Εργασία των μαθ. του Α2 ΓΕΛ Αιγινίου: Μαγούδη Αναστασία, Σαραφίδου Ελένη, Παράσογλου Δέσποινα στα Κείμενα Νεοελλ. Λογοτεχνίας.

1. Οι μαθήτριες:
Μαγούδη Αναστασία
Σαραφίδου Ελένη
Παράσογλου Δέσποινα
Υπεύθυνη
Καθηγήτρια:
Μαγαλιού Λ.

3.  1. Η νουβέλα του Θεοτόκη ανήκει στην Νέα Αθηναϊκή Σχολή.
a. Να αναφέρετε τα βασικά χαρακτηριστικά
i) του ρεαλισμού και ii) του νατουραλισμού και
 b. να τα αναφέρετε στα αποσπάσματα του βιβλίου σας.

4. Χαρακτηριστικά του ρεαλισμού:
 Οι ήρωες είναι πλαστά πρόσωπα, αλλά είναι δοσμένα με
αληθοφάνεια∙ δηλαδή, τέτοια που θα μπορούσαν να είναι
πραγματικά.
 Τα γεγονότα που παρουσιάζονται είναι και αυτά πλαστά, αλλά
θα μπορούσαν και αυτά να συμβούν. Γι’ αυτά τα δύο πρώτα
χαρακτηριστικά, να τονίσουμε ότι οι ήρωες είναι
τοποθετημένοι, όπως και στον νατουραλισμό.
 Υπάρχει μία τάση προς την αντικειμενικότητα, υπό την έννοια
ότι ο ρεαλιστής συγγραφέας δεν σχολιάζει τα πρόσωπα του
έργου του, αλλά αφήνει να «μιλούν» οι πράξεις και τα λόγια
των ηρώων του, για το χαρακτήρα τους.

5.  Ακόμη και για τα γεγονότα δεν τοποθετείται, αλλά τα
γεγονότα και αυτά «μιλούν» μόνα τους, χωρίς να διαφαίνεται
συναισθηματική εμπλοκή του δημιουργού.
 Παρουσιάζονται κοινές εμπειρίες.
 Τα θέματα είναι κοινά, προέρχονται από την καθημερινή
εμπειρία και δεν αφορούν ηρωικές πράξεις και καταστάσεις.
 Τηρείται μια κριτική στάση απέναντι στην κοινωνία.
 Οι συμβατικές αξίες αντιμετωπίζονται κριτικά και οι ήρωες
των ρεαλιστών είναι συνήθως θύματα της κοινωνίας.

6. Χαρακτηριστικά του νατουραλισμού:
 Ρεαλιστική και μιμητική απεικόνιση της ζωής και της πραγματικότητας εν
γένει.
 Τα θέματα κι εδώ αφορούν την κοινή εμπειρία.
 Οι νατουραλιστές δημιουργοί μελετούν την ηθική συμπεριφορά των
ανθρώπων, για να καταδείξουν ότι οι άνθρωποι είναι δέσμιοι εξωτερικών
δυνάμεων, οι οποίες δυνάμεις – φυσικές και κοινωνικές – περιορίζουν την
ελευθερία τους.
 Παρουσιάζεται η συμπεριφορά του ανθρώπου ως αποτέλεσμα των
διαθέσεων της στιγμής ή κληρονομικών παρορμήσεων.
 Επιλέγονται προκλητικότερα θέματα.
 Αρνητική – κριτική στάση απέναντι στην κοινωνία.
 Απέναντι στους ήρωές του ο νατουραλιστής κρατά ουδέτερη στάση.
Συναισθηματικά, μάλιστα, μένει αμέτοχος.
 Οι περιγραφές είναι εξονυχιστικές, με φωτογραφικές λεπτομέρειες.
 Παρουσιάζεται η άσχημη πλευρά της ζωής, πολλές φορές μάλιστα με
ωμότητα.

7. Νατουραλιστικά στοιχεία στο κείμενο:
 Ο συγγραφέας τείνει σε μια μιμητική απεικόνιση της
πραγματικότητας.
 Ο συγγραφέας μελετά την ηθική συμπεριφορά των
προσώπων, για να δείξει ότι είναι δέσμιοι εξωτερικών
δυνάμεων και εσωτερικών παρορμήσεων (ο πατέρας
μέθυσος, άρα πάθος για το ποτό, ο Αντρέας υπόδουλος
του χρήματος, η Ρήνη θύμα της αγάπης της γι’ αυτόν, η
Επιστήμη θύμα των περιστάσεων και των υποχρεώσεών
της, του ατυχούς γάμου της με έναν τέτοιο σύζυγο, κτλ.) .
 Παρουσιάζεται η ζωή των φτωχών ανθρώπων και οι σκληρές
επιπτώσεις που έχουν στη ζωή τους η οικονομική ανέχεια,
καθώς και η σπίλωση της τιμής τους.

8.  Καταγγέλλει το κοινωνικό κατεστημένο της εποχής του και
την πολιτική κατάσταση
 Με σκληρό τρόπο, ίσως και προκλητικό, παρουσιάζεται η
πιο άσχημη πλευρά της ζωής σε αυτό το προάστιο της
Κέρκυρας, σε κάθε σκηνή δείχνει το άσχημο πρόσωπο της
ζωής της κοινωνίας, των ανθρώπων: είτε στο σπίτι με το
μέθυσο πατέρα είτε στη σκηνή του λαθρεμπορίου είτε στην
ταβέρνα του Τραγούδη, παράλληλα με την πολιτική
συζήτηση είτε όταν η αγάπη γίνεται αντικείμενο συναλλαγής
και η τιμή της Ρήνης, κυριολεκτικά και μεταφορικά, αποκτά
και ταμπέλα που την αναφέρει: «χίλια τάλαρα»!

9.  Ρεαλιστικά στοιχεία στο κείμενο:
 Η απεικόνιση της πραγματικότητας, όχι ως πιστή αναπαράσταση
αλλά ως μια πλευρά της πραγματικότητας που θα μπορούσε να
ισχύει∙ έχει μια δόση αληθοφάνειας, οι ήρωες του θα μπορούσαν να
είναι υπαρκτά πρόσωπα
 Η επιλογή κοινών θεμάτων από την καθημερινή ζωή.
 Τάση του συγγραφέα προς την αντικειμενικότητα.
 Πρόθεσή του να αφήνει τα γεγονότα να μιλούν μόνα τους, χωρίς
αξιολογικές κρίσεις από τη μεριά του αφηγητή.

11.  Ποια εικόνα σχηματίζετε για το ιστορικοκοινωνικό πλαίσιο της
εποχής από τα αποσπάσματα του βιβλίου σας. Συμβουλευτείτε
και την άποψη της Ειρήνης Δεντρίνου από το εισαγωγικό
σημείωμα. Ποια η θέση της γυναίκας στο παραπάνω πλαίσιο;

12.  Το διήγημα του Θεοτόκη μας παρουσιάζει με ρεαλιστικό τρόπο
τις συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της χώρας, λίγα χρόνια
πριν από τους Βαλκανικούς πολέμους, όταν πρωθυπουργός της
χώρας ήταν ο Γεώργιος Θεοτόκης. Οι δυσκολίες για τους απλούς
πολίτες και τα προβλήματα πολιτικής και ηθικής διαφθοράς της
ελληνικής κοινωνίας, δεσπόζουν, δημιουργώντας ιδιαιτέρως
πιεστικές καταστάσεις για τους Έλληνες της εποχής.

13.  Ήδη από το εισαγωγικό απόσπασμα του διηγήματος ο συγγραφέας μας
παρουσιάζει μία από τις κεντρικές ηρωίδες του έργου, τη σιόρα Επιστήμη, η
οποία προκειμένου να διασφαλίσει την προίκα για τα κορίτσια της,
εργάζεται σκληρά και καταφεύγει ακόμη και σε αθέμιτες ενέργειες ,ενώ έχει
να αντιμετωπίσει και τον αλκοολικό σύζυγό της, ο οποίος έχει καταφύγει στο
ποτό μη έχοντας τη δύναμη να αντιμετωπίσει τις σκληρές απαιτήσεις της
φτωχικής ζωής του. Παράλληλα, ο συγγραφέας εισάγει στο αρχικό τμήμα
του διηγήματος και τον Αντρέα, γόνο ξεπεσμένης πλέον αρχοντικής
οικογένειας, που αναγκάζεται να καταφύγει στο λαθρεμπόριο ζάχαρης για να
σώσει το σπίτι του από την αναπόφευκτη κατάσχεσή του λόγω οικονομικών
οφειλών. Τόσο η σιόρα Επιστήμη όσο και ο Αντρέας αποτελούν πρόσωπα
ενδεικτικά μιας κοινωνίας που μαστίζεται από την οικονομική εξαθλίωση.

14.  Η θέση της είναι υποβαθμισμένη, καθώς δεν έχει μεγάλα περιθώρια
επιλογής, ιδιαίτερα η ανύπαντρη γυναίκα.
 Η αξία της εργασίας της δεν είναι αναγνωρισμένη, αν και τις
περισσότερες φορές δεν εργάζεται, αφού αυτή μένει στο σπίτι και
φροντίζει τα παιδιά της.
 Oι γυναίκες δουλεύουν μόνο σε περίπτωση ανάγκης, όταν ανήκουν σε
κατώτερα κοινωνικά στρώματα και η επιβίωσή τους εξαρτάται από την
εργασία τους. Διαφορετικά ασχολούνται, όπως προαναφέρθηκε, μόνο
με τη φροντίδα του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών.

16.  Ποιος ο ρόλος της προίκας στην πλοκή του έργου;

17.  Το χρήμα έχει υποκαταστήσει αξίες της ζωής, όπως είναι ο έρωτας και
οι τίμιες ανθρώπινες σχέσεις.
 Απαραίτητη προϋπόθεση για να παντρευτεί η γυναίκα είναι η προίκα, η
οποία μάλιστα εξασφαλίζει γι’ αυτήν μια άνετη διαβίωση κοντά στον
άντρα της. Γι’ αυτό και οι γονείς πασχίζουν να συγκεντρώσουν μεγάλη
προίκα για λογαριασμό τους, αφού έτσι θα εξασφαλίσουν για τις κόρες
τους και ανώτερο κοινωνικά σύζυγο.

18.  Υποθέστε πως είστε η Ρήνη. Τι θα γράφατε στο
ημερολόγιό σας στο τέλος εκείνης της μέρας που
αποφασίσατε να χωρίσετε με τον Αντρέα και να
αγωνιστείτε μόνη για τη ζωή σας;

19. https://www.youtube.com/wat
ch?v=U1sSFW86Rks

20. Μαντούκι, 1910
Αγαπημένο μου ημερολόγιο,
Μόλις χώρισα με τον Αντρέα…
Το μίσος που νιώθω είναι
απερίγραπτο. Όσο και να τον
αγαπώ μετά από όσα μου έκανε
δεν θέλω να είμαι μαζί του, γιατί
έκανε την αγάπη μας αντικείμενο
οικονομικής συναλλαγής. Ακόμα
δεν μπορώ να πιστέψω πως ο
Αντρέας πρόδωσε την αγάπη μας
για λίγα χρήματα. Θα πάρω στα
χέρια τη ζωή τη δική μου και του
παιδιού μου. Δεν με ενδιαφέρει τι
θα πει η κοινωνία. Γνωρίζω τις
δυσκολίες που θα αντιμετωπίσω
σαν ανύπαντρη μητέρα που θα
είμαι πλέον αλλά θα τα
καταφέρω, το πιστεύω!

21.  http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSB106/544
/3561,14837/
 http://latistor.blogspot.gr/2011/04/blog-post_19.
 htmlhttp://www.slideshare.net/depav/ss-11135497
 http://lykaa1stclass.blogspot.gr/2012/12/blog-post.html

22. ΤΕΛΟΣ