Dokumen tersebut membahas tentang pentadbiran dan pengurusan bengkel kemahiran hidup sekolah, termasuk struktur organisasi, peranan panitia, pengurusan pelajar, pengurusan dan pentadbiran bengkel, serta sistem penyimpanan stok.

1. TAJUK 2: PENTADBIRAN DAN
PENGURUSAN KHSR
1. Pengurusan dan
pentadbiran sumber
manusia
2. Pengurusan dan
pentabdiran bengkel
3. Penyenggaraan bengkel

2. PENGURUSAN DAN PENGURUSAN
SUMBER MANUSIA
1. Struktur Organisasi
2. Panitia
3. Pengurusan Pelajar

3. 1. Struktur Organisasi
GURU BESAR
PEN. KANAN
KETUA PANITIA
GURU KEMAHIRAN HIDUP

4. 2. Panitia
Di antara tugas ketua panitia:
i. Menyelaraskan sukatan dan rancangan
pelajaran mingguan, bulanan dan semester
ii. Membuat anggaran perbelanjaan tahunan
untuk diserahkan kepada guru penolong
kanan
iii. Membuat pesanan bahan dan alatan
melalui borang pra pesanan

5. iv. Mengagihkan tugas mengajar serta
tanggungjawab pengurusan,
penyelenggaraan dan keselamatan bengkel
kepada guru-guru KH
v. Menentukan penggunaan alat bantu
mengajar dan kaedah mengajar yang
kemaskini
vi. Menjalankan mesyuarat panitia
2. Panitia

6. 3. Pengurusan Pelajar
 Menyediakan Peraturan Keselamatan
Makmal yang perlu dipatuhi oleh pelajar
 Memastikan pelajar sentiasa mematuhi
arahan guru dan bekerja secara
bersistematik dan selamat
 Panitia bertanggungjawab bagi menguruskan
sistem kepegawaian kepada pelajar seperti
contoh rajah berikut:-

7. 3. Pengurusan Pelajar
Ketua Formen
Ketua
Kebersihan
Ketua
Alatan
Ketua
Projek
Ketua
Keselamatan

8. PENGURUSAN DAN PENTADBIRAN
BENGKEL
a) Ruang Bengkel
b) Susun Atur
c) Keselamatan
d) Tugas Pelajar
e) Organisasi Stor
f) Sistem Penyimpanan Stok

9.  Saiz bengkel adalah bergantung kepada jenis
kerja yang akan dilakukan di dalamnya
 Keluasan yang sesuai ialah 20 M X 25 M
 Ciri-ciri bengkel yang sesuai:-
i. Boleh menampung bilangan pelajar seramai
20 orang atau lebih
ii. Ia membolehkan seseorang bergerak dengan
bebas
a) Ruang

10. iii. Lantai mestilah dari bahan tahan lasak,
mudah dibersihkan dan tidak menampung
habuk dan tidak licin
iv. Tingkap yang besar untuk membenarkan
cahaya masuk sebanuk mungkin serta
pengedaran udara yang bebas
v. Pintu mempunyai daun pintu yang besar
bagi memudahkan jalan keluar semasa
kecemasan
a) Ruang

11. vi. Meja kerja yang tahan lasak yang
berukuran di antara 1.2 M x 1.5 M dan
tinggi 0.9 M
vii. Mempunyai bekalan asas seperti elektrik
bagi pencahayaan dan soket kuasa dan
bekalan air siap dengan pili dan singki bagi
pencucian
viii. Sebuah stor atau bilik bagi menyimpan
bahan-bahan, alatan dan projek
a) Ruang

12.  Susun atur bengkel perlu kemas dan
lengkap supaya kerja-kerja dapat dilakukan
dengan sempurna dan mengelakkan
daripada berlakunya kemalangan dan
kerosakkan harta benda
b) Susun Atur

13.  Susun atur bengkel yang baik seperti:-
a) Rak-rak dan panel alatan dan kelengkapan
mudah digunakan
b) Rak-rak simpanan bahan binaan projek boleh
menempatkan dengan baik
c) Rak-rak bahan bantu mengajar yang kemas kini
dan pelbagai
d) Memudahkan kerja-kerja penyelenggaraan
dilakukan
b) Susun Atur

14.  “UTAMAKAN KESELAMATAN” sebagai teras
amalan bagi memastikan kerja-kerja
dibengkel dapat dilakukan dengan lancar dan
selamat
 Aspek keselamatan yang dititikberatkan:-
i. Menyediakan bahan perlindungan dan
pakaian kerja bagi melindungi badan
c) Keselamatan

15. ii. Mengadakan alat pemadam api yang
berfungsi
iii. Menyediakan peti pertolongan cemas dan
tempat rawatan
iv. Memaparkan nombor telefon panggilan
kecemasan seperti Bomba, Ambulan, Polis
dan lain-lain
c) Keselamatan

16. d) Tugas Pelajar
Ketua Formen
Ketua
Kebersihan
Ketua
Alatan
Ketua
Projek
Ketua
Keselamatan

17. i. Tugas Ketua Formen
 Bertindak sebagai Ketua Kelas dan
bertanggungjawab terus kepada guru KH
 Memastikan semua penolong-penolong di
bawahnya menjalankan tugas-tugas yang telah
ditetapkan
 Melaporkan kepada guru berkenaan kejadian
spt kemalangan, alat-alat yang rosak atau
hilang
d) Tugas Pelajar

18. ii. Tugas Ketua Kebersihan
 Bertanggungjawab untuk bersama-sama
pembantunya empat atau lima orang bagi
membersihkan tempat kerja, menyapu lantai
dan membuang sampah dari tong sampah
 Memastikan lantai bersih dari tumpahan
minyak atau bendalir
 Melaporkan kepada Ketua Formen berkenaan
kerja-kerja pembersihan yang dibuat
d) Tugas Pelajar

19. iii. Tugas Ketua Alatan
 Bertanggungjawab untuk bersama-sama
pembantunua untuk mengagihkan alatan
kepada pelajar-pelajar
 Memungut semula alatan dan meletakkannya
pada rak panel alatan
 Melaporkan kepada Ketua Formen jika terdapat
alatan yang rosak, patah ataupun hilang
d) Tugas Pelajar

20. iv. Tugas Ketua Projek
 Bertanggungjawab untuk bersama-sama
pembantunya bagi mengedarkan bahan projek
kepada pelajar-pelajar semasa kelas dimulakan
 Memungut semula projek terutama yang masih
belum siap dan dimasukkan semula ke dalam
rak projek/almari/tempat penyimpanan projek
belum siap
 Melaporkan kepada Ketua Formen jika terdapat
projek yang rosak, pecah atau pun yang hilang
d) Tugas Pelajar

21. v. Tugas Ketua Keselamatan
 Bertanggungjawab untuk bersama-sama
pembantu bagi memastikan makmal dalam
keadaan selamat
 Memastikan semua tingkap ditutup, pintu
dikunci, suis lampu dan kipas ditutup, plag
kuasa dimatikan dan ditanggalkan dari soket
 Melaporkan kepada Ketua Formen jika terdapat
tingkap yang pecah, kunci pintu yang rosak
atau terdapat suis, kabel elektrik yang putus
atau tanggal dari peralatan atau mesin elektrik
 Memastikan pili air ditutup ketat
Tugas Pelajar

22.  Organisasi stor terdiri dari lima bahagian:-
i. Bahagian Kawalan Stok
ii. Bahagian Legar/Lejar
iii. Bahagian Penstoran
iv. Bahagian Pembungkusan dan
Penghantaran
v. Bahagian Akaun
e) Organisasi Stor

23. i. Bahagian Kawalan Stok
 Bahagian ini bertanggungjawab ke atas
perancangan dan organisasi stok seperti:-
i. Menentukan barang dikeluarkan secara teratur
dan betul
ii. Menentukan kuantiti barang yang akan
dikeluarkan
iii. Menentukan kod barang
iv. Menyediakan dan mengemaskini katalog
v. Menguruskan pembelian barang
e) Organisasi Stor

24. ii. Bahagian Legar/Lejar
 Bahagian ini bertanggungjawab:
a) Mencatit kad-kad lejar
b) Mencatit harga ke atas Baucer Pemesanan-
Pengeluaran Barang-barang
iii. Bahagian Penstoran
 Bahagian ini bertanggungjawab untuk
menerima, menyimpan, mengeluar,
mengangkut barang-barang dan lain-lain
e) Organisasi Stor

25. iv. Bahagian Pembungkusan dan
Penghantaran
 Bahagian ini bertanggungjawab
membungkus barang-barang dan
menghantarnya ke destinasi berkenaan
v. Bahagian Akaun
 Bahagian ini bertanggungjawab ke atas segala
hal ehwal akaun dan kewangan stor
e) Organisasi Stor

26. i. Lokasi Stok
ii. Penggunaan Maksima Ruang
iii. Sistem Lokasi Stok
iv. Penggunaan Rak yang Boleh Diubah
v. Keteguhan Rak-rak
vi. Peraturan Am Penstoran
vii. Kandungan Sesuatu Bekas
f) Sistem Penyimpanan Stok

27. viii. Penstoran Barang Berat
ix. Penstoran Barang-barang dalam Bekas
Standard
x. Penstoran Barang-barang Terlerai
xi. Pembahagian Ruang Stor
xii. Peraturan Menindan Barang-barang
xiii. Penstoran Barang-barang Berharga dan
Menarik
xiv. Penstoran di Tempat Lapang
f) Sistem Penyimpanan Stok

28. 1. Lokasi Stok
 Lokasi stok bagi semua barang-barang
hendaklah direkodkan di dalam lejar atau
kad kawalan stok dan kad petak

29. 2. Penggunaan Maksima Ruang
 Ruang digunakan sepenuhnya
 Penggunaan ruang tertakluk kepada faktor-
faktor:-
 Keselamatan
 Kemudahan pengeluaran
 Verifikasi
 Kekemasan stor

30. 3. Sistem Lokasi Stok
 Dirangka semudah mungkin
 Setiap stor hendaklah mempunyai satu
sistem lokasi stok yang tetap

31. 4. Penggunaan Rak yang Boleh
Diubah
 Penggunaan rak yang boleh diubah
digunakan untuk membolehkan
penyimpanan berbagai jenis barang dengan
lebih baik dan cekap
 Jika keadaan membenarkan rak-rak bolehlah
dilapis atau ditingkatkan untuk penggunaan
ruang sepenuhnya

32. 5. Keteguhan Rak-rak
 Jika rak-rak, almari dan laci-laci didapati
herut, tidak lurus atau tidak tegap, ianya
hendaklah dilaporkan dengan segera kepada
Ketua Jabatan untuk diperbaiki

33. 6. Peraturan Am Penstoran
 Ruang stor hendaklah dibahagikan kepada
beberapa seksyen atau kumpulan seperti
seksyen alat tulis, alat jahitan, alatan elektrik dan
lain-lain
 Barang-barang bagi setiap seksyen hendaklah
disimpan dalam susunan abjad
 Jika peraturan ini tidak dapat dipatuhi
disebabkan oleh ukuruan, jenis, berat atau ruang
rak tidak mengizinkan, lokasi stok hendaklah
dicatat diatas kad lejar atau kad kawalan stok

34. 7. Kandungan Sesuatu Bekas
 Seberapa boleh, satu-satu bekas itu
hendaklah mengandungi hanya barang-
barang yang bernombor kod dan berupa
bentuk yang sama sahaja

35. 8. Penstoran Barang Berat
 Semua barang-barang berat hendaklah
diletakkan di tempat yang paling bawah
sekali untuk keselamatan

36. 9. Penstoran Barang-barang dalam
Bekas Standard
 Jika barang-barang dibekalkan oleh
pembekal dalam bekas yang standard
seperti bungkusan, kotak, tin dan sebagainya
seberapa boleh barang-barang tersebut
hendaklah disimpan dalam bekas asalnya
supaya labelnya dapat dilihat

37. 10. Penstoran Barang Terlerai
 Barang terlerai hendaklah dimasukkan ke
dalam bekas yang berukuran standard dan
disimpan mengikut bilangan atau unit untuk
memudahkan pengeluaran
 Barang-brang yang tidak boleh dibungkus
seperti alat perkakas hendaklah disusun atau
ditindih dengan baik dan dicegah dari
berkarat, rosak dan sebagainya

38. 11. Pembahagian Ruang Stor
 Ruangan stor yang dibahagikan mengikut
seksyen atau kumpulan hendaklah diberi
tanda pengenalan dengan menggunakan
sistem rujukan samada menggunkan
susunan abjad atau nombor atau kedua-
duanya sekali

39. 12. Peraturan Menindan Barang-
barang
 Seberapa boleh tindanan barang janganlah
terlalu tinggi
 Faktor-faktor berikut hendaklah
dipertimbangkan semasa menindan barang:-
a. Senang dikendali dan memudahkan
pengeluaran stok mengikut sistem masuk-
dahulu-keluar-dahulu (FIFO)
b. Kemungkinan peti-peti di lapisan bawah
ditindan oleh peti yang lebih berat

40. c. Barang-barang mudah terbakar
d. Kesenangan penyemakan stok dan
rancangan pengiraan pusingan stok
e. Susunan atau lapisan yang paling selamat
adalah setinggi di antara dua hinggan tiga
meter melainkan jika “fork lift” digunakan
12. Peraturan Menindan Barang-
barang

41. 13.Penstoran Barang-barang
Berharga dan Menarik
 Barang-barang berharga dan menarik yang
senang dicuri hendaklah disimpan di dalam
almari atau tempat yang berkunci
 Kunci hendaklah disimpan oleh seorang
pegawai yang bertanggungjawab
 Semua pengeluaran hendaklah dibuat oleh
pegawai tersebut melainkan dalam hal-hal
tertentu sahaja

42. 14. Penstoran di Tempat Lapang
 Barang-barang besar yang tidak mudah
rosak jika terdedah kepada cuaca panas
atau hujan bolehlah disimpan di tempat
lapang yang berpagar

43. 1. Jenis-jenis Senggaraan
2. Langkah-langkah Kawalan
Senggaraan
PENYENGGARAAN BENGKEL

44. DEFINISI PENYELENGGARAAN:
 Menjalankan kerja-kerja merancang dan
mengurus aktiviti penyenggaraan
DEFINISI PENYENGGARAAN:
 Melakukan aktiviti menjaga atau menservis
sesuatu perkakasan, alatan, mesin mudah alih,
perabot atau bangunan supaya sentiasa berada
dalam keadaan baik dan berfungsi dengan
sempurna
PENYENGGARAAN BENGKEL

45. 1. Jenis-jenis Senggaraan
a) Senggaraan Kawalan
b) Senggaraan Pembetulan
c) Senggaraan Ramalan

46. a) Senggaraan Kawalan
 Senggaraan yang paling berkesan kerana
senggaraan dilakukan sebelum peralatan, mesin
dan bangunan menjadi rosak
 Ia dilakukan berterusan dari masa ke semasa
mengikut jadual senggaraan yang telah
ditetapkan
 Senggaraan ini lebih mahal untuk dilakukan
kerana kerja senggaraan berterusan tetapi untuk
jangka panjang cara ini menguntungkan kerana
kerosakan yang besar dapat dielakkan

47.  Senggaraan kawalan mengandungi
i. Reka bentuk dan pemasangan yang sesuai untuk
peralatan yang digunakan
ii. Pemeriksaan logi dan alatan mengikut jadual untuk
mengelakkan kerosakkan daripada berlaku
iii. Membuat servis, baik pulih dan penjagaan alatan
supaya sentiasa sempurna
iv. Pelinciran yang sempurna dan mencukupi serta
pembersihan dan perlindungan spt mengecat
peralatan dan bangunan
a) Senggaraan Kawalan

48.  Senggaraan jenis ini hanya dilakkan selepas
sesuatu peralatan itu rosak
 Kerja-kerja senggaraan tidak akan dilakukan
selagi tiada kerosakan yang berlaku
 Biasanya senggaraan ini dilakukan ke atas
peralatan yang kecil dan yang tidak digunakan
terlalu kerap
 Walaupun kos senggaraan jangka pendek
adalah rendah namun untuk jangka masa
panjang ia mungkin menjadi terlalu tinggi
b) Senggaraan Pembetulan

49.  Senggaraan Ramalan menjalankan kerja-
kerja senggaraan mengikut jangkaan
kerosakan
 Biasanya peralatan seperti alat penganalisis
gegaran dan amplitud, tolok audio, alat optik,
tolok tekanan dan suhu dan tolok rintangan
digunakan untuk meramal kemungkinan
berlakunya kerosakan
c) Senggaraan Ramalan

50.  Senggaraan ini banyak dilakukan dalam
industri yang melibatkan penggunaan alatan
elektronik seperti komputer kerana:
 Peralatan yang digunakan mempunyai
bahagian yang kecil dan rumit untuk
disenggara setiap hari
 Bahagian-bahagian pada alatan elektronik
tidak membolehkan kerja-kerja servis
dilakukan
c) Senggaraan Ramalan

51. 2. Langkah-langkah Kawalan
Senggaraan
 Keberkesanan sistem senggaraan
bergantung kepada kerja-kerja merekod
aktiviti senggaraan
 Sistem rekod yang baik akan menjamin
kerja-kerja senggaraan yang lebih berkesan

52. Langkah-langkah yang diambil sebelum
sesuatu kerja senggaraan dijalankan:-
i. Arahan Kerja
ii. Jadual Kerja
iii. Kos Senggaraan
iv. Belanjawan
v. Rekod Alatan
2. Langkah-langkah Kawalan
Senggaraan

53. 1. Arahan Kerja
1. Mandur akan memaklumkan tentang kerosakan
yang berlaku
2. Ketua Bahagian Senggaraan akan
mengeluarkan arahan kepada kakitangan
bahagian untuk menyelesai masalah yang
dihadapi
3. Selepas kerja selesai kakitangan akan
merekodkan maklumat spt kerja yang dilakukan,
masa yang diambil, kos alat ganti yang
digunakan, bilangan pekerja yang diperlukan
dan sebagainya

54. 2. Jadual Kerja
 Jadual kerja disediakan oleh Penasihat
Kawalan Bahagian Senggaraan dengan
bantuan mandur
 Pihak ini bertanggungjawab menganggarkan
jumlah pekerja dan masa yang diambil untuk
sesuatu jenis kerja senggaraan yang
diperlukan
 Tujuan memudahkan bahagian senggaraan
mengagih-agihkan kakitangan sekiranya
kerosakan berlaku serentak

55. 3. Kos Senggaraan
Kos senggaraan = Jumlah kos pekerja +
kos bahan ganti

56. 4. Belanjawan
 Belanjawan dibuat setahun sekali
 Jumlah wang yang diperuntukkan ke
bahagian senggaraan bergantung kepada
kos senggaraan yang telah dibuat dalam
masa setahun
 Biasanya hitung panjang kos senggaraan
setahun akan dijadikan asas dalam jumlah
peruntukan tahunan

57. 5. Rekod Alatan
 Rekod alatan penting dalam sesuatu
program senggaraan
 Rekod ini mengandungi semua data alatan
seperti nombor siri, pembekal, kos membeli
dan sebagainya

58. SEKIAN