1. «Από την αρχαιότητα στο μέλλον
με όχημα
την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση»
ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
Τρίτη 7 Μαρτίου 2023
6. Αν αξιοποιούσατε τον χώρο για πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
σε ποια θεματική θα το εντάσσατε;
7. Θεματικές ενότητες Προγράμματος Περιβαλλοντικής
o ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ - ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ
«Τα φυτά και τα ζώα του τόπου μου»
o ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ
«Οι φυσικοί πόροι της περιοχής μου»
o ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
«Γίνομαι ξεναγός στον τόπο μου»
o ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ – ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ
«Δρόμοι επικοινωνίας: χθες και σήμερα»
o ΕΝΕΡΓΕΙΑ
«Η ενέργεια τότε και τώρα»
o ΡΥΠΑΝΣΗ
«Επίδραση της ρύπανσης στα μνημεία»
o ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ
«Η υπερκατανάλωση ως πολιτισμικό στοιχείο»
8. Ποια εποχή αναπτύχθηκε
ο Μυκηναϊκός Οικισμός της Χαλανδρίτσας ;
2100 – 1700 π.Χ. Μεσοελλαδική
3200-2100 π.Χ. Πρωτοελλαδική
1100 – 600 π.Χ Γεωμετρική Εποχή
1700 – 1100 π.Χ. Ύστερη Εποχή του χαλκού
9. 6500-3200 π.Χ.
Πρωτοελλαδική
εποχή
Μεσοελλαδική
εποχή
Ύστερη εποχή
του χαλκού
….
…
……
Ιεραρχική οργάνωση της
κοινωνίας
Εκτεταμένα δίκτυα επαφών
και εμπορίου
Ανάπτυξη διοικητικής
οργάνωσης
Μνημειακή αρχιτεκτονική
Τέχνη
Οικιστκά κατάλοιπα σε:
Βούντενη, Χαλανδρίτσα
Τείχος Δυμαίων, Άνω πόλη
Πατρών
Νεκτροταφεία
Βούντενη, Πόρτες, Καλλιθέα,
Κλάους,
Άγιο Βασίλειο Χαλανδρίτσας
Γεωμετρική εποχή
Νεολιθική εποχή
1100 π.Χ.
…
1700 π.Χ.
2100 π.Χ.
3200 π.Χ.
6500 π.Χ. 600 π.Χ.
10. Ο Μυκηναϊκός οικισμός της Χαλανδρίτσας
είναι ο καλύτερα ....... οικισμός.
Α) αναδεδειγμένος
Β) ερευνημένος
Γ) προβεβλημένος
Δ) διατηρημένος
11. Ο Μυκηναϊκός οικισμός
της Χαλανδρίτσας
προσφέρει για την ώρα
τις σημαντικότερες
πληροφορίες, καθώς
είναι ο καλύτερα
ερευνημένος οικισμός.
13. Σώθηκε μόνο το κάτω τμήμα των τοιχίων γιατί…
Οι τοίχοι των οικιστικών μονάδων ήταν χτισμένοι με ωμοπλίνθους (πλιθιά)
που πατούσαν στα λίθινα θεμέλια,
τα οποία είναι και τα μοναδικά σωζόμενα οικοδομικά στοιχεία.
14. Ποια η χρήση
του μικρού αυτού αμφορέα;
Χαλανδρίτσα, Μυκηναϊκή περίοδος αρχές 12ου αι. π.Χ.
«Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών»
15. Μικρός ψευδόστομος αμφορέας
αρωματοδοχείο ή σκεύος για υγρά
Χαλανδρίτσα, αρχές 12ου αι. π.Χ.
Οι ψευδόστομοι αμφορείς ήταν κατάλληλοι για τη φύλαξη
κάποιου πολύτιμου υγρού προϊόντος, όπως είναι το
αρωματικό λάδι. Η απουσία οπών εξαέρωσης δυσχέραινε την
εκροή του λαδιού, κάτι απόλυτα επιθυμητό για ένα υγρό του
οποίου η ροή έπρεπε να γίνεται σε μικρές ποσότητες.
Το μέγεθός του δηλώνει ότι είναι τελετουργικό σκεύος (για
χοές και σπονδές) ή κτέρισμα σε τάφους.
16. Το σκεύος είναι ….
Α) αγγείο για τελετουργική χρήση
Β) βαθύς ηθμός (σουρωτήρι)
Γ) λήκυθος (αρωματοδοχείο)
Δ) πυξίδα (κοσμηματοδοχείο)
Καταρράκτης Πατρών
Μεσοελλαδική περίοδος αρχές 17ου αιώνα π.Χ
Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών
17. Το σκεύος είναι ….
Β) βαθύς ηθμός (σουρωτήρι)
Καταρράκτης Πατρών
Μεσοελλαδική περίοδος αρχές 17ου αιώνα π.Χ
Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών
19. Τι κοινό έχουν ;
Είναι πτηνόσχημοι ασκοί (πάπιες) με
χαρακτηριστική διακόσμηση στο σώμα η
οποία μιμείται το φτέρωμα του πτηνού.
Αγγεία για υγρά, πιθανώς για σπονδές με
ιδιαίτερη διάδοση στην Δυτική Αχαΐα
από τα μέσα του 12ου αιώνα π.Χ. και
μετά.
Μυκηναϊκή περίοδος
Βρέθηκαν Βούντενη, Αγιοβλασίτικα, Κλάους,
α’ μισό 11ου αι. π.Χ.
20. Τι σκέψεις μπορούμε να κάνουμε με αφορμή τα ευρήματα;
Οινοχόη
Χαλανδρίτσα,
Ύστερη γεωμετρική περίοδος 750—700 π.Χ.
Χάλκινος κάλαθος με δυο λαβές για
τη μεταφορά και διατήρηση υγρών
και στερεών.
Σπαλιαρέϊκα,
Μυκηναϊκή περίοδος, 1ο μισό 12ου αι. π.Χ.
21. Μπορούμε να συζητήσουμε για …
Οινοχόη, αγγείο για σερβίρισμα
υγρών
Χαλανδρίτσα,
Ύστερη γεωμετρική περίοδος 750—700 π.Χ.
Χάλκινος κάλαθος με δυο λαβές για
τη μεταφορά και διατήρηση υγρών
και στερεών. Αντιγράφει το τοπικό
σχήμα του πήλινου κάλαθου.
Σπαλιαρέϊκα,
Μυκηναϊκή περίοδος, 1ο μισό 12ου αι. π.Χ.
• για τις καθημερινές συνήθειες
• για τις καλλιέργειες
• για τη διασκέδαση
• ύπαρξη εμπορίου
• για τους φυσικούς πόρους
• για την ύπαρξη εργαστηρίου
μεταλλοτεχνίας και κεραμοποιίας
• ……..
22. Ποια η χρήση των αγγείων;
Αγγεία Μυκηναϊκής περιόδου
Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών
23. Ζωόμορφος ασκός, αγγείο για υγρά,
πιθανώς για σπονδές ή χρησιμοποιούμενο
ως θήλαστρο. Έχει σώμα πτηνού με τρία
πόδια και κεφάλι αλόγου, γεγονός που το
καθιστά μοναδικό ανάμεσα στα αγγεία
αυτού του τύπου.
Κλάους, Μυκηναϊκή περίοδος , α΄ μισό 14ου αι. π.Χ
Μικρός πήλινος ασκός, που μιμείται το σχήμα
δερμάτινου αγγείου. Θεωρείται τελετουργικό
σκεύος (για χοές και σπονδές), ωστόσο η χρήση
του ως θήλαστρο βρεφών και νηπίων δεν
πρέπει να αποκλειστεί.
Παγώνα Πατρών, Μυκηναϊκή περίοδος, 15ο αι. π.Χ.
24. Τι μπορεί να είναι;
Α) πήλινα κομμάτια από κύπελλα
Β) μεταλλικά κομμάτια σφηκωτήρων
Γ) χαύλιοι κάπρου
Δ) κομμάτια αμφορέων
Πόρτες, 14ος-12ος αι. π.Χ., Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών
25. Είναι…
Γ) Χαύλιοι κάπρου από
οδοντόφρακτο κράνος
Μυκηναίου πολεμιστή
Πόρτες 14ος-12ος αι. π.Χ
Τα κράνη τους αποτελούνταν από έναν
δερμάτινο σκούφο (μερικές φορές
στολισμένο με λοφίο) που ήταν
ενισχυμένος με χαυλιόδοντες. Η
προσπάθεια κατασκευής ενός και μόνο
κράνους θα πρέπει να ήταν τεράστια,
αφού απαιτούσε το κυνήγι δεκάδων
αγριόχοιρων.
Cartwright, M. (2019, October 02). Μυκηναϊκός
Πολιτισμός (C. Garila). Ανακτήθηκε από
https://www.worldhistory.org/trans/el/1-
11147/
26. Συζήτηση για 3 φωτογραφίες
Χρυσό περιδέραιο στο
Αρχαιολογικό Μουσείο
Πατρών
Μυκηναΐκή περίοδος τέλη 15ου-14ου αι. π.Χ.
Βούντενη
Σημερινό χρυσό
κόσμημα
(σκουλαρίκια)
Άνθος παπύρου
1.120€
27. Χρυσό περιδέραιο αποτελούμενο
από χάντρες σε σχήμα άνθους
παπύρου
Μυκηναΐκή περίοδος τέλη 15ου-14ου αι. π.Χ.
Βούντενη
• Από πού εμπνέονταν οι καλλιτέχνες δημιουργοί;
• Γιατί ακόμη και σήμερα χρησιμοποιούμε τα ίδια
σχέδια;
• Πώς βρέθηκε το περιδέραιο στη Δυτική Αχαΐα;
1.120€
28. Από τι υλικά είναι φτιαγμένο το μαχαίρι;
Χάλκινο Μαχαίρι με ελεφαντοστέινη λαβή
Χαλανδρίτσα, Μυκηναϊκή περίοδος
12ος – 11ος αι. π.Χ.
Αρχαιολογικό Μουσείο Πάτρας
29. Πώς βρέθηκαν αυτά τα υλικά στη Χαλανδρίτσα;
Με ποιες περιοχές επικοινωνούσαν;
Χαλανδρίτσα, Μυκηναϊκή περίοδος
12ος – 11ος αι. π.Χ.
Αρχαιολογικό Μουσείο Πάτρας
31. Η Αχαΐα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης,
διαδραμάτισε ήδη από την προϊστορική εποχή
σημαντικό ρόλο σε αυτή την ανταλλαγή προϊόντων
και ιδεών μεταξύ των λαών της Μεσογείου.
Τα ευρήματα των αρχαιολογικών ανασκαφών
τεκμηριώνουν τις άμεσες ή έμμεσες επαφές τους όχι
μόνο με άλλα κέντρα του Αιγαίου πελάγους, αλλά με
όλη σχεδόν τη Μεσόγειο και την Εγγύς Ανατολή.
Τα πλοία τους όργωναν όλη τη Μεσόγειο θάλασσα,
μεταφέροντας τα φημισμένα μυκηναϊκά προϊόντα
(λάδι, κρασί, βότανα και αρωματικά έλαια) και
φέρνοντας πίσω πολύτιμες πρώτες ύλες
(χαλκό, ελεφαντόδοντο, πολύτιμους λίθους).
32. Γιατί οι αμφορείς έχουν αυτό το σχήμα;
Ευρύστομος τετράωτος (με τέσσερις λαβές)
αμφορέας Μυκηναϊκής περιόδου
Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών
Ψευδόστομος αμφορέας Μυκηναϊκής
περιόδου
Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών
34. Οι εμπορικοί αμφορείς ήταν πήλινα δοχεία μεγάλης χωρητικότητας
που χρησίμευαν για την αποθήκευση και μεταφορά κυρίως υγρών προϊόντων
όπως το λάδι, το κρασί, το νερό αλλά και στερεών όπως δημητριακά, ξηροί καρποί , ψάρια…
Ήταν εμπορικοί αμφορείς!
Ψευδόστομος αμφορέας
Μυκηναϊκής περιόδου
Αρχαιολογικό Μουσείο
Πατρών
Ευρύστομος τετράωτος
(με τέσσερις λαβές)
αμφορέας Μυκηναϊκής
περιόδου
Αρχαιολογικό Μουσείο
Πατρών
35. Πώς συνδέεται η ενασχόλησή μας με έναν αρχαιολογικό χώρο
με τους 17 στόχους της Αειφόρου Ανάπτυξης;
36. Οι 17 στόχοι της Αειφόρου Ανάπτυξης σε ένα πρόγραμμα ΠΕ για έναν αρχαιολογικό χώρο