2. Unha lenda chinesa conta que o descubrimento da seda fixoo unha
antiga emperatriz á que, mentras tomaba o te debaixo dunha moreira,
lle caeu un casulo na taza e cando o quixo coller empezou a
desfiañarse e ela, á que lle gustaban moito os labores de tecido,
admirada pola finura e o brillo de aquel fío, comezo a traballar con el.
O secredo da elaboración dos tecidos de seda gardouse celosamente
durante moito tempo.
3. A bolboreta da eiruga da seda (Bombix mori) é orixinaria do norte de
China, onde se cría desde hai uns 5.500 anos para aproveitar o fío co
que a eiruga constrúe o casulo no que se agocha para facer a súa
metamorfose a adulto.
4. A bolboreta da eiruga
da seda é un insecto
de cor blanca-crema, de
corpo voluminoso e
peludo, duns 3 cm de
longo e entre 4 e 5 cm
de envergadura alar.
Non se atopa en estado
silvestre nin pode voar.
5. Bolboreta macho.
Os machos recoñécense
polas antenas máis
prumosas e o abdome
máis estreito.
Bolboreta femia.
As femias son algo máis
grandes e teñen o abdome
máis voluminoso
6. CABEZA
TÓRAX
ABDOME
A bolboreta como insecto ten o corpo dividido en tres partes: cabeza (con
ollos compostos, boca e antenas), torax (con tres pares de patas e dous pares
de ás) e abdome (ocupado, case todo, polos órganos reprodutores)
7. A eiruga ten o corpo dividido e 13 segmentos. O primeiro correspóndelle á
cabeza, os tres seguintes son os segmentos torácicos, que levan patas, e os
restantes son os segmentos abdominais, os catro intermedios e o derradeiro
levan unhas falsas patas con sistemas de suxección.
CABEZA
TORAX
ABDOME
Orificios respiratorios
Tubo dixestivo
Glándulas seríceas Tubo de
Malpigi
Vaso sanguíneo dorsal
Vaso sanguíneo ventral
Tubo
dixestivo
Boca
Fieira
12. O ciclo vital é o propio
dos lepidópteros e pasa
polas catro fases básicas:
ovo, larva ou eiruga,
crisálida ou pupa e imago
ou adulto.
13. Os ovos miden entre 1
e 1,5 mm de longo.
Entre 1.000 a 1.500
ovos pesan 1 gramo.
14. O desenvolvemento do embrión dura arredor de 15 días. En climas fríos a
eclosión non se produce ata que pasa o inverno, e depende da temperatura
ambiental, para coincidir coa aparición das follas da moreira das que se
alimenta.
15. Nos 30 ou 35 días que dura a fase de larva realizan catro mudas.
16. Cando saen do ovo
as eirugas miden uns
3 mm de longo e son
de cor gris.
Xa producen seda.
Eirugas de 1 día de vida
17. Aos 6 días fan a primera muda, que dura unhas 24 horas.
18. Na segunda idade (fase larvaria despois da primeira muda) que dura 3 ou 4 días,
empezan a diferenciarse os caracteres de cada variedade de eiruga.
19. Despois da segunda muda (terceira idade larvaria) é cando
mellor se diferencian as distintas variedades das eirugas
23. Ao remate da fase larvaria a eiruga acada os 8 ou 9 cm de lonxitude.
Eiruga completamente desenvolvida
24. A eiruga da seda está considerada o animal que máis come.
Ao longo da súa curta vida, de 30 a 35 días, medra ata 30 veces o tamaño
que tiña ao nacer, aumenta ata 9.000 veces o peso e unhas 6.000 veces o
volume .
25. Cando completa o desenvolvemento a
eiruga busca un lugar seco e illado para
construir o casulo no que pasará a fase
de pupa.
Un proceso no que invirte de 2 a 3 días
26. Para transformarse en crisálida a eiruga
péchase no casulo, para iso produce,
en dúas glándulas que ten na parte de
abaixo e ao longo do corpo, un líquido,
que se solidifica en contacto co aire, co
que forma arredor de sí unha envoltura
dun único fío de ata 1.500 metros de
longo.
27. A forma, o tamaño
e a cor dos casulos
depende da
variedade da
bolboreta que o
produce.
28. Corte dun casulo. No interior podemos ver os restos da muda e a crisálida.
29. Para saíren do casulo as bolboretas fúrano cunha secreción aceda
que rompe a seda.
30. Logo viven entre 3 e 15 días nos que só buscan parella, as femias
poñen os ovos e logo morren.
31. O ciclo de vida da bolboreta da seda complétase nuns 60 días, que é o
tempo que transcorre entre o nacemento da larva, o desenvolvemento da
eiruga, a crisalidación, a saída do adulto e a morte deste despois da
pósta.
32. As moreiras
moreira branca (Morus alba),
moreira vermella (Morus rubra)
moreira negra (Morus nigra).
Son árbores de tamaño
medio, entre 13 e 15 m de
altura, oriundos das zonas
temperadas de Asia que
medran rápido cando novas.
Usáronse como árbores de
sombra nas beiras das
estradas e utilízanse en
xardíns porque soportan ben
as podas. Nas zonas
produtoras de seda
cultívanse para alimentar as
eirugas.
Variedade ornamental pendula de moreira
33. Teñen follas alternas, ovais,
enteiras (de lobuladas a
fortemente lobuladas nos
exemplares novos da
moreira branca). De cor
verde brillante, lustrosas
pola cara e máis claras polo
revés.
Follas de moreira branca
34. As flores, pequenas e agrupadas en
espigas, transfórmanse en froitos
compostos, de 2 a 3 cm, de cor vermella,
negra ou branca, segundo a especie.
Os froitos son comestibles e de bo sabor,
agás os da moreira branca que son
insípidos.
Froitos de
moreira negra
35. Pódense criar eirugas da seda como pasatempo, a pequena escala e
a nivel industrial.
Para levar a cabo esta actividade é necesario dispoñer de espazo e,
sobre todo, dun número de árbores produtores de alimento axeitado
á cantidade de eirugas que se queren criar.
36. A cría industrial de eirugas
da seda faise en grandes
espazos acondicionados
con temperatura, luz e
humidade controladas,
que acollen moitos
milleiros de individuos de
variedades seleccionadas,
para conseguir unha
uniformidade no
desenvolvemento e a
calidade requerida.
As eirugas teñen que
dispoñer constantemente
de alimento fresco
suficiente, que se lles
suministra dúas veces ao
día, e hai que hixienizar e
limpar os espazos
regularmente.
Bandexas de cría de eirugas
37.
38. A partir do
décimo día da
formación,
recóllense os
casulos
retirándos dos
soportes
Logo “afóganse”
ou escáldanse as
crisálidas.
41. Para sacar 1 kg de
seda crúa son
necesarios 5.500
casulos.
42. Para ter o fío, ou
facer a saca da seda,
métese o casulo en
auga a ferver para
que se disolva o
aglutinante que
mantén as febras
apegadas.
Logo cóllese a febra
e tirando dela
desenfíase para facer
madeixas.
A seda que se obtén
con este proceso
chámase seda crúa.
43.
44.
45.
46. Con varias febras faise un fío.
Con varios fíos enrolados
outros fíos de maior
resistencia.
As madeixas cócense e
blanquéanse con auga e xabón
e sécanse ao sol para que
gañen elasticidade, brillo e
suavidade.
47. Por último tínguense ou déixanse coa súa cor orixinal, e xa quedan listas
para tecer.
49. A seda máis fina do
mundo faise en
Kawamata (Xapón).
Coñécese como “Ás
de fada”, os fíos son
a sexta parte de
gordos que un pelo
humano.
As prendas son case
transparentes e tan
lixeiras que case non
se sente o seu
contacto coa pel.
50. Algunhas imaxes foron collidas da
internet.
Agradezolle aos autores a súa
dispoñibilidade e agardo que saiban
disculpar o uso que fixen delas.
Mon Daporta
COUSIÑAS FEITAS NA CASA
