PHAU THUAT TAI TAO MO NHA CHU & DIEU TRI SANG THUONG VUNG CHE

1. PHAÃU THUAÄT TAÙI TAÏO NHA CHU
& ÑIEÀU TRÒ SANG THÖÔNG VUØNG CHEÕ
ELIO REYES, D.D.S, M.S.D.
DÒCH: BS. LEÂ HAÛI TRIEÀU

2. Söûa chöõa hay taùi taïo ?
Söûa chöõa (Repair): söï laønh thöông cuûa moâ bò toån thöông, khoâng phuïc hoài
ñöôïc hoaøn toaøn caáu truùc vaø chöùc naêng cuûa moâ.
• Coù theå thaáy moâ lieân keát (MLK) nöôùu môùi vaø xöông môùi.
• Quan troïng laø laøm theá naøo ñeå nhöõng moâ naøy lieân keát ñöôïc vôùi beà maët
chaân raêng (R).
Trong söûa chöõa, KHOÂNG coù söï phaùt trieån cuûa xeâ maêng môùi vaø daây chaèng nha chu
(DCNC) môùi. Noù chæ phuïc hoài moät phaàn moâ nha chu (NC) naâng ñôõ.
• MLK nöôùu môùi vaø xöông môùi baùm dính vôùi chaân R thoâng qua moät
bieåu moâ (BM) keát noái keùo daøi (long junctional epithelium) hoaëc
baùm dính moâ lieân keát (connective tissue adaptation).

3. BM
MLK nöôùu
Xöông oå R
DCNC
Söï laønh thöông moâ nha chu
Karring T, Nyman S, Lindhe J:J Clin Periodontol 1980; 7:394
Karring T, Nyman S, Lindhe J:J Clin Periodontol 1984; 11:41

4. Taùi taïo (Regeneration): moâ ñöôïc taùi taïo baùm dính vôùi beà
maët chaân R töông töï nhö baùm dính ban ñaàu. Do ñoù, sau khi söï
laønh thöông hoaøn taát, MLK seõ baùm dính vôùi chaân R ñöôïc bao
phuû bôûi xeâ maêng môùi thoâng qua DCNC môùi. Xöông môùi cuõng
taïo thaønh ôû vò trí thích hôïp.
• Caàn phaûi loaïi boû BM keát noái vaø BM khe nöôùu ñeå coù ñöôïc söï
taùi taïo.
Söûa chöõa hay taùi taïo ?

5. Muõi teân chæ phaàn naèm veà phía choùp cuûa BM keát noái.
A, Söûa chöõa: laønh thöông bôûi BM keát noái keùo daøi. Moät ít xöông laø
môùi nhöng khoâng coù DCNC môùi.
B. Taùi taïo: xöông oå R môùi, DCNC môùi, xeâ maêng môùi.
A B

6. Taùi taïo
BM keát noái keùo daøi

8. Ñoä saâu thaêm doø giaûm khi heát
vieâm nhieãm neân caây ño tuùi
khoâng theå thaâm nhaäp saâu.
Ñaây khoâng phaûi baùm dính
môùi.
Caùc sôïi MLK môùi seõ khoâng
baùm dính vôùi beà maët chaân R
neáu nhö coù söï hieän dieän cuûa
BM.
DCNC cung caáp caùc teá baøo
(TB) caàn thieát cho söï taùi taïo.
Caùc ñieåm caàn nhôù
Caây ño tuùi thaâm nhaäp qua khoûi
BM keát noái do moâ bò vieâm.
Caây ño tuùi thaâm nhaäp
ít hôn khi heát vieâm.

9. Kieåm soaùt BM
• Laøm trì hoaõn söï di chuyeån cuûa BM
• Di chuyeån vaït veà phía thaân R.
• Ngaên chaën BM
• Taùi taïo moâ coù höôùng daãn (Guided tissue regeneration)
• Caùc TB töø DCNC coù khaû naêng taùi taïo.

10. Nguoàn goác cuûa caùc TB
taùi taïo trong giai ñoaïn
laønh thöông cuûa moät tuùi
NC.
Traùi: tuùi NC döôùi xöông.
Phaûi: sau ñieàu trò, cuïc maùu
ñoâng ñöôïc hình thaønh vaø
bò caùc TB töø BM nöôùu
vieàn (A), MLK nöôùu (B),
tuûy xöông (C) vaø DCNC
(D) xaâm nhaäp.

11. Kieåm soaùt BM
• Laøm oån ñònh cuïc maùu ñoâng
• Söï tröôûng thaønh moät caùch oån ñònh cuûa cuïc maùu ñoâng
thöôøng ngaên caûn söï di chuyeån veà phía choùp cuûa BM.
• Vaït ñaët laïi veà phía thaân R ñaët meùp veát thöông traùnh ra
khoûi vò trí laønh thöông troïng yeáu.
• Duy trì khoaûng troáng
• Quan troïng trong taùi taïo moâ coù höôùng daãn.
• Giöõ maøng khoâng bò suïp vaøo trong khieám khuyeát.
• Duøng maøng ñöôïc gia coá bôûi titanium.

12. Ñaùp öùng laønh thöông moâ
•BM
•MLK
•XÖÔNG
•DCNC

14. Taùi taïo moâ coù höôùng daãn (GTR)
GTR: ñaët maøng ngaên (coù nhieàu loaïi khaùc nhau) ñeå bao phuû xöông
vaø DCNC, do ñoù ngaên caùch taïm thôøi chuùng vôùi BM nöôùu.
Ngaên chaën BM vaø MLK nöôùu khoûi beà maët chaân R trong giai ñoaïn
laønh thöông sau phaãu thuaät, khoâng chæ ngaên söï di chuyeån cuûa
BM vaøo trong veát thöông maø coøn thuùc ñaåy söï taùi taïo bôûi caùc TB
coù nguoàn goác töø DCNC vaø xöông.

15. Phaân loaïi maøng
•Maøng töï tieâu.
•Maøng khoâng tieâu.

16. Maøng khoâng tieâu
Loaïi maøng ñöôïc söû duïng ñaàu tieân.
Caàn phaãu thuaät laàn 2 ñeå loaïi boû maøng.
VD: Gore-Tex® polytetrafluoroethylene (e-PTFE)
Tieâu chuaån vaøng.
Phaân loaïi maøng

17. Phaân loaïi maøng
Maøng khoâng tieâu
Nucleopore and Millipore filters
Ultrathin semipermeable silicon barriers
Rubber dam
ePTFE
dPTFE (non porous)
Salama H: Int J Periodont Restor Dent 1994;14:16
Melcher,AH: J Periodontol 1976;47: 256
Aukhil I: J Periodontol 1986; 57:727

18. Maøng Gore-Tex (expanded polytetrafluoroethylene membranes) vôùi nhieàu
hình daïng & kích thöôùc khaùc nhau.

19. Maøng ngaên –ngaên chaën BM vaø MLK nöôùu;
Cho pheùp chaát dinh döôõng ñi qua;
Ñöôïc gia coá vôùi titanium neáu caàn thieát.
Laønh thöông töø
xöông vaø DCNC

21. Gore-Tex. Transgingival microstructure
Phaàn vi caáu truùc môûPhaàn giöõa, 2 beân khuyeát
Maøng e-PTFE
Product Information 2003: WL Gore & Associates, Inc.

22. Maøng e-PTFE ñöôïc gia coá Titanium
• Thanh choáng (struts) baèng Titanium ñöôïc ñöa vaøo giöõa 2 taám
ePTFE.
• Coù ñaëc ñieåm gioáng nhö maøng ePTFE.
• Coù theâm khaû naêng ñònh hình vaø giöõ khoaûng.
Product Information 2003: WL Gore & Associates, Inc.

23. Taùi taïo moâ coù höôùng daãn (GTR)
Maøng töï tieâu
 Polylactid acid, Polyglycolic acid.
Ví duï:
• Vycril® Polyglactin 910.
• Resolut®, Resolut XT® PGA-PLA.
• Vaät lieäu ñöôïc xöû lyù toát, vaãn coøn nguyeân veïn trong 8 - 10 tuaàn
hoaëc 16 - 24 tuaàn, sau ñoù tieâu ñi töø töø.
 Maøng Collagen. Chuû yeáu laø collagen type I.
Ví duï:
• Biomend, Biomend extent, Ace.
• Vaät lieäu ñöôïc xöû lyù raát toát, tieâu sau 16 tuaàn trôû leân.

24. Maøng Collagen
Ban ñaàu ñöôïc duøng ñeå laøm gel hoaëc khung (matrix) ñeå laáp ñaày
hoaëc phuû caùc khieám khuyeát NC.
Nhieàu loaïi collagen khaùc nhau: chuû yeáu laø type I.
Nguoàn goác töø caùc loaøi ñoäng vaät khaùc nhau: boø, heo; gaân, lôùp haï bì cuûa da.
Wang HL:Dent Clin North Am 1998; 42:3
Laurell L, Gottlow J: Int Dent J 1998;48

25. Resolut XT
Caáu truùc 3 lôùp.
Copolimer cuûa PLA vaø PGA 85:15.
Caáu truùc xoáp (Porous structure) vôùi caùc sôïi trimethylene carbonate.
Maët caét ngang Beà maët vôùi caáu truùc Trimetric.
Taêng tính thaám cuûa maøng.
Product Information 2003: WL Gore & Associates, Inc.
Laurell L, Gottlow J: Int Dent J 1998;48

26. McClain & Schallhorn
Int. J. PERIO REST DENT 1993
Keát quaû 5 naêm ñaùnh giaù 76 vò trí ôû 32 beänh nhaân.
• GTR ñöôïc taêng cöôøng ñaùng keå do coù theâm xöû lyù chaân R (root
conditioning) vaø thuû thuaät gheùp.
• Söû duïng acid citric ñeå xöû lyù chaân R vaø vaät lieäu gheùp DFDBA.
• Caùc vò trí ñöôïc ñieàu trò cho thaáy söï oån ñònh toát trong thôøi gian daøi.

27. Söï thaønh coâng cuûa GTR
Machteivaø cs (1994)
• Sang thöông vuøng cheõ ñoä II raêng haøm döôùi.
• 30 ñoái töôïng ñöôïc phaãu thuaät vuøng cheõ ñeå ño ñaïc, sau 1 naêm
ñieàu trò:
• Giaûm ñoä saâu thaêm doø 2.6 mm.
• Baùm dính theo chieàu ngang taêng 2.62 mm.
• Baùm dính theo chieàu doïc taêng 0.95 mm.
• Caïo voâi & xöû lyù maët goác R tröôùc phaãu thuaät khoâng coù ích.
• Keát quaû toát hôn ôû caùc ñoái töôïng coù ñoä saâu tuùi ban ñaàu lôùn
hôn, veä sinh raêng mieäng toát, vieâm nhieãm toái thieåu vaø caùc vò
trí khoâng chöùa AA (Actinobacillus actinomycetemcomitans).
Eli E. Machtei, Moon I. Cho et al. Clinical, Microbiological, and Histological Factors
Which Influence the Success of Regenerative Periodontal Therapy. Journal of
Periodontology, 1994, Vol.65, No.2, pp154-161.

28. Söûa soaïn chaân R
• Cô hoïc
• Duïng cuï caàm tay.
• Duïng cuï sieâu aâm.
• Muõi khoan mòn (Finishing burs).
• Hoùa hoïc
• Citric acid
• Fibronectin
• Tetracycline hydrochloride
• EDTA 24%, pH trung tính (PrefGel®)

29. ÑOÁI VÔÙI VOÂI R QUAÙ CÖÙNG HOAËC TRÖÔØNG HÔÏP
KHOÂNG PHAÂN BIEÄT ÑÖÔÏC VOÂI R VÔÙI XEÂ MAÊNG R,
THÌ CAÂN NHAÉC SÖÛ DUÏNG MUÕI KHOAN KIM CÖÔNG
VÔÙI TAY KHOAN TOÁC ÑOÄ CAO (HIGH-SPEED) HOAËC
MUÕI CAÏO VOÂI SIEÂU AÂM COÙ KIM CÖÔNG.
PHAÛI COÙ TAÀM NHÌN TRÖÏC TIEÁP THOÂNG QUA PHAÃU
THUAÄT LAÄTVAÏT.

30. Söûa soaïn chaân R: duøng muõi khoan kim cöông mòn hay finishing burs ñeå laøm
laùng beà maët chaân R sau ñoù caïo voâi R.

32. Söûa soaïn beà maët chaân R
• Citric acid
• pH =1 trong 2-3 phuùt.
• Taïo ra moät vuøng maát khoaùng saâu 4 μm (micron) vôùi caùc sôïi
collagen ñöôïc boäc loä.
• Loaïi boû noäi ñoäc toá vi khuaån vaø vi khuaån khoûi beà maët chaân R.
• Laøm trì hoaõn söï di chuyeån cuûa BM ñeán chaân R ñöôïc ñieàu trò.
• Loaïi boû lôùp ngaø muøn (smear layer) vaø laøm roäng caùc loå oáng
ngaø.

33. • Fibronectin
• Moät glycoprotein giuùp nguyeân baøo sôïi (fibroblasts) baùm
dính vaøo beà maët chaân R.
• Tetracycline Hydrochloride
• Paste ñöôïc taïo ra töø vieân nhoäng tetracycline.
• Ngoaøi nhöõng taùc duïng ñöôïc ghi nhaän ôû acid citric noù coøn
cho thaáy taùc duïng choáng phaân huûy collagen hay laøm oån
ñònh collagen + taùc duïng khaùng khuaån keùo daøi.
• EDTA 24% pH trung tính PrefGel®
• Ethylene diamine tetra acetic acid
Söûa soaïn beà maët chaân R

34. Duïng cuï caàm tay Duïng cuï sieâu aâm
Finishing Bur
Hoùa chaát

35. Yeáu toá taêng tröôûng
• PDGF (Platelet derived growth factor): yeáu toá taêng
tröôûng coù nguoàn goác tieåu caàu.
• IGF (Insulin like growth factor): yeáu toá taêng tröôûng
gioáng insulin.
• TGF (Transforming growth factor alpha & beta): yeáu toá
taêng tröôûng chuyeån daïng.
Kyõ thuaät moâ (Tissue engineering) nhaèm muïc ñích taêng
cöôøng caùc yeáu toá taêng tröôûng cho mieáng gheùp xöông.

36. Yeáu toá taêng tröôûng
• Dr. Sam Lynch SIU/SDM
• PDGF (Platelet derived growth factor)
• PDGF taùi toå hôïp (rhPDGF) ñöôïc troän vôùi haït ñoän trô (beta-
tricalcium phosphate) tröôùc khi gheùp.

37. Taùc nhaân hoå trôï taùi taïo nha chu
EMDOGAIN® Tissue Engineering.
• Moät protein cuûa khuoân men (chuû yeáu laø amelogenin) coù nguoàn goác töø
maàm R ñang phaùt trieån cuûa thai lôïn.
• Thuùc ñaåy söï taêng tröôûng cuûa caùc TB goác ña naêng töø DCNC. Caùc TB
nguyeân thuûy töø DCNC chieán thaéng cuoäc ñua (win the race) ñeå ñoùng
veát thöông vôùi xeâ maêng, DCNC vaø xöông môùi, hôn laø BM.
• Ñöôïc ñoùng goùi trong syringe ôû daïng gel bôm leân beà maët chaân R.
• Caàn kieåm soaùt chaûy maùu hoaøn toaøn tröôùc khi söû duïng saûn phaåm naøy.
• J.Perio 2000: Emdogain® produces a positive effect on the osteoblast

38. Huyeát töông giaøu tieåu caàu (Platelet Rich Plasma: PRP)
• Ñöôïc taïo ra töø maùu cuûa beänh nhaân vôùi maùy phaân taùch TB
(cell separator).
• Quay ly taâm 55 ml maùu toaøn phaàn troän vôùi thrombin vaø
calcium chloride daãn ñeán söï giaûi phoùng caùc haït
(degranulation) cuûa tieåu caàu vaø do ñoù phoùng thích caùc yeáu
toá taêng tröôûng => thu ñöôïc khoaûng 10 ml PRP .
• Yeáu toá taêng tröôûng goàm: PDGF , TGF-β ,…
• PRP kích thích söï tröôûng thaønh cuûa caû moâ cöùng vaø moâ
meàm, thuùc ñaåy söï laønh thöông.

39. Vaät lieäu gheùp xöông lyù töôûng
• Töông hôïp sinh hoïc.
• Tieâu hoaøn toaøn.
• Daãn taïo xöông, kích taïo xöông, taïo xöông.
• Chi phí khoâng quaù ñaéc.
• Deã thao taùc.
• Coù theå naâng ñôõ vuøng khieám khuyeát ñeán khi söï taêng tröôûng
cuûa xöông hoaøn thaønh.

40. Caùc loaïi vaät lieäu gheùp
Nguoàn goác:
• Töï thaân: mieáng gheùp töï thaân (Autograft).
• Moâ ngöôøi: mieáng gheùp ñoàng chuûng (Allograft).
• Ñoäng vaät: mieáng gheùp dò chuûng (Xenograft).
• Toång hôïp: mieáng gheùp dò chaát (Alloplast).

41. Mieáng gheùp xöông töï thaân
Vò trí trong mieäng
Cuïc maùu ñoâng chöùa maûnh xöông töï thaân (Osseous coagulum)
• Thu ñöôïc baèng duïng cuï khoan vaøo xöông ôû vò trí phaãu thuaät.
Bone blend
• Xöông ñaëc hoaëc xöông xoáp trong mieäng thu ñöôïc vôùi trephine,
buùa vaø ñuïc. Noù ñöôïc ñaët vaøo trong amalgam capsule vaø ñöôïc
nghieàn thaønh caùc haït coù kích thöôùc töø 100 - 200 microns.
Tuûy xöông xoáp: loài cuû xöông haøm treân, oå R ñang laønh thöông (8 - 12
tuaàn), soáng haøm maát R.
Bone swaging

42. BONE SWAGING

43. Vò trí ngoaøi mieäng
• Xöông chaäu
• Tieâu chaân R.
• Khoâng tieän lôïi ñeå söû duïng.
Mieáng gheùp xöông töï thaân

44. Mieáng gheùp ñoàng chuûng
• Xöông ñoâng khoâ (Freeze-Dried Bone)
• Kích thöôùc haït: 250 - 750 μm.
• Khoaùng hoùa hoaëc khöû khoaùng.
• Khöû khoaùng vôùi acid Hydrochloric laøm boäc loä caùc
protein kích taïo xöông, ñöôïc goïi chung laø protein
sinh hình thaùi xöông (bone morphogenic proteins:
BMP).
• Ñoái vôùi khieám khuyeát NC: DFDBA ñöôïc söû duïng
do noù kích taïo xöông (osteoinductive).
• Ñoái vôùi taêng chieàu cao soáng haøm hoaëc laáp ñaày vò
trí nhoå R, xöông khoâng bò khöû khoaùng (FDBA) taïo
ra moät saûn phaåm daãn taïo xöông (osteoconductive).

45. • Daãn taïo xöông (Osteoconduction).moät hieäu öùng vaät lyù trong ñoù vaät
lieäu gheùp taïo ra moät caùi khung (scaffold) ñeå taïo thuaän lôïi cho caùc TB
beân ngoaøi xaâm nhaäp vaøo mieáng gheùp vaø taïo ra xöông môùi.
• Kích taïo xöông (Osteoinduction) moät quaù trình hoùa hoïc trong ñoù caùc
phaân töû chöùa trong mieáng gheùp (bone morphogenic protein) laøm bieán
ñoåi caùc TB laân caän thaønh taïo coát baøo vaø taïo xöông.

46. Mieáng gheùp ñoàng chuûng
Xöông ñoâng khoâ
Khaû naêng kích thích taïo xöông coù theå khaùc nhau do quaù trình xöû lyù.
• Tuoåi cuûa ngöôøi cho (donor) laø moät yeáu toá.
• BMP thay ñoåi töø xöông ñeán ngaân haøng xöông.
• Osteogenin hay bone morphogenic protein 3 (BMP3) laøm taêng
söï taùi taïo xöông, ñöôïc theâm vaøo moät soá saûn phaåm gheùp xöông.
• AlloGro®.
• DFDBA khoâng hoaït ñoäng coù theå ñöôïc laøm cho hieäu quaû hôn
baèng caùch theâm vaøo rhBMP taùi toå hôïp.
Keát quaû toát hôn khi DFDBA ñöôïc keát hôïp vôùi xöông töï thaân.
Khaû naêng DFDBA coù theå chöùa HIV sau quaù trình saøng loïc vaø xöû lyù
laø1:8 trieäu.

47. Mieáng gheùp dò chuûng
Vaät lieäu gheùp dò chuûng ñöôïc söû duïng nhieàu nhaát ngaøy nay laø
anorganic bovine bone.
PepGen P-15®
• Söï keát hôïp cuûa moät cell-binding peptide (p-15) vôùi khung
xöông hydroxyapatite coù nguoàn goác töø xöông boø voâ cô.
• P-15 laø moät clone toång hôïp cuûa chuoãi 15 amino acid cuûa
collagen type 1, coù lieân quan ñeán söï lieân keát (binding) cuûa
TB, ñaëc bieät laø nguyeân baøo sôïi vaø taïo coát baøo.
• PepGen P-15 daïng haït (Particulate)
• PepGen P-15 daïng ñaëc (Putty)
• PepGen P daïng loûng trong syringe (Flow)

48. • Khoâng phaûi vaät lieäu ñaùng tin caäy ñeå thay theá cho mieáng gheùp töï
thaân hay mieáng gheùp ñoàng chuûng.
• Laønh thöông bôûi söï xô hoùa (fibrous encapsulation).
• Tieän lôïi, khoâng coù khaû naêng kích taïo xöông ñaùng keå. Ví duï:
 Calcium Sulfate (Plaster of Paris).
• Saûn phaåm Capset®
Vaät lieäu nhöïa (Plastic Materials)
• HTR® (hard tissue replacement)
• Calcium coated polymer cuûa Poly-methyl methacrylate vaø
hydroxy ethyl methacrylate.
Calcium Phosphate: Hidroxyapatite, β-TCP.
Thuûy tinh hoaït tính sinh hoïc (Bioactive Glass): Perioglass.
Vaät lieäu gheùp dò chaát

49. Calcium sulfate
• Vaät lieäu gheùp xöông laâu ñôøi nhaát. Khoâng ñaéc tieàn, deã baûo quaûn vaø söû
duïng.
• Tính chaát:
Laø moät maøng ngaên hieäu quaû.
• Duy trì khoaûng troáng ñeå taïo xöông.
Taïo maïch maùu (angiogenic).
Caàm maùu.
Phoùng thích caùc yeáu toá taêng tröôûng.
Coù theå söû duïng keát hôïp vôùi vaät lieäu gheùp xöông khaùc.
• Thöôøng troän vôùi DFDBA.
Daãn taïo xöông.
Teân thöông maïi laø CAPSET® .
Thôøi gian phoùng thích calcium sulfate ñöôïc kieåm soaùt vaø thoaùi hoùa (degradation) sau
16 tuaàn. BoneGen®

50. Calcium Phosphate
• Söù khoâng xoáp Hydroxyapatite (HA)
 Ví duï: Calcitite®, Osteogen®.
 Thöôøng khoâng tieâu.
• Söù khoâng xoáp Tricalcium phosphate (TCP)
 Ví duï: Synthograft® vaø Peri-OSS®, Carrier of
Gem21®.
 Töï tieâu moät phaàn.
• HA xoáp
 Ví duï: Interpore®.

51. • Thuûy tinh hoaït tính sinh hoïc
• Ví duï: (PerioGlass®)
• Silicon dioxide 45%; sodium oxide 24.5%; calcium
oxide 24.5%; phosphorus pentoxide.
• Khi tieáp xuùc vôùi moâ seõ gaây haáp daãn ñoái vôùi caùc taïo
coát baøo.
• Khoâng tieâu ?

52. Mieáng gheùp xöông
Baèng chöùng cho thaáy raèng coù söï laáp ñaày xöông ñaùng keå sau
khi söû duïng mieáng gheùp xöông.
Söï laáp ñaày khieám khuyeát trung bình khoaûng 60 - 65% trong
nhieàu nghieân cöùu.
Baèng chöùng treân moâ hoïc cho thaáy söï taùi taïo xaûy ra sau khi
söû duïng mieáng gheùp töï thaân, DFDBA, vaø mieáng gheùp dò
chuûng.
Söï taùi taïo khoâng ñöôïc xaùc nhaän khi söû duïng caùc saûn phaåm
khoâng phaûi xöông (non-bone products).

53. Mieáng gheùp xöông
• Söï taïo thaønh xöông môùi baét ñaàu vaøo ngaøy thöù 7.
• Taïo xeâ maêng R vaøo ngaøy thöù 21.
• Taïo DCNC môùi ôû thaùng thöù 3.
• X quang: maät ñoä xöông taêng thöôøng khoâng thaáy cho ñeán 6
thaùng.
• Söï tröôûng thaønh cuûa vaät lieäu ñöôïc gheùp coù theå maát moät
khoaûng thôøi gian leân ñeán 2 naêm.

54. Ñieàu trò khieám khuyeát döôùi xöông
(Edward S. Cohen)
1. Vaït nieâm maïc- maøng xöông vôùi ñöôøng raïch trong khe nöôùu.
• Baûo toàn gai nöôùu ñeå ñaït ñöôïc söï laønh thöông nguyeân phaùt.
• Vaït ñöôïc môû roäng ít nhaát laø 1R ôû phía gaàn vaø phía xa khieám khuyeát.
2. Loaïi boû voâi R, maûng baùm, xeâ maêng R bò laøm meàm, vaø BM
keát noái khoûi beà maët chaân R.
• Vôùi duïng cuï sieâu aâm, duïng cuï caàm tay, muõi khoan mòn, ñaù kim cöông
nhaün.
3. Loaïi boû taát caû moâ haït vaø caùc sôïi coøn dính vaøo xöông.
• Caùc sôïi phaûi ñöôïc loaïi boû ñeå môû khoang tuûy xöông, cho pheùp vaät lieäu
gheùp tieáp xuùc vôùi xöông.
• Coù boû qua khieám khuyeát döôùi xöông naøo khoâng? Tìm ñieåm chaûy maùu.

55. 4. Xöû lyù beà maët chaân R baèng hoùa chaát ?
• Citric acid, tetracycline, PrefGel®.
5. Taïo ñieåm chaûy maùu.
• Ñuïc caùc loå nhoû treân xöông vôùi curette hoaëc muõi khoan troøn
nhoû.
• Cho pheùp söï taêng sinh nhanh cuûa moâ haït vôùi caùc TB trung moâ
chöa bieät hoùa => taùi taïo xöông nhanh choùng vaø söï noái lieàn
(anastomosis) cuûa mieáng gheùp vaø xöông.
Ñieàu trò khieám khuyeát döôùi xöông
(Edward S. Cohen)

57. 6. Caïo DCNC vôùi ñaàu thaùm traâm ñeå laøm chaûy maùu vaø kích thích
söï taêng sinh TB.
7. Ñaët vaät lieäu gheùp vaø/ hoaëc maøng ngaên.
8. Vaït ñöôïc khaâu vaø ñöôïc ñaët veà phía thaân R.
9. Chaêm soùc haäu phaãu
• Thuoác khaùng sinh, giaûm ñau, Chlorhexidine, chöôøm laïnh. Taùi
khaùm moãi 2 tuaàn, sau ñoù laø moãi thaùng.
Ñieàu trò khieám khuyeát döôùi xöông
(Edward S. Cohen)

60. 6 Years Later

61. ÑIEÀU TRÒ SANG
THÖÔNG VUØNG CHEÕ

62. Ñieàu trò sang thöông vuøng cheõ
• Sang thöông theo chieàu ngang/doïc.
• Söï lieân quan:
• Thaân chung chaân R.
• Ñoä môû cuûa chaân R (Degree of root separation).
• Caáu truùc men R keùo daøi veà phía vuøng cheõ (Enamel
projections).
• Saâu R.
• Khôùp caén.

63. Phaân loaïi sang thöông vuøng cheõ cuûa Glickman (1953).
A, Ñoä I: Maëc duø coù theå nhìn thaáy moät khoaûng khoâng gian ôû loái vaøo vuøng cheõ, nhöng khoâng
thaáy tieâu xöông vuøng cheõ (theo chieàu ngang) khi thaêm doø.
B, Ñoä II: Tieâu xöông theo chieàu ngang vaø chieàu doïc.
C, Ñoä III: Caây ño tuùi coù theå ñi xuyeân qua vuøng cheõ töø ngoaøi vaøo trong, vuøng cheõ ñöôïc laáp
ñaày bôûi moâ meàm.
D, Ñoä IV: nöôùu tuït, nhìn thaáy tröïc tieáp vuøng cheõ.

64. Ñaëc ñieåm giaûi phaãu khaùc nhau cuûa vuøng cheõ quan troïng ñoái vôùi tieân löôïng vaø
ñieàu trò.
A, Caùc chaân R coù ñoä phaân kyø lôùn. B, Caùc chaân R taùch rôøi nhöng gaàn.
C, Caùc chaân R dính nhau, chæ taùch ra ôû phaàn choùp. D, Söï hieän dieän cuûa enamel
projection coù theå daãn ñeán sang thöông vuøng cheõ sôùm.

65. Söï môû roäng cuûa daûi
men veà phía choùp ñeán
vuøng cheõ.
Phaân loaïi cervical enamel projection
(CEP) theo Masters vaø Hoskins.

66. Phaân loaïi cuûa Hamp (1975)
Ñoä I: tieâu xöông theo chieàu ngang ≤ 3mm.
Ñoä II: tieâu xöông theo chieàu ngang > 3mm.
Ñoä III: tieâu vaùch chaân R hoaøn toaøn, caây thaêm doø coù theå xuyeân qua vuøng cheõ.

67. Ñieàu trò sang thöông vuøng cheõ
• Sang thöông ñoä 1
• Loaïi boû tuùi NC.
• Maøi chænh R (Odontoplasty) trong moät soá tröôøng hôïp (loái vaøo heïp,
khoâng theå tieáp caän) vaø loaïi boû enamel projection.
• Sang thöông ñoä 2
• Thuû thuaät taùi taïo, ñaëc bieät laø ôû R coái lôùn döôùi.
• Khoâng phaûi tieân löôïng xaáu.
• Sang thöông ñoä 3
• Môû vuøng cheõ ñeå beänh nhaân deã tieáp caän (haøm döôùi).
• Ñoâi khi ñöôïc goïi laø thuû thuaät ñaøo ñöôøng haàm (tunnel procedure).
• Caét boû chaân R, boå ñoâi thaân R.
• Nhoå R vaø caáy Implant?
• Duy trì tình traïng sang thöông.

70. Caét boû chaân ngoaøi-gaàn RCL treân. Caét boû chaân trong RCL treân.