1. Prawo cywilne - zobowiązania
Zobowiązania umowne

2. Źródła zobowiązań
• Czynność prawna
– Umowa
– Czynność jednostronna
• Inne zdarzenia (przykłady):
– Czyn niedozwolony
– Bezpodstawne wzbogacenie
– Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
– Akt administracyjny

3. Umowy
• Zobowiązujące i rozporządzające
• Jednostronnie i dwustronnie
zobowiązujące
• Wzajemne
• Odpłatne i nieodpłatne
• Aleatoryjne (losowe)
• Nazwane, nienazwane, mieszane

4. Zasada swobody umów
• Swoboda kształtowania treści umowy
• Ograniczenia
– Ustawa
– Zasady współżycia społecznego
– Natura stosunku prawnego
• Podważenie sensu więzi prawnej
• Nierozerwalność stosunku prawnego
• Naruszenie „równowagi aksjologicznej”
• Zmiana starannego działania w rezultat

5. Granice swobody umów
• Ustawa
– Czynności sprzeczne z prawem
– Świadczenie niemożliwe
– Wyzysk
• Problem abstrakcyjnych czynności
prawnych
• Forma umowy – czy ograniczenie
swobody?

6. Wzorce umowne
• Skutek masowości obrotu
• Ograniczenie swobody umów?
• Rodzaje
– Formularze
– Wzorce
– Ogólne warunki umów
• Czy istnieją wzorce normatywne?

7. Związanie wzorcem
• Obowiązek doręczenia drugiej stronie
przed zawarciem umowy
– Wyjątek: wzorce w obrocie gospodarczym
(dostępność + typowość)
• Konsumenci
– Doręczenie wzorca jest zasadą
– Wyjątek: umowy powszechnie zawierane w
drobnych bieżących sprawach…

8. Klauzule niedozwolone
• Problem prawa konsumenckiego
• Klauzule
– nieuzgodnione indywidualnie z
konsumentem
– Obowiązki ukształtowane sprzecznie z
prawem/zasadami współżycia społecznego
– Rażące naruszenie interesów konsumenta
• Nie wiążą konsumenta

9. Klauzule niedozwolone
• Lista klauzul „szarych” (domniemanie
niedopuszczalności) dotyczące
– Zawarcia i wykonania umowy
– Zmiany, rozwiązania przekształcenia
umowy
– Odpowiedzialności
– Wyłączeń jurysdykcji i prawa właściwego
• Rejestr klauzul niedozwolonych

10. Sankcje
• Kontrola abstrakcyjna i incydentalna
• Sankcja nieważności
• Krzyżowanie z pozostałymi sankcjami
kodeksu cywilnego
• 58 par 2 kc raczej nie znajdzie
zastosowania
• Problematyka konsumencka – przepisy
szczególne

11. Zagadnienia szczególne
• Culpa in contrahendo
– Odpowiedzialność „przedkontraktowa”
– Źródło: umowa, delikt czy przepis?
• Umowa przedwstępna
– Zobowiązanie do zawarcia umowy w
przyszłości
– Przygotowuje zawarcie umowy
przyrzeczonej
– Zmniejsza niepewność stron

12. Umowa przedwstępna
• Treść: essentialia negotii umowy
przyrzeczonej
• Roszczenie o zawarcie przysługuje
jednej lub obu stronom
• Termin zawarcia umowy przyrzeczonej
– Z umowy
– Z ustawy

13. Umowa przedwstępna – c.d.
• Forma ad eventum
• Skutek silniejszy
– Forma taka, jak dla umowy przyrzeczonej
– Roszczenie o zawarcie umowy
– Roszczenie odszkodowawcze
• Skutek słabszy
– Roszczenie odszkodowawcze
– Forma dowolna

14. Umowy dotyczące osób
trzecich
• Umowa o świadczenie na rzecz osoby
trzeciej
– Rozszerzona skuteczność
– Dopuszczalność odwołania
– Rodzaje
• Umowa o świadczenie przez osobę
trzecią

15. Dodatkowe zastrzeżenia
umowne - zadatek
• Suma pieniędzy dana przy zawarciu
umowy
• Charakter zależny od
– woli stron,
– zwyczaju
– Ustawy
• Surogat odszkodowania

16. Dodatkowe zastrzeżenia
umowne – kara umowna
• Zryczałtowane odszkodowanie
• Tylko z tytułu świadczeń niepieniężnych
• Wysokość ustalana przez strony
• Zmniejsza ryzyko
– Można dochodzić tylko kary umownej
– Odszkodowania w pełnym zakresie można
dochodzić, jeśli umowa tak stanowi