2. პროექტის ავტორი -
ჩქვალერის საჯარო სკოლის VII-VIII კლასები
ფასილიტატორები:
მარინე კვარაცხელია, მანონ შონია
პროექტის განხორციელების ვადები:
2014 წლის 13 მაისი-12 ივნისი
პროექტის მიზნები:
მშობლიური გარემოს შესწავლა;
ჩქვალერის, როგორც ტურისტული ობიექტის,
პოპულარიზაცია; ინფორმაციის მოძიება-
დახარისხების,ისტ-ზე მუშაობის,პრეზენტაციის,
სოციალური უნარების განვითარება.
პროექტის ამოცანები:
1. გზამკვლევის შექმნა;
2. ბუკლეტის შექმნა;
3. მასალების ინტერნეტში განთავსება.
3. უფალს უხვად დაუსაჩუქრებია სოფელი
ჩქვალერი ულამაზესი ბუნებით,
სურნელოვანი ჰაერით, ზღაპრული
სანახებით... ვინ არ მოუხიბლავს გოლიათ
მთებს შორის მოქცეულ ამ პატარა წალკოტს?
მთაგორიანი მიდამოები, გვიმრითა და
ბზით დამშვენებული ინწირას სანაპირო,
ულამაზესი გორწულე, კამკამა კვაჭალარა,
ინწრის უმშვენიერესი ჩანჩქერი, კირქვოვანი
კიდა და ლეძობე, ბუმბერაზი ყვირა... ეს
ყველაფერი ქმნის განუმეორებელ პანორამას,
რომლის ხილვასაც აღტაცებაში მოჰყავს
მნახველი.
4. Господь наградил село Чквалери
красивеищей природой, здоровым
воздухом, сказочнйми местами... кто не
удивлялся аллеям среди высокйх гор?
Горнйе вершины, вечно покритые
зелёными растениями берега реки Инцира,
укращённая белыми камнями Морожа,
сказочная Горцуле, водопад Инциры,
Кида и Ледзобе, огромнеищая
Квира...Все это создаёт неповторимую
понораму.
5. გეოგრაფიული მდებარეობა
სოფელი ჩქვალერი მდებარეობს სამეგრელოში,
წალენჯიხის რაიონში (ჭანისწყლის მარჯვენა
შენაკადის, მდინარე ინწრის, ზემოთი, ზღვის
დონიდან 320 მეტრზე). წალენჯიხიდან 18 კმ.,
ჯვარიდან 6 კმ.
Географическое положение
село Чквалери находится в Самегрело, в
Цаленджихском мунициралитете, на 320 м со дна
моря, 18 км. из Цаленджихи . 6 км. из Джвари
Geographic location
Chkvaleri village is located in Samegrelo, Tsalenjikha
District over the river Intsra (the tributary of the
Chanistskali river) at 320 metres above sea level, 18
km. from Tsalenjikha, 6 km. from Jvari.
6. ისტორია История
გადმოცემის მიხედვით,
საუკუნეების წინათ
ჩქვალერის პირველ
მკვიდრებს აუგიათ
უამრავი ჯიხა. ეს
ციხეები დიდ წინაპრებს
საგანგებოდ უშენებიათ,
რათა მტრის შემოსევის
ჟამს ცეცხლი დაენთოთ
და ერთმანეთისთვის
ემცნოთ კარს მომდგარი
უბედურება. დღეს
მათგან მხოლოდ
ერთის, ქართლაშის
ციხის, ნანგრევებია
შემორჩენილია,
ლეძობეს მთაზე.
Легенда рассказывает,
что несколько веков
назад первые
чквалерцы строили
много башен, чтобы
зажечь огонь при
нападении врагов и
сообщить другим
населённым пунктам о
начале бедствия.
Сегодня сохранена
одна из них-
Картлашиб на горе
Ледзобе.
7. { {
History
According to legend, a
great number of
“Jikhas”(a kind of
tower) were built in
Chkvaleri by the first
residents centuries ago.
Our great ancestors
built them specially for
making fire in case of
enemy invasion. In this
way they warned one
another about the
coming trouble –
Kartlashi.
Mythology
Mount Kvira is
famous all over the
country for its
enormous boulder
“Quaqantsalia”. If you
slightly it, it shakes,
but if you force it to
move, it stays still.
8. მითოლოგია Мифология
ყვირას მთაზეა საქვეყნოდ
ცნობილი „ქუაქანცალია“,
უზარმაზარი ლოდი,
რომელიც ოდნავი შეხებით
ირწევა, ხოლო თუ ძალას
დაატან, ძვრასაც ვერ უზამ.
ლეგენდა მოგვითხრობს;
ოდესღაც ამ მხარეს დევი
აოხრებდა და ანადგურებდა.
ბევრჯერ შეუთვალა
არამხუტუმ დევს, ნუ შვრები
ამას, თორემ ინანებო, მაგრამ
ამაოდ. მაშინ გმირმა დუელში
გამოიწვია. არამხუტუმ ყვირას
უზარმაზარი ლოდი
მოაგლიჯა და დევს ესროლა.
დევმა უკან გამოუბრუნა.
შვიდ დღე-ღამეს გარძელდა
ეს ორთაბრძოლა. ბოლოს
არამხუტუმ იმარჯვა, თუმცა
დაიჭრა. წამოდგა გმირი,
ლოდი ყვირას მთაზე დადო,
თვითონ ნაიარევის
ჩამოსაბანად ჭითაგვალასთან -
ერთ ანკარა, ვერცხლივით
სუფთა ტბასთან მივიდა,
მოიბანა ნაიარევი და მაშინვე
მოურჩა. ამ ტბას ხალხმა
„ტობა-ვარჩხილი“ (ვერცხლის
ტბა) უწოდა.
На вершине Квира находится
знменитая „Куакванцалия“,
огромный камень, которая
двигается малейшим касанием,
но если применишь большую
силу, не сдвинешь. Легенда
рассказывает: некогда эту
местность овладел Деви,
который уничтожал
окрестность. Много раз умолял
Арамхуту, не делать этого, но
зря. Тогда герой решил
поборотся с Деви. Однажды
Арамхуту вызвал на дуэль,
кинул в него огромную
камень. Деви вернул обратно.
Семь дней и ночи
продолжалась борба. Победил
Арамхуту, но ранился. Встал
герой, положил камень
обратно, сам же направился
вымить рану в одном
чистейшей озере. Вымил рану
и вылечился. Это озеро был
назван „Тоба-варчхили“
(серебренное озеро).
9. ჩქვალერის ეკლესია
Чквалерская церковь
ლეშამუგეს უბანში
მდებარეობს უძველესი
ჯგეგეს (წმინდა
გიორგის), ამჟამად
მაცხოვრის შობის
სახელობის ეკლესია,
ერთნავიანი ბაზილიკა.
ძეგლი XVII ან XVIII
საუკუნეში უნდა იყოს
აგებული. XX საუკუნის
პირველ ნახევარში
ბოლშევიკების მიერ
დანგრეული ეკლესია
აღდგა XX საუკუნის 80-
იან წლებში. ძირითადი
მსახურებისთვის
მოამზადეს და აკურთხეს
1999 წლის 23 ნოემბერს.
В Лешамуге находится
старинная церковь имени
Рождество Христого
(раннее св. Георгия)
Церковь построен в XVII-
XVIII в.в. Разрушенная
большевиками в начале
XX века восстановили
80-х годах XX века.
10. Chkvaleri church
A Church of Christmas, a one-nave
basilica is located in Leshamuge district.
The monument must have been built in
the XVII of XVIII century. In the XX
century the church, destroyed by
Bolsheviks, was restored. It was prepared
for basic service in the 80-s of the century
and sanctified on the 23rd of November
1999.
11. ჯგეგეს (წმინდა გიორგის) სახელობის
მონასტრის ნანგრევები
Развалины монастыря имени Джгеге
( св. Георгия)
ჯგეგეს (წმინდა
გიორგის)
ჯვარგუმბათოვანი
ეკლესიის (ტრიქონკი)
ნანგრევები
მდებარეობს
ჩქვალერი-ჯვარის
საზღვარზე. ტაძარი
აიგო X-XI
საუკუნეებში. ამ
ადგილას ჯვარი
წმინდა ანდრია
პირველწოდებულს
აღუმართავს.
შემდგომში აქ
სალოცავი აშენებულა,
მოგვიანებით კი -
ეკლესია. დაანგრიეს
ბოლშევიკებმა 1932
წელს.
Развалины монастыря
имени Джгеге
находится на границе
Джвари- Чквалери. Это
место, где был
возвышён кресть
Андрием
первозванцем. Потом
здесь был построен
место для молитв, а
потом - церковь.
Церковь был разрушён
большевиками в 1932
году.
12. { {
სოფელს შუაზე ყოფს
მდინარე მოროჟა,
რომელიც ინწირას
უერთდება. სათავეს
მთაში იღებს.
ზაფხულობით თოვლის
დნობისა და თავსხმა
წვიმების გამო
ადიდებული ხშირად
კალაპოტიდან
გადმოდის და
ნიაღვარივით
მიედინება. გადმოცემა
მოგვითხრობს: მთიდან
მომავალ კაცს მზეზე
მოკამკამე მოროჟას
წყლის ზედაპირი რომ
დაუნახავს, უკითხავს:
ეს წყალიაო? პასუხად
მიუღია: „წყარი რე,
მორო ბჟა რენო?“წყალია,
აბა, რძეაო?(ბჟა -
რძე.მეგრ.). აქედან
წარმომდგარა
სახელწოდება „მოროჟა“.
Морожа
Село в середину делит река
Морожа, которая
соединяется с рекой
Инцира. Это горная река на
виду маленькая, но часто во
время дождя становится
обильной. Река часто
переходит на берег и
омивает его. Легенда
рассказывает: человек
шедщии из гор, увидев
блестящую на солнце воду
реки, спросил: это вода ?
Вода, а не бжа же? (бжа-
молоко-менгр.). Отсюда
возникло название реки.
ჩქვალერის მდინარეები Река Чквалери
13. ინწირა
ჩქვალერში ჩამოსულ
სტუმარს
განსაკუთრებით
აღაფრთოვანებს ამაყი
მთების გასწვრივ
მომდინარე უხვწყლიანი
ინწირა. გადმოცემით,
ინწირა მდინარეს
ვიწრო(მეგრ. ინწრო)
კალაპოტში დინების
გამო დაერქვა. მისი
ხეობის
დამამშვენებელია
ულამაზესი ჩანჩქერი,
რომელიც მდინარის
სათავეშია (ეშვება 18
მეტრის სიმაღლიდან).
ინწირა ცივია და ჩქარი.
მდინარეში უხვად
ბინადრობს კალმახი.
Инцира
Гостям Чквалери
приводит в восторг река
Инцира, протекающая
среди высокых гор.
Берега его укращена
разными дереьями и
кустами. Говорят,что
река была названа по
узкому руслу.Ушелье
славиться красивым
водопадом (18 метров).
Инцира холодная и
быстрая река. Там
много фарелей.
14. უსაჩინოესი ჩქვალერელები
Знменитие чквалерцы
ჩქვალერში დაიბადა
მსოფლიო მასშტაბის ორი
დიდი ადამიანი:
მედიცინის კორიფე,
ცნობილი დასტაქარი
ეგნატე ფიფია და
გამოჩენილი მეცნიერი და
საზოგადო მოღვაწე,
ზუგდიდის მუზეუმის
დამაარსებელი აკაკი
ჭანტურია. სოფლის
ცენტრში აღმართულია
კედელი მათი
ბარელიეფებით. ეგნატე
ფიფიას მშობლიურ
უბანში, ლეფიფიეში,
დგას მისი სახლ-
მუზეუმი.
В Чквалери родились два
мировых гении: корифей
медицины, академик
Эгнате Пипия и
знаменитый ученый и
деятель, основатель
этнографического музея
Зугдиди Акакий
Чантурия. В центре
деревни стоит стена с их
барельефами. В Лепипие
(где он родился) стоит
дом-музей академика
Э. Пипия.