1. • Soledad M. Austria • Lydia P. Lalunio, Ph. D.
• Lizabeth C. Jose May-akda/Patnugot/Konsultant
•
Alinsunod s
a•
U
nang Baitan
g
4
Kto12
Bagong Filipino
Tungo
sa Globalisasyon
Gabay ng Guro at mga Karagdagang
Materyal sa Pagtuturo
Aklat sa Wika at Pagbasa
Advance Reading Copy
2. iii
Bagong Filipino Tungo sa Globalisasyon
Ikaapat na Baitang
Lagom ng Aralin at mga Kasanayang Batay sa K to 12 Kurikulum
YTUNIT/
ARALIN
MAHALAGANG KAISIPAN/IDEYA PAKIKINIG PAGSASALITA PAGBASA PAGSULAT
PANOORIN/
PAG-UUGNAY
POKUS
SA PAGKATUTO
YUNIT I
Mga Uliran,
Ating Tularan
Aralin 1
Sipag at Tiyaga
(Kuwento)
Ang mabuting huwaran,
Umaakay sa kabutihan.
Sipag at tiyaga ay kailangan
Upang matamo ang pangarap
sa buhay.
Pagsali sa Tala-
kayan Tung-
kol Usapang
Napakinggan
Mga Uri ng
Pangungu-
sap ayon sa
Gamit
Pangunahing
Diwa ng Bi-
nasa
Pagbubuo ng
mga Salita
Pagsulat ng
Talata
Pagpapahalaga
sa Sipag at
Tiyaga
Pagkilala sa
mga Bahagi
ng Aklat
Aralin 2
Ang Pamilya
Ulap
(Kuwento)
Mga tungkuling nakaatang sa
atin, tuparin nang maluwag sa
ating damdamin.
Pagtukoy sa
Narinig na
Pahayag
kung Pagtu-
tulad o Pag-
wawangis
Mga Payak at
Tambalang
Pangungu-
sap
Pasagot sa
mga Tiyak na
Tanong
Kasingka-
hulugan at
Kasalungat
na Kahulu-
gan ng Salita
Paglalaraawan
sa Tauhan
Pagiging
Masunurin at
Responsable
sa Gawain
Paggamit ng
Silid-Aklat
Aralin 3
Ang Leon at
ang Daga
(Kuwento)
Ang mabuting kaibigan ay
handang dumamay sa oras ng
kagipitan.
Pagtukoy sa
mga Detalye
ng Kuwen-
tong Narinig
Mga Sugnay sa
Hugnayang
Pangungu-
sap
Pagsusunod-
sunod gn
mga Pang-
yayari sa
Kuwentong
Binasa
Mga Salitang
may Diptong-
go at Klaster
Pagsulat ng
Buod ng
Kuwento
Pagiging
Mabuting
Kaibigan
Pagpipili ng Uri
ng Kuwen-
tong Baba-
sahin
Aralin 4
Bayani si Tatay
(Kuwento)
Ang pagiging bayani ay maga-
gawa sa maraming paraan.
Pagsusunod sa
mga Panu-
tong Napa-
kinggan
Mga Pangatnig
sa Pangun-
gusap
Paghinuha sa
Pangunahing
Diwa
Kahulugan ng
Tambalang
Salita
Pagsulat ng
Maikling
Balita
Pagiging Mata-
pat
Pagsasalaysay
ng Sariling
Karanasan
3. iv
Aralin 5
Isang Himala
(Parabula)
Ang mapagbigay ay nananagan
at ang matulungin ay tinutulun-
gan.
Pagtukoy sa
Paksa ng
Napakinggan
Mga Bahgi at
Ayos ng Pan-
gungusap
Muling Pag-
sasalaysay
ng mga
Pangyayari
sa Kuwen-
tong Binasa
Mga Salitang
Nagbibigay-
pahiwatig sa
Kahulugan
Paggawa ng
Balangkas
ng Ulat
Pagiging Ma-
pagbigay
Paggawa ng
Timeline
Aralin 6
Si Ate Raquel
(Kuwento)
Igalang ang mga yaya at kasam-
bahay, pangkat gumanap silang
pangalawang magulang.
Pagbibigay ng
Angkop na
Pamagat sa
Narinig
Mga Pangun-
gusap na
Walang
Paksa o
Simuno
Paggamit ng
Story Map-
ping sa Pag-
babalangkas
Mga Salitang
Iisa ang Bay-
bay Ngunit
Magkaiba
ang Bigkas
Pagpapaikli
ng Salita sa
Tulong ng
Daglat at
Kuglit
Wastong Pa-
kikitungo sa
mga Kasam-
bahay
Uri ng Kard
Katalog sa
Silid-Aklatan
YTUNIT/
ARALIN
MAHALAGANG KAISIPAN/IDEYA PAKIKINIG PAGSASALITA PAGBASA PAGSULAT
PANOORIN/
PAG-UUGNAY
POKUS
SA PAGKATUTO
YUNIT II
Kalikasan, Ating
Pagyamanin
Aralin 7
Mga Alitaptap
sa Umaga
(Kuwento)
Iisa lamang ang mundo ng
nagtataglay ng di-masukat na
kagandahan at kayamanan ng
kalikasan
Magkaisa tayo sa adhikain, Nang
layunin ay makamtan natin.
Pagsagot sa
Tanong
Gamit ang
Dating
Kaalaman
Katuturan at Uri
ng Pangn-
galan
Mga Salitang
Magkasing-
kahulugan
Paksang Pan-
gungusap at
mga Detalye
ng Talata
Talatang Nag-
bibigay-Im-
pormasyon
Pangalagaan
ang Kapali-
giran
Talaan ng
Nilalaman at
Indeks
Aralin 8
Kampanya
Para
sa Kapaligiran
(Tula)
Kapaligirang kumakalinga sa
atin, kalinisan, kasaganaan nito’y
ating pag-ibayuhin.
Pagsagot sa
mga Bugtong
Mga Panghalip
Panao –
Katuturan at
Kailanan
Mga Salitang
Magkasalun-
gat
Mga Detaly-
eng Walang
Kaugnayan
sa Paksa
Pagsulat ng
Poster nang
Patugma
Pagpapahalaga
sa Kalinisan
Pagsunod sa
Panuto na
may Tatlo
Hanggang
Apat na
Hakbang
4. v
Aralin 9
Kabataan,
Nasaan Kayo?
(Liham)
Kalikasang nagbibigay-buhay sa
tao, Ngayo’y kaligtasan sa pag-
kasira ang kailangan nito.
Pagpapaka-
hulugan sa
Dayagram/
Grapic
Organizer
Panghalip
Pamatlig
Mga Hiram na
Salita
Paggawa ng
Balangkas
Pagsulat ng
Talata
Pagsakig sa
Kalikasan
Paggamit ng
Kalendaryo
Aralin 10
May Buhay Rin
Ba ang Puno?
(Kuwento)
Bawat nilalang sa ating paligid ay
may buhay at sa ating mga tao
ay kaugnay.
Pagtukoy sa
Kuwentong
Napaking-
gang Kung
Piksiyon o
Di-Piksiyon
Mga Panghalip
na Paari at
Panaklaw
Kahulugan ng
Salita Ayon
sa Konteksto
Sanhi at Bunga
ng Pangya-
yari
Pagsulat ng
talatang
Idinidikta
Pagpapahalaga
sa mga Puno
Pagrebisa ng
Sinulat Ayon
sa Gabay sa
Pagwawasto
(Bantas,
Malaking
Titik, Baybay
ng mga
Salita)
Aralin 11
Ang Mahiwa-
gang Tinig
(Kuwento)
Ang tunay na kaligayahan ay ang
makitang malinis, maayos, at
maganda ang kapaligiran.
Paglalarawan
ng mga
Katubigan
Mga Panghalip
na Pananong
Pagpapangkat
ng mga Salita
Ayon sa
Kategorya
Angkop na
Wakas ng
Kuwento
Pagsulat ng
Ulat
Panganaglaga
sa mga Ka-
tubigan
Pagpapalabas
ng Teatrong
Pagbasa
Aralin 12
Pang-akit ng
Siquijor
(Liham)
Ang mga likas na yaman ay bi-
yaya sa ating bayan kaya naman
ibayong pangangalaga rito sa
atin ng nakaatang.
Pagbabahagi
ng Karana-
san Kaugnay
na Paksang
Napakinggan
Katuturan ng
mga Aspek-
tong Pan-
diwa
Pagsunod-
sunod ng
mga Salita
nang Paal-
pabeto Ayon
sa Dalawa
Hanggang
Tatlong Titik
Pagkilala sa
Opinyon at
Katotohanan
Pagsulat ng
Liham na
Nagbabalita
Ipagmalaki
ang Sariling
Bayan
Pagpapaka-
hulugan sa
Mapa, Tsart,
o Grap
5. vi
YTUNIT/
ARALIN
MAHALAGANG KAISIPAN/IDEYA PAKIKINIG PAGSASALITA PAGBASA PAGSULAT
PANOORIN/
PAG-UUGNAY
POKUS
SA PAGKATUTO
YUNIT III
Kulturang
Pilipino: Ating
Ipagmalaki
Aralin 13
Bahay-Kubo
(Sanaysay)
Pilipino ka, saan ka man ma-
karating. Ipagmalaki mo, ang
kultura natin
Bahay-Kubo ay ikarangal, Bahagi
ng kultura at ating kasaysayan.
Pagkuha ng Im-
pormasyon
Tungkol sa
Talata
Mga Pang-uring
Panlarawan
Mga Pamat-
nubay na
Salita ng
Diksiyonaryo
Balangkas ng
Talata
Ang Liham sa
Ibat Ibang
Okasyon
Pagpapahalaga
sa mga
Pambansang
Sagisag
Ang Proseso ng
Pagsulat
Aralin 14
Kasaysayan ng
Batangas
(Diyalogo)
Ang kasaysayan, mga tanawin,
at kaugalian ng isang bayan Ay
dapat ipagkapuri, pahalagahan,
at ikarangal.
Pagsusuri ng
Kuwentong
Narinig
Mga Pang-uring
Pamilang
Pagkuha ng Ka-
hulugan Ayon
sa Pahiwatig
Pagsusunod-
sunod ng
mga Pangya-
yari
Liham na Nag-
tatanong
Pagpapahalaga
sa Kaugalian
Pagbuo ng
hinuha sa
Magiging
Bunga ng
Pangyayari
Aralin 15
Mahiwagang
Pinsel
(Kuwento)
Utos ng Panginoon sa atin, ang
ating Kapuwa at ating mahalin.
Pagbibigay-
hinuha sa
Narinig
Muling Pag-
sasalaysay
ng Kuwento
Pagbibigay-
kahulugan
sa Salitang
sa Tulong ng
Katuturan at
Nilalaman
Pagbabasa sa
Bahaging
Magpapatu-
nay
Pagsulat sa
Talaarawan
Pagmamahal
sa Kapuwa
Pagbuo ng Im-
pormasyon
sa Grap
Aralin 16
Ang Buhay ni
labaw Dengen
(Epiko)
Ang paggalang sa magulang Ay
pagsunod sa banal na aral.
Pagsagot sa
mga Sim-
pleng Tanong
Tungkol sa
Paksang
Narinig
Mga Pang-abay Pagbuo ng
Palagay sa
Pasiya
Pag-aangkop
at Antas ng
Kahulugan
ng Salita
Pagsulat ng
Balangkas
na Papaksa
Paggalang sa
Magulang
Paggamit ng
Pahayagan
Bilang Sang-
gunian
6. vii
Aralin 17
Ang Unang
Paruparo
(Kuwento)
Ang pagturo ng magagandang
asal ay dapat ituro sa mga ka-
bataan.
Pababahagi ng
Karanasan
sa Narinig na
Paksa
Mga Pang-
angkop
Pagahhamb-
ing ng mga
Kuwento
Mga Salitang
Tambalang
May Ibang
Kahulugan
Mga Bantas sa
Pagsulat ng
Usapan
Pagpapahalaga
sa Kabuti-
hang-Asal
Pahapyaw na
Pagbabasa
Aralin 18
Bakit Tumitiklop
ang Dahon ng
Makahiya
(Tula)
Ang may mababang-loob,
malapit sa Panginoong Diyos.
Pagkilala sa
mga Salitang
Magkatugma
na Napaking-
gan
Mga Pang-ukol Pagkilala Kung
Katotohanan
o Kababala-
ghan
Pagkuha ng
Kahulugan
ng Salita sa
Tulong ng
Paghahamb-
ing/Analohiya
Pagsulat ng
Cinquain
Pagpapahalaga
sa Kaba-
baang-loob
Pagbuo ng
Portfolio
Ayon sa
Panuto
YTUNIT/
ARALIN
MAHALAGANG KAISIPAN/IDEYA PAKIKINIG PAGSASALITA PAGBASA PAGSULAT
PANOORIN/
PAG-UUGNAY
POKUS
SA PAGKATUTO
YUNIT IV
Pagftutulungan:
Tulay sa Kapa-
yapaan
Aralin 19
Magtulungan
Tayo
(Tula)
Ang pagiging matulungin at dapat
ugaliin, Dapat itong pagyamanin
at isabuhay natin.
Sa oras ng kagipitan, Dpat
tayong magtulungan.
Pagpapaka-
hulugan sa
Balitang Na-
pakinggan
Pagbigkas
ng Tula
nang May
Wastong
Tono, Diin, at
Damdamin
Pagtukoy sa
Isyung Tina-
talakay sa
Tula
Pagbibigay-
kahulugan
sa Salita sa
Tulong ng
Paglalarawan
Pasipi ng Balita Pagtulong sa
mga Nan-
gangailangan
Maayos na
Pakikinig
sa Isang
Pulong/Pala-
tuntunan
7. viii
Aralin 20
Salamat sa
Kooperatiba
(Kuwento)
Ang kooperatiba ay isang sama-
han o proyekto ng pagtutulungan,
responsibilidad, at kasipagan.
Pagbuo ng
Opinyon
tungkol sa
Paksang Na-
pakinggan
Pagagamit ng
Ingklitik
Pag-uuri ng
mga Impor-
masyon kung
Opinyon o
Katotohanan
Pagbibigay-
kahulugan sa
mga Salitang
Iisa ang
Baybay Ngu-
nit Maaar-
ingMagkaiba
ng Bigkas at
Kahulugan
Pagsulat ng
Datos sa
mga Form o
Pormularyo
Pagpapahalaga
sa Pagtulong
ng Koop-
eratiba sa
Kabuhayan
Pagdiktang
Pagsulat
Aralin 21
Romblon: Noon
at Ngayon
(Sanaysay)
Bawat lugar ay may kasaysayan
ng kaunlaran na dapat pahala-
gahan.
Pagbabahagi
ng Napa-
kinggang
Direksiyon sa
Papuntang
Lugar
Pagsusuri ng
mga Hiram
na Salita
Paglilipat ng
Akdang
Nabasa sa
Ibang Anyo
Paghalaw sa
Nabasang
Teksto
Pagsulat ng
Talatang Na-
ghahambing
Pagpapahalaga
sa Kaunlaran
ng Pook
Mga Katawa-
gan sa mga
Wika sa
Pilipinas at
mga Taong
Nagsasalita
Nito
Aralin 22
Baranggay
Health Center
(Sanaysay)
Ang Health Center ay nagbibigay
ng libreng serbisyong pangkalu-
sugan sa mga mamamayan.
Pagpapahalag
sa Tula
Pagbibigay-
kahulugan sa
mga biro
Pagkuha ng
Lagom ng
Tula at Awitin
Paggamit ng
Pagtutulad at
Pagwawan-
gis sa mga
Pahayag
Talatang
Nagbibigay
Panuto
Pakikiisa sa
mga Proyek-
tong Pang-
kalusaugan
Mabilisang
Pagbasa
8. ix
Aralin 23
Palaro ng
Kabataan
(Diyalogo)
Ang mga palaro ay isa sa mga
makabuluhang gawain ng ka-
bataan namakapagpapalusog ng
isip at katawan.
Pagbibigay ng
sariling Pa-
nanaw/Ideya
sa Napaking-
gan
Pagsasadula
ng Usapan
Pagbuo ng
Palagay
Kahulugan ng
Salita sa
Tulong ng
Tugunang
Paraan
Pagsulat ng
Patalastas
Pagpapa-
halaga sa
mga Larong
Pangka-
bataan
Antas ng Pag-
gamit ng
Salita
Aralin 24
Forum ng
Kabataang
Pilipino
(Forum)
May pakialam ang kabataan sa
mga nagyayri sa lipunan.
Pagsasabi ng
Epekto ng
Isang Pang-
yayaring
Napakinggan
Pagbibigay-
reaksiyon sa
Isang Isyu
Pagkuha ng
Impormasyon
Talaarawan
Pagbasa ng
mga Salita
sa Iba’t Ibang
Disiplina o
Asignatura
Pagsulat ng
Pansariling
Talaarawan
Pakikipagkai-
bigan sa Ka-
puwa Batang
Pilipino
Pagpapaka-
hulugan sa
Mapa ng
Pilipinas
10. 2
YUNIT I MGA ULIRAN, ATING TULARAN
Aralin 1 Sipag at Tiyaga
I. Mga Inaasahang Bunga
A. Pangmatagalang Pang-unawa
1. Ang pagiging masipag at matiyaga ay nagbubunga ng mabuti.
2. Kung makikinig na mabuti, madaling makakasali sa talakayan.
3. Mayroong iba’t ibang uri ng pangungusap ayon sa gamit. Ang mga ito ay pangungu-
sap na pasalaysay, pautos, patanong at padamdam.
4. Ang pangunahing diwa ng binasang talata ay maaaring matagpuan sa unahan, sa
gitna, o sa hulihan ng talata.
5. Mayroong iba’t ibang kayarian ang salita.Ang mga ito ay: payak, maylapi, tambalan, at inuulit.
6. Sa pagsulat ng talata, mahalagang ang mga pangungusap ay may iisang paksa at
ang mga ito ay may magkakaugnay na diwa.
7. Ang aklat ay binubuo ng iba’t ibang bahagi tulad ng pabalat, pahina ng pamagat,
karapatang-sipi, at talaan ng nilalaman.
B. Mga Layunin
1. Pakikinig
Nakasasali sa usapang napakinggan
2. Pagsasalita
Nakikilala ang mga uri ng pangungusap ayon sa gamit
3. Pagbasa
Nakikilala ang pangunahing diwa ng binasang talata
Nakabubuo ng mga salita ayon sa kayarian
4. Pagsulat
Nakasusulat ng talata na may magkakaugnay na paksa at panungusap
5. Panonood at Pag-uugnay
Nakagagawa ng buong sipag at tiyaga para sa magandang bukas
6. Pokus sa Pagkatuto
Nakikilala ang iba’t ibang bahagi ng aklat
C. Mahahalagang Tanong
1. Ano ang mahalagang dapat gawin para makasali sa naririnig na usapan?
2. Paano ang gagawin upang matamo ang tagumpay?
3. Ano-ano ang mga uri ng pangungusap ayon sa gamit?
4. Saan matatagpuan ang pangunahing diwa sa talatang binasa?
5. Ano-ano ang mga kayarian ng salita?
6. Papaano isulat ang talata?
7. Bakit mahalaga ang kaisipagan at pagiging matiyaga?
8. Ano-ano ang mga bahagi ng aklat?
D. Kaalaman
1. Pagsali sa Napakinggang Usapan
2. Mga Uri ng Pangungusap Ayon sa Gamit (Pasalaysay, Pautos, Patanong, Padamdam)
3. Pangunahing Diwa ng Binasa
4. Kayarian ng Salita (Payak, Maylapi, Tambalan, Inuulit)
5. Pagsulat ng Talata
11. 3
6. Pagpapahalaga sa Sipag at Tiyaga
7. Pagkilala sa mga Bahagi ng Aklat
E. Kakayahan
1. Pagsali sa Talakayan/Usapang Napakinggan
2. Pagkilala sa mga Uri ng Pangungusap
3. Pagkuha sa Pangunahing Diwa ng Binasa
4. Pagbuo ng Payak, Tambalan, Maylapi, at Inuulit na Salita
5. Pagtukoy sa mga Bahagi ng Aklat
F. Pokus sa Pagkatuto
II. Mga Katibayan sa Pagtataya
A. Pagganap
Kilalanin ang pangungusap at isulat ito sa patlang.
________ 1. Naku! May rally pala kaya matrapik.
________ 2. Maaari bang makahiram ng ruler mo Cynthia?
________ 3. Huwag ka nang pumasok muna at may sinat ka.
________ 4. Ang mga nakatira sa gilid ng daan ay pinatira sa relocation site sa Bulacan.
________ 5. Sino ang kandidata ng Pilipinas sa Miss Universe?
Mga Sagot:
1. Padamdam
2. Pakiusap
3. Pautos
4. Pasalaysay
5. Patanong
B. Rubrik sa Pagganap
Rubrik sa mga Uri ng Pangungusap
Antas/Marka Kraytirya
Napakahusay Nakakuha ng 5 tamang sagot
Mahusay Nakakuha ng 4 na tamang sagot
Mahusay-husay Nakakuha ng 3 tamang sagot
Di-gaanong Mahusay Nakakuha ng 2 tamang sagot
Kailangan pang Magsanay Nakakuha ng 1 o walang tamang sagot
C. Iba Pang Mga Katibayan
A. Pagganap
Tukuyin kung anong kayarian ng salita ang mga sumusunod.
(in chart)
Salita
Kayarian
1. maya’t-maya
2. anak-araw
3. kabayanan
4. mabango
5. sira
Mga Sagot:
1. inuulit
2. tambalan
12. 4
3. kabilaan
4. unlapi
5. payak
Pagmamarka sa Kayarian ng Salita
5 = 100
4 = 90
3 = 80
4 = 70
3 = 65
2 = 60
1 = 55
0 = 50
B. Rubrik sa Pagganap
C. Mga Sagot sa Pagsasanay/Maiikling Pagsusulit at Interaktibong Aralin sa Vibal Web-
site
III. Mga Gawain sa Pagkatuto
A. Pakinggan at Talakayin
1. Iparinig ang lunsarang usapan sa pakikinig.
2. Ipasagot: “Sino sa mga mag-aaral ang dapat tularan? Bakit?”
3. Itanong: “Paano ka makasasali sa talakayan?”
4. Iparinig ang tekstong “Pagsali sa Usapang Napakinggan.”
5. Ipasagot ang mahalagang tanong bilang 3.
Talakayin ang iba pang tanong tungkol sa narinig sa bahaging Isipin Mo, p. _____.
6. Anong aral ang hatid ng usapan?
B. Basahin at Isipin
1. Paano ang gagawin mo upang matamo ang tagumpay?
3. Pagtalakayan ang mga salita sa bahaging Talasalitaan, p. _____ at alamin ang ka-
hulugan ng mga ito.
4. Ipasagot ang mahalagang tanong.
Bakit mahalaga ang kababaang-loob at pagkamatulungin sa pagtamo ng tagumpay?
Talakayin ang iba pang tanong sa binasa sa bahaging Isipin Mo sa p. _____.
1. Sino si Rolando Cañete?
2. Anong mga katangian ni Lando ang naging puhunan niya?
3. Bakit pinagkatiwalaan siya ni G. Vic Amante?
4. Ano ang sikreto ng tagumpay ni Lando?
5. Paano mo ipakikita ang mga sinabi niyang katangian?
5. Ipagawa ang bahaging Gawin sa p. ______.
C. Pag-aralan at Sagutin
1. Ipabasa ang lunsaran tungkol sa mga uri ng pangungusap.
2. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin sa tulong ng halimbawa sa teksto.
3. Ano-ano ang mga uri ng pangungusap? Ano-ano ang mga uri ng pangungusap ayon
sa kayarian?
4. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A-D, p. _______.
D. Unawain at Gawin
1. Ano ba ang sinasabing pangunahing diwa?
13. 5
2. Ipabasa ang lunsaran ng aralin sa Unawain at Gawin.
3. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin tungkol sa pagkuha ng pangunahing diwa ng
binasa sa tulong ng halimbawa?
4. Saan matatagpuan ang pangunahing diwa ng binasa sa talata?
5. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A at B sa p. _______.
6. Ano-ano ang mga kayarian ng salita?
7. Ipabasa ang aralin sa pagbubuo ng mga salita sa tulong ng halimbawa sa teksto.
8. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A at B sa p. _______.
E. Magsanay Sumulat
1. Papaano ang pagsulat ng talata?
2. Ipabasa ang mga pamantayan sa pagsulat ng talata at pagtalakayan ang mga ito.
3. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A-C sa p. _______.
F. Panoorin at Iugnay
1. Ang tagumpay ba ay nagagawa o nakakamit sa loob ng maikling panahon? Bakit?
2. Ano ang magiging resulta kapag ang isang tao ay masipag at matiyaga?
3. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A at B sa p. _______.
G. Pokus sa Pagkatuto
1. Ano-ano ang mga bahagi ng aklat?
2. Ipabasa ang lunsaran ng aralin at pagtalakayan ang mga bahagi ng aklat sa tulong
ng aralin.
3. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A-C sa p. _______.
H. Subukin ang Kakayahan
1. Ipagawa ang Subukin ang Kakayahan, A-C sa p. ______.
I. Karagdagang Pagsasanay/Gawin Pa Rin
1. Punan ang tsart. Bumuo ng salita sa salitang-ugat at gamitan ng panlapi. Tingnan
ang halimbawa.
(in chart)
Salitang-ugat Bagong Salita Panlapi
1. bunga namunga na-
2. lambot
3. ihaw
4. linis
5. alis
Nakakuha ng 8 tamang sagot – Napakahusay
Nakakuha ng 6-7 tamang sagot – Mahusay
Nakakuha ng 4-5 tamang sagot – Mahusay-husay
Nakakuha ng 2-3 tamang sagot – Di-gaanong Mahusay
Nakakuha ng 0-1 tamang sagot – Kailangan pang Magsanay
2. Sumulat ng pangungusap na:
1. Pasalaysay: ____________________________
2. Pautos: ____________________________
3. Padamdam: ____________________________
4. Patanong: ____________________________
5. Pakiusap: ____________________________
5 = 100
14. 6
4 = 90
3 = 80
2 = 70
1 o wala = 60
IV. Kagamitan/Resorses
Batayang Aklat, pp. ____-____
Aralin 2 Ang Pamilya Ulap
I. Mga Inaasahang Bunga
A. Pangmatagalang Pang-unawa
1. Ang pagsunod sa payo ng mga magulang at pagtalima sa responsibilidad na na-
kaatang ay nakabubuti sa pagbuo ng pagkatao.
2. Maaaring matukoy kung pagtutulad o pagwawangis ang mga pahayag na narinig
kung uunawaing mabuti.
3. May dalawang kayarian ang pangungusap. Ito ay ang payak at tambalan.
4. Naunawaan ang binasang teksto kung nasagot ang mga detalye ng pangyayari sa
kuwento.
5. Ang pagkuha ng kahulugan at kasalungat na kahulugan ng salita ay nagpapayaman
ng kaalaman sa talasalitaan.
6. Maaaring ilarawan ang tauhan sa kuwento sa pamamagitan ng pagsulat ng talatang
naglalarawan.
7. Sa silid-aklatan makakukuha ng maraming impormasyon kung marunong kang gum-
amit nito.
B. Mga Layunin
1. Pakikinig
Natutukoy kung pagtutulad o pagwawangis ang narinig na pahayag
2. Pagsasalita
Nakapagsusuri ng pangungusap kung ito ay payak o tambalan
3. Pagbasa
Nakasasagot ng mga tiyak na tanong sa binasang kuwento
Nasasabi ang kahulugan at kasalungat na kahulugan ng salita
4. Pagsulat
Nakapaglalarawan ng tauhan sa pamamagitan ng pagsulat ng talatang naglalarawan
5. Panonood at Pag-uugnay
Nakasusunod sa payo ng mga magulang at nakatutupad sa mga gawaing nakaatang
6. Pokus sa Pagkatuto
Nakagagamit ng silid-aklatan
C. Mahahalagang Tanong
1. Ano ang pagkakaiba ng pahayag na pagtutulad sa pahayag na pagwawangis?
2. Ano ang dalawang kayarian ng pangungusap?
3. Bakit mahalaga ang pagiging responsable?
4. Papaano nasusukat kung naunawaan ang binasa?
5. Ano ang isang paraan ng paglalarawan ng tauhan?
6. Bilang mag-aaral, papaano mo ipinakikita na ikaw ay masunurin at responsable?
15. 7
7. Ano-ano ang mga kagamitan sa silid-aklatan na nakatutulong sa pag-aaral?
D. Kaalaman
1. Pagtukoy Kung Pagtutulad ng Pagwawangis ang Narinig na Pahayag
2. Mga Payak at Tambalang Pangungusap
3. Pagsagot sa mga Tiyak na Tanong
4. Kasingkahulugan at Kasalungat na Kahulugan ng Salita
5. Paglalarawan ng Tauhan
6. Pagiging Masunurin at Responsable sa Gawain
7. Paggamit ng Silid-aklatan
E. Kakayahan
1. Pagtukoy sa Pahayag na Narinig Kung Pagtutulad o Pagwawangis
2. Pagkilala Kung ang Pangungusap ay Payak o Tambalan
3. Pagsagot sa mga Tanong
4. Pagkilala sa Kahulugan at Kasalungat ng Salita
5. Pagsulat ng Talatang Naglalarawan
6. Pagiging Masunurin at Responsable
7. Paggamit ng Silid-aklatan
F. Pokus sa Pagkatuto
II. Mga Katibayan sa Pagtataya
A. Pagganap
Isulat sa patlang kung ang pahayag ay pagtutulad o pagwawangis.
__________ 1. Puwede nang maligo ang buntis sa dami ng sabaw.
__________ 2. Para kang pusa sa tulis at talas ng iyong kuko.
__________ 3. Ang gupit ng buhok niya ay tila bao.
__________ 4. Tama ng kidlat ang ikinasawi ng isang lalaki.
__________ 5. Nakatutulig ang lakas ng mga kulog ng kidlat kagabi.
Mga Sagot:
1. pagwawangis
2. pagtutulad
3. pagtutulad
4. pagwawangis
5. pagwawangis
B. Rubrik sa Pagganap
Rubrik sa Pagtutulad at Pagwawangis
Antas/Marka Kraytirya
Nakakuha ng 5 tamang sagot Napakahusay
Nakakuha ng 4 na tamang sagot Mahusay
Nakakuha ng 3 tamang sagot Mahusay-husay
Nakakuha ng 2 tamang sagot Di-gaanong Mahusay
Nakakuha ng 1 o walang tamang sagot Kailangan pang Magsanay
C. Iba Pang Mga Katibayan
A. Pagganap
Tukuyin kung ang pangungusap ay payak o tambalan. Isulat sa patlang ang sagot.
__________ 1. Si Marwin ay mahusay na manunulat.
__________ 2. Naglutangan ang mga isda sa lawa at ikinagulat ito ng mga tao.
16. 8
__________ 3. Maaga pa nang umalis ng bahay si Lani pero gabi na ay hindi pa
bumabalik.
__________ 4. Madali lamang ang pagluluto ng adobo.
__________ 5. Paborito ni Mark ang pasta.
Mga Sagot:
1. payak
2. tambalan
3. tambalan
4. payak
5. payak
B. Rubrik sa Pagganap
Rubrik sa Pagwawasto
Kraytirya Antas/Marka
5 tamang sagot Napakahusay
4 na tamang sagot Mahusay
3 tamang sagot Mahusay-husay
2 tamang sagot Di-gaanong Mahusay
1 o walang tamang sagot Kailangan pang Magsanay
C. Mga Sagot sa Pagsasanay/Maiikling Pagsusulit at Interaktibong Aralin sa Vibal Web-
site
III. Mga Gawain sa Pagkatuto
A. Pakinggan at Talakayin
1. Ipabasa ang lunsaran ng aralin tungkol sa pagtukoy sa narinig na pahayag kung pag-
tutulad o pagwawangis.
2. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin sa tulong ng halimbawa.
3. Itanong: “Ano ang pagkakaiba ng pagtutulad at pagwawangis?”
4. Ipabasa ang bahaging Tandaan sa p. ______.
5. Ipasagot ang mga tanong sa bahaging Isipin Mo sa p. ______.
6. Ipagawaang mga gawain sa bahaging Magsanay A at B sa p. _______.
B. Basahin at Isipin
1. Ipabasa ang kuwentong Ang Pamilya Ulap sa p. _____, nang malakas.
2. Ipabigkas ang mga salita sa Talasalitaan, p. _____, at alamin ang kahulugan ng
bawat isa.
3. Ipasagot ang mahahalagang tanong.
Bakit mahalaga ang pagiging responsible?
Paano nila ipinakikita ang pagiging masunurin?
Talakayin ang iba pang mga tanong sa bahaging Isipin Mo, p. _____.
1. Bakit nagagalit si Lolo Ulap?
2. Papaano ipinakita ni Munting Ulap ang pagwawalang-bahala?
3. Bakit nagmamadali ang lahat ng mga ulap?
4. Paano nalaman ni Munting Ulap na siya ay mahalaga?
5. Paano niya ipinakita ang kaniyang pagsisisi sa kaniyang pagwawalang-bahala?
6. Ano ang magiging epekto sa gawain kung hindi tayo magiging responsable?
4. Ipagawa ang gawain sa bahaging Gawin sa p. _____.
C. Pag-aralan at Sagutin
17. 9
1. Ang pangungusap ba ay may kayarian?
2. Ipabasa ang lunsarang aralin tungkol sa kayarian.
3. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin tungkol sa payak at tambalang pangungusap
sa tulong ng halimbawang nasa teksto.
4. Ano ang pagkakaiba ng payak sa tambalang pangungusap?
5. Ipabasa ang bahaging Tandaan, p. ______.
6. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A-D sa p. _______.
D. Unawain at Gawin
1. Ipabasa ang lunsaran ng aralin sa Unawain at Gawin.
2. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin tungkol sa pagsagot sa mga tiyak na tanong.
3. Ipagawa ang mga gawain sa bahaging Magsanay A at B sa p. ______.
4. Ipabasa ang lunsaran ng aralin tungkol sa kasingkahulugan at kasalungat na kahulu-
gan ng salita.
5. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin sa tulong ng halimbawa.
6. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A-F sa p. _______.
E. Magsanay Sumulat
1. Ilarawan mo si Munting Ulap.
2. Ipabasa ang lunsaran sa pagsulat tungkol sa paglalarawan.
3. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin tungkol sa pagsulat ng talata ng paglalarawan.
4. Ipabigay ang panuntunan sa pagsulat.
5. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A at B sa p. _______.
F. Panoorin at Iugnay
1. Bilang mag-aaral, papaano mo ipinakikita na ikaw ay masunurin at responsableng
bata sa bahay o sa paaralan man?
2. Pagtalakayan ang konsepto ng pagiging masunurin at responsableng tao.
3. Ipagawa ang mga gawain sa bahaging Magsanay A at B sa p. _______.
G. Pokus sa Pagkatuto
1. May silid-aklatan ba sa paaralan ninyo? Sino ang namamahala nito? Ano-ano ang
makikita sa silid-aklatan?
2. Pumupunta ka ba sa silid-aklatan? Ano ang ginagawa mo doon?
3. Ipagawa ang mga gawain A at B tungkol sa paggamit ng silid-aklatan?
H. Subukin ang Kakayahan
1. Ipagawa ang Subukin ang Kakayahan sa p. _______.
I. Karagdagang Pagsasanay/Gawin Pa Rin
1. Punan ang tsart ng hinihingi.
(in chart)
Salita
Kasingkahulugan
Kasalungat
1. malawak
2. masarap
3. hitik sa bunga
4. matangkad
5. tumba
Susi sa Pagwawasto
18. 10
(in chart)
Kasingkahulugan
Kasalungat
1. maluwang
2. malinamnam
3. maraming bunga
4. mataas, matayog
5. buwal
makitid
hindi masarap
walang bunga
pandak; unano
tayo
Rubrik sa Kahulugan at Kasalungat ng Salita
9-10 – Napakahusay
7-8 – Mahusay
5-6 – Mahusay-husay
3-4 – Di-gaanong Mahusay
0-2 – Kailangan pang Magsanay
2. Sumulat ng tatlong payak na pangungusap at dalawang tambalan.
Payak
1. ______________
2. ______________
3. ______________
Tambalan
4. ______________
5. ______________
Rubrik sa Payak at Tambalang Pangungusap
5 – tamang lahat ang sinulat
4 – may isang maling pangungusap
3 – may dalawang mali sa pangungusap
2 – may tatlong mali sa pangungusap
0 o 1 – may isa o walang tamang naisulat
IV. Kagamitan/Resorses
Batayang Aklat, pp. ____-____
Aralin 3 Ang Leon at ang Daga
I. Mga Inaasahang Bunga
A. Pangmatagalang Pang-unawa
1. Ang tunay at tapat na kaibigan ay nakikilala sa oras ng kagipitan.
2. Ang kakayahang matukoy ang mga detalye sa kuwentong narinig ay nagpapakita ng
kagalingan sa pag-unawa.
3. Ang hugnayang pangungusap ay binubuo ng isang makapag-iisang sugnay at ng isa
19. 11
o higit pang di-makapag-iisang sugnay na pinag-uugnay ng mga pangatnig.
4. Naunawaan ang binasa kapag napagsunod-sunod ang mga pangyayari nang wasto.
5. Ang mga salitang may diptonggo at klaster ay nagpapayaman sa ating talasalitaan.
6. Ang mga mag-aaral na mahilig ng magbasa ay nakapipili na ng uri ng kuwentong
babasahin.
B. Mga Layunin
1. Pakikinig
Natutukoy ang mga detalye sa kuwentong narinig
2. Pagsasalita
Nakikilala/Natutukoy ang sugnay na makapag-iisa at di-makapag-iisa sa pangungusap
3. Pagbasa
Nakapagsusunod-sunod ng mga pangyayari sa binasang kuwento
Nakikilala ang mga diptonggo at klaster sa mga salitang mayroon nito.
4. Pagsulat
Nakasusulat ng buod ng kuwento
5. Panonood at Pag-uugnay
Naipakikita sa gawa ang pagiging mabuting kaibigan
6. Pokus sa Pagkatuto
Nakapipili ng kuwentong babasahin
C. Mahahalagang Tanong
1. Ano sa palagay mo ang katangian ng isang mabuting kaibigan?
2. Paano malalaman ang isang mabuting kaibigan?
3. Ano ang dalawang uri ng sugnay?
4. Bakit mahalagang matandaan ang sunod-sunod na mga pangyayari sa binasang
kuwento?
5. Bakit mahalaga ang diptonggo at klaster sa mga salita?
6. Ano ba ang buod o lagom na sinasabi?
7. Anong uri ng kuwento ang mga nais mong basahin?
D. Kaalaman
1. Pagtukoy sa mga Detalye ng Kuwentong Narinig
2. Mga Sugnay sa Hugnayang Pangungusap
3. Pagsusunod-sunod ng mga Pangyayari sa Kuwentong Binasa
4. Mga Salitang May Diptonggo at Klaster
5. Pagsulat ng Buod ng Kuwento
6. Pagiging Mabuting Kaibigan
7. Pagpili ng Uri ng Kuwentong Babasahin
E. Kakayahan
1. Pagtukoy sa mga Detalye
2. Pagkilala sa mga Sugnay sa Hugnayang Pangungusap
3. Nakapagsusunod-sunod ng mga Pangyayari
4. Pagkilala sa mga Diptonggo at Klaster
5. Pagsulat ng Lagom
6. Pagpapakita ng Pagiging Mabuting Kaibigan
7. Nakapipili ng Gustong Kuwento na Babasahin
F. Pokus sa Pagkatuto
20. 12
II. Mga Katibayan sa Pagtataya
A. Pagganap
Pakinggan ang teksto at sagutin ang mga tanong.
Pistang Bayan
Tuwing ika-12 ng Oktubre ang pistang bayan sa Alaminos, Laguna. Kapag ganitong
panahon, sagana doon sa lansones at rambutan.
Maaga pa ay umalis na ang mag-anak nina Mang Tom at Aling Sol. Sa Batangas na
kasi sila naninirahan at kailangang makadalo sila sa misa.
Pagkatapos ng misa, pumunta na sila sa mga kapatid ni Aling Sol. Taga-roon kasi siya.
Marami silang handa at marami ring panauhin. Pagkakain, ang mga bata ay isinama
ng kanilang mga pinsan sa likod bahay. Umakyat sila sa puno ng lansones at rambu-
tan at namitas. Ito ang gustong-gusto ng mga anak nina Mang Tom dahil wala nito sa
Batangas.
Ang mga panauhin naman ay masasaya at busog na busog sa dami ng handa. Higit sa
lahat, pagkain ng lansones at rambutan ang kinagiliwan ng mag-anak.
Sa kanilang pagbabalik sa Batangas, pinadalhan pa sila ng kaing-kaing na lansones at
rambutan ng kanilang mga kapatid at pamangkin.
1. Ano ang pamagat ng iyong narinig?
2. Saan pumunta ang mag-anak nina Mang Tom at Aling Sol?
3. Kailan sila pumunta doon?
4-5. Ano-anong prutas ang sagana roon kapag ganitong panahon?
Susi sa Pagwawasto
1. Pistang Bayan
2. sa Alaminos, Laguna
3. noong Oktubre 12
4. lansones
5. rambutan
B. Rubrik sa Pagganap
Rubrik sa Pagkuha ng mga Detalye
5 tamang sagot – Napakahusay
4 na tamang sagot – Mahusay
3 tamang sagot – Mahusay-husay
2 tamang sagot – Di-gaanong Mahusay
1 tamang sagot – Kailangan pang Magsanay
C. Iba Pang Mga Katibayan
A. Pagganap
Basahin at salungguhitan ang mga salitang may diptonggo.
1. Ang giliw kong ina ay modelong pambahay.
2. Reyna Elena si Pamela sa Flores de Mayo.
3. Malaki ang bahay nina G. Mendoza.
4. Tukoy na ng mga otoridad ang salarin.
5. Ang baduy naman ng suot mo.
Bilugan ang mga salitang may klaster.
6. Gumamit ng pluma si Gat. Jose Rizal sa pagtatanggol sa bayan.
7. Naging klaro sa mga atleta ang mga gagawin kaya sila nanalo.
21. 13
8. Dinarayo ng mga turista ang groto sa Baguio.
9. Masama ang droga sa mga tao.
10. Prima Ballerina si Liza Macuja.
Susi sa Pagwawasto
1. giliw
2. Reyna
3. bahay
4. tukoy
5. baduy
6. pluma
7. klaro
8. groto
9. droga
10. Prima
Pagmamarka
10 = 100
9 = 95
8 = 90
7 = 85
6 = 80
5 = 75
4 = 70
3 = 65
2 = 60
1 = 55
0 = 50
B. Rubrik sa Pagganap
C. Mga Sagot sa Pagsasanay/Maiikling Pagsusulit at Interaktibong Aralin sa Vibal Web-
site
III. Mga Gawain sa Pagkatuto
A. Pakinggan at Talakayin
1. Ano ang mga dapat gawin sa pakikinig?
2. Ipabasa ang lunsaran sa pakikinig.
3. Pagtalakayan ang konsepto ng pagtukoy sa mga detalye ng kuwentong narinig.
4. Iparinig ang kuwentong Sino ang Tunay na Kaibigan? sa p. _______.
5. Sagutin ang mahalagang tanong.
Ano sa palagay mo ang mga katangian ng isang mabuting kaibigan?
Talakayin ang iba pang tanong.
1. Sino ang magkakaibigan sa kuwento?
2. Bakit dating humihing ng tulong si Daga sa mga kaibigan?
3. Anong aral ang natutuhan ninyo sa kuwento?
6. Ipabasa ang bahaging Tandaan sa p. _______.
B. Basahin at Isipin
1. Anong pabula ang alam mo na?
2. Ipabasa nang tahimik ang kuwentong Ang Leon at ang Daga sa p. _______.
22. 14
3. Ipabigkas ang mga salita sa talasalitaan at alamin ang kahulugan ng bawat isa.
4. Ipasagot ang mahalagang tanong.
Paano malalaman ang isang mabuting kaibigan?
Talakayin ang iba pang mga tanong.
1. Ano ang pamagat ng pabula? Ano ba ang pabula?
2. Sino-sino ang tauhan dito?
3. Ano-ano ang mga pangyayaring naganap sa kuwento?
4. Saan ito naganap?
5. Ano ang naging wakas ng kuwento?
5. Ipagawa ang gawain sa bahaging Gawin, p. _______.
C. Pag-aralan at Sagutin
1. Ano ba ang sugnay?
2. Ipabasa ang lunsaran ng aralin.
3. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin tungkol sa mga sugnay sa hugnayang pangun-
gusap sa tulong ng halimbawa.
4. Ano ang nag-uugnay sa mga sugnay? Ipabasa ang bahaging Tandaan sa p.
_______.
5. Ipagawa ang mga gawain sa bahaging Magsanay A-C sa p. _______.
D. Unawain at Gawin
1. Balik-aral sa kuwentong Ang Leon at ang Daga.
2. Saan naganap ang kuwento? Sino-sino ang mga tauhan? Ano ang unang pangya-
yari? Sumunod? Sumunod? At iba pa?
3. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A at B sa p. _______.
4. Bigkasin ang mga salitang may salungguhit sa lunsaran bilang 2 at 3. Ipabasa rin
ang pangungusap bilang isa.
5. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin tungkol sa diptonggo at klaster sa tulong ng
halimbawa 1-3.
6. Ano ang diptonggo? Saan nagtatapos ang mga salitang mayroon nito?
7. Ano ang klaster? Saang bahagi ng salita matatagpuan ang klaster? Ano-ano ang
mga halimbawa ng dalawang katinig sa klaster?
8. Ipagawa ang mga gawain sa bahaging Magsanay A-E sa p. _______.
E. Magsanay Sumulat
1. Ipabasa ang lunsaran sa pagsulat.
2. Pagtalakayan kung papaano sumulat ng lagom o buod.
3. Ipagawa ang gawain sa bahaging Magsanay, p. _______.
F. Panoorin at Iugnay
1. Mabuti ka bang kaibigan? Papaano mo ito ginagawa?
2. Ipagawa ang mga gawain A-C sa p. _______.
G. Pokus sa Pagkatuto
1. Ano ang paborito mong kuwento? Sa mga kuwentong-bayan, alin ang pinakagusto
mo?
2. Pagtalakayan ang mga uri ng kuwentong-bayan sa lunsaran.
3. Ipagawa ang mga gawain A at B sa p. _______.
H. Subukin ang Kakayahan
1. Ipagawa ang mga gawain Subukin ang Kakayahan A-C sa p. _______.
23. 15
I. Karagdagang Pagsasanay/Gawin Pa Rin
1. Isulat sa patlang kung anong uri ng kuwentong-bayan ang nakasulat.
__________ 1. Si Lolit Lamok
__________ 2. Ang Alamat ng Lawa ng Sampalok
__________ 3. Ang Engkantada sa Bundok Banahaw
__________ 4. Ang Kuwento ng Bulag na Nakakita Matapos Manampalataya kay
Hesus
__________ 5. Ang White Lady sa Puno ng Balite
Susi sa Pagwawasto
1. pabula
2. alamat
3. mito
4. parabula
5. kuwentong kababalagahan
Rubrik sa mga Uri ng Kuwento
5 – Napakahusay
4 – Mahusay
3 – Mahusay-husay
2 – Di-gaanong Mahusay
0-1 – Kailangan pang Magsanay
2. Maglista ng 5 salitang may diptonggo at 5 salitang may klaster.
(in chart)
May Diptonggo May Klaster
1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
5. 5.
9-10 = Napakahusay
7-8 = Mahusay
5-6 = Mahusay-husay
3-4 = Di-gaanong Mahusay
0-2 = Kailangan pang Magsanay
IV. Kagamitan/Resorses
Batayang Aklat, pp. ____-____
Aralin 4 Bayani si Tatay
I. Mga Inaasahang Bunga
A. Pangmatagalang Pang-unawa
1. Ang pagpapakita ng katapatan ay kabutihang lalong nagpapaigting sa pagsasama
nang maluwat.
2. Magagawa nang maayos at wasto ang mga gawain kung ang narinig na panuto ay
susundin.
24. 16
3. Ang mga pangatnig ay salita o katagang nag-uugnay sa isang salita sa kasunod na
salita, ng isang parirala sa kasunod na parirala, o kaya’y ng sugnay sa kasunod na
sugnay.
4. Ang bawat akdang binabasa ay may pangunahing diwa na maaaring mahinuha sa-
pagkat ito’y makikita sa unahan, gitna, o hulihan ng pangungusap.
5. Ang tambalang salita ay dalawang salitang magkaiba ang kahulugan na pinagtambal
upang makabuo ng panibagong salita.
6. Sa pagsulat ng maikling balita, ang unang pangungusap ang nagtataglay ng pangu-
nahing diwa.
7. Sa pagsasalaysay ng sariling karanasan, dapat isaalang-alang ang paglalahad ng
katotohanan, malinaw, at may wastong pagkakasunod-sunod ng pangyayari sa bu-
hay at dapat gawing madamdamin ang pagkukuwento hanggang katapusan.
B. Mga Layunin
1. Pakikinig
Nakasusunod sa mga panutong napakinggan nang wasto
2. Pagsasalita
Nakagagamit ng angkop na pangatnig sa mga pangungusap
3. Pagbasa
Nakapagbibigay-hinuha sa pangunahing diwa ng binasa
Nakapagbibigay-kahulugan sa mga tambalang salita
4. Pagsulat
Nakasusulat ng maikling balita na may maayos na pangungusap at tamang bantas
5. Panonood at Pag-uugnay
Naisasagawa ang pagiging matapat sa tuwi-tuwina
6. Pokus sa Pagkatuto
Nakapagsasalaysay ng sariling karanasan nang malinaw, wasto ang pagkakasunod-
sunod ng mga pangyayari at may damdamin
C. Mahahalagang Tanong
1. Bakit mahalaga ang pagsunod sa panuto sa anumang gawain?
2. Bakit masasabing bayani ang tauhan sa kuwento?
3. Ano ang pangatnig at mga halimbawa nito?
4. Ano ang tambalang salita?
5. Papaano ang pagsulat ng maikling balita?
6. Bakit mahalaga ang pagiging matapat?
7. Ano-ano ang mga dapat isaalang-alang sa pagsasalaysay ng sariling karanasan?
D. Kaalaman
1. Pagsunod sa mga Panutong Napakinggan
2. Mga Pangatnig sa Pangungusap
3. Paghinuha sa Pangunahing Diwa
4. Kahulugan ng mga Tambalang Salita
5. Pagsulat ng Balita
6. Pagiging Matapat
7. Pagsasalaysay ng Sariling Karanasan
E. Kakayahan
1. Tamang Pagsunod sa Narinig na Panuto
25. 17
2. Paggamit ng Pangatnig sa Pangungusap
3. Pagbibigay-hinuha sa Pangunahing Diwa
4. Pagbibigay-kahulugan sa Tambalang Salita
5. Pagpapakita ng Katapatan
6. Naisasalaysay ang Sariling Karanasan nang May Damdamin
F. Pokus sa Pagkatuto
II. Mga Katibayan sa Pagtataya
A. Pagganap
Sundin ang mga panutong maririnig.
1. Kumuha ng kalahating papel, bolpen, o lapis.
2. Isulat sa itaas, kaliwang bahagi ng papel ang iyong buong pangalan nang palimbag.
3. Isulat nang wasto ang buong pangalan ng guro mo sa Filipino.
4. Kulungin ng kahon ang iyong sagot.
5. Sa ilalim ng kahon, ilagda mo ang iyong pangalan.
B. Rubrik sa Pagganap
Rubrik sa Pagsunod sa Panuto
Napakahusay – Nasunod nang tama ang mga panuto
Mahusay – Mayroong isang panuto na hindi naisagawa
Mahusay-husay – Mayroong dalawang panuto na hindi naisagawa
Di-gaanong Mahusay – Mayroong tatlong panuto na hindi naisagawa
Kailangan pang Magsanay – Mayroong apat o higit pang hindi nasunod
C. Iba Pang Mga Katibayan
A. Pagganap
Isulat sa patlang ang wastong pangatnig upang maging wasto ang pangungusap.
1. Nag-uwian na ang mga mag-aaral __________ ng flag retreat.
2. Hindi makausad ang mga sasakyan __________ sa taas ng baha sa kalsada.
3. Tuloy-tuloy pa rin ang palaro __________ bahagyang umambon.
4. Papasok din ang magkapatid na Ian at Christian __________ tumila ang malakas na
ulan.
5. Dali-daling nilikom ni Ate Lilia ang sinampay na nilabhan __________ pa man puma-
tak ang ulan.
Susi sa Pagwawasto
1. pagkatapos
2. dahil
3. bagaman
4. kapag
5. bago
B. Rubrik sa Pagganap
Rubrik sa Pagmamarka
Kraytirya Antas/Marka
Kapag tamang lahat ang sagot Napakahusay
Kapag 4 lamang ang tamang sagot Mahusay
Kapag 3 lamang ang tamang sagot Mahusay-husay
Kapag 2 lamang ang tamang sagot Di-gaanong Mahusay
Kapag 1 o walang tamang sagot Kailangan pang Magsanay
26. 18
C. Mga Sagot sa Pagsasanay/Maiikling Pagsusulit at Interaktibong Aralin sa Vibal Web-
site
III. Mga Gawain sa Pagkatuto
A. Pakinggan at Talakayin
1. Ano ang masasabi mo sa iyong ama? Ipagawa ang lunsarang aralin.
2. Bakit mahalaga ang pagsunod sa panuto? Pagtalakayan ito.
3. Pakinggan ang guro sa panutong sasabihin.
4. Isagawa ang paggawa ng portfolio ayon sa panutong narinig.
5. Ipasagot ang mahahalagang tanong – Isipin Mo
Ano ba ang portfolio?
Bakit mahalagang sumunod sa mga panuto ng anumang gawain?
6. Ano ang iyong tatandaan sa pagsunod sa panuto? Ipabasa ang bahaging Tandaan,
p. ___.
B. Basahin at Isipin
1. Ipabasa ang kuwentong, Bayani si Tatay, p. _______ nang tahimik.
2. Ipabigkas ang mga salita sa talasalitaan at alamin ang kahulugan ng bawat isa.
3. Ipasagot ang mahalagang tanong.
Bakit masasabing bayani ang tauhan sa kuwento?
Talakayin ang iba pang tanong sa bahaging Isipin Mo, p. _______.
1. Bakit masasabing mabuting tao si Rex Rebadulla?
2. Paano siya nagtrabaho sa Maynila?
3. Bakit niya agad isinauli sa may-ari ang naiwang bag sa minamaneho niyang taxi?
4. Paano nagantimpalaan ang kaniyang katapatan?
5. Ipagawa ang gawain sa bahaging Gawin, p. _______.
C. Pag-aralan at Sagutin
1. Ano ang pangatnig? Ano-ano ang mga pangatnig?
2. Ipabasa ang lunsaran ng aralin tungkol sa pangatnig.
3. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin sa tulong ng halimbawa.
4. Ipasagot ang unang dalawang tanong.
5. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A at B sa p. _______.
D. Unawain at Gawin
1. Ipabasa ang lunsaran tungkol sa paghinuha sa pangunahing diwa.
2. Pagtalakayan ang aralin sa tulong ng halimbawa.
3. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A at B sa p. _______.
4. Ipabasa ang paliwanag tungkol sa tambalang salita.
5. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin sa tulong ng halimbawa sa tsart.
6. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A-C, p. _______.
E. Magsanay Sumulat
1. Papaano ang pagsulat ng maikling balita?
2. Ipabasa ang paunang salitang aralin sa pagsulat.
3. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin sa pagsulat ng maikling balita.
4. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A at B sa p. _______.
F. Panoorin at Iugnay
1. Papaano mo ipinakikita na ikaw ay isang matapat na mag-aaral?
27. 19
2. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A-C sa p. _______.
G. Pokus sa Pagkatuto
1. Ipabasa ang lunsaran ng aralin.
2. Pagtalakayan ang konsepto ng pagsasalaysay ng sariling karanasan.
3. Ano-ano ang mga dapat tandaan sa pagsasalaysay ng sariling karanasan?
4. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A-C sa p. _______.
H. Subukin ang Kakayahan
1. Ipagawa ang Subukin ang Kakayahan A-C sa p. _______.
I. Karagdagang Pagsasanay/Gawin Pa Rin
1. Gamitin sa pangungusap ang mga pangatnig na: o, at, ngunit, samantala, kapag,
kung, upang, habang, bago, dahil, sapagkat, kaya, pagkatapos, bagaman.
Pagmamarka Tungkol sa Pangatnig
12-14 = 100
9-11 = 90
6-8 = 80
3-5 = 70
0-2 = 60
2. Isulat sa patlang ang kahulugan ng tambalang salita.
1. baboy-damo ________________________________________
2. pusong-mamon ________________________________________
3. tulisang dagat ________________________________________
4. anak-dalita ________________________________________
5. sampay-bakod ________________________________________
Rubrik:
5 = Napakahusay
4 = Mahusay
3 = Mahusay-husay
2 = Di-gaanong Mahusay
0-1 = Kailangan pang Magsanay
IV. Kagamitan/Resorses
Batayang Aklat, pp. ____-____
Aralin 5 Isang Himala
I. Mga Inaasahang Bunga
A. Pangmatagalang Pang-unawa
1. Mahalaga ang pagbabahagi sa kapuwa sa abot ng iyong makakaya lalo na at taos sa
puso ang ginagawa.
2. Ang lahat ng akda na binasa o narinig ay may diwa o paksang inihahatid.
3. Ang pangungusap ay may dalawang bahagi; ang simuno na pinag-uusapan sa pan-
gungusap, at ang panaguri na nagsasabi tungkol sa simuno.
4. Ang binasang kuwento ay maisasalaysay na muli ayon sa pagkakasunod-sunod ng
mga pangyayari.
5. Natutukoy ang kahulugan ng salitang nagbibigay-pahiwatig ayon sa gamit at katu-
28. 20
turan nito.
6. Sa paggawa ng ulat tungkol sa isang paksa, kailangang unawaing mabuti ang mga
detalye at igawa ng balangkas bago isulat nang patalata.
7. Ang paggawa ng timeline ay isang paraan upang higit na maunawaan ang mga
pangyayari ayon sa wastong pagkakasunod-sunod.
B. Mga Layunin
1. Pakikinig
Natutukoy ang paksa ng napakinggang talata
2. Pagsasalita
Nakikilala ang simuno at panaguri sa pangungusap
3. Pagbasa
Naisasalaysay na muli ang binasang kuwento ayon sa pagkakasunod-sunod ng mga
pangyayari
Nasasabi/Natutukoy ang kahulugan ng salita sa pangungusap sa tulong ng pahiwatig
4. Pagsulat
Nakasusulat ng ulat na patalata ayon sa balangkas
5. Panonood at Pag-uugnay
Nakapagbabahagi sa kapuwa sa abot ng makakaya nang taos sa puso
6. Pokus sa Pagkatuto
Nakagagawa ng timeline ayon sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari
C. Mahahalagang Tanong
1. Anong magandang ugali ang ipinakita ng bata sa kuwento?
2. Ano-ano ang dalawang bahagi ng pangungusap?
3. Papaano mo isasalaysay na muli ang kuwentong binasa mo?
4. Ano ang isang paraan ng pagkuha ng kahulugan ng salita?
5. Bago isulat ang ulat, ano ang dapat munang gawin?
6. Ano ang ginagawa ng taong mapagbigay?
7. Ano ang kabutihang dulot ng paggawa ng timeline?
D. Kaalaman
1. Pagtukoy sa Paksa ng Napakinggan
2. Simuno at Panaguri ng Pangungusap
3. Muling Pagsasalaysay ng Kuwento
4. Pagkuha ng Kahulugan ng Salita Ayon sa Pahiwatig
5. Pagsulat ng Ulat Ayon sa Balangkas
6. Ang Mapagbigay ay Pinagpapala
7. Pagbuo ng Timeline
E. Kakayahan
1. Pagtukoy sa Paksa ng Narinig na Akda
2. Pagkilala sa Simuno at Panaguri
3. Pagsasalaysay na Muli ng Kuwentong Binasa
4. Pagkuha ng Kahulugan ng Salita
5. Pagsulat ng Ulat
6. Pagbuo ng Timeline ng mga Pangyayari
F. Pokus sa Pagkatuto
29. 21
II. Mga Katibayan sa Pagtataya
A. Pagganap
1. Salungguhitan nang dalawang beses ang simuno at ang panaguri.
1-2. Nanguna sa klase si Nicomedes.
3-4. Si Conrado Sr. ay isang ulirang ama.
5-6. Nag-iisang anak na babae si Myra.
7-8. Ang mga miyembro ng banda ay nagwagi sa contest.
9-10. Ang punongguro ay natuwa sa pagkapanalo nila.
B. Rubrik sa Pagganap
Rubrik sa Bahagi ng Pangungusap – Simuno at Panaguri
Antas/Marka Kraytirya
Napakahusay Nakakuha ng 9-10 tamang sagot
Mahusay Nakakuha ng 7-8 tamang sagot
Mahusay-husay Nakakuha ng 5-6 tamang sagot
Di-gaanong Mahusay Nakakuha ng 3-4 tamang sagot
Kailangan pang Magsanay Nakakuha ng 1-2 tamang sagot
C. Iba Pang Mga Katibayan
A. Pagganap
Isulat ang kahulugan ng salitang may salungguhit sa pangungusap. Piliin ang sagot sa
mga salita sa loob ng kahon.
(in box)
pumatak umalis patak
humigop nanginig
__________ 1. Nangangatal pa sa takot ang dalaga nang mailigtas siya sa holdaper.
__________ 2. Umarangkada na ang grupo ng mga raliyista patungong Mendiola.
__________ 3. Bumuhos ang malakas na patak ng ulan kagabi.
__________ 4. Malakas ang lagaslas ng tubig sa gripo.
__________ 5. Sumimsim ng mainit na sabaw ang mga nabasa ng ulan.
Susi sa Pagwawasto
1. nanginginig
2. umalis
3. pumatak
4. patak
5. humigop
Pagmamarka
5 = 100
4 = 90
3 = 80
2 = 70
1 = 60
0 = 50
B. Rubrik sa Pagganap
C. Mga Sagot sa Pagsasanay/Maiikling Pagsusulit at Interaktibong Aralin sa Vibal Web-
site
30. 22
III. Mga Gawain sa Pagkatuto
A. Pakinggan at Talakayin
1. Pag-usapan ang nakalarawan sa Pakinggan at Talakayin, p. __________.
2. Ipasagot ang mahahalagang tanong.
Ikaw ba ay isang ulirang bata?
Papaano ka naging uliran?
3. Ipabasa ang lunsaran ng aralin tungkol sa pagtukoy sa paksa na napakinggan.
4. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin.
5. Iparinig sa klase ang mga talata at salungguhitan ang paksang pangungusap ng bawat isa.
6. Sino ang natutuwa kapag nakatutulong tayo sa kapuwa?
7. Ipasagot ang bahaging Isipin Mo sa p.__________.
B. Basahin at Isipin
1. Ipabasa ang kuwento nang tahimik.
2. Ipabigkas ang mga salita sa talasalitaan at alamin ang kahulugan ng bawat isa.
3. Ipasagot ang mahahalagang tanong.
Anong magandang ugali ang ipinakita ng bata sa kuwento?
Talakayin ang iba pang tanong sa bahaging Isipin Mo, p. __________.
1. Bakit naglalakbay ang bata?
2. Bakit siya nilapitan ni Andres na isa sa mga alagad ni Hesus?
3. Bakit nagtaka ang bata sa nakita?
4. Bakit natuwa sa kuwento niya ang kaniyang mga magulang?
5. Ipagawa ang mga gawain sa bahaging Gawin, p. __________.
C. Pag-aralan at Sagutin
1. Ipabasa ang lunsaran ng aralin tungkol sa simuno at panaguri.
2. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin tungkol sa dalawang bahagi ng pangungusap
sa tulong ng halimbawa.
3. Itanong: “Kailan sinasabing ang parirala ay simuno? panaguri?”
4. Ipagawa ang mga gawain sa bahaging Magsanay A-E sa p. __________.
D. Unawain at Gawin
1. Sariwaing muli ang binasang kuwento upang maalala ang mga pangyayari. Gamitan
ng mga pamatnubay na tanong.
2. Ipabasa ang lunsaran ng aralin tungkol sa pagsasalaysay na muli ng binasang kuwento.
3. Pagtalakayan ang gagawing pagkukuwento.
4. Ipagawa ang mga gawain sa bahaging Magsanay A at B sa p. __________.
E. Magsanay Sumulat
1. Ano ang gagawin mo upang maging malinaw ang isusulat mong ulat?
2. Ipabasa ang lunsaran at pagtalakayan ang gagawin sa tulong ng halimbawa.
3. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A at B sa p. __________.
F. Panoorin at Iugnay
1. Ano ang aral na napulot mo sa kuwento?
2. Pagtalakayan ang mga gawaing mapagbigay na marahil ay ginagawa mo na.
3. Bakit kahanga-hanga ang pagiging mapagbigay?
4. Ipagawa ang mga gawain sa bahaging Magsanay A at B sa p. __________.
G. Pokus sa Pagkatuto
1. Ipabasa ang katuturan ng timeline.
31. 23
2. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin kung papaano gawin ang timeline.
3. Ipagawa ang mga gawain A at B sa p. __________.
H. Subukin ang Kakayahan
1. Ipagawa ang Subukin ang Kakayahan sa p. __________.
I. Karagdagang Pagsasanay/Gawin Pa Rin
1. Muling ikuwento sa klase ang pinakapaborito mong kuwento na nabasa.
Rubrik sa Pagsasalaysay ng Kuwento
(in table)
Kraytirya 5 4 3 2 1
1. Malinaw ang pagsasalita sa unahan
2. May katamtamang lakas ng tinig
3. May wastong tikas at hawas ng mukha
4. May damdamin ang pagkukuwento
5. Sunod-sunod ang mga pangyayari
25 – Napakahusay
20-24 – Mahusay
15-19 – Mahusay-husay
10-14 – Di-gaanong Mahusay
9 pababa – Kailangan pang Magsanay
2. Dugtungan ng simuno at isulat sa patlang.
1. Masayang naglalaro sa plasa _______________.
2. Umawit nang buong husay _______________.
3. Nagpa-rebond ng buhok _______________.
4. Nagpunta sa Mall _______________.
5. Nanalo sa Bigkasan _______________.
3. Dugtungan ng panaguri at isulat sa patlang.
6. Si Ryzza Mae Dizon _______________.
7. Siya _______________.
8. Nagtanim ng puno _______________.
9. Bumili ng aklat _______________.
10. Mahusay magkuwento _______________.
Pagmamarka
10 = 100
9 = 95
8 = 90
7 = 85
6 = 80
5 = 75
4 = 70
3 = 65
2 = 60
1 = 55
0 = 50
IV. Kagamitan/Resorses
Batayang Aklat, pp. _____-_____
32. 24
Aralin 6 Si Ate Raquel
I. Mga Inaasahang Bunga
A. Pangmatalang Pang-unawa
1. Ang mga kasambahay ay may mga karapatan din at dapat natin silang igalang, ma-
halin, at uanawain.
2. Ang pagbibigay ng pamagat sa isang akda ay mahalaga ay sapagkat dito umiikot
ang paksa na ating binabasa o naririnig.
3. Kung ang pangungusap ay may simuno at panaguri, mayroon ding pangungusap na
walang simuno o paksa.
4. Ang isang kuwento ay maaring igawa ng balangkas sa pamamagitan ng story map-
ping.
5. May mga salitang iisa ang baybay ngunit magkaiba ang diin, bigkas, at kahulugan.
6. Maaaring paikliin ang mga salita sa tulong ng pagdadaglat at kudlit.
7. Mapadadali ang paghahanap ng aklat silid-aklatan sa pamamagitan ng paggamit ng
kard katalog.
B. Mga Layunin
1. Pakikinig
Nabibigyan ng angkop na pamagat ang tekstong narinig
2. Pagsasalita
Nakagagamit ng pangungusap na walang paksa
3. Pagbasa
Nakagagamit ng story mapping sa pagbabalangkas ng kuwento
Naibibigay ang kahulugan ng mga salitang iisa ang baybay ngunit magkaiba ang bigkas
at diin
4. Pagsulat
Nakapagpapaikli ng mga salita sa tulong ng daglat at kuwit
5. Panonood at Pag-uugnay
Nakapagpapakita ng kagandahang asal sa mga kasambahay
6. Pokus sa Pagkatuto
Nakagagamit ng iba’t ibang uri ng kard katalog sa silid-aklatan
C. Mahahalagang Tanong
1. Paano ba dapat pakitunguhan ang mga kasambahay? Bakit kailangan din natin si-
lang unawain at igalang?
2. Bakit madaling maunawaan ang akda kapag may pamagat?
3. Ano ang tawag sa pangungusap na walang pinag-uusapan?
4. Ano ang isang puwedeng gawin sa pagbabalangkas ng kuwento?
5. Papaano nagkakaiba ang mga salitang may iisang baybay?
6. Ano-ano ang paraan sa pagpapaikli ng salita?
7. Ano ang gagamitin mo sa silid-aklatan para madali ang paghahanap sa aklat na
kailangan mo?
D. Kaalaman
1. Pagbibigay ng Angkop na Pamagat sa Narinig
2. Mga Pangungusap na Walang Simuno/Paksa
3. Paggamit ng Story Mapping sa Pagbabalangkas
4. Mga Salitang Iisa ang Baybay Ngunit Magkaiba ang Diin
33. 25
5. Pagpapaikli ng Salita sa Tulong ng Daglat at Kuwit
6. Wastong Pakikitungo sa Kasambahay
7. Gamit at Uri ng Kard Katalog
E. Kakayahan
1. Pagbibigay ng Pamagat sa Narinig na Teksto
2. Paggamit ng mga Panungusap na Walang Paksa/ Simuno
3. Paggamit ng Story Mapping
4. Pagdadaglat ng mga Salita
5. Tamang Pakikitungo sa Kasambahay
6. Gamit ng Kard Katalog
F. Pokus sa Pagkatuto
II. Mga Katibayan sa Pagtataya
A. Pagganap
Isulat sa patlang kung paano paiikliin ang mga salita.
1. Kagalanggalang _______________________________
2. paruparo at bulaklak _______________________________
3. Kapitan _______________________________
4. halimbawa _______________________________
5. gramo _______________________________
6. kilo _______________________________
7. Sila ay pasakay sa barko _______________________________
8. Sina Lolo at Lola _______________________________
9. puto at dinuguan _______________________________
10. Filipino _______________________________
Susi sa Pagwawasto
1. Kgg.
2. paruparo’t bulaklak
3. Kapt.
4. hal.
5. gr.
6. kg.
7. Sila’y sasakay sa barko
8. Sina Lolo’t Lola
9. puto’t dinuguan
10. Fil.
B. Rubrik sa Pagganap
Rubrik sa Pagpapaikli ng Salita
9-10 – Napakahusay
7-8 – Mahusay
5-6 – Mahusay-husay
3-4 – Di-gaanong Mahusay
0-2 – Kailangan pang Magsanay
C. Iba Pang Katibayan
A. Pagganap
Tukuyin kung anong uri ng pangungusap at isulat sa patlang.
34. 26
__________ 1. May kumakatok
__________ 2. Saan daw?
__________ 3. Tuloy po.
__________ 4. Wow!
__________ 5. Matinding init
Susi sa Pagwawasto
1. Eksistensiyal
2. Patanong
3. Pormulasyong Panlipunan
4. Pandamdam
5. Penominal
Pagmamarka
5 = 100
4 = 90
3 = 80
2 = 70
1 = 60
0 = 50
B. Rubrik sa Pagganap
C. Mga Sagot sa Pagsasanay/Maiikling Pagsusulit at Interaktibong Aralin sa Vibal Web-
site
III. Mga Gawain sa Pagkatuto
A. Pakinggan at Talakayin
1. Bakit mahalaga ang pakikinig nang mabuti?
2. Ipabasa ang lunsaran sa pakikinig.
3. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin tungkol sa pagbibigay ng angkop na pamagat
sa akda o tekstong narinig.
4. Ano ang dapat tandaan sa pakikinig?
5. Iparinig ang mga talata 1-5 at ipasulat ang angkop na pamagat.
B. Basahin at Isipin
1. Sino sa inyo ang may mga kasambahay?
2. Ipabasa ang kuwentong Huwarang Kasambahay sa p. _____ nang tahimik.
3. Ipabigkas ang mga salita sa talasalitaan at alamin ang kahulugan.
4. Ipasagot ang mahahalagang tanong.
Paano ba dapat pakitunguhan ang mga kasambahay?
Bakit kailangan din natin silang unawain at igalang?
Talakayin ang iba pang mga tanong sa bahaging Isipin Mo, p. ______.
1. Saan at kailan naganap ang kuwento?
2. Bakit umiiyak si Junjun habang nananalangin?
3. Paano ba naaksidente si Ate Raquel?
4. Paano ang pakikitungo ni Junjun sa kaniyang Yaya Raquel?
5. Paano kaya magtatapos ang kuwento?
5. Ipagawa ang gawain sa bahaging Gawin, p. ______.
C. Pag-aralan at Sagutin
1. Ano ang mga bahagi ng pangungusap?
35. 27
2. Ipabasa ang lunsaran ng aralin tungkol sa mga panungusap na walang simuno/
paksa.
3. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin sa tulong ng mga halimbawa sa A at B.
4. Ano-ano ang tawag sa mga uri ng pangungusap na walang paksa o simuno? Ano-
ano ang mga dapat malaman sa paggamit ng pangungusap na walang paksa?
5. Ipabasa ang bahaging Tandaan sa p. ______.
6. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A-C sa p. ______.
D. Unawain at Gawin
1. Ano-ano ang bumubuo sa kuwento? Gumagamit ba kayo ng story mapping sa ku-
wentong nabasa mo?
2. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin tungkol sa pagbabalangkas ng kuwento sa
tulong ng halimbawa.
3. Ano ang tawag sa balangkas na ito?
4. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A-C sa p. ______.
5. Magbigay ng halimbawa ng salita na iisa ang baybay ngunit magkaiba ang kahulu-
gan.
6. Ipasuri ang lunsarang aralin sa paraang diyalogo. Ano ang kahulugan ng salitang
may salungguhit?
7. Pagtalakayan ang konsepto ng aralin sa tulong ng halimbawa.
8. Itanong:
“Ano-ano ang apat na diwa sa pagbigkas ng wikang Filipino?”
“Ano-ano ang mga panandang ginagamit sa bawat isa?”
9. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A-C sa p. ______.
E. Magsanay Sumulat
1. Ano ang kahulugan ng pagdadaglat? Kudlit?
2. Ipabasa ang lunsaran ng aralin sa pagsulat.
3. Pagtalakayan ang pagdadaglat gamit ang tuldok at kudlit. Gayundin kung papaano
ito isulat at ang kahalagahan ng tuldok.
4. Ipagawa ang mga gawain sa Magsanay A at B sa p. ______.
F. Panoorin at Iugnay
1. Papaano ka nakikitungo sa inyong kasambahay?
2. Ipasuri ang mga larawan.
3. Ipagawa ang sinasabi sa bahaging Magsanay, p. _______.
G. Pokus sa Pagkatuto
1. Ano ang ginagawa sa aklatan? Ano-ano ang mga uri ng kard katalog?
2. Pagtalakayan ang paggamit ng kard katalog at uri nito.
3. Ano-ano ang mga uri ng kard katalog?
4. Ipagawa ang bilang 1-5 sa Pokus sa Pagkatuto, p. _______.
H. Subukin ang Kakayahan
1. Ipagawa ang Subukin ang Kakayahan sa p. ______.
I. Karagdagang Pagsasanay/Gawin Pa Rin
Isulat ang titik ng tamang kahulugan ng may salungguhit sa pangungusap.
(in box)
a. daluyan ng tubig
b. pinagkukunan ng asukal
36. 28
c. kinita sa pagtitinda
1. Malaki ang tubo ni Ate ngayon.
2. Nasira ang tubo ng NAWASA.
3. Binigyan ako ni Tita Ely ng matatabang tubo.
(in box)
a. mga tao sa Japan
b. dapit-hapon
4. Hapon na nang sila’y dumating.
5. Maraming Hapon ang dumalo sa miting.
Susi sa Pagwawasto
1. c
2. a
3. b
4. b
5. a
Rubrik sa Pagmamarka
Napakahusay – Nakakuha ng 5 tamang sagot
Mahusay – Nakakuha ng 4 na tamang sagot
Mahusay-husay – Nakakuha ng 3 tamang sagot
Di-gaanong Mahusay – Nakakuha ng 2 tamang sagot
Kailangan pang Magsanay – Nakakuha ng 1 o walang tamang sagot
2. Isulat sa patlang ang wastong daglat.
1. Konsehal ____________________
2. Binibini ____________________
3. Heneral ____________________
Paikliin gamit ng kudlit.
4. Ang aso at pusa ____________________
5. Kuya at Ate ____________________
Pagmamarka
5 = 100
4 = 90
3 = 80
2 = 70
1 = 60
0 = 50
IV. Kagamitan/Resorses
Batayang Aklat, pp. _____-_____
37. 29
YUNIT II KALIKASAN, ATING PAGYAMANIN
Aralin 7 Mga Alitaptap sa Umaga
I. Mga Inaasahang Bunga
A. Mga Pangmatagalang Pang-unawa
1. Isang pampatalas ng kaisipan/pagpapalawak ng talasalitaan ang pagsagot sa puzzle.
2. Ang kaalaman sa katuturan at uri ng pangngalan ay nakatutulong sa wastong pag-
papahayag ng kaisipan at saloobin.
3. Ang kaalaman sa mga salitang magkasingkahulugan ay mahalaga sa pakikipagta-
lastasan.
4. Ang kaalaman sa pagkilala ng paksang pangungusap ay kailangan sa paglalahad ng
mga kaugnay na detalye ng talata.
5. Isang katangian ang pagkilala at pagbuo ng talatang nagbibigay impormasyon.
6. Tungkulin ng bawat mamamayan ang mapangalagaan ang kapaligiran.
7. Ang talaan ng nilalaman at indeks ay mahalagang bahagi ng aklat.
B. Mga Layunin
1. Pakikinig
Ang pakikinig sa puzzle ay nakapagpapatalas ng talasalitaan
Nalilinang ang pokus ng atensiyon ng nakikinig upang masagot nang tama ang puzzle
2. Pagsasalita
Naipapahayag nang malinaw ang saloobin dahil sa kaalaman sa uri ng pangngalan at
kahulugan ng bawat uri
3. Pagbasa
Nasasabi ang mga salitang magkasingkahulugan
Nakikilala ang paksang pangungusap ng isang talata at angkop na mga detalye nito
4. Pagsulat
Nakasusulat ng talatang nagbibigay-impormasyon
5. Panonood/Pag-uugnay
Sa tulong ng mga napanonood na balita tungkol sa ulat sa panahon, ang bawat mag-
aaral ay makalalahok sa pangangalaga ng kapaligiran
6. Pokus sa Pagkatuto
Nasasabi ang tamang paraan ng paggamit ng Talaan ng Nilalaman at Indeks
C. Mahahalagang Tanong
1. Paano nasasagot nang tama ang puzzle?
2. Bakit mahalaga ang kaalaman sa uri ng pangngalan sa pagpapahayag?
3. Paano nakatutulong ang mga salitang magkasingkahulugan sa pag-unawa ng bina-
basa?
4. Paano nakikilala ang paksang pangungusap ng isang talata?
5. Bakit dapat malinang ang kasanayan sa pagsulat ng talatang nagbibigay-impormasy-
on?
6. Bakit dapat tumulong sa pangangalaga ng kapaligiran?
7. Ano-ano ang tamang paraan ng paggamit ng Talaan ng Nilalaman at Indeks?
D. Kaalaman
1. Pagsagot/ Pakikinig sa Puzzle
2. Katuturan at Uri ng Pangngalan
38. 30
3. Mga Salitang Magkasingkahulugan
4. Paksang Pangungusap at mga Detalye ng Talata
5. Pagsulat ng Talatang Nagbibigay-impormasyon
6. Pangangalaga ng Kapaligiran
7. Paggamit ng Talaan ng Nilalaman at Indeks
E. Kakayahan
1. Matamang pakikinig upang masagot ang puzzle
2. Pagkilala sa uri ng pangngalan at katuturan ng bawat isa
3. Pagkilala at wastong paggamit ng mga salitang magkasingkahulugan
4. Pagkilala ng paksang pangungusap at angkop na mga detalye nito
5. Wastong pagsulat ng talatang nagbibigay-impormasyon
6. Pagpapahayag ng wastong pangangalaga ng kapaligiran
7. Wastong paggamit ng Talaan ng Nilalaman at Indeks
II. Mga Katibayan sa Pagtataya
A. Pagganap
Pakinggan at hulaan ang inilalarawang insekto. Piliin ang sagot sa loob ng kahon.
Isulat ang titik ng tamang sagot.
1. Gumagapang, masakit mangagat, maaring kulay itim, mapula, tsokolate o madilaw.
2. Mukhang paruparo ngunit hindi paruparo.
3. Uod muna ito bago tutubuan ng makulay na pakpak.
4. May mahaba at payat na katawan, may dalawang pares ng pakpak, karaniwang nasa
damuhan.
5. Nagdadala ng sakit na dengue.
a. gamugamo
b. paruparo
c. lamok
d. langgam
e. tutubi
B. Rubrik sa Pagganap
Rubrik sa Pagkilala ng mga Insekto
Marka Kraytirya
5 – Napakahusay * Nahulaan ang 5 insekto ayon sa pagkakalarawan.
4 – Mahusay * Nahulaan ang 4 na insekto ayon sa pagkakalarawan.
3 – Mahusay-husay * Nahulaan ang 3 insekto ayon sa pagkakalarawan nito.
2 – Di-gaanong Mahusay * Nahulaan nang wasto ang dalawang insekto ayon sa pag-
kakalarawan nito.
1 – Kailangan pang Magsanay * Nahulaan nang wasto ang isang insekto ayon sa
pagkakalarawan nito.
C. Iba Pang Mga Katibayan
A. Pagganap
Pakinggan at hulaan ang inilalarawang insekto/konsepto. Makatutulong ang konpigura-
syon ng mga letra sa mga kahon.
1. Nagdadala ng sakit na dengue. _ _ _ _ _
2. Humahabi ng sapot sa matataas na lugar. _ _ _ _ _ _ _
3. Karaniwang nakatira sa kusina o sa mga basang lugar sa bahay o gusali. Manipis
39. 31
ang katawan at may mabahong amoy. Nakalilipad nang mababa. _ _ _ _
4. Masipag. Sama-samang gumagawa. Matiyaga. _ _ _ _ _ _ _
5. Bilugan ang likod. Batik-batik na mapula-pula. Isang uri ng beetle. _ _ _ _ _ _ _
B. Rubriks
Rubrik sa Paghula ng Puzzle Tungkol sa mga Insekto
Marka Kraytirya
5 – Napakahusay * Nasagot nang wasto ang 5 pahulaan.
4 – Mahusay * Nasagot nang wasto ang 4 na pahulaan
3 – Mahusay-husay * Nasagot nang wasto ang 3 sa 5 pahulaan
2 – Di-gaanong Mahusay * Nasagot nang wasto ang 2 sa 5 pahulaan
1 – Kailangan pang Magsanay * Isa lamang ang nasagot sa 5 pahulaan
C. Mga Sagot sa Pagsasanay/ Maiikling Pagsusulit at Interaktibong Aralin sa Vibal Web-
site
III. Mga Gawain sa Pagkatuto
A. Pakinggan at Talakayin
1. Itanong sa mga mag-aaral ang pangalan ng mga insektong nakalarawan. Hayaang
ilahad sa klase ang alam nilang impormasyon tungkol sa insekto sa larawan.
2. Ipatukoy ang ngalan ng mga insekto sa pahina ____.
3. Pag-usapan ang pagsagot sa puzzle o pahulaan bilang paraan ng pagpapayaman ng
talasalitaan at pagpapatalas ng isipan.
4. Ipagawa ang puzzle. Ipaalam ang mga patnubay na paglalarawan sa bawat aytem.
5. Ipasagot ang Isipin Mo.
6. Ipabasa ang Tandaan sa pahina ____.
B. Basahin at Isipin
1. Bago simulan ang pagbabasa, ipabasa ang Mahahalagang Tanong bilang paggan-
yak.
2. Basahin nang tahimik ang kuwentong Mga Alitaptap sa Umaga.
3. Habang nagbabasa, ipatanong ang mga salitang hindi nauunawaan tulad ng alitap-
tap, padyak, ningning, angkin, modernisasyon upang maipaliwanag ng guro. (Par-
aang Think Aloud)
4. Ipasagot ang Mahalagang Tanong, at mga tanong tungkol sa binasa.
5. Ipagawa ang Gawin A at B sa pahina _____.
C. Pag-aralan at Sagutin
1. Ipabasa ang usapan. Maaaring ipabasa sa 3 batang gaganap ng Ira, ama, at JM.
2. Ipapili ang mga pangngalan sa usapan. Ipatala ang mga pangngalan sa dalawang
kolum.
A
(Nagsisimula sa malaking titik)
Ate JM
Manila
Ira
Pasig City
Quezon City
40. 32
B
(Nagsisimula sa maliit na titik)
lungsod
helmet
guwantes
ama
ina
kalinisan
kaayusan
3. Ipakilala ang mga pangngalang pambalana, pantangi, kongkreto, di-kongkreto.
4. Ipatukoy ang uri ng bawat pangkat ng pangngalan.
5. Ipabasa ang Tandaan sa pahina ___.
6. Ipasagot ang Magsanay A, B, C, at D.
D. Unawain at Sagutin
Mga Salitang Magkasingkahulugan
1. Ipabasa ang pangungusap.
Ang pagmamahal sa kalikasan ay makikita sa pagpapahalaga sa kalinisan nito.
pagmamahal – pag-ibig
2. Ipatanto sa mga mag-aaral na ang pagmamahal at pag-ibig ay mga salitang magkas-
ingkahulugan.
3. Ipasgot ang Magsanay A, B, at C sa pahina _____.
4. Ipawasto ang mga sagot upang malinang ang kaalaman sa mga salitang magkasing-
kahulugan.
5. Ipabasa ang kahulugan ng mga salitang magkasingkahulugan.
Paksang Pangungusap at mga Detalye ng Talata
1. Ipabasa at ipaunawa ang kahalagahan ng pagkilala sa paksang pangungusap. Ip-
aalam ang paraan ng pagkilala sa mga detalye sa loob ng talata.
2. Ipaliwanag ang halimbawang talata. Ipapili ang paksang pangungusap at mga deta-
lye.
3. Ipasagot ang magsanay A (1-5) at B sa pahina ___.
E. Magsanay Sumulat
1. Ipabasa ang paliwanag ng talatang nagbibigay-impormasyon.
2. Ipakita ang isang halimbawa ng talatang nagbibigay-impormasyon.
3. Muling ipabasa ang usapan ng mag-anak sa Mga Alitaptap sa Umaga. Ipatukoy ang
paksang pangungusap at mga detalye.
4. Magpasulat ng isang talatang nagbibigay-impormasyon tungkol dito.
F. Panoorin at Iugnay
1. Magpapanood ng balitang panahon sa telebisyon.Magpalitan ng mahahalagang im-
pormasyon napanood.
2. A. Pag-usapan at hulaan ang magiging epekto nito sa kalikasan.
Halimbawa: Apat na Araw nang umuulan.
Itanong: Ano ang maaari mong maitulong kaugnay ng iyong hula tungkol dito. Ilahad sa
loob ng 1-10 pangungusap.
B. Ipasagot ang Magsanay B at C. Ito ay tungkol sa wastong gamit ng Talaan ng Nilala-
man at Indeks.
41. 33
Aralin 8 Kampanya Para sa Kapaligiran
I. Mga Inaasahang Bunga
A. Pangmatagalang Pang-unawa
1. Nakikilala ang mga magkatugmang salita sa bugtong
2. Nakapagpapalawak ng talasalitaan ang kaalaman at kasanayan sa pagbibigay ng
mga salitang magkasalungat
3. Mahalagang matukoy sa talata ang mga detalyeng walang kaugnayan sa paksa
4. Makakamit ang kaalaman sa katuturan at wastong paggamit ng kailanan ng mga
panghalip panao
5. Nakasusulat ng poster nang patugma
6. Ang pagpapahalaga sa kalinisan ay mahalaga sa kalusugan
7. Ang pagsunod sa panuto na may tatlo hanggang apat na hakbang ay tanda ng lubu-
sang pag-unawa sa binasang panuto.
B. Mga Layunin
1. Pakikinig
Napipili ang mga magkatugmang salita sa bugtong
2. Pagbasa
Nasasabi ang salitang kasalungat ng nakalahad na salita
Natutukoy ang mga detalyeng walang kaugnayan sa paksa
3. Pagsasalita
Nagagamit nang wasto ang mga panghalip panao sa tulong ng katuturan nito
Nagagamit nang wasto ang kailanan ng mga panghalip panao
4. Pagsulat
Nakasusulat ng poster nang patugma
5. Panonood/Pag-uugnay
Mapahalagahan ang kalinisan sa kapaligiran
6. Pokus sa Pagkatuto
Nakasusunod sa panuto na may tatlo hanggang apat na hakbang
C. Mahahalagang Tanong
1. Bakit mahalaga ang mga magkatugmang salita sa bugtong?
2. Bakit nakapagpapayabong ng talasalitaan ang mga salitang magkasalungat?
3. Paano napipili sa talata ang mga detalyeng walang kaugnayan sa paksa?
4. Bakit dapat malaman ang wastong gamit ng mga panghalip panao at kailanan nito.
5. Ano-ano ang mga dapat tandaan sa pagsulat ng poster nang patugma?
6. Ano-ano ang mga kabutihang epekto ng kalinisan sa paligid?
7. Bakit dapat maunawaan ang mga panuto na may tatlo hanggang apat na hakbang?
D. Kaalaman
1. Mga Magkatugmang Salita sa Bugtong
2. Mga Salitang Magkasalungat
3. Mga Detalyeng Walang Kaugnayan sa Paksa
4. Mga Panghalip Panao- Katuturan at Kailanan
5. Pagsulat ng poster nang patugma
6. Pagpapahalaga sa kalinisan
7. Pagsunod sa panuto na may tatlo hanggang apat na hakbang
42. 34
E. Kakayahan
1. Pagpili at pagbibigay ng magkatugmang salita sa bugtong
2. Pagsasabi ng mga salitang magkasalungat
3. Pagtukoy ng mga detalyeng walang kaugnayan sa paksa
4. Wastong paggamit ng mga kailanan ng Panghalip Panao
5. Paglikha ng isang poster na may wastong patugma
6. Pagsasaad ng mga gawaing magpapanatili ng kalinisan ng paligid
7. Lubusang pag-unawa upang makasunod sa 3-4 hakbang na panuto
II. Mga Katibayan sa Pagtataya
A. Pagganap
Isulat ang salitang kasalungat ang kahulugan ng salitang may salungguhit.
masakitin 1. Malusog ang batang kumakain ng gulay at prutas.
nakabubuo/nakalilikha 2. Mapanira ang malakas na bagyo.
nakaririwasa 3. Nagdarahop ang maraming mamamayang
payak/simple 4. Magarbo ang pagdiriwang ng piyesta ng bayan.
walang silbi 5. Kapaki-pakinabang ang punong niyog.
nakalimutan 6. Tuwing tag-araw, naaalaala ko ang karanasan ko sa bukid.
makaluma/ tradisyonal 7. Progresibo na ang mga lungsod.
matipid 8. Ang batang bulagsak ay nagtatapon ng mga bagay na mapapakinaban-
gan pa.
mandaraya 9. Matagal na siyang pinagkakatiwalaan ng kumpanya.
Mabini, aliw iw, malumanay, mahinang daloy 10. Rumaragasang tubig-baha ang
pumukaw sa mga tao.
B. Rubrik sa Pagganap
Kraytirya Napakahusay Mahusay Mahusay-husay Di-gaanong Mahusay
Kailangan pang Magsanay
Naibigay ang salitang kasalungat ng salitang may salungguhit sa pangungusap Wasto
ang lahat ng sagot May 1-2 mali sa mga sagot May 3-4 na mali sa mga
sagot May 5-6 na maling sagot May 7-8 maling sagot
C. Iba pang Katibayan
A. Pagganap
Isulat ang dalawahan o maramihang anyo ng mga panghalip panao sa pangungusap
1. Akin ang payong na iyan.
______ iyan.
2. Ikaw ang kumuha ng payong.
______ ang gagamit niyan.
3. Kaniya na lang ang bagong payong.
______ na ang mga bagong payong na binili ni Nanay.
4. Pumunta ka sa paaralan bago mag ika-7 n.u.
Pumunta _______ sa paaralan nang sabay-sabay.
5. Siya nga ang kaklase ko.
______ ang mga bagong lipat sa ating paaralan.
6. Ako na ang magbubukas ng pintuan para sa lahat.
______ ang naatasang maglinis ng silid aralan.
7. Ang baon ko ay adobong manok.
43. 35
Pagsaluhan ________ ang baon kong adobo.
8. Nahanap na ni Cusi ang aklat niya.
Gagamitin ________ ang aklat sa pagsasaliksik.
9. Malayo ang paaralan sa bahay ko.
Naghihintayan ___________ para sabay-sabay na maglakad.
10. Ang guro niya ay si Bb. Cleofas.
Sa __________ ang paaralang ito.
B. Rubrik sa Pagganap
Kraytirya Napakahusay Mahusay Mahusay-husay Di-gaanong mahusay
Kailangan pang Magsanay
Naibibigay ang dalawahan o maramihang anyo ng panghalip panao sa pangungusap
Wasto ang lahat ng sagot May 1-2 mali sa mga sagot May 3-4 na mali sa
mga sagot May 5-6 na mali sa mga sagot May 7-8 na mali sa mga sagot
C. Mga Gawain sa Pagsasanay/ Maikling Pagsusulit at Interaktibong Aralin sa Website.
III. Mga Gawain sa Pagkatuto
A. Pakinggan at Talakayin
1. Ipasagot nang pasalita ang mga kampanya para sa kapaligiran sa inyong baranggay.
2. Ipatalakay ang mga paraan ng pagpapatupad ng mga nasabing proyekto gayundin
ang kahalagahan ng nasabing kampanya.
Halimbawa: Ang sanhi ng pagbaha sa kamaynilaan at mga lalawigan. Ipatalakay ang
mga hakbang ng pamahalaan sa pagkontrol ng baha.
3. Iparinig ang mga bugtong. Ipapaliwanag sa mag-aaral ang ibig sabihin ng bugtong.
4. Pagtuunan ng pansin ang magkakatugmang salita sa bugtong.
5. Pakinggan ang mga bugtong na babasahin ng guro. Isulat sa notbuk ang iyong sagot.
6. Ipasagot ang Isipin Mo sa pahina _____.
B. Basahin at Isipin
1. Bilang pagganyak, ipabasa ang 2 Mahahalagang Tanong.
2. Ipabasa ang mga kahulugan ng mga salita sa Talasalitaan.
3. Ipabasa ang Kampanya Para sa Kapaligiran.
4. Ipasagot ang mga tanong sa Isipin Mo.
5. Ipagawa ang Gawin sa pahina _____.
C. Pag-aralan at Sagutin
1. Ipabasa ang pag-uusap ng magkakapatid. Ipatala ang mga salitang nakasalungguhit.
Tayo ko Kita
2. Ipatalakay ang panghalip panao, ang katuturan at kailanan nito.
3. Ipaalam/ ipabasa ang tsart ng panauhan at kailanan ng panghalip panao.
4. Ipasagot ang Magsanay A, B, at C sa pahina ____.
D. Unawain at Gawin
1. Ipaunawa na ang kaalaman sa mga salitang magkasalungat ay tumutulong sa pag-
papalawak ng talasalitaan.
2. Magpabigay ng mga salitang magkasalungat at ipatala ang mga ito sa pisara.
3. Ipasagot ang Magsanay A at B sa pahina ____.
4. Ipabasa ang talata sa aklat. Ipapili ang pangungusap na walang kaugnayan sa bi-
nasa.
5. Ipaalam na ito ay walang kaugnayan sa tema o paksa ng binasa.
44. 36
6. Ipasagot ang Magsanay.
E. Magsanay Sumulat
1. Ipabasa ang paliwanag ng nilalaman ng poster.
2. Ipaalam ang mga dapat tandaan sa pagsulat ng poster na patugma.
3. Ipakita ang modelong halimbawa. Ipasabi ang kahulugan ng bawat poster.
4. Ipagawa ang Magsanay sa pahina ____.
G. Panoorin at Iugnay
1. Itanong ang mga paraang ginagawa nila sa pagpapahalaga sa kalinisan.
2. Ipapanood ang 5 larawan at ang kahulugan ng bawat larawan.
3. Ipasagot ang Magsanay A at B.
H. Pokus sa Pagkatuto
Pagsunod sa panuto na 3-4 na direksiyon.
1. Ipatalakay ang kahalagahan ng kaalaman sa pagsunod sa panuto na may 3-4 na
direksiyon.
2. Magpangkatan nang tatluhan.
3. Ipagawa ang pagsasanay.
4. Ipakita sa klase ang nabuong proyekto.
Aralin 9 Kabataan, Nasaan Kayo?
I. Mga Inaasahang Bunga
A. Mga Pangmatagalang Pang-unawa
1. Ang dayagram o organizer ay may mga kahulugan.
2. Ang kasanayan sa pagbigkas at wastong pagbasa ng mga hiram na salita ay mahala-
gang katangian sa wastong pakikipagtalastasan.
3. Ang kaalaman sa paggawa ng balangkas ay mahalaga sa isang mag-aaral.
4. Ang panghalip pamatlig ay nagtuturo ng tao, bagay, o lugar.
5. Ang kaalaman at kasanayan sa pagsulat ng talata ay kailangan sa pakikipagta-
lastasan.
6. Ang pagsagip sa kalikasan ay tungkulin ng bawat mamamayan.
7. Ang kaalaman sa pagbasa ng kalendaryo ay kailangan.
B. Mga Layunin
1. Pakikinig
Mapakinggan at magamit nang wasto ang graphic organizer
2. Pagbasa
Nababasa at nabibigkas ang mga salitang hiram
Nakabubuo ng isang balangkas
3. Pagsasalita
Natutukoy at nagagamit nang wasto ang mga panghalip pamatlig
4. Pagsulat
Nakasusulat ng talatang (naglalahad, naglalarawan o nagsasalaysay)
5. Panonood/Pag-uugnay
Napanonood ang mga hakbang ng iba’t ibang samahan sa pagsagip sa kalikasan
Nailalahad ang sariling paraan ng pagliligtas ng kalikasan.
45. 37
6. Pokus ng Pagkatuto
Nagagamit nang wasto ang kalendaryo
C. Mahahalagang Tanong
1. Bakit dapat matutong magbasa ng dayagram o graphic organizer?
2. Paano ang pagbuo ng balangkas?
3. Bakit mahalaga ang kaalaman sa pagbasa ng mga hiram na salita?
4. Paano nakatutulong ang wastong gamit ng panghalip pamatlig sa pakikipagta-
lastasan?
5. Paano ang wastong pagsulat ng talata?
6. Bakit dapat makiisa sa pagsagip sa kalikasan?
7. Bakit kailangang malaman ang wastong gamit ng kalendaryo?
D. Kaalaman
1. Pagpapakahulugan sa dayagram/ organizer
2. Mga Hiram na Salita
3. Paggawa ng Balangkas
4. Panghalip Pamatlig (ito, iyan, iyon, nito, niyan, niyon)
5. Pagsulat ng Talata
6. Pagsagip sa Kalikasan
7. Paggamit ng Kalendaryo
E. Kakayahan
1. Pag-unawa sa ipinahihiwatig ng dayagram/ organizer
2. Pag-unawa at pagbasa ng mga hiram na salita
3. Paggawa ng balangkas
4. Pag-unawa/ wastong paggamit ng panghalip pamatlig
5. Pagsulat ng talata
6. Pagbibigay ng mga sariling hakbang sa pagsagip sa kalikasan
7. Paggamit ng kalendaryo
II. Mga Katibayan sa Pagtataya
A. Pagganap
Pagbuo ng sariling Timeline tungkol sa mga pansariling ginawa, ginagawa, at gagawin
sa kalikasan
Nakaraan Kasalukuyan Hinaharap
1. 1. 1.
2. 2. 2.
3. 3. 3.
B. Rubrik sa Pagganap
Rubrik sa Timeline
Tamang Puntos Palarawang Marka
10 Napakahusay
8-9 Mahusay
6-7 Mahusay-husay
4-5 Di-gaanong Mahusay
0-3 Kailangan pang Magsanay
C. Iba Pang Mga Katibayan
A. Pagganap
46. 38
Pagbuo ng saling balangkas ng iyong buhay
Papaksa
1. Pangalan _______________________
2. Kaarawan _______________________, edad ________
3. Mga magulang ______________________________,
_______________________________
4. Mga ginagawa sa kasalukuyan
5. Mga balak gawin sa hinaharap
B. Rubriks
Rubrik sa Balangkas ng Talambuhay
Tamang Puntos Palarawang Marka
10 Napakahusay
8-9 Mahusay
6-7 Mahusay-husay
4-5 Di-gaanong Mahusay
0-3 Kailangan pang Magsanay
III. Mga Gawain sa Pagkatuto
A. Pakinggan at Talakayin
1. Pakinggan ang guro habang sinusuri ang bawat larawan.
2. Matamang pakinggan ang mga paraan ng pagliligtas sa mga nawawalang likas na
yaman.
3. Ipakilala ang dayagram/ graphic organizer.
4. Ipatalakay ang kahalagahan ng dayagram/ graphic organizer.
5. Ipasagot ang mga tanong sa Isipin Mo.
6. Ipasagot ang Magsanay.
7. Ipabasa ang Tandaan.
B. Basahin at Isipin
1. Ipabasa ang Mahahalagang Tanong bilang pagganyak.
2. Bigkasin at pag-usapan ang kahulugan ng mga salitang lider, benepisyo, scholarship,
e-mail, dalisay, korales, landslide, fax machine, photosynthesis.
3. Ipabasa nang malakas ang liham para sa mga kabataan ng daigdig.
4. Ipasagot ang Mahahalagang Tanong at Isipin Mo.
C. Pag-aralan at Sagutin
1. Ipabasa ang mga pahayag.
Ipatala ang mga salitang nakasalungguhit.
kayo ko
inyong ako
ninyo siya, ikaw, o sila
akin
kayo
2. Ipaunawa ang wastong gamit ng panghalip pamatlig na ginagamit kapag malapit o
hawak ng taong nagsasalita sa tulong ng mga halimbawang pangungusap. (ito, nito,
dito, rito, heto)
3. Ipaunawa ang wastong gamit ng panghalip panao at ang kailanan nito sa tulong ng
tsart ng panauhan at kailanan ng panghalip.
47. 39
4. Ipaunawa ang wastong gamit ng panghalip pamatlig na ginagamit kapag malapit
sa kausap sa tulong ng mga halimbawang pangungusap. (iyon, niyan, diyan, iyan,
hayan)
5. Ipaunawa ang wastong gamit ng panghalip pamatlig na ginagamit kapag malayo sa
nag-uusap sa tulong ng mga halimbawang pangungusap. (iyon, niyon, doon, roon,
hayun)
6. Bukod sa mga halimbawang pangungusap, ipakita ang wastong gamit sa tulong ng
isang aktuwal na diyalogo ng mga mag-aaral na gumagamit ng panghalip pamatlig.
7. Ipabasa ang Tandaan.
8. Ipasagot ang Magsanay A, B, at C.
D. Unawain at Gawin
Pagbasa ng mga hiram na salita.
1. Ipapili sa mga mag-aaral ang mga salitang hiram sa talasalitaan ng binasang kuwen-
to.
2. Ipabasa ang paliwanag sa pagbasa ng mga hiram na salita.
3. Ipatala ang mga salitang binago ang baybay.
1. lider
2. benepisyo
3. korales
4. Ipatala ang mga salitang hiniram nang ganap upang maiwasan ang pagkalito.
1. scholarship
2. e-mail
3. landslide
5. Ipasagot ang Magsanay A at B.
Paggawa ng balangkas
1. Ipakita ang halimbawa ng balangkas.
2. Ipasuri ang mga uri ng balangkas.
3. Ipasuri ang mga detalye na angkop sa balangkas.
4. Ipabasa ang paliwanag sa paggawa ng balangkas.
5. Ipasagot ang Magsanay sa pahina ____.
E. Magsanay Sumulat
1. Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang tamang pagsulat ng talata.
2. Ipakilala ang 4 na uri ng talata.
3. Ipakilala ang pagkakaiba ng bawat uri ng talata.
4. Ipabasa ang Tandaan at ang buong paliwanag sa pagsulat ng talata.
5. Ipasagot ang Magsanay A at B.
F. Panoorin at Iugnay
Pagsagip sa Kalikasan
1. Ipapanood ang mga larawan ng daigdig noon at ngayon.
2. Magpangkatan nang tatluhan at magpalitan ng karanasan sa baha, landslide, atbp.
3. Ipasagot ang Magsanay A at B.
4. Hayaang mag-ulat sa klase ang ilang pangkat ng kanilang mga sagot sa Magsanay
A.
G. Pokus sa Pagkatuto
Paggamit ng Kaendaryo
48. 40
1. Ipabasa nang malakas ang mga petsa sa kalendaryo.
2. Itanong “Ano ang ginagawa tuwing Lunes? Martes? Miyerkules? Huwebes? Bi-
yernes? Sabado? Linggo?
3. Ipabasa ang 12 buwan ng taon. Magpalitan ng karanasan at kaalaman sa bawat
buwan.
4. Ipabasa ang paliwanag ng kahalagahan ng kalendaryo sa pahina ____.
Aralin 10 May Buhay Rin Ba ang Puno?
I. Mga Inaasahang Bunga
A. Pangmatagalang Pang-unawa
1. Natutukoy kung piksiyon o di-piksiyon ang napakinggang kuwento
2. Nakukuha ang kahulugan ng salita ayon sa konteksto ng pangungusap
3. Nasusuri kung bunga o sanhi ang pangyayari sa kuwento
4. Ang panghalip paari ay nakatutulong sa mabisang pakikipagtalastasan
5. Nalilinang ang kasanayan sa pagsulat ng talatang idinidikta
6. Maraming gabay sa pagwawasto na ginagamit sa pagrerebisa ng sinulat
B. Mga Layunin
1. Pakikinig
Natutukoy sa kuwentong napakinggan kung piksiyon o di-piksiyon ito
2. Pagbasa
Nauunawaan ang kahulugan ng salita ayon sa konteksto nito sa pangungusap
Nakikilala kung sanhi o bunga ang nakalahad na pangyayari
3. Pagsasalita
Natutukoy ang wastong gamit ng panghalip paari
4. Pagsulat
Naisusulat ang talatang idinidikta
5. Panonood/ Pag-uugnay
Napahahalagahan ang mga puno at halaman
6. Pokus sa Pagkatuto
Nakapagrerebisa ng sinulat ayon sa gabay sa pagwawasto.
C. Mahahalagang Tanong
1. Paano nakikilala kung piksiyon o di-piksiyon ang napakinggang kuwento?
2. Bakit kailangang maunawaan ang kahulugan ng salita ayon sa konteksto nito sa pan-
gungusap?
3. Paano ang tamang pagkilatis sa pangyayari upang masabi na ito ay sanhi o bunga?
4. Bakit dapat magamit nang wasto ang mga panghalip paari sa pagpapahayag nang
pasalita o pasulat man?
5. Bakit dapat malinang ang kasanayan sa pagsulat ng talatang idinidikta?
6. Ano-ano ang mga tamang gawin upang mapahalagahan ang puno?
7. Ano-ano ang mga gabay sa tamang pagrerebisa ng sinulat?
D. Kaalaman
1. Pagtukoy kung piksiyon o di-piksiyon ang napakinggang kuwento
2. Kahulugan ng salita ayon sa konteksto
49. 41
3. Sanhi at Bunga ng Pangyayari
4. Mga Panghalip Paari
5. Pagsulat ng talatang idinidikta
6. Tamang pagpapahalaga sa mga halaman at puno
7. Pagrebisa sa sinulat ayon sa gabay sa pagwawasto
E. Kakayahan
1. Pagtukoy sa kuwentong napakinggan kung piksiyon o di-piksiyon
2. Pagbibigay ng kahulugan ng salita ayon sa konteksto
3. Pagsusuri sa pangyayari kung ito ay sanhi o bunga
4. Pagkilala sa wastong gamit ng panghalip paari
5. Nakasusulat ng talatang idinidikta
6. Pagsasaad ng iba’t-ibang paraan ng pagpapahalaga sa mga puno at halaman
F. Sa tulong ng gabay sa pagwawasto, makapagrerebisa ng sinulat ang mag-aaral.
II. Mga Katibayan sa Pagtataya
A. Pagganap
Isulat ang P kung piksiyon ang kuwento, DP kung di-piksiyon.
________1. Ang Kuwento ni Lolong Buwaya
________2. Mga Kuwento sa Kulit Bulilit
________3. Tamaraw, Katangi-tanging Hayop sa Pilipinas
________4. Baha na Naman!
________5. Ang Punong Niyog at mga kabutihang ibinibigay sa atin
________6. Ang Langgam at ang Kalapati
________7. Bakit Maitim ang Uwak?
________8. Si Bernardo Carpio at si Mariang Sinukuan
________9. Ang Nagsasalitang mga Laruan
________10. Ang Punong Kawayan
B. Rubrik sa Pagganap
Rubrik sa Pagkilala ng Kuwentong Piksiyon at Di-piksiyon
Tamang Puntos Palarawang Marka
10 Napakahusay
8-9 Mahusay
6-7 Mahusay-husay
4-5 Di-gaanong Mahusay
0-3 Kailangan pang Magsanay
C. Iba Pang Mga Katibayan
A. Pagganap
Suriin ang pares ng pahayag. Isulat ang S kung sanhi, B kung bunga.
_______ 1. Alagang-alaga ni Mang Bert ang mga papaya.
_______ 2. Hitik na hitik ang mga bunga ng mga papaya.
_______ 3. Mababa ang mga marka sa pagsusulit ni Gerardo.
_______ 4. Hindi masipag magbasa ng aralin araw-araw si Gerardo.
_______ 5. Nagbaha na naman!
_______ 6. Maraming nagtatapon ng mga basura sa mga kanal at lagusan ng tubig
_______ 7. Matiyagang nag-eensayo sa karera sa takbuhan araw-araw si Rafael.
_______ 8. Nagwagi siya sa karera sa takbuhan.
50. 42
_______ 9. Nag-iipon ng mga basyong bote at mga gamit na sako sina Patricia at mga
kaklase niya.
_______ 10. Nakabuo ng mga silyang upuan sa klase ang kanilang pangkat.
B. Rubriks
Rubrik sa Pagsusuri ng mga Pahayag Kung Ito ay Sanhi o Bunga
Tamang Puntos Palarawang Marka
10 Napakahusay
8-9 Mahusay
6-7 Mahusay-husay
4-5 Di-gaanong Mahusay
0-3 Kailangan pang Magsanay
C. Mga Sagot sa Pagsasanay/ Maiikling Pagsusulit at Interaktibong Aralin sa Vibal Web-
site
III. Mga Gawain sa Pagkatuto
A. Pakinggan at Talakayin
1. Iparinig ang Mahalagang Ideya
“Bawat nilalang sa ating paligid ay may buhay at sa ating mga tao ay kaugnay”
2. Ipakita ang mga larawang nagpapakita ng mga bagay na may buhay at walang bu-
hay.
3. Ipatala ito sa tsart.
4. Iparinig ang pamagat ng mga popular na kuwentong pambata tulad ng Wansapana-
taym; at mga pabula tulad ng Ang Leon at ang Daga. Wala itong katotohanan. Ipaki-
lala ang salitang piksiyon o mga kuwentong kathang-isip lamang.
5. Iparinig ang kuwento ng mga taong nagsakripisyo para sa kapakanan ng iba tulad ng
talambuhay ni Jose Rizal. Ipakilala ang salitang di-piksiyon.
6. Ipasagot ang Magsanay A at B sa pahina ____.
B. Basahin at Isipin
1. Ipabasa ang Mahahalagang Tanong sa pahina _____.
2. Ipabasa ang mga salita sa talasalitaan. Ipatalakay ang kahulugan ng bawat isa.
3. Ipabasa nang malakas ang kuwentong “ May Buhay Rin Ba ang Puno?”
4. Ipasagot ang mga tanong sa Mahahalagang Tanong at Isipin Mo.
5. Ipasadula ang kuwento sa mga mag-aaral.
C. Pag-aralan at Sagutin
1. Ipakilala ang mga panghalip paari.
2. Ipabasa ang mga pahayag mula sa binasang teksto sa pahina ____.
3. Ipasuri ang wastong pagkagamit sa mga halimbawang pangungusap ng mga
panghalip paari.
4. Ipabasa ang Tandaan sa pahina _____.
5. Ipasagot ang Magsanay A, B, at C sa pahina ____.
D. Unawain at Gawin
Kahulugan ng salita ayon sa konteksto
1. Ipaalam na isang paraan ng pag-unawa sa mahihirap na salita ay ang paggamit ng
salita ayon sa konteksto.
2. Ipabasa ang mga halimbawang pangungusap.
3. Ipasagot ang Magsanay sa p.____.
51. 43
Sanhi at Bunga ng Pangyayari
1. Ipabasa ang paliwanag sa pagkilatis sa sitwasyon o pangyayari kung ito ay Sanhi o
Bunga.
2. Ipabasa ang Halimbawa.
3. Ipasagot ang Magsanay A, B, at C sa pahina ___.
E. Magsanay Sumulat
1. Ipatalakay ang pagsulat ng talatang idinidikta. Magpalitan ng kaalaman tungkol sa
kasanayang ito.
2. Ipasagot ang Magsanay.
3. Ipasagot ang Rubrik sa pagsulat ng talatang inidikta.
F. Panoorin at Iugnay
1. Ibalik-aral ang pagpapahalaga sa puno.
2. Muling pag-aralan ang mga ginawang pagpapahalaga sa puno.
3. Ipaliwanag ang collage. Magpakita ng halimbawa.
4. Ipakita sa klase ang nabuong collage.
G. Pokus sa Pagkatuto
Pagrebisa sa Sinulat Ayon sa Gabay sa Pagwawasto
1. Ipaunawa ang kahalagahan ng wastong bantas, malaking titik, at wastong baybay ng
salita.
2. Ipabasa ang mga gabay sa pagwawasto sa pahina ___.
Aralin 11 Ang Mahiwagang Tinig
I. Mga Inaasahang Bunga
A. Mga Pangmatagalang Pang-unawa
1. Ang paglalarawan ng katubigan ng ating bansa ay tanda ng maraming kaalaman
tungkol dito.
2. Ang paggamit ng wastong panghalip pananong ay kailangan sa maayos na pakikip-
agtalastasan.
3. Nakatutulong sa pag-unawa ang kaalaman sa pagpapangkat ng mga salita.
4. Ang pag-aangkop ng tamang wakas ng kuwento ay mabuting kasanayan sa pagba-
basa.
5. Kailangang malinang ang kasanayan sa pagsulat ng ulat.
6. Ang pamumuno o pakikilahok sa teatrong pagbasa ay simbolo ng pagiging makasin-
ing.
B. Mga Layunin
1. Pakikinig
Nakapaglalarawan ng katubigan
2. Pagsasalita
Nagagamit nang wasto ang mga panghalip pananong sa pakikipagtalastasan pasalita o
pasulat man
3. Pagbasa
Nakapagpapangkat ng mga salita ayon sa hinihinging kategorya
Nakapagbibigay ng angkop na wakas ng kuwento
52. 44
4. Pagsulat
Nakapagsusulat ng ulat
5. Panonood/ Pag-uugnay
Nakikilahok sa pangangalaga sa katubigan
6. Pokus sa Pagkatuto
Nakikilahok sa tekstong pagbasa
C. Mahahalagang Tanong
1. Bakit dapat wastong panghalip pananong ang gagamitin sa pagtatanong?
2. Paano ang wastong paglalarawan ng katubigan?
3. Bakit mahalaga ang kaalaman sa pagpapangkat ng mga salita ayon sa kategorya?
4. Ano-ano ang mga detalyeng isinasaalang-alang upang maging angkop ang wakas ng
kuwento?
5. Bakit dapat magkaroon ng kasanayan sa pagsulat ng ulat?
6. Bakit dapat pangalagaan ang mga katubigan ng Pilipinas?
7. Bakit dapat makilahok sa teatrong palabas?
D. Kaalaman
1. Paglalarawan ng katubigan
2. Mga Panghalip Pananong
3. Pagpapangkat ng mga salita ayon sa kategorya
4. Angkop na wakas ng kuwento
5. Pagsulat ng ulat
6. Pangangalaga sa katubigan
7. Pagpapalabas ng Teatrong Pagbasa
E. Kakayahan
1. Kasanayan sa paglalarawan ng katubigan
2. Pagkilala sa wastong gamit ng panghalip panao
3. Nakapagpapangkat ng mga salita ayon sa kategorya
4. Nakapagbibigay ng angkop na wakas ng kuwento
5. Nakasusulat ng ulat
6. Nakalalahok sa pangangalaga sa katubigan
7. Nakalalahok sa pagpapalabas ng Teatrong Pagbasa
II. Mga Katibayan sa Pagtataya
A. Pagganap
Pagpapangkat ng mga salita ayon sa Kategorya
Pangkatin ang mga salita ayon sa kategorya sa tsart. Isulat ang sagot sa tsart.
North America Mexico Karagatan
Asia Europe Antartica
Indonesia Africa Japan
Argentina Indian Ocean Pacific Ocean
Atlantic Ocean
Bansa Kontinente Karagatan
1. 1. 1.
2. 2. 2.
3. 3. 3.
4.
53. 45
B. Rubrik sa Pagganap
Rubrik sa Pagpapangkat ng mga salita ayon sa kategorya
Tamang Puntos Palarawang Puntos
10 Napakahusay
8-9 Mahusay
6-7 Mahusay-husay
4-5 Di-gaanong Mahusay
0-3 Kailangan pang Magsanay
C. Iba Pang mga Katibayan
A. Pagganap
Mga Panghalip Pananong
Isulat ang maramihang anyo ng panghalip pananong na nasa isahang anyo.
Panghalip Pananong
Isahan Maramihan
1. Sino - ___________
2. Ano - ___________
3. Alin - ___________
4. Kanino - ___________
5. Ilan - ___________
6. Gaano - ___________
7. Kailan - ___________
8. Saan - ___________
B. Rubriks
Rubrik sa pagbibigay ng maramihang anyo ng mga Panghalip Pananong
Kraytirya Napakahusay Mahusay Mahusay-husay Di-gaanong Mahusay
Natukoy ang maramihang anyo ng mga panghalip pananong Natukoy lahat ng marami-
hang anyo ng mga panghalip pananong May isa-dalawang mali May tatlo-
apat na mali May lima-anim na maling sagot
Kailangan pang Magsanay
May 7-8 maling sagot
III. Mga Gawain sa Pagkatuto
A. Pakinggan at Talakayin
1. Iparinig ang Mahalagang Kaisipan sa pahina ___. “Ang tunay na kaligayahan ay ang
makitang malinis, maayos, at maganda ang kapaligiran.”
2. Ipakita ang mga larawang nagpapakita ng kapaligiran ngayon.
3. Iparinig ang isang awiting Pilipino at makilahok sa talakayan.
4. Iparinig ang paglalarawan ng mga katubigan sa Pilipinas.
5. Ipasagot ang mga tanong sa Isipin Mo.
B. Basahin at Isipin
1. Ipabasa ang 2 Mahahalagang Tanong bilang pagganyak. Ipabasa rin ang mga tanong
sa Isipin Mo.
2. Ipabasa at ipaunawa ang mga salita sa talasalitaan.
Tumingkad palaisipan
sigay nagpalinga-linga oil spill
banda Angel fish kagawad
54. 46
delikado acquarium ipil/ ipil-ipil
3. Ipabasa ang kuwento nang padula.
Magdula-dulaan ang mga mag-aaral.
4. Ipasagot ang 2 Mahahalagang Tanong.
5. Ipasagot ang mga tanong sa Isipin Mo.
C. Pag-aralan at Sagutin
1. Ipabasa ang mga pahayag.
2. Ipatala ang mga salitang may salungguhit.
Bakit ano
paano kanino
3. Ipakilala ang mga salitang ginagamit sa pagtatanong na tinatawag na panghalip
pananong.
4. Ipasagot ang Magsanay A, B, at C sa pahina ____.
5. Ipabasa ang Tandaan.
D. Unawain at Sagutin
Pagpapangkat ng mga Salita Ayon sa Kategorya
1. Ipabasa ang mga halimbawang salita na nakapangkat ayon sa kategorya.
2. Ipabasa/ Ipaunawa ang paliwanag sa pagpapangkat ng mga salita.
3. Ipasagot ang Magsanay A, B, at C sa pahina ____.
Angkop na Wakas ng Kuwento
1. Ipatalakay/ Ipaunawa ang paglalapat ng angkop na wakas ng kuwento.
2. Ipaunawa na ang mga detalye ay nakatutulong sa pagbibigay ng angkop na wakas.
3. Ipasuri ang halimbawa. Ipaunawa kung angkop ang wakas.
4. Ipasagot ang Magsanay A at B sa pahina ____.
E. Magsanay Sumulat
Pagsulat ng Ulat
1. Ipaalaala ang kahulugan ng ulat.
2. Ipakilala ang mga paraan ng paglalahad ng ulat.
3. Ipaalam na ang ulat ay sumasagot sa mga tanong na sino, ano, saan, kailan, bakit, at
paano.
4. Ipasagot ang Magsanay/ Rubrik sa Pagsulat ng Ulat.
F. Panoorin at Iugnay
1. Ipatalakay sa mga mag-aaral ang tungkulin sa pangangalaga ng kapaligiran.
2. Hayaang magpahayag ng kaniya-kaniyang paraan ng pangangalaga ng kapaligiran.
3. Hayaang makita ng mga mag-aaral ang mga nangyayari sa paligid.
4. Ipasagot ang Magsanay A at B sa pahina ____.
G. Pokus sa Pagkatuto
Pagpapalabas ng Teatrong Pabasa
1. Ipabasa ang paliwanag tungkol sa Teatrong Pabasa o Readers Theater.
2. Hayaang magpahayag ang mga mag-aaral tungkol sa Readers Theater.
3. Magpangkatan ang mga mag-aaral.
4. Hayaang magsanay ang mga mag-aaral sa Readers Theater.
5. Ipalalabas nila nang pateatrong pabasa ang “Ang Mahiwagang Tinig.”
55. 47
Aralin 12 Pang-akit ng Siquijor
I. Mga Inaasahang Bunga
A. Mga Pangmatagalang Pang-unawa
1. Ang pagbabahagi ng karanasang kaugnay ng paksang napakinggan ay...
2. Mabuting magamit sa pakikipagtalastasan ang mga aspekto ng pandiwa.
3. Isang matalinong kaalaman at karanasan ang nakapagsusunod-sunod ng mga salita
nang paalpabeto ayon sa 2-3 titik.
4. Dapat makilatis ang ideya kung ito ay opinyon o katotohanan.
5. Isang uri ng pakikipagtalastasan ang pagsulat ng liham na nagbabalita.
6. Maraming paraan upang maipagmalaki ang sariling bayan.
7. Ang kaalaman sa pagpapakahulugan ng mapa, tsart, o grap ay malaking tulong sa
pag-alam ng kapaligiran.
B. Mga Layunin
1. Pakikinig
Naibabahagi ang karanasang kaugnay ng paksang napakinggan
2. Pagsasalita
Nailalahad at natutukoy ang mga aspekto ng pandiwa.
3. Pagbasa
Napagsusunod-sunod nang paalpabeto ang mga salita ayon sa 2-3 titik
Nakikilala ang ideyang opinyon at katotohanan
4. Pagsulat
Nakasusulat ng liham na nagbabalita
5. Panonood/ Pag-uugnay
Maraming paraan ng pagmamalaki ng sariling bayan
6. Pokus sa Pagkatuto
Kailangang malaman ang tamang pagpapakahulugan sa mapa, tsart, o grap.
C. Mahahalagang Tanong
1. Bakit mahalagang matutuhan ang pagbabahagi ng paksang napakinggan?
2. Bakit kailangang magamit nang wasto ang mga pandiwa sa tamang aspekto nito?
3. Paano nakapagsusunod-sunod ng mga salita nang paalpabeto ayon sa 2-3 titik?
4. Paano nakikilala ang ideyang opinyon o katotohanan?
5. Bakit kailangang matutuhan ang wastong pagsulat ng liham na nagbabalita?
6. Paano mo maipagmamalaki ang sariling bayan?
D. Kaalaman
1. Pagbabahagi ng karanasang kaugnay ng paksang napakinggan
2. Katuturan ng mga aspekto ng pandiwa
3. Pagsusunod-sunod ng mga salita nang paalpabeto ayon sa 2-3 titik
4. Pagkilala sa pagkakaiba ng opinyon at katotohanan
5. Pagsulat ng liham na nagbabalita
6. Mga hakbang/ paraan ng pagmamalaki ng sariling bayan
7. Pagpapakahulugan sa tsart, mapa, o grap
E. Kakayahan
1. Pagsasalaysay ng karanasang kaugnay ng paksang napakinggan
2. Nailalahad ang pandiwa sa mga aspekto nito
3. Nasasagot ang mga pagsasanay tungkol sa pagsusunod- sunod ng mga salita nang
56. 48
paalpabeto ayon sa 2-3 titik
4. Nakasusulat ng isang liham na nagbabalita
5. Maraming paraan ng pagmamalaki ng sariling bayan
6. Nababasa ang mga simbolo sa mapa, tsart, o grap
II. Mga Katibayan sa Pagtataya
A. Pagganap
Pagsunod-sunurin ang mga salita sa bawat bilang nang paalpabeto.
1. lumayo
luto
lugaw
lusaw
2. baka
bata
basa
baga
3. dila
dito
diga
dipa
4. tawa
taas
taba
tama
5. ginto
gisa
giba
ginawa
B. Rubrik sa Pagganap
Rubrik sa pagsusunod-sunod ng mga salita nang paalpabeto ayon sa unang 2-3 titik.
Kraytirya Napakahusay Mahusay Mahusay-husay Di-gaanong Mahusay
Kailangan pang Magsanay
Naaayos nang tama ang paalpabetong pagkakasunod-sunod ng mga salita ayon sa
unang 2-3 titik Wasto ang lahat ng mga sagot May isang pangkat ng mga salita
na mali ang pagkakaalpabeto May dalawang pangkat ng mga salita na mali ang
pagkakaalpabeto May tatlong ng mga pangkat ng salita na mali ang pagkakaalpa-
beto May apat mga pangkat ng salita na mali ang pagkakaalpabeto
C. Iba pang mga Katibayan
A. Pagganap
Isulat ang O kung opinyon ang pahayag; K kung katotohanan.
________ 1. Nasira ng sumadsad na barko ang ilang bahagi ng Tubbataha Reef.
________ 2. Ang Tubbataha Reef ay isa sa mga katangi-tangi at kahanga-hangang
kagandahan ng buong mundo.
________ 3. Ang Tubbataha ay pag-aari ng Pilipinas.
________ 4. Ang Palawan ay isa pang katangi-tanging kagandahan sa Pilipinas na
kinikilala sa buong mundo.
57. 49
________ 5. Ayon sa lokal na pamahalaan ng Brookside sa Palawan, mataas ang
tubig baha sa kanilang lugar.
________ 6. Siguro, maraming tao ang tumulong sa mga lumubog na baranggay rito.
________ 7. Sa tingin ko, sapat na ang mga nakalap na damit at pagkain para sa
mga biktima ng baha.
________ 8. Ang Pilipinas ay isang arkipelago.
________ 9. Mahilig kumanta at sumayaw ang mga Pilipino, ayon sa pag-aaral.
________ 10. Maraming isla ang nakatira sa mga korales sa karagatan.
B. Rubriks
Rubrik sa pagkilala ng mga pahayag kung ito ay opinyon o katotohanan
Tamang Puntos Palarawang Puntos
10 Napakahusay
8-9 Mahusay
6-7 Mahusay-husay
4-5 Di-gaanong Mahusay
0-3 Kailangan pang Magsanay
C. Mga Sagot sa Pagsasanay/ Maiikling Pagsusulit at Interaktibong Aralin sa Vibal Web-
site
III. Mga Gawain sa Pagkatuto
A. Pakinggan at Talakayin
1. Pakinggan at pagmasdan ang mga impormasyon tungkol sa Siquijor.
2. Magpabanggit ng kaalaman ng ibang mag-aaral tungkol sa Siquijor.
3. Magpalitan ng karanasang kaugnay ng paksang napakinggan.
4. Ipasagot ang Tandaan.
5. Ipasagot ang Magsanay.
B. Basahin at Isipin
1. Ipabasa ang Mahahalagang Tanong at Isipin Mo.
2. Ipaalam ang kahulugan ng mga salita sa Talasalitaan.
nakapangingilabot
balete
bukal
spelunking
stalactites
stalagmites
stress
bumaling
antigo antigo
fakar
nakaintriga
* Habang sinasagutan ito, mahinang umawit ng ABC ang mga mag-aaral.
3. Ipabasa nang malakas ang liham ni Marvic kay Jaja.
4. Ipasagot ang mga tanong sa Mahahalagang Tanong at Isipin Mo.
5. Ipagawa ang Gawin at Rubrik sa pagbuo ng jingle.
6. Ipagawa ang Magsanay sa pahina ___.
Pagkilala sa Opinyon at Katotohanan
58. 50
1. Magpakita ng mga halimbawang pangungusap upang mabuo nila ang tamang kon-
septo.
Opinyon: Sa aking palagay, magiging kasiya-siya ang bakasyon namin dito sa Siquijor.
Katotohanan: Ang stalactite ay pormasyon ng lime, hugis kono o icicle na nakabitin sa
kisame o dingding ng kuweba.
Ang stalagmite ay pormasyon ng lime, hugis kono at nagmumula sa sahig ng kuweba.
2. Ipabasa ang paliwanag tungkol sa mga konsepto ng katotohanan at opinyon.
3. Ipasagot ang Magsanay A at B sa pahina___.
C. Pag-aralan at Sagutin
Katuturan ng mga Aspekto ng Pandiwa
1. Ibalik aral ang konsepto ng mga pandiwa.
2. Ipaalaala ang kahalagahan ng mga pandiwa sa pakikipagtalastasan pasulat at pasal-
ita man.
3. Ipabasa ang nakalahad na bahagi ng liham sa pahina ____.
4. Ipatala ang mga salitang may salungguhit.
bumaling makikita lumalangoy kakain
pumunta sumisid tawagin
5. Ipasagot ang Magsanay A, B, at C sa pahina ___.
6. Ipabasa ang Tandaan.
D. Unawain at Gawin
Pagsusunod-sunod ng mga salita nang paalpabeto ayon sa 2-3 titik
1. Ibalik-aral ang binasang kuwentong “Pang-akit ng Siquijor.”
2. Bigyang-pansin ang Mahahalagang Tanong sa umpisa ng kuwento at ang mga kasa-
gutan nito.
3. Ipakilala ang kasanayang pagsusunod-sunod ng mga salita nang paalpabeto ayon
sa 2-3 titik.
4. Ipabasa ang paliwanag tungkol dito.
5. Sabay-sabay na tuklasin ang paraan ng pag-aalpabeto ayon sa unang 2-3 titik.
Halimbawa: masaya 3
mahapdi 2
madahon 1
matindi 4
E. Magsanay Sumulat
Pagsulat ng Liham na Nagbabalita
1. Ipaalaala ang kahalagahan ng isang uri ng pakikipag-ugnayan... ang liham na nagba-
balita.
2. Ipakita ang balangkas ng liham at ang tamang tawag sa bawat bahagi nito.
3. Ipaalaala ang mga dapat sundin sa pagsulat ng liham katulad ng indensiyon, wastong
palugit sa magkabilang gilid ng papel, wastong gamit ng mga pananda sa bawat ba-
hagi ng liham, at wastong gamit ng malaking titik sa bawat bahagi ng liham.
4. Ipasulat ang Magsanay A at B sa pahina___.
F. Panoorin at Iugnay
Ipagmalaki ang sariling bayan
1. Pag-usapan ang maraming paraan ng pagmamahal sa bayan.
2. Hayaang sa sariling paraang makakaya maipamalas ang pagmamahal sa bayan.
59. 51
3. Ipapanood ang mga larawan sa pahina ___.
Hayaang maipahayag ang sariling kaisipan tungkol sa pagmamahal sa bayan.
G. Pokus sa Pagkatuto
Pagpapakahulugan sa mapa, tsart, o grap
1. Ipaliwanag ang wastong gamit ng mapa, tsart, o grap.
2. Ipaliwanag ang karagdagang kaalaman tungkol sa mga ito.
3. Ipatukoy sa kanila ang pagkakaiba ng bawat isa.
4. Ipasagot ang Magsanay A, B, at C sa pahina___.
60. 52
YUNIT III KULTURANG PILIPINO: ATING IPAGMALAKI
Aralin 13 Bahay-Kubo
I. Mga Inaasahang Bunga
A. Pangmatagalang Pang-unawa
1. Nagbibigay ng pagpapahalaga sa mga pambansang sagisag
2. Natutukoy ang mga uri ng talatang narinig
3. Nagagamit ang mga pamatnubay na salita sa diksiyunaryo
Naigagawa ng balangkas ang talata
4. Nagagamit ang mga pang-uring panlarawan
5. Nakikilala ang mga liham sa iba’t-ibang okasyon
6. Nasusunod ang proseso ng pagsulat
B. Mga Layunin
Pakikinig
Nakapag-uuri ng talatang napakinggan
Pagbasa
Nakagagamit ng mga pamatnubay na salita sa diksiyunaryo
Nakagagawa ng balangkas ng talata
Pagsasalita
Nakagagamit ng mga pang-uring panlarawan
Pagsulat
Nakagagawa ng liham sa iba’t-ibang okasyon
Panonood/Pag-uugnay
Nakapagbibigay halaga sa mga pambansang sagisag
Pokus sa Pagkatuto
Nakasusunod sa proseso ng pagsulat
C. Mahahalagang Tanong
Ano-ano ang mga uri ng talata?
Ano ang dapat tandaan sa pagsulat/paggawa ng balangkas ng talata?
Bakit may pamatnubay na salita ang diksiyunaryo?
Ano ang gamit ng mga pang-uring panlarawan?
Ano-ano ang mga uri ng liham?
Papaano pahahalagahan ang mga pambansang sagisag?
D. Kaalaman
Mga Uri ng Talata
Balangkas ng Talata
Mga Pamatnubay na Salita sa Diksiyunaryo
Mga Pang-uring Panlarawan
Mga Liham sa Iba’t-ibang Okasyon
Pagpapahalaga sa mga Pambansang Sagisag
Ang Proseso ng Pagsulat
E. Kakayahan
Pagkilatis sa Uri ng Talatang Narinig
Pagsulat ng Balangkas ng Talata
Paggamit ng mga Pang-uring Panlarawan