2. Unha lenda chinesa conta que o
descubrimento da seda fixoo
unha antiga emperatriz a que,
mentras tomaba o te debaixo
dunha moreira, lle caeu un
casulo na taza e cando o quixo
coller empezou a desfiañarse e
ela, á que lle gustaban moito as
labores de tecido, admirada
pola finura e o brillo de aquel fío
e empezou a traballar con el.
O secreto da elaboración dos
tecidos de seda gardouse
celosamente durante moito
tempo.
3. A bolboreta da eiruga da seda (Bombix mori) é orixinaria do norte de China, onde
se cría desde hai uns 5.500 anos para aproveitar o fío co que a eiruga constrúe o
casulo no que se agocha para facer a súa metamorfose a adulto.
4. A bolboreta da eiruga da
seda é un insecto de
cor blanca-crema, de
corpo voluminoso e
peludo, duns 3 cm de
longo e entre 4 e 5 cm
de envergadura alar.
Non se atopa en estado
silvestre nin pode voar.
5. Bolboreta macho. Os machos recoñécense polas antenas
máis plumosas e o abdome máis estreito.
6. Bolboreta femia. As femias son algo máis grandes
e teñen o abdome máis voluminoso
7. A bolboreta
como insecto
ten o corpo
dividido en tres
partes: cabeza
(con ollos
compostos,
boca e
antenas), torax
(con tres pares
de patas e dous
pares de ás) e
abdome
(ocupado, case
todo, polos
órganos
reproductores)
CABEZA
TORAX ABDOME
8. A eiruga ten o corpo dividido e 13 segmentos. O primeiro correspóndelle á cabeza,
os tres seguintes son os segmentos torácicos, que levan patas, e os restantes son
os segmentos abdominais, os catro intermedios e o derradeiro levan unhas falsas
patas con sistemas de suxección.
CABEZA
TORAX
ABDOME
Orificios respiratorios
Tubo dixestivo
Glándulas seríceas Tubo de
Malpigi
Vaso sanguíneo dorsal
Vaso sanguíneo ventral
Tubo
dixestivo
Boca
Fieira
12. O ciclo vital é o propio
dos lepidópteros e
pasa polas catro fases
básicas: ovo, larva ou
eiruga, crisálida ou
pupa e imago ou
adulto.
13. Os ovos miden entre 1 e 1,5 mm de longo. Nun gramo caben de 1.000 a 1.500 ovos
14. O desenvolvemento
do embrión dura
arredor de 15 días.
En climas fríos a
eclosión non se
produce ata que
pasa o inverno, e
depende da
temperatura
ambiental, para
coincidir coa
aparición das follas
da moreira das que
se alimenta.
Nos 30 ou 35 días
que dura a fase de
larva realizan catro
mudas.
15. Cando saen
do ovo as
eirugas miden
uns 3 mm de
longo e son
de cor gris. Xa
producen
seda.
Eirugas de 1 día
de vida
16. Aos 6 días fan a primera muda, que dura unhas 24 horas.
Eirugas recén
eclosionadas e
outras a piques de
facer a primeira
muda
18. Eirugas despois da
primeira muda
Na segunda
idade (fase
larvaria despois
da primeira
muda) que dura
3 ou 4 días,
empezan a
diferenciarse os
caracteres de
cada variedade
de eiruga.
19. Eirugas na terceira idade
Despois da segunda muda (terceira idade larvaria) é cando mellor se
diferencian as distintas variedades das eirugas
23. Ao remate da fase larvaria a eiruga acada os 8 ou 9 cm de lonxitude.
Eiruga completamente desenvolvida
24. A eiruga da
seda está
considerada o
animal que máis
come. Ao longo
da súa curta
vida, de 30 a 35
días, medra ata
30 veces o
tamaño que tiña
ao nacer,
aumenta ata
9.000 veces o
peso e unhas
6.000 veces o
volume .
25. Cando completa o
desenvolvemento a
eiruga busca un lugar
seco e illado para
construir o casulo no que
pasará a fase de pupa.
Un proceso no que
invirte de 2 a 3 días
26. Para transformarse
en crisálida a eiruga
péchase no casulo,
para iso produce, en
dúas glándulas que
ten na parte de
abaixo e ao longo do
corpo, un líquido,
que se solidifica en
contacto co aire, co
que forma arredor de
sí unha envoltura
dun único fío de ata
1.500 metros de
longo.
27. A forma, o tamaño e
a cor dos casulos
depende da
variedade da
bolboreta que o
produce.
30. Bolboretas recén saídas do casulo
Logo viven
entre 3 e 15
días nos que
só buscan
parella, as
femias
poñen os
ovos e logo
morren.
31. O ciclo de vida da bolboreta da seda complétase nuns 60 días, que é o tempo
que transcorre entre o nacemento da larva, o desenvolvemento da eiruga, a
crisalidación, a saída do adulto e a morte deste despois da pósta.
32. Morus alba, Morus
rubra e Morus nigra;
moreira blanca,
moreira vermella e
moreira negra. Son
árbores de tamaño
medio, entre 13 e 15 m
de altura, oriundos das
zonas templadas de
Asia que medran rápido
cando novos. Usáronse
como árbores de
sombra nas beiras das
estradas e utilízanse en
xardíns porque
soportan ben as podas.
Nas zonas productoras
de seda cultívanse para
alimentar as eirugas.
As
moreiras
33. Teñen follas alternas, ovais,
enteiras (de lobuladas a
fortemente lobuladas nos
exemplares novos da moreira
branca). De cor verde
brillante, lustrosas pola cara
e máis claras polo revés.
Follas de moreira vermella
Follas de moreira negra
Follas
lobuladas de
ponlas novas
de moreira
branca
34. As flores, pequenas e agrupadas en
espigas, transfórmanse en froitos
compostos, de 2 a 3 cm, de cor
vermella, negra ou brancos, según a
especie. Os froitos son comestibles e
de bo sabor agás os da moreira
branca que son insípidos.
Froitos de moreira negra
Froitos de moreira branca
Froitos de moreira vermella
35. Pódense criar
eirugas da seda
como pasatempo,
a pequena escala
e a nivel industrial.
Para levar a cabo
esta actividade é
necesario
dispoñer de
espazo e, sobre
todo, un número
de árbores
produtores de
alimento axeitado
á cantidade de
eirugas que se
queren criar.
36. A cría industrial de
eirugas da seda faise en
grandes espazos
acondicionados con
temperatura luz e
humidade controladas,
que acollen moitos
milleiros de individuos
de variedades
seleccionadas, para
conseguir unha
uniformidade no
desenvolvemento e a
calidade requerida. As
eirugas teñen que
dispoñer
constantemente de
alimento fresco
suficiente, que se lles
suministra dúas veces
ao día, e hai que
hixienizar e limpar os
espazos regularmente.
Bandexas de cría de eirugas
37.
38. A partir do
décimo día da
formación,
recóllense os
casulos
retirándos dos
soportes
42. Para sacar un kg de
seda crúa son
necesarios 5.500
casulos.
43. Para ter o fío, ou
facer a saca da
seda, métese o
casulo en auga a
ferver para que se
disolva o
aglutinante que
mantén as febras
apegadas. Logo
cóllese a febra e
tirando dela
desenfíase para
facer madeixas.
A seda que se
obtén con este
proceso chámase
seda crúa.
44.
45.
46.
47. Con varias febras faise
un fío.
Con varios fíos
enrolados outros fíos de
maior resistencia.
As madeixas cócense e
blanquéanse con auga
e xabón e sécanse ao
sol para que gañen
elasticidade, brillo e
suavidade.
Por último tínguense ou
déixanse coa súa cor
orixinal, e xa quedan
listas para tecer.
49. A seda máis fina
do mundo faise en
Kawamata
(Xapón). Coñécese
como “Ás de fada”,
os fíos son a
sexta parte de
gordos que un pelo
humano. As
prendas son case
transparentes e
tan lixeiras que
case non se sente
o seu contacto coa
pel.
50. fin
As imaxes foron collidas da internet.
Agradezolle aos autores a súa dispoñibilidade e agardo que saiban disculpar
o uso que fixen delas.
Mon Daporta
COUSIÑAS FEITAS NA CASA
