους δύο λίγη βαλεριάνα.
ΝΙΝΑ
(Του προσφέρει τα λουλούδια) Για σας!
ΝΤΟΡΝ
ΜβΓοί ΐ3ίοη.
(Πηγαίνει προς το σπίτι)
ΠΩΑΙΝΑ
(Πηγαίνει μαζί του) Ωραία λουλούδια! (Κοντά στο σπίτι και με σιγανή
φωνή) Δώσ' τα μου, δώσ' τα μου!
(Ο ΝΤΟΡΝ της δίνει τα λουλούδια και η ΠΩΛΙΝΑ τα κάνει κομμάτια και
τα πετάει. Μπαίνουν και οι δύο στο σπίτι.)
ΝΙΝΑ
(Μόνη) Τι παράξενο να βλέπεις μια διάσημη ηθοποιό να κλαίει...

39. ο Ι^ΛΛΡΟΣ ^
Και για τέτοια ασήμαντη αφορμή! Κι ακόμα πιο παράξενο που
ένας διάσημος συγγραφέας, που τον λατρεύει το κοινό, που όλες
οι εφημερίδες γράφουνε γι' αυτόν, που οι φωτογραφίες του πουλι-
ούνται παντού και τα έργα του μεταφράζονται σε ξένες γλώσσες
— αυτός ο άνθρωπος να περνάει όλη τη μέρα του στο ψάρεμα και
να ενθουσιάζεται που έπιασε δύο γωβιούς! Εγώ νόμιζα πως οι διά-
σημοι είναι ακατάδεχτοι κι απρόσιτοι, και ότι περιφρονούσαν τους
κοινούς ανθρώπους. Νόμιζα πως η δόξα τους και η αίγλη που
έχει τ' όνομά τους τους επέτρεπε να εκδικούνται τους κοινούς
θνητούς που βάζουν πάνω απ' όλα την καταγωγή και τα πλού-
τη. Να, όμως, που κι αυτοί κλαίνε, ψαρεύουν, παίζουνε χαρτιά,
γελάνε και θυμώνουν, όπως όλος ο κόσμος...
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
(Μπαίνει χωρίς καπέλο, κρατώντας ένα τουφέκι κι έναν σκοτωμένο γλάρο)
Μόνη σου είσαι;
ΝΙΝΑ
Ναι. (Ο ΤΡΕΠΛΙΕΦ αφήνει το γλάρο στα π68ια της) Τι σημαίνει αυτό;
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
Σήμερα έκανα κάτι ελεεινό — σκότωσα αυτόν το γλάρο. Τον
αφήνω στα πόδια σου.
ΝΙΝΑ
Μα, τι έπαθες;
(Σηκώνει το γλάρο και τον κοιτάζει)
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
(Μετά από παύση) Πολύ σύντομα θα σκοτώσω και τον εαυτό μου
με τον ίδιο τρόπο.
ΝΙΝΑ
Δεν σ' αναγνωρίζω.
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
Ναι, από τότε που έπαψες εσύ να είσαι η ίδια. Άλλαξες απένα-
ντί μου, με κοιτάς ψυχρά και σ' ενοχλεί ακόμα και η παρουσία
μου.
ΝΙΝΑ
Τώρα τελευταία έχεις γίνει πολύ νευρικός. Λες πράγματα ασυ-

40. 4 0 ΛΝΤΟΝ ΤΣΙ^^ΧΩΦ
νάρτητα — σαν να μιλάς με σύμβολα. Κι αυτός ο γλάρος τώρα
κάποιο σύμβολο θα πρέπει να 'ναι* όμως, συγχώρεσέ με, δεν κατα-
λαβαίνω... (Ακουμπάει το γλάρο στον πάγκο) Το μυαλό μου είναι πολύ
απλοϊκό για να σε καταλάβει.
ΤΡΕΠΛΙΕΦ
Αυτό άρχισε μετά από κείνο το βράδυ της παράστασης, μετά από
κείνο το ηλίθιο φιάσκο. Οι γυναίκες δεν συγχωρούν την αποτυχία.
Τα χειρόγραφά μου τα έκαψα όλα, ως και το τελευταίο χαρτάκι.
Αν ήξερες πόσο δυστυχισμένος είμαι! Η ξαφνική ψυχρότητά σου είναι
τρομαχτική... και μου είναι αδιανόητη... Σαν να ξύπναγα ένα πρωί
κι άξαφνα έβλεπα τη λίμνη ξεραμένη, λες και την είχε ρουφήξει το
χώμα. Είπες πριν λίγο πως το μυαλό σου είναι πολύ απλοϊκό για
να με καταλάβει. Μα, πες μου, τι να καταλάβει; Το έργο μου δεν
άρεσε σε κανέναν, εσύ δεν έχεις καμία εκτίμηση στην έμπνευσή μου,
κι-εμένα τον ίδιο με θεωρείς μετριότητα, έναν ασήμαντο, όπως χιλιά-
δες άλλοι... (Χτυπάει κάτω το πό8ι του) Αυτό το έχω καταλάβει — το
έχω απόλυτα καταλάβει. Είναι σαν καρφί σφηνωμένο στο μυαλό μου.
Στο διάολο να πάει κι αυτό κι η ματαιοδοξία μου, που μου ρουφά-
ει το αίμα, μου το βυζαίνει σαν φίδι... (Βλέπει τον ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ που
έρχεται άα^άζοντας ένα βιΟ^ίο) Όμως, να, καταφτάνει η αληθινή μεγα-
λοφυία... Περπατώντας μ' ένα βιβλίο στο χέρι, σαν τον Άμλετ!
(Μιμείται) «Λέξεις, λέξεις, λέξεις».,. Ακόμα δεν σε πλησί(χσε αυτός ο
ήλιος, κι άρχισες να χαμογελάς, το βλέμμα σου λιώνει κάτω από
τις ακτίνες του. Δεν θα σας γίνω εγώ εμπόδιο...
(Βγαίνει γρήγορα)
ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ
(Γράφοντας στο σημειωματάριο του) Ρουφάει καπνό και πίνει βότκα.
Ντυμένη πάντα στα μαύρα. Ο δάσκαλος ερωτευμένος μαζί της....
ΝΙΝΑ
Καλημέρα, Μπορίς Αλεξέγιεβιτς!
ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ
Καλημέρα. Όπως φαίνεται, ορισμένα απρόβλεπτα γεγονότα μάς
αναγκάζουν να φύγουμε σήμερα. Το πιθανότερο είναι να μην ξανα-
συναντηθούμε ποτέ. Κρίμα, γιατί σπάνια μου τυχαίνει να συνα-
ντήσω κοπέλα τόσο νέα κι ενδιαφέρουσα. Έχω ξεχάσει πώς νιώ-
θει κάποιος στα δεκαοχτώ ή στα δεκαεννιά του — ναι, δεν μπορώ
ούτε να το φανταστώ. Γι' αυτό και οι κοπέλες που βάζω στα

41. ο ΓΛΑΡΟΣ Η
βιβλία μου είναι ψεύτικες, είναι κατασκευάσματα. Θα ήθελα να
βρισκόμουνα στη θέση σας, έστω και για μία ώρα, μόνο και μόνο
να δω τι σκεφτόσαστε, να δω τι πλασματάκι είσαστε.
ΝΙΝΑ
Κι εγώ θα ήθελα να βρισκόμουνα στη δική σας θέση.
ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ
Γιατί;
ΝΙΝΑ
Για να μάθω πώς νιώθει ένας μεγάλος, ταλαντούχος συγγραφέας.
Πώς βιώνει κάποιος τη δόξα; Εσάς, τι συναισθήματα σας προκα-
λεί η διασημότητα;
ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ
Συναισθήματα; Ίσως τίποτα ιδιαίτερο... Αυτό δεν το έχω σκεφτεί
ποτέ. (Μετά από σκέφη) Αοιπόν, κάτι από τα δύο συμβαίνει: ή
εσείς υπερτιμάτε τη φήμη μου ή για μένα δεν σημαίνει τίποτα
ιδιαίτερο.
ΝΙΝΑ
Μα, καλά, κι όταν διαβάζετε αυτά που σας γράφουν οι εφημερί-
δες;
ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ
Όταν μ' επαινούν, χαίρομαι, όταν με βρίζουν, χάνω το κέφι μου
για μια δυο μέρες.
ΝΙΝΑ
Ζείτε σ' έναν υπέροχο κόσμο. Αν ξέρατε πόσο σας ζηλεύω — αν
ξέρατε!... Πόσο διαφορετική είναι η μοίρα κάθε ανθρώπου! Πολλοί
σέρνουν με κόπο την άχρωμη κι αξιολύπητη ύπαρξή τους και είναι
όλοι όμοιοι και ίδια δυστυχισμένοι. Ενώ άλλοι, όπως εσείς, για
παράδειγμα, ο ένας στο εκατομμύριο, ζείτε μια συναρπαστική
ζωή, λαμπερή, γεμάτη νόημα... Ω, είσαστε τυχερός!
ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ
Εγώ; (Ανασηκώνει τους ώμους) Χμ!... Βλέπετε; Εσείς μου μιλάτε
για δόξα και ευτυχία και ζωή λαμπρή κι ενδιαφέρουσα, όμως όλα
αυτά τα ωραία λόγια σας —και συγχωρήστε με— είναι για μένα
σαν εκείνα τα πολύ εμφανίσιμα γλυκάκια που εγώ ούτε καν τα
δοκιμάζω. Είσαστε πολύ νέα και πολύ καλοπροαίρετη.
ΝΙΝΑ
Η ζωή σας είναι υπέροχη.
ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ
Τι υπέροχο της βρίσκετε; (Κοιτάζει το ρολόι του) Τώρα πρέπει να

42. 4 2 ΛΝΤΟΝ ΤΣΙ^^ΧΩΦ
πηγαίνω, γιατί έχω να γράψω κάτι. Συγγνώμη, αλλά με πιέζει ο
χρόνος... (Γελάει) Ξέρετε, μου πατήσατε τον κάλο, όπως λένε, κι
άρχισα να εκνευρίζομαι, ίσως και να θυμώνω. Πάντως, ας το
συζητήσουμε. Ας μιλήσουμε για τη λαμπερή κι υπέροχη ζωή μου.
Εντάξει, από πού θέλετε ν' αρχίσουμε; (Μετά από σκέφη) Τπάρχει,
ξέρετε, αυτό που ονομάζεται «έμμονη ιδέα», και είναι αυτό που
κολλάει στο μυαλό του ανθρώπου και το σκέφτεται μέρα νύχτα...
Για παράδειγμα, το φεγγάρι — πολλοί έχουν έμμονη ιδέα με το
φεγγάρι. Ε λοιπόν, έχω κι εγώ το δικό μου φεγγάρι, που μέρα
νύχτα με στοιχειώνει με τη μία και μοναδική σκέψη: Να γράψω,
να γράψω, να γράψω... Για κάποιον άγνωστο λόγο, μόλις τελει-
ώσω ένα κομμάτι, πρέπει ν' αρχίσω το άλλο, και το άλλο, και
το άλλο... Γράφω ασταμάτητα, σαν να βιάζομαι να φτάσω κάπου
— και δεν μπορώ να κάνω αλλιώς. Και σας ρωτάω, τι λαμπερό,
τι υπέροχο βρίσκετε σ' αυτό; Ελεεινή ζωή! Ορίστε, και τώρα που
είμαι μαζί σας και νιώθω μια ταραχή — ούτε τώρα καταφέρνω να
ξεχάσω πως με περιμένει το ατέλειωτο μυθιστόρημά μου... Για
παράδειγμα, βλέπω ένα σύννεφο που θυμίζει" πιάνο με ουρά...
Αμέσως σκέφτομαι πως πρέπει να το βάλω σ' ένα έργο μου, ότι
στον ουρανό ήταν ένα σύννεφο που θύμιζε πιάνο με ουρά. Μου
έρχεται μια μυρωδιά από ηλιοτρόπια. Αμέσως κρατάω σημείωση
στο μυαλό μου: «Βαριά μυρωδιά, χρώμα πένθιμο, να μπει στην
περιγραφή καλοκαιρινού δειλινού»... Αρπάζω κάθε λέξη, κάθε
φράση που λέμε κι εσείς κι εγώ, και γρήγορα τις κλειδώνω στο
λογοτεχνικό κελάρι μου, μην τύχει και μου χρειαστούν κάποτε.
Κι όταν τελειώσω το γράψιμο, τρέχω στο θέατρο ή φεύγω για
ψάρεμα, για να ξεκουραστώ, να ξεχαστώ. Μάταια, όμως, γιατί
μια βαριά, σιδερένια μπάλα έχει αρχίσει να στριφογυρνάει στο
μυαλό μου: ένα καινούργιο θέμα για μυθιστόρημα! Που με σέρνει
πάλι στο γραφείο μου, να καθίσω να ξαναγράψω, και να γράφω,
να γράφω... Και πάντα έτσι γίνεται, πάντα... Ο εαυτός μου δεν
μ' αφήνει ποτέ σε ησυχία. Νιώθω πως καταβροχθίζω την ίδια μου
τη ζωή, πως γι' αυτό το μέλι που προσφέρω σε άγνωστους ανα-
γνώστες ρουφάω τη γύρη από τα καλύτερά μου λουλούδια, κι
ύστερα τα ξεριζώνω και ποδοπατώ τις ρίζες τους. Είμαι ή δεν
είμαι τρελός; Αλλά μήπως κι οι φίλοι και γνωστοί μού φέρνονται
σαν να είμαι λογικός; «Τι δουλεύετε τώρα;» «Ποια έκπληξη μας
ετοιμάζετε πάλι;» Τα ίδια και τα ίδια. Κι όλα αυτά, έπαινοι,
λόγια, θαυμασμοί, όλα μου φαίνονται απάτη, σαν να με ξεγελάνε,

43. ο ΓΛΑΡΟΣ ^
όπως κάνουνε μ.ε τους αρρώστους. Μερικές φορές, φοβάμαι πως
μπορεί κάποια στιγμή να έρθουν από πίσω μου κρυφά, να μ' αρπά-
ξουνε και να με ρίξουνε στο φρενοκομείο σαν τον Ποπρίστσιν, τον
ήρωα του Γκόγκολ στο Ημερολόγιο ενός τρελού. Να μη θυμηθώ
και τα πρώτα χρόνια, τα νιάτα μου, το ξεκίνημά μου, γιατί και
τότε η ιδιότητα του συγγραφέα ήτανε για μένα μόνιμο μαρτύριο.
Ο νεαρός, άσημος συγγραφέας, όταν μάλιστα δεν έχει γνωρίσει
καμία επιτυχία, νιώθει αδέξιος, αμήχανος, άχρηστος... Τα νεύρα
του είναι συνέχεια τεντωμένα, έτοιμα να σπάσουν, κι όμως, τρέ-
χει μαγνητισμένος πίσω από «παράγοντες» στα γράμματα και
στις τέχνες, τριγυρνάει ανάμεσά τους ανώνυμος κι απαρατήρητος,
ανίκανος να τους κοιτάξει στα μάτια με θάρρος, σαν παθιασμένος
χαρτοπαίχτης που δεν έχει δεκάρα στην τσέπη του. Βέβαια, τους
αναγνώστες μου δεν τους είχα δει ποτέ, αλλά, δεν ξέρω γιατί,
τους φανταζόμουνα εχθρικούς και δύσπιστους. Φοβόμουνα το κοινό,
με τρομοκρατούσε η ιδέα, και όποτε ανέβαινε ένα καινούργιο θεα-
τρικό έργο μου είχα την αίσθηση πως όλοι οι μελαχρινοί θεατές
με παρακολουθούσανε με κακεντρέχεια και όλοι οι ξανθοί με παγε-
ρή αδιαφορία. Ω, ήταν τρομερό! Σκέτο μαρτύριο!
ΝΙΝΑ
Μα, και να 'ναι έτσι, η ώρα της έμπνευσης, ο πυρετός της δημι-
ουργίας, δεν σας χαρίζουνε στιγμές έκστασης κι αγαλλίασης;
ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ
Ναι, όταν γράφω, το απολαμβάνω... Επίσης, μ' αρέσει πολύ όταν
κοιτάζω τυπογραφικές διορθώσεις... Όμως, από τη στιγμή που
ένα βιβλίο μου θα κυκλοφορήσει, δεν το μπορώ πια. Καταλαβαίνω
πως δεν είν' αυτό που ήθελα, πως είναι λάθος, πως έπρεπε να
μην το έχω γράψει καθόλου... Και τότε θυμώνω κι η ψυχή μου
πλακώνεται... (ΓελάεΟ Και το κοινό που με διαβάζει λέει: «Ω,
καλά τα γράφει, κι έξυπνος δείχνει, αλλά δεν είναι και Τολστόι»...
Ή το άλλο: «Καλή δουλειά, αλλά καμία σύγκριση με το Πατέρας
και παίδίά του Τουργκένιεφ». Κι αυτό θα με ακολουθήσει ως τον
τάφο, καλά θα τα γράφω κι έξυπνος θα δείχνω, αλλά τίποτα
παραπάνω. Κι όταν θα έχω πεθάνει, οι φίλοι θα περνάνε απ' τον
τάφο μου και θα λένε: «Να και του Τριγκόριν. Καλός συγγρα-
φέας, αλλά όχι σαν τον Τουργκένιεφ».
ΝΙΝΑ
Συγγνώμη, αλλά δεν θέλω να μπω καν στη διαδικασία να σας
καταλάβω. Σας κακόμαθε η επιτυχία, σας παραχάιδεψε.