2. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
2
Ας θυμηθούμε…
για το ηλεκτρικό ρεύμα.
Τι είναι το
ηλεκτρικό
ρεύμα;
Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι κίνηση
ηλεκτρικών φορέων μέσα σε αγωγούς.
4. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
4
Πώς κινούνται
οι ηλεκτρικοί
φορείς;
Η φορά του ηλεκτρικού ρεύματος είναι η φορά
κίνησης των θετικών φορέων (για ιστορικούς
λόγους ονομάζεται συμβατική φορά).
συμβατική φορά
ηλεκτρόνια
Φορά κίνησης
αρνητικών
φορέων.
Φορά κίνησης
θετικών
φορέων.
5. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
5
Ας θυμηθούμε… … την έννοια του ΠΕΔΙΟΥ.
Τι είναι
πεδίο;
Πεδίο είναι μια έννοια της Φυσικής που μπορεί να
περιγραφεί από ένα χαρακτηριστικό μέγεθος.
Το μέγεθος αυτό έχει συγκεκριμένη τιμή η οποία εξαρτάται
από τον δημιουργό του πεδίου, τη θέση του σημείου που
μελετάμε, τον χρόνο και τα χαρακτηριστικά του χώρου.
6. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
6
… και σε τι μας
χρησιμεύει;
Την ιδέα του πεδίου συνέλαβε ο Michael Faraday. Π.χ. η
έννοια του πεδίου δυνάμεων μάς βοηθά να εξηγήσουμε
τη δύναμη που μπορεί να ασκείται από απόσταση! Michael Faraday
(1791 – 1867)
7. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
7
Μέχρι τώρα έχουμε γνωρίσει
• το Ηλεκτρικό (Στατικό) πεδίο και
• το Βαρυτικό πεδίο.
Πώς
δημιουργείται
ένα πεδίο;
8. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
8
Ένα ηλεκτρικό φορτίο δημιουργεί γύρω του ηλεκτρικό πεδίο.
Ο χώρος που περιβάλλει το ηλεκτρικό φορτίο έχει μια ιδιότητα που
καλείται ηλεκτρικό πεδίο.
Αν ένα άλλο φορτίο (κατάλληλο «υπόθεμα») μεταφερθεί σ’ αυτό το
χώρο, το πεδίο θα του ασκήσει δύναμη, ηλεκτρική δύναμη.
9. Μερκ. Παναγιωτόπουλος – Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
9
Ένα επιταχυνόμενο ηλεκτρικό φορτίο δημιουργεί ΗλεκτροΜαγνητικό πεδίο.
Το ηλεκτρικό πεδίο που δημιουργείται από
ακίνητο σημειακό ηλεκτρικό φορτίο
ονομάζεται Ηλεκτροστατικό Πεδίο Coulomb.
10. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
10
Στην κλασική μηχανική, η μάζα (υλικό σημείο) δημιουργεί γύρω της
πεδίο. Ο χώρος που περιβάλλει την μάζα έχει μια ιδιότητα που
καλείται βαρυτικό πεδίο.
Σε κάθε άλλη μάζα (κατάλληλο «υπόθεμα») που θα μεταφερθεί σ’
αυτό το χώρο, το πεδίο θα της ασκήσει δύναμη, βαρυτική δύναμη.
11. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
11
Τελικά, εμείς με
ποιο πεδίο θ’
ασχοληθούμε;
Θ’ ασχοληθούμε με το
Μαγνητικό Πεδίο!
12. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
12
Μα, υπάρχει και
τέτοιο πεδίο;
Το πιο χαρακτηριστικό μαγνητικό πεδίο
δημιουργείται από ένα ραβδόμορφο μαγνήτη.
Ο φυσικός μαγνήτης προέρχεται από το ορυκτό
«μαγνητίτης» (επιτεταρτοξείδιο του σιδήρου - Fe3O4)
και (ίσως) το όνομα προέρχεται από την αρχαία
Μαγνησία της Μικράς Ασίας, όπου είχε βρεθεί.
13. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
13
Μπορούμε να έχουμε μια «εικόνα» ενός μαγνητικού πεδίου με
την βοήθεια ενός ραβδόμορφου μαγνήτη και ρινισμάτων σιδήρου.
Η «εικόνα» αυτή αποτελεί το μαγνητικό φάσμα του μαγνήτη.
14. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
14
(από το Πανεπιστήμιο Purdue)
(ανοίξτε τον ήχο)
Δημιουργία μαγνητικού φάσματος ραβδόμορφου μαγνήτη πειραματικά.
15. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
15
Πόλοι είναι οι περιοχές (άκρες) του μαγνήτη όπου τα ρινίσματα του
σιδήρου συγκεντρώνονται περισσότερο (ισχυρή δύναμη).
Προς το μέσο του μαγνήτη οι δυνάμεις εξασθενούν.
Κάθε μαγνήτης έχει δύο πόλους. Τον ΒΟΡΕΙΟ πόλο (Ν) και τον
ΝΟΤΙΟ πόλο (S).
Οι πόλοι του μαγνήτη δεν μπορούν να απομονωθούν ο ένας από τον
άλλο (δεν έχουν βρεθεί μαγνητικά μονόπολα).
Ραβδόμορφος μαγνήτης Πεταλοειδής μαγνήτης
Μαγνητική βελόνα
(αιωρούμενη)
Μαγνητική βελόνα
σε Πυξίδα
Πόλοι μαγνήτη Πόλοι μαγνήτη
Πόλοι μαγνήτη Πόλοι μαγνήτη
16. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
16
Οι ομώνυμοι πόλοι απωθούνται.
Οι ετερώνυμοι πόλοι έλκονται.
Αν κόψουμε ένα μαγνήτη στα δύο προκύπτουν δύο νέοι μαγνήτες.
Οι μαγνητικοί πόλοι υπάρχουν πάντα σε ζευγάρια (βόρειος-νότιος).
17. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
17
Ένας μαγνήτης δημιουργεί γύρω του ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ.
Στοιχεία μαγνητικού πεδίου
Α. Φυσικά μεγέθη
Ένταση (σ’ ένα σημείο) του μαγνητικού πεδίου.
Β. Γεωμετρικό τρόπο
Μαγνητικές Δυναμικές Γραμμές
Ένα μαγνητικό πεδίο μπορούμε να το περιγράψουμε με
18. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
18
Α. Ένταση (ή Μαγνητική επαγωγή)
μαγνητικού πεδίου
Η μονάδα μέτρησης της έντασης 𝜝 στο SI είναι:
Η Ένταση 𝜝 του μαγνητικού πεδίου είναι διανυσματικό μέγεθος και
μας δείχνει πόσο ισχυρό είναι το μαγνητικό πεδίο σ’ ένα σημείο του.
1
𝐍
𝚨𝐦
= 1Tesla (T) (Τέσλα)
Nikola Tesla
(1856 – 1943)
19. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
19
Πόσο μεγάλη μονάδα μέτρησης είναι το 1 Tesla;
Η ένταση του μαγνητικού πεδίου
• της Γης, 5 x 10-5 T,
• του ανθρώπινου εγκεφάλου, 1 x 10-15 T,
• στο εσωτερικό μαγνητικού τομογράφου (MRI), 3Τ,
• στον Πυρηνικό Μαγνητικό Συντονισμό (NMR), 18Τ,
• η μεγαλύτερη εργαστηριακή τιμή που έχει καταγραφεί, 1200 Τ.
20. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
20
Μαγνητική δυναμική γραμμή ενός μαγνητικού πεδίου λέγεται
η νοητή γραμμή που σε κάθε της σημείο το διάνυσμα
της έντασης του μαγνητικού πεδίου εφάπτεται σ΄ αυτή.
Τι ονομάζουμε
μαγνητική
δυναμική γραμμή;
Β. Μαγνητικές δυναμικές γραμμές
21. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
21
Ιδιότητες των μαγνητικών δυναμικών γραμμών
• Οι δυναμικές γραμμές προέρχονται από το Βόρειο πόλο (Ν)
και πηγαίνουν προς το Νότιο πόλο (S) (έξω από το μαγνήτη).
Στο εσωτερικό του μαγνήτη κατευθύνονται από το νότιο στο βόρειο πόλο.
22. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
22
• Σε κάθε σημείο του πεδίου, η πυκνότητα των δυναμικών
γραμμών είναι ανάλογη με το μέτρο της έντασης στο σημείο αυτό.
Ισχυρό το πεδίο
Ασθενές το πεδίο
Ισχυρό το πεδίο
23. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
23
• Το διάνυσμα 𝜝 εφάπτεται σε κάθε σημείο της δυναμικής γραμμής.
• Η κατεύθυνση της 𝜝 καθορίζει και την κατεύθυνση της δυναμικής γραμμής.
𝜝𝟏
𝜝𝟐
𝜝𝟑
24. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
24
• Οι μαγνητικές δυναμικές γραμμές δεν τέμνονται και
είναι “κλειστές” (δεν έχουν ούτε αρχή, ούτε τέλος).
!!!!! Οι ηλεκτρικές δυναμικές γραμμές είναι “ανοικτές”. Ξεκινούν
από θετικό ηλεκτρικό φορτίο και καταλήγουν σε αρνητικό.
• Από κάθε σημείο του πεδίου μόνο μία δυναμική γραμμή περνάει.
25. Μερκ. Παναγιωτόπουλος-Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
25
Ομογενές μαγνητικό πεδίο
• Ομογενές είναι το μαγνητικό πεδίο στο οποίο η ένταση 𝜝
είναι ίδια σε κάθε σημείο του.
𝜝
Ν S
𝜝
• Το μαγνητικό πεδίο ανάμεσα στα σκέλη πεταλοειδούς μαγνήτη θεωρούμε
ότι είναι ομογενές.
• Οι δυναμικές γραμμές του πεδίου είναι παράλληλες και ισαπέχουσες.
26. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
26
Δυναμικές γραμμές ανάμεσα σε
ετερώνυμους πόλους μαγνητών
27. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
27
Δυναμικές γραμμές ανάμεσα σε
ομώνυμους πόλους μαγνητών
28. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
28
Μαγνητική βελόνα
Η μαγνητική βελόνα είναι ένας τεχνητός μαγνήτης. Μια μαγνητική
βελόνα που βρίσκεται σε μαγνητικό πεδίο δέχεται δυνάμεις από αυτό.
Μια μαγνητική βελόνα που βρίσκεται σε διάφορες θέσεις μαγνητικού
πεδίου, προσανατολίζεται με τον άξονά της εφαπτόμενο στη δυναμική
γραμμή που περνά από κάθε θέση.
Το διάνυσμα της έντασης 𝜝 σ’ ένα σημείο του
μαγνητικού πεδίου έχει διεύθυνση τη διεύθυνση του
άξονα της μαγνητικής βελόνας που ισορροπεί στο
πεδίο και φορά από το νότιο προς το βόρειο πόλο της.
29. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
29
Το μαγνητικό πεδίο της Γης
(είναι εκτός ύλης)
Η Γη συμπεριφέρεται σαν ένας
τεράστιος ραβδόμορφος μαγνήτης
(μαγνητικό δίπολο).
Το άκρο της μαγνητικής πυξίδας που δείχνει τον
Βορρά ονομάζεται βόρειος μαγνητικός πόλος.
Αυτό σημαίνει ότι
στην περιοχή του Βόρειου (Γεωγραφικού) Πόλου
βρίσκεται ο Νότιος Μαγνητικός Πόλος της Γης.
31. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
31
Στην αρχή ήταν ο…
William Gilbert
(1540 – 1603)
…μετά ήρθαν και
άλλοι…
Otto von Guericke
(1602 – 1686)
Stephen Gray
(1666 – 1736)
Charles du Fay
(1698 – 1739)
Benjamin Franklin
(1706 – 1790)
Joseph Priestley
(1733 – 1804)
32. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
32
και ακολούθησαν οι…
Charles Coulomb
(1736 – 1806)
Henry Cavendish
(1731 – 1810)
Alessandro Volta
(1745 – 1827)
…μέχρι να φτάσουμε στον …
Heinrich von Kleist
(1700 – 1748)
Pieter van
Musschenbroek
(1692 – 1761)
33. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
33
Hans Christian Oersted
(1777-1851)
34. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
34
στην Κοπεγχάγη, ο καθηγητής Hans Christian
Oersted έχοντας εκτελέσει επανειλημμένα πειράματα,
ανακοινώνει ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στον
ηλεκτρισμό και τον μαγνητισμό.
Πιο συγκεκριμένα, διαπιστώνει ότι
Τον Ιούλιο του 1820, ενώ οι Έλληνες είναι ακόμη
υποδουλωμένοι στους Τούρκους και ο Αλέξανδρος
Υψηλάντης αναλαμβάνει επικεφαλής της Φιλικής Εταιρείας,
Αλεξ. Υψηλάντης
(1792 – 1828)
35. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
35
Το ηλεκτρικό ρεύμα
δημιουργεί μαγνητικό πεδίο
Πείραμα του Oersted
36. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
36
Το πείραμα του Oersted μας οδηγεί σε κάποια συμπεράσματα, όπως:
• Γύρω από ρευματοφόρους αγωγούς δημιουργείται
μαγνητικό πεδίο.
• Ο μαγνήτης (π.χ. μαγνητική βελόνα) που θα βρεθεί
μέσα σ’ αυτό θα δεχτεί δύναμη και θα εκτραπεί.
• Όταν ένας ρευματοφόρος αγωγός βρεθεί μέσα σε
μαγνητικό πεδίο δέχεται δύναμη από αυτό.
37. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
37
Το πείραμα του Oersted μας έδειξε ότι οι μαγνήτες,
όταν βρεθούν κοντά σε ρευματοφόρο αγωγό, εκτρέπονται.
Το ρεύμα λοιπόν ασκεί δύναμη πάνω στους μαγνήτες. Καλό!
Μπορεί όμως
να συμβεί το
αντίστροφο;
Βέβαια. Οι μαγνήτες μπορούν να ασκούν
δύναμη σε φορτία που κινούνται (εκτροπή
από την πορεία τους-σωλήνας Crookes)
και σε αγωγό που διαρρέεται από ρεύμα.
38. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
38
Μπορούμε να δείξουμε την δύναμη που ασκεί ομογενές
μαγνητικό πεδίο σε ρευματοφόρο αγωγό που βρίσκεται
μέσα σ’ αυτό, με την χρήση πεταλοειδούς μαγνήτη και
σύρματος που συνδέεται με μπαταρία.
Η δύναμη που ασκείται από το μαγνητικό πεδίο στο
ρευματοφόρο αγωγό ονομάζεται ηλεκτρομαγνητική
δύναμη Laplace. (Θα την μελετήσουμε σ’ επόμενο μάθημα)
39. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
39
Στον σωλήνα Crookes κινούνται οι καθοδικές ακτίνες.
Οι καθοδικές ακτίνες είναι κινούμενα ηλεκτρόνια.
Ομογενές μαγνητικό πεδίο ασκεί δύναμη στα κινούμενα ηλεκτρόνια,
ώστε αυτά να εκτρέπονται κάθετα στις δυναμικές γραμμές του πεδίου.
Λειτουργία σωλήνα Crookes.
40. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
40
• 25 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής με το πρόγραμμα Hot Potatoes, εδώ.
• Πολλές ερωτήσεις και ασκήσεις από τα “Ψηφιακά Εκπαιδευτικά Βοηθήματα
(study4exams)”, εδώ.
• Πολλές ερωτήσεις και ασκήσεις από το “Υλικό Φυσικής-Χημείας”, εδώ.
• Όλα τα θέματα Ηλεκτρ/γνητισμού από τις Πανελλαδικές Εξετάσεις, εδώ.
• “Προετοιμασία Φυσικής”, από τον Γιάννη Μπατσαούρα στο fb, εδώ.
Ας βρούμε ερωτήσεις και ασκήσεις για
το “Μαγνητικό Πεδίο” στο διαδίκτυο.
41. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
41
Παρακάτω δίνονται διευθύνσεις όπου μπορείτε να
βρείτε αναρτήσεις για το θέμα “Μαγνητικό Πεδίο”.
• Διαδικτυακή παρουσίαση από τον Άρη Ροντούλη, εδώ.
• Διαδικτυακή παρουσίαση πειραμάτων με ραβδόμορφο μαγνήτη από τον Σταύρο
Λουβερδή, εδώ.
• Προσομοίωση για “Ραβδόμορφο Μαγνήτη - Μαγνητικό Δίπολο” από τον Ηλία
Σιτσανλή, εδώ κι εδώ.
• Μια συζήτηση για την έννοια “Πεδίο” από το “Υλικό Φυσικής-Χημείας”, εδώ.
• Για το μαγνητικό μονόπολο, από το physics4u του Δημήτρη Μιχαηλίδη, εδώ.
• Πείραμα με σωλήνα Crookes από το ΕΚΦΕ της Κω, εδώ.
• Η ανακάλυψη του ηλεκτρονίου από τον J.J. Thomson, εδώ.
43. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
43
Ερωτήσεις και Δραστηριότητες από το βιβλίο
(σελ. 170)
44. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
44
1. Τι λέμε δυναμικές γραμμές μαγνητικού πεδίου, τι ιδιότητες έχουν;
2. Τι απέδειξε και με ποιο τρόπο ο Oersted;
28. Να περιγράψετε δύο τρόπους με τους οποίους μπορούμε να
ανιχνεύσουμε την ύπαρξη μαγνητικού πεδίου.
29. Ποια η βασική διαφορά ανάμεσα στις δυναμικές γραμμές του
ηλεκτρικού και του μαγνητικού πεδίου;
30. Ποια η φυσική σημασία της έντασης του μαγνητικού πεδίου;
31. Πώς με υλικά από το περιβάλλον σας θα κατασκευάσετε μία
πυξίδα;
33. Τι θα συμβεί αν κοντά σε μία πυξίδα ενός πλοίου υπάρχει ένας
μαγνήτης ή ένας αγωγός που διαρρέεται από ρεύμα;
46. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
46
1. Όταν κόβουμε ένα ραβδόμορφο μαγνήτη σε δύο κομμάτια, τότε
Α. προκύπτουν δύο νέοι μαγνήτες.
Β. τα δύο κομμάτια που προκύπτουν παύουν να είναι μαγνήτες.
Γ. στα σημεία που κόπηκε ο μαγνήτης εμφανίζονται δύο ομώνυμοι πόλοι.
Δ. το ένα κομμάτι γίνεται μονόπολο βόρειος πόλος (Ν) και το άλλο κομμάτι
γίνεται μονόπολο νότιος πόλος (S).
2. Η περιοχή του χώρου γύρω από ένα μαγνήτη όπου εμφανίζονται
μαγνητικές δυνάμεις ονομάζεται
Α. μαγνητικό φάσμα. Β. μαγνητικές δυναμικές γραμμές.
Γ. μαγνητικό πεδίο. Δ. μαγνητικό επίπεδο.
47. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
47
Στο παραπάνω σχέδιο φαίνεται ραβδόμορφος μαγνήτης (I) που σπάει (II) σε δύο
κομμάτια (Α) και (Β) (ΙΙΙ). Οι πόλοι των μαγνητών (Α) και (Β) που προκύπτουν είναι:
Α. Μαγνήτης (Α): αριστερά Ν, δεξιά S. Μαγνήτης (B): αριστερά Ν, δεξιά S.
Β. Μαγνήτης (Α): αριστερά S, δεξιά N. Μαγνήτης (B): αριστερά S, δεξιά N.
Γ. Μαγνήτης (Α): αριστερά S, δεξιά N. Μαγνήτης (B): αριστερά Ν, δεξιά S.
Δ. Μαγνήτης (Α): αριστερά Ν, δεξιά S. Μαγνήτης (B): αριστερά S, δεξιά N.
3.
48. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
48
4. Δίνονται οι παρακάτω προτάσεις:
(α). Η μαγνητική επαγωγή είναι μέγεθος μονόμετρο.
(β). Η μαγνητική επαγωγή είναι μέγεθος διανυσματικό.
(γ). Η μαγνητική επαγωγή έχει ως μονάδα μέτρησης στο σύστημα SI το 1 Tesla.
(δ). Η μαγνητική επαγωγή έχει ως μονάδα μέτρησης στο σύστημα SI το 1 Weber.
Από τις παραπάνω προτάσεις (α), (β), (γ), (δ) σωστή(ές) είναι
Α. μόνον η (α). Β. οι (β) και (γ).
Γ. οι (α) και (β). Δ. οι (α) και (δ).
5. Η μονάδα της έντασης του μαγνητικού πεδίου στο σύστημα SI είναι το
Α. 1Α. Β. 1Τ. Γ. 1V. Δ. 1N.
49. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
49
6. Στο διπλανό σχέδιο φαίνονται οι δυναμικές γραμμές
του μαγνητικού πεδίου που δημιουργείται ανάμεσα σε δύο
ετερώνυμους μαγνητικούς πόλους.
Από το σχέδιο συμπεραίνουμε ότι:
(α). Το μαγνητικό πεδίο ανάμεσα στους δύο μαγνητικούς πόλους είναι
ανομοιογενές.
(β). Σ' ένα σημείο ανάμεσα στους δύο μαγνητικούς πόλους που βρίσκεται
εγγύτερα στο βόρειο πόλο (Ν), η ένταση του πεδίου είναι μεγαλύτερη απ' ότι
αν το σημείο βρισκόταν εγγύτερα στο νότιο πόλο (S).
(γ). Το μαγνητικό πεδίο ανάμεσα στους δύο μαγνητικούς πόλους είναι
ομογενές κι έξω από αυτούς ανομοιογενές.
(δ). Η σωστή φορά των δυναμικών γραμμών είναι ανάποδα από αυτή που
παρουσιάζεται στο σχέδιο.
Από τις παραπάνω προτάσεις (α), (β), (γ), (δ) σωστή(ές) είναι
Α. μόνο η (γ). Β. οι (γ) και (δ). Γ. οι (α), (β) και (δ). Δ. οι (α) και (δ).
50. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
50
7. Στο διπλανό σχέδιο φαίνονται οι δυναμικές γραμμές του μαγνητικού πεδίου
που δημιουργείται ανάμεσα στα σκέλη ενός πεταλοειδή μαγνήτη.
Από το σχέδιο συμπεραίνουμε ότι:
(α). Το μαγνητικό πεδίο ανάμεσα στα σκέλη του μαγνήτη είναι ομογενές.
(β). Οι δυναμικές γραμμές ξεκινούν από το ένα σκέλος του μαγνήτη και
καταλήγουν στο άλλο (είναι ανοικτές).
(γ). Η ένταση του μαγνητικού πεδίου είναι ίδια σε όλα τα σημεία ανάμεσα στα
σκέλη του μαγνήτη.
(δ). Η σωστή φορά των δυναμικών γραμμών είναι αντίθετη από αυτή που
παρουσιάζεται στο σχέδιο.
Από τις παραπάνω προτάσεις (α), (β), (γ), (δ) σωστές είναι
Α. όλες. Β. οι (α), (β) και (δ).
Γ. οι (α), (γ) και (δ). Δ. οι (β) και (δ).
51. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
51
9. Αν μια πυξίδα τοποθετηθεί παράλληλα σ' ένα ρευματοφόρο αγωγό (από
πάνω ή από κάτω), η βελόνα της πυξίδας
Α. θα προσανατολιστεί παράλληλα με τον αγωγό.
Β. θα εκτραπεί, ώστε να ισορροπήσει σε μια νέα θέση ισορροπίας.
Γ. θα περιστρέφεται συνέχεια.
Δ. δεν είναι δυνατό να προβλέψουμε πώς θα κινηθεί.
8. Οι καθοδικές ακτίνες είναι κινούμενα
Α. πρωτόνια. Β. θετικά και αρνητικά ιόντα.
Γ. νετρόνια. Δ. ηλεκτρόνια.
52. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
52
10. Στο διπλανό σχέδιο φαίνεται ραβδόμορφος μαγνήτης που
έλκει μια σιδερένια βίδα με το βόρειο (Ν) πόλο του. Τότε:
Α. Η βίδα μετατρέπεται σε προσωρινό μαγνήτη με το πάνω μέρος της να γίνεται
βόρειος (Ν) πόλος.
Β. Η βίδα μετατρέπεται σε προσωρινό μαγνήτη με το πάνω μέρος της να γίνεται
νότιος (S) πόλος.
Γ. Η βίδα δεν μετατρέπεται σε προσωρινό μαγνήτη.
Δ. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε αν η βίδα θα μετατραπεί σε προσωρινό μαγνήτη.
53. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
53
11. Οι μαγνητικές γραμμές στο εσωτερικό ενός ευθύγραμμου μαγνήτη
Α. έχουν κατεύθυνση από το Βόρειο προς το Νότιο πόλο του μαγνήτη.
Β. έχουν κατεύθυνση από το Νότιο προς το Βόρειο πόλο του μαγνήτη.
Γ. έχουν κατεύθυνση που εξαρτάται από το υλικό του μαγνήτη.
Δ. δεν υπάρχουν.
12. Όταν ένας ρευματοφόρος αγωγός ασκεί δύναμη πάνω σ' ένα μαγνήτη, τότε και
ο μαγνήτης ασκεί δύναμη στον αγωγό. Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει, επειδή ισχύει
Α. ο νόμος του Ohm (Ωμ).
Β. ο 1ος κανόνας του Kirchhoff (Κίρχοφ).
Γ. η αρχή διατήρησης του ηλεκτρικού φορτίου.
Δ. ο νόμος δράσης - αντίδρασης.
54. Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός
www.merkopanas.blogspot.gr
54
13. O επιστήμονας που παρατήρησε πρώτος τα μαγνητικά αποτελέσματα του
ηλεκτρικού ρεύματος ήταν ο
Α. Faraday (Φαραντέι). Β. Coulomb (Κουλόμπ).
Γ. Oersted (Έρστεντ). Δ. Ohm (Ωμ).
14. Ομογενές μαγνητικό πεδίο ασκεί δύναμη στα κινούμενα ηλεκτρόνια, σε
σωλήνα Crookes. Τότε αυτά
Α. κινούνται παράλληλα στις μαγνητικές δυναμικές γραμμές.
Β. έλκονται προς το μαγνητικό πεδίο.
Γ. εκτρέπονται κάθετα στις δυναμικές γραμμές του πεδίου.
Δ. αναστρέφουν την πορεία τους.