Vlerat ushqyese

1. UNIVERSITETI I PRISHTINËS
FAKULTETI I MJEKËSISË
DEPARTAMENTI I FARMACISË
VITI IV - SEMESTRI I DYTË
MODULI-SEMINAR
BROMATOLOGJI
TEMA: MISHI
STUDENTI : BARTËS I MODULIT
ANITË KRASNIQI PROF: ZANA IBRAIMI

2. Përmbajtja
Hyrje...........................................................................................................
Përfitimet shëndetësore të mishit të kuq.................................................
Mishi lopës...................................................................................................
Mishi i qengjit.............................................................................................
Vlerat ushqyese të mishit të qures............................................................
Përfitimet e shëndetshme të pulës.............................................................
Vlerat ushqyese të gjoksit të pulës............................................................

3. Hyrje
Mishi është produkt ushqimor shumë i rëndësishëm, që merret nga bagëtitë e shpendët e therura
e të rrjepura dhe është burimi kryesor i proteinave me vlera të plota ushqyese dhe i lëndëve të
tjera të nevojshme për njeriun (yndyrë, karbohidrate, acide, vitamina). Sipas llojit të kafshëve
dallohen: mishi gjedhi (viçi, lope, kau etj.), mishi bagëtive (qingji, deleje, dashi, dhie, cjapi etj),
mish derri, mish kafshësh të egra (lepuri, kaprolli etj.), mishi shpendëve (pula, rosa , gusa etj.)
Sipas shkallës së majmërisë ndahen në disa kategori : mishi për konsum përgatitet i freskët ose i
ngrirë, gjysmë i përpunuar (mishi i grirë, bërxolla) ose i përpunuar (sallam, konserva).
Perfitimiet shëdetësore të mishit të kuq
Mishi i kuq sic janë : mishi i lopës, derrit ,qengjit, vicit apo deles mund të kenë vend pëe një
dietë të shëndetshme duke u bazur edhe në madhësin e copës.
Një porcion 85g furnizon rreth gjysmën e sasisë së proteinave që një i rritur ka nevojë.Ështe i
pasur me proteina të cilat përmbajnë të gjitha aminoacidet që i nevojiten njeriut për ndërtimin e
muskujve dhe ripërtritjen e indeve. Rëndesi tjetër e ketyre proteinave është sepse janë të lidhura
me humbjen e peshës , pasiqë shuan urinë dhe e mbane të ngopur organizmin pas vaktit.
Nëse konsumoni më shumë se 90 gr mish te kuq në ditëkeni tejkaluar vlerat e rekomanduara.
Ekspertët rekomandojnë që të konsumojmë 70 gr në ditë , dhe jo më shumë se 400-500gr gjatë
gjithë javës
Mishi i lopës përmbanë :
 Sasi të ulët të yndyres totale
 Nivele të larta të beta-karotenit
 Vitamine B-1 ,B-2 dhe vitamine E
 Kalcium , magnez dhe kalium
 Hekur , zink , natrium dhe fosfor

4.  Sasi te lartë të acidit linoleik të konjuguar
Nutrientët :
Porcioni për 100 gr e pagatuar
Kalori
192
Kalori që vijnë nga
yndyra
115
Yndyra totale(te
saturuara dhe trans)
12.7+5.3 gr
Kolesterol
62mg
Natrium
68mg
Totali i
karbohidrateve
0 gr
Proteina
19.4
Kalcium 1%
PËRMBAN HEKUR
Mishi i kuq përmbanë një sasi të mirë të hekurit në varësi të prerjes së mishit. Përmbanë një lloj
hekuri që absorbohet më lehtë se hekuri në ushqimetme bazë bimore. Nëse mishi i kuq merret dy
herë në javë mund të i’u ndihmojë në marrje e sasisë së mjaftueshme të hekuri që nevojitet për
qelizat e kuqe të gjakut për të transportuar oksigjen për gjithë pjesët ë tjera te trupit. Instituti
Linus Pauling i Universitetit Shtetëror të Oregonit rekomandon që gratëtë konsumojnë cdo ditë

5. 18mg hekur dhe burrat të konsumojne 8mg. Një porcion 85gr mish vici i bluar ofron 2.4mg
hekur dhe një porcion mishi i pjekur ofron 2.6mg hekur.
PËRMBAN ZINK
Mishi i kuq poashtu furnizon organizmin me një dozë të mirë të zinkut. Zinku ndihmon në
ndërtimin e masës muskulare dhe forcon sistëmin imunitar. Personi mesatar ka nevojë për 8-
12mg zink cdo ditë. Një porcion me 85 gr mish lope i bluar përmbanë 5.3mg zink
PËRMBAN VITAMINA B
Është burim natyrorë i shumë vitaminave B. Ngrënja ë ushqimit të pasur me vitamina B është shumë
e rëndesishme sepse ndihmon në një trup të shëndetshëm. Ka sasi të konsiderueshme të vitaminës B-
12 dhe B-6 pëe sistem të shëndetshëm nervoz dhe sistem të fortë imunitar.
MISHI I QENGJIT
Vlerat ushqyese të mishit të qengjit për 100 gr
Kalori 188 Acid
Pantotenik
1mg
Yndyra të
pergjithshme
7.8gr Hekur 2.5mg
Proteina 28gr Magnez 26mcg
Tiamin 0.1mg Fosfor 237mg
Riboflavin 0.4mg Kalium 354mg
Vitaminë B-6 0.5mg Zink 5.2mg
Vitaminë B-1 23mcg Bakër 0.2mg

6. Niacin 6mg Selen 10.8mcg
VLERAT USHQYESE TË MISHIT TË QURËS (GJELDETIT)
 Gjeldeti I grirë: 220 kalori dhe 17 gramë yndyrë për 112 g
 Gjeldet I grirë pa dhjamë: 170 kalori dhe 8 gram yndyrë për 112 gr
 Gjoks gjeldeti I grirë pa dhjamë: 120 kalori dhe 1.5 gram yndyrë për 112 gr
PËRFITIMET E SHËNDETSHME TË PULËS
PËRPLOT ME PROTEINA
Pula është një burim i shkëlqyer i proteinave. Ajo është e mbushur dhe me aminoacide të
dobishme. Në çdo 100 gram të gjoksit të pjekur pa lëkurë, do të gjejmë 31 gram proteina – më
shumë se gjysma e shumës së rekomanduar ditore!
Përveç kësaj, proteinat e pulave përmbajnë të gjitha aminoacidet e rëndësishme
Pula siguron një sasi të mjaftueshme të aminoacidit triptofan, që njihet si substancë që ndikon në
ndjenjën e relaksimit dhe komfortit në shumë njerëz
Një nga aminoacidet e pulës, isoleucini, ndihmon në shërimin e plagëve (duke përfshirë shërimin
pas ushtrimit), rritjen dhe stabilizimin e niveleve të sheqerit në gjak. Treonina ndihmon në
ruajtjen e sistemit nervor qendror, sistemit kardiovaskular dhe sistemit imunitar.
Pula siguron të gjitha nëntë aminoacidet esenciale (aminoacidet që njerëzit duhet të marrin
përmes dietës së tyre, sepse trupi nuk mund të sintetizojë ato). Pra, pula është një “proteinë e
plotë”. Gjithashtu ndodh të jetë një nga proteinat më efikase në kuptimin e shpërndarjes së
aminoacideve më esenciale për sasinë e ushqimit të konsumuar.
Edhe pse ndoshta më e njohura për proteina të shumta, pula gjithashtu përmban një
shumëllojshmëri të ushqyesve të dobishëm..

7.  Hekuri: Ndihmon me rritjen dhe zhvillimin, ndihmon trupin të metabolizojë proteina, ndihmon
në prodhimin e hemoglobinës dhe qelizave të kuqe të gjakut.
 Fosfori: Ndihmon në ndërtimin e eshtrave të forta dhe të dhëmbëve
 Vitamina A: Ndihmon në ruajtjen e vizionit të shëndoshë dhe të lëkurës
 Vitamina B2 (Riboflavin): Ndihmon në ruajtjen e qelizave të shëndetshme të gjakut, rrit nivelet
e energjisë
 Vitamina B3 (Niacin): Ndihmon në mbajtjen e një sistemi të shëndetshëm kardiovaskular,
ndihmon në metabolizmin, ndihmon në funksionimin e trurit
 Vitamina B5 (acid pantothenik): Ndihmon metabolizmin, ndihmon karbohidratet dhe yndyrnat
në energji,mbështet funksionin e gjëndrave të veshkave;
 Vitamina B6 (Pyridoxine): Ndihmon me funksionin e sistemit kardiovaskular, digjestiv, imun,
muskulor dhe nervor;
 Vitamina B7 (Biotin): Përmirëson metabolizmin, ndihmon rritjen e qelizave dhe mirëmbajtjen e
indeve, nxit lëkurën dhe rritjen e flokut të shëndetshëm;
 Vitamina B12: Mbron shëndetin e nervave dhe qelizave të kuqe të gjakut, ndihmon me
prodhimin e energjisë, ndihmon në rregullimin e sistemit nervor dhe sistemin e tretjes;
 Zink: Ndihmon me prodhimin e hormoneve, përmirëson imunitetin, lehtëson tretjen, vepron si
një agjent anti-inflamator.
Mishi i pulës përmban sasi të ulët të kalorive, kolesterolit, natriumit dhe yndyrnave. Me vetëm
165 kalori në 99.2 gr. të gjoksit pa lëkurë, pa kocka.
E njëjtë e mostrës së gjoksit përmban vetëm 74 mg natrium, 85 mg kolesterol, 1 gr yndyrna të
ngopura dhe 4 gram yndyra totale. Për shkak se pula përmban më pak kolesterol dhe yndyrë të
ngopur se proteinat e tjera të zakonshme, si viçi dhe mishi i derrit, ka më pak gjasa të rrisë
kolesterolin tuaj të gjakut ose të shkaktojë sëmundje të zemrës. Është konstatuar se kolesteroli
dietik nuk lidhet me sëmundje dhe është vetëm një pjesë e vogël e kolesterolit në gjak.
Zakonisht metabolizohet, ndërsa mëlçia kryesisht bën dhe rregullon kolesterolin.
Trupi i njeriut mundet shpejt të tretë dhe të përthithë proteinat dhe lëndët ushqyese të listuara më
sipër, duke siguruar që shumica e përfitimeve shëndetësore të pulave nuk shkojnë në humbje. Si
një nga ushqimet më të lehta për tu tretur, pula plotëson dietat e njerëzve që vuajnë nga probleme
të tretjes kronike, si sindromi i zorrëve nervoz dhe sëmundja e Crohn.
VLERAT USHQYESE TË GJOKSIT TË PULËS
Gjoksi i pulave është një burim i mirë i proteinave. Në sasi të ulët përmbane yndyrë dhe natrium.
Nëse gjoksi i pulës hahet me gjithë lëkuren atëhere yndyra dhe kalorit do të jenë shumë më të larta.
Një gjoks pule me lëkurë siguron:
 366 kalori ,
 55 gr proteina,
 0 gr karbohidrate

8.  14 gr yndyrë
 4 gr yndyrë të ngopura
 132 mg Na
Një gjoks i pjekur mesatarë përmban:
 364 kalori,
 34 gr proteina,
 13 gr karbohidrate,
 18 gr yndyra dhe
 697 mg Na
Gjoksi i pulave është gjithashtu një burim shumë i mirë i selenit, fosforit, vitaminës B6
dhe niacinës.