1. ΑΣYΛΟ
Το άσυλο ήταν:
Χώρος ιερός που δεν μπορεί να
παραβιαστεί.
Συνεκδοχικά οποιοσδήποτε χώρος που
χαίρει κάποιας προστασίας απέναντι στην
πολιτεία.
2. Καταφύγιο για κάποιον που διώκεται.
Κατ' επέκταση κατάλυμα, χώρος όπου
κάποιος βρίσκει προστασία.
Ίδρυμα περίθαλψης και προστασίας
3. Το δικαίωμα του ασύλου (ή του πολιτικού
ασύλου) είναι μια αρχαία δικαστική έννοια,
κάτω από την οποία ένα πρόσωπο που
διώκεται για τις πολιτικές του απόψεις ή τη
θρησκευτική πίστη στη χώρα του μπορεί
να προστατευθεί από μια άλλη κυρίαρχη
αρχή, μια ξένη χώρα, ή μια εκκλησία,
όπως στους μεσαιωνικούς.
4. ΕΙΔΗ ΑΣYΛΟΥ
Υπάρχουν διάφορα είδη ασύλου:
Είδη ασύλου.
Το άσυλο κατοικίας του είναι μια από τις
σπουδαιότερες ελευθερίες που άρρηκτα συνδέεται με
την προσωπική ελευθερία, την
ελευθερία της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής και την
ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Το πανεπιστημιακό άσυλο που κατοχυρώνει την
ακαδημαϊκή ελευθερία.
Το πολιτικό άσυλο που πρόκειται γενικά το δικαίωμα
που παραχωρείται σε έναν
αλλοδαπό να εισέλθει και να παραμείνει σε μια χώρα
υπό όρους πιο ευνοϊκούς από
αυτούς που ισχύουν για άλλους αλλοδαπούς, λόγω
κυρίως της αδυναμίας να
διαβιώσει στη χώρα της ιθαγένειας του.
5. Τι ίσχυε τότε για το ασυλο και
τι σήμερα.
Στα αρχαία χρόνια: Το πολιτικό Άσυλο είναι ένας πανάρχαιος θεσμός. Μπορούμε να
πούμε , ότι υπάρχει από την εποχή των αρχαίων ιερών και κατόπιν των αρχαίων
σχολών. Όχι, λοιπόν, με την έννοια των νόμων για τους πρόσφυγες, όπως αυτοί που
διαθέτουμε σήμερα λόγω παγκοσμιοποίησης και μαζικής μετανάστευσης. Σε αυτά τα
μέρη κατέφευγαν, ως ικέτες θα λέγαμε, αρκετοί άνθρωποι, οι οποίοι διώκονταν από
διαφόρους, ακόμη και κακοποιοί, δολοφόνοι και διάφοροι άλλοι. Το να εισέλθει
κάποιος στο Άσυλο και να τους συλλάβει ή κακοποιήσει θεωρείτο μία κακή εξαιρετικά
και ιερόσυλη πράξη. Από μία τέτοια ιστορική περίπτωση προέκυψε η έκφραση
“Κυλώνειο(ν) άγος” . Όταν κάποιοι σκότωσαν μέσα και πλάι στην Ακρόπολη, σε ένα
ιερό, της προστάτιδας των Αθηνών Πολιάδος Αθηνάς υποστηρικτές ενός
“ευγενή”(όπως λέγονταν τότε) Αθηναίου, του Κύλωνα, που ήθελε να πάρει την
εξουσία με επανάσταση. Τους εξαπάτησαν με το να υποσχεθούν αναίμακτη
παράδοση. Το περιστατικό αναφέρει ο ίδιος ο Θουκυδίδης στις “Ιστορίες”, ενώ
συνέβη είτε το 636 είτε το 632 π.Χ τον ολιγαρχικό κυβερνήτη της Μεγακλή. Ο λοιμός
που συνέβη κατόπιν του γεγονότος θεωρήθηκε “θεία Δίκη”, ας πούμε “Νέμεση” ή (‘’
Τίσις ”) , για το γεγονός.
Άλλο ένα πολύ γνωστό περιστατικό είναι αυτό του Παυσανία και της περίπτωσης που
χτίστηκε μέσα σε κάποιο ναό από αυτούς που τον καταδίωκαν, συγκεκριμένα στο ναό
της Χαλκιοίκου Αθηνάς στην Σπάρτη. Γενικά όλα τα ιερά, σημειώνουμε, όπως
κατόπιν οι χριστιανικές Εκκλησίες, είχαν άσυλο, έστω μόνον εθιμικά και όχι νομικά. Ο
Παυσανίας τότε είδε, επειδή δεν μπορούσαν να εισέλθουν, τους διώκτες του να
χτίζουν την μοναδική έξοδο, που ήταν η πύλη του ιερού. Κάποιοι ερευνητές θεωρούν,
πως αυτή η ιστορία δείχνει, ότι οι δεχόμενοι Άσυλο πρέπει να φροντίσουν
προσωπικά για τα μέσα επιβίωσής τους. Αυτό, βέβαια, είναι μία αμφιλεγόμενη
άποψη, ακόμη και για την (ελληνική) αρχαιότητα.
6. Νεώτερη και σύγχρονη:
Στα νεώτερα χρόνια, έχουμε την θέσπιση του οικιακού ασύλου.
Αυτό από αρκετούς θεωρείται πιο πολύ αγγλοσαξωνική έμπνευση,
με βάση το ρητό “το σπίτι μου, το κάστρο μου” ή “my home, my
castle” . Ακόμη, έχουμε το διπλωματικό Ασυλο και άλλα είδη. Η
θέσμισή του έγινε τελικά με τον νόμο 1268/82 και είχε πάντοτε ως
πηγή του την αυτοδιοίκηση . Τον νόμο αυτόν εισηγήθηκε ο
πανεπιστημιακός κ .Γιάννης Πανούσης.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι αναφέρεται ιστορικά, ότι ακόμη και το
ναζιστικό καθεστώς σεβάστηκε το πανεπιστημιακό άσυλο και την
Αυτοδιοίκηση των πανεπιστημίων. Η δε ομολογημένα υποκινούμενη
Δικτατορία των Απριλιανών Συνταγματαρχών , ενώ στην αρχή
σεβάστηκε την αυτοδιοίκηση, κατόπιν κατέλυσε το άσυλο και οι
περισσότεροι…πρωταγωνιστές καταδικάστηκαν για ανθρωποκτονία
από πρόθεση. Από την αρχή είχε προσπαθήσει να καταστείλει
αυτόν τον “πόλο” ελεύθερης έκφρασης με διάφορους τρόπους,
μεταξύ άλλων διαλύοντας και τις φοιτητικές πολιτικές παρατάξεις.
Σήμερα, αυτό που πρέπει είναι να προασπιστεί το άσυλο από εμάς
τους φοιτητές με όλες μας τις δυνάμεις, πρωτίστως δια της πειθούς
και του Λόγου μας, ώστε να έχουμε την συμφωνία του σώματος του
Λαού.
8. H ικεσία ήταν θεσμός της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας
προστατευόμενος από τον Ικέσιο Δία, και είχε
καθιερωθεί γι' αυτήν, όπως και για τη φιλοξενία, μια
ορισμένη εθιμοτυπία: ο ικέτης γονάτιζε μπροστά στον
ικετευόμενο, με το ένα χέρι αγκάλιαζε τα γόνατά του, ενώ
με το άλλο άγγιζε το πιγούνι ή το γένι του. Aν υπήρχε
δυνατότητα, κατέφευγε στον βωμό, που υπήρχε στις
αυλές των σπιτιών, ή στην εστία, που υπήρχε στο
εσωτερικό του σπιτιού. Eξασφάλιζε έτσι άσυλο ο ικέτης,
ως πρόσωπο ιερό, και γινόταν συνήθως δεκτός ως
«ξένος»/φιλοξενούμενος.
Η ικεσία είναι ένα τυπικό θέμα στην Ιλιάδα: το έπος
αρχίζει με την ικεσία του Χρύση και τελειώνει με την
ικεσία του Πρίαμου.Μια πλήρης περιγραφή της ενέργειας
της ικεσίας μας περιγράφεται στη ραψωδία Α της
Ιλιάδας, στους στίχους 501-511. Ο ικέτης πέφτει στα
γόνατα του αποδέκτης της ικεσίας και του πιάνει με το
αριστερό χέρι τα γόνατα, ενώ με το άλλο χέρι αγγίζει το
πηγούνι του. Έτσι γίνεται και εδώ στη περίπτωση του
Δία και της Θέτιδας, όπως μας περιγράφει ο Όμηρος .
