3. Keperluan Sistem Pengangkutan dalam organisma
Setiap sel memerlukan oksigen untuk
respirasi sel dan nutrient untuk mendapatkan
tenaga.
Karbon dioksida dan bahan kumuh lain yang
dihasilkan oleh sel perlu disingkirkan ke
persekitaran luar.
Proses membawa oksigen, nutrient dan
bahan keperluan lain dari persekitaran luar
masuk ke dalam sel adalah secara resapan.
Proses menyingkirkan bahan kumuh daripada
sel juga adalah secara resapan.
4. Sistem Pengangkutan dalam organisma ringkas
Organisma ringkas seperti organisma unisel
tidak mempunyai sistem pengangkutan yang
khusus.
Bahan keperluan sel seperti oksigen dan
nutrient masuk terus ke dalam sel secara
resapan melalui membrane sel.
Bahan kumuh seperti karbon dioksida juga
disingkirkan keluar dari sel ke persekitaran
luar secara resapan melalui membrane sel.
Amoeba
Paramesium Klamidomonas
5. Sistem Pengangkutan dalam Organisma Kompleks
Organisma kompleks seperti manusia, haiwan vertebrata dan
tumbuhan multisel mempunyai sistem pengangkutan yang khusus.
Proses pertukaran bahan keperluan sel dan bahan kumuh antara
organisma kompleks dengan persekitaran luar(secara resapan)
berlaku secara perlahan dan tidak menyeluruh kerana isipadu
organisma kompleks adalah besar.
Melalui sistem pengangkutan yang khusus ini, oksigen dan nutrient
dapat diangkut ke semua sel badan dalam organisma kompleks serta
dapat menyingkirkan bahan kumuh dari semua sel badan ke
persekitaran luar.
6. Kepentingan Fungsi Sistem Pengangkutan dalam Manusia
Mengangkut bahan keperluan sel untuk
menjalankan proses hidup dalam organisma.
Untuk menghasilkan
tenaga melalui respirasi
sel
Untuk menyingkirkan
bahan kumuh yang
bertoksik keluar dari
badan.
8. Sistem Peredaran Darah Haiwan Vertebrata
REPTILIA
Ventrikel
Atrium
Kapilari sistemik
Kapilari darah
9. Sistem Peredaran Darah Haiwan Vertebrata
IKAN
Ventrikel
Atrium
Kapilari sistemik
Kapilari darah
10. Sistem Peredaran Darah Haiwan Vertebrata
AMFIBIA
Ventrikel
Atrium
Kapilari sistemik
Kapilari pulmokutaneous
11. Sistem Peredaran Darah Haiwan Vertebrata
MAMALIA DAN BURUNG
Ventrikel
Atrium
Kapilari sistemik
Kapilari pulmonari
12. Perbandingan Sistem Peredaran Darah Haiwan Vertebrata
Ciri-ciri Reptilia Ikan Amfibia
Jenis sistem
peredaran
Sistem peredaran
tertutup dan tidak
lengkap
Sistem peredaran
darah tertutup dan
tunggal
Sistem peredaran
tertutup dan tidak
lengkap
Bilangan ruang
dalam jantung
3 (Dua atrium dan
satu ventrikel)
2 (Satu atrium dan
satu ventrikel)
Keburukan
Percampuran darah
beroksigen dan
terdeoksigen
Darah mengalir
perlahan ke
bahagian badan
Fungsi
Kurang lengkap.
(Terdapat
percampuran
darah beroksigen
dan darah
terdeoksigen dalam
ventrikel)
Tiada
Mamalia&buru
Tiada
Sistem pereda
tertutup
3 (Dua atrium dan
satu ventrikel)
4 (Dua atrium d
dua ventrike
Percampuran darah
beroksigen dan
terdeoksigen
Kurang lengkap.
(Terdapat
percampuran darah
beroksigen dan darah
terdeoksigen dalam
ventrikel)
Lengkap. (Tia
percampuran d
beroksigen da
darah terdeoks
dalam ventrik
Persamaan: Terdiri daripada satu sistem yang membolehkan darah sentiasa mengalir di
dalam salur darah secara berterusan melalui jantung yang mengepam darah ke seluruh
badan kembali ke jantung.
13. Sistem Peredaran Darah Manusia
Kepentingan Jantung
Aorta
Atrium kanan
Ventrikel kanan
Atrium kiri
Ventrikel kiri
1. Mengangkut bahan-bahan penting yang diperlukan oleh tubuh.
2. Menyingkir bahan-bahan kumuh daripada badan.
Melibatkan peredaran darah yang dipam oleh jantung ke seluruh bahagian badan dan
salur darah yang khusus iaitu arteri, kapilari dan vena.
14. Sistem Peredaran Darah Manusia
Struktur dan Fungsi Jantung Manusia
Struktur keratan membujur jantung manusia
15. Ventrikel kanan
Mengepam darah
terdeoksigen daripada
jantung ke peparu.
Sistem Peredaran Darah Manusia
Struktur Jantung Manusia dan peredaran Darah Melalui Jantung
Vena kava
Membawa darah
terdeoksigen daripada sel
badan ke jantung
Vena pulmonari
Membawa darah beroksigen
dari peparu ke jantung
Atrium kanan
Mengandungi darah
terdeoksigen
Injap trikuspid
Menghalang darah mengalir
kembali ke ventrikel kanan
Septum
Memisahkan bahagian kiri
dan kanan jantung
Ventrikel kiri
Mengepam darah
beroksigen ke semua
bahagian badan kecuali
peparu.
Atrium kiri
Mengandungi darah
beroksigen
Arteri Pulmonari
Menghantar darah
terdeoksigen daripada
jantung ke peparu.
Aorta
Menghantar darah
beroksigen ke semua
bahagian badan
17. Peredaran Darah Dalam Tubuh Manusia
Vena kava
Atrium
kanan
Injap
triskuspid
Ventrikel
kanan
Injap sabit
Injap
bikuspid
Atrium kiri
Vena
pulmonari
Peparu
Arteri
pulmonari
Ventrikel
kiri
Injap sabit Aorta Seluruh bahagian badan
18. Sistem Pengangkutan Dalam Manusia
Topik 2 Sistem Peredaran Darah Manusia dan Pengangkutan
Salur Darah
Darah
beroksigen
Darah
terdeoksigen
Arteri
Vena
Kapilari
19. Struktur dan Fungsi Salur Darah Utama
Ciri-ciri
Struktur dan Fungsi arteri, kapilari dan vena
Arteri Vena Kapilari
Keratan rentas
Injap
Tiada kecuali arteri
pulmonari
Ada Tiada
Tekanan darah Sangat tinggi Rendah Sangat rendah
Kadar aliran darah Laju Perlahan Sangat perlahan
Jenis darah
dihantar
Darah beroksigen
(kecuali arteri
pulmonari)
Darah terdeoksigen
(kecuali vena
pulmonari)
Darah beroksigen dan
darah terdeoksigen
Fungsi
Membawa darah
beroksigen dari
jantung ke seluruh
bahagian badan
Membawa darah
terdeoksigen dari
semua bahagian
badan ke jantung
Menghubungkan arteri
dan vena,
membenarkan
pertukaran bahan
antara sel darah dan
Lumen
kecil Lumen
besar
Lumen
sangat
kecil
Nadi Ada Tiada Tiada
20. Sistem Peredaran Darah Ganda Dua
Laluan Aliran Darah di dalam Sistem Peredaran
Kapilari
Vena
Arteri
Jantung
Peredaran
pulmonari
Peredaran
sistemik
21. Darah
beroksigen
Sistem Pengangkutan Dalam Manusia
Perbandingan Antara Darah
Beroksigen dan Darah
Terdeoksigen
Darah
terdeoksigen
Kepekatan Oksigen
Tinggi Rendah
Kepekatan Karbon
dioksida
Rendah Tinggi
Warna darah
Merah terang Merah gelap
Salur darah yang
membawa
Dibawa oleh semua arteri
kecuali arteri
pulmonari
Dibawa oleh semua vena
kecuali vena
pulmonari
Tempat diangkut
Dibawa dari jantung ke
semua bahagian
badan
Dibawa dari semua
bahagian badan ke
jantung
Kelajuan dan
tekanan
Mengalir laju di bawah
tekanan tinggi
Mengalir perlahan di
bawah tekanan
rendah
Mengangkut oksigen ke
semua tisu
Menyingkirkan karbon
dioksida dari semua
tisu badan
Fungsi
Terdiri daripada 55% plasm
dan 45% sel darah
22. Denyutan Jantung
• Berlaku semasa ventrikel mengendur dan injap
sabit pada aorta dan arteri pulmonari tertutup.
• Bunyi ‘dub’ dihasilkan.
• Distolik- bacaan tekanan darah yang masuk ke
jantung.
DIASTOL
• Berlaku semasa ventrikel mengencut dan injap
trikuspid dan bicuspid tertutup.
• Bunyi ‘lup’ dihasilkan.
• Sistolik- bacaan tekanan darah yang keluar dari
jantung.
SISTOL
23. PENGUKURAN TEKANAN DARAH
Tekanan darah - tekanan yang dikenakan
terhadap pembuluh arteri semasa peredaran
darah disebabkan oleh denyutan jantung.
Tekanan darah diukur menggunakan alat
sfigmomanometer.
Bacaan tekanan darah yang normal
120 (Sistol) / 75 (diastol)
Kategori tekanan
darah tinggi
Tekanan darah
sistolik(mmHg)
Tekanan darah
diastolic(mmHg)
Optima <120 < 80
Normal < 130 < 85
Normal tinggi 130-139 85-89
Tekanan darah
tinggi Peringkat 1
140-159 90-99
160-179 100-109
> > 180 > >110
Tekanan darah
tinggi Peringkat 2
Tekanan darah
tinggi Peringkat 3
24. KADAR DENYUTAN NADI
Denyutan nadi – pergerakan turun naik yang
dapat dirasai pada arteri akibat daripada
denyutan jantung.
Hanya dapat dirasai di pergelangan tangan
dan di leher sahaja.
Antara situasi yang meningkatkan kadar
denyutan nadi:
-Menjalani aktiviti fizikal
-Berada dalam keadaan yang mencemaskan
Lelaki normal: 70-72
denyutan/minit
Perempuan normal:
78-82 denyutan/minit
Saiz jantung
perempuan yang lebih
kecil mempengaruhi
kadar degupan yang
tinggi.
Jantina Umur
Kadar denyutan
nadi bagi belia ialah
200 denyutan per
minit.
Kadar denyutan
bagi warga emas
semakin berkurang
kerana faktor usia.
Kesihatan Badan
Individu yang sihat
mempunyai kadar
denyutan nadi yang
rendah ketika rehat
Ini menjadikan
jantung lebih cekap
untuk mengepam
lebih banyak darah
dalam setiap
denyutan.
Faktor-faktor yang
mempengaruhi kadar
denyutan nadi
25. Kepentingan Mengekalkan Jantung yang Sihat
Mengelakkan penyakit
jantung
Memastikan sel badan
mendapat bekalan oksigen
dan nutrien yang cukup
27. Darah Manusia
Pengenalan Kepada Darah
Manusia
Terdiri daripada sel darah dan platlet terampai dalam cecair yang
dipanggil plasma
Sel darah merah = 45% daripada isi padu darah
Plasma = 55% daripada isi padu darah
Sel darah putih dan platlet = (< 1%)
Plasma darah terdiri daripada kira-kira 90% air dan 10% bahan
terlarut mengalir ke seluruh bahagian badan.
Bahan terlarut tersebut termasuklah nutrient, gas karbon dioksida,
enzim, hormon dan bahan kumuh.
Komponen darah lazimnya diasingkan dengan menggunakan kaedah emparan.
28. Darah Manusia
Komponen Darah dan Fungsinya
Plasma
• Cecair kuning
pucat
Sel darah dan
platlet =
• 90% air
• 10% bahan larut
seperti nutrien,
garam mineral,
protein darah dan
hormon
1 cm3
darah
mengandungi
5 000 000 000 Sel darah
merah
8 000 000 Sel darah putih
250 000 000 Platelet
• Tiada nukleus
• Bentuk: cakera dwicekung
• Mengangkut oksigen
• Mempunyai nukleus
• Bentuk tidak tetap
• Melindungi badan
daripada penyakit
• Dihasilkan di sumsum
tulang
• Tiada nukleus
• Membantu pembekuan
darah, memperbaiki sel
rosak
• Membawa bahan
larut
29. Darah Manusia
Antigen dalam sel darah merah
• Darah manusia dikelaskan kepada empat kumpulan darah iaitu A, B, AB dan
O mengikut jenis antigen dalam sel darah merah.
Pengelasan kumpulan darah manusia
30. Antibodi dalam Plasma Darah
• Plasma darah mengandungi antibodi.
• Jenis antibodi yang wujud dalam plasma darah ialah antibodi Anti-A dan
antibodi Anti-B.
Jenis Darah
Jenis antigen
(Di permukaan sel darah merah)
Jenis antibodi
( Dalam plasma darah)
A A Anti-B
B B Anti-A
AB A dan B -
O - Anti-A dan Anti-B
• Antibodi akan menyerang antigen yang sepadan dengannya dan
menyebabkan penggumpalan darah berlaku.
• Hal ini boleh menyebabkan kematian.
Buat rumusan daripada jadual
di atas
31. Darah Manusia
Kumpulan Darah dan Kesesuaian Tranfusi Darah
• Darah manusia dikelaskan kepada 4 kumpulan iaitu A,
B, AB dan O
Keserasian Kumpulan Darah yang
Berlainan
A B AB O
B
AB
O
Kumpulan
darah penderma
Kumpulan darah
penerima
A
Sesuai
Tidak sesuai
32. Proses pemindahan darah daripada penderma kepada penerima di panggil
transfusi
Darah Manusia
Kepentingan Menderma Darah
Menyelamatkan nyawa
Membantu pesakit
34. Sistem Pengangkutan Di Dalam Tumbuhan
Tumbuhan pada waktu pagi
Transpirasi
Tumbuhan pada waktu tengahari
Apa terjadi apabila
tumbuhan layu?
Tumbuhan kehilangan air
Transpirasi
Proses di mana tumbuhan
kehilangan air dalam bentuk
wap air daripada daun ke
persekitaran
35. Stoma Tertutup
Stoma tertutup pada waktu malam
untuk mengurangkan kehilangan air
melalui proses transpirasi.
Sistem Pengangkutan Di Dalam Tumbuhan
Proses di mana tumbuhan kehilangan air dalam bentuk wap air
daripada daun ke persekitaran secara penyejatan.
Transpirasi
Stoma Terbuka
Stoma terbuka pada waktu siang
untuk membenarkan pertukaran gas
karbon dioksida dan oksigen.
Sel pengawal melengkung
Stoma
terbuka
Sel
epidermis
Sel pengawal lurus
Stoma
tertutup
Daun merupakan bahagian tumbuhan yang menjadi tempat berlakunya
kehilangan air yang banyak mellaui proses transpirasi.
36. Sistem Pengangkutan Di Dalam Tumbuhan
Sistem Pengangkutan di dalam
Tumbuhan
Terdiri daripada satu lapisan sel epidermis tunggal yang menyaluti kedua-dua
permukaan atas dan bawah daun, iaitu epidermis atas dan epidermis bawah.
Epidermis
atas
Epidermis
bawah
Stoma
Keratan rentas daun
Keratan rentas batang
Empulur
Floem
Xilem
Epidermis
Keratan rentas akar
Epidermis
Endodermis
Floem
Xilem
Sel epidermis merembeskan kutikel berlilin yang menyaluti permukaan luar daun
untuk mengurangkan kehilangan air secara transpirasi.
Kutikel
37. Sistem Pengangkutan Di Dalam Tumbuhan
Kehilangan air daripada tumbuhan dalam bentuk cecair melalui
hidatod yang sentiasa terbuka pada pinggir daun.
Pelembakan (Gutasi)
Gutasi lazimnya berlaku pada waktu malam atau ketika kelembapan
udara yang tinggi.
Gutasi tidak sama
dengan titisan embun.
Titisan embun
terbentuk daripada
proses kondensasi
wap air di atmosfera
kepada air.
38. Sistem Pengangkutan Di Dalam Tumbuhan
Fungsi Stoma
Membenarkan pertukaran
gas oksigen dan karbon
dioksida semasa proses
fotosintesis dan respirasi
Menyingkirkan wap air
semasa proses transpirasi
Sel mesofil
Salur xilem
Ruang udara
Molekul air
Sel pengawal
Stoma
Transpirasi
berlaku dengan
lebih cepat
sekiranya
tumbuhan itu
mempunyai
banyak stoma.
39. Sistem Pengangkutan Di Dalam Tumbuhan
Penyesuaian tumbuhan untuk mengurangkan kehilangan air
Daun berlilin Menggulungkan daun
Mempunyai daun
yang kecil
Menggugurkan
daun
40. Sistem Pengangkutan Di Dalam Tumbuhan
Faktor yang
Mempengaruhi Kadar
Transpirasi
Suhu
persekitaran
Keamatan
cahaya
Pergerakan
udara
Kelembapan
Semakin tinggi suhu,
semakin tinggi kadar
transpirasi
Pergerakan udara
yang laju
meningkatkan kadar
transpirasi
Semakin tinggi
keamatan cahaya,
semakin tinggi kadar
transpirasi
Kadar tranpirasi
berkurang dengan
kelembapan
41. Di luar berkas vaskular
Struktur dan Fungsi Komponen dalam Berkas Vaskular pada Tumbuhan
Xilem dan Floem
Xilem
Di dalam berkas vaskular
Floem
Dinding yang tebal dan kuat Sel pengiring
Mengangkut air dan garam
mineral terlarut daripada
akar ke batang dan ke daun
Mengangkut glukosa
daripada daun ke seluruh
bahagian tumbuhan
Lokasi
Ciri-ciri
Fungsi
Mengandungi lignin Di susun dalam tiub
Keratan rentas batang
Empulur
Floem
Xilem
Epidermis
Keratan rentas akar
Epidermis
Endodermis
Floem
Xilem
42. Sistem Pengangkutan Di Dalam Tumbuhan
Laluan Air dan Makanan dalam Sistem
Pengangkutan Dalam Tumbuhan
Rerambut
akar
Salur xilem dalam
batang
Salur xilem dalam
daun
Epidermis atas
Epidermis
bawah
Sel
pengawal
Stoma
Daun
Wap air
1.Air dan mineral terlarut
memasuki rerambut akar dari
tanah secara osmosis.
2.Air bergerak dari sel ke sel melalui
osmosis.
3.Air dan mineral ditolak masuk
ke tiub xilem oleh tekanan.
4.Air dan mineral diangkut
dalam tiub xilem.
5.Air tersejat
dari sel ke
udara sekeliling.
6.Wap air dibebaskan menerusi
stoma-stoma.
43. Sistem Pengangkutan Di Dalam Tumbuhan
Kepentingan
transpirasi
Menarik air dan
mineral terlarut dari
akar ke daun
Menyingkirkan air
berlebihan dari
tumbuhan
Mengekalkan
kesegahan sel
Menyejukkan
tumbuhan pada cuaca
panas
44. 3.5 Sistem Peredaran Darah dalam Haiwan dan
Sistem Pengangkutan dalam Tumbuhan
BAB 3 : PENGANGKUTAN
45. Sistem Peredaran Darah dalam
Haiwan
Persamaan
Kedua-duanya ialah sistem pengangkutan
SistemPengangkutan dalam
Tumbuhan
Kedua-duanya mengangkut air, nutrient dan
bahan terlarut.
Kedua-duanya wujud dalam organisma kompleks.
Perbezaan
Sistem bertiub dengan
jantung dan injap
Tiga jenis salur iaitu
arteri, kapilari dan vena.
Arteri, kapilari dan vena
disambung menjadi satu
salur yang berterusan
Sel darah
Sistem bersalur tanpa pam atau
injap
Dua jenis salur iaitu salur xylem
dan floem
Xilem dan floem tidak bersambung
dan merupakan dua salur yang
berasingan
Floem dan xilem
Oksigen dan karbon
dioksida
Tidak dipengaruhi
Tidak mengangkut gas
Dipengaruhi faktor persekitaran
Struktur
Jenis salur
pengangkutan
Sambungan antara
salur pengangkutan
Nama tisu yang
terlibat
Gas yang terlibat
Pengaruh faktor
persekitaran
