This document provides an overview of concepts and activities related to respect for truth. It begins by defining truth and discussing its importance. It then addresses issues of lying and secrets, categorizing different types of lies and secrets. It also discusses moral issues in society related to disrespect for truth, such as plagiarism, intellectual piracy, and whistleblowing. The document aims to clarify foundational concepts and provide steps to uphold respect for truth.
El Filibusterismo Kabanata 24 Buod
Buod ( El Fili )
Mag-uusap sina Isagani at Paulita sa Luneta. Handang-handa si Isagani sa pagbabagsak ng kanyang galit sa gabi. Panay raw ang tingin ni Isagani sa mga Pransesa. Kaya raw siya sumama kay Juanito ay para nga magkita sila ni Isagani. Si Donya Victorina raw ang may ibig kay Pelaez. Nagkatawanan ang dalawa.
Nagkapalitan sila ng mga pagtanaw sa kinabukasan. Nais ni Isagani na sa nayon manirahan. Pinakaiibig raw niya ang kanyang bayang iyon. Bago raw niya nakita si Paulita, ang bayang iyon ang tangi niyang kaligayahan at magandang-maganda para sa kanya. Nguni’t nang makilala niya si Paulita ay naging parang may kulang sa kanya ang bayang iyon at natiyak niyang ang kulang ay si Paulita.
Nguni’t ayaw ni Paulita na tumungo roon. Ayaw niyang magdaan sa mga bundok na malimatik. Ang ibig niyang paglalakbay ya sa pamamagitan ng tren.
Pinaghambing ni Isagani sa isip ang pansin ng mga taong pamahalaan sa nagkaramdam na si Simoun at ang mga sugatang kawal na galing sa digma. Sa huli’y ni walang pumapansin. Nguni’t kay Simoun ay nabahala ang marami. Iba na raw ang mayaman, ayon sa binata. Ang bayang nasa isip niya ay di lamang Pilipinas kundi pati ang Espanya.
Dumating sina Paulita. Nginitian nito si Isagani. Nangiti na rin ang binata at napawi ang lahat ng kanyang mga hinanakit sa dalaga. Nalubos na sana ang kanyang tuwa nang itanong sa kanya ni Donya Victorina kung nakit ang binata ang pinaghahanap na asawang Kastila. Ipinagkaila ng binata na alam niya dahil sa kanilang bayan sa nayon (kay Padre Florentino) nagtatago si De Espadana. Sinabi ng donya na nais niyang mag-asawa uli. Nagtanong pa ang donya kung ano’t pakasal siya kay Pelaez. Ang pilyong Isagani naman ay namuri pa sa kinaiinisan niyang kamag-aral. Pinagbigyan ng donya ang pamangkin at binatang kausap. Kung matutuloy lang naman si Paulita kay Isagani, magiging sarili niya si Juanito.
El Filibusterismo Kabanata 24 Buod
Buod ( El Fili )
Mag-uusap sina Isagani at Paulita sa Luneta. Handang-handa si Isagani sa pagbabagsak ng kanyang galit sa gabi. Panay raw ang tingin ni Isagani sa mga Pransesa. Kaya raw siya sumama kay Juanito ay para nga magkita sila ni Isagani. Si Donya Victorina raw ang may ibig kay Pelaez. Nagkatawanan ang dalawa.
Nagkapalitan sila ng mga pagtanaw sa kinabukasan. Nais ni Isagani na sa nayon manirahan. Pinakaiibig raw niya ang kanyang bayang iyon. Bago raw niya nakita si Paulita, ang bayang iyon ang tangi niyang kaligayahan at magandang-maganda para sa kanya. Nguni’t nang makilala niya si Paulita ay naging parang may kulang sa kanya ang bayang iyon at natiyak niyang ang kulang ay si Paulita.
Nguni’t ayaw ni Paulita na tumungo roon. Ayaw niyang magdaan sa mga bundok na malimatik. Ang ibig niyang paglalakbay ya sa pamamagitan ng tren.
Pinaghambing ni Isagani sa isip ang pansin ng mga taong pamahalaan sa nagkaramdam na si Simoun at ang mga sugatang kawal na galing sa digma. Sa huli’y ni walang pumapansin. Nguni’t kay Simoun ay nabahala ang marami. Iba na raw ang mayaman, ayon sa binata. Ang bayang nasa isip niya ay di lamang Pilipinas kundi pati ang Espanya.
Dumating sina Paulita. Nginitian nito si Isagani. Nangiti na rin ang binata at napawi ang lahat ng kanyang mga hinanakit sa dalaga. Nalubos na sana ang kanyang tuwa nang itanong sa kanya ni Donya Victorina kung nakit ang binata ang pinaghahanap na asawang Kastila. Ipinagkaila ng binata na alam niya dahil sa kanilang bayan sa nayon (kay Padre Florentino) nagtatago si De Espadana. Sinabi ng donya na nais niyang mag-asawa uli. Nagtanong pa ang donya kung ano’t pakasal siya kay Pelaez. Ang pilyong Isagani naman ay namuri pa sa kinaiinisan niyang kamag-aral. Pinagbigyan ng donya ang pamangkin at binatang kausap. Kung matutuloy lang naman si Paulita kay Isagani, magiging sarili niya si Juanito.
Read| The latest issue of The Challenger is here! We are thrilled to announce that our school paper has qualified for the NATIONAL SCHOOLS PRESS CONFERENCE (NSPC) 2024. Thank you for your unwavering support and trust. Dive into the stories that made us stand out!
Operation “Blue Star” is the only event in the history of Independent India where the state went into war with its own people. Even after about 40 years it is not clear if it was culmination of states anger over people of the region, a political game of power or start of dictatorial chapter in the democratic setup.
The people of Punjab felt alienated from main stream due to denial of their just demands during a long democratic struggle since independence. As it happen all over the word, it led to militant struggle with great loss of lives of military, police and civilian personnel. Killing of Indira Gandhi and massacre of innocent Sikhs in Delhi and other India cities was also associated with this movement.
2024.06.01 Introducing a competency framework for languag learning materials ...Sandy Millin
http://sandymillin.wordpress.com/iateflwebinar2024
Published classroom materials form the basis of syllabuses, drive teacher professional development, and have a potentially huge influence on learners, teachers and education systems. All teachers also create their own materials, whether a few sentences on a blackboard, a highly-structured fully-realised online course, or anything in between. Despite this, the knowledge and skills needed to create effective language learning materials are rarely part of teacher training, and are mostly learnt by trial and error.
Knowledge and skills frameworks, generally called competency frameworks, for ELT teachers, trainers and managers have existed for a few years now. However, until I created one for my MA dissertation, there wasn’t one drawing together what we need to know and do to be able to effectively produce language learning materials.
This webinar will introduce you to my framework, highlighting the key competencies I identified from my research. It will also show how anybody involved in language teaching (any language, not just English!), teacher training, managing schools or developing language learning materials can benefit from using the framework.
How to Make a Field invisible in Odoo 17Celine George
It is possible to hide or invisible some fields in odoo. Commonly using “invisible” attribute in the field definition to invisible the fields. This slide will show how to make a field invisible in odoo 17.
A Strategic Approach: GenAI in EducationPeter Windle
Artificial Intelligence (AI) technologies such as Generative AI, Image Generators and Large Language Models have had a dramatic impact on teaching, learning and assessment over the past 18 months. The most immediate threat AI posed was to Academic Integrity with Higher Education Institutes (HEIs) focusing their efforts on combating the use of GenAI in assessment. Guidelines were developed for staff and students, policies put in place too. Innovative educators have forged paths in the use of Generative AI for teaching, learning and assessments leading to pockets of transformation springing up across HEIs, often with little or no top-down guidance, support or direction.
This Gasta posits a strategic approach to integrating AI into HEIs to prepare staff, students and the curriculum for an evolving world and workplace. We will highlight the advantages of working with these technologies beyond the realm of teaching, learning and assessment by considering prompt engineering skills, industry impact, curriculum changes, and the need for staff upskilling. In contrast, not engaging strategically with Generative AI poses risks, including falling behind peers, missed opportunities and failing to ensure our graduates remain employable. The rapid evolution of AI technologies necessitates a proactive and strategic approach if we are to remain relevant.
Honest Reviews of Tim Han LMA Course Program.pptxtimhan337
Personal development courses are widely available today, with each one promising life-changing outcomes. Tim Han’s Life Mastery Achievers (LMA) Course has drawn a lot of interest. In addition to offering my frank assessment of Success Insider’s LMA Course, this piece examines the course’s effects via a variety of Tim Han LMA course reviews and Success Insider comments.
Palestine last event orientationfvgnh .pptxRaedMohamed3
An EFL lesson about the current events in Palestine. It is intended to be for intermediate students who wish to increase their listening skills through a short lesson in power point.
Unit 8 - Information and Communication Technology (Paper I).pdfThiyagu K
This slides describes the basic concepts of ICT, basics of Email, Emerging Technology and Digital Initiatives in Education. This presentations aligns with the UGC Paper I syllabus.
The French Revolution, which began in 1789, was a period of radical social and political upheaval in France. It marked the decline of absolute monarchies, the rise of secular and democratic republics, and the eventual rise of Napoleon Bonaparte. This revolutionary period is crucial in understanding the transition from feudalism to modernity in Europe.
For more information, visit-www.vavaclasses.com
Biological screening of herbal drugs: Introduction and Need for
Phyto-Pharmacological Screening, New Strategies for evaluating
Natural Products, In vitro evaluation techniques for Antioxidants, Antimicrobial and Anticancer drugs. In vivo evaluation techniques
for Anti-inflammatory, Antiulcer, Anticancer, Wound healing, Antidiabetic, Hepatoprotective, Cardio protective, Diuretics and
Antifertility, Toxicity studies as per OECD guidelines
Welcome to TechSoup New Member Orientation and Q&A (May 2024).pdfTechSoup
In this webinar you will learn how your organization can access TechSoup's wide variety of product discount and donation programs. From hardware to software, we'll give you a tour of the tools available to help your nonprofit with productivity, collaboration, financial management, donor tracking, security, and more.
Welcome to TechSoup New Member Orientation and Q&A (May 2024).pdf
MODYUL-14-ESP-10.pptx
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9. MGA KASANAYANG
PAMPAGKATUTO:
1. NATUTUKOY ANG MGA
ISYUNG KAUGNAY SA
KAWALAN NG PAGGALANG SA
KATOTOHANAN
2. NASUSURI ANG MGA
ISYUNG MAY KINALAMAN SA
KAWALAN NG PAGGALANG SA
KATOTOHANAN
10. MGA ISYUNG MORAL TUNGKOL SA
KAWALANG NG PAGGALANG SA
KATOTOHANAN
MODYUL 15
INIHANDA NI:
BB. DESERIE M. BALDICANAS
11. ANO BA ANG KATOTOHANAN?
• ANG KATOTOHANAN AY ANG KALAGAYAN O
KONDISYON NG PAGIGING TOTOO. UPANG
MATAMO ITO, INAASAHAN NA MAGING
MAPAGPAHAYAG ANG BAWAT ISA SA KUNG ANO
ANG TOTOO SA SIMPLE AT TAPAT NA PARAAN.
DAHIL DITO, MALAYA ANG ISANG TAO NA
GAMITIN ANG WIKA SA MARAMING PARAAN LALO
NA SA PAKIKIPAGTALASTASAN. HIGIT PA RITO,
NAGAGAMIT ITO BILANG INSTRUMENTO SA PAG-
ALAM NG KATOTOHANAN
12. GAANO KAHALAGA PARA SA TAO ANG
KATOTOHANAN?
ANG PAGSASABI NG TOTOO AY MAHALAGA SA
PANININDIGAN NG KATOTOHANAN. ANG TUNAY NITONG
HALAGA AY ANG PAGIGING ISA AT MATATAG NA
UGNAYAN SA PAGITAN NG WIKA AT KAALAMAN.
MAIPAKIKITA ITO SA PAGLILIPAT NG KAALAMAN
PATUNGO SA PAGSASAWIKA NITO. ITO AY MALAYANG
PAGPAPAHAYAG SA KUNG ANO ANG NASA ISIP.
IPINAHIHIWATIG NA KUNG ANO ANG WALA SA ISIP AY
HINDI DAPAT ISAWIKA. SA GANITONG PARAAN, ANG
PAGSISINUNGALING O HINDI PAGKILING SA
14. UNANG GAWAIN: NAME IT!
PANUTO:
1. PAPANGKATIN NG GURO ANG KLASE SA APAT.
2. SA PANGKATANG GAWAIN AY PAG-UUSAPAN
ANG IBA’T IBANG ISYU SA LIPUNAN NA NAGPAKITA
NG KAWALAN NG PAGGALANG SA KATOTOHANAN.
3. ANG BAWAT PANGKAT AY MAYROON LAMANG 5
MINUTO PARA SA PAGLILIKOM NG MGA SAGOT
MULA SA MGA MIYEMBRO.
4. PAGKATAPOS NITO, IPAPASKIL ANG MGA
NAKALAP NA SAGOT SA PISARA AT ANG ISANG
MIYEMBRONG NAPILI NG BAWAT PANGKAT AY IISA-
ISAHIN ANG MGA SAGOT AT IBIBIGAY ANG
DAHILAN KUNG BAKIT ITO KABILANG SA ISYU
TUNGKOL SA KATOTOHANAN.
15. IKALAWANG GAWAIN:CLIPPINGS ANALYSIS
PANUTO:
1. PAPANGKATIN NG GURO ANG KLASE SA APAT.
2. SA PANGKATANG GAWAIN AY BABASAHIN AT PAG-
UUSAPAN NG PANGKAT ANG NILALAMAN NG
LATHALAING NAIBIGAY AT TUTUKUYIN KUNG ANONG
ISYUNG MORAL TUNGKOL SA KAWALAN NG PAGGALANG
SA KATOTOHANAN ANG NAKAPALOOB DITO
3. ANG BAWAT PANGKAT AY MAYROON LAMANG 15
MINUTO PARA SA PAGLILIKOM NG MGA SAGOT AT
PAGSULAT SA MANILA PAPER.
4. PAGKATAPOS NITO, IPAPASKIL ANG MGA NAKALAP NA
SAGOT SA PISARA AT ANG ILANG PILING MIYEMBRO NG
BAWAT PANGKAT AY IISA-ISAHIN ANG MGA SAGOT AT
IBIBIGAY ANG KASAGUTAN SA BAWAT GABAY NA
16. MGA GABAY NA TANONG PARA SA CLIPPINGS
ANALYSIS:
1. ANO ANG PAMAGAT NG LATHALANG NABASA?
2. TUNGKOL SAAN ANG LATHALANG NABASA?
MAGBIGAY NG BUOD TUNGKOL SA NILALAMAN
NITO.
3. ANONG ISYUNG ETIKAL NA PANLIPUNAN TUNGKOL
SA KATOTOHANAN ANG NALABAG NA
NAKAPALOOB SA LATHALANG NABASA? ANO ANG
IYONG PANANAW TUNGKOL DITO?
4. ** ITO AY AYON SA PERSONAL NA KATANUNGAN
18. MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO
• NAIPALILIWANAG ANG BATAYANG KONSEPTO
NG ARALIN. ESP10PIIVE-15.3
• NAKABUBUO NG MGA HAKBANG UPANG
MAISABUHAY ANG PAGGALANG SA
KATOTOHANAN ESP10PIIVE-15.4
19.
20.
21. ANO ANG KATOTOHANAN?
• SA MODYUL 2 INILARAWAN DITO ANG PAHAYAG NI FR.
ROQUE FERRIOLS TUNGKOL SA “TAHANAN NG MGA
KATOTO,” (DY, MANUEL JR.). IBIG SABIHIN, MAY
KASAMA AKO NA MAKAKITA O MAY KATOTO AKO NA
MAKAKITA SA KATOTOHANAN.
• ANG KATOTOHANAN AY ANG KALAGAYAN O
KONDISYON NG PAGIGING TOTOO. UPANG MATAMO
ITO, INAASAHAN NA MAGING MAPAGPAHAYAG ANG
BAWAT ISA SA KUNG ANO ANG TOTOO SA SIMPLE AT
22. ANG MISYON NG KATOTOHANAN
• ANG KATOTOHANAN ANG NAGSISILBING ILAW NG TAO SA
PAGHAHANAP NG KAALAMAN AT LAYUNIN NIYA SA BUHAY.
ANG PAGSUKAT NG KANIYANG KATAPATAN AY
NANGANGAILANGAN NG PAGSISIKAP NA ALAMIN ANG
KATOTOHANAN. SA BAWAT TAO NA NAGHAHANAP NITO,
MASUSUMPUNGAN LAMANG NIYA ANG KATOTOHANAN
KUNG SIYA AY NANININDIGAN AT WALANG PAG-
AALINLANGAN NA SUNDIN, INGATAN, AT PAGYAMANIN.
ANG SINUMANG SUMUSUNOD DITO AY NAGKAKAMIT NG
KALUWAGAN NG BUHAY (COMFORT OF LIFE) NA MAY
KALAKIP NA KALIGTASAN, KATIWASAYAN, AT
PANANAMPALATAYA.
23. MGA ISYUNG MORAL TUNGKOL SA
KAWALANG NG PAGGALANG SA
KATOTOHANAN
24. PAGSISINUNGALING
• ANG PAGSISINUNGALING AY ANG HINDI
PAGKILING AT PAGSANG-AYON SA
KATOTOHANAN. ITO AY ISANG LASON NA
HUMAHADLANG SA BUKAS AT KALIWANAGAN
NG ISANG BAGAY O SITWASYON NA
NARARAPAT NA MANGIBABAW SA PAGITAN
NG MGA TAO SA ISANG GRUPO O LIPUNAN.
25. TATLONG URI NG PAGSISINUNGALING (LYING)
1. JOCOSE LIE – ISANG URI NA KUNG SAAN SINASABI
O SINASAMBIT PARA MAGHATID NG KASIYAHAN
LAMANG. IPINAPAHAYAG ITO UPANG MAGBIGAY-ALIW
NGUNIT HINDI SADYA ANG PAGSISINUNGALING.
HALIMBAWA: PAGKUKUWENTO NG ISANG NANAY
TUNGKOL SA SANTA KLAUS NA NAGBIGAY NG REGALO SA
ISANG BATA DAHIL SA PAGIGING MASUNURIN AT MABAIT
NITO
26. TATLONG URI NG PAGSISINUNGALING (LYING)
2. OFFICIOUS LIE – TAWAG SA ISANG NAGPAPAHAYAG
UPANG MAIPAGTANGGOL ANG KANIYANG SARILI O DI KAYA
AY PAGLIKHA NG ISANG USAPING KAHIYA-HIYA UPANG
DITO MAIBALING. ITO AY ISANG TUNAY NA
KASINUNGALINGAN, KAHIT NA GAANO PA ANG IBINIGAY
NITONG MABIGAT NA DAHILAN.
HALIMBAWA: ANG ISANG MAG-AARAL NA IDINAHILAN ANG
KANIYANG PAGLIBAN SA KLASE NANG NAKARAANG ARAW
DAHIL SA PAGKAMATAY NG KANIYANG AMA, NA ANG
TOTOO’Y NOONG NAKARAANG TAON PA YUMAO
27. TATLONG URI NG PAGSISINUNGALING (LYING)
3. PERNICIOUS LIE – AY NAGAGANAP KAPAG ITO AY
SUMISIRA NG REPUTASYON NG ISANG TAO NA
PUMAPABOR SA INTERES O KAPAKANAN NG IBA.
HALIMBAWA: PAGKAKALAT NG MALING BINTANG KAY
PEDRO NG PAGNANAKAW NIYA SA WALLET NG KANIYANG
KAKLASE NA HINDI NAMAN SIYA ANG KUMUHA NITO, NA
KUNG SAAN SIYA AY KINUHAAN DIN. GAYUNDIN, ANG
PAGHIHINALA KAY LYN NA ISA SIYANG CALL GIRL DAHIL
SA INGGIT SA KANIYANG KARISMA AT SA MARAMING
HUMAHANGANG KALALAKIHAN SA GANDA NIYA.
29. URI NG LIHIM
A. NATURAL SECRETS – AY MGA SIKRETO NA
NAKAUGAT MULA SA LIKAS NA BATAS MORAL.
ANG MGA KATOTOHANAN NA NAKASULAT DITO
AY MAGDUDULOT SA TAO NG MATINDING
HINAGPIS AT SAKIT SA ISA’T ISA. ANG BIGAT NG
GINAWANG KAMALIAN (GUILT) AY NAKASALALAY
KUNG ANO ANG BIGAT NG KAPABAYAANG
GINAWA.
30. URI NG LIHIM
B. PROMISED SECRETS – ITO AY MGA
LIHIM NA IPINANGAKO NG TAONG
PINAGKATIWALAAN NITO. NANGYARI ANG
PANGAKO PAGKATAPOS NA ANG MGA LIHIM
AY NABUNYAG NA.
HALIMBAWA: PAGLIHIM SA ISANG
SINISIMULANG MAGANDANG NEGOSYO
HANGGA’T HINDI PA ITO NAGTATAGUMPAY.
31. URI NG LIHIM
C. COMMITTED OR ENTRUSTED
SECRETS – NAGING LIHIM BAGO ANG MGA
IMPORMASYON AT KAALAMAN SA ISANG BAGAY AY
NABUNYAG. ANG MGA KASUNDUAN UPANG ITO AY
MAILIHIM AY MAAARING: HAYAG O DI-HAYAG
ANG MGA LIHIM AY MAAARING IHAYAG O ITAGO
LALO’T HIGIT KUNG MAY MATINDING DAHILAN UPANG
GAWIN ITO. SA KABILANG BANDA, ANG PAGLILIHIM AY
MAAARING MAGBUNGA NG MALAKING SAKIT AT
PANGANIB SA TAONG NAGTATAGO NITO, SA IBANG
32. URI NG LIHIM
D. MENTAL RESERVATION- ANG MENTAL
RESERVATION AY ANG MAINGAT NA PAGGAMIT NG MGA
SALITA SA PAGPAPALIWANAG NA KUNG SAAN AY WALANG
IBINIBIGAY NA TIYAK NA IMPORMASYON SA NAKIKINIG
KUNG MAY KATOTOHANAN NGA ITO.
ANG IBA PANG MGA PARAAN SA PAGTAGO NG
KATOTOHANAN AY SA PAMAMAGITAN NG PAG-IWAS
(EVASION) AT PAGLILIHIS NG MGA MALING KAALAMAN
(EQUIVOCATION).
34. PLAGIARISM
AY ISANG PAGLABAG SA INTELLECTUAL HONESTY (ARTIKULO,
A. ET AL, 2003). ITO AY ISYU NA MAY KAUGNAYAN SA
PANANAGUTAN SA PAGPAHAYAG NG KATOTOHANAN AT
KATAPATAN SA MGA DATOS, MGA IDEYA, MGA PANGUNGUSAP,
BUOD AT BALANGKAS NG ISANG AKDA, PROGRAMA, HIMIG, AT IBA
PA NGUNIT HINDI KINILALA ANG PINAGMULAN BAGKUS, NABUO
LAMANG DAHIL SA ILEGAL NA PANGONGOPYA. ITO AY
MAITUTURING NA PAGNANAKAW AT PAGSISINUNGALING DAHIL
INAANGKIN ANG HINDI IYO (ATIENZA, ET AL, 1996). LAHAT NG
MGA NAISULAT NA BABASAHIN O HINDI MAN NAITALA, MAGING
MANUSCRIPT (MGA SULAT-KAMAY NA HINDI NALIMBAG), MGA
NAILIMBAG O KAYA SA PARAANG ELEKTRONIKO AY SAKOP NITO.
ANG PAGBUBUNYAG SA LIHIM NA KASUNDUAN SA PAGITAN NG
DALAWA O GRUPO NG MGA TAO UPANG MAGTAGUMPAY ANG
35. INTELLECTUAL PIRACY
ANG PIRACY AYON SA DICTIONARY.COM WEBSITE AY
ISANG URI NG PAGNANAKAW O ILEGAL NA PANG-AABUSO
SA MGA BARKO NA NAGLALAYAG SA KARAGATAN.
MALINAW NA URI ITO NG PAGLABAG DAHIL MAY
INTENSIYON PARA SA PINANSIYAL NA DAHILAN. ANG
PAGLABAG SA KARAPATANG-ARI (COPYRIGHT
INFRINGEMENT) AY NAIPAKIKITA SA PAGGAMIT NANG
WALANG PAHINTULOT SA MGA ORIHINAL NA GAWA NG
ISANG TAONG PINOPROTEKTAHAN NG LAW ON
COPYRIGHT MULA SA INTELLECTUAL PROPERTY CODE OF
THE PHILIPPINES 1987.
36. WHISTLEBLOWING
• ANG WHISTLEBLOWING AY ISANG AKTO O HAYAGANG KILOS
NG PAGSISIWALAT MULA SA TAO NA KARANIWAN AY
EMPLEYADO NG GOBYERNO O PRIBADONG
ORGANISASYON/KORPORASYON. WHISTLEBLOWER NAMAN
ANG TAWAG SA TAONG NAGING DAAN NG PAGBUBUNYAG O
PAGSISIWALAT NG MGA MALING ASAL, HAYAGANG
PAGSISINUNGALING, MGA IMMORAL O ILEGAL NA GAWAIN
NA NAGANAP SA LOOB NG ISANG SAMAHAN O
ORGANISASYON. NANGYAYARI ITO MULA SA HINDI PATAS O
PANTAY NA PAMAMALAKAD, KORAPSIYON AT IBA PANG
ILEGAL NA GAWAING SUMASALUNGAT SA BATAS.
37. GAMPANIN NG SOCIAL MEDIA SA
PAGLINANG NG KAALAMAN AT
KAMULATAN NG TAO TUNGO SA
KATOTOHANAN
38. AYON SA “THE SOCIAL AGE STUDY” NG KNOWTHENET.ORG.UK, TINATAYANG
59 PORSIYENTO NG MGA BATA SA EDAD NA 10 AY MAAGANG GUMAGAMIT NG
SOCIAL NETWORK. MAS MARAMI ANG TUMATANGKILIK AT NAAALIW SA FACEBOOK
SA EDAD NA 13, 52 PORSIYENTO NAMAN SA EDAD NA WALO HANGGANG LABING-
ANIM AY UMAMIN NA HINDI NILA SINUNOD ANG EDAD NA KAILANGAN BAGO
MAGKAROON NG FACEBOOK ACCOUNT. AYON SA PAG-AARAL, KAILANGANG
TUMUNTONG ANG ISANG BATA SA EDAD NA 12 BAGO MAHUBOG ANG KANIYANG
KAGALINGANG KOGNITIBO UPANG MAABOT NIYA ANG MAPANURI AT KRITIKAL NA
PAG-IISIP TUNGO SA ETIKAL NA PAMANTAYAN. POSIBLE NA SA SIMPLENG GAWAING
ITO AY MAGING BIKTIMA ANG SINUMAN NG PANGGIGIPIT (HARASSMENT),
PANGINGIKIL AT NG CYBER-BULLYING SA KANILANG SOBRANG PAGKAHUMALING AT
MAAGANG PAGSALI SA MGA SOCIAL NETWORKING SITES. HINDI RIN MAIHIHIWALAY
ANG IMPLUWENSIYA NG SOCIAL MEDIA NA TILA NAGPAPAHINA O NAGPAPALAKAS SA
KAISIPAN NG MGA NETIZENS NA MAGING MAPANAGUTAN SA MGA KAAKIBAT NA
OBLIGASYON SA PAGGAMIT DITO. ANG OBLIGASYONG ITO AY MULA SA
KAMPANYANG “THINK BEFORE YOU CLICK” NG ISANG MEDIA OUTLET.
39. ANG PAGMAMAHAL SA KATOTOHANAN O ANG
PAGIGING MAKATOTOHANAN AY DAPAT MAISABUHAY
AT MAPAGSIKAPANG MAPAIRAL SA LAHAT NG
PAGKAKATAON. ITO AY NAPAKAHIRAP MAISAGAWA AT
SA MARAMING DAHILAN, TINATANGGAP NA LAMANG
SA PAGGABAY KUNG ANO ANG HINDI
MAKATOTOHANAN. DAHIL SA KAWALAN NG
PAGHAHANAP NG KATOTOHANAN, ANG
KASINUNGALINGAN ANG NANGINGIBABAW. ITO
NGAYON ANG HAMON SA BAWAT TAO NA MAGING
INSTRUMENTO TUNGO SA KATOTOHANAN AT
MAGSIKAP NA MAPANINDIGAN NANG MAY KATUWIRAN
ANG PINILING PASIYA AT MGA PAGPAPAHALAGA.
40. BUT SPEAKING THE TRUTH IN LOVE, MAY
GROW UP INTO HIM IN ALL THINGS,
WHICH IS THE HEAD, EVEN CHRIST.
EPHESIANS 4: 15 (KJV)
“MY LITTLE CHILDREN, LET US NOT LOVE
IN WORD, NEITHER IN TONGUE; BUT N
DEED AND IN TRUTH.”
1 JOHN 3: 18 (KJV)
42. 1. ITO AY ISANG AKTO O
HAYAGANG KILOS NG
PAGSISIWALAT MULA SA TAO NA
KARANIWAN AY EMPLEYADO NG
GOBYERNO O PRIBADONG
ORGANISASYON/KORPORASYON.
W___________________________
43. 2. ITO ISA SA URI NG SIKRETO NA
NAKAUGAT MULA SA LIKAS NA
BATAS MORAL. ANG MGA
KATOTOHANAN NA NAKASULAT
DITO AY MAGDUDULOT SA TAO NG
MATINDING HINAGPIS AT SAKIT SA
ISA’T ISA
N_____________ S__________
44. 3. ITO AY ISANG URI NG
PAGSISINUNGALING NA KUNG SAAN
SINASABI O SINASAMBIT PARA
MAGHATID NG KASIYAHAN
LAMANG. IPINAPAHAYAG ITO
UPANG MAGBIGAY-ALIW NGUNIT
HINDI SADYA ANG
PAGSISINUNGALING
J____________ L_____
45. 4. ITO AY ANG MAINGAT NA PAGGAMIT NG
MGA SALITA SA PAGPAPALIWANAG NA KUNG
SAAN AY WALANG IBINIBIGAY NA TIYAK NA
IMPORMASYON SA NAKIKINIG KUNG MAY
KATOTOHANAN NGA ITO.
M__________ R__________________
46. 5. ITO AY ISANG PAGLABAG SA INTELLECTUAL
HONESTY (ARTIKULO, A. ET AL, 2003). ITO AY
ISYU NA MAY KAUGNAYAN SA PANANAGUTAN
SA PAGPAHAYAG NG KATOTOHANAN AT
KATAPATAN SA MGA DATOS, MGA IDEYA, MGA
PANGUNGUSAP, BUOD AT BALANGKAS NG
ISANG AKDA, PROGRAMA, HIMIG, AT IBA PA
NGUNIT HINDI KINILALA ANG PINAGMULAN
BAGKUS, NABUO LAMANG DAHIL SA ILEGAL NA
PANGONGOPYA.
P__________________
