Siqaret,alkoqol ve biz

1. AzərbaycanTibb Universiteti
II Müalicə-Profilaktika Fakültəsi
____qrup tələbəsi
Həkim Babanın
“Ictimai sağlamlıq və səhiyyənintəşkili” fənnindəntəqdimatı

2. Siqaretin xronoloji tarixi
1492-ci ildən əvvəl:Amerika qitəsinin sakinləri tütünü müalicə və dini məqsədlər üçün
istifadə edirdilər.
1492: Xristofor Kolumb,Amerikanı kəşf edib Avropaya qayıtdığında yanında tütün
toxumları və yarpaqları varidi.Kolumbun dəstəsindən olan Rodrigo Jerez tütün çəkərkən
görüldüyü üçünşeytan tərəfindən ələ keçirildiyi zənnolunub həbs olunmuşdur.
1556: Fransa tütünlə tanış oldu və Jean Nicot qısa vaxtda tütünü istifadəsini
populyarlaşdırdı.(19. əsr alimləri “Nikotin” maddəsinə məhz onun adını verdilər.1565-ci
ildə bütün Avropaya yayılan tütün istifadəsi,məşhur ingilis aristokratı vəşairi Sir Walter
Raleigh-nin tütün istifadəsinə başlaması ilə İngiltərəyə də daxil oldu.

3. Siqaretin xronoloji tarixi
1610: Yaponya'da tütün istehsalı və istifadəsi qadağan oldu.
1612: Amerika'da, Vircinia Əyalətində ilk dəfə satış məqsədilə
tütün əkini başladı.
1634: Maryland əyaləti quruludu. Maryland'da da tütün istehsalına
başlanıldı. Rus Çarı tütün istifadəsini bütün Rusiyada qadağan
etdi.Tütün çəkərkənyaxalanan şəxslər cəzaolaraq burnu kəsilir və
əməlinin təkrari halında isə ölümə məhkum edilirdi.

4. Siqaretin xronoloji tarixi
1881: ABŞ‘ da, John Bonsack ilk siqaret istehasal edən maşının
potentini aldı.Beləliklə dəABŞ gündə 120.000 siqaret istehsal etməyə
başladı.
İstehsal maliyyəti aşağı düşdü vətəhlükəsiz kibritin icad olunması ilə
də siqaret istifadəsi biranda partlayış göstərdi.
1889: Saint John Xəstəxanası siqaretin zərərlərinivə qırtlaq
xərçənginəsəbəb olduğu haqda kitab nəşr etdirdi.

5. Tütün bitkisi
Tütün bitkisi,içindəmüxtəlif psixoaktiv
maddələr ehtivaedən bir bitkidir.Tərkibindəkimaddələr qəbul
qaydasındanasılıolmadantezlikləqana qarışırlar.
Siqaretdənbir qurtum çəkmək belənikotinin tezlikləqanlabeyinə
çatmasınavə10 saniyə müddətindəmərkəzi sinirsisteminətəsir
göstərməsinəbəs edir.
Daxilindəkiminlərləmaddəsiqaretqəbulundan 19 saniyəsonraqanda
maksimalsəviyyəsinəçatır.
Siqarçəkənlər demək olar ki,çox az tüstü qəbul edirlər.Nikotinonların
ağzındakı selikliqişadanqana sorulur.
NİKOTİN:Deməkolarkitütün bitkisindənbaşqaheç bir bitkidə
tapılmır.

6. Asılılıq
Tütün dünyada ənçox asılılıq törədən maddədir.
Tütün istifadəsini buraxanların yüzdə 70-i ilk üç ayda
təkraristifadəyə başlamaqdadır. Bu nisbət bizə
tütünün nə qədərasılılıq törədici bir maddə olduğunu
göstərir. Siqaret çəkənlərin82 %-isiqaretdən xilas
olmaq istəyir vəeyni zamanda siqaret çəkənlərin82
%-iyetkinlik dövründə siqaretə başlayır. Siqaret
insanda həm fiziki həmdə psixi asılılıq yaradır.

7. Asılılıq
Psixi asılılıq:Vərdiş halınagəlmiş davranışın təkrarlanmaarzusunadeyilir.
• Yeməktən sonra bir siqaret yandırmaq
• Sükanarxasına əyləşdikdən sonra yandırmaq
• Çox sevdiği bir dostuyla qarşılaşınca
• Stresli bir iş və ya hadisə ilə qarşılaşdıqda
• Əyləncə zamanı
• Ayaqyoluna gedən zaman
• Çay və qəhvə içərkən, kitab oxuyarkən...
• İşə başlayan zamanperformansı artırmaq üçün

8. Asılılıq
Fiziki asılıq;
Siqaretin tərkibində 3885 toksiki maddə vardır.Bunlardan biri də nikotindir.
Nikotin qanda müəyyən müddət sonra azalması və ya olmaması halında
aludəçidə bir sıra psixi və hərəkət pozğunluqları meydana gəlir və buna fiziki
asılıq deyilir.
Pozğunluqlar:
» Əsəbilik
» Qorxu
» Narahatçılıq
» Bradikardiya
» Bulimiya
» Hipertermiya
» Tərləmə, üzdə qızarma, titrəmə

9. Xəstəlikolaraq qəbuledilir!
Siqaret asılılığıÜmumdünyaSəhiyyə Təşkilatı tərəfindəndərman
və maddə asılılığına bənzər bir xəstəlikolaraq qəbul edilir.

10. Nikotin
Nikotin(C10H14N2),Badımcankimilər(Solanaceae)
bitkifəsiləsindənolangüclü birxolinergik maddədir.
FransızdiplomatolanJeanNicoPortuqaliyasəfiri olduğu1559-
1561illərarasındatütüntoxumlarınıFransayayollayaraqadını
tütündəolanaktivmaddələrdənbiri vəsondərəcəzəhərli
maddəolanNikotinəverilməsi üçün şəraityaratmışdır.

11. Nikotin
Normalbirsigaret 20mg. nikotindaşıyır.Yanaraqçəkildiyindən1-
1.5mg. nikotinalınır.
Tütünvə tütünməmulatlarıdünyasağlığının birnömrəlitəhlükəsidir.
Tütünvə məmulatlarınagörəhəril sadəcəABŞ-da350min insanvəfat
edir, 22milyarddollarlıqsəhiyyəxərciödənir,43 milyarddollarlıqiş
qüvvəsiitkisi yaşanır.Sigaretdənölənləraşağıdakısəbəblərəgörə
ölənlərincəmindən çoxdur:AİDS,kokain,eroin,alkoqol,yanğın,
avtomobilqəzası,cinayətveintihar.
Alkoqoldan15,kokaindən5 dəfədahaçox asılılıq yaradanbir maddəhesab
olunur.

12. İlk dəfə sınayan 4-dən 3-ü
Hər 4 nəfərdən 3 ’ünün

13. Tərkibi
1.Amonyak- Bu maddənikotininorqanizmdəyaxşısorulmasınıtəmin edir.
Amonyakıngübrəninəsasınıtəşkiledənbirmaddəolduğunuqeydetməklə
onunnədərəcədətəhlükəlimaddəolduğunuanlamaqmümkündür.
2.Arsenik- bumaddəeyni zamandatarlalardasiçanlarıöldürməküçün istifadə
olunur.
3.Kadmium- siqaretinfiltirindəolankadmiumhəmçinin mobil telefonların
batareykasındaistifadəolunur.
4.Formaldehid-siqaretintütüsünütəşkiledən bu maddədəneynizamanda
meyidləri mumyalayarkənistifadəolunur.
5.Aseton- dahaçoxqadınlardırnaqlarınaçəkdikləriboyanıtəmizləməküçün
istifadəedirlər.

14. Tərkibi
6. Proplen qlikol - nikotinin beyinə daha tezçatmasına zəmin
yaradır. Siqaretə alışqanlıq hissi yaradır.
7. Terebantin daha çox nanəli siqaretlərin tərkibinə vurulan
bu maddə boyaların təmizlənməsində istifadə edilir.
8. Butan - siqaretin asan yanmasına kömək edir.
9. Benzen- zərərvericilərəqarŞı hazırlanan preparatlarda və
benzin yanacağında istifadə edilir.
10. QurğuŞun vənikel

15. Xoş əhvalın xoş olmayan üzü...
Saç Tökülməsi
Katarakt
Dərinin yaşlanması
Eşitmənin zəifləməsi
Karies
Ağciyər xəstəlikləri
Sümük əriməsi
Ürək damar
xəstəlikləri

16. Xoş əhvalın xoş olmayan üzü...
Hər 13 saniyədən bir insan siqaretlə
bağlı xəstəlikdən həyatını itirir. Hər il
dünyada 250.000 insan siqaret
üzündən həyatını itirir. Ölümlərin
əsas birinci yerdə olanı ağciyər
xərçəngi, ikinci yerdə olanı ürək-
damar xəstəlikləri dayanır. Siqaret
çəkənlər çəkmiyənlərə nisbətən on
qat daha çox ağciyər xərçənginə
tutulur.

17. Xoş əhvalın xoş olmayan üzü...
Siqaretin həzm sisteminə zərərləri:
1. İştahanı pozur
2. Həzm prosesini çətinləşdirir
3. Dişləri saraldır
4. Dodaq, dil və yemək borusu xərçənginin
yaranmasına səbəb olur.
5.Siqaret tüstüsü mədə turşusu sintezini artıraraq
mədə xorasının əmələ gəlməsinə səbəb olur.

18. Xoş əhvalın xoş olmayan üzü...
Siqaretinqan dövranına olanzərərləri:
1. Damardivarlarının elastikliyinin azalmasınasəbəb olur
(Ateroskleroz)
2. Qol və qıç damarlarında tıxanmalar əməmlə gəlir.
Qanqrena olur. Əl və ayaqların kəsilməsi ,şikəstliyə səbəb
olur.
3. Beyni qidalandıran damarlarda elastikliyin azalmasına
səbəb olur. İflicolma hadisələri meydana çıxır.
Siqaret çəkənlər arasında çəkməyənlərlə müqayisədə,
həm infarkt, həm də infarktdan ölüm hadisələri 10 dəfədən
çox müşahidə edilir.

19. Xoş əhvalın xoş olmayan üzü...
Tənəffüs sistemi orqanlarına zərərləri:
1. Bronxitlər
2. Pnevmoniya
3. Ağciyər vərəmi
4. Ağciyər xərçəngin

20. Xoş əhvalın xoş olmayan üzü...
Ümumdünya
Səhiyyə Təşkilatının
araşdırmasınagörə
ağciyər xərçənginin85%-i
siqaretdənəmələ gəlir
Siqaret AĞCİYƏR
XƏRÇƏNGİNİN
Ən başlıca səbəbidir

21. Xoş əhvalın xoş olmayan üzü...
Dodaq xərçəngiQırtlaq xərçəngi

22. Xoş əhvalın xoş olmayan üzü...
Nəfəs borusununxərçəngi

23. Xoş əhvalın xoş olmayan üzü...
Mədəaltı vəz xərçəngi Böyrək
xərçəngi

24. Xoş əhvalın xoş olmayan üzü...
Siqaret çəkənlərə xasxəstəliklərdən
biri də Bruger xəstəliyidir. Xəstəliyə
ancaq20- 40 yaş arasısiqaret çəkən
insanlardatəsadüf edilməkdədir.
Siqaret nəticəsində əl və ayaq
barmaqların qanlatəmini azalırvə
gangren baş verir.

25. Siqaret ölmür!
Hər gün1qutusiqaret
çəkəninsanüçün20il
ərzində
Dünyayaözündənsonra
yoxolmayacaq15 kq
siqaretkotüyüqoyur.

26. Xərclənən pul...
Rahat bir avtomobil
Bir məktəblinin bütün xərclərini
Evinizintəzəəşyalarlatəmini
Ödəyəbilər

27. Statistika
• Siqaret çəkənmüəllimlərin 99% - şagirdlərin yanında
siqaret çəkilməsinə qarşı olmasına baxmayaraq
68 % - bunu edir
• Siqaretçəkənhəkimlərin 97 %- xəstələrin yanında
siqaretin çəkilməsinə qarşı olmasına baxmayaraq
72%-i bunu edir
• Siqaretçəkənanaların 98%-i müəllimlərin bu işi
görməsinə qarşı olsa da 85 % ana bunu öz uşağının
gözüqarşısında edir

28. Statistika
Dünyada 1.1 milyard siqaret aludəçisi var. Buda əhalinin 3-də 1–i
deməkdir.Dünya üzrə hər 5saniyədə 1 nəfər bu bəladan
ölür.Siqaretdən həril 4.9 milyon insan həyatını itirir, yəni gündə
13.000 nəfər---- 2025-ci ildə bu rəqəmin 10 miliyona çatacağı
proqnozlaşdırırlır.
Azərbaycanda 3 milyona yaxın siqaret çəkənolduğu təxmin edilir
ki, bu da dünyada ən yüksək göstəricilərdəndir. Azərbaycan
siqaret çəkənölkələr arasında 85-ci, adam başına düşən
siqaretlərin sayına görə dünya ölkələri arasında 22-ci yeri tutur.
yetkinlik yaşına çatan, kişi cinsinə mənsub olan hər100 nəfərdən
63-ü siqaret çəkir.

29. Siqareti yandıranlar yaxud Siqaretin yandırdıqları...
Qarşıdakı30 il ərzində,SİQARET
QİÇS,
Vərəm,
Avtomobil qəzaları,
İntihar,Cinayətlərin
cəmindən daha çox insan
Öldürəcəkdir

30. SİQARET üçün yaradılan əla şərait...
Siqaretə başlama yaşı 12 yə düşmüşdür.
Siqaretə başlamanın səbəbləri:
Siqaretin asan əldə olunmasi
İnformasiya vasitələri media, kino,v.s
Gizli reklam və təbliğat
Ölkəmizdə
•Siqaret ucuzdur!!
•Dənə-dənə satılır!!!
•Ailə mühitində eləcədə ətrafdan əldə etmək
imkanı mümkündür.

31. Bəs qadınlar niyə siqaret çəkirlər?
SonzamanlarAzərbaycandasiqaretçəkənqadınlarınsayı
artmaqdadır.Birçoxqadınlarkişilərənisbətəndahaçoxstressə
düşdüklərinivə buüzdəndəsiqaretəaludəolduqlarınıdeyirlər.
Stresssəbəbindənsiqaretasılısı olanqadınlar,bupisvərdişi
buraxmamövzusundadaçətinlikçəkirlər.Xariciölkələrdənfəqli
olaraqxanımınsiqaretçəkməsiAzərbaycancəmiyyətindəpis
qarşılanır.Sağlamlıqlabərabərbuproblemartıqəxlaqprobleminə
çevrilib. Cəmiyyətinbəziüzvlərisiqaretçəkənxanımlarınbu
hərəkətinipisqiymətləndirir.

32. Bədbəxtlik gətirən şadlıq-Alkoqolizm
Alkoqolizm,Spirtliiçkilərin sui–istifadəsinəticəsindəyaranmış
vəxronikiintoksikasiyadoğuran,spirtliiçkilərdənpsixi və(və ya)
fizikiasılılıqla,habelədigərmənfi tibbi–sosialnəticələrləifadə
olunanxəstəlikvəziyyəti.
ÜSTalkoqolasılılığı diaqnozununtəyinolunmasının6 meyarını
müəyyənləşdirilib.Əsasvəilk meyarinsanıniçki qəbuluna
nəzarətedəbilməməsidir.İkincimeyaragörə,insaniçkiqəbul
etməkistəyi hissedir.Buistəközünühəm açıqşəkildəbüruzə
verə,həm dəgərginliyin aradanqaldırılması,istirahətbəhanəsi
altındagizlənəbilər.Buistəknəticəsindəinsan özailəsini,
qanunlarıvəsosial davranışnormalarınıunudur.

33. Bədbəxtlik gətirən şadlıq-Alkoqolizm
Üçüncüəlamətisəorqanizminspirtliiçkiyəasanlıqla
"dözməsi"dir.Əgərinsanüçşüşəaraqiçsəvə sərxoşolmamasıilə
öyünürsə,bu,təhlükəlisindromdur.Məsələburasındadırki,
orqanizmsongücünəqədərqanadaxilolanetilspirtiniemal
etməyəçalışır.Amma gec vəyatezsonmərhələçatırvə
mexanizmpozulur.
Dördüncüsimptomabstinentsindromdur.Bu,insanıniçki
qəbulundanbirgün sonraözünüyorğun,əzilmiş, hissetməsi,
əllərinin əsməsidir.Beləadamlarsəhərtezdəniçki qəbul
etməsələrbelə,yenidəniçmək üçün səbirsizlikləişgününün
sonunugözləyirlər.

34. Bədbəxtlik gətirən şadlıq-Alkoqolizm
Əgərbir adam iki şüşə araq içərsə, 400millilitr etil spirti qəbul etmiş olur. Bu, 70
kiloqramlıq bir insan üçünölümcül dozadır. Adi insan bu doza ilə reanimasiyaya
düşür. Alkoqoliklərdəisə bu baş vermir.Ona görə də içkiqəbul edənlərüçün
alkoqolizm və qəhrəmanlıqsinonim təşkil edir. Beşinci əlamətmüxtəlif
xəstəliklərdir.Yəni,insan laborator təhlillərimənfi nəticələnirvə yaiçki
nəticəsində ailəsi dağılır. O isə içkidənayrıla bilmir vəalkoqol qəbul edilməsini
dayandıra bilmir. Sonuncu meyarisə alkoqolun insanın həyatındaəsas rolu
oynamasıdır. Başqa sözlə, bumeyara görə, insanın məişəti və şəxsi həyatı içki
ətrafında qurulur.Alqokolla bağlı olmayan digərmaraqlar isə sonrakı yerlərəkeçir.

35. Bədbəxtlik gətirən şadlıq-Alkoqolizm
Alkoqolun qəbulu nəticəsində yaranan psixi pozuntular iki
qrupa bölünür:
Spirtli içkilərin bir dəfədən vəya epizodik qəbulu nəticəsində
meydana çıxan alkoqol sərxoşluğunun törətdiyi psixi
pozuntular.
Uzunmüddət, müntəzəmolaraq spirtli içkilərin qəbulu
nəticəsində meydana çıxan vəxronik alkoqolizmlə şərtlənən
psixi pozuntular.

36. Alkoqol
Alkoqol tərkibində etil spirti olan, və içildiyi zamaninsana müvəqqəti
kef vəsərxoşluq verən,eyni zamandavücuda zərərlitəsir edən,bir
çoxlarında vərdişə çevrilən içkilərdəndir. İçkisiz dura bilməyənlərə
bədənvə ruhi-mənəvisağlamlığını, ailə, sosial, vəiş həyatını pozacaq
dərəcədəiçki qəbul edənlərə alkoqolik deyilir. Buxəstəlik fiziki və
psixi pozğunluqlar törətməklə şəxsin nüfuzuna mənfi təsir göstərir

37. İntoksikasiya-sərxoşluq
Sərxoşluğun ilkin mərhələsində əhvalın
yüksəlməsi, sərbəstlik, əzələlərin relaksiyası,
bütün bədəni bürüyən xoş istilik duyğusunun
təsiri altında məstolma, rahatlıq hissi yaranır.
Orqanizmin keçirdiyi belə bir hal adamı
məmnunluğa və cəsarətli olmağa sövq edir. Belə
şəxslər yad adamlarla asanlıqla tanışlıq yarada
bilir, zarafatcıl, şən və çox danışan olurlar. İçkinin
miqdarı azdırsa mədə şirəsi ifrazının güclənməsi
nəticəsində iştaha artır. Belə adamlar yeməkdən
xüsusi ləzzət alırlar. Qanda alkoqolun miqdarı
1promilə qədər olur.

38. İntoksikasiya-sərxoşluq
Orta dərəcəli kəskin alkoqol intoksikasiyası zamanı
bədənin müvazinətinin, koordinasiyanın pozulması
baş verir.Xoş əhvali-ruhiyyə, qıcığa qarşı həssaslığın
artması, mənasız yerə əsəbiləşmək, hiddətlənmək,
qaş-qabaq sallamaq, çoxları ilə razılaşmadıqları üçün
mübahisəyə girişmək kimi hallar qeyd edilir. Qanda
alkoqolun miqdarı 3-4promil təşkil edir.

39. İntoksikasiya-sərxoşluq
Ağır dərəcəli alkoqol sərxoşluğunda
düşüncənin keyləşməsindən komayadək
pozulması inkişaf edə bilər. Bununla
yanaşı əzələlərin atoniyası, hipotermiya,
reflekslərin itməsi. Tənəffüsün, ürək
fəaliyyətinin pozuntuları bəzən isə
qeyri-ixtiyari sidik ifrazı və defekasiya
aktları, epilepsiyayabənzər cəngolma
tumaları müşahidə edilir. Ağır dərəcəli
sərxoşluq tam amneziyaya səbəb olur.

40. Statistika
Azərbaycandaəhalinin 15yaşdanyuxarıolanhissəsiildəortahesablaadambaşına10.6litrspirtli
içki içir.
ÜmumdünyaSəhiyyəTəşkilatının (ÜST)hesabatındabelə deyilir.
TəşkilatınhesabatındaAzərbaycaniçən 188ölkəarasında38-ciyeri tutub.
Araşdırmanınnəticələrinəəsasən,Azərbaycandaspirtliiçkidən istifadəedənlərin 87faizipivəyə
üstünlükverir(adamaortahesabla7 litrdüşür).
İkinciyerdəçaxırdı,içki kimi onudahaüstüntutanlar12 faiztəşkiledir.Adambaşınaortahesabla
30qramdüşür.
Araqvəbaşqatündalkoqolluiçkilərəüstünlükverənlərin sayıisə1 faizdir.Ortahesabla
adambaşına1 litraraqiçilir.
AzərbaycandaDövlət StatistikaKomitəsininrəsmiməlumatındanisəbeləçıxır ki,ölkədəiçkiyə
meyllilərin sayıoqədərdəartmır.Müalicə- profilaktikamüəssisələrindəalkoqolizmvə alkoqol
psixozudiaqnozuiləqeydiyyatdaolanlarınsayıson10 ildəcəmi 1.7 faizartıb(2010-cuildə
19921adam):

41. Statistika
«ALKOQOL REYTİNQİNDƏ»İKİNCİYER
AzərbaycanCənubiQafqaz ölkələriarasındakı «alkoqol reytinqində»ikinci yerdədir.
Dünyaölkələriarasında 31-ciyeritutan Ermənistanda il ərzindəadambaşına 11.35litr spirtli içki
istehlak edilir. Gürcüstan isə adambaşına düşən6.4litrlik spirtli içkiilə 87-ciyerdədir.
Azərbaycanı«müsəlman əhali arasında ənçox içənölkə»də adlandırmaq olar.
Hərçənd,Qazaxıstan ildə adambaşına düşən 10.96litrlik içki ilə Azərbaycanı360qram qabaqlayır.
Ammarəsmi statistika ilə razılaşsaq, Azərbaycandaəhalinin 93faizi, Qazaxıstanda isə 47faizi
müsəlmandır.
Dünyada ölümün səbəbləri arasındaspirtli içkilərəhəddindən
artıq aludədə yer tutur. Vəfat edənlərin 4 faizininsonuna
həddindən artıq alkoqol içmək çıxıb.

42. Euforiyanın görünməyəntərəfi...
1. Spirtli içkilərin beyinə
göstərdiyi təsir:
Spirtli içkilər beyin hüceyrələrinə
və neyronlara təsir edərək, onları
fəaliyyətdən saxlayır. Çox hallarda
beyindəki nazik damarların
partlamasına, qanın
laxtalanmasına səbəb olub, qanın
normal qaydada dövr etməsinin
qarşısını aldığına görə infarktla
nəticələnir.

43. Euforiyanın görünməyəntərəfi...
2. Spirtli içkilərin sinir sisteminə mənfi təsiri:
Spirtli içkilər müxtəlif xəstəlilkərin, o
cümlədən əllərdə və ayaqlarda tremorun
yaranmasına, bədən üzvlərinin nəzarət altına
alınmasında bacarıqsızlığa, zahiri və batini
hiss orqanlarının zəifləməsinə, ifrat dərəcədə
yuxusuzluğa və qarışıq yuxular görməyə
səbəb olur.

44. Euforiyanın görünməyəntərəfi...
3. Spirtli içkilərin mədəyə təsiri:
Spirtli içkilər dilin hissiyatını və
dadbilmə qabiliyyətini təsirdən
salır, ağız şirəsini azaldır və onu
normal haldan çıxarır. Həmçinin,
mədə vəzlərini stimulə edir. Eləcə
də mədə və bağırsaqlarda
müxtəlif xəstəliklər törədir,
mədənin həddindən artıq
genişlənməsinə, həzm sistemində
iltihabın yaranmasına səbəb olur.

45. Euforiyanın görünməyəntərəfi...
4. Spirtli içkilərin qaraciyərə təsiri:
Spirtli içkilər qaraciyəri zəiflədir, onda müxtəlif
şişlər əmələ gətirir. Onun zəifləyib öz
funksiyasını itirməsi nəticəsində qarın
tərəfdən müəyyən ağrılar, narahatçılıqlar baş
verir. Əksər hallarda spirtli içkilər içən
şəxslərdə sarılıq əmələ gəlir.

46. Euforiyanın görünməyəntərəfi...
5. Spirtli içkilərin böyrəklərə təsiri:
Mövcud faktlara əsasən, böyrək
xəstəliklərinin 90%-i spirtli içkilərin
təsirindən yaranır. Çünki, spirtli içkilər ifraz
olunan zaman sidik kisəsini təhrik edir və
müxtəlif narahatlıqlar yaradır. O cümlədən
də, sidiyin saxlanmaması xəstəliyi buna misal
ola bilər.

47. Euforiyanın görünməyəntərəfi...
6. Spirtli içkilərin ürəyə təsiri:
Spirtli içkilər ürəyin dilatasiyasına
səbəb olaraq döyüntüləri zəiflədir.
Buna görə də spirtli içkilərə adət
edən şəxslərin nəbzi adətən yavaş
vurur, bəzi hallarda isə anormal
olur.

48. Euforiyanın görünməyəntərəfi...
7. Spirtli içkilərin psixikaya təsiri:
Spirtli içkilər psixi xəstəliklərin əsas amilidir.
Psixiatrik xəstəxanalardaki faktlar göstərir ki,
psixiatrik xəstələrin əksəriyyəti ömürlərinin
çox hissəsini alkoholluqla keçirənlərdir.
Fransada həkimlərin apardığı araşdırmalarda
200 000 nəfərin spirtli içkilər nəticəsində psixi
xəstəliyə mübtəla olduğu məlum olmuşdur.
İngiltərə alimlərinin apardığı tədqiqatlar
nəticəsində sübuta yetmişdir ki, dəliliyin
təqribən 80%-i spirtli içkilərdən əmələ
gəlmişdir.

49. Euforiyanın görünməyəntərəfi...
8. Spirtli içkilərin insan nəslinə təsiri:
Almaniyalı həkimləri sübut etmişlər ki,
spirtli içkilərin acınacaqlı təsirləri, hətta
onlardan istifadə etməyən üç nəslə qədər
davam edir. Spirtli içkilərə qurşanan
şəxslərin nəsli azalaraq tamamilə kəsilə
bilir. Amerikalı alim doktor Nalin deyir ki,
bir sağlam kişidən orta hesabla on bir
övlad sağlam əmələ gələ bilər. Halbuki,
spirtli içkilərə qurşanan şəxsdən 1-3
nəfər belə sağlam övlad əmələ gəlmir.

50. Heroindən daha çox zərərlidir!
“Tayms of İndia" qəzetinin verdiyi məlumata görə,
spirtli içkilər narkotik maddə olan heroindən daha
çox zərərlidir.
Bu nəticəyə tədqiqatçı Professor Devid Nutt gəlib.
Onun tədqiqat qrupu müəyyən edib ki, sadə hesab
edilən spirtli içkilər bir nömrəli kokain və bu kimi
qeyri-qanuni narkotiklərdən daha çox
təhlükəlidir.Spirtli içkilərin daha ziyanlı olmasını isə
professor belə izah edir ki, heroin qəbul edən insan
ancaq özünə zərər vurur. Lakin spirtli içkilərin
qəbulu həm fərdin özünə, həm də ictimaiyyətə
problem yaradır. Nəticədə xəstəxanalarda,
həbsxanalarda və qəbirstanlıqdakı insanların sayı
artır.

51. Və Əsas Məsələ!
Alkoqolizmin qurbanı olan insanların dünyaya gətirdiyi uşaqlar müxtəlif ruhi vəfiziki
xəstəliklərə, o cümlədən infarkt, əsəbilik, dəlilik, əql qüvvəsinin normalinkişaf etməməsi,
qan azlığı vəsair kimi xəstəliklərə düçar olur, daim ruhi vəfiziki çatışmamazlıqlardan əziyyət
çəkirlər.

52. Ehtiyac
Zənginlik çoxşeyə sahib olmaq deyil,az şeyə ehtiyac duymaqdır.
Platon
Gerçəkdəisə insan vəehtiyac bir-birininayrılmazhissəsidir.Heç nəyəehtiyacı olmayaninsan təsəvvür edilə bilməz.Ən sadə və
təvazökarinsanların belə İnama,Ümidəvə Qayğıya ehtiyacları vardır.Siz isə ehtiyaclarınızı çoxaldaraq özünüzüonlardan asılı hala
gətirməyin!
Siqaretə VəAlkoqola EhtiyacDuymayın!!!
Millətinsizə EhtiyacıVar!
Ehtiyaclarınızıçoxaldaraq başqalarını zəngin etməkdənsə,ehtiyaclarınızıazaldaraq
özünüzüzəngin edin!
EmilHikmət

53. DİQQƏTİNİZƏGÖRƏ
TƏŞƏKKÜRLƏR!