1. เทคโนโลยีสารสนเทศ
และการสื่อสาร ม.4

3. ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับซอฟต์แวร์คอมพิวเตอร์
ซอฟต์แวร์ หมายถึง ชุดคาสั่งทีเขียนขึ้นด้วยภาษาของคอมพิวเตอร์ ใช้สั่งให้คอมพิวเตอร์ทางาน
ตามความต้องการของผู้ใช้คอมพิวเตอร์ และควบคุมการทางานของอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ซึ่ง
ซอฟต์แวร์เป็นสิ่งที่ผู้ใช้มองไม่เห็นและสัมผัสไม่ได้ แต่สามารถรับรู้การทางานได้ ซอฟต์แวร์สามารถ
แบ่งออกได้เป็น2ประเภท
ซอฟต์แวร์ระบบ หมายถึง โปรแกรมที่ทาหน้าที่จัดการกับระบบคอมพิวเตอร์กล่าวคือเป็น
โปรแกรมควบคุมและประสานการทางานของเครื่องคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ต่างๆของเครื่อง
คอมพิวเตอร์ สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท
ระบบปฏิบัติการ หรือเรียกย่อๆว่า โอเอส (OS) เป็นซอฟต์แวร์ที่ทาหน้าที่ควบคุมและ
ประสานงานการทางานระหว่างอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ระบบปฏิบัติการมีรูปแบบการติดต่อกับผู้ใช้งาน
และประเภทของระบบปฏิบัติการดังต่อไปนี้

4. 1.รูปแบบการติดต่อกับผู้ใช้งาน ระบบปฏิบัติงานมีรูปแบบการติดต่อกับผู้ใช้งาน 2 แบบ คือ
1.1 แบบบรรทัดคาสั่ง เป็นรูปแบบการติดต่อกับผู้ใช้ในยุคแรกๆ โดยผู้ใช้ต้องพิมพ์คาสั่งให้
ระบบปฏิบัติการทาอย่างใดอย่างหนึ่ง เพื่อควบคุมคอมพิวเตอร์ ทาให้ไม่สะดวกต่อการใช้งาน
1.2 แบบกราฟิก เป็นรูปแบบการติดต่อกับผู้ใช้งานโดยการใช้รูปภาพเล็กๆ เป็นสัญลักษณ์แทน
ไฟล์หรือโปรแกรม ที่เรียกว่า รายการเลือก หรือไอคอน
2.ประเภทของระบบปฏิบัติการ ระบบปฏิบัติการสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ประเภท คือ
2.1 ระบบปฏิบัติการแบบเดี่ยว เป็นระบบปฏิบัติการที่ใช้กับเครื่องคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล
หรือโน้ตบุ๊กคอมพิวเตอร์ เช่น ระบบปฏิบัติการดอส ระบบปฏิบัติการไมโครซอฟต์วินโดวส์ ระบบ
กรยูนิกซ์ ระบบปฏิบัติการแมคอินทอช ระบบปฏิบัติการลินุกซ์
2.2 ระบบปฏิบัติการแบบเครือข่าย เป็นระบบปฏิบัติการที่ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อจัดการงานด้าน
การสื่อสารระหว่างคอมพิวเตอร์ และช่วยให้คอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่ออยู่ในเครือข่ายสามารถใช้
อุปกรณ์ต่างๆร่วมกันได้ เช่น ระบบปฏิบัติการวินโดวส์ เซิร์ฟเวอร์ ระบบปฏิบัติการโอเอสทู วาร์ป
ระบบปฏิบัติการโซลาริส
2.3 ระบบปฏิบัติการแบบฝัง เป็นระบบปฏิบัติการที่ใช้กับเครื่องคอมพิวเตอร์พกพา ได้แก่ พีดี
เอ ปาล์ม โทรศัพท์มือถือ ซึ่งระบบปฏิบัติการจะถูกเก็บไว้ในรอม เช่น ระบบปฏิบัติการปาล์ม ระบบ
ปฏิบัติการพ็อกเก็ตพีซี ระบบปฏิบัติการซิมเบียน

5. โปรแกรมอรรถประโยชน์
เป็นซอฟต์แวร์ที่ทาหน้าที่เฉพาะอย่าง เพื่อการจัดการงานพื้นฐานและบริการต่างๆ แบ่งออกได้
เป็น 2 ประเภท
ที่ช่วยให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทางานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น
1โปรแกรมบีบอัดไฟล์ เป็นโปรแกรมที่ทาหน้1.โปรแกรมอรรถประโยชน์สาหรับ
ระบบปฏิบัติการ เป็นโปรแกรมที่ติดตั้งมาพร้อมกับระบบปฏิบัติการ ซึ่งช่วยอานวยความสะดวก
ในการทางานร่วมกับฮาร์ดแวร์ เช่น
1.1โปรแกรมจัดการไฟล์ เป็นโปรแกรมที่ออกแบบาเพื่อช่วยจัดการไฟล์ต่างๆ
1.2โปรแกรมยกเลิกการติดตั้งโปรแกรม เป็นโปรแกรมที่ใช้ในการนาโปรแกรมและ
ส่วนประกอบของโปรแกรมที่ติดตั้งไว้ในระบบออกจากคอมพิวเตอร์
1.3โปรแกรมสแกนดิสก์ เป็นโปรแกรมช่วยตรวจสอบความเสียหายหรือข้อผิดพลาดที่เกิด
ขึ้นกับฮาร์ดดิสก์
1.4โปรแกรมจัดเรียงพื้นที่จัดเก็บข้อมูลของฮาร์ดดิสก์ เป็นโปรแกรมที่ใช้ในการจัดเรียงข้อมูล
ให้เป็นระเบียบ ช่วยให้สามารถเข้าถึงข้อมูลในฮาร์ดดิสก์ได้อย่างรวดเร็ว
1.5โปรแกรมรักษาหน้าจอ เป็นโปรแกรมสาหรับรักษาและช่วยยึดอายุการใช้งานจอภาพของ
คอมพิวเตอร์

6. 2.โปรแกรมอรรถประโยชน์อื่นๆ เป็นโปรแกรมาที่บีบอัดไฟล์ที่มีขนาดใหญ่ให้มีขนาดเล็กลง
2.2โปรแกรมไฟร์วอลล์ เป็นโปรแกรมที่ช่วยป้องกันบุคคลภายนอกเข้ามาในระบบโดยไม่ได้รับอนุญาต
ทั้งจากระบบเครือข่ายอินเตอร์เน็ตและอินทราเน็ต
2.3โปรแกรมป้องกันไวรัส การใช้คอมพิวเตอร์ที่มีผู้ใช้งานร่วมกันหลายคนหรือการใช้งานในระบบ
เครือข่าย มักเกิดการเผยแพร่จากไวรัสคอมพิวเตอร์ โปรแกรมป้องกันไวรัสแบ่งออก 2 ประเภท คือ แอนติ
ไวรัส แอนติสปายแวร์
การเลือกใช้ระบบปฏิบัติการสาหรับเครื่องคอมพิวเตอร์
มีข้อกาหนดความต้องการของอุปกรณ์สาหรับใช้ในการตัดสินใจก่อนที่จะติดตั้งโปรแกรมหรือ
เปลี่ยนแปลงโปรแกรมคือ
1.สารวจความต้องการใช้โปรแกรมประยุกต์ของผู้ใช้ว่า โปรแกรมประยุกต์ที่ต้องการใช้นั้นใช้กับ
ระบบปฏิบัติการใด
2.สารวจความเหมาะสมกับฮาร์ดแวร์ โดยเฉพาะหน่วยประมวลผลกลาง ขนาดความจุของ
หน่วยความจาหลัก และขนาดความจุของฮาร์ดดิสก์
3.งบประมาณในการจัดซื้อระบบปฏิบัติการ
4.ศึกษาข้อมูลการให้บริการหลังการขายและระยะเวลาในการรับประกัน

7. ซอฟต์แวร์ประยุกต์
ซอฟต์แวร์ประยุกต์ หมายถึง โปรแกรมที่ทาให้คอมพิวเตอร์ทางานเฉพาะอย่างตามความต้องการ
ของผู้ใช้
ซอฟต์แวร์ประยุกต์เฉพาะงาน เป็นซอฟต์แวร์ที่พัฒนาเพื่อนาไปประยุกต์ใช้กับงานขององค์กรใด
องค์กรหนึ่งโดยเฉพาะ ออกแบบและสร้างขึ้นโดยผู้ผลิตซอฟต์แวร์ที่มีความชานาญในด้านต่างๆ
ซอฟต์แวร์ประยุกต์ทั่วไป เป็นซอฟต์แวร์ที่พัฒนาขึ้นเพื่อนาไปประยุกต์ใช้กับงานให้เหมาะสมกับ
ลักษณะงานของผู้ใช้คอมพิวเตอร์ แบ่งออกได้ 6 ประเภท
1.ซอฟต์แวร์จัดการฐานข้อมูล เป็นโปรแกรมที่ทาหน้าที่สร้างฐานข้อมูลและจัดการกับข้อมูลให้เป็น
ระบบ เพื่อให้ง่ายต่อการจัดการข้อมูลได้อย่างรวดเร็ว
2.ซอฟต์แวร์ประมวลผลคา เป็นซอฟต์แวร์ประยุกต์ใช้ในการสร้าง แก้ไข เพิ่ม ลบ และจัดรูปแบบ
เอกสาร ทาให้เอกสารมีรูปแบบที่สวยงาม น่าสนใจ
3.ซอฟต์แวร์ทาการคานวณ เป็นซอฟต์แวร์ที่ช่วยในการคิดคานวณ สามารถสร้างกราฟเพื่อ
นาเสนอได้
4.ซอฟต์แวร์นาเสนอข้อมูล เป็นโปรแกรมที่ใช้ในการนาเสนอข้อมูลด้วยคอมพิวเตอร์ สร้างเก
สารที่ประกอบด้วยตัวอักษร รูปภาพ แผนผัง ภาพเคลื่อนไหว

8. 5.ซอฟต์แวร์ทางด้านกราฟิกมัลติมีเดีย เป็นโปรแกรมที่พัฒนาข้นเพื่อช่วยทางานด้านกราฟิกและ
มัลติมีเดีย เช่นตกแต่งภาพ วาดรูป ปรับเสียง ตัดต่อภาพเคลื่อนไหว
6.ซอฟต์แวร์การใช้งานบนเว็บไซต์และการติดต่อสื่อสาร เป็นโปรแกรมที่พัฒนาเพื่อการ
ติดต่อสื่อสารผ่านเครือข่ายอินเตอร์เน็ต
การเลือกใช้ซอฟต์แวร์ประยุกต์
1.สารวจงานที่ผู้ใช้ต้องการใช้ซอฟต์แวร์อย่างละเอียดว่ามีลักษณะงานแบบใด
2.สารวจฮาร์ดแวร์และระบบคอมพิวเตอร์ของผู้ใช้
3.ทดลองใช้ซอฟต์แวร์อย่างน้อย15นาที
4.ศึกษาเปรียบเทียบกับซอฟต์แวร์ที่มีความสามารถใกล้เคียง
5.ศึกษาข้อมูลบริการหลังการขายและระยะเวลาในการรับประกัน
6.ทาความคุ้นเคยกับการใช้ซอฟต์แวร์ประมาณ1สัปดาห์

9. 1.แบบสาเร็จรูป เป็นวิธีที่ผู้ใช้งานซื้อได้จากตัวแทนจาหน่ายซอฟต์แวร์ที่ได้รับการแต่งตั้งจากบริษัทผู้ผลิต
ได้โดยตรง ซึ่งมักจะมีการเตรียมบรรจุภัณฑ์และเอกสารคู่มือการใช้งานไว้อยู่แล้ว ผู้ใช้สามารถนาไปติดตั้ง
เพื่อใช้งานได้โดยทันที
2.แบบว่าจ้างทา เป็นวิธีที่เหมาะสาหรับองค์กรที่มีลักษณะงานเฉพาะของตนเองและไม่สามารถนา
โปรแกรมสาเร็จรูปมาประยุกต์ใช้ได้
3.แบบทดลองใช้ เป็นวิธีการที่บริษัทผู้ผลิตซอฟต์แวร์ได้ผลิตโปรแกรมที่ปรับลดคุณสมบัติบางอย่างลงไป
เพื่อให้ลูกค้าทดลองใช้งานก่อน
4.แบบใช้งานฟรี เป็นโปรแกรมที่แจกให้ใช้ฟรี เพื่อตอบสนองกับการทางานที่หลากหลาย ซึ่งผู้ใช้ไม่
จาเป็นต้องจ่ายเงินให้กับบริษัทผู้ผลิต
5.แบบแพนซอร์ซ เป็นวิธีการขององค์กรที่มีกลุ่มบุคคลผู้มีความรู้และความเชี่ยวชาญทางด้านการพัฒนา
ซอฟต์แวร์ทาการพัฒนาขึ้น เพื่อให้ผู้ใช้นาไปใช้ได้ฟรี รวมทั้งสามารถแก้ไขปรับปรุงโปรแกรมต่างๆ ให้
เหมาะสมกับงานของตนเองได้