24. SALGUEIRO BRANCO,
VIMIEIRO, VIMBIEIRO
(Salix alba)
É nativo do norte de Europa e do
centro e oeste de Asia.
Pode acadar 25 m de altura.
As follas son de forma lanceolada,
coa beira serrada, máis craras que as
de outros salgueiros, e están
cubertas de peluxe polo envés. Miden
5 a 10 cm de longo e 0,5 a 1.5 cm de
largo.
25. USOS
A súa madeira é flexible e pouco densa,
e emprégase para fabricar mistos e
outros obxectos.
No século V a. C. o médico grego
Hipócrates utilizaba pó da tona do
salgueiro branco para aliviar a dor e
reducir a febre. Os nativos indios
americanos empregábana antigamente
para as dores de cabeza, febres, dores
musculares, e reumatismos.
Na medicina tradicional emprégase
desde tempos antigos.
26. VIMBIEIRO
(Salix alba, variedade vitellina)
Caracterízase polas ponlas de cor
amarela-laranxa. Cultívase para
aproveitar as ponlas novas (vimbios)
para atar e para facer cestos.
27. SALGUEIRO IRTO
(Salix fragilis)
Pode acadar os 15 m de altura.
É orixinario de Europa e oeste de
Asia. Atópase en toda Galiza, pero
é máis común no litoral e zonas
medias.
Hibrida facilmente co Salix alba.
28. VIMIEIRO, VIMBIEIRO
(Salix viminalis)
Arbusto ou pequena árbore de
ata 10 m de altura coa copa
baixa e redondeada e as ponlas
de cor verde-amarelo a
vermello. As follas son
lanceoladas, estreitas e
apuntadas, de ata 15 cm de
lonxitude,
É orixinaria de Europa Central.
Atópase por toda Galiza
cultivado e naturalizado.
30. SALGUEIRO CABUXO
(Salix caprea)
Pode acadar 11 m de altura. As follas
son ovais ou elípticas, de 5-10 cm de
lonxitude por 3-6 cm de ancho.
Atópase nas montañas orientais de
Lugo e Ourense.
31. SALGUEIRO NODOSO
(Salix salviifolia)
Arbusto ou pequena árbore de ata
6 m de altura coa copa de forma
irregular. As follas teñen o peciolo
moi curto, forma lanceolada a
linear e teñen pelos polo dereito e
polo revés.
32. SALGUEIRO DE FOLLAS
DE AMENDOEIRA
(Salix triandra)
Pequena árbore na que destacan as
estípulas grandes e persistentes
das follas. Localízase na
desembocadura do Miño, en Cabeza
de Manzaneda e nas marxes do río
Loúzara (O Courel).
33. SALGUEIRO ANANO
(Salix repens)
Arbusto rastreiro que pode
acadar ata 1 m de altura con
follas elípticas de 2 cm de
lonxitude.
Atópase por toda Galiza en
lugares húmidos e areosos.
34. SALGUEIRO ORELLUDO
(Salix aurita)
Pode acadar os 2,5 m de altura. As
ponlas novas son de cor avermellada.
O nome ven das estípulas que ten na
base das follas.
35. SALGUEIRO SARGA
(Salix eleagnos)
Orixinario do centro e sur de Europa. En Galiza só se atopa na
desembocadura do Miño, no val do Sil e nos arredores da Fonsagrada.
As follas son longas e estreitas, de ata 10 cm de lonxitude, coa beira revoluta
e o envés veludo.
41. USOS DOS SALGUEIROS
A madeira dos salgueiros é lixeira e emprégase para facer mangos de
ferramentas, zocas, palillos, mistos...
A tona empregábase en curtiduría, para extraer tintes e salicinina e foi
utilizada en medicina para combater a febre e as afeccións reumáticas.
As ponlas dos vimbieiros (vimbios) empréganse para facer cestas, canizos,
aros, e para atar as viñas...
42.
43. A partir da tona dalgúnhas especies de
salgueiros (especialmente do Salix alba)
obtense o salicósido ou salicina, un
glicósido que por hidrólise
libera glucosa e salixenina ou alcohol
salicílico. En 1897 Felix Hoffmann
sintetizou o ácido acetilsalicílico
(aspirina) a partir do ácido salicílico
obtido a partir do salicósido.
A salicina ten propiedades analxésicas,
antiinflamatorias, e antipiréticas.
44. Os salgueiros
desempeñan un papel
moi importante como
fixadores das ribeiras
dos ríos e regatos e
son moi útiles para a
recuperación de
terreos de ribeiras.
45. ESCOLMA LITERARIA
¡Está na lama o salgueiro
e medra no salgueiral!
¡Fachenda e flor do lameiro!
¡Corpo despido e xuncal!
Dendes do pé deica o cimo:
¡que prodixio de feitura!
¡Os ventos danlle agarimo!
¡E danlle as aves tenrura!
Manuel María “Terra Chá”.
CANTIGA POPULAR
Salgueiro prende de ponla,
ameneiro de raíz,
amores que foron doutra
non servides para min.
REFRÁN
Se queres ter bo banastro, corta as
vides no marzo.
