Deze presentatie focust zich op de duurzame ontsluiting van beelden. Het project in kwestie streeft de blauwdruk voor de ontwikkeling van een beeldenhub na. Een beeldenhub is het deel van een beeldbank dat ervoor zorgt dat de beelden duurzaam toegankelijk zijn voor hergebruik.
13. 13
COLLECTION DATA
Descrip ve, technical,
administra ve (meta)data
stored in and managed
through collec on
management systems,
DAM’s, URL resolvers, API’s,
use case
PERSISTENT
URI’s
DATAHUB FOR MUSEUMSMa hias Vandermaesen
ma hias.vandermaesen@vlaamsekunstcollec e.be
DATA MANAGER
• Acts as a gatekeeper.
• Maintains collection
data.
• Responsible for the
publication of
collection data.
RESTful API’s
objectname
http://
vocab.getty.edu/
aat/300033799
use case
NEW INSIGHTS
THROUGH
VISUALISATIONS
use case
DIGITAL MIND-SET
IN MUSEUMS
artwork
http://
collectievlaamsege
meenschap.be/
collectie/work/id/
1856
data
http://kmska.be/
collectie/work/data/
1856
image
http://kmska.be/
collectie/work/
representation/1856
image
http://lukasweb.be/
collectie/work/
representation/1856
data
http://
collectievlaamsege
meenschap.be/
collectie/work/data/
1856
creator
http://viaf.org/
viaf/312406452/
place
http://
www.geonames.o
rg/2797656/
DATAHUB
use case
ENRICHMENT THROUGH
LINKED DATA
DATA INGEST
DATA RETRIEVAL
use case:
TARGET SPECIFIC AUDIENCES
THROUGH END-USER
APPLICATIONS
use case:
SHARE DATA THROUGH
EXTERNAL AGGREGATORS
LOCKED DATA
• Cultural ins tu ons as drivers
for the expansion of knowledge
and crea vity.
• Accessible data and innova ve
on line technologies are a key
condi on.
• But! Lack of an overall digital
mind-set.
• Vast quan es of contextual
data remain locked in
repositories.
Phase 1 (2016)
•Design of an universal model architecture for a datahub.
•The development of an open source datahub framework
package.
•Foster a community of developers and users of the
so ware.
•The deployment of a reference implementa on in the
three Flemish fine art museums.
COLLABORATION
• Collabora on is a good
strategy.
• Sharing knowledge and
resources enrich the scope
of complex digital projects.
• A prac cal hands-on and
cross-disciplinary approach
further ensures mee ng
project goals.
THE DATAHUB PROJECT
• In 2013 Flemish Art Collec on and
Contemporary Arts Heritage
Flanders, asked PACKED to analyze
the data flows in seven museums
Ghent, Antwerp, Ostend and Bruges.
• A mutual workplan was dra ed to
shape current architecture of
services and systems.
• In 2015 the partners started to work
on the last phase of this trajectory: a
joint datahub architecture
scheduled to be released as an open
source project.
PROJECT IMPACT
•Lower the bar for museums to connect their data with modern technologies
in a durable fashion.
•Flexible reuse of collec on data when targe ng a diverse, interna onal
audience or specific niches.
•Give museums fine-grained control based on a transparent licensing model.
•A major improvement in accessibility of data curated by Flemish museums.
•Close the gap between so ware developers and the cultural heritage domain.
RICH
REUSABLE
DATA IN OPEN
FORMATS
(LIDO XML,
JSON, …)
DISH 07.12.2015
Alina Saenko
alina@packed.be
Phase 2 (2017)
•Community driven improvement of the so ware
package.
•Expanding the community on an interna onal level.
•Establish durable maintenance of the so ware.
•Integrate 4 Flemish contemporary art museums in a
datahub implementa on.
PROJECT PLAN 2016 – 2017:
RESOLVER SERVICE
External authorities
• Wikidata
• VIAF
• Iconclass
• GeoNames
• Getty Vocabularies: LOD
14. BLAUWDRUK GEDISTRIBUEERD
BEELDBEHEER
Waarom?
• musea in rol van online kennisbron
• toegang tot betrouwbare en actuele informatie
• permanent beschikbaar
• makkelijk vindbaar
• makkelijk (her)bruikbaar
>> dmv verbetering van back office taken
15. BLAUWDRUK GEDISTRIBUEERD
BEELDBEHEER
• shift naar beeldbeheer
• doorlichting: problemen met beelden
• verspreiding
• terugvindbaarheid
• manueel werk
• beperkte online ontsluiting
• geen overkoepelende visie
19. API?
• commando’s en definities waarmee computerprogramma’s
met elkaar kunnen communiceren
• koppelstuk
• verschillende systemen met elkaar laten praten
• protocol
• doel: gestandaardiseerd protocol voor de automatisering
van de uitwisseling van digitale beelden
26. IMPACT
kosten- en tijdsefficiënt werken
• minder verspreide bewaring en opslagkosten
• vindbaarheid
• eenvoudiger te integreren in webapplicaties
• consolidering operationele kosten
• schaalvergroting
27. IMPACT
Effectiever gebruik van beelden
• zichtbaarheid
• toegankelijkheid
Onafhankelijker van leveranciers en technologie
• eenvoudiger veranderen van dienstenleverancier
• meer controle over online verspreiding van beelden
29. TIMING
• november 2016 – april 2017
• inventaris van standaarden, tools en best practices
• pilootprojecten
• blauwdruk
• plan van aanpak voor de realisatie van beeldenhubs
wie is packed?
opgericht in 2006 als een samenwerkingsverband: kunst op elektronische en digitale dragers
sinds 2011 erkend als expertisecentrum voor digitaal erfgoed
expertise m.b.t. digitaal erfgoed opbouwen, hertalen en ter beschikking stellen
ICT-processen: creatie, catalogisering, opslag, online toegankelijk maken, uitwisseling
ook beleid: in organisatie, en bij overheden
brede cultureel-erfgoedveld
sinds 2013 ook terug kunstensector
projecten, maar ook loketfunctie
Wij moeien ons met VIAA
vandaag vertel ik jullie meer over het project blauwdruk gedistribueerd beeldbeheer dat we lopen hebben in opdracht van de Vlaamse Overheid.
Het project focust zich op de duurzame ontsluiting van beelden.
En streeft de blauwdruk voor de ontwikkeling van een beeldenhub na. Een beeldenhub is het deel van een beeldbank dat ervoor zorgt dat de beelden duurzaam toegankelijk zijn voor hergebruik
Het doel is om te komen tot een gedistribueerd netwerk van beeldenhubs om de vindbaarheid en uitwisselbaarheid van beelden tussen verschillende musea onderling en met dienstenverleners en ontwikkelaars te vereenvoudigen. Beelden worden op een standaardwijze uitgewisseld.
Het past in het traject dat we al met de samenwerkingsverbanden VKC, CAFH en Lukas lopen hebben sinds 2013-2014
In 2013-2014 werd op vraag van de samenwerkingsverbanden VKC, CAHF en Lukas een doorlichting gehouden van de verschillende musea die deel uitmaken van CAHF en VKC, en van de digitale collecties van Lukas
het resultaat hiervan was:
- inventaris van de belangrijkste uitdagingen met betrekking tot duurzame bewaring en ontsluiting van de digitale collecties
actieplan om de infrastructuur van de betrokken collecties te verbeteren
hieruit kwamen verschillende projecten voort.
project persistente identificatie: ruim 34.000 kunstwerken, hun vervaardigers, objectnamen, dateringen en bewaarinstellingen werden geïdentificeerd met een persistente URI. een PID is een persistente link. een link die altijd moet verwijzen naar die bron en die als online inventarisnummer gebruikt kan worden. het is dus een uniek webadres die verwijst naar die bron. het gaat linkrot tegen en biedt gebruikers de mogelijkheid om duurzaam naar uw online bron te verwijzen.
het leuke hieraan is dat ze ook de mogelijkheid geven om verschillende bronnen met elkaar te linken
een andere stap was het publiceren van gegevens van kunstwerken als linked open data. Data werd gepubliceerd op Wikidata. = achterliggende databank die de platformen van Wikimedia/Wikipedia voedt. Op deze manier werden de data vrijgemaakt voor hergebruik, zijn ze gestructureerd en zijn ze toegankelijk via Wikidata. Data van 27.000 kunstwerken werden op deze manier gepubliceerd.
duurzame koppelingen (2016): nog een stap verder. buiten de musea. d.m.v. persistente URI’s worden collecties uit de museum-, archief- en bibliotheeksector met elkaar verweven en verbonden
datahub (2016). De ontwikkeling van een virtuele draaischijf voor de uitwisseling en publicatie van museumdata op een open, gestandaardiseerde en betrouwbare manier zodat de data beter toegankelijk gemaakt worden voor hergebruik.
via PIDS konden verschillende gegevens over kunstwerken duurzaam met elkaar gekoppeld worden.
Via Pids kunnen data ook verrijkt worden met externe authorities, zoals Wikidata, VIAF, RKDartists
publicatie op Wikidata. Gepubliceerd als CC0 (rechtenvrij). Gebruikers kunnen vrij deze data gebruiken.
datahub --> uitwisselen van data op een uniforme manier met verschillende applicaties
dit waren allemaal projecten die gefocust waren op datakwaliteit. met de beeldenhub verschuift de focus naar beelden. Ook de beeldenhub past in het traject dat we hebben met de kunstmusa. projecten vornen nl. 1 geheel.
Wat is het idee achter al deze projecten? Vroeger zagen de musea zichzelf als bewaarders en bewakers van collecties en de informatie hierover. Die perceptie is nu aan het veranderen. We leven nu echter in een informatie- en beeldencultuur waarin mensen verwachten dat ze betrouwbare informatie op het web kunnen verkrijgen. De nieuwe rol die musea nu zouden moeten opnemen is de rol van iemand die de kennis en creativiteit van onderzoekers en het brede publiek mogelijk maakt. Het web biedt nieuwe mogelijkheden en het publiek vraagt naar meer data en online bronnen die vrijstaan van instellingen. met deze projecten willen we aantonen dat musea een betrouwbare bron van informatie kunnen zijn zonder dat je hiervoor spectaculaire applicaties moet ontwikkelen. door verbetering van de processen in de back office kun je de duurzame toegankelijkheid tot data verbeteren.
Bij de beeldenhub komt de shift dan van musea naar betrouwbare leverancier van beelden over zijn kunst- of erfgoedcollectie. naast een betrouwbare bron van informatie, kunnen collecties op deze manier een betrouwbare bron van beeldmateriaal over hun collectie zijn.
uit de doorlichting van de VKC en CAHF musea bleek dat er ook veel problemen en tekortkomingen met beelden zijn:
beelden zitten verspreid over verschillende computersystemen: in eigen huis op servers en harde schijven, bij Lukas, bij provinciale of gemeentelijke beeldbanken
er wordt veel manueel werk uitgevoerd om beelden beschikbaar te stellen aan derden: beelden moeten gezocht worden, op een harde schijf geplaatst worden om te versturen naar een ontwikkelaar. ook in Lukas wordt er veel manueel werk verricht: ht manueel hernoemen van bestanden, het manueel overbrengen van de beelden van de harde schijf die de fotograaf stuurt naar de eigen systemen, etc.
beelden worden slechts beperkt online ontsloten.
er is geen overkoepelende visie voor het gebruik van beeldbanksystemen. wanneer organisaties willen overstappen naar een ander systeem, blijkt dat er geen exitprocedures zijn om eenvoudig van leverancier te wisselen.
Met de beeldenhub willen we deze problemen oplossen.
Ons doel: gebruik van een gestandaardiseerd protocol voor de automatisering van de uitwisseling van digitale beelden in publieke kunstcollecties;
Uit wat bestaat zo’n beeldenhub?
API om beelden dynamisch in webtoepassingen te integreren
mogelijkheid tot persistente identificatie van beelden
mogelijkheid tot het voorzien van beelden van metadata om beelden doorzoekbaar te maken
mogelijkheid om het gebruik van beelden te meten via logging wie gebruikt wanneer mijn beelden en waarvoor?
mogelijkheid om de toegang tot beelden te beheren rechten op beelden; wie mag welke beelden zien; integratie gelaagd licentiemodel om de toegang tot beelden te bepalen.
Dus wat doen we niet? maken van beeldbank. we ontwikkelen zelf geen nieuw systeem. er bestaat namelijk al voldoende software en tools om in deze diensten te voorzien. De blauwdruk beperkt zich tot de aspecten van een doorsnee beeldbank die relevant zijn voor de duurzame ontsluiting van beelden.
Wat we wel maken is een blauwdruk van een beeldenhub. een beeldenhub is het deel van de beeldbank die ervoor zorgt dat de beelden duurzaam toegankelijk zijn voor hergebruik. wat we dus maken is een soort van blokkendoos met verschillende componenten en bouwplannen die je tonen hoe je van deze blokjes een beeldenhub kan ontwikkelen.
—> belangrijk in deze opstelling is de beschikbaarheid van een of meerdere API’s
wat is een API?
verkorte vorm voor application programming interface
dit is geen fysieke interface, je kan het niet zien
het zijn definities of commando’s op basis waarvan een computerprogramma kan communiceren met een ander computerprogramma
je kan op deze manier verschillende systemen met elkaar laten praten.
open data worden bijvoorbeeld via een API ter beschikking gesteld aan gebruikers, bv. ontwikkelaars
een API communiceert dmv een protocol = een taal waarmee systemen met elkaar communiceren. doordat de systemen elkaars taal kunnen spreken, kunnen ze met elkaar praten.
communicatie verloopt pas vlot en makkelijk als we allemaal dezelfde taal kunnen spreken en begrijpen. Als we beslissen om een standaardtaal in te stellen en deze allemaal te spreken. Als systemen praten, maar de een spreekt bvb Engels, de andere Duits, nog een Frans en de ander Arabisch, dan is het moeilijk om duidelijk met eklaar te communiceren. maar als we beslissen om allemaal dezelfde taal te spreken, bv. het Engels, dan verloopt de communicatie veel vlotter.
in het project beeldenhub willen we komen tot een standaardprotocol: een gemeenschappelijke taal waarmee alle musea hun beelden kunnen uitwisselen. gebruikers van beelden hebben op deze manier toegang tot een grote hoeveelheid beelden waarvoor ze maar 1 protocol moeten kennen.
voordeel van een API
stel, je wil een beeldbank maken
wat doe je nu?
je stelt een lastenboek op met de vraag aan een beeldbankleverancier om u een beeldbank te geven die bestaat uit een databank waarin beelden steken en beheerd worden + een website waarop mensen naar die beelden kunnen kijken.
wat is het nadeel? beeldbank en website vormen 1 geheel. als je je website niet meer mooi vindt, dan kan je niet iedere ontwikkelaar er een nieuwe website op laten bouwen. hij geraakt immers niet aan uw beelden. die zitten opgesloten in uw beeldbanksysteem.
Daarnaast is niet iedere beeldbanksysteembouwer goed in het bouwen van websites en vice versa
Voorbeeld van Lukas:
Lukas heeft mooie beelden van mij.
Het antwoord is neen.
Stel dat Lukas een API heeft, dan zou het er zo kunnen uitzien:
Collecties/musea hebben over een netwerk toegang tot hun beelden in het systeem van Lukas. Beelden kunnen geïntegreerd worden in beeldbanken van de musea. En de mooie beelden van bij Lukas kunnen hier ook in gezet worden.
Lukas hoeft dus ook niet meer beelden op een harde schijf te zetten (of cd-r of op welke manier dat nu gebeurt) om ze te versturen. Ze kunnen rechtstreeks vanuit het systeem van Lukas benaderd worden. Er wordt gebruik gemaakt van een gedeelde infrastructuur.
Wanneer er een website gebouwd wordt, hoeven er ook geen harde schijven naar een ontwikkelaar gebracht worden. Die kunnen nu de beelden benaderen via de API.
Of het kan er ook zo uitzien. Een centrale beeldenhub waarop verschillende applicaties gebouwd worden.
Of het kan nog verder gaan. Je kan je digitale infrastructuur verder blijven uitbouwen en laten communiceren dmv die API
Er kan een koppeling komen met het collectiebeheersysteem: data van het kunstwerk gekoppeld met de data van de beelden
Of via een e-depot die zorgt voor de digitale archivering van de beelden en metadata.
het voordeel aan een API is dat je je beeldbanksysteem jaren kunt behouden (heeft ongeveer een levensduur van 10 jaar) en dat je je website veel regelmatiger kan vervangen. websites verouderen nl. veel sneller dan beeldbanksystemen.
Je kan een DAM-systeem kopen bij een leverancier die daar erg goed in is en je website laten bouwen door een leverancier die daar erg goed in is. Je hoeft ze maw niet meer samen te kopen en kan veel vernieuwendere applicaties maken.
je kan ook verschillende websites op dat ene beeldbanksysteem bouwen
je kan extra componenten toevoegen en vervangen aan het systeem.
je maakt je onafhankelijk van softwareleverancier
Minder verspreide bewaring van beelden. Door CMS-systemen /websitesystemen te laten inpluggen op de beeldenhub, kunnen meerdere websites gebruikt worden op basis van een beeldenhub en is er minder opslagruimte voor beelden nodig besparing op opslagkosten.
Door websites en CBS beelden op een geautomatiseerde manier beelden uit beeldenhubs te halen, moeten er minder afzonderlijke beeldmodules voor al die systemen ontwikkeld worden
Bij een goed DAM-systeem zijn beelden zijn eenvoudiger terug te vinden, waardoor museummedewerkers minder tijd moeten verspillen aan het zoeken naar beelden of naar het omzetten van beelden naar verschillende raadplegingsformaten
Door op deze manier te werken zijn er ook minder operationele kosten, bv. voor de opslag van beelden, de hosting van beelden, etc.
Door gebruik van een gestandaardiseerd protocol hebben ontwikkelaars zelf ook minder tijd nodig om beelden te integreren in webapplicaties
Door gebruik van een gemeenschappelijk protocol zijn er schaalvoordelen mogelijk door het centraliseren van bepaalde diensten voor beeldbeheer; bv. beeldenhubs kunnen aansluiten op een digitaal depot voor de archivering van beelden.
Eenvoudigere integratie van beelden in webapplicaties op een goedkopere en eenvoudigere manier bevordering hergebruik van beelden
Op deze manier worden collecties zichtbaarder voor het grote publiek
Onderzoekers en ontwikkelaars hebben op deze manier ook toegang tot een grote hoeveelheid aan beelden door gebruik te maken van een protocol
Door loggingsmogelijkheden is het ook mogelijk om als museum inzicht te hebben in wie de beelden gebruikt en waarvoor op deze manier kan je beter inzetten op de noden van het publiek
Onafhankelijkheid van software en leveranciers
Eenvoudiger om over te schakelen naar een andere dienstenleverancier.
Minder afhankelijk van bepaalde softwaresystemen
Op deze manier heb je meer controle over de verspreiding van beelden
Als museum toon je je aan het grote publiek als een betrouwbare bron van goed beeldmateriaal mbt je collectie.
Musea versterken hun rol als kennisbron mbt het kunst- en erfgoedpatrimonium van Vlaanderen
Door beelden als linked open data vrij te geven, nemen musea een voorbeeldrol op het in cultureel-erfgoedveld en wordt het hergebruik van beelden bevorderd.
Musea verspreiden best practices mbt beeldbeheer die andere organisaties in het cultureel-erfgoedveld kunnen inspireren of die een hefboom kunnen vormen om beeldenhubs toe te passen in andere sectoren, zoals de bibiotheek en archiefsector.
Pilootprojecten op basis van loketvragen die we binnengekregen hebben de afgelopen maanden mbt beeldbeheer en beeldbanken. Pilootprojecten met verschillende organisaties: gaande van kleine erfgoedcellen tot grotere musea. Ook Lukas is een pilootproject binnen het project Blauwdruk gedistribueerd beeldbeheer.
Waarom? Blauwdruk moet realistisch zijn en moet toepasbaar zijn op verschillende scenario’s en situaties van erfgoedorganisaties in Vlaanderen:
- Organisaties die al een beeldbank hebben
Organisaties die gebuik maken van een beeldbank van de gemeentes, steden, provincies
Organisaties die nog geen beeldbank hebben
Kleine organisaties zonder eigen ICT-dienst
Grotere organisaties die wel een eigen ICT-dienst hebben
Etc.
Daarnaast ook de bedoeling om een plan van aanpak te hebben om zoiets als de beeldenhub uit te rollen over Vlaanderen. Musea kunnen hierbij een voorbeeldrol spelen voor andere organisaties in het cultureel-erfgoedveld.