Qumeshti

1. Shkolla e Mesme Bujqësore ”Arberia”
Gjilan
Profili arsimor: Kuzhinier
Lënda: Lënda e parë ushqimore
Tema: Rëndësia e qumështit në të ushqyerit
e njeriut
Klasa: X-9
Mësimdhënësja: Shpresa Devaja

2. RËNDËSIA E QUMËSHTIT NË TË USHQYERIT
E NJERIUT
Definicioni i qumështit:
 Qumështi është një lëng i bardhë, që sekretohet nga
gjëndrat e qumështit që ndodhen si tek njeriu ashtu edhe
tek kafshët dhe që shërben si ushqim tek të porsalindurit.
 Për qëllime teknologjike qumështi përkufizohet si vijon:
Qumështi është një prodhim që merret nga një ose disa
mjelje të gjitarëve që mbahen dhe rriten për qëllim
prodhim qumështi.

3.  Qumështi prodhohet nga disa lloje kafshësh siç janë delja,
dhia, lopa etj. Përveç disa lloje qumështi kemi edhe një seri
prodhimesh nga qumështi të cilat kanë rëndësi të madhe
për ushqimin e njeriut.
 Prodhimet me bazë qumështi ndahen në dy kategori:
 Prodhime qumështi dhe
 Prodhime të rikombinuara me qumësht.
 Prodhimet e qumështit janë të prodhuara komplet nga
qumështi. Në disa raste mund të përdoren aditivë të
ndryshëm gjatë prodhimit, por asnjëherë komponentët e
qumështit nuk zëvendësohen as plotësisht as pjesërisht.
 Prodhimet e rikombinuara të qumështit janë prodhime në
të cilat qumështi ose komponentët e qumështit zënë pjesën
kryesore në këto prodhime.

4.  Komponentët e qumështit nuk mund të zëvendësohen me
aditivë të ndryshëm.
 Qumështi është një ushqim shumë i çmuar natyral i
përdorur nga njeriu që në kohët më të vjetra dhe ai për një
kohë të gjatë ka qenë një komponent bazë për ushqimin e
tij.
 Megjithëse është një nga prodhimet më të vjetra, qumështi
edhe sot konsiderohet si një nga ushqimet më të
rëndësishme.

5.  Në të gjitha vendet e zhvilluara, ushqimet përshkruhen në
mënyrë legale dhe kontrollohen në bazë të përkufizimeve
legale.
 Kombet e bashkuara kanë nxjerrë rekomandime me anë të
organizatave të ndryshme si FAO të cilat janë adoptuar në
shumë vende nëpërmjet legjislacioneve legale.
 Për qumështin dhe prodhimet e tij janë nxjerrë standarde
nga IDF të cilat janë në zbatim në shumë vende.
 IDF (International Dairy Federation - Federata
ndërkombëtare e qumështarisë)

6.  Qumështi është një ushqim tepër kompleks për njeriun. Ai
përmban të gjithë komponentët dhe reagentët që nevojiten
për zhvillimin dhe mirëmbajtjen e njeriut. Qumështi është
një ushqim me koeficient të lartë të tretshmërisë.
 Kur flitet psh për vlerën e proteinave të qumështit të lopës,
energjia e tyre në raport me të gjithë energjinë që ka
qumështi është 20% më e favorshme se në gjithë ushqimet
e tjera (përveç qumështit të njeriut).

7.  Shiquar nga vlerat ushqyese, 1 litër qumësht me
komponentët e tij plotëson këto përqindje të kërkesave
ditore të njeriut:
 Kalcium 100 %
 Fosfor 67 %
 Vitaminë B2 66 %
 Vitaminë A 30 %
 Vitaminë B1 27 %
 Vitaminë C 19 %

8. 1. Përshkruaj definicionin e qumështit?
2. Nga cilat kafshë merret qumështi për konsum?
3. Si kategorizohen prodhimet me bazë qumështi?
4. Sa plotëson qumështi nevojat ditore të organizmit të
njeriut për kalcium, fosfor dhe vitamina?
Pergjigjet i dergoni ne Viber +383 44 781591 dhe email
shpresadevaja64@gmail.com
PYETJE