Hafta 5 - Uzaktan Eğitimde Teknoloji Kullanımı

UZE636 Açık ve Uzaktan Öğrenmede Teknolojik Altyapı
Hafta 5
Prof.Dr. Mehmet Emin MUTLU
Hafta 5: Uzaktan Eğitimde Teknoloji Kullanımı

KAPSAM
● Giriş
● E-Öğrenmenin Gelişimi
● Kitle İletişim Teknolojilerine Dayalı e-Öğrenme Dönemi
● Bilgisayar Destekli Eğitim Dönemi
● Internet Tabanlı Eğitim Dönemi
● Mobil Öğrenme Dönemi
● E-öğrenmenin Bileşenleri
● İçerik
● Etkileşim
● Değerlendirme

GİRİŞ
● Uzaktan eğitim öğrencilerin ve öğreticilerin
birbirlerinden farklı mekanlarda bulunmaları
durumunda öğretme ve öğrenmenin
gerçekleşmesidir. Uzaktan eğitim 19. ve 20. yüzyıl
boyunca ağırlıklı olarak mektupla öğretim şeklinde
uygulanmıştır.
https://www.youtube.com/watch?v=xY0c5lVbZjU
School In The Mail-Box
https://www.advertisingarchives.co.uk/preview
/51195/1/Magazine-Advert/International-
Correspondence-School/1930s.jpg

GİRİŞ
● 20. yüzyıl başlarından itibaren sinema filmleri, gramofon ve pikaplarda
kullanılan ses plakları, radyo ve televizyon yayınları, manyetik ses bantları,
video bantlar ve video-konferans sistemleri gibi sesli ve görüntüye dayalı
bilginin kaydedildiği ve iletildiği ortamlara ait bilgi ve iletişim teknolojileri
sınıf içi eğitimde olduğu kadar uzaktan eğitimde de sıklıkla kullanılmıştır.
http://interactyx.com/social-
learning-blog/history-of-
elearning-technologies/
https://ecampus.oregonstate.edu/a
bout/history/timeline/images/1982-
VHS-stacks.jpg
https://theconversation.com/r
emote-learning-isnt-new-
radio-instruction-in-the-1937-
polio-epidemic-143797
http://distanceedtechnologyregina.
weebly.com/distance-learning-
technology-1900s.html

GİRİŞ
● Dersin elektronik ortamda işlendiği, ders malzemelerinin elektronik
ortamlarda sunulduğu ve öğrenci-öğretici iletişiminin elektronik ortamla
desteklendiği eğitim biçimine e-Öğrenme adı verilmektedir. Günümüzde
daha çok internet ortamında gerçekleştirilen uzaktan eğitimi tanımlamak
için kullanılmaktadır.
● Kişisel bilgisayarların yaygınlaşmasıyla birlikte “bilgisayar destekli
eğitim” terimi, internetin yaygınlaşmasıyla birlikte “internete dayalı
eğitim” terimi yaygın olarak kullanılmış olmakla birlikte günümüzde
öğrenme ve öğretmede bilgi ve iletişim teknolojilerinin her türlü kullanımı
“elektronik öğrenme” ya da kısaca “e-öğrenme” ile tanımlanmaktadır.

GİRİŞ
● Eğitim ve öğretimin temel amacı bilgi, beceri ve tutumların bireylere
kazandırılmasıdır. Bilgi bu süreçte özel bir öneme sahiptir. Toplumda
biriken ve bir sonraki nesle aktarılması öngörülen bilgi sadece yazılı bilgi
biçiminde değil, sesli ve görüntülü bilgi biçiminde de bulunmaktadır.
● Bilgi ve iletişim teknolojilerinin bilgi teknolojileriyle ilgili bölümü eğitsel
bilginin çeşitli formlarda üretilmesi, düzenlenmesi, saklanması, erişilmesi
ve aktarılmasına olanak sağlarken, iletişim teknolojileriyle ilgili bölümü
ise öğrenenler ve öğreticiler arasındaki eğitsel iletişime olanak
sağlamaktadır.

GİRİŞ
● e-Öğrenme sınıf içinde yapılan eğitim, uzaktan eğitim, yüz yüze ve
uzaktan eğitimin birlikte yapıldığı harmanlanmış eğitim gibi değişik eğitim
türlerinin tümünde kullanılmaktadır.
● Ayrıca öğretici eşliğinde çalışma, kendi kendine çalışma, yaşam boyu
öğrenme, diploma ve sertifikaya yönelik formel eğitim ya da herhangi bir
belgelemenin amaçlanmadığı kişisel eğitim amacıyla da e-öğrenme etkin
bir biçimde kullanılabilir.
● e-Öğrenmenin sınıf içinde kullanımını geçen hafta ele almıştık. Bu hafta e-
Öğrenmenin sınıf dışında kullanımına ağırlık vereceğiz.

E-ÖĞRENMENİN GELİŞİMİ
● “e-Öğrenme” kelimesi ilk kez 1999 yılında eğitimde internetin, etkileşimli
ve elektronik ortamların kullanılmasını ifade etmek amacıyla kullanılmıştır.
Kelimenin kullanımı yeni olmasına rağmen eğitimde elektronik teknolojilerin
kullanımı çok daha eskilere gitmektedir.
● Uzaktan eğitimde e-Öğrenmenin gelişimi dört aşamada ele alınabilir:
Kitle iletişim
teknolojilerine
dayalı dönem
Bilgisayara
dayalı dönem
İnternete
dayalı dönem
Mobil
teknolojilere
dayalı dönem

Kitle İletişim Teknolojilerine Dayalı e-Öğrenme
● Eğitimde elektronik teknolojilerin kullanımı 20. yüzyılda iletişimde gerçekleşen
teknolojik gelişmelerle öncelikle sınıf için eğitimde başlamıştır.
● Sınıf içi eğitimde öğreticinin ders anlatırken görsel işitsel ortamları kullanılması
öğrenmeyi kolaylaştırmakta ve öğrencilerin derse olan ilgisini artırmaktadır.
● Bu amaçla okullardaki e-öğrenme uygulamalarında sinema filmleri, kapalı
devre televizyon yayınları, ses kayıt ve oynatma sistemleri ile video kayıt ve
oynatma sistemleri kullanılagelmiştir.
● 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren uzaktan eğitimde de artan oranda iletişim
teknolojileri kullanılmaya başlanmıştır.

● Açık ve uzaktan eğitim, radyo ve televizyon gibi
kitle iletişim araçlarına eğitim ve öğretim
süreçlerinde en fazla yer veren eğitim sistemidir.
1969 yılında kurulan İngiltere Açık
Üniversitesi’nin BBC ile ortak gerçekleştirdikleri
eğitsel televizyon programları bu alandaki en
başarılı uygulamalar arasındadır.
● Ülkemizde 1982 yılında kurulan Açıköğretim
Fakültesinde temel eğitim malzemesi olarak ders
kitaplarının yanı sıra televizyon programlarına da
yer verilmiştir. https://www.ilkogretim-matematik.com/2016/10/aof-
yeni-tv-ders-programlarini.html
https://www.express.co.uk/news/uk/220805
/Open-University-celebrates-birthday

● Önceleri TRT4 kanalında yayınlanan Açıköğretim televizyon programları 2010
yılından sonra TRT ve Anadolu Üniversitesi tarafından ortak işletilen TRT Okul
kanalında yayınlanmıştır. Günümüzde YouTube kanalında yayınlanmaktadır.
● Anadolu Üniversitesi televizyonun yanı sıra radyo üzerinden de eğitim programları
yayınlayarak, yabancı dil dersleri için uzaktan öğrenenlere destek sağlamıştır.
● Açıköğretim televizyon programları 1985 yılından itibaren Batı Avrupa Açıköğretim
Öğrencilerine videokasetler halinde gönderilmiştir.
https://www.almanyabulte
ni.de/egitim/sinavsiz-
kayit-basvurulari-basladi

● Televizyon yayınlarında karasal yayın, uydu yayınları, ücretli dijital platformlar,
istek üzerine video, WebTV ve IPTV gibi çeşitli yayın teknolojileri
kullanılmaktadır ve bu teknolojilerin her birisi uzaktan eğitimde farklı olanaklar
sağlamaktadır.
● Günümüzde televizyonlar birer akıllı televizyona dönüşmüşler ve kişisel video
kaydetme, internet erişimi, üç boyutlu gösterim, el hareketleriyle kontrol gibi
özelliklere kavuşarak etkileşimli öğrenme için uygun ortamı haline
gelmişlerdir.
● 60’lardan günümüze eğitim televizyonu yayıncılığı yapılıyor olsa da uzaktan
eğitimde giderek artan oranda eğitsel katkı bilgisayar destekli eğitim,
internet tabanlı eğitim ve mobil öğrenme ile sağlanmaktadır.

Bilgisayar Destekli Eğitim Dönemi
● Apple marka mikrobilgisayar 1970’lerin ikinci yarısından itibaren ilk ve orta
öğretim kurumlarında eğitim amacıyla yaygın olarak kullanılan ilk
bilgisayardır.
● Ucuz ve kolay kullanılır olmaları nedeniyle ABD’de ilk ve orta dereceli
okulların büyük bölümünde o dönemde en az bir bilgisayar laboratuvarı
kurulmuştur.
● 1980’lerde IBM PC ile kişisel bilgisayarların ortaya çıkışı ile bu yaygınlık
artmıştır ve bilgisayarların öğretme ve öğrenmede kullanımı konusunda
Bilgisayar Destekli Eğitim (BDE) adı verilen bir yaklaşım geliştirilmiştir.

● BDE uygulamaları sınıf içerisinde öğretmen gözetiminde kullanılacak
yazılımlar şeklinde tasarlanabildiği gibi, öğrencilerin evlerinde kendi
kendilerine kullanabilecekleri yazılımlar şeklinde de tasarlanabilmektedir.
● Yaygın olarak geliştirilen BDE uygulama türleri arasında testler,
alıştırmalar, öğretici yazılımlar, başvuru yazılımları, benzetimler ve eğitsel
oyunlar bulunmaktadır.
Testler Alıştırmalar
Öğretici
yazılımlar
Başvuru
yazılımları
Benzetimler
Eğitsel
oyunlar

● İlk BDE uygulamaları öğrencilerin okullardaki bilgisayar laboratuvarlarında
kullanmaları amacıyla geliştirilmişlerdir.
● 1980’lerde aileler çocuklarının eğitimini desteklemek amacıyla evlerindeki
bilgisayarda kullanılmak üzere BDE yazılımı disketleri satın almaya
başlamışlardır.
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/
commons/0/02/PLATO_chem_exp.jpg
https://www.edapp.com/blog
/computer-aided-learning/

● Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi bünyesinde 1989 yılının son günlerinde
Bilgisayar Destekli Eğitim Birimi kurulmuştur. 2014 yılında ÖTAG Birimi adını
almıştır.
● AÖF BDE Biriminde ilk yıllarda MEB için BDE yazılımları geliştirilmiştir.
● 1993 yılından itibaren çeşitli illerde kurulan AÖF BDE Laboratuvarlarında kullanılmak
üzere BDE Alıştırma yazılımları geliştirilmiş ve öğrencilerin kullanımına sunulmuştur.
● 2000’lerin başından itibaren çeşitli çoklu ortam ders yazılımları ders kitaplarının eki
olarak CD-ROM formatında AÖF öğrencilerine dağıtılmaya başlanmıştır.

● Önceleri ayrı ayrı uygulamalar biçiminde geliştirilen BDE
yazılımları zamanla gelişmiş öğretici ders yazılımlarına
evrilmiştir.
● Öğretici ders yazılımları öğrencilerin bir öğretmene ihtiyaç
duymadan bilgisayarla etkileşim kurarak bir konuyu
öğrenmelerine olanak sağlayan ve genellikle metin, ses,
görüntü, video, canlandırma, sanal gerçeklik ve artırılmış
gerçeklik gibi öğeleri içeren etkileşimli ders içerikleridir.
● Gelişmiş öğretici yazılımlar kendi içlerinde test, alıştırma,
başvuru, benzetim ve oyun gibi diğer öğeleri de
barındırabilirler.
https://www.sebit.com.tr/l

● Günümüzde ülkemizde ilk ve orta öğretime
yönelik öğrenme malzemelerini üretmek ve
yayınlamakla sorumlu olan merkez MEB
Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel
Müdürlüğü’dür. YEĞİTEK, video, etkileşim,
görsel, doküman ses, link, dergi, alıştırma ve
sınav, kitap gibi başlıklar halindeki içerikleri
MEB Eğitim Bilişim Ağı (EBA) sitesinde
öğretmenlerin ve öğrencilerin kullanımına
sunmaktadır.
https://www.eba.gov.tr/arama?q=biyoloji%209

İnternet Tabanlı Eğitim Dönemi
● İnternetin geliştirilmesinde ABD’deki üniversitelerin öncülük yapması ve ilk
kullanıcılarının akademisyenler olması, internetin eğitim alanında sağladığı
sınırsız olanağın başlangıçtan itibaren farkına varılmasını ve
üniversitelerde bu konuda oldukça deneyim birikmesini sağlamıştır.
● İnternetin 1993 yılında halka açılmasıyla birlikte eğitim amacıyla yaygın
olarak kullanılmaya başlanması aynı anda gerçekleşmiştir.
https://www.computerhistory.org/
internethistory/1990s/

● İnternetin yaygınlık kazanmasında Tim Berners-Lee tarafından geliştirilen World Wide
Web sisteminin çok büyük etkisi olmuştur. Böylece tarayıcı adı verilen yazılımlarla HTML
ile hazırlanmış web sayfaları arasında internette sörf yapılabilmektedir.
● HTML sayfaları metin, görüntü, ses ve video barındırabildiği için her türlü eğitim içeriği
HTML sayfası biçiminde tasarlanabilmektedir.
● Öğrenciler sayfalardaki bağlantılar yardımıyla değişik sayfalar arasında geçiş
yapabilmekte ve böylece bir giriş sayfasından başlayarak dallanmalı bir şekilde ders
boyunca ilerleyebilmekte ve bitiş sayfasına gelebilmekteler.
https://www.herkesebilimteknoloji.com/
haberler/teknoyasam/internetin-
babasi-tim-berners-lee
https://hideincorner.com
/2019/08/19/html-day-1-
instructions/

● İnternet çağının ilk iletişim ve paylaşım araçları olan dosya aktarım protokolü
(ftp), e-Posta, tartışma listeleri, mesaj panoları, haber grupları, canlı sohbet
odaları (irc), internet forumları, anlık mesajlaşma gibi yazılımlar ile HTML ve
Flash gibi içerik geliştirme ortamları kullanılarak internet destekli eğitimde hem
çok ortamlı ve etkileşimli eğitsel içerik sunumu gerçekleştirilebilmiş, hem de
öğreticiler ve öğrenciler arasında eğitsel iletişim sağlanabilmiştir.
● Bu dönemde Öğreticilerin öğrencilerine web tabanlı ders içeriği sunmak
amacıyla öğrenme yönetim sistemleri (LMS) adı verilen yazılımlar
geliştirilmiştir.
● 90’lı yıllardaki çevirmeli bağlantı döneminde yavaş gelişen e-öğrenme, etkisini
2000’li yıllarda ADSL bağlantının yaygınlaşmasıyla artırmıştır.

● 2001-2002 Öğretim yılında
Açıköğretim Fakültesi
bünyesinde açılan Bilgi
Yönetimi Programı Türkiye’nin
ilk bütünüyle internet üzerinden
yürütülen bir önlisans
programıdır.
● Bu program internet tabanlı
eğitimin o dönemdeki bütün
öğelerini barındırmaktaydı.
https://slideplayer.biz.tr/amp/2386828/

● 2004 yılında gelindiğinde birlikte
çalışmaya izin veren ve internette
içeriğin kullanıcılar tarafından
oluşturulduğu web siteleri
yaygınlaşmaya başlamıştır.
● Kullanıcıların sadece bir okuyucu
olmaktan çıkıp, katılımcı ve yaratıcı
kimliğinde bürünmelerine yol açan bu
olguyu ifade etmek amacıyla Web 2.0
kavramı kullanılmaya başlanmıştır.
https://blog.edtechie.net/web-2-0/25-years-
of-edtech-2006-web-2-0/

● Web 2.0 araçlarının ortaya çıkışı
internet destekli eğitime etkisi
büyük olmuş; wiki ve blog siteleri,
RSS okuyucuları, sosyal ağlar,
video paylaşım siteleri, yer imi
paylaşımı siteleri, 3 boyutlu
ortamlar, bulut bilişim gibi
uygulamaların kullanıldığı bu
eğitim türüne e-öğrenme 2.0 adı
verilmiştir.
https://image.slidesharecdn.com/rudnickapsychologicalaspectsofweb20-
121024153600-phpapp02/95/psychological-aspects-of-elearning-20-4-
638.jpg?cb=1351314513

● İnternete dayalı geleneksel eğitim
uygulamaları genellikle uzmanlar
tarafından hazırlanmış web
içeriklerinin tek yönlü olarak
yayınlanması şeklinde gerçekleşirken,
e-Öğrenme 2.0’da ise içeriğin
kullanıcılar tarafından oluşturulduğu,
sosyal iletişimin ön planda olduğu,
birlikte çalışma ve paylaşma ağırlıklı
öğrenme süreçleri
tasarlanabilmektedir.
http://elearningtech.blogspot.com/2006/09/elearning-10-vs-20-help-
needed_07.html

Mobil Öğrenme Dönemi
● Mobil öğrenme, öğrenenlerin öğrenme süreci boyunca
belirli bir mekanda bulunma zorunluluğunun olmadığı,
taşınabilir cihazlarla gerçekleştirilebilen bir e-öğrenme
biçimidir.
● İlk dönemlerde dizüstü, notebook, netbook vb.
boyutlardaki taşınabilir bilgisayarlar ile 3G modem, ya da
WiFi aracılığıyla internete bağlanarak, masaüstü
bilgisayarlar için tasarlanan e-öğrenme uygulamalarına
erişmek ve ders çalışmak mümkün olmakta ve
öğrenenler için masaüstü bilgisayarlarda yaşadıklarından
farklı bir e-öğrenme deneyimi gerektirmemektedir.
https://www.donanimhaber.com/ilk-
ceyrekte-48-milyon-netbook-satildi-
-19104

● Fakat 2000’lerin başında ortaya çıkan el
bilgisayarlarından e-öğrenme uygulamalarına
erişilmeye çalışıldığında, büyük bilgisayar
ekranları ve bant genişlikleri öngörülerek
yapılan tasarımların yetersiz kaldığı görülmüş
ve 3-7 inç arası küçük ekranlar için farklı e-
öğrenme uygulamaları tasarlanmaya
başlanmıştır. İlk uygulamalar genellikle test
yazılımları gibi basit uygulamalar olmuştur.
https://uaeinformationtech.wordpress.com
/2014/05/31/pdas-handheld-computers/

● Taşınabilir bilgisayarların ve el bilgisayarlarının uzun süredir kullanımda
olmasına rağmen mobil öğrenmede asıl gelişme 2000’li yılların ikinci
yarısından itibaren Apple iPhone ve Apple iPad’in pazardaki üstünlüğü ile
birlikte yaşanmaya başlanmıştır. Ardından Android işletim sistemiyle
çalışan akıllı telefonlar ve tablet bilgisayarlar bu kullanımı daha da
yaygınlaştırmışlardır.
https://www.intraintel.com/services/what-
are-mobile-learning-content-types/

● Akıllı telefonlar daha önceki el bilgisayarlarından farklı olarak daha büyük
ekranlara sahip, daha hızlı, bant genişliği yüksek ve disk kapasitesi büyük
aygıtlardır. Bu nedenle akıllı telefonlar için daha karmaşık e-öğrenme
uygulamaları tasarlanabilmektedir. Yine de 7 inçten daha büyük ekranları
olan tablet bilgisayarlar için tasarlanan e-öğrenme uygulamaları
öğrenciye daha konforlu bir çalışma ortamı sunmaktadır.
● Mobil öğrenme amacıyla yaygın olarak kullanılan diğer taşınabilir aygıtların
başında e-kitap okuyucuları gelmektedir. 2010’dan itibaren fiyatları
düşen, renkli, internete bağlanabilen e-kitap okuyucuları özellikle edebi ve
akademik içeriğin taşınmasında büyük kolaylık sağlamaktadır.

● Mobil öğrenmeyi destekleyen bir diğer gelişme ise bulut bilişimdir. Bulut
bilişim uygulamaların, hizmetlerin ya da saklama alanlarının internette
tutulmasını sağlayan teknolojiler kümesidir.
● Bulut bilişim ile öğrenciler bulutta bulundurdukları kendilerine ait içeriklere,
hizmetlere ya da uygulamalara internete bağlı diğer aygıtlardan da
erişebilmekte ve mobil öğrenmeyi aygıttan bağımsız hale
getirebilmektedirler.
● Ayrıca öğreticiler ve öğrenciler bulut depolama ortamında çalışan
Office.com ve Google Docs gibi ofis yazılımları ile kolayca ortak çalışma
yapabilmektedirler.

● Mobil öğrenme örneklerini incelemek için Anadolu Üniversitesi’ne ait mobil
öğrenme uygulamalarını indirebilirsiniz.

● Gelecekte öğrenme, e-öğrenme ya
da mobil öğrenme (m-öğrenme)
kavramları arasındaki farkın ortadan
kalkacağı ve öğrenmenin her zaman
ve her yerde kesintisiz
gerçekleştirilebileceği (u-öğrenme)
bir dünyanın ortaya çıkacağı
öngörülmektedir.
https://www.researchgate.net/figure/Pictorial-
representation-of-relation-between-m-learning-e-
learning-and-u-learning_fig1_280738952

E-ÖĞRENMENİN BİLEŞENLERİ
● e-Öğrenmenin bilgi ve iletişim teknolojilerine dayalı olarak geliştiği ve bu
alandaki her yeni teknolojik gelişmenin e-öğrenme için yeni bir fırsat
sağladığı görülmektedir. E-Öğrenmenin uygulandığı süreçler ele
alındığında kullanılan teknolojiler içerik, etkileşim ve değerlendirme
olmak üzere üç temel öğeye yönelik olarak gruplandırılabilmektedir.
İçerik Etkileşim Değerlendirme

İçerik
● İçerik her türlü öğrenme sürecinin temel öğelerinden biridir. Öğrenciye
kazandırılacak bilgi, beceri ve tutumların kapsamını içerik belirler. E-
Öğrenme süreçlerinde ders içeriği; ders programı, eğitsel etkinlikler, ders
notları, öğretici ders yazılımları, podcast’ler, benzetim yazılımları, eğitsel
oyunlar; sözlük, harita, ansiklopedi gibi başvuru kaynakları ve açık eğitsel
kaynaklar gibi öğrenme malzemelerinden oluşur.
● Bu materyaller e-öğrenme ortamlarında BDE yazılımlarından farklı olarak
bilgisayarın hard diskinde ya da DVD’de çalışan birer program olarak değil
de internet ortamında çalışan yazılımlar olarak tasarlanır.

Ders Programı
● Bir e-öğrenme sisteminde dersin kapsamını belirlemek amacıyla ders
programı yayınlanmalıdır.
● Öğrenciler ders programı ile ders süresince her hafta hangi konuları
çalışacaklarını, hangi haftalar ödev yapacaklarını ve sınav olacaklarını,
dersi tamamlamak için gerekli başarı ölçütlerini, dersin önkoşullarını,
derste kullanılacak olan öğrenme araçlarını, öğrenme malzemelerini ve
dersteki etkinlikleri kavrarlar.
● Ders programı öğrencilerin kendi faaliyetlerini dönem boyunca planlamaları
için gerekli bir araçtır.

Ders Notları
● Ders notları genellikle dersin özeti
şeklinde olup, etkileşimli öğeler
içermezler. Çoğu durumda metin
dosyası şeklinde hazırlanabileceği gibi,
öğreticinin dersi anlatırken kullandığı
sunu dosyalarından da oluşabilir.
● Bir ÖYS kullanmayan öğreticiler ders
notlarını ve sunularını bulut tabanlı
depolama sitelerinde ya da
SlideShare, Scribd gibi paylaşım
sitelerinde yayınlayabilirler.
https://www.slideshare.net/memutlu

Öğretici Ders Yazılımı
● Öğrencilerin bilgisayar ortamında kendi kendilerine ders çalışabilecekleri, etkileşimli
öğeler içeren, çok ortamlı yazılımlara öğretici ders yazılımı adı verilir.
● Öğretici ders yazılımları üniteler ya da modüller şeklinde düzenlenmiştir ve her ünite
kendi öğrenme amaçlarına, etkileşimli ve çoklu ortam şeklinde hazırlanmış konu
anlatımına, ara sınama ve ünite sonu sınama araçlarına ve ek bilgi kaynaklarına
gönderme yapan bağlantılara sahiptir.
Anadolu Üniversitesi
Yunusemre öğrenme
portalındaki bir e-Ders,
2008

● Bir öğrenme amacını gerçekleştirmek
amacıyla hazırlanmış; taşınabilir, tekrar
kullanılabilir, diğerleriyle birleştirilebilir;
içerik, alıştırma ve değerlendirme
araçlarını içeren ve kapsamını tanımlayan
gerekli açıklamalara sahip dijital yapılara
öğrenme nesnesi adı verilmektedir.
● Öğretici ders yazılımları uygun biçimde
sıralanmış öğrenme nesneleri
koleksiyonlarından oluşturulmaktadır.
https://slideplayer.com/slide/7095538/24/images/
6/What+is+a+Learning+Object.jpg

● Öğrenme nesnelerinin farklı öğrenme yönetim sistemlerinde kullanılabilmeleri için
standartlara uygun olarak hazırlanmaları gerekir. Yaygın olarak kullanılan e-Öğrenme
nesnesi paketleme standartı SCORM’dur (Sharable Content Object Reference Model).
https://www.docebo.com/blog/elearning-
standards-scorm-xapi-cmi5/

● Öğretici ders yazılımı hazırlamak için çoğu zaman profesyonel bir yapım
ekibine gereksinim duyulur. Bu ekipte konu uzmanlarının yanı sıra
öğretim tasarımcıları, yazılım uzmanları, görüntü, ses, video ve
canlandırma uzmanları gibi uzmanlar görev alır. Bu ekipler genellikle
uzaktan eğitim yapan üniversitelerin e-Öğrenme üretim merkezlerinde ya
da e-öğrenme içeriği üretiminde uzmanlaşmış firmalarda bulunurlar.
Anadolu Üniversitesi
Öğrenme Teknolojileri AR-GE Birimi
https://blogs.articulate.com/rapid-
elearning/do-you-know-the-answers-
to-these-rapid-e-learning-questions/

● Günümüzde e-öğrenme içeriğini hızlı geliştirmek
için hazırlanmış bazı yazılımlar da bulunmaktadır.
Bu yazılımlar aracılığı ile öğreticiler kısa bir eğitim
sürecinden sonra kendi ders içeriklerini
hazırlayabilir duruma gelebilmektedirler.
● Hızlı e-öğrenme üretimi yazılımlarının başında
Microsoft PowerPoint, Adobe Presenter,
Articulate, Lectora, Raptivity ve H5P gibi
programlar/hizmetler gelmektedir.
● Hazırlanan öğretici ders yazılımları genellikle
Adobe Flash ya da HTML5 formatlarında uyumlu
ÖYS’lerde yayınlanmaktadır. https://h5p.org/

Podcast
● Podcast bir sunucu tarafından yayınlanan ses ya da video içeriğinin abone olan
kullanıcıların bilgisayarlarında ya da taşınabilir cihazlarında canlı olarak oynatılması
ya da indirilerek çevrimdışı olarak oynatılması yoluyla dinlenmesi-izlenmesidir.
● Abonelik sistemiyle çalışan dijital medya yayıncılarının başında iTunes Store
hizmeti ile Apple gelmektedir. Apple’ın iTunes isimli pod yakalayıcı yazılımı ile
kullanıcılar podcast sitelerine bağlanıp, içeriğe abone olmakta ve ses-video
yayınlarını dinleyip-izleyebilmektedirler. Apple 2007 yılında iTunesU ile üniversite
derslerini de bu sistemle yayınlamaya başlamıştır.

Podcast
● Günümüzde informel öğrenme
ortamlarında web videoları ve video
paylaşım sitelerinin kullanımı öne
geçmiştir.
● Öğreticiler ders videolarını YouTube ve
Vimeo gibi video paylaşım sitelerinde
yayınlayarak öğrencilerine kolayca
sunabilmektedirler.
● Benzer şekilde üniversiteler de YouTube
üzerinde kendilerine ait bir kanal açarak
derslerini yayınlayabilmektedirler.

Benzetim Yazılımları
● Benzetim yazılımları askeri benzetim, uçak, gemi,
otomobil benzetimi, fabrika benzetimi, fizik-kimya
laboratuvarı benzetimleri, yazılım benzetimleri, sanal
gerçeklik gibi değişik düzeylerde olabilmektedir.
● Karmaşık benzetim yazılımlarının yapımcı
firmalardan temin edilmesi gerekmektedir. Fakat
yazılım kullanımı öğretimine yönelik etkileşimli
benzetimler Camtasia ya da Adobe Captivate gibi
ekran yakalama yazılımları kullanılarak öğreticiler
tarafından hazırlanabilmektedir.
http://www.bitwisemag.com/2019/09
/camtasia-2019-review.html

Eğitsel Oyunlar
● Eğitimde oyun kullanımı eğlenerek öğrenmeyi
amaçlamaktadır. Eğitsel oyunlar basit bulmaca ve eşleştirme
oyunlarından başlayarak, 3 boyutlu çok kullanıcılı rol oynama
oyunlarına kadar değişik düzeylerde olabilmektedir.
● Eğitsel oyunlar özellikle okulöncesi, ilk ve ortaöğretim
düzeyindeki öğrenciler için çekici olmakta ve öğrencilerin
öğrenme ortamında daha uzun süreyle vakit geçirmelerini
sağlamaktadır.
● Günümüzde hızlı geliştirme araçları ve öğrenme yönetim
sistemleri tasarımcıların e-öğrenme süreçlerinde hemen
kullanabilecekleri basit oyunlaştırma öğeleri
barındırmaktadırlar.
Oyunlaştırma Araçları
• Kahoot
• Socrative
• Plickers
• Quizizz
• Quizgame
• Poll Everywhere

Açık Eğitsel Kaynaklar
● Açık eğitsel kaynaklar öğretme, öğrenme ve araştırma gibi
amaçlarla kullanılmak üzere bir açık lisans ile
lisanslanmış, yayın hakları ile kısıtlanmamış kamuya açık
dijital malzemelerdir.
● Öğreticiler açık eğitsel kaynaklardan yararlanarak ders
programlarını hazırlayabilir ve derslerinde bu kaynakları
kullanabilirler. Öğrenciler bu malzemelerden yararlanarak
bilgilerini pekiştirebilir ve derinleştirebilirler.
● Ayrıca öğreticiler derslerinde Google Scholar ve
Semantic Scholar akademik içeriklerde arama yapmayı
sağlayan sitelere gönderme yaparak öğrencilerin ödev ve
proje yapmalarına olanak sağlayabilmektedirler.
https://en.wikipedia.org/wiki/
Creative_Commons_license

Açık Eğitsel Kaynaklar
https://acikders.tuba.gov.tr/
https://ocw.mit.edu/ https://ocw.metu.edu.tr/

Etkileşim
● Etkileşim bir kullanıcı ile bir sistem arasındaki mesaj alışverişinin özel bir
türüdür. Eğer bir sistemin ürettiği bir mesaj kullanıcının daha önceki
mesajlarıyla ilgili değilse sistem etkileşimsiz, eğer sistemin ürettiği bir mesaj
kullanıcının sadece bir önceki mesajla ilgiliyse sistem tepkin (reaktif), eğer
sistemin ürettiği bir mesaj kullanıcının daha önceki çeşitli mesajlarıyla ve
bunların arasındaki ilişkilerle ilgiliyse sistem etkileşimlidir.
● E-Öğrenmede etkileşim; öğrenen ile içerik, öğrenen ile öğretici ve öğrenen
ile diğer öğrenenler arasında içeriğe ait mesajların ve karşı mesajların
aktarılması ile gerçekleşir.
Öğrenen ile
içerik etkileşimi
Öğrenen ile
öğretici
etkileşimi
Öğrenen ile
diğer
öğrenenlerin
etkileşimi

Etkileşim
● Etkileşim birebir, bire-çok ya da bire karşı bilgisayar biçiminde oluşabilir.
● E-Öğrenmede bire-bir etkileşim öğrenen ile öğretici arasında ya da öğrenen ile
öğrenen arasında diğer kişilerin katılımına kapalı olarak gerçekleşir.
● Bire - çok etkileşim öğrenen ile diğer öğrenenler, ya da öğretici ile öğrenenler
arasında birden fazla kişinin katılımına açık kanallar üzerinde oluşur.
● Bire karşı bilgisayar etkileşimi ise öğrenenlerin ya da öğreticinin bilgisayardaki
içerikle bireysel olarak gerçekleştirdiği etkileşim şeklinde gerçekleşir.
● E-Öğrenme ortamlarında kullanıcıların bilgisayarla olan etkileşimi etkileşimli
öğretici ders yazılımlarında yoğun olarak kullanılır. Kullanıcıların kendi
aralarındaki etkileşimleri ise ağırlıklı olarak iletişim teknolojilerinin kullanımıyla
gerçekleşmektedir.

Etkileşim
● e-Öğrenmede kullanılan iletişim teknolojilerinin bir bölümü ile kullanıcılar
arasında aynı anda iletişim kurulabilirken, iletişim teknolojilerinin bir
bölümü ile sadece farklı anlarda iletişim gerçekleşebilmektedir.
● Aynı anda iletişim kurmaya izin vermeyen teknolojilere eşzamansız
iletişim araçları, aynı anda iletişim kurmaya izin veren iletişim
teknolojilerine ise eşzamanlı iletişim araçları adı verilir.
Eşzamansız
iletişim
Eşzamanlı
iletişim

Etkileşim
https://elearningindustry.com/asynchronous-and-synchronous-modalities-deliver-digital-learning

Eşzamansız İletişim Araçları
● Eşzamansız iletişim yazılımları arasında e-posta, haber grupları,
forumlar, Wiki ve Blog siteleri gibi içeriği kullanıcılar tarafından beslenen
Web 2.0 araçları, Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal ağlar sayılabilir.
● Öğreticiler ve öğrenciler eşzamansız iletişim ile farklı zamanlarda ve
farklı mekanlarda bir araya gelebilirler.
● Örneğin, öğreticinin paylaştığı içeriği öğrencilerin bir tartışma grubunda
belirli bir sürede tartışmaları, verilen bir ödevin belirli bir süre içerisinde
yapılıp e-posta ile öğreticiye teslim edilmesi, öğrencinin forumda ya da e-
posta ile sorduğu bir soruyu öğreticinin belirli bir süre içerisinde yanıtlaması
gibi uygulamalar birer eşzamansız iletişimdir.

Forumlar (tartışma panoları)
● İnternette belirli bir konuyla ilgilenen kişilerin bir araya gelerek o konu hakkında
bilgi alışverişinde bulunmalarını sağlayan ilk araçlar haber grupları, mektup
listeleri ve bülten tahtası uygulamalarıdır.
● Bu sistemlerin daha pratik kullanımı olarak internet forumları (tartışma
panoları) geliştirilmiştir. İnternet forumlarında kullanıcılar bir tartışma
başlatabilirler, diğer kullanıcılar bu tartışmaya katılabilir ve tartışmayı
dallandırabilirler.
● İnternet forumları e-öğrenme uygulamalarında öğretici ve öğrenen ile öğrenen-
öğrenen arasında bir konuyu tartışma, geri bildirim alma, bilgi paylaşımı
gibi değişik amaçlarla kullanılmaktadır.

● Öğreticiler internet forumları ile
eşzamansız sanal sınıflar
oluşturarak sınıf içinde etkinlikler
yapabilmektedirler.
● Forumlarda biriken bilgiler uzun
süre kalıcı olduğundan dolayı
önemli bir eğitsel bilgi kaynağı
durumuna gelmektedirler.
https://mergen.anadolu.edu.tr/courses/121/
discussion_topics

Blog siteleri
● Bloglar bireyler tarafından oluşturulan, yönetilen ve bireyler tarafından
yüklenilen içeriği barındıran web sayfalarıdır.
● Kullanıcılar blog sitelerine düzenli olarak not, düşünce, haber, yorum, olay,
görüntü, ses, video, bağlantı vb. içerikleri yüklerler. Girilen bilgilerin
başlıkları en son tarih en üstte olacak şekilde ekranın kenarında listelenir.
● Bir blog sitesinde konuyla ilgili diğer blog sitelerinin listelenebileceği bir
bağlantı köşesi, girdiler üzerinde arama yapma olanağı, diğer kişileri üye
yapmak için gerekli yönetim araçları bulunur. Blog siteleri girilen blogları
yıllara ve aylara göre arşivleyebilirler.

● Blog siteleri ile her birey bir köşe yazarı haline gelebilmekte ve yazılarını internet
ortamında yayınlayabileceği online bir dergiye sahip olabilmektedir.
● Blog sitesi oluşturmak için en kolay yol Blogger ve WordPress gibi ücretsiz blog
sitesi oluşturma hizmeti veren sitelere erişerek, hazır şablonlardan birisini seçerek
bir blog sitesi açmaktır.

● Öğreticiler derslerine ait bir blog sitesi açarak,
ders içeriklerini, ders konularıyla ilgili gelişmeleri
ve haberleri, ders takvimini, dersle ilgili ek
kaynaklara ait bağlantıları paylaşabilirler, tartışma
başlatarak öğrencileri ile yorumlar aracılığı ile
iletişim kurabilirler, öğrencilerin bireysel projelerini
teslim etmelerini ve grup projeleri hazırlamalarını
sağlayabilirler.
● Diğer resmi web sitelerine göre kullanıcıların blog
sitelerinde günlük konuşma dilini kullanarak daha
informel bir iletişim kurabildikleri gözlenmektedir.
https://uze613.blogspot.com/
Etkinlik: Bir blog sitesi açarak bu
derste gerçekleştirdiğiniz özgün
içerikli etkinlikleri ders dışında
paylaşmak amacıyla
yayınlayabilirsiniz.

Mikrobloglar
● Kişilerin genellikle en fazla 140 karakter uzunluğunda
kısa ve özet metinlerden oluşan içerikleri herkesin ya
da seçili kişilerin görebileceği şekilde yayınlamalarına
mikroblog işlemi adı verilir.
● Bu amaçla hizmet veren sitelerin başında Twitter
gelmektedir. Bir mikroblog sitesinde diğer kişilere
abone olunduğunda o kişilerin twit adı verilen mesajları
izlenebilir.

● Twitter sitesine cep telefonları ve akıllı telefonlarla kolayca erişilebildiği ve
twitter mesajı göndermek bir SMS göndermek kadar kolay olduğu için
günün her anında düşünceleri, haberleri, olayları ve bağlantıları paylaşmak
mümkün olmaktadır.
● Aynı şekilde, konu uzmanları izlenerek en yeni haber ve bilgilere erişmek
mümkün olmaktadır. Trendler izlenerek sosyal medyada o anda önem
kazanan tartışmalardan haberdar olunabilir.
● Öğreticiler ve öğrenenler twitter mesajları aracılığı ile öğretim sürecine ait
içerik ve iletişime ait anlık mesaj dağıtımını gerçekleştirebilirler.
https://theelearningcoach.com/elearning2-0/10-ways-to-learn-from-twitter/

Wiki siteleri
● Wiki siteleri birden fazla kişinin birlikte çalışması ile oluşturulan ve yönetilen
online ansiklopedilerdir.
● Wiki sitelerinde bir sayfa üzerinde birden fazla kişi aynı anda çalışabilir,
başkalarının yazdıklarını tekrar düzenleyebilir ve güncelleyebilir.
● Birlikte öğrenmek, içerik geliştirmek, grup projeleri hazırlamak, bilgi paylaşmak,
grup iletişimi ve katılımı amacıyla kullanılırlar.
● En tanınmış wiki sitesi Wikipedia ansiklopedisidir. Öğreticiler ve öğrenenler
wiki yazılımları ile kendi derslerine ait bir wiki sitesi oluşturabilirler.
https://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_of_wiki_software

Facebook
● Facebook yaygınlığı nedeniyle uzaktan eğitimde sıkça kullanılan bir iletişim
aracıdır.
● Çoğu durumda bir e-öğrenme sisteminin katılımcılarını bilgilendirici sosyal
medya aracı olarak kullanılır.
● Öğreticiler Facebook’da ders malzemelerini akış biçiminde öğrencileriyle
paylaşabilirler ve tartışabilirler. Bu özelliği nedeniyle uzaktan eğitimin
bütünüyle Facebook üzerinden yürütüldüğü örnekler de bulunmaktadır.
● Öğrenme yönetim sistemleri de kendi akış arayüzüne sahip olmaya
başlamışlardır.
https://elearningindustry.com/using-facebook-for-elearning-ultimate-guide-for-elearning-professionals

Eşzamanlı İletişim Araçları
● Eşzamanlı iletişim araçları önceden belirlenmiş bir anda öğreticilerin ve
öğrenenlerin bir araya gelmelerine olanak sağlar. E-Öğrenmede sık
kullanılan eşzamanlı iletişim araçları sohbet odaları ve anlık mesajlaşma
yazılımları, video konferans ve web konferans sistemleri ve 3 boyutlu sanal
uzaylardır.
● Eşzamanlı iletişimde kullanıcılar farklı mekanlarda fakat aynı anda anlık
haberleşme araçlarıyla bir araya gelirler.

Sohbet odaları ve anlık mesajlaşma yazılımları
● Sohbet odaları 90’lı yıllarda kullanıcıların eşzamanlı olarak sadece metin
yazarak haberleşebildikleri IRC protokolü ile yaygınlaşmıştır. 2000’li
yıllarda sohbet odalarının kullanımının yanı sıra anlık mesajlaşma
yazılımları da yaygınlaşmıştır.
● Günümüzde sadece metin yazarak değil, sesli ve görüntülü iletişim kurma
olanağı da sağlayan anlık mesajlaşma yazılımlarına örnek olarak
WhatsApp, Facebook Messenger, Hangout ve Skype verilebilir.
● E-Öğrenme uygulamalarında öğreticiler ve öğrenenlerin birebir anlık
iletişim kurmaları amacıyla bağımsız olarak ya da bir ÖYS içinde
kullanılmaktadırlar.

Video konferans:
● Videokonferans sistemleri iki nokta arasında sesli ve görüntülü iletişim
sağlamak amacıyla geliştirilmiş sistemlerdir. Uzaktan toplantı yapmak ya
da uzaktan eğitim gerçekleştirmek amacıyla kullanılırlar.
● Videokonferans sistemleri iki noktada da sabit bir donanım altyapısı ve iki
nokta arasında özel iletişim hattı ya da uydu bağlantısı gerektirdiğinden
dolayı maliyeti yüksek sistemlerdir.
● Günümüzde internet altyapısını kullanmaya başlayan videokonferans
sistemleri birden fazla nokta arasında bağlantı kurabilmesi ve iletişim
maliyetlerinin düşmesi nedeniyle tercih edilmektedirler.

https://www.researchgate.net/figure/Cisco-telepresence-videoconference-system_fig2_221927470

Web konferans sistemleri
● Web konfernas, internet üzerinden ses, görüntü ve metin aktarımı sağlayan,
kullanıcılarının kendi bilgisayarlarından bağlanabildikleri ve bir öğretici
eşliğinde aynı anda bütün kullanıcıların canlı olarak katılabildiği eşzamanlı
iletişim sistemleridir.
● E-Öğrenme uygulamalarında canlı sanal sınıf dersleri vermek amacıyla
kullanılırlar.
● Günümüzde en tanınmış olanları Zoom, Adobe Connect, Microsoft Teams,
BigBlueButton yazılımlarıdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_of_web_conferencing_software

● Web konferans sistemleri masaüstü bilgisayarlar ve mobil cihazlarda
çalışabilirler.
https://trueconf.com/hd-video-conferencing.html

3 Boyutlu Sanal uzaylar
● Üç boyutlu sanal uzaylar kullanıcıların bütünüyle bilgisayar tarafından oluşturulmuş
sanal gerçeklik ortamında avatar adı verilen bir kimliğe bürünerek, aynı sanal gerçeklik
ortamına katılan diğer kullanıcılarla eş zamanlı olarak iletişim kurabildikleri sistemlerdir.
3 Boyutlu sanal uzaylarda uzaktan eğitim gerçekleştiren kurumlar da bulunmaktadır.
● Second Life, Virbela, VictoryXR, AltSpaceVR önde gelen sosyal sanal dünya
uygulamalarıdır.
https://altvr.com/hosting-
conferences-in-altspacevr/

Öğrenen – İçerik Etkileşimi
● e-öğrenme uygulamalarında etkileşimin bir diğer biçimi de öğrenen ile
içerik arasında oluşan etkileşimdir. E-öğrenme içerikleri öğrenen ile içerik
arasında etkileşim düzeyine göre etkileşimli içerik ve etkileşimsiz içerik
olarak iki gruba ayrılırlar.
● Etkileşimli ders içeriği öğrenenden bilgisayarın giriş/çıkış araçları
yardımıyla mesajlar alabilen, almış olduğu mesajları değerlendirerek bir
çıkarsama yapabilen ve öğrenene elde ettiği çıkarımla ilgili karşı mesaj ya
da mesajları iletebilen içeriklerdir.
● Diğer bir deyişle kullanıcının hareketlerine göre bilgisayarın bir algoritma
eşliğinde kullanıcıya tepki verdiği sistemlerdir.

● İçerikle etkileşim kurmak için sık kullanılan araçlar klavye, fare ve
dokunmatik ekrandır. Daha gelişmiş etkileşimli içeriklerde öğrenen ses
yardımıyla, tablet bilgisayarlarındaki hareket algılayıcıları yardımıyla, oyun
konsollarındaki uzaktan kumandalarla ve beden hareketi algılayıcılarıyla da
etkileşim kurabilmektedir.
● Etkileşimli içeriklere örnek olarak öğretici ders yazılımları, etkileşimli
kitaplar, etkileşimli öyküler, alıştırma ve test yazılımları, eğitsel oyunlar,
benzetim yazılımları, sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklikle desteklenmiş
içerikler verilebilir.

Etkileşim
https://blogs.articulate.com/rapid-
elearning/create-interactive-story-
template-elearning/

● Etkileşimsiz içerik ise kullanıcıdan mesajlar alma, yorumlama ve buna göre
tepki verme yeteneğine sahip olmayan içeriktir. Etkileşimsiz içerik sunumu
öğrencinin sadece izleyebildiği ya da dinleyebildiği (öğrenciden medyayı
çalıştırmak, durdurmak, ileri geri hareket etmek ya da kapatmak dışında herhangi
bir tepkinin beklenmediği) HTML sayfaları, PDF dosyaları, sunu, görüntü, resim,
ses ve video dosyaları ile gerçekleştirilir.
● Etkileşimsiz içeriklere örnek olarak ders programı, ders notları, ses ve video
dosyaları e-kitap ve podcast yayınları verilebilir. Örneğin, standart bir youtube
videosu bir etkileşimsiz içerik sunumudur. Diğer taraftan, günümüzde videolara
soru sorma, atlatma-dallanma, menü, bağlantı, not alma gibi öğeler ekleyerek
etkileşimli videolar hazırlamak mümkün hale gelmiştir.

Değerlendirme
● e-Öğrenme süreci sonucunda öğrenme amaçlarına
ulaşılıp ulaşılmadığını belirlemek için gerçekleştirilen
etkinliklere değerlendirme adı verilir.
● Değerlendirme ile öğrencinin sahip olduğu bilgi,
beceri ve tutumlar ölçülebilir biçimde raporlanır,
başlangıçta belirlenmiş öğrenme amaçları ile
karşılaştırılarak öğrencinin öğrenme sürecindeki
performansı saptanır.
● Bireylerin belirli bir akademik alandaki yeterliliklerinin
belirlenmesi amacıyla internet ortamında
değerlendirme sistemleri yaygın olarak kullanılmaya
başlanmıştır.
https://www.open.com.cn/topic/hsk/images/HSK_26.jpg

Değerlendirme
Online Sınavlar
● Sınavlar genellikle kısa sınav ile ara ve dönem sonu sınavları olarak
gerçekleştirilirler. e-Öğrenme uygulamalarında kısa sınav uygulaması
genellikle ünite sonlarında öğrenenin o üniteyi öğrenme düzeyini ölçmek
amacıyla online olarak çoktan seçmeli sınav biçiminde uygulanır. Eğitim
dönemi ortasında ve sonunda düzenlenen ara sınav ve dönem sonu
sınavları ise öğrenenin başarı notuna katkısı yüksek olan sınavlardır.
● Ülkemizde Açıköğretim fakültesine bağlı uzaktan eğitim programlarında ve
bazı sertifika programlarında tüm illerde aynı anda ve gözetimli online
sınavlar gerçekleştirilmektedir.

Değerlendirme
● Diplomaya yönelik eğitim yapan kurumlarda sınavların gözetimli olmasına
önem verilirken, başarı belgesi yerine katılım belgesi verilen hizmet içi
eğitim ya da informel eğitim ortamlarında gözetimsiz ve online sınavlara
daha çok yer verilmektedir.
● 2020 yılındaki pandemi ortamında ülkemizdeki yükseköğretim kurumları
bütün sınavları gözetimsiz olarak online yapmak zorunda kalmışlardır.
https://www.techjockey.com/blog/
7-free-open-source-exam-
software

Değerlendirme
e-Portfolyo
● Öğrenenlerin ders kapsamında hazırladıkları projelere ait
içerikleri yayınladıkları ve öğreticilerin bu içerikleri
değerlendirebildikleri içerik yönetim sistemlerine e-portfolyo
sistemi adı verilir.
● Bireysel e-Portfolyo sistemleri genellikle öğrenenlerin
kendileri tarafından kurulurlar ve yönetilirler. Bu amaçla
profesyonel web tasarımı araçları kullanılabileceği basit bir
blog sitesini kullanmak da yeterli olabilir.
● E-portfolyo siteleri e-öğrenme dışında, kişilerin online
çalışma ortamları olarak ya da eserlerini yayınladıkları
kariyer amaçlı ortamlar olarak da kullanılırlar.
https://community.mis.temple.edu/
professionalachievement/e-
portfolios/

Değerlendirme
e-Ödev
● Öğrenenlerin ders kapsamındaki belirli konulardaki elde ettikleri bilgi ve becerilerini
uygulayabilme ve problem çözebilmelerini sağlamak amacıyla ödev verilir.
● E-Öğrenme ortamlarında ödevler öğrenenlere ders sayfalarından duyurulabileceği
gibi, her öğrenenin özel olarak oturum açabileceği, kendine ait bir alanda da
yayınlanabilir.
● Ödevlerin öğrenene özel olarak yayınlandığı ve öğrenenin verilen süre boyunca
ödevini gerçekleştirmesi ve yine aynı araç yardımıyla dijital bir belge biçiminde
öğreticiye teslim edebildiği sistemlere e-ödev sistemleri adı verilmektedir.
● e-Ödev sisteminin e-Portfolyo sisteminden farkı, genellikle bir ÖYS içinde bir ödev
aracı ile öğretici tarafından oluşturulması ve yönetilmesidir.

Değerlendirme
Grup Çalışması
● İnternet ortamındaki birlikte çalışma araçlarıyla e-öğrenme uygulamalarında
öğrenenlerin grup çalışması yapmaları ve ekip ödevleri gerçekleştirmeleri
mümkün olabilmektedir. Bu amaçla diğer gruplardan izole ekip siteleri
oluşturmaya ve ekip üyeleri arasında bilgi ve belge paylaşımı yapmaya izin
verecek izin verecek birlikte çalışma yazılımlarına gereksinim duyulur.
● Bu yöntemle öğrenenler sanal ortamda farklı mekanlardaki kişilerle bir problem
üzerinde tartışma ve birlikte çözüm geliştirme deneyimi kazanırlar. Günümüzde
Office.com ve Google Docs bulut tabanlı hizmetleri bir belge üzerinde aynı
anda çalışma olanağı sağladıklarından dolayı ekip çalışması kullanımına hazır
uygulamalardır.

Değerlendirme
Online Sözlü Sınavlar
● Katılımcı sayısının az olduğu e-öğrenme uygulamalarında online sözlü
sınavlar düzenlenebilmektedir. Bu sınavlarda öğretici belirli bir gün ve
saatte öğrenciyle eşzamanlı bir iletişim aracı kullanarak bir araya gelmekte
ve öğrenciye sözlü sınav yapmaktadır.
● Örneğin, Anadolu Üniversitesi Türkçe Sertifika Programlarında yabancılara
Türkçe öğretilmekte ve Türkçeyi öğrenme düzeyleri Adobe Connect web
konferansı yazılımı kullanılarak uzaktan yüz yüze sınavlarla
ölçülebilmektedir.

Değerlendirme
Tartışmalara Katılım
● Öğrenenleri değerlendirmenin bir başka
yöntemi de öğrenenlerin dönem boyunca
tartışmalara katılımının ölçülmesi ve
puanlanmasıdır.
● Bu amaçla öğrenenlerin tartışma panolarına
anlamlı kaç yorum yazdıkları sayılır. Diğer
yöntemlere göre gerçekçi ölçüm olanağı zayıf
olsa da öğrencilerin dersleri izleme ve katılma
düzeyleri hakkında bilgi verebilmektedir.
https://sites.google.com/a/ualberta.ca/extension
-elearning-resources/eclass-
orientation/participating-in-discussion-forums

Dersimiz sona ermiştir…
Dersimiz sona ermiştir. Lütfen bu derse ait etkinlikleri
gelecek haftaya kadar gerçekleştiriniz…
Başarılar
Etkinlik: İzleyen sayfada yer verilen kavramlardan birine ait bir paragraflık
sözlük tanımını yazarak tartışmalara ekleyiniz.
(Ayrıntılar için Hafta 5 – Etkinlik 3’e bakınız.)

Etkinlik
● Eğitim teknolojisi şunların hepsini kapsar: e-öğrenme, öğretim teknolojisi,
eğitimde bilgi ve iletişim teknolojisi (ICT), EdTech, öğrenme teknolojisi,
multimedya öğrenimi, teknolojiyle geliştirilmiş öğrenme (TEL), bilgisayar tabanlı
öğretim (CBI), bilgisayarla yönetilen öğretim, bilgisayar tabanlı eğitim (CBT),
bilgisayar yardımıyla öğretim veya bilgisayar destekli öğretim (CAI), internet
tabanlı eğitim (IBT), esnek öğrenme, web tabanlı eğitim (WBT), çevrimiçi
eğitim, işbirliğine dayalı dijital eğitim, dağıtılmış öğrenme , bilgisayar aracılı
iletişim, siber öğrenme ve çok modlu öğretim, sanal eğitim, kişisel öğrenme
ortamları, ağa bağlı öğrenme, sanal öğrenme ortamları (VLE) (aynı zamanda
öğrenme platformları olarak da adlandırılır), m-öğrenme, her yerde bulunan
öğrenme ve dijital eğitim. (https://en.wikipedia.org/wiki/Educational_technology)

Hafta 5 - Uzaktan Eğitimde Teknoloji Kullanımı

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Hafta 5 - Uzaktan Eğitimde Teknoloji Kullanımı

Similar to Hafta 5 - Uzaktan Eğitimde Teknoloji Kullanımı (20)

More from Mehmet Emin Mutlu

More from Mehmet Emin Mutlu (20)

Hafta 5 - Uzaktan Eğitimde Teknoloji Kullanımı