Gübre Değerlendirme Beslenme ve Sürü Sağlığı için Anahtar.ppt
1. Gübre Değerlendirme: Beslenme ve
Sürü Sağlığı için Anahtar
Hazırlayan:
Dr. Abdollah (Khosrow) Samiei
Süt İnekleri Besleme Uzmanı (Ph.D.)
İnceleyen:
Professor Mike Hutjens
University of illinois
3. Süt İnekleri Size Yalan
Söylemez
l Gübrenin değerlendirilmesi yemlerin sindirimi ve rumen
fonksiyonları üzerine iyi bir fikir verecektir.
l Gübredeki işaretlerin değerlendirilmesinden sonra,
hayvanların optimal performansı (üretim ve sağlık) için
rasyon formülasyonunun değiştirilip değiştirilmemesine
karar verebilirsiniz.
4. Sindirim kanalı sonunda (cecum and large
intestine) yem fermantasyon ürünleri
Organik asitler (acetate, propionate, butyrate, vs.)
Mikrobiyal protein
Gazlar
Bu ürünler rumen fermantasyon ürünlerine benzer
ürünlerdir.
5. Rumen (Fermantasyon)
Sekum & Kalın Bağırsak
Yemler Nerede Sindirilir?
Ham Protein
Karbonhidrat
(NDF & NFC) İnce Bağırsak (Enzimik)
Gerçek Protein
Nişasta
Lipitler
Ham Protein
Karbonhidrat
(NDF & NFC)
Mary Beth Hall
Wisconsin University
6. Üretilen organik asitler, rumende tampon madde olarak
salya bulunmasıyla veya yeterli miktarda etkin lif
tüketimiyle sorunsuz bir şekilde emilmektedir bunun tersi
bir durumda sürüde rumen asidozu gözlemlenecektir.
Sindirim kanalında tampon sistemin yetersizliği sonucu
üretilen organik asitler bulundukları ortamdaki pH’ın
düşmesine neden olacaklardır.
Sindirim kanalının sonunda üretilen mikrobiyal proteinler
inekler için kullanılabilir değildir.
8. NFC Sindirim Özellikleri
Organik Asitler
Şekerler
Nişasta
Fruktanlar
Pektik Maddeler
Glukanlar
Laktik Asit
Fermantasyonu
Düşük pH’da
Azalan
Fermantasyon
Memeli
Enzimlerince
Sindirim
Mikrobiyal
Gelişime
Destek
Mary Beth Hall
Wisconsin University
9. NFC Çeşitleri ve Kaynakları
Organic Asitler:
Silaj
Whey
Steep liquor
Şekerler:
Melas
Fırıncılık artıkları
Yeşil kaba yemler
Pancar ve narenciye
posaları
Badem kabuğu
Nişasta:
Tahıl silajları
Mısır, Sorgum
Diğer tahıllar
Fırıncılık
artıkları
Wheat midds
Çözünebilir Lifler:
Baklagil kaba yemleri
Pancar ve narenciye
posaları
Soya fasülyesi
küspesi
Mary Beth Hall
Wisconsin University
14. Penn State Eleği (PSPS)
Yüzey Partikül
Boyutu
Mısır Silajı
%
Haylaj
%
TMR
%
Üst Elek 19 mm 3 - 8 10 - 20 2 - 8
Orta Elek 19 – 8 mm 45 - 65 45 - 75 30 - 50
Alt Elek 8 – 4 mm 20 - 30 30 - 40 10 - 20
Taban tepsi < 4 mm < 10 < 10 30 - 40
15. Üst Elek
Bu elek (0.75-inch (19-mm) ), rumenin üst
kısmında yüzebilen (lif yığını) kaba veya
yoğun yemleri yakalamaya yarayan elek olup
burada kalan kısımlar ineklerdeki geviş
getirmeyi teşvik etmektedir. Teoride bu
şekilde daha fazla salya rumene inerek
rumende tamponlanmasına yardımcı olur.
Kaba yapılı materyalin fazla olduğu rasyonlar,
özellikle üst elekte %10’dan fazla yem
kaldığında, yem tüketimi için harcanan
günlük 3-5 saatlik normal süreyi artırabilirler.
16. Orta Elek
Orta elek (8 mm), öncelikle rumende daha hızlı
mikrobiyal parçalanmaya uğrayacak ve daha az
geviş getirmeye sebep olacak büyüklükteki kaba
yem partiküllerini elemektedir. Gerekli geviş
getirme miktarı ve hidrasyon oranı bu fraksiyonda
yer alan kaba yemlerin sindirilebilirliğine bağlı
olacaktır.
Üst elekte yer alan uzun partiküller ile orta elekte
yer alan partiküller arasında denge ineklerin yem
tüketimi, dinlenme ve geviş getirme için
harcadıkları zamanı etkileyecektir.
17. Alt Elek
Bu elekte öncelikle, lifçe zengin küçük kaba
yem partikülleri bulunacaktır. Bu partiküller
rumendeki lif yığınına takılı kalarak, hızlı ve
kolay bir şekilde geviş getirme ve mikrobiyal
parçalanmadan etkilenecektir. Tipik olarak
oldukça hızlı bir şekilde hidrasyona uğrayarak
lif yığınında uzunca bir süre takılı
kalmayacaklardır. Bu küçük yem partikülleri
rumenin tamponlanmasında küçük ama
önemli etkiler sergileyeceklerdir.
18. peNDF
(fiziksel etkin NDF)
Fiziksel olarak etkin NDF kavramı, çiğneme aktivitesini,
tampon madde olarak salya üretimini ve muhtemel rumen
matını oluşumunu teşvik edecek, rasyon NDF düzeyini
tahmin etmek için kullanılır.
Mertens (1997), rasyon peNDF düzeyinin, rumen pH
seviyesinin 6 olmasını garanti etmek için, %21 veya daha
fazla olmasını önermiştir.
19. peNDF Hesaplama
Penn State Eleğinin, üst, orta ve alt
eleklerinde bulunan partiküllerin toplamı bize
TMR’ın veya kaba pef (fiziksel etkinlik faktörü)
değerini verir.
peNDF = pef x %NDF
Örneğin, TMR’dan üst elekte %5, orta elekte (8
mm) %55 ve alt elekte (4 mm) %15 kaldığında
peNDF hesaplarken kullanacağımız pef değeri
0.75 (0.005+0.55+0.15) olacaktır. Yani %30
NDF içeren bir rasyonun peNDF değeri 22.5
olarak hesaplanır.
20. Yeterli partikül boyutunda ve doğru
miktarda lif içeren rasyonlar
kullanıldığında…
Yeterli partikül boyutunda ve doğru miktarda
lif içeren rasyonları tüketen süt inekleri günde
98 ila 190 litre salya üretmektedirler.
Salyadaki öncelikli tampon maddeler
karbonat (HCO3
-) ve fosfat (HPO4
-2) iyonları
olup, yüksek pH düzeyinde oldukça güçlü
tampon maddelerdir. Süt ineklerinde uygun
pH düzeyini sürdürebilmek için geviş
getirmeyi teşvik edecek rasyon miktarını veya
yüzdesini bilmek oldukça önemlidir.
21. Rasyondan kaynaklanan İshal bir
hastalık değildir ama sonuç;
Rasyondaki etkin lifin dengesizliği veya
rasyon nişasta miktarının artması.
Küflü yemler veya silajlar da ishale
neden olur.
22. Sindirim kanalının sonunda üretilen gazlar geğirme ile
uzaklaştırılamazlar.
Bu nedenle, dışkılar cıvık halde ve küçüklü-büyüklü gaz
baloncukları ile dolu olur.
23. Rumende fazlaca gaz birikmesi nedeniyle ineklerde şişkinlik ve
dışkılarında köpüklenme görülür.
25. Eğer rasyondaki etkin lif yeterli değilse, rumen içi pH
düşer veya rumen içi lif yığını ince olur. Bu durumda
yemler rumeni hızlıca terk ederler ve yeterince iyi
sindirilmezler.
26. Eğer rasyondaki etkin lif miktarı yüksek ise, geviş getirme
uzar ve tüketilen yemler rumende daha uzun süre kalır. Bu
durumda gübredeki partikül boyutları daha küçük
olacaktır.
27. Yüksek verimli inekler çok fazla yem tükettikleri
için yemler sindirilmeden sindirim kanalından
hızlıca geçer. Böylece gübrede uzun ve geniş
partiküller gözlenir.
Gübredeki büyük boyutlu taneler
28. Fiziksel etkin NDF yetersizliği nedeniyle, çiğit, narenciye
posası ve yeşil otlar rumen ve sindirim kanalından bütün
halde geçerler.
Lif > 1cm
Çiğit tohumu
29. Tane mısırdaki nişasta ve proteinden yararlanabilmek için
mısırın öğütülmesi gerekir. İnce öğütülmüş tahıllar daha
yüksek sindirilebilirliğe sahiptir. Çünkü rumen bakterilerinin
bağlanması için daha fazla yüzey alanı oluşur.
30. Gübrede baloncukların ve mısırların görünmesi fazlaca
mısırın bağırsaklarda fermente olduğunu gösterir. Bu
durumda hemorajik bağırsak sendromu gibi birçok sağlık
problemine yol açabilir.
Mısır ezmesi
31. Mısır yeterince iyi öğütülmediği zaman alt bağırsak bölümüne
geçme eğilimindedir. Mısırın iyice öğütülmesi fakat aynı zamanda
yeterli miktarda etkin lifin de rasyonda bulunması gerekir. Böylece
inekler rumen asidozuna yakalanmadan daha fazla sindirilebilir
nişastaya erişebilir.
32. Kırılmış mısır ile beslenen ineklerin sütlerinde daha yüksek süt
üre azotu bulunur. Bu da proteinin rumende daha az fermente
olduğunu gösterir. (ammonia is captured as microbial protein)
33. Yüksek miktarda fırıncılık artıkları içeren veya
mantarlar ile bulaşık rasyonlar da süt ineklerinde
ishale neden olur.
34. Burada da görüldüğü gibi, silodan temizlenmemiş kötü
silaj gibi küflü, bozuk yemler içeren rasyonlarda ara ara
tüm sürüde ishale neden olabilir.
35.
36. Soya fasülyesi küspesi kullanarak rasyon protein
miktarını artırmak, mısır gluten yemi kullanılan
rasyonlara göre daha düşük gübre skoruna ve cıvık
gübreye neden olur.
Soya fasülyesi küspesi, mısır gluten yemine göre
daha fazla parçalanabilir, bu da rumende daha fazla
amonyak oluşmasına neden olur. Bunun bir sonucu
olarak, idrar ile fazla amonyağın atılması için daha
fazla suya ihtiyaç duyulur.
38. Adapted from Hoof Care for Dairy Cattle, 1992. J.E. Nocek
LAMİNİTİS
Çevre/Yönetim
• Stres
• Travma
• Egzersiz
• Kötü davranış
Ayak Sorunları
• Destek bağ dokuda bozulma
• Zayıf doku oluşumu
Metabolik Bozukluk
• Süt Humması
• Ketosis
Genetik Vazokonstriksüyon/Genişleme
Besleme
• Fazla tahıl tüketimi
• İnce kıyılmış kaba yem
• Kötü yemleme yönetimi
• Dengesiz rasyon kaba/yoğun yem oranı
Artan Laktik Asit Üretimi
Düşen pH Enfeksiyöz Hastalıkalr
• Metritis
• Mastitis
• Plasentanın
Atılamaması
Gram Negatif Bakterilerin Azalması
Küfler/Mikotoksinler Endotoksin Salınımı
Histamin
LAMİNİTİS:
SEBEPLER VE ORTAYA ÇIKIŞ SÜRECİ
39. Bazen, gübrede önemli miktarda toprak/kum
bulunabilir. İnekler önemli miktarda toprak
tükettiklerinde, bu durum rumen asidozu veya bir
sindirim probleminin spesifik olmayan bir göstergesi
olabilir.
40. Gübreyi temiz su ile yıkadığınızda müsini
görebilirsiniz. Müsin parçalar halinde veya uzun
şeritler halinde görülebilir. Rengi kahverengi veya gri
hatta daha koyuda olabilir.
41. Müsinler
3.5 inches (9 cm)
Müsinler, birbiriyle interaksiyona giren birçok
oligosakkarit zincirinin oluşturduğu jel formunda
glikoproteinlerdir.
42. Mukus tabaka halinde bağırsak hücrelerinin üzerinde uzanır ve
epitel dokuyu endojen salgılar ile mikroorganizmaların zararlı
etkilerinden korur.
43. Kalın bağırsak üzerinde meydana gelen zararlar müsin
salgılanmasına neden olur.
Bu durum kör bağırsakta fazlaca fermentasyon (düşük pH)
gerçekleşmesinden kaynaklanır.
İnek tarafından zarar gören bölgeyi kaplamak için müsin yada
fibrin üretilir.
44. Eğer, bir grup ineği aynı rasyon ile besliyorsanız,
grubun %5’nde farklı yapıda gübre tespit edebilirsiniz.
Eğer ineklerin gübrelerinin yapılarında büyük farklılıklar
var ise bu durum ineklerin birbirlerinden farklı
beslendiklerini yani ya rasyon içindeki hammaddelerin
seçildiğini ya da yoğun yem ile kaba yemin ayırıldığını
gösterir.
45. Bazen gübrede olağandışı şekilde kil benzeri toplar
halinde oluşumlar görebilirsiniz. Bunlar bağırsakların
iyi çalışmadığıyla ilişkilidir.
46. Eğer gübrede küçük kil benzeri toplar halinde bu
oluşumları görürseniz, bunlar, rumen
fonksiyonlarında problem olduğuna işaret eder.
gübrede
47. Bir sürüyü gezerken, sürüyü değerlendirmek için gözlerinizi açın:
Geviş getirme
Vücut kondisyon skoru
Rumen doluluk skoru
Hareket skoru
Gübre skoru
Gübrede bulunan maddeler
TMR Partikül Boyutu
48. Ergin inekler günde 7 ila 12 kez öğün tüketirler.
Her bir öğün 45 dk. sürer.
Süt inekleri günde ortalama 4.5 saatlerini (aralık: 2.4-8.5
sa/gün) yem yemeye, 7 saatlerini geviş getirmeye (aralık
2.5-10.5 sa/gün) ve max. 16 saatlerini çiğnemeye
harcarlar.
Geviş getirme yem tüketiminden yaklaşık 45 dk. sonra
başlar.
Yemlemeden 2 saat sonra, sürünün %60’ı dinlenip geviş
getiriyor olmalıdır eğer bu oran %80’e çıkar ise sürüde
asidozis problemi yok demektir.
49. Yemleme Davranılşları
(Dado and Allen—Michigan State University)
İlk Laktasyon Daha Yaşlı
Öğün miktarı (kg) 1.8 2.5
Öğün sıklığı (#) 11.3 10.8
Yeme süresi (dk) 284 314
Geviş getirme (dk) 453 460
Süt verimi (kg) 28.7 37.5
Kuru madde tüketimi(kg) 20.0 24.5
51. Bütün örnekler yıkama işleminden önce tek tek
tartılmalıdır.
Örneğin tümü gübre eleğine konulup, tabandaki
elekten temiz su gelinceye kadar hassas bir
şekilde yıkanmalıdır.
56. Manure Screen
Nasco Digestion Analyzer
Hedef Aralığı% Optimum Aralık%
Üst 0 - 20 10 - 20
Orta 25 - 35 25 - 35
Alt 50’den fazla 50 - 55
57. Kepçe kullanın yada gübreleri rahatça karıştırabileceğiniz
bir kap kullanın. Grubu temsil edebilecek 10 ila 12 inekten
500 ila 600 gr. aralığında örnek alın.
Sürüyü temsil edecek örnekler seçerken tutarlılık için en uç
örneklerin alınmaması en iyisidir.
Her elekte kalan örneğin fazla suyunu iyice uzaklaştırdıktan
sonra örneklerin tartılması önemli bir noktadır.
Elekler üzerinde kalan örneklerin toplam ağırlığını alın ve
her elekte kalan örneğin toplamın %’si olarak hesaplayın.
58. Üst Elek Değerlendirmesi
Düşük kaliteli lif içeren olgun kaba yemler yüksek
miktarda sindirilemez lif fraksiyonları içerir veya lif
sindiren bakterileri beslemek için yeterli rumen amonyak
eksikliği olası nedenlerdir.
Üst elekte kalan örneğin %25 ila %40 oranında olması
sürünün tipik olarak süt üretimi için zorlandığını gösterir.
Mikotoksinler, endotoksinler, rumen fonksiyonlarının zayıf
oluşu veya asidozis durumlarında, müsinler üst elekte
gözlenir.
Üst elekte bir diğer sık karşılaşılan bulgu ise jelatinize
nişasta olup bu kör bağırsak fermentasyonuna işaret
eder. Bu durum ise lif yetersizliği ve rumende nişastanın
iyi bir şekilde fermente olmamasından kaynaklanır.
59. Orta Elek Değerlendirmesi
Gübre Elek Testindeki deneyimlere göre, orta elekte elde
edilen sonuç süt üretimi ve komposizyonu ile yakından ilgili
olup Penn State Elek Testindeki orta elek sonuçlarıyla pozitif
korelasyon sergiler. Orta elekte kalan örneğin %20’den daha
az olması, yüksek miktrarda sindirilebilir lif ve lif yapısında
olmayan karbonhidrat içeren hızlı fermente olabilir rasyonlara
işaret eder.
Orta elekte %35’ten daha fazla örnek bulunması lif
fermantasyonun zayıf olduğunu gösterirken spesifik olarak lif
fermente eden bakterilerin miktarının artması için rumen
pH’sının hızlıca düştüğüne de işaret eder.
60. Alt Elek Değerlendirmesi
Gübre Elek Testinde alt elek sonuçları ile
Penn State Elek Testindeki alt elek sonuçları
birbirleriyle yüksek korelasyon gösterir. Penn
State Testinde, alt elekte hızlı fermente
olabilen kaba yem lifleri, hızlıca
parçalanabilen nişasta ve lif yapıda olmayan
karbonhidratlar bulunurken bu yapının oranı
Gübre Elek Testindeki alt elekteki orandan
daha yüksektir.
61. Padoklarda yürürken
Varyasyon ile ilgili bir fikir edin
Grup içi
Gruplar arası
Rasyonlar arası
Partikül boyutu için grup
başına 4 ila 6 adet örnek al
65. This undigested feed represents feed that never
had a chance to be converted to milk.
66. Differences in the amount of solids in a set
volume reflect differences in the amount of gas
or liquid in the manure.
Dry cows will tend to have a greater proportion of solids
in their manure than lactating cows – this is normal.
67. Team 21
April 12, 2003
İneklere yem seçimi konusunda
yardımcı olmamalıyız.
68. TMR’da yem seçimi olabilir!
İnekler burunları ile TMR dağıtabilir ve yem seçebilir (14cm). Partikül boyutları burun
genişliklerinin yarısından az ise (<7cm) kolayca TMR dağıtamaz ve yem seçemezler.
69. Eğer kaba yemin partikülleri uzun
ise inekler yoğun yemleri seçebilir.
71. Eğer mısır silajı iyi şekilde
parçalanmaz ise yemlikte yığı
olarak kalacaktır.
72. TMR hazırlamanın en iyi yolu, TMR hazırlanırken
rasyonun etkin lif miktarına olabildiğince dikkat
etmektir.
73. Sığırların salyaları bikarbonatça zengin olup, rumen
fonksiyonlarını ve asit üretimini düzenlemek için önemli bir
tampon maddedir. Eğer partikül boyutu çok küçük ise
çiğneme ve dolayısıyla salya üretimi azalacak bu da
asidozisin gelişmesine ve ortalama rumen sağlığının
bozulmasına neden olacaktır.
74. Geviş topları nedir ve nasıl tespit edilir?
Saralı ineklerde geviş getirme azalır;
geviş topları ineğin tükürdüğü küçük
yem yığınlarıdır. İnek dinlenme
anında tükürdüğü için ineklerin
dinlendiği ve geviş getirdiği yerlerde
bulunur.
75. SARA’nın (Subakut Rumen Asidozu) bir işareti olarak
geviş topları genellikle bir inekte görülebilir eğer daha
fazla ienkte görülür ise diğer ineklerde de SARA var
anlamına gelir.
77. Hızlı soluma
Geviş getirmede azalma
Salyada artış
İştahsızlık
Yem seçme
78. Sıcak Stesi
Soluma hızının
artmasıyla kan CO2
miktarında azalma
Böbrekler bu oranı
korumak için HCO3 yayar.
Rumendeki HCO3
miktarı düşer
Hızlı Soluma
Çok miktarda
salyanın ağızdan
akması
KMT
azalma
Geviş getirmede
azalma
Salya salgısında
azalma
Düşen rumen pH’sı asidoza neden olur.
79. 5
5.2
5.4
5.6
5.8
6
6.2
6.4
6.6
Cool Hot HR HG C-HR H-HR C-HG H-HG
Rumen
pH
Sıcak Stresine Rumenin Tepkisi
Mishra, et al. 1970
J. Anim. Sci. 30:1023
Cool = 18.3C (65F), Hot = 29.4C (85F)
HR = high roughage, HG = high grain
80. Suyun pH’ı
Tavsiye edilen - pH 6.5 to 8.5
Süt ineklerinin günlük su
tüketimi: 132 – 170 litre.
Eğer pH değeri oldukça asidik ise
(5.5’den daha az), asidoz ortaya
çıkar ve yem tüketimi azalır.
Yüksek alkali sular (9’dan daha
yüksek) sindirim problemlerine,
ishale, düşük yemden
yararlanmaya ve yem ile su
tüketiminde düşüşe neden
olabilir.
81.
82. Skor 1
Gübre cıvıktır ve yem partikülleri gözlenebilir.
Rasyonda çok fazla protein, nişasta ve
mineral olması veya çok az etkin lif olması
gübrenin cıvımasına yol açar.
Sindirim kanalında fazlaca üre olması da
osmotik basınç yaratarak gübrenin sulu
olmasına yol açar.
Bu skor hasta ineklerde (salmonella veya kış
dizanterisi) gözlenir, bu ineklere yoğun yem
verilmemeli ve otlaklarda beslenmelidir.
86. Kış Dizanterisi
Kış Dizanterisi, akut, yüksek derecede bulaşıcı bir sindirim
kanalı hastalığı olup, kışları kapalı barınaklarda kalan ergin
ineklerde görülür.
87. Skor 2
Gübre cıvıktır.
Gübre zemine yayılır ve yüksekliği 2.5 cm’den
azdır.
Etkin lif içeriği az olan rasyonlar ile besleme
bu skorda gübreye yol açar.
Otlaklarda beslenen veya fresh gruplarda
bulunan ineklerde görülür.
88.
89. Skor 3
İstenen gübre skorudur.
Gübrenin yüksekliği 3.75 ila 5 cm arasında
değişir.
Ortasında küçük bir boşluk olan 2 ila 5 farklı
halkadan oluşan gübre yığınıdır.
Gübre zemine düştüğünde yavaş bir alkış sesi
duyulur.
91. Çizme testi: Gübreye çizme ile basıldığında gübrede ayak izi
kalmaz ve çizmeye gübre yapışmaz.
92. Skor 4
Kurudaki inekler ve düvelerde sıklıkla bu
gübre oluşur.
Kuru tahıl samanları içeren rasyonlar
nedeniyle gözlenir.
Yeterli protein veya rumende parçalanabilen
protein içermeyen rasyonlar ile yemlemeden
de kaynaklanabilir.
Kurudaki inekler ve düveler için bu gübre
kabul edilebilir fakat her aman rasyonların
komposizyonları kontrol edilmelidir.
94. Çizme testi: Çizme ile gübreye
basıldığında gübrede ayak izi
kalır ve gübre çizmeye yapışır.
95. Skor 5
Katı gübre topları (At gübresine benzer şekilde).
Kurudaki inekler ve düvelerde sıkça görülür.
Kuru tahıl samanları içeren rasyonlar nedeniyle
gözlenir.
Sindirim kanallarında tıkanıklık problemleri olan
ineklerde bu gübreler oluşur.
97. Sığırlarda muhtemelen protein eksikliği vardır ve kaba
yem kaynağı kalitesizdir (veya daha kısa bir uzunlukta
öğütülmesi gerekir). Bu ayrıca tuz yetersizliğinin ve/veya
dehidrasyonun veya her ikisinin de bir göstergesidir.
Toplam, çözünebilir veya parçalanabilir protein miktarının
artırılması, liflerin fiziksel formunun veya miktarının
azaltılması, nişasta miktarının artırılması veya tanenin
partikül boyutunun azaltılması (öğütme veya steam-
flaking) ve daha fazla mineral takviyesi (özellikle
potasyum ve sodyum) gübre skorunun düşmesine
(örneğin 5’ten 4’e) neden olur.
Hayvan Beslemeciler için önemli
bir nokta:
110. Silaj bazlı rasyonlar ile beslenen ineklerin gübreleri
yonca/mısır silaj karışımı ile beslenen ineklerin
gübrelerinden daha açık renklidir.
Mısır silajı
Yonca/mısır silajı karışımı
112. Bu sunumun hazırlanmasında Prof. Dr. Mike
Hutjens ve Prof. Dr. Mary Beth Hall’ın
makalelerinden yararlanılmıştır. Bu nedenle
bu uzmanlara çok teşekkür ederim. Bu
metni çeviren Dr. Kadir Cem AKBAY
teşekkür etmek istiyorum.
Dr. Khosrow Samiei
Süt İnekleri Besleme Uzmanı (PhD)
