Mendigoiti ikastetxeko 6. maila A-ko ikasleek egindako talde lana.

1. UGALKETA
Egileak:Amaya, Josu, Joel eta Carlota

2. AURKIBIDEA:
SEXU-EZAUGARRIAK:
·Zer dira sexu ezaugarriak?
·Pubertaroa.
·Emakumeen ugaltze aparatua.
·Gizonen ugaltze aparatua.
SEXU ZELULAK ETA ERRNLKETA:
·Sexu zelula emeak
·Sexu zelula harrak
·Ernalketa
HAURDUNALDIA ETA ERDITZEA:
·Enbrioiaren garapena
·Fetuaren garapena
·Haurdunaldia
·Erditzea
·Edoskitzea

4. ZER DIRA SEXU EZAUGARRIAK?
Sexu-ezaugarriak gizonen eta emakumeen arteko
desberdintasun fisikoak dira.
·LEHEN MAILAKO SEXU-EZAUGARRIAK:Ugaltze-organoak
dira.
·BIGARREN MAILAKO SEXU-EZAUGARRIAK:Ezaugarri
fisikoak dira, gizon eta emakumeak bereizteko.

5. PUBERTAROA
Pubertaroan gizakion ugaltze aparatua garatu
egiten da. Hipofisiak sortutako
hormona batzuek jartzen dute abian prozesu hori.
Organoak garatzen dituzte eta
sexu-hormonak sorrarazten dizkiete.

6. EMAKUMEEN UGALTZE-APARATUA
Hainbat organoz osatuta dago.
OBULUTEGIAK:Obulu deritzen gameto
emeak dira.
FALOPIOREN TRONPAK:Obulutegiak eta
umetokia lotzen dituzte.
UMETOKIA: Organo huts malgu bat da,
haurra bertan biltzen da.
BAGINA: Umetokia eta kanpoaldea lotzen
dituen kanala.
ALUA:Ugaltze aparatuaren kanpoko zatia
da.Baginako zuloa babesten du.

7. Hainbat organoz osatuta dago:
BARRABILAK:Ezpermatozoide arrak dira.Sexu
hormonak sortzen dituzte.
HODI DEFERENTEAK:Gernu bideraino eramaten
dituzte ezpermatozoideak.
GERNU BIDEA:Ezpermatozoideak kanpora eraman
gernua kanporatu harte.
GURUINAK: Semen-besikulak eta prostenta
dira.Ezpermatozoidea garraiatu likidoa sortzen
du.
ESKROTOA: Barrabilak babesten ditu.
ZAKILA: Gernu-bidean zehar kanporatzen dira
ezpermatozoideak

8. EMAKUMEEN ETA GIZONEN
UGALTZE-APARATUA

9. SEXU-ZELULA EMEAK
Emakumeen sexu-zeluak obuluak dira (gameto emea).
Esfera formako zelula handi xamarrak dira.
Pubertaroan, obuluak heltzen hasten dira. 28 egunean
behin gutxi gorabehera ubulutegi bateko obulu bat
heltzen da. Obulua obulutegitik atera, umetokira iritsi
eta kanpoaldera ateratzen da. Odol jario txiki batera.
Emakumeek 50 urte gutxi gora behera daukatenean
menopusia ateratzen zaie: ez da obulua ateratzen.

10. SEXU-ZELULA
HARRAK
Gizonen sexu-zelulak espermatozoideak dira. Gameto ar
ere esaten zaie. Isats mugikoak txiki bat dute
mugitzeko.
Etengabe sortzen dira barrabiletan. Pubertarorik aurrera.
Gameto arrak barrabiletatik ateratzen dira, hodi eta
gernu bide deferentetan kanporatu aurretik.
Hodi deferentetan semen besikuleekin eta prostata
nahasten dira espermatozoideak. Likidobat sortzen da
(semena) garraiatzen eta elikatzen ditu isatsa
espermatozoideak. burua
nukleo
isatsa
mintz
-
bitarte zatia
lepoa plas
bitarteko matik
zatia oa

11. ERNALKETA
Espermatozoidea obuluan sartzen da.
Obulu bat tronpan zehar dabil eta espermarozoidea
aurkitzen badu ernalketa gerta daiteke.
Gizonaren semena emakumearen baginara iritsi behar du.
Espermatozoideak baginan igeri daude falopioren
tronpa raino.
Obulua eta espermatozoidea elkartzean zigotoa sortzen
da. Sortuko den gizakiaren lehen zelula da zigotoa.
Hasieran zigotoa banatu eta hasi egiten da, lau, gero
zortzi gero hogei horrela hurrenez hurren. Zelulaz
osatutako bola txiki bat sortu arte. Bola enbrioia da.
Enbrioia tronpa zeharkatu eta denbora batekin enbrioia
hasten jarraituko du.

12. ERDITZEA
Enbrioiaren garapena:
Enbrioa umetokiko paretan itsatsita geratzen
denean, zelula kopurua ugaritu egiten da.
Enbrioia likidoz betetako poltsa batean egoten
da.Likodo herrek "likido amniotiko" du
izena.Enbrioiak plazentaren bidez jasotzen
ditu mantenugaiak, eta oxigenoa
amarengandik.Zilbor hestean hainbat odol
hodi daude mantenugaiak eta oxigenoa
eramateko.

13. HAURDUNALDIA ETA ERDITZEA:
Fetuaren garapena:
Hirugarren hilabetean, enbrioiaren organo
guztiak osatuta daude. Hortik aurrera,
enbrioiari fetu esaten zaio. Fetua hazi eta
heldu egiten da etengabe, bederatzigarren
hilabete arte.Bederatzi hilabete duenean,
fetua guztiz osatuta dago.

14. HAURDUNALDIA ETA
ERDITZEA
Haurdunaldia:
Ernalketa gertatzen denetik haurtxoa jaio
arteko tarteari haurdunaldi esaten zaio;
bederatzi hilabete inguru irauten du. Amaren
gorputzak hainbat aldaketa izaten ditu.
Haurdunaldian, emakumeak zaindu egin
behar du bere burua, ezin du edozer gauza
jan, ez ditu alkoholak eta tabakoa kontsumitu
behar enbrioira iristen badira enbrioia kaltetu
dezakelako.

15. ERDITZEA
Haurtxoa amaren baginatik kanpora ateratzeari esaten zaio erditzea.
Likido hori baginatik ateratzen da.
Dilatazio-fasea:
Umetokiaren irteera pixkanaka-pixkanaka irekitzen da.
Egotze-fasea:
Haurtxoa baginatik kanpora ateratzen da.Zilbor-hestea mozten
da.Haurtxoari orbain bat geratzen zaio:zilborra.
Erditzearen amaieran plazenta botatzen da.Fase horri plazenta
kanporatzea esaten zaio.

16. EDOSKITZEA
Lehendabiziko hilabetetan haurrak soilik esnea
edaten dute. Horri esaten zaio edoskitzea.

17. UGALKETA:
web-orrialdeak:
·https://sites.google.com/site/akanpazarn
etugalketa/
·http://eu.wikipedia.org/wiki/Ugaltze-
aparatu
·http://www.slideshare.net/maisujon/ugal
keta-funtzioa-11769790

18. BUKAERA