Demonstime te ndryshme te nxënesve nga lenda e FIZIKES-Prof:Donika Shala-Lleshi
Vektoret-leonora thaqi
1. VEKTORET
Vektorët janë madhësi që karakterizohen me një
numër skalar, me drejtimin dhe me kahun e caktuar.
Madhësitë si gjatësia, syprina, vëllimi,
pesha, masa, temperatura, dendësia, puna, energjia et
j. karakterizohen vetëm me numër (i cili shprehë
raportin ndërmjet madhësisë dhe njësisë për matjen e
saj).
2. Mirëpo, ekzistojnë edhe madhësi të tjera, si bije
fjala, forca, shpejtësia, nxitimi, translacioni, rotacioni etj., të cilat
përveç numrit karakterizohen edhe me drejtimin dhe kahun.
Madhësitë që karakterizohen vetëm me numër quhen madhësi
skalare ose skalarë, ndërsa madhësitë që karakterizohen me
numër, me drejtim dhe me kahun quhen madhësi
vektoriale ose vektorë. Gjeometrikisht çdo madhësi vektoriale
mund të paraqitet me një segment të orientuar i cili
ka gjatësinë, drejtimin dhe pikën e fillimit (origjinën) të caktuar.
Vija e drejtë tregon drejtimin e vektorit, gjatësia e vijës tregon
vlerën ose intensitetin , maja e shigjetës tregon kahun, ndërsa
pika a tregon pikën e zbatimit. Madhësitë vektoriale paraqiten
me një shigjetë mbi shkronjën përkatëse ose duke e theksuar
më shumë madhësinë vektoriale.
4. MBLEDHJA E VEKTOREVE SIPAS PARALELOGRAMIT
Nese vektoret F1 dhe F2 formojne nje kend ne mes
veti, atehere konstuktojme paralelogramin dhe
diagonalja e paralelogramit paraqet rezultatin.
F2
F1
F1=F1+F2
5. MBLEDHJA E VEKTOREVE SIPAS POLIGONIT TE VEKTOREVE
Ne qofte se jane dhene disa vektore a, b, c dhe d
mbledhja e tyre mund te behet duke ndertuar nje
poligon me vendosjen e vektoreve njeri pas tjetrit,
pa u ndyshuar intensiteti, drejtimi dhe kahu.
d c
c
R d h
b
a a
6. ZBRITJA E DY VEKTOREVE
Zbritja e dy vektoreve mund te behet duke bere mbledhjen
e tyre. Le te jene dhene vektori a dhe b. Zbritjen e
ketyre dy vektoreve mund ta shkruajme ne kete menyre:
c=a-b=a+(-b).
Vektori(-b) do te jete vektori b, por me kah te kundert,
prandaj e mbedhim vektorin a dhe vektrin (-b) sipas
paralelogramit te vektoreve: c=a-b=a+(-b)=a-b
a
b
-b
a