3. Πριν μερικά χρόνια ο άνεμος ήταν η
κινητήρια δύναμη για πολλές κατασκευές
του ανθρώπου: οι ανεμόμυλοι, σήμα
κατατεθέν για τα νησιά μας και τα
ιστιοφόρα πλοία είναι μόνο μερικές από
αυτές.
Σήμερα χάρη στον άνεμο (την αιολική
ενέργεια) μπορούμε να προμηθευτούμε
καθαρή και ανανεώσιμη ενέργεια μέσα
από τις ανεμογεννήτριες.
4. Συζυγίες των ρημάτων
Τα ρήματα χωρίζονται σε δύο συζυγίες: την α΄ και τη β΄.
Στην α΄ συζυγία ανήκουν τα
ρήματα που στο πρώτο
πρόσωπο της οριστικής του
Ενεστώτα της ενεργητικής
φωνής τονίζονται στην
παραλήγουσα, ενώ στην
παθητική φωνή τονίζονται
στην προπαραλήγουσα και
τελειώνουν σε –ομαι.
λύνω-λύνομαι,
γράφω-γράφομαι
ντύνω-ντύνομαι
Στην β΄ συζυγία ανήκουν τα
ρήματα που στο πρώτο
πρόσωπο της οριστικής του
Ενεστώτα της ενεργητικής
φωνής τονίζονται στη
λήγουσα, ενώ στην
παθητική φωνή τονίζονται
στην παραλήγουσα και
τελειώνουν σε –ιέμαι,
-ούμαι ή -άμαι
μιλώ-μιλιέμαι
αδικώ-αδικούμαι ή αδικιέμαι
φοβάμαι
5. Κυριολεξία και μεταφορά
Κυριολεξία:
Όταν οι λέξεις μιας πρότασης
χρησιμοποιούνται με την
πραγματική τους σημασία,
έχουμε κυριολεξία.
Μέθυσε από το ποτό.
Βρήκε ένα χρυσό κόσμημα
Μεταφορά:
Όταν οι λέξεις δε
χρησιμοποιούνται με την
πραγματική τους σημασία,
αλλά αποδίδουν μια
διαφορετική ιδιότητα, που δεν
υπάρχει στ’ αλήθεια, τότε
έχουμε μεταφορά.
Μέθυσε από την ευτυχία.
Είναι χρυσό κορίτσι.
6. Εγκύκλιος Παιδεία
Ο ΦΙΛΟΣ ΜΑΣ Ο ΑΝΕΜΟΣ
Ο πρώτος ανεμόμυλος σχεδιάστηκε από τον Ήρωνα τον 3ο προ
Χριστού αιώνα.
Ήταν οριζόντιου άξονα περιστροφής και είχε τέσσερα πτερύγια.
Στην Ελλάδα η χρήση των ανεμόμυλων υπήρξε αρκετά εκτεταμένη,
λόγω του πλούσιου αιολικού δυναμικού της χώρας. Αν και είχαν
εμφανιστεί πολλούς αιώνες πριν, η χρήση τους καθιερώθηκε κατά τη
Βυζαντινήπερίοδο, γνωρίζοντας ακόμα μεγαλύτερη διάδοση κατά την
περίοδο της Φραγκοκρατίας, κυρίως στο ανατολικό Αιγαίο αλλά και
στην ενδοχώρα. Κατά κανόνα στεγάζονταν
σε κυλινδρικά, πέτρινα, διώροφα κτίρια.
Στον επάνω όροφο βρισκόταν ο άξονας και το σύστημα μετάδοσης
της κίνησης, ενώ στον κάτω όροφο γινόταν
η άλεση και αποθήκευση των σιτηρών.
Τα πτερύγιά τους ήταν πάνινα, 5-15 μέτρα σε μήκος και πλάτος το 1/5
του μήκους τους.
Ένας ανεμόμυλος μπορούσε να αλέσει 20-70κιλά σιτηρών την ώρα,
ανάλογα με την ένταση και τη φορά του ανέμου.
Σήμερα οι περισσότεροι ανεμόμυλοι έχουν ερειπωθεί και διατηρούνται
ελάχιστοι, κυρίως για τουριστικούς λόγους.
Απ' την πόρτα του μύλου έμπαιναν στο χώρο που άφηναν τα σακιά
με το σιτάρι και το κριθάρι. Οι δυο αυτοί χώροι (πάνω και κάτω)
επικοινωνούσαν με μια μικρή (στενή) σκάλα, που την έφτιαχναν έτσι,
γιατί δεν είχαν χώρο να την φτιάξουν μεγαλύτερη.
7. Οι μυλόπετρες (δυο στρογγυλές πέτρες) βρίσκονται στον πάνω χώρο
(κάτω από τη σκεπή) και εκεί άλεθαν.
Σε κάθε μύλο εργαζόταν ένας μόνο άνθρωπος: ο ιδιοκτήτης. Τον
έλεγανμυλωνά. Αυτός ανέβαζε ένα-ένα τα σακιά με το σιτάρι ή το
κριθάρι από τα σκαλάκια στο πάνω μέρος του μύλου, για να τ' αλέσει
και να βγάλει αλεύρι.
Όταν δε φυσούσε, οι μύλοι δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν. Εκείνες
τις μέρες όμως που είχε δυνατό αέρα, δούλευαν ώρες πολλές, ακόμα
και τη νύχτα.
Έτσι εκεί συνηθίζονταν να μαζεύονται άνδρες και γυναίκες πολλές
ώρες μέχρι να ετοιμαστεί το αλεύρι τους. Ήταν δηλαδή ο ανεμόμυλος
ένα κοινωνικό κέντρο που μέχρι και προξενιά γίνονταν...
Βέβαια, όταν δεν είχαν σιτάρι ή κριθάρι να αλέσουν, τότε έδεναν τα
πανιά, για να μην γυρνάνε και σπάσουν.
Ο μυλωνάς συνήθως δεν πληρωνόταν με χρήματα, αλλά με αλεύρι,
ανάλογα με τη ποσότητα που άλεθε. Αυτός με τη σειρά του το
πουλούσε σε όσους κατοίκους δεν καλλιεργούσαν σιτάρι ή κριθάρι,
δεν είχαν δηλαδή δικό τους αλεύρι.
Μια παραλλαγή ανεμόμυλου χρησιμοποιήθηκε στο οροπέδιο του
Λασιθίουστην Κρήτη, για την άντληση νερού. Αυτοί ήταν
σιδερένιες κατασκευές με πάνινα πτερύγια. Από τους 6.000 που
υπολογίζεται ότι υπήρχαν στις αρχές του 20ου αιώνα, σήμερα
λειτουργούν περίπου οι χίλιοι.
9. Γιώργος Παπαδόπουλος
Ρήματα α΄ συζυγίας λέμε τα ρήματα που
τονίζονται στην παραλήγουσα στο πρώτο
πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην
ενεργητική φωνή και στην προπαραλήγουσα στο
πρώτο πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα
στην παθητική φωνή.
π.χ. δέν-ω δεν-ομαι
γράφ-ω γράφ-ομαι
10. Γιώργος Παπαδόπουλος
ΚΛΙΣΗ ΡΗΜΑΤΩΝ Α΄ ΣΥΖΥΓΙΑΣ
Ενεργητική φωνή
ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΠΑΡΟΝ ΜΕΛΛΟΝ
Παρατατικός Ενεστώτας Εξακολ. Μέλλ.
πλησίαζα πλησιάζω Θα πλησιάζω
πλησίαζες πλησιάζεις Θα πλησιάζεις
πλησίαζε πλησιάζει Θα πλησιάζει
πλησιάζαμε πλησιάζουμε Θα πλησιάζουμε
πλησιάζατε πλησιάζετε Θα πλησιάζετε
πλησίαζαν πλησιάζουν Θα πλησιάζουν
Αόριστος Παρακείμενος Συνοπτικός Μέλλοντας
πλησίασα έχω πλησιάσει Θα πλησιάσω
πλησίασες έχεις πλησιάσει Θα πλησιάσεις
πλησίασε έχει πλησιάσει Θα πλησιάσει
πλησιάσαμε έχουμε πλησιάσει Θα πλησιάσουμε
πλησιάσατε έχετε πλησιάσει Θα πλησιάσετε
πλησίασαν έχουν πλησιάσει Θα πλησιάσουν
11. Γιώργος Παπαδόπουλος
ΚΛΙΣΗ ΡΗΜΑΤΩΝ Α΄ ΣΥΖΥΓΙΑΣ
Ενεργητική φωνή
ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΠΑΡΟΝ ΜΕΛΛΟΝ
Υπερσυντέλικος Συντελεσμένος Μέλλοντας
είχα πλησιάσει Θα έχω πλησιάσει
είχες πλησιάσει Θα έχεις πλησιάσει
είχε πλησιάσει Θα έχει πλησιάσει
είχαμε πλησιάσει Θα έχουμε πλησιάσει
είχατε πλησιάσει Θα έχετε πλησιάσει
είχαν πλησιάσει Θα έχουν πλησιάσει
12. Γιώργος Παπαδόπουλος
ΚΛΙΣΗ ΡΗΜΑΤΩΝ Α΄ ΣΥΖΥΓΙΑΣ
Παθητική φωνή
ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΠΑΡΟΝ ΜΕΛΛΟΝ
Παρατατικός Ενεστώτας Εξακολ. Μέλλ.
δενόμουν δένομαι Θα δένομαι
δενόσουν δένεσαι Θα δένεσαι
δενόταν δένεται Θα δένεται
δενόμαστε / αν δενόμαστε Θα δενόμαστε
δενόσαστε / αν δένεστε Θα δένεστε
δένονταν δένονται Θα δένονται
Αόριστος Παρακείμενος Συνοπτικός Μέλλοντας
δέθηκα έχω δεθεί Θα δεθώ
δέθηκες έχεις δεθεί Θα δεθείς
δέθηκε έχει δεθεί Θα δεθεί
δεθήκαμε έχουμε δεθεί Θα δεθούμε
δεθήκατε έχετε δεθεί Θα δεθείτε
δέθηκαν έχουν δεθεί Θα δεθούν
13. Γιώργος Παπαδόπουλος
ΚΛΙΣΗ ΡΗΜΑΤΩΝ Α΄ ΣΥΖΥΓΙΑΣ
Παθητική φωνή
ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΠΑΡΟΝ ΜΕΛΛΟΝ
Υπερσυντέλικος Συντελεσμένος
Μέλλοντας
είχα δεθεί Θα έχω δεθεί
είχες δεθεί Θα έχεις δεθεί
είχε δεθεί Θα έχει δεθεί
είχαμε δεθεί Θα έχουμε δεθεί
είχατε δεθεί Θα έχετε δεθεί
είχαν δεθεί Θα έχουν δεθεί