2. CH3CH2CH2CH3 βουτάνιο
ν = 4 C4H10
CH3CHCH3 μέθυλο-προπάνιο
|
CΗ3
Το βουτάνιο και το μέθυλο-προπάνιο έχουν ίδιο μοριακό τύπο και
διαφορετικό συντακτικό, άρα εμφανίζουν ισομέρεια.
Οι συντακτικοί τύποι διαφέρουν στη μορφή της ανθρακικής
αλυσίδας, και η ισομέρεια λέγεται ισομέρεια αλυσίδας.
Κων/νος Θέος,
kostasctheos@icloud.com
4. Χημικές ιδιότητες των αλκανίων
1. Καύση
CvH2V+2 + O2 → CO2 + H2Ov v+1
3v+1
2
CH4 + O2 → CO2 + H2O
C4H10 + O2 → CO2 + H2O
Κων/νος Θέος,
kostasctheos@icloud.com
5. 2. Πυρόλυση
Η πυρόλυση είναι μια θερμική διαδικασία με την οποία αλκάνια που
έχουν μεγάλο μοριακό βάρους μετατρέπονται σε μίγματα κορεσμένων
και ακόρεστων υδρογονανθράκων μικρότερου μοριακού βάρους.
Επίσης παράγονται υδρογόνο και ισομερή αλκάνια.
Γίνεται απουσία αέρα, παρουσία καταλυτών σε υψηλές θερμοκρασίες
400 - 500 °C
Έτσι παράγεται βενζίνη από βαριά κλάσματα του πετρέλαιου που δεν
είναι τόσο χρήσιμα
Κων/νος Θέος,
kostasctheos@icloud.com
6. 3. Αλογόνωση
Τα αλκάνια αντιδρούν κυρίως με Cl2 ή Br2 σε διάχυτο φως και
αντικαθίστανται σταδιακά όλα τα υδρογόνα τους από Cl ή Βr
Για παράδειγμα το αιθάνιο σε πρώτη φάση μετατρέπεται σε
χλωροαιθάνιο
+ Cl2C CH H
H H
H H
C CH Cl
H H
H H
+ HCl
Κων/νος Θέος,
kostasctheos@icloud.com
9. Χημικές ιδιότητες των αλκενίων
1. Καύση
CvH2V + O2 → CO2 + H2Ov v3v
2
C2H4 + O2 → CO2 + H2O
C3H6 + O2 → CO2 + H2O
Κων/νος Θέος,
kostasctheos@icloud.com
10. 2. Ανόρθωση του διπλού δεσμού (αντιδράσεις προσθήκης)
Τα αλκένια αντιδρούν με Η2, Br2, HX (X=Cl, Br, I), H2O και ο
διπλός δεσμός γίνεται απλός
CH3-CH=CH2 + H-H → CH3-CH2-CH3
CH3-CH=CH2 + Br-Br → CH3-CHBr-CH2Br
Ni
CCl4
Τo διάλυμα Br2/CCl4 είναι κόκκινο. Το προϊόν της αντίδρασης
είναι άχρωμο
Κων/νος Θέος,
kostasctheos@icloud.com
11. CH3-CH=CH2 + H-Βr → CH3-CH-CH3
|
Br
CH3-CH=CH2 + Η-ΟΗ →
το υδρογόνο
“προτιμά” να
συνδεθεί με
τον άνθρακα
που έχει
περισσότερα
υδρογόνα
Κανόνας του
Μαρκονικωφ
κύριο προϊόν
CH3-CH-CH3
|
ΟΗ
κύριο προϊόν
Κων/νος Θέος,
kostasctheos@icloud.com
12. 3. Πολυμερισμός
Πολλά μόρια του ίδιου αλκανίου (τα λέμε μονομερή) ενώνονται σε
κατάλληλες συνθήκες πίεσης - θερμοκρασίας και σχηματίζουν ένα
μεγαλομόριο το πολυμερές που έχει πολλαπλάσιο μοριακό βάρος
v CH=CH2
| →
A
(-CH-CH2-)v
|
A
μονομερές πολυμερές
με το γράμμα Α- συμβολίζουμε ένα από τα παρακάτω
Η-, Cl-, CH3-, C6H5-
Κων/νος Θέος,
kostasctheos@icloud.com
14. Χημικές ιδιότητες των αλκινίων
1. Καύση
CvH2V-2 + O2 → CO2 + H2Ov v-13v-1
2
C2H2 + O2 → CO2 + H2O
C3H4 + O2 → CO2 + H2O
Κων/νος Θέος,
kostasctheos@icloud.com
15. 2. Ανόρθωση του τριπλού δεσμού (αντιδράσεις προσθήκης)
Τα αλκίνια αντιδρούν με Η2, Br2, HX (X=Cl, Br, I), H2O και ο
τριπλός δεσμός μετατρέπεται αρχικά σε διπλό και μετά σε απλό
CH3-C≡CH + H-H → CH3-CH=CH2
CH3-CBr=CHBr
Ni
CCl4
→
+H2
CH3-CH2-CH3
CH3-C≡CH + Βr-Br →
+Br2
→ CH3-CBr2-CHBr2
CH3-CBr=CH2CH3-C≡CH + H-Br →
+HBr
→ CH3-CBr2-CH3
Κων/νος Θέος,
kostasctheos@icloud.com
16. CΗ≡CH + H-OH → CH2=CH-ΟΗ
ασταθής
CH3-C=CH2
I
OH
ασταθής
Ηg, HgSO4
H2SO4
→ CH3-CH=Ο
CH3-C≡CH + Η-ΟΗ → →
Με το νερό παρουσία Hg, HgSO4, H2SO4 τα αλκίνια σχηματίζουν αρχικά
ασταθείς ενώσεις (τις ενόλες) και στη συνέχεια καρβονικές ενώσεις.
Το αιθίνιο σχηματίζει την αιθανάλη και όλα τα υπόλοιπα κετόνες
Ηg, HgSO4
H2SO4
CH3-C-CH3||
O
Κων/νος Θέος,
kostasctheos@icloud.com
17. 3. Υποκατάσταση
Τα αλκίνια που έχουν τον τριπλό δεσμό στην άκρη (1-αλκίνια)
αντιδρούν με Na ή K και το υδρογόνο υποκαθίσταται από τα
μέταλλα (το υδρογόνο χαρακτηρίζεται ως όξινο)
CH3-C≡CH + Νa → CH3-C≡CNa + 1/2 H2↑
Το αιθίνιο έχει δύο όξινα υδρογόνα
CH≡CH + Νa → CH≡CNa + H2↑
Κων/νος Θέος,
kostasctheos@icloud.com
CH≡CH + 2 Νa → ΝaC≡CNa + H2↑
