"Πορφύρα, Πεντάλφες και FBI: Η σημασία της έρευνας στη συγγραφή" - Ομιλία του SFF.gr στο Φantasticon 2017

1. Ένας συγγραφέας περνάει το
μεγαλύτερο μέρος της ζωής
του διαβάζοντας: θα φέρει μια
ολόκληρη βιβλιοθήκη ανάποδα
για να γράψει ένα μόνο βιλίο.
Samuel Johnson

2. SFF. gr – Διαδικτυακή Κοινότητα για το Φανταστικό
«Πορφύρα, Πεντάλφες και FBI: Η σημασία της έρευνας στη συγγραφή»
Αταλάντη Ευριπίδου

3. Μπορώ να γράψω
χωρίς έρευνα;
- Τι χρώμα είναι το πορφυρό;
- Η πεντάλφα είναι σατανιστικό σύμβολο;
- Το FBI ασχολείται με φόνους;
- Πόσα νεκροταφεία έχει, τέλος πάντων, το Λονδίνο;

4. Μπορώ να γράψω
χωρίς έρευνα;
- Πορφύρα > purpura > purple : το πορφυρό είναι μωβ.
- Η πεντάλφα είναι παγανιστικό σύμβολο προστασίας.
- Το FBI ασχολείται με ομοσπονδιακά εγκλήματα.
- Το Λονδίνο έχει 49 (!) νεκροταφεία.

5. Μπορώ να γράψω
χωρίς έρευνα;
Η απάντηση είναι ναι, μπορώ. Αλλά:
- Ζούμε σε μια εποχή πληροφορίας.
- Αν μπορείς να το βρεις εσύ, μάλλον μπορεί να το βρει κι ο
αναγνώστης σου.

6. Γιατί χρειάζομαι την
έρευνα;
Παράβλεψη Δυσπιστίας
Αποφυγή Στερεοτύπων
Περισσότερες Ιδέες

7. Παράβλεψη Δυσπιστίας
Κόσμοι a priori μη αληθοφανείς
Αλλά, μπορούμε να
εισάγουμε
αληθοφανείς
λεπτομέρειες
Οικείο + Ανοίκειο
= καλύτερη
πρόσληψη
πληροφορίας

8. Αποφυγή Στερεοτύπων
 Η εξ ακοής (ή εκ wikipedia) γνώση είναι
αποσπασματική
 Η αποσπασματική γνώση γεννά
στερεότυπα
 Τα στερεότυπα δεν παρουσιάζουν
λογοτεχνικό ενδιαφέρον και είναι
κοινωνικά επιβλαβή

9. Περισσότερες Ιδέες
Η έρευνα εμπλουτίζει τον κόσμο
Αλλά μπορεί να εμπλουτίσει και την
πλοκή
Γεωγραφία, κλίμα > Χλωρίδα, πανίδα
> Εμπόριο, οικονομία

11. Τι ψάχνω;
Ιστορία
Γεωγραφία
Πολιτισμός
Επιστήμη

12. Ιστορικές
Πληροφορίες
 Δεν χρειάζεται να γράφουμε
ιστορικό μυθιστόρημα για να
μπορούμε να εκμεταλλευτούμε
την ιστορία
 Σε ποια, περίπου, πραγματική
εποχή αντιστοιχεί το έργο μας;
 Ποια ήταν η καθημερινότητα της
εποχής αυτής;

13. Ενδυμασία,
Μαγειρική,
Αρχιτεκτονική
 Συνδέονται με τον χώρο και τον
χρόνο
 Προσδίδουν συνοχή και συνέπεια
στον κόσμο
 Προσφέρουν τρισδιάστατη
εμπειρία μέσα από ένα
δισδιάστατο μέσο

14. Όπλα και
Πανοπλίες
 Το D&D δεν μας καλύπτει όταν
πρόκειται για όπλα και πανοπλίες
 Πέρα από τη σωματική διάπλαση,
τα όπλα και οι πανοπλίες είναι
δηλωτικά της κοινωνικής τάξης
 Άμεση συσχέτιση με το επίπεδο
τεχνολογίας και εξέλιξης του
κόσμου μας

15. Μάχη και
Στρατηγική
 Έχεις χαρακτήρα στρατηγική
ιδιοφυία;
 Πώς κάνεις συναρπαστική μια
μάχη μεγάλης κλίμακας;
 Πώς επηρεάζεται η έκβαση της
μάχης από τα μέσα που έχουν στη
διάθεσή τους οι αντίπαλοι;

16. Γεωγραφία
και Κλίμα
 Ή αλλιώς, η κινητήρια δύναμη των
πάντων
 Μια νομαδική φυλή που ζει στην
τούνδρα θα κάνει επιδρομές
 Μια χώρα με ικανούς ναυτικούς,
αλλά όχι εμπόριο θα γεννήσει
πειρατές

17. Μυθολογία
και Θρησκεία
 Όχι μόνο κοσμογονία, αλλά και
 Ήθη, έθιμα, τελετουργίες
 Πολιτικοκοινωνική οργάνωση

18. Μυστικισμός
και Μαγεία
 Ιδιαίτερα χρήσιμη πηγή
πληροφοριών για αστική και
σκοτεινή φαντασία, αλλά και για
τρόμο
 Πράγματα απλά, όπως το πώς θα
ονομάσουμε ένα σύμβολο
 Πράγματα περίπλοκα, όπως η
ιεραρχεία και η δομή ενός
μυστικιστικού τάγματος

19. Επιστήμη
 Όχι μόνο στην επιστημονική
φαντασία
 Τι θα γινόταν αν έσπαγε το
φεγγάρι; Πόσο διαρκεί το rigor
mortis; Πόσο γρήγορα πεθαίνει
κάποιος από τραύμα στο στομάχι;
 Ακόμη κι αν δεν είναι δομικά
συστατικά της ιστορίας μας, οι
πληροφορίες αυτές ξεχωρίζουν
τον αρχάριο συγγραφέα από τον
έμπειρο

20. Συμβολισμός
 Όνειρα, οράματα, προφητείες
 Προοικονομία
 Σπάνια εύκολο και σπάνια
αληθοφανές

21. Πού ψάχνω;
 Δεν είναι όλες οι πηγές εξίσου αξιόπιστες
 Μία μόνο πηγή δεν αρκεί
 Το ότι το λέει η wikipedia δεν σημαίνει πως είναι
σωστό

22. Πού ψάχνω;
Έντυπες Πηγές
Επαγγελματίες
Διαδίκτυο
Μυθοπλασία

23. Πού ψάχνω;
Έντυπες Πηγές
- Άρθρα, περιοδικά, βιβλία
- Δημοσιεύσεις που απαιτούν όχι μόνο έρευνα από την
πλευρά του συγγραφέα τους αλλά και έλεγχο από τον
εκδότη ή συναδέλφους (peer review)
- Πιο έγκυρες πληροφορίες, αλλά ενδεχομένως πιο ακριβές

24. Πού ψάχνω;
Έπαγγελματίες
- Οι ερωτήσεις δεν είναι ντροπή
- Μεγαλύτερη αμεσότητα και δυνατότητα καλύτερης
κατανόησης
- Στοχευμένη αναζήτηση γνώσης και συγκεκριμένη
πληροφορία

25. Πού ψάχνω;
Έπαγγελματίες
- Οι ερωτήσεις δεν είναι ντροπή
- Μεγαλύτερη αμεσότητα και δυνατότητα καλύτερης
κατανόησης
- Στοχευμένη αναζήτηση γνώσης και συγκεκριμένη
πληροφορία

26. Πού ψάχνω;
Διαδίκτυο
- Δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε τα πάντα, αλλά
- Μπορούμε να εμπιστευτούμε κάποια πράγματα
- Εύκολα προσβάσιμη πληροφορία, δωρεάν > απαραίτητη η
εξακρίβωση και η διασταύρωση

27. Πού ψάχνω;
Άλλα Έργα Μυθοπλασίας
- Τελευταίο στη κλίμακα εγκυρότητας πηγών
- Ευχάριστο στην ανάγνωση, ευκολότερη απορρόφηση
πληροφορίας
- Πληροφορία που δύσκολα στέκεται μόνη της ≠ Θεμιτό αν
γράφουμε αναφορικό έργο

28. Πώς ψάχνω;
Σημειώσεις, κωδικοποίηση, αποθήκευση
Πολλές διαφορετικές πηγές
Πώς θα διευκολύνω τον εαυτό μου;
Στάδιο 1ο

29. Πώς ψάχνω;
Αντικρουόμενες πληροφορίες
Κριτική ανάλυση
Τι θα κρατήσω και τι όχι;
Στάδιο 2ο

30. Πώς ψάχνω;
Ενιαία και συμπαγής εικόνα
Σύνθεση
Πόση πληροφορία χρειάζομαι πραγματικά;
Στάδιο 3ο

31. Δημιουργική
Εφαρμογή
 Λογοτεχνία, όχι ακαδημαϊκά κείμενα
 Τι ταιριάζει στην πλοκή και την κοσμοπλασία μας;
 Τι είναι σημαντικό και τι μπορούμε να παραβλέψουμε;

32. Δημιουργική
Εφαρμογή
 Πλούσια, αληθοφανής εμπειρία, αλλά όχι βαρετός
και ανούσιος ογκος πληροφοριών
 Υποσημειώσεις και επίμετρα: πού σταματούν να
είναι βοηθητικά και αρχίζουν να κουράζουν;

33. Δημιουργική
Εφαρμογή
 Αίσθηση του μέτρου
 Κανείς δεν θέλει να διαβάζει 20 σελίδες περιγραφές
της φύσης επειδή εμείς διαβάσαμε πέντε βιβλία
βοτανολογίας
 Beta readers

34. Επίλογος
 Η έρευνα είναι φίλος μας
 Διαρκώς βρίσκονται νέοι τρόποι για να μας βοηθήσουν να
γράφουμε καλύτερα (π.χ. sensitivity reading)
 Δεν τα ξέρουμε όλα, κι αυτό δεν είναι κακό

35. SFF. gr – Διαδικτυακή Κοινότητα για το Φανταστικό
Ευχαριστούμε Πολύ!
Αταλάντη Ευριπίδου