Лекц-4

1. ОЛОН УЛСЫН
УЛААНБААТАРЫН
ИХ СУРГУУЛЬ
Хичээлийн нэр: Ногоон байгууламжийн механикжуулалт
Индекс: АС265
Кредит: 2
Анги: Ой-IV, ХЧД-IV
Лекц: 4

2. Усан оргилуур, хиймэл нуур цөөрмийг
ашиглах хэлбэр
1.Хиймэл нуур цөөрмийг ашиглах хэлбэр
 Уурхай
 Эрчим хүч
 Аялал жуулчлал
 Цэцэрлэгжүүлэлт

3. Ач холбогдол
 Манай орны цаг агаарын нөхцөл сүүлийн 10000
жилийн турш тасралтгүй хуурайшиж ирсэнээс
газрын гүний болон гадаргуугийн усан хангамж
уурхайн үйл ажиллагаанаас үл хамааран буурч,
хуурайшиж ирсэн /Нийтдээ биш шүү/. Тиймээс хур
тунадас, үерийн усийг ашиглах, аль болох алдахгүй
байх нь говь, тал хээрийн бүсэд хиймэл нуур,
цөөрөм байгуулж эдгээрээс мал аж ахуй, газар
тариаланд ашиглах боломжийг бүрдүүлэх нь өндөр
ач холбогдолтой юм. Харин үүндээ агаарын
хуурайшилтаас хамаарч гарах усны ууршилтыг
бууруулахын тулд үр дүнтэй аргуудыг хэрэглэх
шаардлагатай байдаг юм байна.

4. үргэлжлэл
 1. Уурхайгаас зайлуулагдах усыг үр дүнгүй урсгахаас
сэргийлж усны инженерийн байгууламжийг уурхай ашиглалт,
уурхай байгуулалт, төслийн үе шатанд нарийвчлан заавал
авч хэрэгжүүлэх, тооцох

2. Усны инженерийн байгууламж байгуулахадаа тухайн газар
нутгийн цаг агаар, үерийн усны урсац бүхий газруудыг зөв
тооцоолж байгуулах. мөн байгуулсан энэ байгууламж нь
тухайн бүс нутгийн эко системд хохиролтой нөлөө үзүүлэхгүй
байх.

3. Бид хиймэл нуур, цөөрөм байгуулна гэхээрээ л уурхайд
ойр элдэв зүйлд саад болохооргүй, хүний нүднээс хол газар
хэдэн шороо асгаал далан барих сонин аргачлалаасаа
жоохон татгалзаж ирээдүйд учруулж магадгүй хор хөнөөл,
олон талаар ашиглах нөхцлийг нь тооцоон хийх хэрэгтэй юм.

5. Нүүрсний уурхайд байгуулсан
нуур
 Нүүрсний ил уурхайд нөхөн
сэргээлт хийх хамгийн сайн арга
нь усаар дүүргэж хиймэл нуур
үүсгэх гэнэ. Зүүн Германы
Лайпцик дахь нүүрсний уурхай
нь хоёр Германыг нэгдсэний
дараа хаагдсан бөгөөд асар их
хөрөнгө зарж нөхөн сэргээлт
хийжээ. Нуур түшиглэсэн усан
спорт, аялал жуулчлал
хөгжсөнөөр хуучин уурхайгаас ч
илүү орлого өгөх болжээ. Кожак
завины уралдааны дэлхийн
аварга шалгаруулах тэмцээн
хүртэл явагдав. Өдгөө нууруудыг
загасжуулж байна.

6. Эрчим хүч
 Говь-Алтай аймгийн
Тайшир сум дахь Улаан
боомын усан цахилгаан
станц. Асар их
хэмжээний усыг
өндрөөс буулгаж,
түүнээс цахилгаан
эрчим хүч гаргадаг.
Цахилгаан станцыг
хэвийн ажиллуулах
зорилгоор хураасан
Гэгээн нуур.

7. 2.Усан оргилуур
Усан оргилуур нь усыг шахуургын
хүчээр дээш олгойдож, цацран бууж
үзсэн хүний сэтгэлийг баясгах уран
барилга, байгууламж юм.
Англи – Fountain
Орос – Фонтан

8. 1
 Усан оргилуур нь бүр эртний Грек, Ромын
үед цэцэг, ургамал услах зориулалтаар хийж
байсан ч дараа нь ундны ус авахад
зориулан хийж байж. Харин дахин
сэргэлтийн үеэс усан оргилуур нь бүр
түгээмэл болж хот тохижилтын байгууламж
болон өнөөгийн төрхөндөө орсон гэдэг.
Өнгөрсөн хугацаанд усан оргилуур уран
барилгын цогцолбор болон хөгжиж техник
техологийн дэвшилтэй хосолжээ. Одоо
гэрэл, хөгжим нэмэгдсэн нь энэ
байгууламжийг улам ч гоёмсог болгон өнгө
төрхийг нь шинэ шатанд гаргасан байна.
 Хятадын домгоос харахад ус бол байнга харж
болох нэгэн биетийн нэг юм. Усны урсгал сэтгэл
санааг тайвшруулж, оюун санаанд сайнаар
нөлөөлдөг. Харин усан оргилуурыг харахад энэ
нь таныг эрч хүчтэй өөдрөг байхад тусалдаг
гэнэ. Тиймээс ч улс орон бүр хотынхоо төвд
гайхалтай усан оргилууруудыг барьж,
иргэдийнхээ сэтгэл санааг сэргээдэг

9. 1
 Нийслэл хотын гудамж, талбайн хамгийн тулгамдсан
асуудлын нэг болох тоосжилтын хэмжээг багасгах гол
хүчин зүйл нь усан оргилуур юм. Хуурайшилтаас
гаралтай элдэв харшил, өвчлөл ч багасна.
 Өрнө, дорнын оронд усны тухай судалсан эрдэмтэд
цөөнгүй бий. Японы эрдэмтэн Масару Эмото усны
молекул хүний бодол, үг яриа, сэтгэл хөдлөлөөс
шалтгаалан хэлбэр дүрсээ өөрчилдгийг нээсэн байдаг.
Японы Токио, Осака хотод 1970-аад онд амиа хорлох
явдал ихэсчээ. Үүний эсрэг арга хэмжээ авахаар
сэтгэл зүйчид, эрдэмтэд сайтар судалсны эцэст усан
оргилуур олноор байгуулахаар болсон гэнэ. Японы ард
түмэн тухайн үед “Юун усан оргилуур” хэмээн
буруушааж байсан гэдэг. Гэтэл үр дүнд нь амиа хорлох
иргэдийн тоо эрс багассан байна. Шалтгаан нь сэтгэл
сэргээх шийдэлтэй усан оргилуур гэнэ. Барууны
эрдэмтэд усан оргилуурын дэргэд 30 минут саатсан
хүний алжаал ядаргаа 60-80 хувь тайлагддаг. Мөн
хотын хуурайшилт, уур амьсгал зөөллөхөд тустай
хэмээх дүгнэлт гаргажээ. Тиймээс Япон, БНСУ, Франц,
АНУ зэрэг оронд барилга барьж байгаа нөхцөлд гадна
талдаа заавал усан оргилуур барих ёстой гэсэн хатуу
дүрэм үйлчилдэг гэнэ.

10. Хамгийн гайхалтай үүдний усан оргилуур
 Энэхүү гайхалтай усан
оргилуур нь Өмнөд
Солонгосын Бусан хотын
Лоттэ их дэлгүүрт л
ганцхан байдаг гэнэ.
Хамгийн гайхалтай
бөгөөд өвөрмөц зүйл нь
ус доороос биш дээрээс
ундарч гардаг аж. Таван
давхрын өндрөөс урсан
гарах усан оргилуур нь
өнгө өнгийн гэрэл бүхий
цоргоноос урсдаг гэнэ.
Мөн хөгжмийн хэмнэлээр
усаа гаргадаг бөгөөд
газарт байрлах бяцхан
усан санд цутгадаг.

11. Усан оргилуур нь урлаг юм.
 Усан оргилуур гэхээр л дундаа
нэгэн барималтай, ус нь
цоргоороо дээшээ оргилж байх
ёстой мэтээр сэтгэдгийг эвдсэн
өвөрмөц оргилуур Испанийн
Валенсии дахь Плайя-де-ла
Мальварросын наран шарлагын
газар бий. Энэ оргилуур ажиллаж
байхад нь харахад яг л далбаат
онгоц шиг харагдана. Испани
жинхэнэ далайн аяллын орон
болохоор аргагүй юм. Манайхан
бол өнгө өнгийн гэрлэн чимэгтэй,
сайндаа л хөгжимтэй оргилуур
мэднэ дээ. Гэтэл тийм биш юм
байна.