1. Shkolla e Mesme Bujqësore ”Arberia”
Gjilan
Profili arsimor: Kuzhinier
Lënda: Lënda e parë ushqimore
Tema: Perberja e qumshtit te lopes
Klasa: X-9
Mësimdhënësja: Shpresa Devaja
2. PËRBËRJA E QUMËSHTIT TË LOPËS
• Qumështi i lopës ka këtë përbërje:
• Ujë 87.30%
• Yndyrë 3.5%
• Proteina 4.80%
• Sheqer 0.70%
Përveç këtyre qumështi përmban lënde
minerale, vitamina të ndryshme që rrisin
imunitetin e njeriut ndaj sëmundjeve, ku si
vitamina ai përmban vitaminën A, B, C, D, E,
etj.
3.
4. • Sa i përket përbërjes së qumështit me vitamina rol të rëndësishëm ka
edhe kullota p.sh. gjatë verës kur kafsha ushqehet me kullot,
qumështi ka të gjitha vitaminat kurse dimrit qumështi ka vetëm
vitaminën B, C edhe këto ne sasi me të vogël.
Në përmbajtjen e qumështit ndikim të madhe ka lloji i kafshës p.sh.
qumështi i cili përmban më së shumti yndyrë është:
• Qumështi i buallicës 8%
• Qumështi i deles 6.18%
• Qumështi i dhisë 4.1%
Në përbërjen kimike ndikon edhe gjendja shëndetësore e kafshës.
Përbërja e qumështit në vitamina ndryshon nga kafsha në kafshë. Sa i
përket qumështit d.m.th. sasisë së tij ajo varet edhe kur nuk mjelet në
kohë dhe mbahet keq. Yndyra që gjendet në qumësht ajo gjendet ne
formë të pikave të vogla me ngjyrë të verdhë shkrirja e kësaj yndyre
bëhet me ngritjen e temperaturës 37°C.
5. • Qumështi përmban kryesisht kripërat e kaliumit, kalciumit, natriumit,
ku janë shumë të vlefshme për organizmin e gjallë. Kalciumi dhe
fosfori shërbejnë si material për forcimin e kockave të skeletit.
Lëndët azotike të cilat ndodhen në qumësht luajnë rol të
rëndësishëm në procesin e prodhimit të gjizës, djathit, kosit, etj.
Qumështi paraqet një mjedis të përshtatshëm për zhvillimin e
mikroorganizmave andaj gjatë mjeljes është e nevojshme të mbahet
pastërti e madhe p.sh. pastërtia e duarve, pastërtia e makinave
mjelëse, pastërtia e ndërtesës dhe e enëve ku vendoset qumështi
sepse me mbajtjen e kësaj higjiene minimizohet prishja e qumështit.
Qumështi i cilësisë së mirë duhet të ketë ngjyrë natyrale të bardhe si
në të verdhë, ndërsa shija dhe era duhet të përgjigjet vetive të
qumështit ku nuk lejohet era huaj, thartirë dhe shije jo karakteristike
për qumësht.
6. • Qumështi nuk duhet përzihet me ujë ose të përmbaj lënde tjera që e
prishin cilësinë e tij. Qumështi mund të ketë defekte në shije në
aromë dhe në ngjyrë. Defektet në shije mund të kenë origjinë të vet
ushqimit të bagëtisë p.sh. kur kafsha ushqehet me bar me erë të rënd
posë shije të hidhur si qepa, hudhra, pelini, etj, atëherë edhe
qumështi merr shijen dhe aromën e tij.
Qumështi merr shije të thartë kur prishet si rrjedhojë e fermentimit.
Gjatë ruajtjes së qumështit afër mallrave me erë të theksuar
qumështi shumë lehtë fiton erëra të huaja p.sh. erë peshku, benzine,
sapuni, tymi, etj.
Qumështi kalon në treg i pasterizuar duke e zier në temperaturën
85°C. Gjatë këtij procesi mbyten të gjithë mikroorganizmat patogjen
pastaj ai ftohet ne temperaturën 10°C zbrazet ne shishe dhe mbyllet
hermetikisht. Qumështi mund të shërbej edhe si lënde e parë për një
seri nënproduktesh p.sh. gjalpi, kajmaku, kosi, djathi, gjiza, etj.
7. 1. Cilat vitamina i përmban qumështi?
2. Çka përmban qumështi i lopës?
3. Cili qumësht përmban më tepër yndyrë?
4. Cilat kripëra që gjenden në qumësht janë të vlefshme për njeriun,
si dhe tregoni rolin e kalciumit, fosforitit për organizmin e njeriut?
5. Çfarë roli kanë lëndët azotike në qumësht?
6. Çfarë shije merr qumështi kur prishet?
7. Çfarë kushte duhet plotësoj qumështi që të kalojë në treg?
Pergjigjet i dergoni ne Viber +383 44 781591 dhe email
shpresadevaja64@gmail.com
PYETJE
