Với mục đích hệ thống hóa cơ sở lý luận về hiệu quả cho vay lại vốn ODA tại các TCTD; nghiên cứu thực tiễn hiệu quả cho vay lại vốn ODA tại VDB; đề xuất hệ thống giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả cho vay lại vốn ODA tại VDB, tác giả lựa chọn đề tài: “ Nâng cao hiệu quả cho vay lại vốn ODA tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam ” làm đề tài nghiên cứu Luận án tiến sĩ.

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TÀI CHÍNH
HỌC VIỆN TÀI CHÍNH

TRẦN THỊ LƢU TÂM
NÂNG CAO HIỆU QUẢ CHO VAY LẠI VỐN ODA
TẠI NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN VIỆT NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
HÀ NỘI - 2019

2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TÀI CHÍNH
HỌC VIỆN TÀI CHÍNH

TRẦN THỊ LƢU TÂM
NÂNG CAO HIỆU QUẢ CHO VAY LẠI VỐN ODA
TẠI NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN VIỆT NAM
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã số: 9.34.02.01
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS,TS.TÔ KIM NGỌC
2. TS. ĐOÀN VĂN THẮNG
HÀ NỘI - 2019

3. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các
số liệu và kết quả trình bày trong Luận án là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và
chưa từng được công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào khác.
Tác giả luận án
Trần Thị Lƣu Tâm

4. LỜI CẢM ƠN
Tác giả luận án xin chân thành cảm ơn Tập thể lãnh đạo và các Thầy giáo,
Cô giáo Học viện Tài chính và tập thể cán bộ Khoa Sau đại học của Học viện.
Tác giả đặc biệt gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất tới tập thể cán bộ
hƣớng dẫn khoa học PGS,TS. Tô Kim Ngọc và TS. Đoàn Văn Thắng đã nhiệt tình
hƣớng dẫn, động viên tác giả hoàn thành luận án.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn Ban lãnh đạo, cán bộ Ngân hàng Phát triển
Việt Nam đã nhiệt tình cung cấp số liệu và trả lời phỏng vấn và cung cấp các thông
tin bổ ích giúp tác giả hoàn thành luận án.
Tác giả xin cảm ơn đồng nghiệp, bạn bè, những ngƣời thân trong gia đình đã
tạo mọi điều kiện, chia sẻ khó khăn và luôn động viên tác giả trong quá trình học
tập và thực hiện luận án này.
Xin trân trọng cảm ơn!
Tác giả luận án
Trần Thị Lƣu Tâm

5. MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
LỜI MỞ ĐẦU..................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài............................................................................................. 1
2. Tổng quan nghiên cứu của đề tài.............................................................................. 3
3. Mục tiêu nghiên cứu của Luận án...........................................................................13
4. Những vấn đề đặt ra cho nghiên cứu......................................................................14
5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu..........................................................................15
6. Phƣơng pháp nghiên cứu.........................................................................................15
7. Những đóng góp mới của Luận án .........................................................................18
8. Kết cấu của Luận án .................................................................................................20
CHƢƠNG 1. LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ CHO VAY LẠI VỐN ODA TẠI
CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG ........................................................................................21
1.1. CHO VAY LẠI VỐN ODA TẠI CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG ....................21
1.1.1. Tổng quan về vốn ODA.................................................................................21
1.1.2. Cho vay lại vốn ODA tại các tổ chức tín dụng...........................................28
1.2. HIỆU QUẢ CHO VAY LẠI VỐN ODA TẠI TỔ CHỨC TÍN DỤNG.........41
1.2.1. Khái niệm về hiệu quả cho vay lại vốn ODA.............................................41
1.2.2. Sự cần thiết nâng cao hiệu quả cho vay lại ODA tại tổ chức tín dụng....43
1.2.3. Hệ thống tiêu chí đánh giá hiệu quả cho vay lại vốn ODA ......................45
1.2.4. Các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả cho vay lại vốn ODA....................54
1.3. KINH NGHIỆM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CHO VAY LẠI VỐN ODA
TRÊN THẾ GIỚI VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM................................................61
1.3.1. Kinh nghiệm từ Malaysia..............................................................................61

6. 1.3.2. Kinh nghiệm từ Trung Quốc ........................................................................63
1.3.3. Kinh nghiệm từ Thái Lan..............................................................................66
1.3.4. Bài học kinh nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả cho vay lại vốn ODA
tại tổ chức tín dụng đối với Việt Nam 68
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ...........................................................................................72
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ CHO VAY LẠI VỐN ODA
TẠI NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN VIỆT NAM........................................................73
2.1. CHO VAY LẠI VỐN ODA TẠI NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN VIỆT NAM
.........................................................................................................................................73
2.1.1. Tổng quan về Ngân hàng Phát triển Việt Nam...........................................73
2.1.2. Khái quát về vốn ODA cho vay lại tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam.75
2.1.3. Tổ chức bộ máy cho vay lại vốn ODA tại Ngân hàng Phát triển
Việt Nam 81
2.1.4. Hình thức cho vay lại vốn ODA tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam .....82
2.1.5. Quy trình cho vay lại vốn ODA tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam ......85
2.2. THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ CHO VAY LẠI VỐN ODA TẠI
NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN VIỆT NAM...............................................................97
2.2.1. Hiệu quả cho vay lại vốn ODA đối với Ngân hàng Phát triển Việt Nam
.....................................................................................................................................97
2.2.2. Hiệu quả cho vay lại vốn ODA đối với phát triển kinh tế xã hội ..........111
2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ CHO VAY LẠI VỐN ODA
TẠI NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN VIỆT NAM.....................................................133
2.3.1. Kết quả đạt đƣợc .........................................................................................133
2.3.2. Hạn chế .........................................................................................................136
2.3.3. Nguyên nhân của hạn chế ...........................................................................139
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 .........................................................................................144
CHƢƠNG 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CHO VAY LẠI VỐN
ODA TẠI NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN VIỆT NAM...........................................145
3.1. QUAN ĐIỂM VÀ ĐỊNH HƢỚNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ
CHO VAY LẠI VỐN ODA TẠI NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN VIỆT NAM...145
3.1.1. Định hƣớng chiến lƣợc của Ngân hàng Phát triển Việt Nam................145

8. 3.1.2. Quan điểm nâng cao hiệu quả cho vay lại vốn ODA tại Ngân hàng
Phát triển Việt Nam 148
3.1.3. Định hƣớng nâng cao hiệu quả cho vay lại vốn ODA tại Ngân hàng
Phát triển Việt Nam 151
3.2. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CHO VAY LẠI VỐN ODA
TẠI NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN VIỆT NAM.....................................................152
3.2.1. Đảm bảo vốn ODA đƣợc sử dụng đúng mục đích và có hiệu quả........152
3.2.2. Nâng cao hiệu quả công tác thu hồi nợ khoản ODA cho vay lại...........157
3.2.3. Tăng cƣờng quản lý rủi ro cho vay lại vốn ODA....................................160
3.2.4. Nâng cao hiệu quả tài chính đối với hoạt động cho vay lại vốn ODA..165
3.2.5. Nâng cao chất lƣợng thẩm định cho vay lại vốn ODA...........................168
3.2.6. Các giải pháp bổ trợ ....................................................................................174
3.3. KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CHO VAY LẠI
VỐN ODA TẠI NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN VIỆT NAM................................178
3.3.1. Đối với Chính phủ........................................................................................178
3.3.2. Đối với Bộ Tài chính...................................................................................182
3.3.3. Đối với Chủ đầu tƣ......................................................................................183
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 .........................................................................................185
KẾT LUẬN......................................................................................................................186
DANH MỤC CÁC BÀI BÁO LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

9. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
ADB
AFD
BCBS
BĐTV
BIDV
BTC
CN
CNH-HĐH
CPS
CG
CVL
DN
DV
ĐTPT
KTXH
KfW
HDI
HQTC
GDP
GTGT
IMF
FDI
Ngân hàng Phát triển Châu Á (Asian Development Bank)
Cơ quan phát triển Pháp
Ủy ban Basel về giám sát ngân hàng
Basel Committee on Banking Supervison
Bảo đảm tiền vay
Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Đầu tƣ và Phát triểnViệt Nam
Bộ Tài chính
Công nghiệp
Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa
Chiến lƣợc đối tác quốc gia
Hội nghị nhóm tƣ vấn tài trợ cho Việt Nam
Cho vay lại
Doanh nghiệp
Dịch vụ
Đầu tƣ phát triển
Kinh tế - xã hội
Ngân hàng Tái thiết Đức
Kreditanstalt für Wiederaufbau
Chỉ số phát triển con ngƣời
Human Development Index
Hiệu quả tài chính
Tổng sản phẩm quốc nội
Gross Domestic Product
Giá trị gia tăng
Quỹ tiền tệ quốc tế
International Monetary Fund
Đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài
Foreign Direct Investment

10. JICA
QLRR
MIC
NHPT
NHNN
NSNN
OECD
ODA
TCTD
TDĐT
TDXK
TMCP
TNHH
TSCĐ
RRTD
SHB
XHCN
XHTD
VBARD
VCB
VDB
Vietinbank
WB
Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản
The Japan International Cooperation Agency
Quản lý rủi ro
Quốc gia có thu nhập trung bình
Ngân hàng phát triển
Ngân hàng Nhà nƣớc
Ngân sách nhà nƣớc
Ủy ban hỗ trợ phát triển của Tổ chức hợp tác và Phát triển kinh tế
Organization for Economic Cooperation and Development
Hỗ trợ phát triển chính thức
Official Development Assistance
Tổ chức tín dụng
Tín dụng đầu tƣ
Tín dụng xuất khẩu
Thƣơng mại cổ phần
Trách nhiệm hữu hạn
Tài sản cố định
Rủi ro tín dụng
Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội
Xã hội chủ nghĩa
Xếp hạng tín dụng nội bộ
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam
Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Ngoại Thƣơng Việt Nam
Ngân hàng Phát triển Việt Nam
Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Công Thƣơng Việt Nam
Ngân hàng Thế giới
World Bank

11. DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Tài sản trong hoạt động nghiệp vụ của VDB ...............................................79
Bảng 2.2: Cho vay lại vốn ODA theo hình thức VDB không chịu RRTD.................83
Bảng 2.3: Cho vay lại vốn ODA theo hình thức VDB chịu RRTD.............................84
Bảng 2.4: Giá trị tài sản bảo đảm tiền vay......................................................................92
Bảng 2.5: Phân loại nợ vốn ODA cho vay lại................................................................94
Bảng 2.6: Giải ngân vốn ODA cho vay lại tại VDB .....................................................98
Bảng 2.7: Thực hiện kế hoạch tăng trƣởng cho vay lại vốn ODA............................101
Bảng 2.8: Thu hồi nợ khoản vay ODA đến hạn...........................................................102
Bảng 2.9: Nợ quá hạn cho vay lại vốn ODA tại VDB................................................104
Bảng 2.10: Trích lập dự phòng rủi ro cho vay lại vốn ODA......................................108
Bảng 2.11: Kết quả hoạt động cho vay lại vốn ODA..................................................109
Bảng 2.12: Cơ cấu vốn ODA giải ngân tại VDB cho các ngành kinh tế .................112
Bảng 2.13: Đánh giá chung về mức độ hiệu quả xã hội của dự án ...........................115
Bảng 2.14: Kết quả khảo sát về giá trị gia tăng và thặng dƣ xã hội.........................117
Bảng 2.15: Kết quả khảo sát tác động điều tiết thu nhập............................................120
Bảng 2.16: Hiệu quả xã hội của các dự án lĩnh vực cấp thoát nƣớc ........................122
Bảng 2.17: Hiệu quả xã hội của các dự án thuộc lĩnh vực năng lƣợng....................125
Bảng 2.18: Hiệu quả xã hội của các dự án thuộc lĩnh vực hạ tầng đô thị và
giao thông vận tải........................................................................................128
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1: Quy trình cho vay lại vốn ODA....................................................................32
Sơ đồ 1.2: Quy trình thẩm định cho vay lại vốn ODA [13].........................................34
Sơ đồ 1.3: Hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ ..............................................................59
Sơ đồ 2.1: Tổ chức bộ máy quản lý tại VDB [7],[36]...................................................75
Sơ đồ 2.2: Tổ chức bộ máy cho vay lại vốn nƣớc ngoài tại VDB ..............................81
Sơ đồ 3.1: Bộ máy QLRR cho vay lại vốn ODA tại VDB.........................................161
Sơ đồ 3.2: Mô hình quản lý rủi ro cho vay lại vốn ODA............................................162

12. DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1: Cam kết, ký kết, giải ngân ODA của Việt Nam giai đoạn 1993 - 2017....... 77
Biểu đồ 2.2: Ký kết vốn ODA của các nhà tài trợ giai đoạn 1993 - 2017 ............... 78
Biểu đồ 2.3: Tỷ trọng vốn ODA cho vay lại trong tài sản nghiệp vụ của VDB ...... 79
Biểu đồ 2.4: Tỷ trọng cho vay lại vốn ODA theo cơ quan cho vay giai đoạn
2012 - 2017 ......................................................................................... 80
Biểu đồ 2.5: Tỷ lệ cho vay lại ODA theo các hình thức tại VDB ........................... 82
Biểu đồ 2.6: Vốn ODA cam kết cho vay lại tại VDB giai đoạn 2012 - 2017 ......... 98
Biểu đồ 2.7: Tốc độ tăng trƣởng giải ngân vốn ODA ............................................. 99
Biểu đồ 2.8: Tốc độ tăng trƣởng dƣ nợ cho vay lại vốn ODA tại VDB ................ 100
Biểu đồ 2.9: Tỷ lệ thu hồi nợ đến hạn và tỷ lệ so với dƣ nợ .................................. 103
Biểu đồ 2.10: Biến động tỷ lệ nợ quá hạn giai đoạn 2012 - 2017 .......................... 105
Biểu đồ 2.11: Tỷ lệ nợ xấu cho vay lại vốn ODA giai đoạn 2012 - 2017 .............. 105
Biểu đồ 2.12: Tỷ lệ dự phòng rủi ro cho vay lại so với nợ xấu .............................. 107
Biểu đồ 2.13: Tăng trƣởng thặng dƣ gộp cho vay lại vốn ODA tại VDB .............. 110
Biểu đồ 2.14: Cơ cấu cho vay lại vốn ODA tại VDB theo lĩnh vực ....................... 111
Biểu đồ 2.15: Tỷ lệ giải ngân vốn ODA cho ngành công nghiệp và dịch vụ ......... 113
Biểu đồ 2.16: Cơ cấu vốn ODA cho vay lại theo Nhà tài trợ tại VDB ................... 114
Biểu đồ 2.17: Cơ cấu cho vay lại vốn ODA lĩnh vực cấp thoát nƣớc .................... 121

13. 1
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong những năm qua, kinh tế xã hội của Việt Nam đã có những chuyển biến
tích cực và đạt đƣợc những thành tựu đáng kể. Giai đoạn 2012 - 2018, tăng trƣởng
kinh tế ổn định và có chiều sâu, tốc độ tăng trƣởng bình quân 6,21%; cơ cấu kinh tế
chuyển dịch theo hƣớng tích cực, tăng dần tỷ trọng ngành công nghiệp và dịch vụ;
năng suất lao động tăng bình quân 5,75% và các vấn đề xã hội đƣợc đảm bảo.
ODA, một nguồn vốn ĐTPT xã hội, đã đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện
thành công chiến lƣợc phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam. ODA đƣợc sử dụng
với mục đích chủ yếu nhằm nâng cấp và phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế xã hội.
ODA chiếm 3,5% GDP, 12% vốn ĐTPT toàn xã hội đã tác động tích cực trong việc
kích thích đầu tƣ, góp phần vào việc duy trì đà tăng trƣởng kinh tế. Trong bối cảnh
thu hút có xu hƣớng giảm, việc tận dụng và sử dụng có hiệu quả vốn ODA đã và
đang là vấn đề có ý nghĩa thiết thực hiện nay. Cho vay lại vốn ODA thông qua các
TCTD là một kênh cung ứng vốn hữu hiệu cho các chƣơng trình, dự án nhằm đảm
bảo cơ chế vay lại và trả nợ, đảm bảo đƣợc mục đích sử dụng vốn. Hiệu quả hoạt
động cho vay lại vốn ODA tại các TCTD không những giúp các TCTD thực hiện
mục tiêu phát triển, khẳng định vai trò và uy tín trong hệ thống tài chính quốc gia
cũng nhƣ quốc tế, mà còn là cơ sở để Nhà nƣớc cung ứng vốn hiệu quả cho các dự
án ODA, góp phần thực hiện Chiến lƣợc phát triển kinh tế xã hội trong từng thời
kỳ.
VDB là tổ chức đầu mối quản lý tài chính ĐTPT, là công cụ thực thi các chính
sách phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nƣớc. VDB là ngân hàng chính sách, một định
chế tài chính quan trọng cung cấp nguồn lực tài chính cho nền kinh tế, đảm bảo cho
hoạt động ĐTPT đƣợc chuyên nghiệp và hiệu quả nhằm phù hợp với nền kinh tế thị
trƣờng định hƣớng XHCN trong bối cảnh hội nhập quốc tế. VDB thực hiện cho vay lại
khoảng 60,4% tổng vốn ODA Chính phủ ký kết với nhà tài trợ nƣớc ngoài. Cho vay lại
vốn ODA các chƣơng trình, dự án ĐTPT để nâng cấp, hoàn

14. 2
thiện cơ sở hạ tầng KTXH là hoạt động quan trọng của VDB bên cạnh hoạt động tín
dụng đầu tƣ và tín dụng xuất khẩu, nhằm góp phần duy trì tốc độ tăng trƣởng và
chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng hiện đại. Hiện nay, VDB thực hiện cả hai
hình thức cho vay lại vốn ODA là cho vay lại thông thƣờng theo ủy thác của Chính
phủ và cho vay lại do VDB chịu RRTD. Giai đoạn 2012 - 2017, hoạt động cho vay
lại vốn ODA tại VDB đã đạt đƣợc những kết quả nhất định. Nhiều dự án đƣợc đầu
tƣ bằng vốn ODA cho vay lại tại VDB đã phát huy hiệu quả, cơ sở hạ tầng đƣợc
nâng cấp tạo đà cho phát triển kinh tế xã hội. Hiệu quả đầu tƣ bằng vốn ODA cho
vay lại tại VDB đã tốt hơn giai đoạn trƣớc, các dự án đã tạo ra giá trị tăng thêm, thu
nhập của ngƣời lao động và thặng dƣ xã hội, công tác an sinh, phúc lợi xã hội, đời
sống ngƣời dân đƣợc nâng cao. Cho vay lại vốn ODA tại VDB đã góp phần vào
tăng trƣởng bền vững nền kinh tế. Vốn ODA cho vay lại và dƣ nợ đạt đƣợc sự tăng
trƣởng hàng năm. Giải ngân đƣợc đảm bảo theo tiến độ kế hoạch đề ra, công tác
thu hồi nợ khoản ODA cho vay lại đến hạn đƣợc đảm bảo, tỷ lệ nợ quá hạn và nợ
xấu khá thấp. Chỉ tính riêng hoạt động cho vay lại vốn ODA, tỷ lệ nợ quá hạn bình
quân khoảng 1,35%, tỷ lệ nợ xấu khoảng 2,91%. Hàng năm, cho vay lại vốn ODA
đã tạo ra nguồn lực tài chính để VDB thực hiện mục tiêu tái cơ cấu hoạt động, tiến
tới tự chủ tài chính, tự chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, hiệu quả cho vay lại vốn ODA
tại VDB những năm gần đây là chƣa cao. Khả năng giám sát mục đích sử dụng vốn
ODA cho vay lại chƣa tốt, dẫn đến một số dự án ODA sử dụng vốn sai mục đích,
thực hiện không thành công hoặc hoạt động không có hiệu quả, gây ra những tổn
thất cho nền kinh tế. Mặc dù, tỷ lệ nợ xấu, nợ quá hạn duy trì ở mức khá thấp nhƣng
có xu hƣớng gia tăng trong những năm gần đây. Kết quả tài chính đối với hoạt động
cho vay lại vốn ODA tại VDB có xu hƣớng giảm sút...
Với mục đích hệ thống hóa cơ sở lý luận về hiệu quả cho vay lại vốn ODA
tại các TCTD; nghiên cứu thực tiễn hiệu quả cho vay lại vốn ODA tại VDB; đề xuất
hệ thống giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả cho vay lại vốn ODA tại VDB, tác giả
lựa chọn đề tài: “Nâng cao hiệu quả cho vay lại vốn ODA tại Ngân hàng Phát
triển Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu Luận án tiến sĩ.

15. 3
2. Tổng quan nghiên cứu của đề tài
Đề tài nghiên cứu không trùng lặp với các công trình khoa học, luận án đã
công bố mà tác giả đƣợc biết. Luận án trích dẫn trung thực các đề tài và kết quả
nghiên cứu đã công bố dùng làm tài liệu tham khảo.
2.1. Các nghiên cứu nước ngoài
Hiệu quả cho vay lại vốn ODA tại các TCTD đƣợc nhiều nhà khoa học trên
thế giới quan tâm nghiên cứu trên nhiều giác độ và cách thức tiếp cận khác nhau.
Các nghiên cứu không chỉ dừng lại ở việc phân tích hiệu quả đối với TCTD, mà còn
đánh giá hiệu quả cho vay lại vốn ODA đối với bổ sung vốn nhằm phát triển kinh tế
- xã hội, thực hiện chiến lƣợc đổi mới đất nƣớc. Luận án phân chia các công trình
khoa học trên các giác độ nghiên cứu về vai trò vốn ODA, hiệu quả sử dụng vốn
ODA và hiệu quả cho vay lại vốn ODA tại TCTD.
Assefa Abebe (2013) đã nghiên cứu vai trò của ODA trong phát triển kinh tế
dựa trên kinh nghiệm của Hàn Quốc. Sử dụng phƣơng pháp nghiên cứu mô tả, điều
tra tác giả đã chỉ ra rằng “Ở các quốc gia có chính sách kinh tế mạnh, các tổ chức
chính phủ có thẩm quyền và có trách nhiệm, ODA đóng vai trò xúc tác trong việc
thúc đẩy phát triển kinh tế và giải quyết các vấn đề xã hội”. Điều này cho thấy hiệu
quả của ODA không chỉ phụ thuộc vào yếu tố bên ngoài mà còn phụ thuộc vào các
yếu tố bên trong [64]. Rob Tew (2013) đã có những phân tích sâu sắc về sự tác
động, vai trò của vốn ODA đến kinh tế của các quốc gia đƣợc vay vốn ODA. Trên
thực tế những khoản vay nợ ODA đang ngày càng tăng để đảm bảo nhu cầu vốn cho
đầu tƣ phát triển. Điều đó đồng nghĩa với việc dƣ nợ của những quốc gia này cũng
gia tăng [93]. Hansen, H., & Tarp, F. (2001) cũng đã nghiên cứu về ảnh hƣởng của
ODA tới tăng trƣởng kinh tế của các nƣớc phát triển và cho thấy mối quan hệ tích
cực giữa ODA và tăng trƣởng GDP bình quân đầu ngƣời [81].
Mặc dù tiếp cận dưới nhiều góc độ khác nhau nhưng các nghiên cứu trên
đều có sự thống nhất chung về quan điểm, mục tiêu và vai trò của ODA đối với phát
triển KTXH. ODA là khoản viện trợ không hoàn lại và khoản vay với các điều kiện
ưu đãi để hỗ trợ các nước kém phát triển. ODA đóng vai trò quan trọng giúp các

16. 4
nước tiếp nhận phát triển kinh tế - xã hội, bổ sung vốn để ĐTPT cơ sở hạ tầng, góp
phần tăng trưởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội.
Francisco Sagati (2005) khẳng định hiệu quả sử dụng của ODA tại các quốc
gia là không giống nhau và phụ thuộc vào loại hình hỗ trợ, năng lực của nƣớc nhận
tài trợ, các chính sách của quốc gia và tổ chức quốc tế tài trợ [75]. Theo đó, nƣớc
nhận tài trợ với mức độ minh bạch và trách nhiệm cao, khung pháp lý đầy đủ, đồng
thời các chính sách trong nƣớc đối với các dự án đƣợc tài trợ từ đối tác là nhất quán
với quy định của nhà tài trợ sẽ bảo đảm cho sự hiệu quả của ODA. Chanboreth &
Hach (2008) cho thấy việc nâng cao hiệu quả sử dụng ODA phụ thuộc vào: (1) cung
cấp các dự án rõ ràng, ƣu tiên các dự án chiến lƣợc quốc gia và đảm bảo quy trình
ngân sách ODA; (2) củng cố và cải cách triệt để quản lý hành chính công; (3) Ƣu
tiên đầu tƣ dự án một cách riêng lẻ, tránh chồng chéo; (4) quản lý tốt việc giải ngân
cũng nhƣ thực hiện dự án; (5) đảm bảo việc trao đổi giữa hai bên viện trợ và nhận
viện trợ nhằm nâng cao chất lƣợng dự án [68].
SangKijin (2012) đã nghiên cứu phân tích hiệu quả sử dụng vốn ODA tại các
nƣớc nhận viện trợ tại 117 quốc gia trong suốt 28 năm 1980-2008 [95]. Kết quả
phân tích cho thấy hiệu quả kinh tế ODA của các nƣớc đang phát triển khác nhau
tùy thuộc vào điều kiện chính trị và điều kiện kinh tế của từng quốc gia. Kết quả
nghiên cứu chỉ ra rằng, một khi mức độ minh bạch của một quốc gia đạt đến một
điểm nhất định, hiệu ứng cận biên ròng kinh tế ODA cho các quốc gia giảm, thì
ODA tác động có hiệu quả đến sự phát triển kinh tế - xã hội của các Quốc gia nhận
viện trợ. Antonio Tujan Jr (2009) đã đƣa ra một số bài học kinh nghiệm trong quá
trình thu hút và sử dụng vốn ODA là: (i) Sự cởi bỏ vô điều kiện viện trợ, bao gồm
cả viện trợ lƣơng thực và hỗ trợ kỹ thuật; (ii) Tăng cƣờng quyền sở hữu và trách
nhiệm của địa phƣơng bằng cách giảm dần sự phụ thuộc của họ vào nhà tài trợ; (iii)
Tăng cƣờng hỗ trợ trực tiếp cho các tổ chức xã hội [62]. Bên cạnh đó cũng có
những nghiên cứu về mặt trái của vốn ODA. Các nghiên cứu của Boone (1996) [65]
và Lensink & Morrissey (2000) [91] đã tập trung đánh giá hiệu quả của vốn ODA
đối với quá trình phát triển kinh tế của các nƣớc đang phát triển từ góc độ kinh tế vi

17. 5
mô, chỉ ra các hạn chế và tác động xấu của các nƣớc đang phát triển khi tiếp nhận
vốn ODA. Đó là việc nhận nguồn viện trợ không ổn định và không chắc chắn từ bên
ngoài đã ảnh hƣởng tiêu cực đến chính sách tài chính và đầu tƣ của nƣớc nhận viện
trợ. Các nghiên cứu này đã nhấn mạnh trách nhiệm của các nhà tài trợ trong chính
sách ODA. Hơn nữa, các tác giả đã khẳng định rằng tác động của ODA là nguy
hiểm và tiêu cực đến phát triển kinh tế, phần lớn là do tham nhũng và thiếu hiệu quả
trong quá trình thực hiện vốn ODA của nƣớc nhận viện trợ.
Asian Development Bank (1999) đã chỉ ra một trong những thành công trong
thu hút và sử dụng vốn ODA ở Thái Lan là thành lập một hệ thống quản lý, điều phối
và thực hiện các chƣơng trình, dự án đủ mạnh từ trung ƣơng đến địa phƣơng, các
chƣơng trình viện trợ đƣợc tập trung ở một cơ quan là Tổng vụ hợp tác kinh tế và kỹ
thuật trực thuộc Chính phủ [63]. Sankar & Schneider (2013) đã đánh giá về hiệu quả sử
dụng ODA của Nhật Bản tại Lào, các dự án ODA của Chính phủ Nhật Bản tài trợ cho
Lào thƣờng chú trọng tới các khía cạnh sau: (1) xem xét ngay từ giai đoạn đầu của dự
án có ảnh hƣởng xấu tới môi trƣờng hoặc xã hội; (2) đảm bảo hệ thống chính trị trong
đó các chính sách phản ánh tiếng nói của ngƣời dân; (3) luôn luôn thực hiện các dự án
theo pháp luật; (4) công bố đầy đủ các thông tin; (5) tăng cƣờng kiểm soát công tác
chống tham nhũng. Mohamed Ariff (1998) khi đề cập đến sự hợp tác giữa các nƣớc
APEC trên nhiều góc độ, đã bàn về việc tài trợ vốn ODA của các quốc gia. Tác giả đã
phân tích những lợi ích mà Trung Quốc đã phát huy đƣợc khi tiếp nhận vốn ODA và
tác giả cũng chỉ ra những rủi ro mà những khoản vay ODA mang lại cho nƣớc này bắt
nguồn từ rủi ro tỷ giá, sự yếu kém trong quản lý sử dụng vốn vay… Tác giả cũng đƣa
ra một số đề xuất trong quản lý sử dụng và trả nợ vốn vay ODA của nƣớc này [88].
World Bank (2005) cũng đã thực hiện khảo sát thực tế các quốc gia sử dụng vốn ODA
để đánh giá hiệu quả của nguồn vốn này [98]. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trong môi
trƣờng quản lý tốt, 1% GDP viện trợ sẽ dẫn đến tăng trƣởng bền vững khoảng 0,5%
GDP, tốc độ tăng trƣởng ở mức 2,2% GDP bình quân đầu ngƣời. Tác động của viện
trợ không chỉ dừng ở sự tăng trƣởng mà còn góp phần giảm đáng kể tỷ lệ đói nghèo, ở
các quốc gia có cơ chế quản lý tốt

18. 6
1% GDP viện trợ sẽ làm giảm 1% nghèo khổ và giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh,
đồng thời khuyến khích đầu tƣ tƣ nhân vì tạo ra môi trƣờng cơ sở hạ tầng tốt hấp
dẫn các nhà đầu tƣ.
Các công trình đã tập trung nghiên cứu với mục tiêu tăng cường thu hút,
quản lý và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn ODA. Các nghiên cứu trên chủ yếu phân
tích, đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng ODA cũng như tác
động của nguồn vốn này đối với phát triển KTXH của quốc gia tiếp nhận.
Feeny, S. (2007) khi nghiên cứu về quản trị tài chính nguồn viện trợ nƣớc
ngoài tại Melanesia, đã nhấn mạnh đến việc tăng cƣờng hiệu quả sử dụng vốn vay
ODA bằng việc ủy thác cho các TCTD cho vay lại các dự án. Cơ chế cho vay lại và
trả nợ sẽ đảm bảo đƣợc mục đích và hiệu quả sử dụng vốn và khả năng trả nợ nƣớc
ngoài, hạn chế đƣợc tình trạng thất thoát và lãng phí trong đầu tƣ dự án ODA [74].
Mohamed Ariff (1998) nghiên cứu về hiệu quả ODA tại Trung Quốc cũng đã đề cập
cơ chế cho vay lại. Tác giả cho rằng để tạo ra hiệu quả trong quản lý vốn ODA thì
cần sử dụng cơ chế quản lý tài chính tập trung và thực hiện cho vay lại và trả nợ.
Các dự án ODA do các thành phần kinh tế, chính quyền địa phƣơng vay lại vốn
ODA và tự chịu trách nhiệm trả nợ theo cam kết khoản vay để đảm bảo hiệu quả sử
dụng vốn ODA [88].
Nghiên cứu đã đề cập đến phương thức tài trợ vốn ODA cho dự án, nhấn
mạnh đến vai trò kênh tín dụng vốn ODA thông qua ủy thác cho TCTD cho vay lại.
Mặc dù không xây dựng tiêu chí đánh giá hiệu quả cho vay lại vốn ODA tại TCTD,
nhưng các công trình này đã phân tích làm rõ vai trò, tầm quan trọng của kênh
phân phối vốn ODA này để đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn, khả năng tận dụng vốn,
tránh thất thoát và hạn chế rủi ro trong đầu tư bằng nguồn vốn ODA.
2.2. Các nghiên cứu trong nước
Nghiên cứu các công trình trong nƣớc có liên quan đến nâng cao hiệu quả
cho vay lại vốn ODA, tác giả chia thành bốn nhóm công trình nhằm vận dụng kết
quả của các nghiên cứu này, đồng thời tìm ra khoảng trống nghiên cứu của đề tài:
(1) Vai trò vốn ODA; (2) Hiệu quả sử dụng vốn ODA; (3) Hiệu quả cho vay lại vốn
ODA tại TCTD và (4) Các nghiên cứu tại VDB.

19. 7
- Vai trò vốn ODA
Nghiên cứu của Vũ Thị Kim Oanh (2002) đã khái quát lịch sử phát triển của vốn
ODA, chỉ rõ mục tiêu, vai trò của ODA đối với các nƣớc đang phát triển. Tác giả cho
rằng, khái niệm ODA đƣợc đƣa ra bởi OECD từ năm 1969, với mục tiêu hỗ trợ các
nƣớc nhận tài trợ phát triển kinh tế và xã hội. Tác giả cũng đã làm rõ vai trò và tác
động của ODA đối với nƣớc nhận tài trợ cũng nhƣ nƣớc tài trợ. Qua nghiên cứu thực
trạng ODA của Việt Nam giai đoạn 1993 - 2000, tác giả đã chỉ ra những tồn tại từ đó
đƣa ra giải pháp cho Việt Nam nhằm nâng cao hiệu quả vốn ODA [38]. Vai trò của
ODA trong chiến lƣợc phát triển kinh tế ở các nƣớc đang phát triển cũng đƣợc thể
hiện rõ trong nghiên cứu của Phạm Thị Túy (1999) [56]. Trần Thị Hồng Thủy (2015)
đặt vấn đề nghiên cứu ODA trong bối cảnh Việt Nam trở thành nƣớc có thu nhập trung
bình. Tác giả cho rằng trong điều kiện Việt Nam chuyển từ quan hệ viện trợ sang quan
hệ đối tác phát triển, quy mô vốn ODA có xu hƣớng giảm, bên cạnh đó khoản vay ƣu
đãi và vay thƣơng mại sẽ tăng lên. Vai trò của ODA phải đƣợc gắn liền với từng giai
đoạn phát triển KTXH, cần phải tính đến chiến lƣợc phát trển của Việt Nam nhƣ tăng
cƣờng ngoại giao, mở rộng quan hệ hợp tác kinh tế và đầu tƣ. Tác giả cũng đã chỉ ra
bài học kinh nghiệm quốc tế cho Việt Nam và đề xuất các giải pháp đảm bảo hiệu quả
vốn ODA giai đoạn này nhƣ xây dựng lộ trình tốt nghiệp ODA, đảm bảo an toàn nợ
bền vững, có tƣ duy mới về quan hệ đối tác và xây dựng cơ chế tăng cƣờng sự tham
gia ODA của ngƣời dân [52].
Các công trình đã luận giải, làm rõ bản chất của nguồn vốn ODA, tác động
của ODA đến cả nước tiếp nhận và quốc gia tài trợ. Nghiên cứu đề cập khá sâu nội
hàm ODA trên góc độ của nước tiếp nhận vốn qua đó làm nổi bật mục tiêu, vai trò
của ODA đối với phát triển KTXH như hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng, nâng cao
chất lượng dịch vụ công, xóa đói giảm nghèo, bảo vệ môi trường và tăng trưởng
xanh, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật.
- Hiệu quả sử dụng vốn ODA
Các nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả thu hút, quản lý và sử dụng vốn
ODA cũng đƣợc nhiều tác giả thực hiện dƣới nhiều giác độ và phạm vi khác nhau.

20. 8
Trần Kim Chung (2010) đã đƣa ra tám nhân tố cần chú ý để thu hút và sử dụng hiệu
quả ODA là (1) nâng cao nhận thức và hiểu đúng về bản chất của ODA; (2) Sử
dụng ODA có chọn lọc, phù hợp và kết hợp hài hòa với các nguồn đầu tƣ khác; (3)
đẩy mạnh tốc độ giải ngân ODA; (4) tối đa hiệu quả và tốc độ lan tỏa của ODA; (5)
mở rộng diện thụ hƣởng ODA tới khu vực tƣ nhân để thực hiện các chƣơng trình
và dự án phục vụ các lợi ích cộng đồng; (6) xây dựng kế hoạch hợp lý cho việc phân
cấp ODA; (7) tăng cƣờng theo dõi và quản lý ODA; (8) xây dựng kế hoạch giảm
dần theo thời gian trả nợ ngắn hạn và gắn với điều kiện chặt chẽ [15]. Nguyễn Ngọc
Vũ (2010) cho rằng các yếu tố để nâng cao hiệu quả sử dụng ODA tại Việt Nam là:
(1) phải có quan niệm đúng đắn về vốn ODA; (2) luôn tính tới yếu tố trƣợt giá của
đồng VNĐ để thỏa thuận lãi suất phù hợp; (3) cần khắc phục tính ỷ lại, trông chờ
vào nguồn NSNN; (4) Thu hút đầu tƣ ODA một cách hợp lý, tránh dàn trải nhƣng
cũng không nên tập trung quá nhiều vào một số địa phƣơng và một số ngành dẫn tới
mất cân đối trong quá trình phát triển bền vững quốc gia; (5) cần phối hợp đồng bộ
giữa các Bộ, ngành, địa phƣơng và chủ đầu tƣ để nâng cao tỷ lệ giải ngân, đẩy
nhanh tiến độ thực hiện dự án [60]. Nghiên cứu của Bùi Đình Viên (2016) đặt vấn
đề nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn vốn ƣu đãi khi Việt Nam trở thành nƣớc
có thu nhập trung bình. Tác giả đã đƣa ra các tiêu chí đánh giá hiệu quả sử dụng
ODA và vốn ƣu đãi, các nhân tố ảnh hƣởng. Trên cơ sở phân tích thực trạng của
Việt Nam giai đoạn 2011 - 2015, tác giả đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu
quả thu hút và sử dụng ODA và vốn ƣu đãi trong điều kiện Việt Nam trở thành
nƣớc có thu nhập trung bình thấp [59].
Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ODA cũng đƣợc các tác giả nghiên cứu theo
từng địa phƣơng, ngành và lĩnh vực đầu tƣ. Hà Thị Thu (2014) nghiên cứu thu hút
và sử dụng vốn ODA vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn Việt Nam tại vùng
Duyên hải Miền Trung [50]. Tác giả khẳng định ODA tiếp tục đóng vai trò quan
trọng trong quá trình tái cơ cấu nông nghiệp và phát triển nông thôn trong thời kỳ
mới. Nguyễn Thị Lan Anh (2015) nghiên cứu hiệu quả sử dụng vốn ODA tại khu
vực Tây Bắc, Việt Nam [1]. Tác giả tập trung đánh giá đóng góp của ODA tới tăng

21. 9
trƣởng kinh tế và phúc lợi xã hội, từ đó chỉ rõ các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả
sử dụng ODA tại khu vực vùng cao - miền núi nói chung, khu vực Tây Bắc nói
riêng gồm: năng lực đội ngũ cán bộ tham gia quản lý ODA; sự đồng bộ của cơ chế
chính sách; điều kiện tự nhiên, trình độ văn hóa, tập quán canh tác. Nguyễn Việt
Cƣờng (2016) nghiên cứu về thu hút vốn ODA nhằm thực hiện mục tiêu đảm bảo
an sinh xã hội ở Việt Nam đến năm 2020 [16]. Tác giả đƣa ra các nhóm giải pháp
chủ yếu tăng cƣờng thu hút ODA gắn với từng nhân tố cụ thể (1) tăng cƣờng, đảm
bảo hài hòa lợi ích giữa nhà tài trợ và bên tiếp nhận; (2) hoàn thiện thể chế, pháp
luật chính sách, chiến lƣợc ODA; (3) tăng cƣờng hiệu quả sử dụng vốn ODA.
Nguyễn Đình Nam (2017) trên cơ sở nghiên cứu các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu
quả sử dụng vốn ODA vào phát triển đƣờng sắt đô thị ở Việt Nam, đã đề xuất mô
hình xây dựng các nhân tố tác động đến hiệu quả triển khai dự án sử dụng vốn ODA
gồm sáu nhân tố là (1) năng lực tài chính, (2) năng lực tổ chức;(3) năng lực điều
hành; (4) tầm nhìn của lãnh đạo; (5) khả năng thích nghi và (6) quản lý rủi ro [31].
Một số nghiên cứu tập trung vào hiệu quả quản lý vốn ODA. Tôn Thanh
Tâm (2005) đã tập trung phân tích thực trạng chế tài thanh tra, kiểm tra, giám sát tại
các chƣơng trình, dự án dựa trên cơ chế phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà
nƣớc về ODA. Từ đó tác giả đƣa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản
lý nhà nƣớc về ODA cho các chƣơng trình dự án [44]. Đây đƣợc xem là công trình
nghiên cứu khá đầy đủ, toàn diện về hiệu quả quản lý ODA tại Việt Nam. Nghiên
cứu của Lê Xuân Bá và cộng sự (2008) cho thấy, thực tế phân cấp quản lý ODA ở
Việt Nam hạn chế nhƣ năng lực quản lý và chuyên môn yếu kém đã làm cho các dự
án ODA ở địa phƣơng kém hiệu quả, việc chuyển giao trách nhiệm trong khi không
đủ nguồn lực cần thiết đã làm cho việc phân phối công bằng dịch vụ hoặc cung cấp
dịch vụ khó khăn hơn, chƣa gắn kết giữa các cấp quản lý đã làm cho sự phối hợp
thực hiện chính sách trở nên phức tạp và không đảm bảo tính thông suốt, khung
pháp lý chƣa đồng bộ, nội dung phân cấp quản lý ODA thể hiện trong rất nhiều văn
bản khác nhau, việc hài hòa chính sách, thủ tục và quy trình giữa Việt Nam và nhà
tài trợ cũng còn chậm, có sự cách biệt còn lớn [2]. Bộ Kế hoạch và Đầu tƣ (2012),

22. 10
cũng đã tập trung nghiên cứu, xây dựng cơ chế quản lý việc giải ngân vốn đối ứng
cấp phát từ NSNN cho các dự án ODA nhằm đáp ứng với thực tiễn vốn ODA tại
Việt Nam giai đoạn 2012- 2018 [3].
Nghiên cứu đã đi sâu phân tích, luận giải trên các nội dung về thu hút, quản
lý và sử dụng nguồn vốn ODA nhằm phát triển KTXH của quốc gia cũng như từng
địa phương, từng ngành kinh tế, lĩnh vực. Các nghiên cứu chủ yếu đề cập đến hiệu
quả sử dụng vốn đối với phát triển KTXH tổng thể của quốc gia, địa phương hoặc
lĩnh vực được đầu tư ODA thông qua phân tích tác động của ODA đến tăng trưởng
kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng GDP bình quân đầu người, đảm bảo an
sinh xã hội và giảm đói nghèo. Chưa có nghiên cứu nào đi sâu phân tích hiệu quả
KTXH của dự án ODA, qua đó tác động lên phát triển KTXH thông qua các tiêu chí
như giá trị gia tăng, thặng dư xã hội, tạo công ăn việc làm và tăng chất lượng cuộc
sống của người dân khu vực ảnh hưởng của dự án ODA.
- Cho vay lại vốn ODA tại các TCTD
Lê Xuân Bá và cộng sự (2008) cũng đã đề cập đến cơ chế quản lý tài chính
đối với các dự án ODA của Việt Nam, các tác giả cho rằng bên cạnh cơ chế cấp
phát từ NSNN, cho vay lại ODA sẽ đảm bảo tính minh bạch của nguồn vốn, tăng
trách nhiệm của địa phƣơng vay vốn với cơ chế có hoàn trả, tăng cƣờng hiệu quả
của dự án ODA và khả năng thu hồi vốn ODA của nhà nƣớc để trả nợ nƣớc ngoài
[2]. Nguyễn Xuân Thảo (2017) chỉ ra thực trạng công tác quản lý và sử dụng ODA
của Việt Nam giai đoạn 2010 - 2015, các dự án ODA của địa phƣơng chủ yếu sử
dụng vốn cấp phát nên hiệu quả không cao, tỷ lệ thất thoát lớn [48]. Trong bối cảnh
Việt Nam là nƣớc có thu nhập trung bình thấp, vốn ODA bị thu hẹp, đòi hỏi cấp
thiết về việc nâng cao hiệu quả sử dụng ODA, Chính phủ cần đẩy mạnh cơ chế cho
vay lại vốn ODA thay vì cấp phát. Đặng Vũ Hùng (2013) trên cơ sở nghiên cứu đề
xuất các giải pháp quản trị rủi ro cho vay lại ODA tại VDB đã đề cập khá sâu đến
kênh tín dụng vốn ODA thông qua VDB. Tác giả cho rằng cho vay lại ODA là kênh
cung ứng vốn hiệu quả cho các chƣơng trình, dự án ODA, thực hiện cơ chế cho vay
lại và thu hồi nợ để tận dụng và sử dụng có hiệu quả vốn vay ODA. Tuy nhiên, trên

23. 11
giác độ nghiên cứu quản lý rủi ro cho vay lại, tác giả chƣa đề cập đến các nguyên
tắc quản lý tài chính đối với dự án ODA, hiệu quả cho vay lại ODA, đặc biệt là hiệu
quả đối với việc thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế và xã hội của Nhà nƣớc [23].
Lê Ngọc Lâm (2015) khi nghiên cứu vai trò của BIDV trong tài trợ vốn cho các dự
án ODA cũng đã nhấn mạnh đến hiệu quả sử dụng ODA thông qua kênh cho vay lại
vốn ODA của các NHTM nói chung và BIDV nói riêng. Tác giả cho rằng cung ứng
vốn ODA cho các dự án thông qua các TCTD sẽ đảm bảo việc sử dụng vốn đúng
mục đích, tăng trách nhiệm của chủ đầu tƣ, tăng hiệu quả dự án ODA, hạn chế rủi
ro cũng nhƣ khả năng thu hồi nợ vay để đảm bảo nguồn trả nợ nƣớc ngoài [32].
Các công trình tập trung luận giải hiệu quả kênh cung ứng vốn ODA cho các
chương trình, dự án để tăng cường cơ chế cho vay lại trong điều kiện thu hút ODA
đang ngày càng thu hẹp. Các nghiên cứu trên chỉ mới đề cập ở mức khái quát
phương thức tài trợ vốn ODA cho dự án, thông qua ủy thác cho TCTD thực hiện
cho vay lại nhằm đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn, tránh lãng phí, tham nhũng vốn.
Chưa có công trình nào nghiên cứu một cách có hệ thống về hiệu quả cho vay lại
vốn ODA nhằm đảm bảo hiệu quả cho cả TCTD và phát triển KTXH.
- Các nghiên cứu tại VDB
Các công trình nghiên cứu tại VDB tập trung vào việc nâng cao hiệu quả
hoạt động và quản lý rủi ro của cơ quan này. Trần Cảnh Toàn (2013) đã đƣa ra
những dấu hiệu rủi ro trong giải ngân vốn ODA tại VDB, theo tác giả dấu hiệu tăng
trƣởng về số dự án và quy mô vốn ODA cho vay lại có tính hai mặt, một mặt thể
hiện tính tích cực trong hoạt động của VDB, nhu cầu đầu tƣ của nền kinh tế nhƣng
mặt khác đây cũng là dấu hiệu tiềm ẩn rủi ro, có thể dẫn dến tăng nợ quá hạn [54].
Đặng Vũ Hùng (2013) đã phân tích thực trạng rủi ro và quản lý rủi ro trong cho vay
lại vốn ODA của VDB giai đoạn 2006-2012, từ đó đề xuất tám nhóm giải pháp
nhằm tăng cƣờng năng lực quản lý rủi ro đối với cho vay lại ODA. Tác giả cho
rằng, hoạt động cho vay lại chủ yếu theo phƣơng thức VDB không chịu rủi ro tín
dụng, VDB chủ yếu thực hiện việc “ghi chi, thu” thông qua tài khoản đặc biệt mà
hầu nhƣ không phải thẩm định dự án và kiểm soát tình hình sử dụng vốn vay. Vì
vậy, nhiều dự án sử dụng vốn ODA cho vay lại vẫn chƣa hiệu quả [23]. Nguyễn

24. 12
Cảnh Hiệp (2013) đã chỉ ra các đặc trƣng cơ bản của tín dụng ĐTPT Nhà nƣớc,
đƣa ra các chỉ tiêu đánh giá RRTD ĐTPT, quy trình quản lý RRTD trong cho vay
ĐTPT của VDB. Trên cơ sở đánh giá thực trạng vấn đề nghiên cứu tại VDB từ năm
2006 đến 2012, tác giả đã đề xuất hệ thống giải pháp để QLRR tín dụng ĐTPT của
VDB đến năm 2020 [19]. Tuy nhiên, đối tƣợng nghiên cứu của công trình này là
hoạt động cho vay ĐTPT bằng nguồn vốn vay trong nƣớc mà không bao gồm vốn
ODA cho vay lại. Trƣơng Thị Hoài Linh (2012) tập trung nghiên cứu nhằm nâng
cao hiệu quả hoạt động của VDB, tác giả nghiên cứu thực trạng giai đoạn 2006 -
2010, đánh giá trên hai phƣơng diện là hiệu quả tài chính và hiệu quả xã
Mã tài liệu : 600757
Tải đầy đủ luận văn theo 2 cách :
- Link tải dưới bình luận .
- Nhắn tin zalo 0932091562