Araling Panlipunan 8

1. > REBOLUSYONG PANGKAISIPAN
> KAISIPANG POLITIKAL
> PHILOSOPHES
> PAGPAPALAGANAP NG IDEYANG LIBERAL

2. REBOLUSYONG PANGKAISIPAN
 ANG REBOLUSYON AY TUMUTUKOY SA MABILISANG PAGBABAGO NG ISANG
INSTITUSYON O LIPUNAN.
 ITO AY MADALAS NA NAGDUDULOT NG PANSAMANTALANG KAGULUHAN SA MGA
TAONG NASANAY SA ISANG TAHIMIK AT KONSERBATIBONG PAMUMUHAY.
 ISA SA MGA BUNGA NG PAMAMARAANG MAKAAGHAM ANG PAGBABAGONG GINAWA
NITO SA IBA IBANG ASPEKTO NG BUHAY NG TAO.
 MARAMI ANG NAGMUMUNGKAHI NA GAMITIN ANG PAMAMARAANG ITO UPANG
MAPAUNLAD ANG BUHAY NG TAO SA LARANGANG PANGKABUHAYAN,PAMPOLITIKA,
PANRELIHIYON AT MAGING SA EDUKASYON.
 TINATAWAG ITONG PANAHON NG KALIWANAGAN (ENLIGHTMENT).
 ANG IDEYANG ITO AY NAKASENTRO SA PAGGAMIT NG REASON O KATUWIRAN SA PAG
SAGOT SA SULIRANING PANLIPUNAN,PAMPOLITIKAL AT PANG EKONOMIYA.
 NAGSIMULA ITO SA BATAYANG KAISIPANG IMINUMUNGKAHI NG MGA PILOSOPO.

3. KAISIPANG POLITIKAL
 UMUNLAD ANG ENLIGHTMENT O REBOLUSYONG
PANGKAISIPAN NOONG IKAW-18 NA SIGLO (1700s)
 ISA SA KANILANG PILOSOPO SA PANAHONG ITO AY SI
BARON DE MONTESQUIEU DAHIL SA KANIYANG
TAHASANG PAGTULIGSA SA ABSOLUTONG
MONARKIYANG NARARANASAN SA FRANCE NG
PANAHONG IYON
 SA KANIYANG AKLAT NA PINAMAGATANG “THE SPIRIT OF
THE LAWS” (1748), TINALAKAY NIYA ANG IBAT IBANG
PAMAHALAANG NAMAYANI SA EUROPE.
 HINANGAAN NIYA ANG MGA BRITISH DAHIL SA PAGBUO
NITO NG ISANG URI NG PAMHALAANG MONARKIYA NA
ANG KAPANGYARIHAN AY NILILIMITAHAN NG
PARLIAMENT.

4. KAISIPANG POLITIKAL
 MAS KINILALA ANG KAISIPANG BALANCE OF
POWER NI MONTESQUIEU NA TUMUTUKOY SA
PAGHAHATI NG KAPANGYARIHAN NG
PAMAHALAAN SA TATLONG SANGAY
(EHEKUTIBO,LEHISLATURA AT HUDIKATURA).
 AYON SA KANYA, ANG PAGLIKHA NG GANITONG
URI NG PAMAHALAAN AY NAGBIBIGAY
PROTEKSIYON SA MAMAMAYAN LABAN SA PANG-
AABUSO NG KAPANGYARIHAN NG PAMAHALAAN

5. PHILOSOPHES
 NOONG IKA 18 NA SIGLO , ISANG
PANGKAT NG MGA TAONG
TINATAWAG NA PHILOSOPHES (FIHL-
uh-SAHFS) ANG NAKILALA SA
FRANCE.
 PINANINIWALAAN NG PANGKAT NA
ITO NA ANG REASON O KATUWIRAN
AY MAGAGAMIT SA LAHAT NG
ASPEKTO NG BUHAY, TULAD NI ISAAC
NEWTON NA GINAMIT ANG
KATUWIRAN SA AGHAM.

6. LIMANG MAHAHALAGANG KAISIPAN NA
BUMUBUO SA PILOSOPIYA NG MGA
PHILOSOPHES
1. >NANINIWALA ANG MGA PHILOSOPHES NA ANG KATOTOHANAN (TRUTH) AY MAAARING MALAMAN GAMIT ANG
KATUWIRAN.
>ANG KATUWIRAN AY ANG KAWALAN NG PAGKILING AT KAKITAAN NG PAG UNAWA SA MGA BAGAY BAGAY.
2. >MAY PAGGALANG ANG PHILOSOPHES SA KALIKASAN NG ISANG BAGAY.
>ANG LIKAS O NATURAL AY MABUTI.
>NANINIWALA SILA NA MAY BATAS ANG LAHAT NG BAGAY.
>TULAD NG PISIKAL NA MAY LIKAS NA BATAS NA SINUSUNOD ANG EKONOMIYA , AT POLITIKA AY GAYON DIN.
3. >ANG KALIGAYAN AY MATATAGPUAN NG MGA TAONG SUMUSUNOD SA BATAS NG KALIKASAN.
>ANG MAGINAHAWANG BUHAY AY MAAARING MARANASAN SA MUNDO.
4. >ANG MGA PHILOSOPHES ANG UNANG EUROPEONG NANIWALA NA MAAARING UMUNLAD KUNG GAGAMIT NG “MAKA
AGHAM NA PARAAN.
5. >NAG NANAIS NG KALAYAAN ANG MGA PHILOSOPHES.
>TULAD NG BRITISH, NINAIS NILANG MARANASAN ANG KALAYAAN SA PAGPAPAHAYAG,PAG PILI NG
RELIHIYON,PAKIKIPAGKALAKALAN AT MAGING SA PAGLALAKBAY . MANGYAYARI LAMANG ITO KUNG GAGAMITIN ANG
REASON.

7. ISA SA ITINUTURING NA MAIMPLUWENSYANG
PHILOSOPHES SI FRANCOIS MARIE AROUET NA
MAS KILALA BILANG VOLTAIRE.SIYA AY NAKAPAG
SULAT NG HIGIT NA 70 AKLAT NA MAY TEMANG
KASAYSAYAN,PILOSOPIYA,POLITIKA AT MAGING
DRAMA.
MADALAS GUMAMIT NG SATIRIKO SI VOLTAITE
LABAN SA KANIYANG MGA KATUNGGALI TULAD
NG MGA PARI,ARISTOCRATS AT MAGING ANG
PAMAHALAAN.DAHIL SA TAHASANG PAGTULIGSA
SA MGA ITO ILANG BESES SIYANG
NAKULONG.MATAPOS NITO’Y IPINATAPON SA
ENGLAND NG DALAWANG TAON.
NANG MAKABALIK SA PARIS,IPINAGPATULOY NIYA
ANG PAMBABATIKOS SA BATAS AT KAUGALIANG
PRANSES AT MAGING SA RELIHIYONG
KRISTIYANISMO . HINDI SIYA HUMINTO SA
PAKIKIPAGKALAKALAN UPANG MATAMASA ANG
KATUWIRAN,KALAYAAN SA PAMAMAHAYAG AT
PAGPILI NG RELIHIYON AT TOLERANCE.

8. JEAN JACQUES ROUSSEAU
 SAMANTALANG BUKOD SA MAGKATALIWAS NA IDEYA NI THOMAS HOBBES AT JOHN LOCKE TUNGKOL
SA KATANGIAN NG PAMAHALAANG NARARAPAT NA NAMUMUNO SA MAMAMAYAN SA PANG
PHILOSOPHE ANG TUMATALAKAY SA PAMAMAHALA SIYA AY SI JEAN JACQUES ROUSSEAU.
 NAKILALA SI ROUSSEAU DAHIL SA KAHUSAYAN SA PAGSULAT NG MGA SANAYSAY NA TUMATALAKAY SA
KAHALAGAHAN NG KALAYAANG PANG INDIBIDWAL (INDIVIDUAL FREEDOM).
 SIYA AY NANINIWALA NA ANG PAG UNLAD NG LIPUNAN O SIBILISASYON ANG SIYANG NAGNAKAW SA
KABUTIHAN NG TAO.
 AYON SA KANIYA , LIKAS NA MABUTI ANG TAO.NAGIGING MASAMA LANG ANG TAO DAHIL SA
IMPLUWENSYA NG LIPUNANNG KANIYANG KINABIBILANGAN.
 BINIGYANG DIIN NIYA NA ANG KASAMAAN NG LIPUNAN AY MAUUGAT SA HINDI PANTAY NA
DISTRIBUSYON NG YAMAN AT LABIS NA KAGUSTUHAN SA PAGKAMAL NITO.
 INIHAIN NIYA ANG PANINIWALA TUNGKOL SA MABUTING PAMAHALAAN SA KANIYANG AKLAT NA THE
SOCIAL CONTRACT.
 NANINIWALA SIYA NA MAGKAKAROON LAMANG NG MAAYOS NA PAMAHALAAN KUNG ITO AY
NILIKHA AYON SA PANGKALAHATANG KAGISTUHAN
 ANG SOCIAL CONTRACT NIYA ANG NAGING SALIGAN NG MGA BATS NG REBOLUSYON SA FRANCE

9. PAGPAPALAGANAP NG IDEYANG LIBERAL
 PINALAGANAP NI DENIS DIDEROT (DEE DROH) ANG IDEYA NG MGA PHILOSOPHE SA
PAMAMAGITAN NG PAGSULAT AT PAGTIPON NG 28 VOLUME NA ENCYCLOPEDIA NA
TUMATALAKAY SA IBA IBANG PAKSA.
 NAGLAYON SIYANG BAGUHIN ANG PARAAN NG PAG IISIP NG MGA TAO SA
PMAMAGITAN NG PAGBIBIGAY NG MGA BAGONG KAISIPAN SA MGA USAPING
PAMAMAHALA,PILOSOPIYA,AT RELIHIYON.
 BINATIKOS NILA ANG KAISIPANG DIVINE RIGHT AT ANG TRADISYONAL NA RELIHIYON.
 PINIGIL NG PAMAHALAAN AT SIMBAHAN ANG PAGKALAT NG ENCYCLOPEDIA AT
BINANTAAN ANG MGA KATOLIKONG BIBILI AT BABASA NITO.
 HIGIT KUMULANG NA 20,000 KOPYA ANG NAIMPRENTA SA MGA TAONG 1751-1789.
 NANG ITO AY MAISALIN SA IBANG WIKA, NAIPALAGANAP ANG MGA IDEYA NG
ENLIGHTMENT O REBOLUSYONG PANGKAISIPAN HINDI LAMANG SA KABUUAN NG
EUROPE KUNDI MAGING SA AMERICA AT KALAUNAN AY SA ASYA AT AFRICA.