SlideShare a Scribd company logo
1 of 44
Download to read offline
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 1
Nieuwe technieken en trends
in de (woning‐)bouw …
ir. Jan Desmyter
Departementshoofd Geotechniek, Structuren
en Duurzame Ontwikkeling
Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf
Researches  Develops  Informs
wtcb cstc .be
Innovatieacademie, 2 oktober 2015 
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 2
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 3
Bouw innovatief?
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 4
1 oktober 2015, cijfers WEF
” België klopt buurlanden op innovatiefront “
Zwitserland is de meest innovatieve economie, gevolgd door Singapore, 
Finland en België. … Ons land stond in 2010 nog tiende in de Innovatie 
Indicator van het ZEW (*), dat een score gaf aan 35 ontwikkelde 
landen. België laat met zijn vierde plek de buurlanden Duitsland (6), 
Nederland (8) en Frankrijk (17) achter zich.
‘Zorgelijk is dat we achteruitgaan op het gebied van infrastructuur en innovatie,
waarin we vroeger het verschil maakten’, zegt Sleuwaegen. ‘Voor innovatie komen
we slechts op de zestiende plaats, terwijl Nederland en Duitsland achtste en zesde
worden. Vooral de steun aan innoverende ondernemingen kan beter. Veel bedrijven
werken ook met verouderde structuren. Op het vlak van infrastructuur zakken we
van de zeventiende naar de 21ste plaats. Ter vergelijking: buurlanden als Frankrijk
en Nederland bezetten de achtste en de derde plaats. Voor een open economie als
België is dat zorgelijk nieuws. De fileproblemen en de slepende perikelen op het
spoor beginnen hun tol te eisen.’
Construction is not a “low‐productivity, low‐technology” 
industry!
The construction industry innovates every day, incrementally and 
discreetly.
Maybe it cannot be said to be frontier science, but the innovation that 
takes place every day in the construction sector is improving processes, 
saving and improving materials, saving energy and making our 
buildings and infrastructure more usable, comfortable and sustainable. 
Construction research and innovation is a source of renewed growth 
just as the other industries that are given quite often greater focus ….
European Construction Industry Federation
FIEC’s position paper on COM (2014) 339 final
(R&I as sources of renewed growth)
Vivre dans le paysage
… le living s’ouvre entièrement
sur un vaste paysage arboré.
L’espace n’est plus défini que par
une dalle de béton, à la fois
plafond et toiture.
Architecture moderne au temps de
l’Expo 58
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 5
European Construction Industry Federation
“La construction belge au top du hit parade européen”
Nulle part ailleurs que chez nous il n’est possible de
trouver moins cher, en moyenne et par mètre carré, pour
passer de la conception à la construction. Et nulle part
ailleurs, les matériaux et autres ressources ne sont aussi
bien utilisés. La législation laisse en outre place à la
créativité et à la flexibilité dans le processus de
construction.
(Bernard Williams Associates, 2006)
Construction juin 2010
Benchmarking of use
of Resources (Pilot
Study)
• rationalization of the
on-site/off-site
production balance
• mechanization of
materials handling on
site
• attention to the
principles of
‘buildability’ in the
design stage
• training and motivation
of the workforce
• best practice
management
28.82
38.06
41.02
43.62
35.91
29.87
38.82
41.32
53.94
55.07
66.96
54.26
33.95
0 10 20 30 40 50 60 70 80
Belgium
Netherlands
Germany
Finland
Denmark
Norway
Sweden
Spain
Italy
France
Ireland
UK
Czech Republic
heures/m2
28.8 heures/m2
Innovative Improvements
according to Business Innovation Observatory
• Advanced Construction Materials, in the form of a myriad of new
and cutting edge materials being developed and applied to
construction at an increasing scale;
• Construction Processes, as streamlined and improved processes,
methods, organisational structure and operations. These
advancements are paving the way for new ways of constructing
buildings, and are strongly dependent on availability of skills in the
sector.
• Innovative Concepts, meaning new ideas and technologies being
applied to solve real life problems. This includes solutions for the
construction process (e.g BIM) and new building concepts;
• Energy Efficiency/Green Construction, as a regulatory
requirement and an increasing market demand. This aspect has
become an important driver for innovation within the sector.
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 6
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 7
De beleidscontext!
EU doelstellingen op vlak van energie 
en koolstofarme economie
40/27/27
- 80%
- 88…91%
De “EPBD recast”
richtlijn 2010/31/EU :
Vanaf 2021 moeten
nieuwe gebouwen bijna
energieneutraal zijn.
Richtlijn 2012/27/EU
legt kader vast voor
20% energie efficientie
doelstelling in 2020.
20/20/20
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 8
Reductiepad naar een reductie van de EU‐uitstoot van broeikasgassen met 80% (100% = 1990)
(uit de Routekaart naar een concurrerende koolstofarme economie in 2050, COM(2011) 112 definitief)
Aandelen broeikasgasemissies gebouwensector in 2010
(uit eerste ontwerp VMP2013‐2020 dd. 2013‐02‐01)
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 9
0
50
100
150
200
250
300
350
400
Belgium France Germany UK Netherlands EU-23
Average Residential Energy Consumption in kWh/m
2
/year (2005)
McKinsey’s Global Greenhouse Gas Abatement study
Pathways to World-Class Energy Efficiency
kWh/m
2
/year (2005)
348
234 242
226
203
181
92%
WTCB
‐10
0
10
20
30
40
50
60
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Evolutie in  % ten opzichte van 1990
Graaddagen 16,5 eq t.o.v. 1990 Commerciële/Institutionele sector (emissies) Residentiële sector (emissies)
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 10
Residentiële CO2 emissies per capita
Don’t forget the existing stock!
• België beschikte over 5.276.876
woongelegenheden en 3.674.247 residentiële
gebouwen begin 2014 (en dat waren 4.296.094 woongelegenheden en
3.126.973 residentiële gebouwen in 1992).
• Per jaar worden er ongeveer 28.000 vergunningen
toegekend voor residentiële renovaties, m.a.w.
slechts 0,75% van de stock wordt grondig
gerenoveerd.
• Per jaar worden er zo’n 50.000
nieuwbouwwoongelegenheden vergund (54.254
woningen en 25.373 gebouwen in 2014)
Zonder (doorgedreven) renovaties halen we de energie‐
en klimaat‐doelstellingen niet!
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 11
Where Belgium could be in 2030:
1. Improving the energy efficiency of the existing 
building stock  (31/61)
2. Raising the energy efficiency standards for new 
buildings  (5/61)
3. Improving the energy efficiency of lighting, 
appliances and electronics (4 + 4/61) 
4. Installing more efficient HVACs and water 
heating systems (12/61)
5. Installing behavioural changes  (5/61)
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 12
Energie!
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 13
www.smartgeotherm.be
Pilootproject: 
Totaalstudie
meerdere jaren
Demoproject: 
Specifieke 
onderzoeksvraag
jaar of minder
Gevalstudie: 
Projectfiche
beperkte studie
typegebouw typegebouw
Ter Potterie Brugge Hollandsch Huys Hasselt WTCB Limelette
typegebouw
KA Veurne De Wending Turnhout Infrax Dilbeek
typegebouw
Evolution Maldegem
Stebo Genk Greenbridge 
Oostende
Uniek Brugge
Woningen Lochristi, Elst, 
Wondelgem, Heule
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 14
Researches  Develops  Informs
wtcb cstc .be
WTCB Limelette
geothermische
boringen
www.smartgeotherm.be
Geologische kaart 39/4 La Hulpe hoogte in mTAW
Zand / LEDE
Sokkel
Zand‐Klei / HANNUIT
Krijt / HANNUIT TUBIZE
Klei / KORTRIJK
Zand / BRUSSEL
Greenbridge 
Oostende
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 15
LED verlichting
CAP 2015 +, … nzeb
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Refroidissement
Nettoyage
Cuisine
Multimédia
Ordinateur
Chauffage
Eclairage
Autres
Non mesuré
Elektriciteitsaudit in de residentiële sector in 
België : socio‐technische factoren (SEREC)
%
Gemiddeld verbruik +/‐ 4500kWh/jaar
Researches  Develops  Informs
wtcb cstc .be
LED verlichting
De LED revolutie
Zeer snelle evolutie van producten
Researches  Develops  Informs
wtcb cstc .be
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 16
http://www.brusselsretrofitxl.be
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 17
Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 33
PROEFTUIN 
Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen
Met de medewerking van:
Kennisplatform  Renovatie
opschaalbaarheid
Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 34
PROEFTUIN “Woningrenovatie:
innovatie bij energiezuinig verbouwen”
10 proeftuinprojecten
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 18
Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 35
PROEFTUIN: Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen
Projectporfolio proeftuinen renovatie
Drie Hofsteden Kortrijk RenBen Duurzame (t)huis
Gefaseerde betaalbare 
energierenovatie van sociale 
flatgebouwen
Renovatie voor Bijna Energie 
Neutrale (rij)woningen in 
private huur
Samen bouwen aan een 
duurzame (t)huis
Goedkope woning cvba Intercommunale Leiedal Stad Roeselare
Grote sociale appartementen
met huurappartementen
3 groepen van 10 rijwoningen
in private huur
5 woningen
Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 36
PROEFTUIN: Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen
Drie Hofsteden
Kortrijk
RenBen Duurzame (t)huis
Bouwteam (& aanbesteding)
Prestatiebestekken
Single point of Contact 
(aannemer)
Groepsaankoop
Groepsrenovaties
Respect FS3 norm VMSW Financieringsmodel
(split‐incentive)?
Burgercoöperatie, derde‐
betalersysteem, renteloze
leningen…
Herwerkt stimuli‐beleid
Hinderarme renovatie en 
verhuisbewegingen
Renovatiebegeleiders (gebrek
professionalisme doelgroep)
Scorecard 
(woning/eigenaar/vehuurder)
Woningpaspoort
Renovatie‐begeleider
(light/plus)
BEN‐renovatie
Prefab‐schil
Per circulatiekern
E30 < 70 kWh/m²/jaar
Rekenmodel kostenoptimale
BEN‐renovatie
Fasering
Gebruikersgedrag energie (3#)
Veiligheid & gezondheid
Energie ‐ Water
Label : duurzame thuis
Draaiboek ‘innovatieve
woningrenovatie’
Samenwerking / Business
Financieringsmodellen
Klantenbenadering
E ‐ ambitie
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 19
Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 37
Kennisplatform Renovatie
De Schipjes Renoseec Kieltoren
Renovatie van godshuizen Renovatie van 19de eeuwse
gordel woningen in Sint‐
Amandsberg
Ontwikkeling van (kosten‐) 
optimale renovatiestrategieën 
voor architectuurhistorisch 
waardevolle woonblokken
OCMW Brugge KU Leuven | Campus Gent Bureau Bouwtechniek
Beschermd erfgoed in
woonerf
19de eeuwse woningtypologie architectuurhistorisch
waardevol woonblok
Projectporfolio proeftuinen renovatie
Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 38
PROEFTUIN: Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen
De Schipjes Renoseec Kieltoren
Cluster van gebouwen Collectieve uitvoering van 
renovatie
(Kosten‐) optimale
renovatiestrategieën
Sociale tewerkstelling Financieringsmodellen
(inventarisatie)
Juridische kader voor
collectieve renovatie
Instrument voor Esco‐audit
Derde partij financiering
Koppeling met huurprijs ?
Kredieten vs energiewinst Bewoners‐info/sensibilisatie
voor opmaak Business model
Sensibilisatie bewoners
Klein warmtenet voor lage
temperatuurverwarming
Binnenisolatie
Hygrothermische prestaties
VIPs (dagkant)
Gestandaardiseerde
renovatiemodules
(wand/dak/gevel)
Cataloog van oplossingen
Duurzaam materiaalgebruik
Max 70 kWh/m²
Audit bouwschil
Hygrothermische risico’s
Kostenefficiëntie (schil‐
installaties)
Luchtdichtheid bij renovatie
Impact gebruikersgedrag
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 20
De Schipjes, 16/9/2015
E. Van Kenhove, UGent
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 21
De Schipjes, 16/9/2015
E. Van Kenhove, UGent
Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 42
PROEFTUIN: Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen
Mutatie + Ecoren Werfgoed
Mutatiewoningen harmonieus 
geüpgraded met modulaire 
technieken in functie van 
levensloop, leefcomfort en 
energiebesparing’ 
Energetische renovatie van 
Vlaamse representatieve 
eengezinswoningen en 
appartementsgebouwen
Limburg Renoveert
Van de Kreeke bvba Cordium CVBA Dubo Limburg
2 rijwoningen
1 woning met beschermde
gevel
8 geschakelde woningen
1 appartementsblok
Tuinwijk Eisden, Wijk
Houthalen Oost, …
(20 à 50 woningen)
Projectporfolio proeftuinen renovatie
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 22
Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 43
PROEFTUIN: Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen
Mutatie + Ecoren Werfgoed
Mutatie‐woning
Energie & comfort
Renovatie tijdens bewoning Clusteren van gelijkaardige
woningen
Ketensamenwerking van 
bouwteams
Alternatieve financiering 
ESCO‐formule vr SHM & prive
Optoppen als financiering
Financieel‐juridische toolkit
Dashboard verbruik
(SLIMME woning)
Bewonersbegeleiding
Mobilisatie‐pakket voor SHM
Collectieve renovatie
Toeleidingsmodellen
Renovatie‐winkel
Prefab‐modules (bouwkundig
& installatie)
Plug & Play modules
Betaalbaarheid / economisch
optimum
Mogelijke fasering
Levenslang wonen & Comfort
Mutatie + ‐ certificaat
Buitenschil en installaties
Combinatie schil en 
technieken
Integratie technieken in schil
4 / 5 werkdagen werf
E30
Fasering
Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 44
PROEFTUIN: Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen
Remoflex
Modulaire renovatie van 
naoorlogse woningen
4 of 5 woningen gebouwd 
jaren 60 à 80
Bouwgroep B&R
Remoflex
Renovatie tijdens bewoning
(max 12 – 5 dagen)
Prestatiegerichte aanbesteding
Financieringsmodel
Bewonersparticipatie
Ontzorging
Renovatietypologie
Modulair
Flexibel renovatieconcept
‘doos buitenkant’
‘binnenklimaat’
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 23
Grondstoffen!
Researches  Develops  Informs
wtcb cstc .be
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 24
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 25
Wat is voor u de hoofdreden waarom een woning niet in 
aanmerking komt voor renovatie?
15.2%
8.5%
5.3%
59.2%
11.7%
0 10 20 30 40 50 60 70
Hedendaagse energie eisen
kunnen niet worden…
Hedendaagse comfort eisen
kunnen niet gehaald worden
Stedenbouw of Erfgoed laten
geen renovatie toe
Totaalkost is duurder dan
een nieuwbouw
Andere
Researches  Develops  Informs
wtcb cstc .be
Life Cycle Analysis
Case study ECOFFICE
Research project BPE1000, RW
http://www.ecoffice-building.be
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 26
SR
PH
SR
PH
SR
PH
Global Impact Materials
Global Impact
Installations
Global Impact
Energy Consumption
120,000
130,000
140,000
150,000
160,000
170,000
180,000
190,000
NettoTAK
SR-Gas
PH-Elekt
VLE-Gas
LE-Gas
VLE-GasSun
PH-ElektSun
PH-PelletSun
LE-GasSun
PH-Gas
PH-GasSun
LCC on different levels of
insulation and energy carriers
30 years
Discount rate of 5%
Inflation rate 2%
Energy +4% on inflation
Including taxes, subsidies
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 27
recyclage
Cradle to Cradle
Researches  Develops  Informs
wtcb cstc .be
1979 ‐ 1980
1986
1994 ‐ 1998
1997 ‐ VLAREA
2000
www.recyhouse.be
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 28
Belgian Building Research Institute – http://www.bbri.be
Mobiel
Vaste breker
Vast-mobiel
Recycling & C2C – Een groeiende markt
Evolutie – Productiesites
Evoluties – Productie met certificaat
© COPRO vzw
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 29
Gezondheid!
” Lucht in steden nog altijd te vuil “
Luchtvervuiling blijft nog altijd het voornaamste milieuprobleem voor
stadsbewoners in Europa. Dat blijkt uit een onderzoeksrapport van het
Europees Milieuagentschap (EEA), dat gisteren in Kopenhagen werd
voorgesteld.
Politieke maatregelen hebben de kwaliteit van de lucht globaal genomen
wel verbeterd, maar elke stadsbewoner blijft aan een vervuilingsgraad
blootgesteld die door experts als onveilig wordt ingeschaald. Fijnstof
vormt het grootste gevaar voor de gezondheid. "De luchtvervuiling in
Europa is nog steeds hoog", zei Hans Bruyninckx, het Belgische hoofd van
het Europees Milieuagentschap……
fijnstof grootste gevaar
Bron: BELGA 20 november 2014 Brussel, hoofdstad van de luchtvervuiling
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 30
Researches  Develops  Informs
wtcb cstc .be
http://gezondheidenmilieu.be
renaturing the city
European Conference
Renaturing Cities: Systemic Urban Governance for
Social Cohesion, Milan, 1-2 December 2014
Researches  Develops  Informs
wtcb cstc .be
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 31
Groen Bouwen
Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden
Researches  Develops  Informs
wtcb cstc .be
Water!
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 32
Researches  Develops  Informs
wtcb cstc .be
INSTAL 2020 ‐ Integraal ontwerp sanitair en verwarming
…
De dimensionering, zowel in het buitenland als volgens NBN EN 806‐3), zijn nog steeds 
gebaseerd op metingen uit de jaren ’80
Gebruik van (regenwater) & 
Spaarkoppen
Zonneboiler & Warmte terugwinning
Andere concepten i.v.m. 
ruimteverwarming en productie SWW
Wellness in de badkamer met 
luxe‐douches en badkuipen:
• Regendouche
• Douche met hydromassage
• Stoomdouche
• Jacuzzi 
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 33
Voor design van de  installaties zijn piekdebieten belangrijk.
Huidige installaties zijn systematisch 
overgedimensioneerd .
Hulpmiddelen voor ontwerp van duurzame 
installaties.
Researches  Develops  Informs
wtcb cstc .be
INSTAL 2020 ‐ Integraal ontwerp sanitair en verwarming
Industrialisatie!
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 34
The Top 6 Construction Trends of
2015 – blog.capterra.com
• Construction companies will continue ditching
paper.
• Mobile apps with geo-fencing will boom in
popularity.
• 3D printing will make its way onto more
construction sites.
• More commercial contracts will be green.
• Micro-apartment contracts will boom.
• The sharing economy will grow for the latest-
model heavy equipment.
Sessie 1: Machine‐uitrusting voor 2D/3D‐sturing
Sessie 2: Van 3D‐plannen naar 3D‐uitvoering
Sessie 3: Werfopvolging en datagebruik
Technologieën voor het meten, communiceren 
en sturen op de werf van de toekomst
“2D/3D‐sturing in bouwmachines”
• Meer dan “hardware installeren” ‐> impact op interne 
organisatie, werfvoorbereiding, …
• Biedt potentieel om flexibeler te werken, in te spelen op 
veeleisender werk, snellere uitvoering, beter databeheer, …. 
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 35
Werf van de toekomst: 
verregaande automatisatie?
Mogelijk, maar zeker stapsgewijze evolutie, gedreven door :
‐ Rendementsverhoging
‐ Snelheid
‐ Verminderen faalkosten
‐ Communicatie tussen bouwactoren
Aangepast materiaalgebruik
(Prefab, …)
Nieuwe processen
(3D‐printing,…)
Digitaal sturen en documenteren
(BIM, …)
Werf van de toekomst: 
verregaande automatisatie?
‐ Machines en sensoren ‐> Meten en sturen 
‐ Continu controleren! 
‐ Link met 3D‐plannen
‐ Datagebruik, doorheen heel het bouwproces
3D‐print Canal House
“Kamermaker”
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 36
Combinatie met 3D‐scanning?
• Groot terrein
• Gebouw met veel detail
• …
Als input voor 3D‐printing ?
• Bv. in de restauratie – cfr VIS‐iv
• Bv. bij het ontwerp van (speciale) bekistingen
Ook in de “afwerking”?
3D‐meting
3D‐fabricatie 
(prefab, CNC‐machines, 
assemblage, …)
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 37
Werf van de toekomst: 
verregaande automatisatie en BIMming?
Linken van informatie, zowel plannen als uitgevoerde werken
‐> link met “BIM”
Plannen
Voorbereiden
Bouwen Onderhoud
Opleveren
Op maat van 
uitvoering
Ondersteuning 
in werffase
Meten en verificaties 
voor uitvoering, correctie 
plannen, …
Datagebruik 
voor as‐built
Updating en 
monitoring
Basics: why? - ‘the push’
‘Government will require fully collaborative 3D BIM (with all project and asset
information, documentation and data being electronic) as a minimum by
2016.’
David Greenwood
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 38
Vergrijzing!
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 39
Challenging demographic
• People in EU over 65 expected to
increase by 45% over twenty years – to
123 million in 2030
• It is estimated that up to 85% of nursing
home residents and 50% of those in
assisted living suffer from dementia
• A “grand EU societal challenge”
• But positive view too - “Active Ageing”
P. Barrett, University of Salford
Holistic, enabling, person-centric
environments
Pharmacological
Environment
Physical /
technical
Environment
Care / social
Environment
P. Barrett, University of Salford
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 40
The need for clear measures
• Tools to assess / measure:
• capacities of those living with dementia;
• holistic care environments in terms of
physical, care, medical, ICT, etc (outside as
well as in home);
• physical, social and emotional impacts of
the person-environment fit (carers as well
as cared for).
• The impact of the built environment
needs to be better evidenced
P. Barrett, University of Salford
Going back Walking Talking to mom&baby Chatting
Avoiding a car Talking about Ms. SD Almot nursing home
Changes of Mental Condition
Walking back to Nursing Home
Talking to a boy Talking about the boy Seeing a local resident Looking at flowers
Goin
Avoiding a car Talking about Ms. SD Almost nursing homeAvoiding a car Talking about Ms. SD Almost nursing home At nursing home
Karin Hoyland and Silje Strom Solberg, SINTEF
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 41
Senior flats
Lifetime Care
Dwellings
Nursing Homes
50 60 70 80 90
Ordinary dwellings
SeniorsYoung seniors the eldest
Figure 1. The old precedent moving from step to step in solutions with fixed house and care. Houben ,1997
Karin Hoyland and Silje Strom Solberg, SINTEF
Senior flats
Lifetime Care
Dwellings
Nursing Homes
50 60 70 80 90
Ordinary dwellings ?
?
Figure 2. Different housing solutions that fits to different needs in a more dynamic model. The services
given preferably to the persons that need it most, not depending on where they live.
SeniorsYoung seniors the eldest
Karin Hoyland and Silje Strom Solberg, SINTEF
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 42
Connected ICT Environments for Ageing 
at Home: CSTB projects portfolio
 2008 : GERHOME
• 14 volunteers greeted in the laboratory: 60 years and over, 
valid, 50% live alone ‐ selection Protocol biomedical, 
technical validation, sociological analysis
 2010 : GERHOMELABS
• 4 instrumented units 24/24 h ‐ Evaluation of the operating 
modes of deployment, the technical and economic viability 
and acceptance of the devices
 2010 : Smart room CIU Santé
• 2 nursing rooms instrumented 24/24 h ‐ Evaluation of the 
potential of the data produced and the feasibility of their 
interpretation in a logic of care
 2012 : SIGAAL
• 2 new apartment (2 rooms) instrumented ‐
development of a platform for remote monitoring, 
remote support and relational services
 2013 : ADORHA
• Instrumented ‐ 1 rehabilitated housing (120 m2) and 1 
new House (130 m2) assessment of procedures of 
deployment as well as the technical and financial 
viability of the Remote care – remote monitoring 
device active
01/10/2015 Alain Zarli, CSTB
”Het huis van de (verre) toekomst “
Domotica (woonhuisautomatisering) wordt al zo’n 30 jaar 
een mooie toekomst voorspeld door trendwatchers, 
adviesbureaus en leveranciers … Ondanks jarenlange 
stimuleringsregelingen, tientallen pilotprojecten en 
miljoenen subsidies wil dat laatste maar niet lukken … De 
aangeboden domoticaoplossingen zijn onvoldoende 
vraaggericht en bovendien (veel) te duur. ….
Uit Innovatieblunders, Sjors van Leeuwen
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 43
Klimaatadaptatie!
‘Waterresilient
constructions’!?
J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015
Zie disclaimer 44
Ventilatie
C2C‐materialen
Superisolerende
materialen
Luchtdichtheid
Comfortabel en Toegankelijk
Klimaat‐
verandering
Energie Grondstoffen
Demografie
CO2‐arme
materialen
Groen
licht
Hernieuwbare
energie
Actieve
sturing
Verdichting
Akoestiek
Enz. …
Duurzaam en Gezond
Betaalbaar
Disclaimer:
De presentaties die uitgedeeld worden bij uiteenzettingen die door het WTCB 
worden gegeven, maken geen onderdeel uit van de officiële publicatiereeksen van 
het WTCB. Ze kunnen dus niet als referentie gebruikt worden. De, zelf gedeeltelijke, 
verdeling of vertaling van deze documenten is enkel toegestaan met toestemming 
van het WTCB. Er wordt tevens op gewezen dat afdrukken van presentaties zonder 
bijbehorende mondelinge toelichting tot onvolledige of verkeerde conclusies 
kunnen leiden.
Voor design van de  installaties zijn piekdebieten belangrijk.
Researches  Develops  Informs
wtcb cstc .be

More Related Content

Viewers also liked

Software Architecture Reconstruction: Why What and How
Software Architecture Reconstruction:  Why What and HowSoftware Architecture Reconstruction:  Why What and How
Software Architecture Reconstruction: Why What and HowMehdi Mirakhorli
 
El joc com a procés de desenvolupament (part 1)
El joc com a procés de desenvolupament (part 1)El joc com a procés de desenvolupament (part 1)
El joc com a procés de desenvolupament (part 1)Laura Garcinuño Velayos
 
Loan Disbusrsement
Loan DisbusrsementLoan Disbusrsement
Loan Disbusrsementimashraf
 
CIWM-September-2016-Special-Focus
CIWM-September-2016-Special-FocusCIWM-September-2016-Special-Focus
CIWM-September-2016-Special-FocusConversocial
 
Mascotas mundialistas
Mascotas mundialistasMascotas mundialistas
Mascotas mundialistasangierir
 
Negocios electrónicos
Negocios electrónicosNegocios electrónicos
Negocios electrónicosOBS
 
C4 parte 1 perugia 2010 11 04
C4 parte 1 perugia 2010 11 04C4 parte 1 perugia 2010 11 04
C4 parte 1 perugia 2010 11 04Ivan Stefani
 
Ley 135 11 sobre vih-sida en rd
Ley 135 11 sobre vih-sida en rdLey 135 11 sobre vih-sida en rd
Ley 135 11 sobre vih-sida en rdMiguel Simón
 
Serie: Kadabra | Tema: Simón el ilusionista
Serie: Kadabra | Tema: Simón el ilusionistaSerie: Kadabra | Tema: Simón el ilusionista
Serie: Kadabra | Tema: Simón el ilusionistaAna Carolina Carbajal
 
Disruptive Innovation and AgfaPhoto
Disruptive Innovation and AgfaPhotoDisruptive Innovation and AgfaPhoto
Disruptive Innovation and AgfaPhotoChris Sandström
 

Viewers also liked (20)

Zarafa Server Mail Recovery
Zarafa Server Mail RecoveryZarafa Server Mail Recovery
Zarafa Server Mail Recovery
 
RAG Sun Storage Project 2015
RAG Sun Storage Project 2015RAG Sun Storage Project 2015
RAG Sun Storage Project 2015
 
Pixel Space
Pixel SpacePixel Space
Pixel Space
 
Gasometers
GasometersGasometers
Gasometers
 
Software Architecture Reconstruction: Why What and How
Software Architecture Reconstruction:  Why What and HowSoftware Architecture Reconstruction:  Why What and How
Software Architecture Reconstruction: Why What and How
 
El joc com a procés de desenvolupament (part 1)
El joc com a procés de desenvolupament (part 1)El joc com a procés de desenvolupament (part 1)
El joc com a procés de desenvolupament (part 1)
 
Loan Disbusrsement
Loan DisbusrsementLoan Disbusrsement
Loan Disbusrsement
 
Archivos Y Carpetas
Archivos Y CarpetasArchivos Y Carpetas
Archivos Y Carpetas
 
Direcciones ip
Direcciones ipDirecciones ip
Direcciones ip
 
CIWM-September-2016-Special-Focus
CIWM-September-2016-Special-FocusCIWM-September-2016-Special-Focus
CIWM-September-2016-Special-Focus
 
Mascotas mundialistas
Mascotas mundialistasMascotas mundialistas
Mascotas mundialistas
 
Negocios electrónicos
Negocios electrónicosNegocios electrónicos
Negocios electrónicos
 
C4 parte 1 perugia 2010 11 04
C4 parte 1 perugia 2010 11 04C4 parte 1 perugia 2010 11 04
C4 parte 1 perugia 2010 11 04
 
Ley 135 11 sobre vih-sida en rd
Ley 135 11 sobre vih-sida en rdLey 135 11 sobre vih-sida en rd
Ley 135 11 sobre vih-sida en rd
 
Hugo0210
Hugo0210Hugo0210
Hugo0210
 
Premio Fonseca formulación magistral 1988
Premio Fonseca formulación magistral 1988Premio Fonseca formulación magistral 1988
Premio Fonseca formulación magistral 1988
 
Serie: Kadabra | Tema: Simón el ilusionista
Serie: Kadabra | Tema: Simón el ilusionistaSerie: Kadabra | Tema: Simón el ilusionista
Serie: Kadabra | Tema: Simón el ilusionista
 
CAR Email 4.2.02 (a)
CAR Email 4.2.02 (a)CAR Email 4.2.02 (a)
CAR Email 4.2.02 (a)
 
resume
resumeresume
resume
 
Disruptive Innovation and AgfaPhoto
Disruptive Innovation and AgfaPhotoDisruptive Innovation and AgfaPhoto
Disruptive Innovation and AgfaPhoto
 

Similar to IA Een innovatieve toekomst in de bouw. Sessie 1 deel 1: Jan Desmyter Nieuwe technieken en trends in de (woning-)bouw

Wonen anno 2020 Naar Energieneutraal
Wonen anno 2020 Naar EnergieneutraalWonen anno 2020 Naar Energieneutraal
Wonen anno 2020 Naar EnergieneutraalForgood
 
Breeam dgbw subsidies hudson
Breeam dgbw subsidies hudsonBreeam dgbw subsidies hudson
Breeam dgbw subsidies hudsonJoost Holleman
 
Elia stakeholders day 21 nov 2014
Elia stakeholders day 21 nov 2014 Elia stakeholders day 21 nov 2014
Elia stakeholders day 21 nov 2014 Elia
 
DTplan Demodagen, automatisatie hvac door Frederik Ost
DTplan Demodagen, automatisatie hvac door Frederik OstDTplan Demodagen, automatisatie hvac door Frederik Ost
DTplan Demodagen, automatisatie hvac door Frederik Ostdtplan
 
Dutch Green Building Week Duurzaamheid in de (inkoop)keten
Dutch Green Building Week Duurzaamheid in de (inkoop)ketenDutch Green Building Week Duurzaamheid in de (inkoop)keten
Dutch Green Building Week Duurzaamheid in de (inkoop)ketenKrispijn Beek
 
Energietransitie, impact op de Cluster Industrie
Energietransitie, impact op de Cluster IndustrieEnergietransitie, impact op de Cluster Industrie
Energietransitie, impact op de Cluster IndustrieDutch Power
 
AKD Waterschapsmiddag - Innovatie in aanbesteden
AKD Waterschapsmiddag - Innovatie in aanbestedenAKD Waterschapsmiddag - Innovatie in aanbesteden
AKD Waterschapsmiddag - Innovatie in aanbestedenAKD
 
Waarom de vlaamse bouw moet innoveren
Waarom de vlaamse bouw moet innoveren  Waarom de vlaamse bouw moet innoveren
Waarom de vlaamse bouw moet innoveren buildchem-project
 
Just van Lidth de Jeude - Ministerie VROM
Just van Lidth de Jeude - Ministerie VROMJust van Lidth de Jeude - Ministerie VROM
Just van Lidth de Jeude - Ministerie VROMlenteakkoord
 
Workshop agentschap nl pro vada 6juni13
Workshop agentschap nl pro vada 6juni13Workshop agentschap nl pro vada 6juni13
Workshop agentschap nl pro vada 6juni13Rob Smit
 
Webinar Decarbonisering - Noodzaak & Urgentie
Webinar Decarbonisering - Noodzaak & UrgentieWebinar Decarbonisering - Noodzaak & Urgentie
Webinar Decarbonisering - Noodzaak & UrgentieStork
 
De transitie naar een koolstofarme en competitieve Vlaamse industrie
De transitie naar een koolstofarme en competitieve Vlaamse industrieDe transitie naar een koolstofarme en competitieve Vlaamse industrie
De transitie naar een koolstofarme en competitieve Vlaamse industrieTomas Wyns
 
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...duurzame verhalen
 
01. Teun Bokhoven - NVDE
01. Teun Bokhoven - NVDE01. Teun Bokhoven - NVDE
01. Teun Bokhoven - NVDEDutch Power
 

Similar to IA Een innovatieve toekomst in de bouw. Sessie 1 deel 1: Jan Desmyter Nieuwe technieken en trends in de (woning-)bouw (20)

Wonen anno 2020 Naar Energieneutraal
Wonen anno 2020 Naar EnergieneutraalWonen anno 2020 Naar Energieneutraal
Wonen anno 2020 Naar Energieneutraal
 
Breeam dgbw subsidies hudson
Breeam dgbw subsidies hudsonBreeam dgbw subsidies hudson
Breeam dgbw subsidies hudson
 
Workshop DGMR
Workshop DGMRWorkshop DGMR
Workshop DGMR
 
Elia stakeholders day 21 nov 2014
Elia stakeholders day 21 nov 2014 Elia stakeholders day 21 nov 2014
Elia stakeholders day 21 nov 2014
 
Esco's - budgetneutraal gebouwen verduurzamen
Esco's - budgetneutraal gebouwen verduurzamenEsco's - budgetneutraal gebouwen verduurzamen
Esco's - budgetneutraal gebouwen verduurzamen
 
Energiebesparing in de utiliteitsbouw
Energiebesparing in de utiliteitsbouwEnergiebesparing in de utiliteitsbouw
Energiebesparing in de utiliteitsbouw
 
DTplan Demodagen, automatisatie hvac door Frederik Ost
DTplan Demodagen, automatisatie hvac door Frederik OstDTplan Demodagen, automatisatie hvac door Frederik Ost
DTplan Demodagen, automatisatie hvac door Frederik Ost
 
Dutch Green Building Week Duurzaamheid in de (inkoop)keten
Dutch Green Building Week Duurzaamheid in de (inkoop)ketenDutch Green Building Week Duurzaamheid in de (inkoop)keten
Dutch Green Building Week Duurzaamheid in de (inkoop)keten
 
Wetgeving uit Europa
Wetgeving uit EuropaWetgeving uit Europa
Wetgeving uit Europa
 
Energietransitie, impact op de Cluster Industrie
Energietransitie, impact op de Cluster IndustrieEnergietransitie, impact op de Cluster Industrie
Energietransitie, impact op de Cluster Industrie
 
AKD Waterschapsmiddag - Innovatie in aanbesteden
AKD Waterschapsmiddag - Innovatie in aanbestedenAKD Waterschapsmiddag - Innovatie in aanbesteden
AKD Waterschapsmiddag - Innovatie in aanbesteden
 
Waarom de vlaamse bouw moet innoveren
Waarom de vlaamse bouw moet innoveren  Waarom de vlaamse bouw moet innoveren
Waarom de vlaamse bouw moet innoveren
 
Duurzaamheidswijzer
DuurzaamheidswijzerDuurzaamheidswijzer
Duurzaamheidswijzer
 
Just van Lidth de Jeude - Ministerie VROM
Just van Lidth de Jeude - Ministerie VROMJust van Lidth de Jeude - Ministerie VROM
Just van Lidth de Jeude - Ministerie VROM
 
Workshop agentschap nl pro vada 6juni13
Workshop agentschap nl pro vada 6juni13Workshop agentschap nl pro vada 6juni13
Workshop agentschap nl pro vada 6juni13
 
Duurzaamheidsmeter
DuurzaamheidsmeterDuurzaamheidsmeter
Duurzaamheidsmeter
 
Webinar Decarbonisering - Noodzaak & Urgentie
Webinar Decarbonisering - Noodzaak & UrgentieWebinar Decarbonisering - Noodzaak & Urgentie
Webinar Decarbonisering - Noodzaak & Urgentie
 
De transitie naar een koolstofarme en competitieve Vlaamse industrie
De transitie naar een koolstofarme en competitieve Vlaamse industrieDe transitie naar een koolstofarme en competitieve Vlaamse industrie
De transitie naar een koolstofarme en competitieve Vlaamse industrie
 
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...
 
01. Teun Bokhoven - NVDE
01. Teun Bokhoven - NVDE01. Teun Bokhoven - NVDE
01. Teun Bokhoven - NVDE
 

More from Ikinnoveer

Slidedeck bij webinar Beroep doen op onderaannemers/freelancers: 5 valstrikke...
Slidedeck bij webinar Beroep doen op onderaannemers/freelancers: 5 valstrikke...Slidedeck bij webinar Beroep doen op onderaannemers/freelancers: 5 valstrikke...
Slidedeck bij webinar Beroep doen op onderaannemers/freelancers: 5 valstrikke...Ikinnoveer
 
Seminarietekst hoofdelijke aansprakelijkheid bij webinar Beroep doen op onder...
Seminarietekst hoofdelijke aansprakelijkheid bij webinar Beroep doen op onder...Seminarietekst hoofdelijke aansprakelijkheid bij webinar Beroep doen op onder...
Seminarietekst hoofdelijke aansprakelijkheid bij webinar Beroep doen op onder...Ikinnoveer
 
Seminarietekst terbeschikkingstelling bij webinar Beroep doen op onderaanneme...
Seminarietekst terbeschikkingstelling bij webinar Beroep doen op onderaanneme...Seminarietekst terbeschikkingstelling bij webinar Beroep doen op onderaanneme...
Seminarietekst terbeschikkingstelling bij webinar Beroep doen op onderaanneme...Ikinnoveer
 
Seminarietekst schijnzelfstandigheid bij webinar Beroep doen op onderaannemer...
Seminarietekst schijnzelfstandigheid bij webinar Beroep doen op onderaannemer...Seminarietekst schijnzelfstandigheid bij webinar Beroep doen op onderaannemer...
Seminarietekst schijnzelfstandigheid bij webinar Beroep doen op onderaannemer...Ikinnoveer
 
Tax Shelter naslagwerk met rekenvoorbeeld
Tax Shelter naslagwerk met rekenvoorbeeldTax Shelter naslagwerk met rekenvoorbeeld
Tax Shelter naslagwerk met rekenvoorbeeldIkinnoveer
 
Tax shelter en win winlening slidedeck: slides bij webinar 20180413
Tax shelter en win winlening slidedeck: slides bij webinar 20180413Tax shelter en win winlening slidedeck: slides bij webinar 20180413
Tax shelter en win winlening slidedeck: slides bij webinar 20180413Ikinnoveer
 
20180301 De 7 regels voor het succesvol verkopen van innovatieve producten sl...
20180301 De 7 regels voor het succesvol verkopen van innovatieve producten sl...20180301 De 7 regels voor het succesvol verkopen van innovatieve producten sl...
20180301 De 7 regels voor het succesvol verkopen van innovatieve producten sl...Ikinnoveer
 
Webinar 20180118 GDPR: Kader en praktijk voor de kmo
Webinar 20180118 GDPR: Kader en praktijk voor de kmoWebinar 20180118 GDPR: Kader en praktijk voor de kmo
Webinar 20180118 GDPR: Kader en praktijk voor de kmoIkinnoveer
 
Studio Breakfast. Spreek jij in de taal van de klant?
Studio Breakfast. Spreek jij in de taal van de klant?Studio Breakfast. Spreek jij in de taal van de klant?
Studio Breakfast. Spreek jij in de taal van de klant?Ikinnoveer
 
20171201 Studio Breakfast De juiste prijs
20171201 Studio Breakfast De juiste prijs20171201 Studio Breakfast De juiste prijs
20171201 Studio Breakfast De juiste prijsIkinnoveer
 
20171124 webinar gdpr
20171124 webinar gdpr20171124 webinar gdpr
20171124 webinar gdprIkinnoveer
 
Studio breakfast boost jouw sales met Michael Humblet
Studio breakfast boost jouw sales met Michael HumbletStudio breakfast boost jouw sales met Michael Humblet
Studio breakfast boost jouw sales met Michael HumbletIkinnoveer
 
Studio Breakfast 20/10/2017 Het beste verhaal wint Raf Stevens slides
Studio Breakfast 20/10/2017 Het beste verhaal wint Raf Stevens slidesStudio Breakfast 20/10/2017 Het beste verhaal wint Raf Stevens slides
Studio Breakfast 20/10/2017 Het beste verhaal wint Raf Stevens slidesIkinnoveer
 
20171006 Je bent pas leider als anderen jou zo zien. Koen Marichal
20171006 Je bent pas leider als anderen jou zo zien. Koen Marichal20171006 Je bent pas leider als anderen jou zo zien. Koen Marichal
20171006 Je bent pas leider als anderen jou zo zien. Koen MarichalIkinnoveer
 
Samen aan de slag!
Samen aan de slag! Samen aan de slag!
Samen aan de slag! Ikinnoveer
 
Slides bij Webinar Value selling bij complexe/innovatieve producten door Hans...
Slides bij Webinar Value selling bij complexe/innovatieve producten door Hans...Slides bij Webinar Value selling bij complexe/innovatieve producten door Hans...
Slides bij Webinar Value selling bij complexe/innovatieve producten door Hans...Ikinnoveer
 
Win-Winnovatie: neem voorsprong door slimme samenwerking
Win-Winnovatie: neem voorsprong door slimme samenwerkingWin-Winnovatie: neem voorsprong door slimme samenwerking
Win-Winnovatie: neem voorsprong door slimme samenwerkingIkinnoveer
 
Slides bij webinar Social technologies, ook bij jou op de werkvloer
Slides bij webinar Social technologies, ook bij jou op de werkvloerSlides bij webinar Social technologies, ook bij jou op de werkvloer
Slides bij webinar Social technologies, ook bij jou op de werkvloerIkinnoveer
 
What you should learn from startups! Slides bij webinar 23 juni 2017
What you should learn from startups! Slides bij webinar 23 juni 2017What you should learn from startups! Slides bij webinar 23 juni 2017
What you should learn from startups! Slides bij webinar 23 juni 2017Ikinnoveer
 
Samen met het muntpunt naar een innovatieve toekomst! Sessie 3 Innovatie in d...
Samen met het muntpunt naar een innovatieve toekomst! Sessie 3 Innovatie in d...Samen met het muntpunt naar een innovatieve toekomst! Sessie 3 Innovatie in d...
Samen met het muntpunt naar een innovatieve toekomst! Sessie 3 Innovatie in d...Ikinnoveer
 

More from Ikinnoveer (20)

Slidedeck bij webinar Beroep doen op onderaannemers/freelancers: 5 valstrikke...
Slidedeck bij webinar Beroep doen op onderaannemers/freelancers: 5 valstrikke...Slidedeck bij webinar Beroep doen op onderaannemers/freelancers: 5 valstrikke...
Slidedeck bij webinar Beroep doen op onderaannemers/freelancers: 5 valstrikke...
 
Seminarietekst hoofdelijke aansprakelijkheid bij webinar Beroep doen op onder...
Seminarietekst hoofdelijke aansprakelijkheid bij webinar Beroep doen op onder...Seminarietekst hoofdelijke aansprakelijkheid bij webinar Beroep doen op onder...
Seminarietekst hoofdelijke aansprakelijkheid bij webinar Beroep doen op onder...
 
Seminarietekst terbeschikkingstelling bij webinar Beroep doen op onderaanneme...
Seminarietekst terbeschikkingstelling bij webinar Beroep doen op onderaanneme...Seminarietekst terbeschikkingstelling bij webinar Beroep doen op onderaanneme...
Seminarietekst terbeschikkingstelling bij webinar Beroep doen op onderaanneme...
 
Seminarietekst schijnzelfstandigheid bij webinar Beroep doen op onderaannemer...
Seminarietekst schijnzelfstandigheid bij webinar Beroep doen op onderaannemer...Seminarietekst schijnzelfstandigheid bij webinar Beroep doen op onderaannemer...
Seminarietekst schijnzelfstandigheid bij webinar Beroep doen op onderaannemer...
 
Tax Shelter naslagwerk met rekenvoorbeeld
Tax Shelter naslagwerk met rekenvoorbeeldTax Shelter naslagwerk met rekenvoorbeeld
Tax Shelter naslagwerk met rekenvoorbeeld
 
Tax shelter en win winlening slidedeck: slides bij webinar 20180413
Tax shelter en win winlening slidedeck: slides bij webinar 20180413Tax shelter en win winlening slidedeck: slides bij webinar 20180413
Tax shelter en win winlening slidedeck: slides bij webinar 20180413
 
20180301 De 7 regels voor het succesvol verkopen van innovatieve producten sl...
20180301 De 7 regels voor het succesvol verkopen van innovatieve producten sl...20180301 De 7 regels voor het succesvol verkopen van innovatieve producten sl...
20180301 De 7 regels voor het succesvol verkopen van innovatieve producten sl...
 
Webinar 20180118 GDPR: Kader en praktijk voor de kmo
Webinar 20180118 GDPR: Kader en praktijk voor de kmoWebinar 20180118 GDPR: Kader en praktijk voor de kmo
Webinar 20180118 GDPR: Kader en praktijk voor de kmo
 
Studio Breakfast. Spreek jij in de taal van de klant?
Studio Breakfast. Spreek jij in de taal van de klant?Studio Breakfast. Spreek jij in de taal van de klant?
Studio Breakfast. Spreek jij in de taal van de klant?
 
20171201 Studio Breakfast De juiste prijs
20171201 Studio Breakfast De juiste prijs20171201 Studio Breakfast De juiste prijs
20171201 Studio Breakfast De juiste prijs
 
20171124 webinar gdpr
20171124 webinar gdpr20171124 webinar gdpr
20171124 webinar gdpr
 
Studio breakfast boost jouw sales met Michael Humblet
Studio breakfast boost jouw sales met Michael HumbletStudio breakfast boost jouw sales met Michael Humblet
Studio breakfast boost jouw sales met Michael Humblet
 
Studio Breakfast 20/10/2017 Het beste verhaal wint Raf Stevens slides
Studio Breakfast 20/10/2017 Het beste verhaal wint Raf Stevens slidesStudio Breakfast 20/10/2017 Het beste verhaal wint Raf Stevens slides
Studio Breakfast 20/10/2017 Het beste verhaal wint Raf Stevens slides
 
20171006 Je bent pas leider als anderen jou zo zien. Koen Marichal
20171006 Je bent pas leider als anderen jou zo zien. Koen Marichal20171006 Je bent pas leider als anderen jou zo zien. Koen Marichal
20171006 Je bent pas leider als anderen jou zo zien. Koen Marichal
 
Samen aan de slag!
Samen aan de slag! Samen aan de slag!
Samen aan de slag!
 
Slides bij Webinar Value selling bij complexe/innovatieve producten door Hans...
Slides bij Webinar Value selling bij complexe/innovatieve producten door Hans...Slides bij Webinar Value selling bij complexe/innovatieve producten door Hans...
Slides bij Webinar Value selling bij complexe/innovatieve producten door Hans...
 
Win-Winnovatie: neem voorsprong door slimme samenwerking
Win-Winnovatie: neem voorsprong door slimme samenwerkingWin-Winnovatie: neem voorsprong door slimme samenwerking
Win-Winnovatie: neem voorsprong door slimme samenwerking
 
Slides bij webinar Social technologies, ook bij jou op de werkvloer
Slides bij webinar Social technologies, ook bij jou op de werkvloerSlides bij webinar Social technologies, ook bij jou op de werkvloer
Slides bij webinar Social technologies, ook bij jou op de werkvloer
 
What you should learn from startups! Slides bij webinar 23 juni 2017
What you should learn from startups! Slides bij webinar 23 juni 2017What you should learn from startups! Slides bij webinar 23 juni 2017
What you should learn from startups! Slides bij webinar 23 juni 2017
 
Samen met het muntpunt naar een innovatieve toekomst! Sessie 3 Innovatie in d...
Samen met het muntpunt naar een innovatieve toekomst! Sessie 3 Innovatie in d...Samen met het muntpunt naar een innovatieve toekomst! Sessie 3 Innovatie in d...
Samen met het muntpunt naar een innovatieve toekomst! Sessie 3 Innovatie in d...
 

IA Een innovatieve toekomst in de bouw. Sessie 1 deel 1: Jan Desmyter Nieuwe technieken en trends in de (woning-)bouw

  • 1. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 1 Nieuwe technieken en trends in de (woning‐)bouw … ir. Jan Desmyter Departementshoofd Geotechniek, Structuren en Duurzame Ontwikkeling Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Researches  Develops  Informs wtcb cstc .be Innovatieacademie, 2 oktober 2015 
  • 2. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 2
  • 3. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 3 Bouw innovatief?
  • 4. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 4 1 oktober 2015, cijfers WEF ” België klopt buurlanden op innovatiefront “ Zwitserland is de meest innovatieve economie, gevolgd door Singapore,  Finland en België. … Ons land stond in 2010 nog tiende in de Innovatie  Indicator van het ZEW (*), dat een score gaf aan 35 ontwikkelde  landen. België laat met zijn vierde plek de buurlanden Duitsland (6),  Nederland (8) en Frankrijk (17) achter zich. ‘Zorgelijk is dat we achteruitgaan op het gebied van infrastructuur en innovatie, waarin we vroeger het verschil maakten’, zegt Sleuwaegen. ‘Voor innovatie komen we slechts op de zestiende plaats, terwijl Nederland en Duitsland achtste en zesde worden. Vooral de steun aan innoverende ondernemingen kan beter. Veel bedrijven werken ook met verouderde structuren. Op het vlak van infrastructuur zakken we van de zeventiende naar de 21ste plaats. Ter vergelijking: buurlanden als Frankrijk en Nederland bezetten de achtste en de derde plaats. Voor een open economie als België is dat zorgelijk nieuws. De fileproblemen en de slepende perikelen op het spoor beginnen hun tol te eisen.’ Construction is not a “low‐productivity, low‐technology”  industry! The construction industry innovates every day, incrementally and  discreetly. Maybe it cannot be said to be frontier science, but the innovation that  takes place every day in the construction sector is improving processes,  saving and improving materials, saving energy and making our  buildings and infrastructure more usable, comfortable and sustainable.  Construction research and innovation is a source of renewed growth  just as the other industries that are given quite often greater focus …. European Construction Industry Federation FIEC’s position paper on COM (2014) 339 final (R&I as sources of renewed growth) Vivre dans le paysage … le living s’ouvre entièrement sur un vaste paysage arboré. L’espace n’est plus défini que par une dalle de béton, à la fois plafond et toiture. Architecture moderne au temps de l’Expo 58
  • 5. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 5 European Construction Industry Federation “La construction belge au top du hit parade européen” Nulle part ailleurs que chez nous il n’est possible de trouver moins cher, en moyenne et par mètre carré, pour passer de la conception à la construction. Et nulle part ailleurs, les matériaux et autres ressources ne sont aussi bien utilisés. La législation laisse en outre place à la créativité et à la flexibilité dans le processus de construction. (Bernard Williams Associates, 2006) Construction juin 2010 Benchmarking of use of Resources (Pilot Study) • rationalization of the on-site/off-site production balance • mechanization of materials handling on site • attention to the principles of ‘buildability’ in the design stage • training and motivation of the workforce • best practice management 28.82 38.06 41.02 43.62 35.91 29.87 38.82 41.32 53.94 55.07 66.96 54.26 33.95 0 10 20 30 40 50 60 70 80 Belgium Netherlands Germany Finland Denmark Norway Sweden Spain Italy France Ireland UK Czech Republic heures/m2 28.8 heures/m2 Innovative Improvements according to Business Innovation Observatory • Advanced Construction Materials, in the form of a myriad of new and cutting edge materials being developed and applied to construction at an increasing scale; • Construction Processes, as streamlined and improved processes, methods, organisational structure and operations. These advancements are paving the way for new ways of constructing buildings, and are strongly dependent on availability of skills in the sector. • Innovative Concepts, meaning new ideas and technologies being applied to solve real life problems. This includes solutions for the construction process (e.g BIM) and new building concepts; • Energy Efficiency/Green Construction, as a regulatory requirement and an increasing market demand. This aspect has become an important driver for innovation within the sector.
  • 6. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 6
  • 7. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 7 De beleidscontext! EU doelstellingen op vlak van energie  en koolstofarme economie 40/27/27 - 80% - 88…91% De “EPBD recast” richtlijn 2010/31/EU : Vanaf 2021 moeten nieuwe gebouwen bijna energieneutraal zijn. Richtlijn 2012/27/EU legt kader vast voor 20% energie efficientie doelstelling in 2020. 20/20/20
  • 8. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 8 Reductiepad naar een reductie van de EU‐uitstoot van broeikasgassen met 80% (100% = 1990) (uit de Routekaart naar een concurrerende koolstofarme economie in 2050, COM(2011) 112 definitief) Aandelen broeikasgasemissies gebouwensector in 2010 (uit eerste ontwerp VMP2013‐2020 dd. 2013‐02‐01)
  • 9. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 9 0 50 100 150 200 250 300 350 400 Belgium France Germany UK Netherlands EU-23 Average Residential Energy Consumption in kWh/m 2 /year (2005) McKinsey’s Global Greenhouse Gas Abatement study Pathways to World-Class Energy Efficiency kWh/m 2 /year (2005) 348 234 242 226 203 181 92% WTCB ‐10 0 10 20 30 40 50 60 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Evolutie in  % ten opzichte van 1990 Graaddagen 16,5 eq t.o.v. 1990 Commerciële/Institutionele sector (emissies) Residentiële sector (emissies)
  • 10. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 10 Residentiële CO2 emissies per capita Don’t forget the existing stock! • België beschikte over 5.276.876 woongelegenheden en 3.674.247 residentiële gebouwen begin 2014 (en dat waren 4.296.094 woongelegenheden en 3.126.973 residentiële gebouwen in 1992). • Per jaar worden er ongeveer 28.000 vergunningen toegekend voor residentiële renovaties, m.a.w. slechts 0,75% van de stock wordt grondig gerenoveerd. • Per jaar worden er zo’n 50.000 nieuwbouwwoongelegenheden vergund (54.254 woningen en 25.373 gebouwen in 2014) Zonder (doorgedreven) renovaties halen we de energie‐ en klimaat‐doelstellingen niet!
  • 11. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 11 Where Belgium could be in 2030: 1. Improving the energy efficiency of the existing  building stock  (31/61) 2. Raising the energy efficiency standards for new  buildings  (5/61) 3. Improving the energy efficiency of lighting,  appliances and electronics (4 + 4/61)  4. Installing more efficient HVACs and water  heating systems (12/61) 5. Installing behavioural changes  (5/61)
  • 12. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 12 Energie!
  • 13. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 13 www.smartgeotherm.be Pilootproject:  Totaalstudie meerdere jaren Demoproject:  Specifieke  onderzoeksvraag jaar of minder Gevalstudie:  Projectfiche beperkte studie typegebouw typegebouw Ter Potterie Brugge Hollandsch Huys Hasselt WTCB Limelette typegebouw KA Veurne De Wending Turnhout Infrax Dilbeek typegebouw Evolution Maldegem Stebo Genk Greenbridge  Oostende Uniek Brugge Woningen Lochristi, Elst,  Wondelgem, Heule
  • 14. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 14 Researches  Develops  Informs wtcb cstc .be WTCB Limelette geothermische boringen www.smartgeotherm.be Geologische kaart 39/4 La Hulpe hoogte in mTAW Zand / LEDE Sokkel Zand‐Klei / HANNUIT Krijt / HANNUIT TUBIZE Klei / KORTRIJK Zand / BRUSSEL Greenbridge  Oostende
  • 15. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 15 LED verlichting CAP 2015 +, … nzeb 0 10 20 30 40 50 60 70 80 Refroidissement Nettoyage Cuisine Multimédia Ordinateur Chauffage Eclairage Autres Non mesuré Elektriciteitsaudit in de residentiële sector in  België : socio‐technische factoren (SEREC) % Gemiddeld verbruik +/‐ 4500kWh/jaar Researches  Develops  Informs wtcb cstc .be LED verlichting De LED revolutie Zeer snelle evolutie van producten Researches  Develops  Informs wtcb cstc .be
  • 16. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 16 http://www.brusselsretrofitxl.be
  • 17. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 17 Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 33 PROEFTUIN  Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen Met de medewerking van: Kennisplatform  Renovatie opschaalbaarheid Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 34 PROEFTUIN “Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen” 10 proeftuinprojecten
  • 18. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 18 Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 35 PROEFTUIN: Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen Projectporfolio proeftuinen renovatie Drie Hofsteden Kortrijk RenBen Duurzame (t)huis Gefaseerde betaalbare  energierenovatie van sociale  flatgebouwen Renovatie voor Bijna Energie  Neutrale (rij)woningen in  private huur Samen bouwen aan een  duurzame (t)huis Goedkope woning cvba Intercommunale Leiedal Stad Roeselare Grote sociale appartementen met huurappartementen 3 groepen van 10 rijwoningen in private huur 5 woningen Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 36 PROEFTUIN: Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen Drie Hofsteden Kortrijk RenBen Duurzame (t)huis Bouwteam (& aanbesteding) Prestatiebestekken Single point of Contact  (aannemer) Groepsaankoop Groepsrenovaties Respect FS3 norm VMSW Financieringsmodel (split‐incentive)? Burgercoöperatie, derde‐ betalersysteem, renteloze leningen… Herwerkt stimuli‐beleid Hinderarme renovatie en  verhuisbewegingen Renovatiebegeleiders (gebrek professionalisme doelgroep) Scorecard  (woning/eigenaar/vehuurder) Woningpaspoort Renovatie‐begeleider (light/plus) BEN‐renovatie Prefab‐schil Per circulatiekern E30 < 70 kWh/m²/jaar Rekenmodel kostenoptimale BEN‐renovatie Fasering Gebruikersgedrag energie (3#) Veiligheid & gezondheid Energie ‐ Water Label : duurzame thuis Draaiboek ‘innovatieve woningrenovatie’ Samenwerking / Business Financieringsmodellen Klantenbenadering E ‐ ambitie
  • 19. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 19 Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 37 Kennisplatform Renovatie De Schipjes Renoseec Kieltoren Renovatie van godshuizen Renovatie van 19de eeuwse gordel woningen in Sint‐ Amandsberg Ontwikkeling van (kosten‐)  optimale renovatiestrategieën  voor architectuurhistorisch  waardevolle woonblokken OCMW Brugge KU Leuven | Campus Gent Bureau Bouwtechniek Beschermd erfgoed in woonerf 19de eeuwse woningtypologie architectuurhistorisch waardevol woonblok Projectporfolio proeftuinen renovatie Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 38 PROEFTUIN: Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen De Schipjes Renoseec Kieltoren Cluster van gebouwen Collectieve uitvoering van  renovatie (Kosten‐) optimale renovatiestrategieën Sociale tewerkstelling Financieringsmodellen (inventarisatie) Juridische kader voor collectieve renovatie Instrument voor Esco‐audit Derde partij financiering Koppeling met huurprijs ? Kredieten vs energiewinst Bewoners‐info/sensibilisatie voor opmaak Business model Sensibilisatie bewoners Klein warmtenet voor lage temperatuurverwarming Binnenisolatie Hygrothermische prestaties VIPs (dagkant) Gestandaardiseerde renovatiemodules (wand/dak/gevel) Cataloog van oplossingen Duurzaam materiaalgebruik Max 70 kWh/m² Audit bouwschil Hygrothermische risico’s Kostenefficiëntie (schil‐ installaties) Luchtdichtheid bij renovatie Impact gebruikersgedrag
  • 20. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 20 De Schipjes, 16/9/2015 E. Van Kenhove, UGent
  • 21. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 21 De Schipjes, 16/9/2015 E. Van Kenhove, UGent Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 42 PROEFTUIN: Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen Mutatie + Ecoren Werfgoed Mutatiewoningen harmonieus  geüpgraded met modulaire  technieken in functie van  levensloop, leefcomfort en  energiebesparing’  Energetische renovatie van  Vlaamse representatieve  eengezinswoningen en  appartementsgebouwen Limburg Renoveert Van de Kreeke bvba Cordium CVBA Dubo Limburg 2 rijwoningen 1 woning met beschermde gevel 8 geschakelde woningen 1 appartementsblok Tuinwijk Eisden, Wijk Houthalen Oost, … (20 à 50 woningen) Projectporfolio proeftuinen renovatie
  • 22. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 22 Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 43 PROEFTUIN: Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen Mutatie + Ecoren Werfgoed Mutatie‐woning Energie & comfort Renovatie tijdens bewoning Clusteren van gelijkaardige woningen Ketensamenwerking van  bouwteams Alternatieve financiering  ESCO‐formule vr SHM & prive Optoppen als financiering Financieel‐juridische toolkit Dashboard verbruik (SLIMME woning) Bewonersbegeleiding Mobilisatie‐pakket voor SHM Collectieve renovatie Toeleidingsmodellen Renovatie‐winkel Prefab‐modules (bouwkundig & installatie) Plug & Play modules Betaalbaarheid / economisch optimum Mogelijke fasering Levenslang wonen & Comfort Mutatie + ‐ certificaat Buitenschil en installaties Combinatie schil en  technieken Integratie technieken in schil 4 / 5 werkdagen werf E30 Fasering Jan Desmyter - 1/10/2015 - Pagina 44 PROEFTUIN: Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen Remoflex Modulaire renovatie van  naoorlogse woningen 4 of 5 woningen gebouwd  jaren 60 à 80 Bouwgroep B&R Remoflex Renovatie tijdens bewoning (max 12 – 5 dagen) Prestatiegerichte aanbesteding Financieringsmodel Bewonersparticipatie Ontzorging Renovatietypologie Modulair Flexibel renovatieconcept ‘doos buitenkant’ ‘binnenklimaat’
  • 23. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 23 Grondstoffen! Researches  Develops  Informs wtcb cstc .be
  • 24. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 24
  • 25. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 25 Wat is voor u de hoofdreden waarom een woning niet in  aanmerking komt voor renovatie? 15.2% 8.5% 5.3% 59.2% 11.7% 0 10 20 30 40 50 60 70 Hedendaagse energie eisen kunnen niet worden… Hedendaagse comfort eisen kunnen niet gehaald worden Stedenbouw of Erfgoed laten geen renovatie toe Totaalkost is duurder dan een nieuwbouw Andere Researches  Develops  Informs wtcb cstc .be Life Cycle Analysis Case study ECOFFICE Research project BPE1000, RW http://www.ecoffice-building.be
  • 26. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 26 SR PH SR PH SR PH Global Impact Materials Global Impact Installations Global Impact Energy Consumption 120,000 130,000 140,000 150,000 160,000 170,000 180,000 190,000 NettoTAK SR-Gas PH-Elekt VLE-Gas LE-Gas VLE-GasSun PH-ElektSun PH-PelletSun LE-GasSun PH-Gas PH-GasSun LCC on different levels of insulation and energy carriers 30 years Discount rate of 5% Inflation rate 2% Energy +4% on inflation Including taxes, subsidies
  • 27. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 27 recyclage Cradle to Cradle Researches  Develops  Informs wtcb cstc .be 1979 ‐ 1980 1986 1994 ‐ 1998 1997 ‐ VLAREA 2000 www.recyhouse.be
  • 28. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 28 Belgian Building Research Institute – http://www.bbri.be Mobiel Vaste breker Vast-mobiel Recycling & C2C – Een groeiende markt Evolutie – Productiesites Evoluties – Productie met certificaat © COPRO vzw
  • 29. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 29 Gezondheid! ” Lucht in steden nog altijd te vuil “ Luchtvervuiling blijft nog altijd het voornaamste milieuprobleem voor stadsbewoners in Europa. Dat blijkt uit een onderzoeksrapport van het Europees Milieuagentschap (EEA), dat gisteren in Kopenhagen werd voorgesteld. Politieke maatregelen hebben de kwaliteit van de lucht globaal genomen wel verbeterd, maar elke stadsbewoner blijft aan een vervuilingsgraad blootgesteld die door experts als onveilig wordt ingeschaald. Fijnstof vormt het grootste gevaar voor de gezondheid. "De luchtvervuiling in Europa is nog steeds hoog", zei Hans Bruyninckx, het Belgische hoofd van het Europees Milieuagentschap…… fijnstof grootste gevaar Bron: BELGA 20 november 2014 Brussel, hoofdstad van de luchtvervuiling
  • 30. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 30 Researches  Develops  Informs wtcb cstc .be http://gezondheidenmilieu.be renaturing the city European Conference Renaturing Cities: Systemic Urban Governance for Social Cohesion, Milan, 1-2 December 2014 Researches  Develops  Informs wtcb cstc .be
  • 31. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 31 Groen Bouwen Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Researches  Develops  Informs wtcb cstc .be Water!
  • 32. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 32 Researches  Develops  Informs wtcb cstc .be INSTAL 2020 ‐ Integraal ontwerp sanitair en verwarming … De dimensionering, zowel in het buitenland als volgens NBN EN 806‐3), zijn nog steeds  gebaseerd op metingen uit de jaren ’80 Gebruik van (regenwater) &  Spaarkoppen Zonneboiler & Warmte terugwinning Andere concepten i.v.m.  ruimteverwarming en productie SWW Wellness in de badkamer met  luxe‐douches en badkuipen: • Regendouche • Douche met hydromassage • Stoomdouche • Jacuzzi 
  • 33. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 33 Voor design van de  installaties zijn piekdebieten belangrijk. Huidige installaties zijn systematisch  overgedimensioneerd . Hulpmiddelen voor ontwerp van duurzame  installaties. Researches  Develops  Informs wtcb cstc .be INSTAL 2020 ‐ Integraal ontwerp sanitair en verwarming Industrialisatie!
  • 34. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 34 The Top 6 Construction Trends of 2015 – blog.capterra.com • Construction companies will continue ditching paper. • Mobile apps with geo-fencing will boom in popularity. • 3D printing will make its way onto more construction sites. • More commercial contracts will be green. • Micro-apartment contracts will boom. • The sharing economy will grow for the latest- model heavy equipment. Sessie 1: Machine‐uitrusting voor 2D/3D‐sturing Sessie 2: Van 3D‐plannen naar 3D‐uitvoering Sessie 3: Werfopvolging en datagebruik Technologieën voor het meten, communiceren  en sturen op de werf van de toekomst “2D/3D‐sturing in bouwmachines” • Meer dan “hardware installeren” ‐> impact op interne  organisatie, werfvoorbereiding, … • Biedt potentieel om flexibeler te werken, in te spelen op  veeleisender werk, snellere uitvoering, beter databeheer, …. 
  • 35. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 35 Werf van de toekomst:  verregaande automatisatie? Mogelijk, maar zeker stapsgewijze evolutie, gedreven door : ‐ Rendementsverhoging ‐ Snelheid ‐ Verminderen faalkosten ‐ Communicatie tussen bouwactoren Aangepast materiaalgebruik (Prefab, …) Nieuwe processen (3D‐printing,…) Digitaal sturen en documenteren (BIM, …) Werf van de toekomst:  verregaande automatisatie? ‐ Machines en sensoren ‐> Meten en sturen  ‐ Continu controleren!  ‐ Link met 3D‐plannen ‐ Datagebruik, doorheen heel het bouwproces 3D‐print Canal House “Kamermaker”
  • 36. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 36 Combinatie met 3D‐scanning? • Groot terrein • Gebouw met veel detail • … Als input voor 3D‐printing ? • Bv. in de restauratie – cfr VIS‐iv • Bv. bij het ontwerp van (speciale) bekistingen Ook in de “afwerking”? 3D‐meting 3D‐fabricatie  (prefab, CNC‐machines,  assemblage, …)
  • 37. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 37 Werf van de toekomst:  verregaande automatisatie en BIMming? Linken van informatie, zowel plannen als uitgevoerde werken ‐> link met “BIM” Plannen Voorbereiden Bouwen Onderhoud Opleveren Op maat van  uitvoering Ondersteuning  in werffase Meten en verificaties  voor uitvoering, correctie  plannen, … Datagebruik  voor as‐built Updating en  monitoring Basics: why? - ‘the push’ ‘Government will require fully collaborative 3D BIM (with all project and asset information, documentation and data being electronic) as a minimum by 2016.’ David Greenwood
  • 38. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 38 Vergrijzing!
  • 39. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 39 Challenging demographic • People in EU over 65 expected to increase by 45% over twenty years – to 123 million in 2030 • It is estimated that up to 85% of nursing home residents and 50% of those in assisted living suffer from dementia • A “grand EU societal challenge” • But positive view too - “Active Ageing” P. Barrett, University of Salford Holistic, enabling, person-centric environments Pharmacological Environment Physical / technical Environment Care / social Environment P. Barrett, University of Salford
  • 40. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 40 The need for clear measures • Tools to assess / measure: • capacities of those living with dementia; • holistic care environments in terms of physical, care, medical, ICT, etc (outside as well as in home); • physical, social and emotional impacts of the person-environment fit (carers as well as cared for). • The impact of the built environment needs to be better evidenced P. Barrett, University of Salford Going back Walking Talking to mom&baby Chatting Avoiding a car Talking about Ms. SD Almot nursing home Changes of Mental Condition Walking back to Nursing Home Talking to a boy Talking about the boy Seeing a local resident Looking at flowers Goin Avoiding a car Talking about Ms. SD Almost nursing homeAvoiding a car Talking about Ms. SD Almost nursing home At nursing home Karin Hoyland and Silje Strom Solberg, SINTEF
  • 41. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 41 Senior flats Lifetime Care Dwellings Nursing Homes 50 60 70 80 90 Ordinary dwellings SeniorsYoung seniors the eldest Figure 1. The old precedent moving from step to step in solutions with fixed house and care. Houben ,1997 Karin Hoyland and Silje Strom Solberg, SINTEF Senior flats Lifetime Care Dwellings Nursing Homes 50 60 70 80 90 Ordinary dwellings ? ? Figure 2. Different housing solutions that fits to different needs in a more dynamic model. The services given preferably to the persons that need it most, not depending on where they live. SeniorsYoung seniors the eldest Karin Hoyland and Silje Strom Solberg, SINTEF
  • 42. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 42 Connected ICT Environments for Ageing  at Home: CSTB projects portfolio  2008 : GERHOME • 14 volunteers greeted in the laboratory: 60 years and over,  valid, 50% live alone ‐ selection Protocol biomedical,  technical validation, sociological analysis  2010 : GERHOMELABS • 4 instrumented units 24/24 h ‐ Evaluation of the operating  modes of deployment, the technical and economic viability  and acceptance of the devices  2010 : Smart room CIU Santé • 2 nursing rooms instrumented 24/24 h ‐ Evaluation of the  potential of the data produced and the feasibility of their  interpretation in a logic of care  2012 : SIGAAL • 2 new apartment (2 rooms) instrumented ‐ development of a platform for remote monitoring,  remote support and relational services  2013 : ADORHA • Instrumented ‐ 1 rehabilitated housing (120 m2) and 1  new House (130 m2) assessment of procedures of  deployment as well as the technical and financial  viability of the Remote care – remote monitoring  device active 01/10/2015 Alain Zarli, CSTB ”Het huis van de (verre) toekomst “ Domotica (woonhuisautomatisering) wordt al zo’n 30 jaar  een mooie toekomst voorspeld door trendwatchers,  adviesbureaus en leveranciers … Ondanks jarenlange  stimuleringsregelingen, tientallen pilotprojecten en  miljoenen subsidies wil dat laatste maar niet lukken … De  aangeboden domoticaoplossingen zijn onvoldoende  vraaggericht en bovendien (veel) te duur. …. Uit Innovatieblunders, Sjors van Leeuwen
  • 43. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 43 Klimaatadaptatie! ‘Waterresilient constructions’!?
  • 44. J. Desmyter - WTCB 2 oktober 2015 Zie disclaimer 44 Ventilatie C2C‐materialen Superisolerende materialen Luchtdichtheid Comfortabel en Toegankelijk Klimaat‐ verandering Energie Grondstoffen Demografie CO2‐arme materialen Groen licht Hernieuwbare energie Actieve sturing Verdichting Akoestiek Enz. … Duurzaam en Gezond Betaalbaar Disclaimer: De presentaties die uitgedeeld worden bij uiteenzettingen die door het WTCB  worden gegeven, maken geen onderdeel uit van de officiële publicatiereeksen van  het WTCB. Ze kunnen dus niet als referentie gebruikt worden. De, zelf gedeeltelijke,  verdeling of vertaling van deze documenten is enkel toegestaan met toestemming  van het WTCB. Er wordt tevens op gewezen dat afdrukken van presentaties zonder  bijbehorende mondelinge toelichting tot onvolledige of verkeerde conclusies  kunnen leiden. Voor design van de  installaties zijn piekdebieten belangrijk. Researches  Develops  Informs wtcb cstc .be