Mga Sanhi at Bunga ng Unang Digmaang Pandaigdig.pptx
Pagsunud sunod ng mga Pangyayari
1. LAYUNIN: Naisasalaysay nang maayos at wasto ang buod, pagkakasunod-sunod
ng mga pangyayari sa kwento, mito/alamat/ kuwentong-bayan
Pagpapakinig
Pakikinig ng mga mag-aaral sa guro sa pagbabasa ng “Reynang Matapat”, isang
maikling kwento.
Reynang Matapat
Si Reyna Sima ay isa sa mga reyna na namuno ng isang kaharian sa ating kapuluan.
Nakilala siya dahil sa kanyang katalinuhan, katapatan at sa mahigpit at maayos na
pamamalakad sa panunungkulan.
Bago pa man dumating ang mga Kastila sa ating kapuluan ay dinarayo na ng
mga mangangalakal na Arabe, Tsino at Hindu ang kaharian ng Kutang-Bato na
pinamumunuan ni Reyna Sima. Ang Kutang-Bato ay siya ngayong Cotabato, isa sa
pinakamalaking lalawigan sa Mindanao.
Sa pamumuno ni Reyna Sima, umunlad at namuhay nang tahimik at sagana
ang mga taga-Kutang-Bato. Mahigpit na ipinasunod ang mga batas at ang sinumang
lumabag sa ipinag-uutos ng Reyna ay pinarurusahan.
Kabilang sa patakaran na mahigpit na ipinatupad ng reyna ay ang paggalang
at katapatan ng kanyang mga tauhan.
Patuloy na dumarating at umaalis ang mga negosyanteng Tsino sa kaharian
ng Kutang-Bato. Napabalita ito dahil sa maunlad na kalakalan sa kaharian ni Reyna
Sima at sa katapatan ng kanyang mga tauhan. walang kaguluhan at walang
nawawalang bagay sa sinumang mangangalakalhabang sila ay nasa kaharian ng
Kutang-Bato.
Minsan, isang negosyanteng Tsino na nakipagkalakalan sa kaharian ni
Reyna Sima ang nanakawan ng supot nag into sa isang mesa sa palasyo. Hindi
pinagalaw ni Reyna Sima ang supot nag into sa mesa. Ipinagbiling mahigpit ni Reyna
Sima sa kanyang mga nasasakupan na walang gagalaw sa naturang supot nag into.
Ganito kahigpit ang ang utos ni Reyna Sima sa kanyang nasasakupan upang sa gayon
ay muling datnan ng may-ari sa lugar na kaniyang pinag-iwanan ang supot na ginto.
Mula noon, lalong nakilala ang kaharian ni Reyna Sima dahil sa kahigpitan
nito sa pagpapatupad ng kautusan tungkol sa katapatan.
1. Ano-ano ang mga mahahalagang pangyayari sa kwento?
2. Isalaysay ang buod ng kwento.
2. Ilahad ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa kuwentong napakinggan.
Bakit Tumitilaok ang Manok sa Madaling Araw?
Noong unang panahon, ang digmaan ay hindi naiwasan ng mga lipi, lahi, at mga bansa.
Ang Diyos ng digma na si Sidapa ay totoong naging abala dahil sa abot-abot na suliraning
idinudulog sa kaniya ng mga sugo ng maraming lahi na nagkaroon ng mga sigalutan at
labanan na pinamumuhanan ng dugo at buhay.
Ngayon,, gumagamit ng bomba, eroplano, tangke at mga bapor sa digmaan. Gumagamit
naman ng sibat, kampilan, mga kabayong matutulin at mga pana ang mga tao noong
unang panahon. May mga dahilan din ang kanilang pagdirigmaan. Halimbawa’y pagkuha
ng lupa ng isang lahi sa isang lipi, pag-agaw sa isang magandang babe, pagkuha ng mga
hayop, at marami pang iba.
Dahil sa mga nabanggit na dahilan, wala silang katigil-tigil sa kanilang labanan. Walang
nalalamang dulugan ang mga tao kundi ang Diyos g Digma. Siya naman ay matalinong
nag-aayos ng mga sigallot na dumarating sa kaniya. Isa- isa niyang kinakausap ang mga
sugong iyon at sapagkat mabibigat din naman ang usaping dala, kinakailangan niya ng
matamang paglilimi.
Si Sidapa ay may isang mahalagang bagay na lalakarin sa madaling araw. Natitiyak
niyang siya’y hahatinggabihin sa pakikitungo sa maraming sugo, kaya minarapat niyang
atasan ang isa niyang kawal na matulog nang maaga upang magising bago magbukang-
liwayway at ipagunita sa kaniya ang lakad. Ang kawal na inutusan niya ay umalis na at
nagtungo sa kanyang silid ngunit nasalubong siya ng mga sugo.
Naghihintay sila sa pintuan at siya’y nakipag- usap sapagkat ibig naman niyang
makatalos ng mga suliranin ng iba’t ibang lipi. Sa gayon, nawili siya at pati na ang
nalalaman niyang lihim sa kaharian ay isiniwalat pa. Napuyat ang kawal at nakatulog ng
mahimbing. Nalimutan rin nito ang kaniyang tungkuling gumising bago magmadaling
araw upang ipa-gunita ang mahalagang lakad ng Diyos ng Digma.
Nagulantang si Sidapanang siya’y magdilat ng mga mata. Napansin niya agad na mataas
na pala ang araw. Gayon na lamang ang kaniyang galit at noon din ay tinungo ang silid
ng kaniyang kawal upang alamin kung bakit hindi siya nito ginising sang- ayon sa
kaniyang utos. Nakita ni Sidapa sa silid ang kawal kaya lalo siyang namuhi, sapagkat
3. dinatnan niya itong naghihilik pa at namamaluktot sa pagtulog. “Tamad na kawal!” ang
malakas na tinig ni Sidapa. “ Diyata’t hanggang ngayon at natutulog ka pa!”
Nakagising sa natutulog na kawal ang tinig ni Sidapa. Bigla itong bumalikwas nang
makita si Sidapa na nagniningas ang mga mata sa malaking poot. Nanginginig siyang
lumapit at nagpatirapa.“Dakilang Sidapa, Bathala ng Digma! Patawarin mo po ako!” ang
samo ng kawal.
“Suwail, suwail!” ang bulyaw ni Sidapa. “Hindi ka karapat- dapat na maging kawal ng
malaking palasyong ito!”
“Ako po ay nagkasala. Mahal kong Panginoon!” ang paninikluhod ng kawal.
“Napuyat po ako dahil sa mga sugong kumausap sa akin kagabi sa labas ng
pinto.”“Sinuway mo ang aking utos!” ang wari’y kulog na sigaw ni Sidapa.
“Nalagay ako ngayon sa isang malaking kompromiso, at ikaw, tamad at walang
kabuluhang kawal, ang siyang naging dahilan!”“Tinatanggap ko po, Mahal na Panginoon!
Ako po ay nakahandang tumanggap ng inyong iparurusa!”“Hindi lamang ang aking utos
ang iyong sinuway!” ang sagot ni Sidapa. “Pati lihim ng kahariang ito ay ibinunyag mo
nang wala akong kapahintulutan.
“Patawarin po ninyo ako!” ang ulit ng kawal na nangangatog ang tuhod.
“Ngayon,” ang sabi ni Sidapa. “Yayamang natuklasan ko ang iyong katamaran at
kadalahiraan, sa taglay kong kapangyarihan ng pagkadiyos ng Digma, hindi ka na
mangungusap, liliit ang iyong katawan, tutubuan ka ng pakpak at mga balahibo, at bago
mag-bukang- liwayway, gigising at titilaok ka na tulad ng isang hayop.
Pagkasabi ni Sidapa ng kaniyang mga pangungusap na yaon, ang kaawa- awang kawal
ay hindi na nakapagsalita. Lumiit nang lumiit ang kaniyang katawan, tinubuan siya ng
balahibo at ang kaniyang kamay ay naging dalawang pakpak. Ang kaniyang bibig ay
naging maliit na tuka na lamang , at sa malaking takot o hiya kay Sidapa ay lumipad na
lamang at umalis sa palasyo. Magbuhat noon, ang kawal na naging hayop ay tinawag na
tandang at sa tuwing magmamadaling- araw ay gumigising at tumitilaok upang ipagunita
sa mga natutulog na siya ang kauna- unahang nagigising sa lahat ng hayop. Iyan ang
alamat kung bakit ang manok ay tumi-tilaok sa madaling- araw.
Pagsunod-sunudin ang mga pangyayari sa pinakinggang akda.
___1. Noon pa man ay marami nang sigalutan sa iba’t ibang lahi dahil sa
pagpapalawak ng teritoryo.
4. ____2. Kailangan ng matamang paglilimi sa mga isyung kinakaharap ng Diyos ng
Digma kaya kailangan niya ng sapat na panahon bago magpasya.
____3. Minarapat ni Sidapa na magpagising sa kawal.
____4. Isiniwalat ng sugo ang lihim ng kanilang kaharian.
____5. Nagulantang ang kawal sa malakas na tinig ng Diyos ng Digma.
____6. Gumagamit ang mga mandirigma noon ng kampilan sa pakikidigma at hindi
tulad ngayon na matataas na kalibre ng sandata ang gingamit.
____7. Ang kawal ay nanikluhod sa harap ng Diyos ng Digma upang sya’y kaawaan.
____8. Bumalikwas si Sidapa nang magmulat at makitang mataas na ang araw.
____9. Natuklasan ni Sidapa ang kadalahiraan ng kanyang kawal.
____10. Sinigawan ni Sidapa ang suwail na kawal