Η ΜΈΛΙΣΣΑ ΣΤΗΝ ΤΈΧΝΗ

1. Η μέλισσα στην τέχνη
5/6/2016

2. Η μέλισσα ζει στη γη τουλάχιστον 15
εκατομμύρια χρόνια και θεωρείται από
τους πιο παλιούς κατοίκους της, που
εξακολουθεί να υπάρχει ακόμη και
σήμερα. Οι άνθρωποι θαύμασαν την
κοινωνία της κυψέλης, έκαναν την
μέλισσα αγαπημένο έντομο – σύμβολο ,
που έγινε πηγή έμπνευσης για όλες τις
μορφές τέχνης από τα προϊστορικά χρόνια
έως και τις μέρες μας.
Πρόλογος
5/6/2016

3. Η μέλισσα στην ποίηση
Η μέλισσα το αγαπημένο έντομο-σύμβολο των
ανθρώπων εμπνέει πολλούς αγαπημένους και
σημαντικούς ποιητές της νεότερης Ελλάδας, οι
οποίοι έχουν αφιερώσει εξαιρετικούς στίχους
αναφερόμενοι στη μέλισσα. Πολλοί δε από αυτούς
είναι γνωστοί και χρησιμοποιούνται σαν
αποφθέγματα και γνωμικά.5/6/2016

4. Κηριοκλέπτης
Εκέντρωσε μιά μέλισσα τον έρωτα τον κλέφτη
όταν της έκλεβε κερί μέσ’ από την κυψέλη,
κι όλα του τ’ ακροδάχτυλα τα βρήκε το κεντρί της.
Κι αυτός πονούσε ο δύστυχος κ’ εφύσαγε τα χέρια
κ’ εχτύπαγε τα πόδια του πηδώντας απ’ τον πόνο·
κ’ έτρεξε στη μητέρα του την όμορφη Αφροδίτη
πώς είν’ η μέλισσα μικρή κι όμως σκληρά πληγώνει.
Κ’ εγέλασ’ η μητέρα του και στράφηκε και τούπε:
Γιατί απορείς; μήπως και συ της μέλισσας δε μοιάζεις;
Έτσι μικρός είσαι και συ κ’ έτσι σκληρά πληγώνεις.
Θεόκριτος (Μετάφραση Ιωάννης Πολέμης)
«Στα ερείπια συχνάζουν
οι μέλισσες και οι πρώην
ιδέες». (Οδυσσέας
Ελύτης, ΕΚΤΟΥΠΛΗΣΙΟΝ).
«Εδώ είναι τα
τρεχούμενα νερά εδώ
είναι ο κήπος, εδώ
βουίζουν οι μέλισσες
μες στα
κλωνάρια» (Γιώργος
Σεφέρης, ΠΡΩΪ).
«Γυναίκα μου, Μέλισσά
μου με τη χρυσή
καρδιά, Μέλισσά μου με
τα μάτια πιο γλυκά απ΄το
μέλι» (Γιάννης Ρίτσος,
ΜΟΝΑΚΡΙΒΗ ΜΟΥ).
«Όπως η μέλισσα γύρω από ένα άγριο
λουλούδι, όμοια κ΄εγώ. Τριγυρίζω διαρκώς
γύρω από τη λέξη.» (Νικηφόρος Βρεττάκος, Ο
ΑΓΡΟΣ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ).
5/6/2016

5. Η μέλισσα στην πεζογραφία
Η μέλισσα από τις παλαιότερες εποχές μέχρι
και σήμερα συνεχίζει να εμπνέει ποιητές και
συγγραφείς, γράφοντας για αυτή και την
περιπετειώδη ζωή της βιβλία ελκυστικά για
τον αναγνώστη, είτε είναι για παιδιά είτε
είναι για ενήλικες.
5/6/2016

6. 5/6/2016

7. Η μέλισσα στην αρχιτεκτονική
Η καλύβα πέτρα-μωσαϊκό βρίσκεται στην
ύπαιθρο της Ιρλανδίας και της Σκωτίας.
Παρέχει ανθεκτικό καταφύγιο, καθώς και
καμουφλάζ. Παρέχει ένα φυσικό σύστημα
θέρμανσης και αέρα διατηρώντας ένα
αισθησιακό 75-85 βαθμούς.
Η πραγματική μορφή της κυψέλης
5/6/2016

8. Είναι κυψελοειδείς δομές που οι
κατασκηνωτές και οι παρευρισκόμενοι στο
μουσικό φεστιβάλ μπορούν να
χρησιμοποιήσουν για ανθεκτικό καταφύγιο.
Κάθε εξάγωνο-κυψέλη περιέχει ένα φως με
δική της παροχή ενέργειας, καθώς και ένα
ντουλάπι και χώρο για να αποθηκευτεί
κατασκηνωτικός εξοπλισμός. Έως 50
συμμετέχοντες του φεστιβάλ μπορούν να
συσκευάσουν σε αυτό το χώρο αποδοτική
δομή.
Οι πραγματικές κυψελοειδείς δομές
5/6/2016

9. Αυτό το κομψό, μοντέρνο συγκρότημα
διαμερισμάτων Honeycomb κατά μήκος των
ακτών των νήσων Μπαχάμες χρησιμοποιεί
κυψελοειδή σχεδίαση , για λειτουργικότητα,
αλλά και για ομορφιά. Συγχωνεύει το
πανάρχαιο μοτίβο με αφηρημένο σχέδιο. Οι
εξαγωνικές βεράντες η καθεμία περιέχει τη
δική της ιδιωτική πισίνα και, μαζί, κάνουν για
μια ενδιαφέρουσα πρόσοψη.
Άλλο ένα παράδειγμα πραγματικής
κυψελοειδούς δομής
5/6/2016

10. Ο αρχιμηχανικός της Αγίας Σοφίας
προβληματιζόταν σχετικά με την κατασκευή
του τρούλου λόγω της μεγάλης διαμέτρου
και του δύσκολου τρόπου στήριξης.
Επισκεπτόμενος ο μηχανικός τα μελισσάκια
του πιάνει μια φρεσκοχτισμένη κηρήθρα κι
εντυπωσιάζεται, γιατί είναι ελαφριά
ανθεκτική για να σηκώσει μέλι με αρκετό
βάρος. Εμπνευσμένος από την κυψελοειδή
κατασκευή της , για πρώτη φορά
κατασκευάζει τρύπιο τούβλο , που έλυσε το
πρόβλημα του μεγάλου τρούλου από άποψη
βάρους και αντοχής.
Εδώ διακρίνουμε την ανθεκτικότητα της
πραγματικής κυψέλης
5/6/2016

11. Η μέλισσα στην τέχνη των
κοσμημάτων
Γνωρίζοντας οι άνθρωποι τη μέλισσα και το μέλι και αναγνωρίζοντας την αξία
τους, αποτύπωσαν την εκτίμηση και τον θαυμασμό τους σε πάρα πολλά
αντικείμενα όπως κοσμήματα, νομίσματα, αγγεία και άλλα.
Χρυσό κόσμημα εξαίρετης
τέχνης. Βρέθηκε στο
ανάκτορο των Μαλλίων
Κρήτης, 2100-1700 π.Χ.
(Αρχαιολογικό Μουσείο
Ηρακλείου)
5/6/2016

12. Xρυσό κόσμημα, 1,9 εκ., 17 γρ.,
τεχνική διακόσμησης με κόκκους
(κοκκιδωτή).
8ος , 7ος αι. π.Χ.
(Βρετανικό μουσείο)
Η «βασίλισσα Μέλισσα» από
την Ελεύθερνα της Κρήτης,
ηλικίας 2.700 ετών. «Πρόκειται
για µοναδική απεικόνιση της
µέλισσας ως θεάς, η οποία
γονιµοποιεί τους ρόδακες που
βρίσκονται στο πλάι»
5/6/2016

13. Παραστάσεις μέλισσας ως
θεάς σε χρυσά πλακίδια από
Ρόδο, Μήλο, Θήρα (7ος αι.
π.Χ). Βρίσκονται στην
αρχαϊκή συλλογή του
Βρετανικού Μουσείου.
Βρέθηκε στην Ρόδο και
αγοράστηκε το 1860.
Κόσμημα της Μεγάλης
μητέρας Αρτέμιδος .Το κυρίως
σώμα της μέλισσας , με τα κρητικά
ιερογλυφικά που φέρει, καθώς και
το κεντρί της που σχηματίζει το
κρητικό ιερογλυφικό mo,
υποδηλώνουν
τη λατρεία, της Μεγάλης μητέρας
Αρτέμιδος (θεά των τοκετών ).
(Αρχαιολογικό μουσείο
Ηρακλείου).
5/6/2016

14. Η μέλισσα στη ζωγραφική
«Άριελ και η μέλισσα», από την
έκδοση του βιβλίου του Ουίλιαμ
Σαίξπηρ «Η Τρικυμία» (1908).
Δημιούργημα του Βρετανού
καλλιτέχνη Edmund Dulac (1882 –
1953).
«Ο Έρως παραπονείται στην Αφροδίτη ».
Ο Έρως παραπονείται στην Αφροδίτη
γιατί τσιμπήθηκε από τις μέλισσες, όταν
έκλεψε μια κηρήθρα. (The National
Gallery, London).
5/6/2016

15. Πίνακας από τον ζωγράφο και
ερασιτέχνη μελισσοκόμο Ανδρέα
Τσορτανίδη , αναδεικνύει επί το
πλείστον οργανικά υλικά παρμένα
από τον εκπληκτικό κόσμο των
μελισσών. (Πνευματικό Kέντρο
Σαμοθράκης).
Έρως ο κλέφτης μελιού.
( 1514,Dάrer Albrecht)
Παρουσιάζει την ιστορία του
Έρωτα, ο οποίος έτρεξε στη μητέρα
του Αφροδίτη, προσπαθώντας να
ξεφύγει από ένα σμήνος από
μέλισσες των οποίων η κηρήθρα
είχε κλαπεί.
5/6/2016

16. Η μέλισσα στην τέχνη της
φωτογραφίας
O φωτογράφος Blake Little παρουσιάζει την εντυπωσιακή σειρά
φωτογραφιών στο Los Angeles στην καινούρια του έκθεση κατά
την οποία τα μοντέλα καλύπτονται με μέλι, με τίτλο «Συντήρηση»
(Preservation) η οποία και παρουσιάζεται στην Kopeikin gallery.
5/6/2016

17. Η μέλισσα στην τέχνη του
κινηματογράφου
Πηγή έμπνευσης αποτελεί η μέλισσα και για
τον κινηματογραφικό τομέα :
5/6/2016

18. Η μέλισσα στην γλυπτική
5/6/2016
Ο κινέζος Ren Ri άρχισε να ερευνά για την σχέση ανθρώπου και
μέλισσας. Αυτή η σκέψη για την αντισυμβατική αυτή σχέση, τον
οδήγησε στην δημιουργία των εικονιζόμενων γλυπτών μέρος ενός
project ,το επονομαζόμενο Yuansu I: The Origin of Geometry (2010).
Για να μπορέσει να “παροτρύνει” τις μέλισσες να τηρήσουν τη
συμμετρία, τοποθέτησε τη βασίλισσα στο κέντρο της πλαστικής
κατασκευής αναγκάζοντας τις υπόλοιπες να χτίσουν γύρω από αυτή
και κάθε εφτά ώρες άλλαζε τη θέση του πολυέδρου.

19. 5/6/2016
«Ότι κι αν κάνεις μην εξοργίσεις ποτέ τις μέλισσες» λέει ο Tomas
Libertiny, Σλοβάκος καλλιτέχνης. Το έργο του «The
agreement»(2012) είναι κατασκευή από κερί μέλισσας ύψους 1,6
μέτρων και παρουσία 60.000 ζωντανών μέλισσών για τη
δημιουργία του επιβλητικού γλυπτού τσαγιερό, μια κυψέλη σε
σχήμα τσαγιέρας. Τοποθετήθηκε σε γυάλινο κουβούκλιο και
εκτέθηκε για την ευαισθητοποίηση το κοινού για την μείωση του
πληθυσμού των μελισσών στην Ευρώπη.

20. Η μέλισσα στην μουσική
5/6/2016
Πολλοί καλλιτέχνες στο χώρο της μουσικής είτε συνθέτες
είτε στιχουργοί είτε ακόμα και τραγουδιστές εμπνεύστηκαν
το έργο τους έχοντας ως θεματικό άξονα την μέλισσα.
Παρακάτω θα παρουσιαστούν διάφορα κομμάτια ελλήνων
καλλιτεχνών αλλά υπάρχουν και ξένων όπως το μουσικό
κομμάτι "Το πέταγμα της Μέλισσας", του Ρώσου συνθέτη
Rimsky - Korsakov.

21. 5/6/2016
•Tίτλος τραγουδιού •Στιχουργός •Έτος •Ρεφρέν
Μέλισσα Πάνος Γεωργιάδης 1991 Πώς σε κέντησα, σαν τη μέλισσα,
το φαρμάκι μου απ’ το δάκρυ μου.
Μήλο μου μισό, πώς να χωριστώ
από σένα που αγαπώ;
Μέλισσα Γιώργος Φραντζολάς 2011 Μέλισσα
σ` ακολουθώ.
Μέλισσα Δέσποινα Σπαντιδάκη 2014 Το δάκρυ μου μια μέλισσα
ήπιε να ξεδιψάσει
και τη μορφή σου προσπαθεί
με το κερό να σιάσει.
Μελισσάκι Ανδρέας Καραγιαννίδης 2000 Κοιμήσου μελισσάκι μου
σε αγκαλιά γεμάτη
ν’ απλώσεις τη ζωούλα σου
στης έγνοιας μου τα πλάτη
Μικρή μου μέλισσα Κώστας Μπίγαλης 1993
Πού `σουν μικρή, πού `σουν μικρή μου
μέλισσα
χτες βράδυ που, χτες βράδυ που σε θέλησα
να πάρεις απ’ τη γύρη μου
της έκστασης εσύ το πανηγύρι μου
Το μελισσάκι Μιχαήλ Γαβριηλίδης 2001 Σαν τη μέλισσα κεντρίζεις
με τα λόγια σου,
και πικραίνεται το μέλι
που `μαι χώρια σου.
Ποια μέλισσα Θοδωρής Γκόνης 1991 Ποια μέλισσα το μέλι σού’χει φέρει
Ποιο ρόδο άνοιξε και φάνηκες εσύ
Ποιο δένδρο έσκυψε και σού’βαλε στο χέρι
Καρπό που τρώγαν μόνο οι Θεοί

22. Η μέλισσα στην τέχνη του “δρόμου”
Ο street artist Louis Masai προχώρησε σε αυτή την αμφιλεγόμενη κίνηση
στους δρόμους του Λονδίνου με σκοπό να τονίσει ότι η ανθρώπινη ζωή
εξαρτάται σε σημαντικό ποσοστό από τις μέλισσες, μιας και υπάρχουν
τόσα πολλά προϊόντα έξω εκεί για τα οποία είναι απαραίτητες.
5/6/2016

23. 5/6/2016

24. Η μέλισσα στα έθιμα και τις
παραδόσεις
Η Ελλάδα ήταν από τα πανάρχαια χρόνια
συνδεδεμένη με τη μέλισσα, γεγονός που
συνέβαλε στην δημιουργία της βαθειάς πίστης
πως η μέλισσα είναι θεόσταλτη και το πιο
ωφέλιμο από όλα τα έντομα. Η πεποίθηση
αυτή με την ευρεία διάδοση που δέχτηκε, έγινε
η αφορμή για την δημιουργία πληθώρας
παραδόσεων και εθίμων που εντάσσουν τη
μέλισσα σε διάφορες καταστάσεις της
καθημερινής μας ζωής.
5/6/2016

25. Παλαιότερα τρεις μέρες
μετά την γέννηση ενός
μωρού τοποθετούσαν
δίπλα στο νεογέννητο
κατά την διάρκεια του
ύπνου του μέλι για να
αποκτήσει το μωρό μια
καλή μοίρα.
5/6/2016
Η μέλισσα στη γέννηση

26. Η μέλισσα στο γάμο
ΜΕΛΙ & ΚΑΡΥΔΙΑ
Μετά την τελετή το νεόνυμφο
ζευγάρι καταφθάνει στο νέο
του σπιτικό. Στο κατώφλι
στέκονται οι δύο μητέρες
κρατώντας μέλι & καρύδια
όπου τους τα προσφέρουν με
ασημένια κουτάλια.
Με αυτή τη κίνηση εύχονται
στα παιδιά τους "γλυκιά ζωή"
σαν μέλι. Τα καρύδια
συμβολίζουν τον γαμπρό, τη
νύφη και τις δύο οικογένειες
καθώς σπάνε σε τέσσερα.
5/6/2016

27. Οι Ροδίτες πιστεύουν πως, μια
μαγεμένη κόκκινη μέλισσα μπαίνει στο
δωμάτιο κάθε ετοιμοθάνατου, άνδρα
ή γυναίκας, μία ώρα ακριβώς πριν
αυτός ή αυτή πεθάνει· και οι Σαμιώτες
κάνουν λόγο για αόρατες μέλισσες
που φωλιάζουν στο σπίτι όσων έχουν
ψευδορκήσει και τους τρελαίνουν
κάνοντας έναν θόρυβο που ακούνε
μόνο αυτοί».
Κ.Π. Καβάφης
5/6/2016
Κόκκινη μέλισσα

28. Η μέλισσα στα όνειρα
Η μέλισσα στο όνειρο δηλώνει
έλεγχο, οργάνωση και ευχάριστα
γεγονότα ,σημαίνει ότι οι
προσπάθειές σας θα και θα έχετε
επιτυχία. Συγκεκριμένα εάν είστε
στρατιωτικός ανταμειφθούν , θα
έχετε υπάκουους και
συγκροτημένους στρατιώτες, ενώ
εάν είστε γονιός πιθανό εκείνη την
περίοδο νιώσετε ευχαρίστηση από
τα παιδιά σας.
Σε γενικές γραμμές σημαίνει
επιτυχία.
Εάν όμως δείτε ότι σας τσιμπάει
μέλισσα, πιθανό να πληγωθείτε ή να
αδικηθείτε από κοντινά σας άτομα.
Εάν δείτε ότι σκοτώνετε μέλισσα,
πιθανό ζημιωθείτε με κάποιο τρόπο
5/6/2016