dau khi

1. Chương 9
CAÙC PHÖÔNG PHAÙP
TÌM KIEÁM, THAÊM DOØ

2. 9.1CAÙC CHÆ TIEÂU DÖÏ ÑOAÙN MÖÙC
ÑOÄ CHÖÙA DAÀU KHÍ VAØ CAÙC GIAI
ÑOAÏN TÌM KIEÁM THAÊM DOØ .
• 9.1.1 Ñaùnh giaù chung
• a- Caùc chæ tieâu tröïc tieáp
• Söï hieän dieän ñieåm loä daàu khí di cö
theo caùc ñöùt gaõy, thaåm thaáu qua caùc lôùp
thaám leân treân beà maët, ñaëc bieät chuù yù
quan saùt taïi nôi boùc moøn, vaùt nhoïn ôû ven
rìa, hoaëc caùc ñôùi naâng, nôi xuaát loä
asphalten, hoà asphalten, nhöïa...
• Phaùt hieän caùc dò thöôøng HC, nôi coù
caùc khí naëng trong caùc lôùp seùt, boät seùt
ôû gaàn maët ñaát hoaëc caùc suûi boït khí...
• Caùc moû daàu khí coâng nghieäp ñaõ
phaùt hieän, ñang khai thaùc ôû trong beå hay
caùc beå ôû laân caän.

3. • b- Caùc chæ tieâu ñòa chaát
• Caàn xem xeùt beå traàm tích nghieân cöùu thuoäc daïng
kieán taïo naøo: neàn baèng, tröôùc nuùi, giöõa nuùi, hay kieåu neàn baèng
treân ñai hoaït ñoäng hoaëc mieàn chuyeån tieáp. Sau ñoù, xaùc laäp
laïi lòch söû tieán hoùa cuûa beå, tìm caùc pha thuaän lôïi
vaø khoâng thuaän lôïi.
• Xaùc ñònh beà daøy traàm tích, tuoåi cuûa chuùng. Nhieàu
chuyeân gia cho raèng, beà daøy toái thieåu beå traàm tích
phaûi ñaït töø 2km trôû leân vaø dieän tích töø vaøi traêm km2
trôû leân.
• Treân cô sôû ñoù, xem xeùt caùc ñaù thuoäc loaïi thaønh
heä hay töôùng naøo (neáu coù veát loä). Neáu khoâng coù
veát loä, phaûi caên cöù taøi lieäu ñòa chaán hay carota
gieáng khoan, maãu loõi, maãu vuïn...
• Xem xeùt söï coù maët caùc thaønh heä hay caùc
töôùng traàm tích thuaän lôïi ñeå sinh daàu.
• Söï coù maët cuûa caùc ñôùi naâng hay caáu taïo döông
beân caïnh caùc hoá suït hay caáu taïo aâm.
• Tính toaùn heä soá caùt/seùt, trong ñoù haøm löôïng
seùt coù chieám ña soá hay khoâng.
• Söï hieän dieän caùc lôùp chaén ñòa phöông vaø khu
vöïc.
• Phuïc hoài lòch söû choân vuøi, tìm ra caùc chu kyø

4. • c- Caùc chæ tieâu ñòa hoùa
• - Döïa vaøo caùc chæ tieâu ñòa chaát treân,
xaùc ñònh taàng ñaù sinh vaø phaïm vi phaân
boá cuûa chuùng.
• - Xaùc ñònh ñôùi sinh daàu, condensat vaø
khí khoâ.
• - Xaùc ñònh loaïi VLHC, moâi tröôøng tích
luõy vaø baûo toàn cuûa chuùng.
• - Xaùc ñònh löôïng vaø möùc ñoä phong
phuù VLHC.
• - Xaùc ñònh caùc ñôùi tröôûng thaønh
VLHC.
• - Xaùc ñònh ñôùi chöùa daàu, condensat
vaø khí.
• - Döï kieán caùc ñöôøng di cö vaøo caùc
baãy chöùa.
• - Thieát laäp cheá ñoä ñòa nhieät, tính toaùn
xaây döïng sô ñoà phaân boá doøng nhieät (

5. •d- Caùc chæ tieâu thuûy ñoäng löïc
• - Xaùc ñònh khaû naêng aùp löïc cuûa væa nöôùc
ngaàm.
• - Xaùc ñònh moái quan heä giöõa thaåm thaáu vaø
nöôùc gaén keát.
• - Xaùc ñònh möùc ñoä kheùp kín thuûy ñòa chaát
cuûa caáu taïo hay ñôùi naâng.
• - Tìm hieåu coù hay vaéng caùc cöûa soå thuûy ñòa
chaát.
• - Xaùc ñònh höôùng vaän ñoäng cuûa nöôùc ngaàm,
vuøng cung caáp vaø vuøng thoaùt nöôùc hay cheá ñoä
nöôùc tuø (khoâng vaän ñoäng).
• - Phaùt hieän caùc vuøng trao ñoåi nöôùc, caùc vuøng
nöôùc khoù trao ñoåi.
• - Xem xeùt moái quan heä thuûy ñoäng löïc giöõa
caùc taàng nöôùc hay caùch ly.
• - Xaùc ñònh goùc nghieâng cuûa taàng hay phöùc heä
chöùa nöôùc.
• - Xaùc ñònh höôùng chuyeån ñoäng vaø toác ñoä
vaän ñoäng cuûa nöôùc ngaàm.

6. • e- Caùc chæ tieâu thuûy ñòa hoùa
• - Xaùc ñònh thaønh phaàn vaø tính chaát cuûa
nöôùc, ñaëc bieät coù loaïi nöôùc clorua canxi (CaCl2)
hoaëc bicacbonat natri (NaHCO3) hay khoâng? Hoaëc
caùc loaïi nöôùc khaùc coù lieân quan ñeán möùc ñoä
bieán chaát thaáp hay phaù huûy moû...
• - Xaùc ñònh thaønh phaàn vaø tính chaát cuûa khí
hoøa tan trong nöôùc.
• - Xaùc ñònh caùc chæ tieâu khaùc nhö nitô sinh
hoùa, Ar, He, ñoä phoùng xaï, haøm löôïng asphalten,
axit naftenic, fenol, brom, iod, vanadi, nikel... Ngoaøi ra,
coøn xaùc ñònh caùc ion: NH, Sr, Ba, P...
• - Xaùc ñònh moái töông quan giöõa caùc ion trong
nöôùc nhö: rNa/rCl, rCl/rSO4 ´ 100, (rCl–rNa)/rMg, (rNa–
rCl)/rSO4, rCa/rMg...
• - Xaùc ñònh caùc chæ tieâu vi sinh vaät do phaù
huûy moû hay vaéng maët ñeå chöùng toû ôû ñieàu
kieän nhieät ñoä cao vaø kheùp kín.

7. • f- Döï ñoaùn tính chaát hoùa lyù daàu
khí, quy luaät phaân boá vaø söï thay
ñoåi cuûa chuùng do aûnh höôûng
cuûa caùc hoaït ñoäng kieán taïo, ñaëc
ñieåm tích luõy traàm tích, cheá ñoä
thuûy ñoäng löïc
• - Nghieân cöùu söï phaân boá tyû troïng
cuûa daàu khí theo chieàu saâu vaø theo dieän.
Tìm hieåu quy luaät phaân boá caùc thaønh
phaàn parafinic, naftenic vaø aromatic, nhöïa,
asphalten. Haøm löôïng löu huyønh, ñieåm soâi,
ñieåm ñoâng, thaønh phaàn phaân ñoaïn, haøm
löôïng parafin...
• - Tìm hieåu quy luaät phaân boá caùc khí
HC hoøa tan trong daàu, vaø khí bò haáp phuï
bôûi ñaù vaø nöôùc ngaàm.
• - Xaùc ñònh möùc ñoä tröôûng thaønh cuûa
daàu.

8. 9.1.2 Döï ñoaùn möùc ñoä chöùa
daàu, khí döïa treân taøi lieäu khoan
vaø thöû væa • a- Beà daøy traàm tích vaø kích thöôùc
beå
• ÔÛ caùc vuøng chuyeån tieáp nhö cöûa soâng,
nöôùc lôï, bieån, ven rìa luïc ñòa, haøm löôïng VLHC
cao gaáp nhieàu laàn so vôùi caùc beå vuøng noäi luïc
(treân caïn). ÔÛ ñieàu kieän luïc ñòa, löôïng VLHC
humic (kerogen loaïi III) phaûi cao gaáp 3 ¸ 5 laàn so
vôùi loaïi sapropel thì môùi coù trieån voïng.
• Kích thöôùc beå thöôøng phaûi ñaït töø vaøi traêm
km2 trôû leân thì môùi ñuû löôïng HC sinh ra vaø maát
maùt treân ñöôøng di cö (do oxy hoùa, hoaëc haáp phuï
bôûi ñaù vaø nöôùc), löôïng HC coøn laïi ñuû ñeå tích
luõy vaøo caùc baãy chöùa. Kieåu beå neàn baèng
dieän tích phaûi ñaït khoaûng 350 ¸ 450 ´ 103km2, coøn
ôû vuøng uoán neáp kích thöôùc beå coù theå ñaït tôùi
50 ¸ 150 ´103km2 (khoaûng 30 ¸ 40 ´ 103km2 cho caùc
beå ôû ñaïi döông hay luïc ñòa). Caùc beå traàm tích
nhoû thöôøng coù kích thöôùc beù hôn 30 ´ 103km2, coù
beå cuõng chæ ñaït 10 ¸ ­20
´ 103km2.

9. •b- Caùc chæ tieâu phaûn aùnh möùc ñoä
baûo toàn caùc tích luõy daàu khí
• Toàn taïi caùc lôùp phuû (seùt, cacbonat) toát, daøy
vaø phaân boá treân dieän roäng.
• Caùc ñöùt gaõy chæ toàn taïi döôùi lôùp phuû khi
traûi qua thôøi kyø hoaït ñoäng kieán taïo hình thaønh
baãy vaø ñöôøng di cö.
• Traàm tích haït mòn coù khaû naêng baûo toàn
daàu khí thoâng qua caùc lôùp seùt ngaên caûn khoâng
cho khí vaø daàu khueách taùn.
• Ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng ñöùt gaõy muoän
(sau tích luõy daàu khí) thì coù khaû naêng phaù huûy
moû nguyeân sinh, coù hai tröôøng hôïp coù theå xaûy ra:
• - Taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå phaân boá laïi
caùc tích luõy daàu khí nhö sau: treân cuøng laø lôùp khí,
sau ñoù laø condensat hay daàu nheï, döôùi cuøng laø
daàu. Neáu coù ñöùt gaõy thì khí vaø daàu nheï coù theå
bò thaát thoaùt leân phía treân, coøn laïi laø caën daàu ôû
döôùi saâu.
• - Khi coù lôùp chaén toát thì baãy chöùa daàu khí
phaûi ñöôïc baûo toàn. Kích thöôùc, ñoä thaám chöùa

10. • c- Möùc ñoä ñòa nhieät cuûa beå
• Möùc ñoä ñòa nhieät khoáng cheá quaù trình sinh daàu.
Neáu cheá ñoä ñòa nhieät cao taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho söï
chuyeån hoùa nhanh VLHC sang daàu khí, neáu cheá ñoä nhieät
thaáp thì chuyeån hoùa xaûy ra chaäm. Vaán ñeà quan troïng laø
nguoàn nhieät ñöôïc cung caáp töø caùc loø macma, caùc phaûn
öùng hoùa hoïc xaûy ra trong nöôùc, trong ñaù, trong VLHC coù
dieãn ra thöôøng xuyeân vaø lieân tuïc hay khoâng?
• d- Ñaùnh giaù ñòa hoùa höõu cô
• Khi coù keát quaû nghieân cöùu maãu loõi, maãu vuïn vaø
maãu daàu khí töø gieáng khoan thaêm doø, ta coù theå ñaùnh
giaù trieån voïng daàu khí sau:
• - Xaùc ñònh löôïng VLHC vaø loaïi cuûa noù.
• - Xaùc ñònh moâi tröôøng tích luõy vaø quaù trình baûo toàn
VLHC.
• - Thieát laäp caùc ñôùi tröôûng thaønh VLHC, caùc ñôùi sinh
daàu, condensat, khí.
• - Xaây döïng caùc moái quan heä ñòa hoùa giöõa caùc taäp
traàm tích vôùi nhau qua maãu ñaù (theo kerogen).
• - Xaây döïng caùc moái quan heä giöõa ñaù sinh vôùi daàu
khí.
• - Xaây döïng caùc moái quan heä giöõa caùc loaïi daàu khí
vôùi nhau, giöõa caùc væa daàu vôùi nhau. Töø ñoù ruùt ra quy

11. 9.1.3 Caùc giai ñoaïn tìm kieám thaêm
doø
• a- Caùc giai ñoaïn tìm kieán thaêm doø
• Thoâng thöôøng coù ba giai ñoaïn tìm kieám
thaêm doø daàu khí:
• 1- Tìm kieám caùc væa chöùa saûn phaåm. Trong
giai ñoaïn naøy, phaûi xaùc ñònh ñöôïc laùt caét
trieån voïng, taàng ñaù sinh vaø caùc ñôùi sinh
daàu khí.
• 2- Giai ñoaïn thaêm doø bao goàm xaùc ñònh
phaïm vi phaân boá væa saûn phaåm hay moû,
ñaùnh giaù tröõ löôïng vaø chuyeån sang khai
thaùc thöû.
• 3- Giai ñoaïn thaêm doø môû roäng (hay thaêm doø
keát thuùc), töùc laø chính xaùc hoùa töøng væa
daàu, khí vaø xaùc ñònh caùc quy luaät bieán
ñoåi thaân daàu trong quaù trình khai thaùc, tìm
væa môùi ôû khu vöïc giaùp ranh caáu taïo.

12. • b. Giai ñoaïn tìm kieám
• Sau khi xaùc ñònh beå daàu khí hay vuøng
naøo ñoù coù trieån voïng daàu khí, caàn tieán
haønh ño aûnh haøng khoâng hay aûnh vuõ
truï, ñeå tìm sô boä hình aûnh caáu truùc beå
nhaèm tính toaùn kích thöôùc, caùc ñôùi naâng
trong soá caùc hoá suït coù trong beå.
• Treân cô sôû ñoù, tieán haønh thu noå ñòa
chaán theo tuyeán: töø 1 ¸ 2 tuyeán doïc theo
beå traàm tích, 2 ¸ 3 tuyeán ngang beå. Treân
cô sôû ñoù, phaân chia caùc ñôùi naâng, caùnh
suït vaø xaùc ñònh khaû naêng coù caùc baãy
chöùa, töùc laø phaân vuøng kieán taïo. Caùc
tuyeán naøy cho pheùp ñaùnh giaù sô boä veà
caáu truùc beå, beà daøy traàm tích, phaïm vi
phaân boá, khaû naêng coù baãy chöùa trong
beå, ñaëc bieät laø baãy daïng voøm (caáu

13. • Sau khi khoanh vuøng trieån voïng, tieáp tuïc tieán
haønh thu noå ñòa chaán theo tyû leä 4 ´ 4km hay 2 ´
2km. Veõ caùc baûn ñoà caáu truùc moùng (moùng aâm
hoïc), baûn ñoà caáu truùc caùc taäp traàm tích, caùc
baûn ñoà ñaúng thôøi vaø ñaúng saâu. Töø ñoù choïn
vò trí gieáng khoan thoâng soá–tìm kieám.
• Döïa vaøo gieáng khoan thoâng soá–tìm kieám,
xaùc minh laïi beà daøy traàm tích, caùc töôùng traàm
tích, khaû naêng chöùa vaø möùc ñoä chaén cuûa
chuùng. Xaây döïng coät ñòa taàng toång hôïp.
• Döïa vaøo caùc ñöôøng ño carota taïi vò trí gieáng
khoan xaùc ñònh thaønh phaàn thaïch hoïc, ñoä roãng,
ñoä thaám lôùp chöùa saûn phaåm. Sau ñoù, tieán
haønh ño löu löôïng, tyû soá daàu khí, aùp löïc væa, aùp
löïc baõo hoøa daàu, khí, nöôùc, ño toác ñoä truyeàn
soùng taïi gieáng khoan ñeå hieäu chænh caùc baûn
ñoà ñaúng saâu.
• Tieán haønh laáy ba loaïi maãu: maãu vuïn doïc gieáng
khoan, maãu loõi ôû nhöõng ñieäp traàm tích caàn quan
taâm (coù khaû naêng chöùa). Sau khi phaùt hieän coù
væa saûn phaåm, laáy maãu söôøn, caùc maãu daàu,
khí vaø nöôùc, trong ñoù coù maãu saâu caùc chaát löu,

14. • c. Phaân tích trong phoøng thí nghieäm
• Caùc maãu loõi, maãu vuïn vaø maãu söôøn ñöôïc ñem veà
phoøng thí nghieäm ñeå chính xaùc hoùa thaønh phaàn thaïch
hoïc, coå sinh, ñòa taàng, ñòa hoùa, tính cô lyù (ñoä roãng, ñoä
thaám).
• Caùc maãu daàu, khí, nöôùc ñöôïc ñöa veà phoøng thí
nghieäm phaân tích caùc tính chaát ñòa hoùa, lyù hoùa. Ñoái
vôùi maãu vuïn, maãu loõi, maãu daàu khí thì caàn phaân tích
saéc khí khoái phoå hay khoái phoå–khoái phoå nhaèm xaùc
ñònh caùc caáu töû HC, vaø caùc daáu tích sinh vaät.
• Sau khi coù keát quaû phaân tích. Xaây döïng caùc chu
kyø thaêng traàm cuûa beå, phuïc hoài coå kieán taïo vaø
phaân vuøng kieán taïo trong phaïm vi beå hay vuøng nghieân
cöùu. Xaây döïng baûn ñoà ñaúng saâu, ñaúng daøy cuûa
töøng taäp traàm tích. Phuïc hoài lòch söû tieán hoùa cuûa beå
hay vuøng nghieân cöùu.
• Caùc maãu ñòa hoùa: caùc keát quaû ñòa hoùa maãu loõi,
maãu vuïn, maãu daàu khí cho pheùp xaùc ñònh laùt caét cuûa
ñaù meï ñaõ vaø ñang sinh daàu, caùc ñaëc ñieåm ñònh löôïng,
moâi tröôøng tích luõy vaø baûo toàn VLHC.
• Xaùc ñònh ñôùi tröôûng thaønh, cöûa soå sinh daàu, ñôùi
sinh condensat vaø khí aåm, ñôùi sinh khí khoâ. Xaây döïng
caùc baûn ñoà phaân boá taàng ñaù meï vaø caùc ñôùi tröôûng

15. • d. Giai ñoaïn thaêm doø
• Sau khi phaùt hieän caáu taïo, khoan xaùc minh.
Ñeå khaúng ñònh caáu taïo coù trieån voïng, caàn tieán
haønh khoan caùc gieáng môùi nhaèm ñaùnh giaù
thaåm löôïng daàu khí chaúng haïn nhö: khoanh vuøng
ranh giôùi daàu–nöôùc, khoanh dieän tích væa, xaùc
ñònh beà daøy væa.
• Soá gieáng khoan thaêm doø phuï thuoäc vaøo ñoä
phöùc taïp caáu truùc cuõng nhö khaû naêng bieán
töôùng, heä thoáng ñöùt gaõy phaân caét caáu truùc
thaønh töøng khoái, moû nhieàu væa toàn taïi nhieàu
baãy chöùa khaùc nhau... Thoâng thöôøng, maïng löôùi
gieáng khoan ñöôïc ñaët taïi taâm caáu taïo vaø vuoâng
goùc vôùi noù nhaèm xaùc ñònh ranh giôùi daàu–nöôùc,
khí–nöôùc vaø vò trí phaân boá khoâng gian töøng væa
vaø toaøn moû. Neáu moû ñôn giaûn, coù khi chæ caàn
3 GK, phöùc taïp hôn 5 GK, raát phöùc taïp caàn nhieàu
GK (> 10 GK) môùi khoanh ñöôïc moû. Ñeå ñaùnh giaù
tin caäy, moãi khoái caàn phaûi coù töø 1 ñeán 2 GK

16. • Tröôùc khi tieán haønh caùc böôùc treân, nhaø ñòa
chaát thöôøng tieán haønh ñieàu tra cô baûn, loä trình
veát loä, khoan caùc caáu taïo ôû vuøng ven rìa. Ñoái
vôùi caùc nöôùc coù ít beå traàm tích nhö nöôùc ta,
caàn nhanh choùng phaùt hieän moû vaø ñöa ngay
vaøo khai thaùc, phuïc vuï kòp thôøi nhu caàu cuûa
neàn kinh teá quoác daân, neân ñoøi hoûi phaûi ruùt
ngaén caùc giai ñoaïn. ÔÛ caùc nöôùc phöông Taây hay
Vieät Nam hieän nay söû duïng phöông phaùp khoan
thoâng soá–tìm kieám.
• Neáu phaùt hieän coù saûn phaåm, chuyeån ngay
sang khoan thaêm doø vaø thaêm doø–khai thaùc.
• Döïa vaøo kyõ thuaät thaêm doø ñòa chaán hieän
ñaïi vaø phöông phaùp minh giaûi taøi lieäu, ngaøy nay
caùc coâng ty tö baûn ruùt ngaén caùc giai ñoaïn tìm
kieám thaêm doø raát nhieàu, chaúng haïn sau khi
phaùt hieän caáu taïo coù trieån voïng nhaát, tieán
haønh khoan tìm kieám thaêm doø luoân, khoan thaêm
doø thaåm löôïng ít nhaát coù 3 GK, sau ñoù môùi tieán
haønh ñaùnh giaù tröõ löôïng daàu khí sô boä vaø
chuyeån sang khai thaùc phuïc vuï kòp thôøi neàn kinh
teá quoác daân. Trong quaù trình khai thaùc, tieán
haønh ngay thaêm doø môû roäng, chính xaùc hoùa

17. • e. Thaêm doø môû roäng vaø theo
doõi moû
• Sau khi ñaùnh giaù sô boä tröõ löôïng daàu
khí cuûa moät soá væa ñaõ phaùt hieän, thoâng
thöôøng tieán haønh nghieân cöùu quy luaät
phaân boá caùc tích tuï daàu khí. Treân cô sôû
ñoù, seõ ñaùnh giaù trieån voïng daàu khí vaø
döï ñoaùn caùc væa môùi.
• Tieán haønh lieân keát caùc væa theo taøi
lieäu ñòa chaát (maãu vuïn, loõi, söôøn) vaø
taøi lieäu carota, nhaèm phaùt hieän caùc væa
phaùt trieån mang tính khu vöïc vaø caùc væa
phaùt trieån mang tính ñòa phöông.
• Xaây döïng caùc maët caét doïc ngang vôùi
caùc phaân vò ñòa taàng cuï theå. Veõ baûn
ñoà hay sô ñoà töøng væa saûn phaåm, kích
thöôùc væa, xaùc ñònh caùc ranh giôùi daàu–
nöôùc, khí–nöôùc, nöôùc rìa, nöôùc ñaùy

18. • Tieán haønh nghieân cöùu tính löu thoâng giöõa caùc
væa hay bò caùch ly baèng nghieân cöùu thuûy löïc, vaø
aùp löïc baõo hoøa. Caùc thoâng soá caàn thu thaäp laø
aùp löïc væa, aùp suaát baõo hoøa, nhieät ñoä, heä soá
ñaøn hoài, heä soá neùn theå tích, ñoä nhôùt, tyû troïng
daàu trong ñieàn kieän væa, tyû soá daàu–khí–nöôùc,
haøm löôïng paraffin, haøm löôïng kim loaïi trong daàu,
caùc tính chaát lyù hoùa, ñòa hoùa cuûa daàu... Thay
ñoåi thaønh phaàn vaø tính chaát cuûa daàu, khí cuõng
nhö töøng caáu töû HC.
• Sau khi coù ñaày ñuû soá lieäu cuûa væa chuyeån
sang khai thaùc thöû. Quaù trình naøy theo doõi dieãn
bieán caùc chæ tieâu nhö: aùp suaát væa, aùp suaát
baõo hoøa, haøm löôïng khí, thaønh phaàn daàu khí
vaø caùc chæ tieâu ñòa hoùa khaùc, quan saùt tæ mæ
moái löu thoâng thuûy löïc (thay ñoåi aùp suaát theo chu
kyø), ñaëc bieät quan saùt baùn kính aûnh höôûng giöõa
caùc gieáng khai thaùc nhaèm thieát keá maïng löôùi
khai thaùc sau naøy

19. 9.2 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP ÑÒA
VAÄT LYÙ
• 9.2.1 Caùc phöông phaùp ñòa vaät lyù
treân maët
• Ñeå phaùt hieän caùc caáu truùc döông, caùc thaân
caùt, caùc aùm tieâu, nhaø ñòa chaát thöôøng aùp
duïng caùc phöông phaùp ñòa vaät lyù sau ñaây:
• a- Phöông phaùp thaêm doø ñòa chaán (2D, 3D)
• b- Phöông phaùp thaêm doø ñieän
• c- Phöông phaùp thaêm doø troïng löïc
• d- Phöông phaùp thaêm doø ñòa töø
• 9.2.2 Caùc phöông phaùp ñòa vaät lyù
gieáng khoan
• Sau khi khoan qua moät ñoaïn naøo ñoù thöôøng
tieán haønh ño caùc phöông phaùp thaêm doø:
ñieän, ñieän trôû, ñieän tröôøng, xaï, ñöôøng
kính, sieâu aâm, caûm öùng, caûm öùng hai
chieàu...
• Caùc phöông phaùp naøy phaûn aùnh tính
chaát cuûa ñaát ñaù nhö löôïng hydrogen, toác

20. • a- Phöông phaùp ñieän tröôøng
(spontaneous potential logs–SP logs): nhaèm xaùc
ñònh caùc lôùp thaám chöùa vaø chæ ra ranh
giôùi treân, döôùi cuûa lôùp ñaù, ví duï neáu
qua lôùp caùt chöùa daàu ñöôøng ñieän tröôøng
coù giaù trò aâm, khi ñoù ñöôøng ñieän trôû laïi
coù tín hieäu döông raát cao. Taàng chöùa
nöôùc ñieän trôû cuõng cao nhöng thaáp hôn
nhieàu so vôùi lôùp chöùa daàu.
• b- Phöông phaùp ñieän trôû (resistivity
logs): nhaèm phaùt hieän lôùp chöùa daàu.
Phöông phaùp ñieän trôû cho keát quaû traùi
ngöôïc vôùi phöông phaùp ñieän. Vì vaäy, caàn
keát hôïp vôùi caùc phöông phaùp khaùc ñeå
kieåm nghieäm keát quaû ño.
• c- Phöông phaùp ñieän cöïc (electrode
logs): phöông phaùp ñieän cöïc cho pheùp chæ
ra caùc thaønh heä coù ñoä thaám hieäu duïng.
Tuy nhieân, khi gaëp caùc lôùp muoái (halogen)

21. • d- Phöông phaùp xaï (radioactivity logs–gamma ray):
cuøng vôùi phöông phaùp ñieän maät ñoä (density)
nhaèm phaân bieät lôùp caùt vaø ranh giôùi lôùp seùt.
Öu ñieåm cuûa phöông phaùp laø coù theå taùch lôùp
cacbonat vôùi caùc baãy luïc nguyeân khaùc. Phöông
phaùp cho pheùp xaùc ñònh ñoä roãng cuûa ñaát ñaù,
cuøng vôùi phöông phaùp gamma maät ñoä ñeå xaùc
ñònh maät ñoä cuûa ñaù.
• e- Phöông phaùp gamma maät ñoä: aùp
duïng ñeå xaùc ñònh maät ñoä cuûa ñaù.
• f- Phöông phaùp sieâu aâm (acoustic logs):
cuõng gioáng nhö caùc phöông phaùp ño maät ñoä,
neutron sieâu aâm duøng ñeå ño toác ñoä truyeàn
soùng cuûa lôùp ñaù. Toác ñoä truyeàn soùng phuï
thuoäc vaøo ñoä roãng, ñoä thaám, thaønh phaàn
thaïch hoïc cuûa ñaát ñaù... khi xaùc ñònh ñoä thaám
cuûa ñaù caàn phaûi phoái hôïp caùc phöông phaùp xaï,
neutron, maät ñoä... ñeå cho chính xaùc hôn.
• g- Phöông phaùp neutron logs (neutron nhanh,
neutron nhieät): ño haøm löôïng ion hydrogen trong ñaù.
Neáu lôùp ñaù chöùa nöôùc, ñaëc bieät chöùa daàu thì
dò thöôøng caøng cao do chöùa nhieàu hydrogen.

22. • h- Phöông phaùp caûm öùng (induction logs): ño
ñoä thaám cuûa lôùp caùt, töùc laø ño trôû khaùng cuûa
ñôùi bò thaâm nhaäp cuûa chaát loûng, coù theå laø
nöôùc hoaëc caùc dung dòch.
• i- Phöông phaùp caûm öùng hai chieàu
(dual induction focused logs hay focused micro induction–FMI):
ño caûm öùng trôû khaùng cuûa thaønh heä vaø phaân
bieät caùc væa moûng.
• k- Phöông phaùp carota khí: ño haøm löôïng
vaø thaønh phaàn khí (HC vaø phi HC), C1, C2, C3, C4
vaø C5+, CO2, H2S, He, Ar... Phöông phaùp cho pheùp
xaùc ñònh væa chöùa saûn phaåm daàu khí vaø ñôùi
chöùa saûn phaåm thoâng qua vieäc xaùc ñònh caùc
caáu töû HC taùch töø dung dòch khoan.
• Caàn chuù yù raèng, moãi phöông phaùp treân
ñeàu keøm theo bieán daïng cuûa noù, nhaèm loaïi boû
nhieãu vaø sai soá coù theå xaûy ra trong quaù trình ño
cuõng nhö ñaëc ñieåm bieán töôùng cuûa ñaù, nhaèm
chính xaùc hoùa ño ñaëc ñieåm vaät lyù cuûa ñoái

23. 9.3 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP ÑÒA
HOÙA TÌM KIEÁM THAÊM DOØ
DAÀU KHÍ
• Caùc phöông phaùp ñòa hoùa nhaèm döï ñoaùn möùc
ñoä chöùa daàu khí ñöôïc aùp duïng cuøng vôùi caùc
phöông phaùp ñòa chaát, ñòa vaät lyù khaùc. Nhieäm
vuï cuûa noù laø ñaùnh giaù trieån voïng chöùa daàu khí
cuûa caùc beå traàm tích, xaùc ñònh ñôùi sinh daàu khí
vaø khaû naêng tích luõy chuùng trong laùt caét. Ñaùnh
giaù tieàm naêng nguoàn daàu khí, döï baùo thaønh
phaàn, chaát löôïng daàu, condensat vaø khí theo dieän
tích cuõng nhö theo ñoä saâu. Ñaùnh giaù möùc ñoä
chöùa kim loaïi trong daàu, khí. Xaùc ñònh caùc taàng
saûn phaåm trong laùt caét ôû caáu taïo naøo ñoù hay
ôû moät gieáng khoan. Toùm laïi caàn xaùc ñònh taàng
ñaù meï, loaïi VLHC, ñoä tröôûng thaønh vaø loaïi saûn
phaåm coù theå coù. Ngoaøi ra, caàn xaùc ñònh möùc
ñoä phaân huûy daàu khí do sinh hoïc hay do nhieät,
hoaït ñoäng kieán taïo...

24. G h i c h u ù
D a àu
C o n d e n s a t
K h í
Ñ ô ùi l a én g n e ùn - P K + D
Ñ ô ùi t r e ân s i n h k h í c o n d e n s a t
( ñ ô ùi d i n h h o ùa ) - P K
Ñ ô ùi c h u û y e áu s i n h d a àu - M K
Ñ ô ùi c h u û y e áu s i n h c o n d e n s a t - M K
Ñ ô ùi c h u û y e áu s i n h k h í k h o â - M K - A K
Ñ a ù m o ùn g k e át t i n h
0
1 0 0 0
2 0 0 0
3 0 0 0
4 0 0 0
5 0 0 0
6 0 0 0
7 0 0 0
8 0 0 0
9 0 0 0
1 0 0 0 0
1 1 0 0 0
H m
0 0 , 5 1 , 0 1 , 5 2 , 0 2 , 5 3 , 0 3 , 5 4 , 0 4 , 5 5 , 0 5 , 5 6 , 0

25. M ö ùc ñ o ä
b i e án c h a át
% R
t ö ô n g ñ o ái
T ( C )
t ö ô n g ñ o ái
C h i e àu s a âu
t ö ô n g ñ o ái
N e àn
b a èn g
M i e àn
u o án m e ùo
- S a ûn p h a åm c o ù t h e å c o ù
- C a áu t r u ùc ñ a ëc t r ö n g
H ,
k m
M o â h ì n h k h a ùi q u a ùt
( t h e o c h i e àu s a âu
t r u n g b ì n h )
C H , C O , N H , H S
D a àu C H
( n - a l k a n - H C p a r a f i n i c )
C o n d e n s a t + k h í a åm C H
( C y c l a n - H C n a f t e n i c )
K h í k h o â C H + C H
( a r e n - H C a r o m a t i c )
K h í a c i d e :
C O , H S g r a f i t
P K 8 0 - 9 0 1 , 5 3 , 5
M K 0 , 8
M K 1 , 3 5 1 5 0 - 1 6 0 3 , 5 6 , 5
M K 1 , 7 5
M K 2 , 2 2 5 0 - 2 6 0 6 , 5 1 1 , 0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1 0
1 1
1 2
1 3
N h ö ïa + a s f a l t e n
C o n d e n s a t
K h í
M K
A K
A K
2 , 8
3 , 8
4 , 8 3 0 0 9 , 0 1 7 , 0
A K 1 1 > 3 0 0 > 1 7 , 0
M
d a àu