Araling Panlipunan 9

1. Mga Salik sa Pagbuo o Pagpili ng
Sistemang Pang-Ekonomiya
ARALING PANLIPUNAN 9
Prepared by: Eddie San Z. Peñalosa

2. Paksang Tatalakayin
1. Mga Salik na Batayan sa Pagpili ng Sistemang Pang-Ekonomiya
2. Mga Sinaunang Sistemang Pang-Ekonomiya
3. Mga Makabaong Sistemang Pang-Ekonomiya

3. Mga Salik na Batayan sa Pagpili ng Sistemang Pang-Ekonomiya
Ang Kasaysayang Pang-Ekonomiya at Pangkultura ng isang Bansa
Malaki ang kinalaman ng kasaysayan sa pagbuo ng sistemang
pang-ekonomiya ng isang bansa. Sapagkat dito nakikita ang kaniyang
mga pagpupunyaging ginagawa sa nakalipas para makamit kung ano
man ito sa kasalukuyan.

4. Mga Salik na Batayan sa Pagpili ng Sistemang Pang-Ekonomiya
Klima at mga Pinagkukunang-yaman ng Bansa
Isa sa mga puwersa na ginagamit sa pagbuo ng sistemang
pang-ekonomiya ay kung ano ang mga produkto at serbisyo na
maaaring gawin na nakabatay sa mga likas na yaman na makukuha sa
isang bansa at uri ng klima nito.

5. Mga Salik na Batayan sa Pagpili ng Sistemang Pang-Ekonomiya
Pilosopiyang Umusbong mula sa mga Pinagdaanang Kasaysayan
Malaki ang kinalaman ng mga ideya na pinaniniwalaan ng mga
namumuno sa bansa sapagkat dito sila humuhugot ng mga polisiya,
bats, at regularisasyon na kanilang pinatutupad.

6. Mga Salik na Batayan sa Pagpili ng Sistemang Pang-Ekonomiya
Mga Maling Desisyon na Nagdulot ng Suliranin sa Ekonomiya ng isang Bansa
Ang bawat namumuno sa bansa ay dumaraan sa iba’t ibang
pagsubok na kinakailangan ng matalinong pagpapasiya. Ngunit sa
realidad, hindi maiiwasan na ang mga desisyong akala niya ay tama at
makakabuti sa bansa ay maaaring magdulot dito ng mas malaking
suliranin sa hinaharap.

7. Mga Sinaunang Sistemang Pang-Ekonomiya
Upang masolusyunan ang mga suliraning pang-ekonomiya,
tulad ng kakapusan at kakulangan, mahalaga sa isang bansa na
ipatupad ang alokasyon na bubuo ng sistemang pang-ekonomiya na
tutugon sa mga suliraning ito.

8. Mga Sinaunang Sistemang Pang-Ekonomiya
1. Sistemang Pamilihan (Market Economy)
2. Sistemang Ipinag-Uutos (Command Economy)
3. Sistemang Pinaghalo (Mixed Economy)

9. Mga Makabagong Sistemang Pang-Ekonomiya
Sa kasalukuyan, ang mga sistemang pang-ekonomiya at nagkaroon
ng bagong mukha dahil sa makabagong mga ideyang nagmula sa mga
ekonomista. Ang sistemang pampamilihan ay kilala na ngayon bilang
kapitalismo sa mga bansang demokrasya at ang ipinag-uutos na ekonomiya
ay ang tinatawag na komunismo at sosyalismo sa mga bansang komunista.

10. Mga Sinaunang Sistemang Pang-Ekonomiya
1. Kapitalismo
2. Komunismo
3. Sosyalismo