Menaxhmenti Financiar - Prezantimi Hyres I Programit
Fidan Hasani-punim ne makroekonomi1
1. Universiteti I Prishtines-Fakulteti Ekonomik
Univesity of Prishtina-Faculty Economic
PUNIM SEMINARIK
Lënda:Makroekonomi
Tema:Politika Monetare
Prof.Dr.asc.Avdullah Hoti
Ass.Luljeta Elezaj
Punoi: Fatlum Kastrati
Fidan Hasani
2. Ç’është politika monetare?
Politika monetare është tërësia e mjeteve, e objektivave dhe e
ndërhyrjeve të ndërmarra për të rregulluar furnizimin e
ekonomisë me mjete monetare në përpjekje te vazhdueshme për
të ruajtur ekuilibrat makroekonomike. Politika monetare synon
administrimin e kushteve monetare të ekonomisë: ofertës
monetare, normave të interesit dhe kursit të këmbimit, në
funksion të realizimit të objektivit të stabilitetit të çmimeve, në
periudhën afatmesëm dhe afatgjatë. Ajo synon ndikimin
maksimal tek variablet ekonomikë me anë të ndryshimit të
normave afatshkurtra të interesit.
3. Llojet e politikave Monetare
Janë dy lloj politikash monetare:
Konsiderohet ekspansive një politikë monetare që nëpërmjet reduktimit të
normës bazë të interesit synon të stimuloje ofertën monetare prej bankave
të nivelit të dytë drejt ndërmarrjeve dhe si rrjedhim, të stimulojë
investimet dhe prodhimin e mallrave dhe shërbimeve.
Quhet restriktive një politikë monetare që nëpërmjet rritjes së normës së
interesit, redukton ofertën monetare në treg duke rritur koston e kredisë,
dhe rrjedhimisht duke bërë më pak të leverdisshme investimin dhe
prodhimin. Politikat monetare restriktive kanë objektiv kryesor të ulin
inflacionin ose të ngadalësojnë rritjen ekonomike në rast-mbinxehjeje (si
psh, rasti i Kinës në 2001).
4. Istrumentet e Politikes Monetare
Instrumentet e Politikes Monetare janë:
Politika e skontimit,
Politika e tregut të hapur,
Politika e rezervave të detyrushme,
Politika e kontrollit sasior të kredisë dhe,
Politika kreditore selektive,përkatësisht kontrolli cilsor kredisë.
5. Zbatimi I Politkës Monetare
Qëllimet themelore të politikes monetare janë:
Stabilitet I Cmimeve
Punëzenje e larte
Rritje ekonomike
Stabilitet I normë së interesit
Stabilitet I tregjëve finaciare,dhe
Stabilitet I tregjëve valutore.
6. Tregu monetar dhe mekanizmi I politikës monetare
Tregu Monetar përfshin një bashkësi institucionesh dhe
agjentësh ekonomik ku realizohet shitja dhe blerja e
letrave me vlerë:
Aksionet
Obligacionet
Bonot e thesarit, etj.
Letrat me vlerë ndahen në:
Afatshkurtra: afati i maturimit <1 vit
Afatgjata: afati i maturimit >1 vit
Bashkëveprimi i ofertës për para dhe i kërkesës për para përcakton sasinë e parasë
në qarkullim dhe normën e interesit në ekuilibër.
7. OFERTA DHE KERKESA PËR PARA
Kërkesa për para sipas teorisë Kejnsiane mbështetet në
këto motive:
Motivi i transaksioneve
Për të blerë mallra dhe shërbime
Motivi mbrojtës
Për të bërë shpenzime në raste të paparashikuara
Motivi spekulativ
Për të shmangur humbjet që vijnë nga mbajtja e
letrave me vlerë.
8. OFERTA DHE KËRKESA PËR PARA
Norma e
interesit
Paraja
Q
2
I2
I1
Q
1
L
Ms
Ms
’
9. OFERTA DHE KËRKESA PËR PARA
Ndryshimi I ekuilibrit ne sistemin monetar
Zhvedosja e ofertes
monetare
Zhvedosja e këkesës për
para
i
i1
i0
E0
E1
E1
D D0
M1 M0 M
M
M
O
D
1
E0
i
i1
io
10. Analize e Ofertes monetare ne Kosove
Oferta monetare luan rol kyq në rritjen ekonomike. Bankat e
jashtme komerciale në Kosovë nuk kanë mundësuar rritje
ekonomike për shkak të rrethanave por edhe si rezultat i politikave
të tyre bankare. Kjo ka ardhur si rezultat i mungesës së kapitalit
financiar vendor dhe konsolidimit të bankave të vendit për t’ju
bërë konkurencë atyre të jashtme. Sistemi financiar kosovar me
funksione të kufizuara të BQK-së dhe mungesa e valutës
kombëtare dhe rrjedhimisht mungesa e politikës monetare të
mirëfillt, nuk kanë pasur mundësi t’u kundërvihen efekteve
negative të bankave të jashtme komerciale në Kosovë
11. Normat bankare ne Kosovë
Duke marr parasysh se viteve te fundit ne Kosove ne sistemin bankar
kane hyre nje numer I kosiderushem I bankave,mirpo ende kemi nje
norme te larte te interesit nga ana e bankave. Cilat jane shkaqet
kryesore qe kemi nje norme te larte te iteresit nga ana e
bankave.Shkaku kryesor jane politika jo te favorshme te bankes
qendrore,e cila e udheheq politiken monetare lidhur me stabilitetin e
cmimeve ,normen e interseit,zhvillim afatgjate ekonomik e shume
funksione tjera qe I ushtron banka qendrore.
Ne vazhdim kemi disa grafikone qe e spjegojne shume mire situaten ne
te cilen dodhet Kosova sa I perket normes se interseit per huamarrje
dhe normen e interesit per depozita.
12.
13.
14. Që të ilustrohet logjika përcaktuese e shkallës së interesit bankar më saktësisht, më
poshtë janë disa të dhëna nga Austria. Austria është marrë si shembull pasi që paraqet
një mjedis financiar dhe rregullator stabil dhe kompleks (si anëtare e BE-së dhe
eurozonës) dhe në një ekonomi të zhvilluar, por edhe pasi që bankat austriake janë ndër
pronarët më të mëdhej të bankave në Kosovë dhe Ballkan.
15. Përmes grafikonit në vijim do të shohim shpëdarjen e kredive
në Kosovë
Ndëmarjet
private
Industria
e rëndë
2%
Sektori I 66%
bujqësisë
3%
Ekonomit
ë familjare
29%
16. Ne situata aktuale e cila mbizotëron në sistemin finaciar në
Kosovë,kur kemi parasysh nivelin e lartë të fitimëve që
krijojnë bankat,nivelin relativisht të ulët nën mesataren e
rajonit,mund të konkludohet se ka hapësirë të mjaftushme
për uljen e normave të interesit,të pakten deri në masën e
nivelit të rajonit,të cilat do të ndikonin në masë të madhe në
ngritjën e nivelit të rajonit,të cilat do të ndikonin në masë të
madhe në ngritjën e niveli të investimëve dhe zhvillimin e
biznesëve.