Мэргэжлийн боловсролын тогтолцоо үүсч хөгжсөний 50 жилийн ойн эрдэм шинжилгээний хуралд тавьсан илтгэл Илтгэгч Б.Гэрэлмаа

1. Б.Баярцэцэг доктор (Ph.D)
С.Лувсанвандан БХ-ийн ЭША
Б.Гэрэлмаа БХ-ийн ЭША

2. График 1 Хөрвөх ур чадвар (ач холбогдолын түвшингээр)
0.8
0.7
0.6
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
0.037
0
0.12
0.11
0.35
0.29
0.68
0.15
0.28
0.29
0.40
0.62
0.33
0.67
0.52
0.50
0
B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 B14 B15 B16

3. Хүснэгт 1 График дахь чадваруудын тайлбар
Чадварууд код
төлөвлөх, төсөөлөх чадвар В1
судалгаа хийх чадвар В2
үнэлэлт дүгнэлт гаргах чадвар В3
мэдээлэл олж авах ашиглах чадвар В4
харилцааны чадвар В5
багаар ажиллах чадвар В6
бүтээлч байх чадвар В7
асуудалд шүүмжлэлтэй хандах чадвар В8
хариуцлагаа ойлгож ухамсарлах В9
асуудал шийдвэрлэх эргэцүүлэн бодох В10
шинийг санаачлах эрэлхийлэх В11
хөдөлмөр эрхлэх ур чадвар В12
өөрийн удирдлага В13
зохион байгуулах чадвар В14
суралцах чадвар В15
технологийн чадвар В16

4. Ач холбогдолын түвшингээр эрэмбэлэгдсэн ур чадваруудыг авч үзвэл:
Бүтээлч байх Суралцах Хөдөлмөр эрхлэх Зохион байгуулах Технологийн
Шинийг
эрэлхийлэх
Хариуцлагатай
байх
Харилцааны
Төлөвлөсний
дагуу ажиллах
Мэд. технологийн
чадвар
Шинэ
санаачлагыг бий
болгох, түгээн
дэлгэрүүлэх
Зохион
байгуулалттай
байх
Асуудал
шийдвэрлэх
Олон ажлыг
зэрэг
амжуулдаг
ММ-ын хүнд болон
цогц шийдлийг
олох
Таамаглалыг
магадлах
Өөрийн үзэл
бодолтой байх
Санаачлага-
тай байх
Хугацаандаа
ажлаа хийдэг
Машины гэмтлийг
илрүүлэх, засах
шийдлийг олох
Зохион бүтээх
Хамтран
ажиллах
Багаар
ажиллах
Төлөвлөх
ТТ, багаж хэрэслийн
аюулгүй байдлыг
хангах
Шинэ бүтээлийг
ашиглах,
сайжруулах
Идэвх,
санаачлагатай
байх
Гэрээ хэлцэл
хийх
Цагийн
менежмент
Мэдлэгээ машин ТТ
ажиллуулахад
бүрэн ашиглах

5. Ерөнхий суурь чадамжийн хүрээ
58%
42%
0%
мэдлэг олгох цаг
ур чадвар олгох цаг сургалтын байгууллага дээрх цаг
ур чадвар олгох цаг ажил олгогч дээрх цаг

6. Мэргэжлийн суурь чадамжийн хүрээ
23%
37%
40%
мэдлэг олгох цаг
ур чадвар олгох цаг сургалтын байгууллага дээрх цаг
ур чадвар олгох цаг ажил олгогч дээрх цаг

7. Мэргэшүүлэх суурь чадамжийн хүрээ
13%
41%
46%
мэдлэг олгох цаг
ур чадвар олгох цаг сургалтын байгууллага дээрх цаг
ур чадвар олгох цаг ажил олгогч дээрх цаг

8. Мэдлэг ур чадварын харьцаа (хувиар)
24%
76%
мэдлэг олгох цаг ур чадвар олгох цаг

9. Үнэлгээ (хувиар)
№
Үнэлгээ хийх
байгууллага
Ерөнхий
суурь
Мэргэжлийн
суурь
Мэргэшүүлэх
суурь
1 Сургууль 100% 16%
2 Ажил олгогч 10%
3
Ажил олгогч,
сургууль
84% 90%

10. Ерөнхий суурь чадамжийн хүрээнд судалдаг хичээлийн тоо
(хувиар)
8%
16%
74%
2%
4 хичээл 5 хичээл 6 хичээл 9 хичээл

11. Ерөнхий суурь чадамжийн хүрээний агуулга
№ Хичээлийн нэр
Мэргэжлийн
тоо
Хувь
1 Харилцааны ур чадвар эзэмших 48 96%
2 Компьютер, интернэт ашиглах 46 92%
3 Бизнес аж ахуй эрхлэх чиг баримжаа олгох 41 82%
4 Экологи байгаль хамгаалах 40 80%
5 Биеийн тамир 36 72%
6 Англи хэл-2 ба мэргэжлийн англи хэл 41 82%
7
Хууль, эрхзүйн актыг ажлын байранд
хэрэгжүүлэх 10
20%

12. Ажлын байранд тавигдаж буй шаардлага
 Багаар ажиллах,
 Шинийг санаачлах
 Бусдыг эерэгээр манлайлах чадвартай,
 Харилцааны соёл
 Хувийн зохион байгуулалт
 Мэргэжлийн ёс зүйтэй
 Компьютерын ашиглах чадвар
 Англи хэлний чадвар
 Бичиг баримт боловсруулах чадвар
 Асуудлыг шийдвэрлэх чадвар
 Тогтвор суурьшилтай ажиллах

13. Дүгнэлт
 Судалгаагар бүтээлч байх, суралцах, хөдөлмөр эрхлэх, зохион
байгуулах ба технологийн ур чадварыг мэргэжлийн боловсрол
эзэмшигчдэд хамгийн чухал гэж үзсэн байна.
 Харилцааны ур чадвар эзэмших, компьютер, интернэт ашиглах,
бизнес аж ахуй эрхлэх чиг баримжаа олгох, экологи байгаль
хамгаалах, биеийн тамир, Англи хэл-2 ба мэргэжлийн англи хэл
зэрэг хичээлүүдийг голдуу мэргэжлийн сургалтын ерөнхий суурь
хэсгийн агуулгад судлаж байна.
 Ерөнхий суурь чадамжийн хүрээний агуулгыг судлаж үзэхэд өнөө
үед суралцагсадад эзэмшүүлэх нэн шаардлагатай гэж багш, ажил
олгогчид үзсэн ур чадварууд тухайлбал бүтээлч байх, мэргэжлийн
хариуцлага, ёсзүй зэрэг агуулгыг орхигдуулсан .
 Мэргэжлийн сургалтын хөтөлбөрт онол дадлагын харьцаа 24:76
хувь байна.