Menaxhment Financiar

o " #
o $
o %
o & ' #
o '
(
! "
# " $
# #
( % " % "
% $
#
# & '
# "
# %$ " "
# !
# '$ " ( $
# ) % ! "
( " ! "
( " !
( ' " %
*! ' + " ! '$ " +
' $ " ,
( ! " ! '
* ' ! '
" ,
( $ " % "
( " %$
( - ! '
%
. ! ' ' "

/ " "
" ' # )
" ' # *' $$ % )
+ ,
- #
./ 0 !
0 ' " "
o1 '
o
o2 # 3 4 5
6

" $
& ! 1
# - " " %
# &
# & ' "
# " " ! " 2
" 1
# & ' ' ! $ $
# $ $ $ '$ " %$ "
# 3 " "
# )$ " ' $ " '
!
! " # ! $
& ! 1
# 4$ " " "
# " " $ '
# '$ " ! *- " +
$ " ' " " ,
# " " $ !
" 1
# & ' ' ! $ $ ! !
# $ $ $ '$ " " "
!
# 5 ' $ $ " ! ! % "
6 ! ! !
" "

+
%# "#%# "# & #' ! # $& #' ! # $
• & ! 1
# " "
# & ' ' $ $
# 7 " %$ "
# " ! ! "
# 5 ' ! $ $
• " 1
# " " * " " ! "
,
# & " " $" "
$ $ "
# 5 # % *" $ ! ' ' " '$ ,
# ) "$ " " " "
4
&
/#
& 0.
/# /#
) 89
3 5
)
7'
4 ' '
2 7
# !
2 7
7'
4 ' '
& # ( ) * ! #
+ ,

8
- " " "
%
o & ' 7 !
o 9 ! , #
" ! :
& " % & "
"9;<=>9 ? -@ 9>A.B>9C? "9;<=>9 ? >>D?A.@; ;@ "9>9;@
- ' E / .
' : 2 +/ ' : A +/
1 +/ > ( +/
"
4
7
' 7
#'

o #
o #
o #
! $ !
%
& ! $
' ! ( ) !
*
+

o + ( ! , !
-)
o + (
o + ( )
o . (

1
!
! !!
• " !! ! 2
– " !! $
, / -
– " !! $ !! 3
$ !
– " !!

Ermon Cervadiku
! " # " $" "
% # #
"
& "
! " # " $" "
% # #
"
& "

n
iFVPV )1/( +=
!"
• "
– ! # $! % & ' # ( % '
# ) ) (
• "
– ! # $! % & ' # ( % '
#* + (
• "
– ! # $! % & ' # ( % '
#,- (
• "
– ! # $! % & '

•
. . .
/ /
• . 0
n
iPVFV )1( +×=

-
$!"
• "
– $! # ! % & ' # ( % '
# (
• "
– $! # ! % & ' # ( % '
# (
• "
– $! # ! % & ' # ( % '
# (
• "
– $! # ! % & '
• 1 2 . "
.
. 2 0 .
/ / 3
•

+
ShembullShembull:: HuaHua=6000=6000 ;; 44 vitevite;; interesiinteresi=6%=6%
KëstiKësti = 6000 /= 6000 / PVIFAPVIFA = 6000 / 3.465= 6000 / 3.465 == 1731.601731.60

! "
# " #$ " % " %&
! "
# " #$ " % " %&
& '& '
((
$ '$ ' %%
))
''
() *() *

+ % &+ % &
"% ""% "
! " #
,,
! " #
# #
"% " -. '$"% " -. '$
** / ) 0 10 1
+&, &
$ , - . / 0 1
, 2
, 2 % %

3
• +& 0 $ / 1/ 1
0 4 5/6 71/ 1
0 55
"% " - " ',$"% " - " ',$
• 2 . 4 5 8 79
% 6
, -. '$, -. '$
** 2 / )) 0 3 1
&, & :
$ , - . / 0 1
, 2
,2 % %

• & 0 $$ / ; 1
0 4 5/ ;6 71
< 55
, - " ',$, - " ',$
• 2 . 4 5 8 79
: % 6

Ermon Cervadiku
!" #$
% & '
(
)
!" #$
% & '
(
)

!"
#
!"
$
!"
#
PasqyratPasqyrat FinanciareFinanciare
% & ' #
($ $ )
*

++
++ ,#,#
++ $ ,#$ ,#
++ $$ -- $$ ..
++
++ //++ //
! "
0 # # !
$ # - # " . " # )
!
% + # - .
% + # - .
% ! (Kapitali Punues Neto )

++ //++ //
"
! #
!
$ % !
& ''''''''''''''''''''''''''''
( % !
)**+ )**,
)-)./-*** )-/0,-***
- - & ''''''''''''''''' & )1+) ''''''''''''''''' & )12*
2)3-*** +23-***
++ //++ //
"
! ! ##
# # ! ! ! #
1 ## # ! ! ## # 1
$ ! 4
$ % ! 5
& '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
$ % ( % !
)**+ )**,
)-)./-*** 5 /-3)0-*** )-/0,-*** 5 /-)36-***
$- & ''''''''''''''''''''''''''''''' & /1// & '''''''''''''''''''''''''''''''' & /1)3
2)3-*** +23-***

*
++ ,#,# //++ ,#,# //
7 ! ## # $
$ ! # - #) 1
! 1 .
# ! ! #
# # )
8 #
9 %
7- - & '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
)**+ )**,
3-00)-*** 3-+)/-***
7- - & '''''''''''''' & 3 '''''''''''''''' & 3
/-3)0-*** /-)36-***
++ $ ,#$ ,# //++ $ ,#$ ,# //
: ; <
<
; < ( #
:;& '''''''''''''''''''''''''''''''''''''
$ #
)**+ )**,
/-.6.-*** /-./*-***
:-;- & ''''''''''''''' & *1.6 ''''''''''''''''' & *1.6
3-)6*-*** 3-/.2-***

2
++ $$ -- $$ ././++ $$ -- $$ ././
# ' #
! !
#
' = ! 8 !
%
% 3 (# ! 4
% 3 (# ! 4 5 #
% 3 (# ! 4 6
++ //++ //
! "# $
8 : )*/-***
8-$-% & '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' & ''''''''''''' & .+1+. >
: %! .-)/*

7
% ! ##% ! ##
8 #
# !" #
)
# $ !"
#
% ! ##% ! ##
% ! ## ! !
# !
" ! ## "-
& # # 9 $ # /
:
:
:

;
% ! ##% ! ##
% ! ## ! !
# ## -
$ ! ## !
3$ # #
: (

! "
#
$ % % ! !
"
! "
#
$ % % ! !
"
Ermon Cervadiku

!!
""
""
## $$
%% ## # &# &
!!
## !! ""
##
# &# &
'' !! ## !!
# &# &
%% !(!(
(( ))
## ""
% ( (% ( (

*
o
o
o
o
o
o
Struktura e Financimit - Leva
Raporti i Borxhit : Kapitali Aksionar 0% 20% 50% 70% 90%
Shuma e Borxhit 0 20 50 70 90
Kapitali Aksionar 100 80 50 30 10
Shitjet 100 100 100 100 100
Shpenzimet 80 80 80 80 80
Fitimi para Interesit dhe Tatimit 20 20 20 20 20
Shpen.e Interesit (Norma 5%) 0 1 .5 3.5 4.5
Fitimi para Tatimit 20 19 17.5 16.5 15.5
Tatimi mbi fitimi (20%) 4 3.8 3.5 3.3 3.1
Fitimi Neto 16 15.2 14 13.2 12.4
Norma e fitimit mbi kapitalin aksionar 16% 19% 28% 44% 124%

+ ( ( (# ( (# ( ( ( ( ( ( (,
( # ( ( (-+./0( $
1 (% ((((((((((((( 2
+./(3(4444444444444444444444 3(444444444444 3(
(5 ((((
+ ( ( ( 6( (# ( ( ( ( 6( (# &
( # ( ( (-+./0( $
1 (% (((((((((((((
+./(3(4444444444444444444444 3(444444444444 3( !
(5 ((((
7 (% ( ( (# ( ( (-# & 0( ( ( ( ( ( (
5 -+./0
' ( (8 (5 ( ( ( ( 9 ( 6(- ( (,0( ( 9 (
( ( # ( ( ( ( ( (8 ( ( ( !( 9 (
( ( " ( " ( (# ( (
" #" #

$ %$ %
$ %$ %
& ' ( ) *
: 9 ( (; ( ( ( (<6!( ( ( (
( ( ( ( 6((((( ( + , ) + ( -.
' (; ( ( (# & ( ( ! (6
/ 0
4 = ( ( ( ( 9 ( !((; ( (# & ( (
( ( ( (& ' (; ( (# & ( ( !( (
" ( ( (9# ( ( ( 9 ( ( ( (
4 > ( (? & (- ( ( 0( ( ( ( ( ( (
( ( (# 9 ( ( ( ( ( # ( ( (
- ( # ( 0

2
$ %$ %
> ( (- ( 0( ( ( (# & ( ( ( ( ( (
> ( ( ( ( ( ( (-@ ( (
9 ( (9# ( ( !( ( ( ( (
( 0
1
' ( )))))))))
$ )
' ) 2 ' 3
1 ) 1 % %
$ 4 2 * 3
4 " # %
$ %$ %
" 5
: 9 ( ( ( ( ( ( ( ( (A5B( ( ! (
,!(> ( ( ( ( ( ( ( (,!( 9 ( ( ( ( (
( ( ( ( ! (,
1 .6
' ( ))))))))) ( )))))))))))))) ( .,7
$ 4 4 7.
$ 8 3 .,7

$ %$ %
' ;
9
" - 4
9 ! 0
9 % % %9 % % %

Ermon Cervadiku
! " #
$ " "% &
! " #
$ " "% &

!! " #" # $$
%" #%" # !! $ $$ $
$$
# $ ## $ #
""
&& '' ##
''
( #( # ##
)) '' ## " $" $
* $* $ ++
,,
#$#$ $$
$ $$ $

& $& $ ''" $" $
& $& $ '' $$
& $& $ ''# $"# $"
-- $$ # $# $ ''
$"$" " ." . ''
// $$ $$ $$
# $# $ ''

0
'1 = '0 ()* + , )-.// ()*/-.0+ , )-0//
'1 = niveli i planifikuar i shitjeve
'0 = niveli vijues i shitjeve
= norma e planifikuar e shitjeve
11 ## 22 ## $$
$$ 22 $$ $$ $$ $$ $$
$$ 33
44 $$ ##
$$ .. 33
55 ##
## $$ $$ 33
##
$$ 22 $$ ##
$$ $$ 33

6
-- '' 77
( '( ' $$
--
88 '' $$
!!
// '' $$ ''. $. $
$$ ## $ '$ ' ## ''
-- .. # ## # ##
$$ . $. $ ## 2'2' . $. $
$$ $$
'' 2'2' $$ ##
## $"$" ##
. $. $

9
1 "% "% &1 "% "% &
!%!%
'! $ #'! $ #
" "% &" "% &
!% ! ! %!% ! ! %
!% !
! $ #
!% !
! $ #
'! $ # "'! $ # "
2 34
0/0/
5/5/
)//)//
)//)//
'! $ # " 5//// 6
'! $ # 7 !% !# )8./ 6 9
:# # ! . 6
; , # "% &
5//// 6
; , <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< , 0////
. 6 < )8./ 6

:
" # # # #
$ %
&
$' ! %
.5/// =5/// 5//// <.5///
5>/// >>/// >//// <>///
0 =//// )///// )///// /
6 ?./// ))./// ).//// >///
: @=/// )A=/// )=//// .5///
).//// )=//// .///// 5////
)55/// )>5/// .5//// 0=///
)=>/// ./>/// .>//// ?.///
!% ! ! % .0///
'! $ # " .5//// 6
'! $ # 7 !% !# A0 6 9
:# # ! ?0 6
; , # "% &
.5//// 6
; , <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< , =///
?0 6 < A0 6
' 32 B

;
" # # # #
$ %
&
$' ! %
6
:
6
" # # # #
$ %
&
$' ! %
?//// A)//// )0//// <)=////
)5//// A>//// A///// <>////
6 .)//// 50//// 50//// /
: .>//// 0.//// =///// >////
A0//// 0@//// ?0//// )=////
5.//// ==//// @///// .5////
5@//// ?A//// )/0//// A.////
6 0=//// >///// ).///// 5/////

!
" # ! $ #!% #
!
" # ! $ #!% #
Ermon Cervadiku

!
Sa me i lartë është Devijimi standard atëherë Investimi
është me shkallë më të lartë riskut.
*Krahasimi midis projektit A dhe B
ki
-
k
-
ki - k
-
(ki – k)2 pi
-
(ki – k)2. pi
Rec. 10% 18% - 8% 64 0,2 12,8
Nor 18% 18% 0% 0 0,6 0
Eksp. 26% 18% 8% 64 0,2 12,8
Varianca 25,6
Devijimi standard ( = 25,6) 5,06%

ki
-
k
-
ki - k
-
(ki – k)2 pi
-
(ki – k)2. pi
Rec. - 4 % 18% - 22
%
484 0,2 96,8
Nor 18% 18% 0 % 0 0,6 0
Eksp. 40% 18% 22 % 484 0,2 96,8
Varianca 193,5
Devijimi standard ( = 193,6) 13,91%
! !! !
"#$ %&'
! " ! # $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

! !! !
%
&" #$$$$$$$$$$$
$
'()*
+, &" # $$$$$$$$$$ # )(-./
/.
/0(1/
, &" # $$$$$$$$$$ # )(22-
/.
! " !
, , , +
&"$ ! " !
% 3
4
$
5 !5 !

!!
" #" # !!
!! ## !!
$$ %% &&
6 7
' #' # !! ## ((
' #' # !! ) #) # ((
' #' # !! &&

*
! 8! 8
Korelacioni perfekt pozitiv Korelacioni perfekt negativ
Koha Koha
Kthimi
Kthimi
! 8! 8
" ( "# $" )" ( "# $" ) " ( "# # '! )" ( "# # '! )
*
*

! "
# $
! "
# $
Ermon Cervadiku

! "! "
#
#
# !
" ) ! "" ) ! "
$
%
&
' !
%

!
" #
$ %& $ $
'( & $ $
!
" #
$ %& $ $
'( & $ $
Ermon Cervadiku

"
"
"
oo
!!
""
! !! ! ""
"" #" "#" " ! ! !! ! !
!! $$ !!

"
%%
&& '"'"
&& (( ## !!
&& (( ))
* #* #
&& '"'" ! ! !! ! !
&& (( ++ " !" ! ))))
"
""
!!
"" )) )) "" ! +! +
#"#" "" ,, " !" ! --
"" .. !"!" ""
## ! ! !! ! ! !! !"!" ""
.. ""

/
"
%% ""
&& 00 ! "! "
&& '' ) " !) " ! !!
* #* # ""
&& 11 # "# "
&& 2"2" $$ ++ !! ) #) #
&& '"'" ## )) ,, )) ! "! "
"
) #) #
!! "" ##
# $# $
%%
oo
.. )) ))
&& ## " )" )
)+)+ -- !! ""

3
" # $
44 "" !! )))) ) #) #
&& 5 ) #5 ) # # "# "
&& 5 ) #5 ) # # "# "
&& 5 ) #5 ) #
&& 5 ) #5 ) #
&& 6" ) #6" ) #
&& 5 ) #5 ) # ""
&& 5 ) #5 ) # 77
"
#" %
%
&
)$
!!!! """"
$
$ ' (
$ ' (

!
"#$ ! % & ! ' !
! ! (
)"#$ ! % & ! ' !
!
"#$ ! % & ! ' !
! ! (
)"#$ ! % & ! ' !
Ermon Cervadiku

ë ë ë ë ë ë
ë ë ë ë
ë ë ë ë ë ë
ë ë ë ë
ë ë
ë ë ë ë
ë
ë
ë ë
ë
!" #!" #
$
%
& '$ &(
$ ' ))(

!" #!" #
$
**
$$ ++,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, -..-..
$ # "$ # "
/ $ 0. ... 1
2
-34
56 ... 1
Viti Rrjedha neto e parasë Rrjedha kumulative e parasë
0 (20,000) (20,000)
1 5,000 (15,000)
2 11,000 (4,000)
3 10,000 6,000
4 10,000 16,000

$ # "$ # "
7
56 ... 1 , 0. ... 1 + -6 ... 1
7 %
-6 ... 8 9 + 9 ... 1
7 :
9 ... 8 0. ... -.. + 0.4
!" #!" #
%
%
Viti Rrjedha neto e parasë Rrjedha kumulative e parasë
0 (100,000) (100,000)
1 30,000 (70,000)
2 40,000 (30,000)
3 60,000 30,000
4 35,000 65,000

% " &% " &
*
KostoKosto ee pakthyerpakthyer nënë fillimfillim tëtë vititvitit
KthimiKthimi == vitiviti parapara kthimitkthimit tëtë plotëplotë ++ ------------------------------------------------------------------------------
RrjedhaRrjedha ee parasëparasë gjatëgjatë vititvitit
3030,,000000
KthimiKthimi == 22 ++ -------------------- == 22 ++ 00..55 == 22,,55 vjetvjet oseose 22 vjetvjet ee 66 muajmuaj
6060,,000000
!" #!" #
& '$ &(
% ;
#

!" #!" #
)
'$ &(
$ & < = ) $=7>? @
$ & A = $B# ) $=7>? C
' # ($ ')' # ($ ')
! "
# $
%&'
INVESTIMI A INVESTIMI B
Viti Rrjedha e
parasë
Faktori
diskuntues
Vlera e
tanishme
Rrjedha e
parasë
Faktori
diskuntues
Vlera e tanishme
0 -250,000 1 -250,000 -250,000 1 -250,000
1 50,000 0.909 45,450 200,000 0.909 181,800
2 100,000 0.826 82,600 100,000 0.826 82,600
3 200,000 0.751 150,000 50,000 0.751 37,550
28,250 52,000

' #' #
$ &+*+,-,,,#, .,./0,,-,,,#, 123/2,,-,,,
#, 4+0562+,-,,, 7 21-2+, 8
$ &+*2,,-,,,#, .,./0,,-,,,#, 123/+,-,,,
#, 4+0562+,-,,, 7 +2-,,, 8
!" #!" #
$ ' ))(
#
'$ &( %

!" #!" #
)
' ))(
)) < ) $=7>? @
)) A $B# ) $=7>? C
$ " # " ( )$ " # " ( )
( ! $
) *+ !#
,,
*+
- .------- /
0*. 1
- 0*. 1. *+/
*+- /
*+/
/ *+2 / # 3 / 34
' "

$ " # " ( )$ " # " ( )
( ! $
) *+ !#
,,
*+ -
,, / ------------- / # 3 / 3 4
' "

Ermon Cervadiku
Menaxhimi
Financiar
Nga libri Menaxhimi i Financave

2
Menaxhimi financiar
Detyë e menaxherit financiar është rritja e fondeve në tregun e kapitalit, zgjedhjen
dhe vlerësimin e projrkteve investuese etj.
Aktivitetet kyesore të menaxherit janë:
1. parashikimi dhe planifikimi
2. investimet dhe marrja e vendimeve financiare përmes sigurimit të mjeteve
3. bashkërenditja dhe kontrolli i aktiviteteve (bashkëpunimi me ekzekutuesit)
4. ndërlidhja me tregun e kapitalit (çdo firm është e lidhur me tregun e kapitalit)
5. menaxhimi i riskut (shpesh kushtet e jashtëzakonshme krijon pasiguri në punë)
Qëllim kryesor i menaxhimit është maksimizimi i rezultateve dhe minimizimi i rreziqeve
Financat konsistojn në tri fusha të ndërlidhura:
1. Paranë dhe tregun e kapitalit
2. Investimet
3. Menaxhmentin financiar
Financat në firmë merren kryesisht me instrumentet dhe procedurat financiare si dhe me format e
tregut të kapitalit
Zhvillimi i financave të firmës
Zhvillimi i globalizimit dhe aplikimi gjithnjë e më i madh i teknologjis informative janë
sfidat themelore të menaxhmentit financiar.
Në globalizimin e ekonomis llogaritet se do të ndikojn këta faktor:
 Përmirsimi i transportit dhe komunikimit do të ndikoj në uljen e shpenzimeve në tregun
ndërkombëtar
 Ngritja e ndikimit politik të konsumatorvë do të ndikoj në zvogëlimin e barrierave
tregtare
 Konkurenca do të ndikoj që prodhimi të orientohet në vendet me shpenzime më të ulta
ORGANIZIMI FIRMAVE
1. biznesi kuptohet si koncept tregtar ose industrial
2. biznesi është organizatë, e cila shfrytëzon resurset ekonomike
3. biznesi është organizatë, e cila krijon dhe ofron punë njerzve
4. biznesi është organizatë e cila investon në resurse me qëllim të rritjs së kapitalit
Bazuar në kriterin ligjor të organizimit dallojm:
 firmat individuale, (pronari është edhe menaxher me pergjegjësi të pa kufuzuara)
 Ortakitë, (krahasuar me firmen idividuale ka perparsi resurset, përgjegjësit)
 Korporatat (shoqërit aksionare) (përparsi është madhësia e roganizatës, menaxhimi
profesional)
Organizimi i financave të firmës
Varet nga madhësia e organizatës.
Në disa organizata mbulohet nga shërbimi i kontabilitetit, kurse në organizata të mdha ajo është
e ndar si shëbim i veçant.
Në firmat e mdha financat janë të organizuara në dy paralele: thesari ( menaxhimi i
aktiviteteve financiare, planifikimi financiar, arka, marrja e vendimeve financiare, kreditë etj.)
dhe Kontrolli (menaxhohen aktivitete e kontabilitetit, tatimi, baza e të dhënave etj.)
Mjedisi financiar i firmës e përbëjn:
1. Marëdhëniet financiare me qeverinë (ndërhyrjet e qeveris në ekonomi, me ligje rregullohen
kushtet në të cilat vepron ndërmarrja)
2. Marrëdhëniet me ekonomin botërore (aktivitete e shumta janë të lidhura me ekonomitë
botërore si pjesmarrse në konkurencën)
3. Marrëdhëniet me tregun financiar dhe bankat (kushtet ekonomike të financimit kufizojn
qarkullimin e mjeteve finaciare, klientet kerkojn kredi nga banka dhe nga ana tjeter banka kerkon
interes nga klientet. Problemi i kostos së kapitalit është i lidhur edhe me shkallen e

3
inflacionit, i cili ndikon në rritjen e nevojave për hua, rritjen e kurseve të interesit, qeverit shkojn
në shterngimin e huadhënieve.)
4. Marëdhëniet financiare midis firmave, shifen si marrëdhënie shit-
blerje dhe likuidim pagese. Parimisht çdo firm kërkon të shpenzijë më pak dhe të fitojë
më shumë. Ky fakt tregon se menaxhmenti financiar duhet të studiojë nivelin e
kërkesës, ofertës dhe elementët tjerë në firmat përreth.
5. Marëdhëniet financiare me punonjësit kanë të bëjnë me tregun e punës.
Menaxhimi i burimeve njerëzore, është i lidhur ngusht me menaxhimin financiar. Rëndësi të
veçant për firmën ka çmimi i punës. Motivimi më i mirë për punë është paga
6. Marëdhëniet me klientët, biznesi varet drejtëpërdrejt nga kërkesat e
klientve.
Mbajtja e klientve ekzistues dhe përfitimi i klientve të rinjë lidhet përveq me kualitetin e
prodhimeve dhe shërbimeve edhe me çmimin e të njejtave
Fnancat e firmës përfshijnë tri fusha themelore:
 Investimet (efekri i të cilave pritet në të ardhmen dhe përbëjnë një dozë të madhe të
riskut, Komponent e rëndësishme është përcaktimi ishkallës dhe kohes së kthimit)
 Financimin (marrja e vendimeve mbi financimin bazohet në informatat mbi fluksin e
parasë)
 Dividendin (pasi firma të ketë realizuar fitime, atëher vendos se çfarë do të bëjë me
fitimet – do të i mbaj apo të i shpërndaj. Zakonisht menaxheret janë të interesuarv ta
mbajn fitimin dhe ta investojn kurse aksionarët janë të interesuar që ta tërheqin fitimin)
STRATEGJIA FINANCIARE E FIRMËS
Përfshin akrivitetet e organizatës, ambientin në të cilin realizohen operacionet, potencialet e
resurseve.
Strategjia mund të jet afatshkurtër dhe afatgjatë.
Faktoret që ndikojn në formimin e strategjisë grupohen në:
 Faktorët e rrethinës, (influenca e jashtme, natyra e biznesit dhe kultura e organizatës)
 Grupet e interesit, (aksionaret, kreditorët, konsumatorët, të punësuarit, konkurrentët etj.)
 Objektivat ekonomike.
 Përgjegjësit sociale të organizatës (lidhen me zhvillimin e infrastrukturë, punësimin si
dhe ruajtjen e ambientit)
Menaxhimi financiar është pjesë e menaxhimit të përgjithshëm, politika financiare është
pjesë përbëre e politikës ekonomike, ndërsa vendimmarrja është pjesë funksionale e procesit
Global të marrjes së vendimeve afariste
Fushat e vendimmarrjes financiare janë të ndryshme
(investimet, menaxhimi i kapitalit, përcaktimi I struktures së kapitalit etj.).
Hapat e marrjes së vendimeve financiare, janë:
 Formulimi i objektivave dhe politikave të firmës (bazohen në përformansat e pronarit)
 Identifikohen shtigjet e mundshme të aksionit (rruget e mundshme të aksionit-
arsyeshmerin e investimeve të reja)
 Sigurohen të dhënat dhe informatat relevante për vendosje (nëse duhet të vendosim për
marrjen e kredis, atëhere duhet të sigurojm të dhëna për lartësin e kamatës dhe afatin e
kthimit të kredis)
 Analizohen, vlersihen të dhënat dhe merren vendime (krahasimi i opcioneve të
mundshme)
 Zbatohet vendimi, (prapa çdo vendimi pason aksioni konkret) dhe
 Monitorohen efektet e vendimit (verifikohet se vendimi ka qen i gapuar ose i drejt)
Faktorët të cilen ushtrojn ndikim në çmimin e aksioneve përkatësisht në vleren e firmës
janë :
(1) faktoret e rrethinës ekonomike dhe

4
(2) faktorët të cilët janë nën kontrollin e menaxherit (produktet, teknologjia, marketingu etj.)
Maksimizimin e profitit (është qëllimi kryesor i firmës).
Treguesit e profitit janë:
1. profiti operativ
2. profiti neto para tatimeve
3. profiti neto pas tatimeve
4. profiti neto për ndarje të zakonshme
Profiti realizohet nëpërmjet çmimeve të volitshme, të cilat mund të arrihen në konkurencë, ose
nëpërmjet zvogëlimit të shpenzimeve.
Deri te zvogëlimi i shpenzimeve mund të arrihet nëpërmes:
a) thellimit të hulumtimeve zhvillimore,
b) trajnimit të përsonelit
c) furnizimit me material të lirë dhe cilësorë
d) aplikimit të kontrollit cilësor të pajisjeve
Maksimizimin e satisfaksionit (firma ka për detyrë të siguroj një ambient të mirë për
punonjësit ë saj, të mos rrezikoj ambientin, të aplikoj praktika të mirësjelljes dhe të prodhoj
produkte dhe shërbime të sigurta për konsumatror.
Satisfaksioni ndërlidhet me shumë grupe, ndër të cilat veçohen:
1. Punonjësit,
2. Menaxherët,
3. Furnitorët,
4. Klientët,
5. Komuniteti etj.
Etikën e biznesit (I referohet nevojave që menaxherët të akceptojn standardet morale, të cilat
janë të lidhura me kulturën, përkatësin fetare, doket, zakonet etj, por duhet të tregohet konsiderat
ndaj:
1. zvogëlimit të humbjeve nga shpenzimet ilegale,
2. rritja e besimit publik ndaj firmës,
3. rritja e interesimit të përsonelit të kualifikuar dhe ekspertëve për firmën,
4. rritja e besimit të konsumatorve për produktet e firmës.
Janë katër variabla në kohë të parasë, qoftë të llogaritjes së interesit të akumuluar apo
ekuacioneve të diskontimit , e këto janë:
1. Vlera e ardhshme (FV)
2. Vlera aktuale (PV)
3. Interesi (i), dhe
4. Koha (vitet) n
ANALIZA FINANCIARE
Nënkupton gjendjen ose pozitën financiare në një moment të caktuar.
Në situaten financiare të organizatës ndikojn faktoët e brendshëm dhe të rrrethinës.
Në faktorët e brendshëm janë:
 Vëllimi i mjeteve financiare në dispozicion,
 Vëllimi i aktiviteteve
 Struktura e mjeteve, dhe
 Shkalla e harmonizimit të mjeteve dhe detyrimeve
Si faktorë të rrethinës i veçojm:
 Sistemin ekonomik dhe masat e politikës ekonomike
 Pozitën e firmës në ekonomin botërore
 Stabilitetin monetar,
 Portfolion e burimeve të jashtme financiare,
 Ecurit inflatore , dhe

5
 Burimet e mjeteve financiare.
SITUATA FINANCIARE
Situata financiare në një firmë njihet si:
 Situatë konstituive financiare, (Në momentin e themelimit. Kjo situatë financiare
shprehet përmes bilancit fillestar ose themelues, i cili hartohet në momentin e themelimit të
organizatës, i cili bilanc njihet edhe si bilanc i gjendjes së pasurisë së organizatës)
 Situatë financiare standarde – normale (këtu mendojm për gjendjen neto të
mjeteve të xhiros.
Zakonisht paraqitet me rastin e konstituimit të organizatës.
Situata normale financiare mund të jetë:
(a) stabile (raporti stabil në mes te mjeteve dhe obiligimeve),
(b) likuide, (gjendja financiare e cila mundëson shlyrjn pa kusht të obligimeve afatshkurtra)
(c) solvente (knaq obligimet jo vetem ato që kan arrit por edhe ato që do të arijn sipas afateve –
obligimeve afatgjata)
 Stuatë financiare e rënduar (pamundësia e financimit të mëtejm të riprodhimit)
 Situatë e pavarur financiare (pjesa më e madhe e mjeteve (75%) është e siguruar
nga mjetet e veta.
Kjo situat i përngjan gjendjes stabile, likuide dhe solvente financiare)
 Situatë e varur financiare (ornagizata të gjitha mjetet e nevojshme I siguron nga
burimet e jashtme.
Raporti i mjeteve vetjake dhe borxhit është në niveln më të ulët, kështu që marrja e vendimeve
afariste bëhen në ndikimin e pot të faktorit të jashtëm - kreditorve)
Karakteristikat cilësore të pasqyrave financiare janë:
1. Relevanca,
2. besueshmëria,
3. Kuptueshmëria dhe
4. krahasueshmëria
Pasqyrat financiatre duhet të mundësojn dy objektiva themelore:
 T’i mundësoj menaxherit ose analistit të hulumtoj kushtet e financimit
 Të ndihmoj në përmirësimin e gjendjes së organizatës dhe të rrjedhës së paras
LLOJET E PASQYRAVE FINANCIARE Janë:
1. Pasqyra e bilancit
2. Pasqyra e suksesit (pasqyra e të ardhurave)
3. Pasqyra e ndryshimeve në ekuititetin
4. Pasqyra e rrjedhës së paras, dhe
5. Pasqyra kontabël më shënimet sqaryese
Bilanci I gjendjes- Është pasqyr pozitive financiare në një kohë të caktuar. Bilanci I gjendjes në
renditje horizontale në anën e majt paraqet mjetet ndërsa në anën e djathtë burimet e mjeteve..
Bilanci I gjendjes rreshton atë që zotëron një organizatë (burimet vetjake) dhe çfarë ka marrë hua
(burimet) si dhe llogarit diferencen midis tyre e cila quhet vlera neto.
Sa i përket stoqeve, ekzistojnë metoda të ndryshme për vlerësimin e tyre, prej të cilave më të
njohurat janë metoda FIFO dhe metoda LIFO. Në bilancin e gjendjes mjetet duhet ë jenë të
barabarta me burimet e mjeteve e cila ndryshe quht edhe ekuacioni i bilancit të gjendjes.
Gjithashtu duhet të bëhet dallimi në mes të amotizimit ( i cili i referohet kostos së një aseti të
paprekshëm - patetntit) dhe zhvlerësimit (i cili i referohet aseteve të prekshme – ndërtesave)
Pasqyra e të ardhurave duhet të përfshijë së paku këto kategori:
 Të hyrat nga veprimtaria,
 Kategorit themelore të të dalave nga veprimtaria

6
 Fitimin apo humbjen nga veprimtaria,
 Kostot financiare
 Të dalat nga tatimimbi fitim,
 Të hyrat e tjera,
 Zërat e jashtëzakonshëm,
Rrjedha e parasë pasqyron mundësin e përmbushjes së obligimeve. Pasqyra e rrjedhës
së paras raporton rrjedhën e paras nga:
 aktivitetet operative (rrjedhat eparas që nuk janë definuar si aktivitete investive apo
financiare)
 aktivitetet investive (parat për investime)
 Aktivitetet financiare (të hyrat dhe të dalat afatshkurtra dhe afatgjata
RAPORTET FINANCIARE
Situata financiare identifikohet përmes raporteve financiare, të cilat klasifikohen në:
 Raportet e likuiditetit (shpreh aftësin e organizatës për përballimin e detyrimeve)
 Raportet e menaxhimit të mjeteve apo të aktivitetit, (tregon sa me çfarë efekti
menaxhohen mjetet e firmës)
 Raportet e borxhit, (matin përdorimin e borxhit në (%) krahasuar me mjetet e firmës)
 Raportet e rentabilitetit, (matë kombinimin e efekteve të likuiditetit, menaxhimit të
mjeteve dhe borxhit në rezultatin financiar)
 Raporti i vlerës së firmës (nderlidhen me çmimin e e aksioneve dhe përfitimet e
aksionmbajtësve
Ekziston mundësia që raportet e ndryshme financiare të lidhen bashkërisht në një diagram
ose të paraqiten përmes një ekuacioni Du Pont. Du Pont. është një formulë e cila mundëson
që norma e kthimit të aseteve të llogaritet si produkt i profitit margjinal herë qarkullimi i aseteve
totale.
Ekuacioni Du Pont (profiti margjinal shumëzuar me qarkullimin total të aseteve) për të
fituar normën e kthimit të aseteve (ROA
NATYRA E KONTROLLIT
Fjala audit e cila tani ka hyrë në fjalorin tonë si sinonim i kontrollit, është fjalë latine, e
cila ka kuptimin e nxjerrjes nga autoriteti i atij që ka hartuar raportin në mënyrë që të
shifet vërtetsia e raportit
Janë tri lloje themelore të kontrollit:
1. Kontrolli i pasqyrave financiare, (ka për qëllim të verifikojë rregullsinë e mbajtjes
së pasqyrave financiare dhe harmonizimin e tyre me standardet e përcaktuara)
2. Kontrolli i pajtushmërisë me rregullat (Compliance audit) (ka për qëllim të
përcaktoj se individet apo entitetet janë duke i zbatuar ligjet apo rregullat))
3/ Kontrolli operativ (shqyrton realizimin e aktiviteteve në relacion me objektivat e
specializuara, kushtet për realizimin e këtyre objektivave, mundësit për përmirësim dhe jep
rekomandime për të ardhmen
Faktorët që ndikojn në rrethinen e kontrollit janë:
 Funksionet e Këshillit drejtues dhe trupave të tij
 Filozofia biznisore e menaxherit dhe stili i biznesit
 Struktura organizative e firmes dhe mënyra e përcaktimit të autorizimeve
 Sistemi i kontrollit nga menaxhmenti (politikat e përsonelit dhe përkufizimi në ndarjen e
detyrave)
KONTROLLI I BRENDSHËM
Veprimet kontrolluese, përfshin politikat që ndërmerr menaxhmenti për arritjen e qëllimeve
specifike, të cilat përfshijn:
 Raportimin, harmonizimin dhe pasqyrimin,

7
 Vërtetimin e saktësisë së evidencës llogaritare,
 Kontrollin e informatave nga sistemi kompjuterik (ndryshimi i programeve)
 Udhëheqja dhe analiza e llogarive sintetike dhe bilanceve,
 Lejimi dhe kontrolli i dokumentacionit,
 Krahasimi i të dhënave nga evidenca vetjake dhe burimeve të jashtme,
 Krahasimi i rezultateve të inventarizimit të mjeteve monetare, letrave me vlerë dhe
stoqeve me evidencen kontabël,
 Krahasimi dhe analiza e rezultateve reale financiare me ato të planifikuara
Rol i veçantë i kontrollit të brendshëm është:
 Të siguroj se raportet janë komplete, të sakta dhë të përdorshme,
 Të rishikoj sigurin e të dhënave,
 Të siguroj zbatimin e vendimeve menaxheriale,
 Të ndërmarrë veprime ligjore, kur kërkohet nevoja,
 Të zbuloj dhe të parandalojë mashtrimet,
 Të ndërmarr iniciativa për zbatimin e kërkesave të kontrollit të jashtëm,
 Të monitoroj zbatimin e rekomandimeve.
KONTROLLI I BRENDSHËM
Për të qenë efektiv kontrolli duhet t’u përmbahet disa parimeve siqë janë:
1. Kontrolli duhet të ndërtohet në përshtatje më natyren e punës dhe të organizimit të një
organizatë
2. Bashkërenditja e kontrollit më planifikimin
3. Kostoja e ulët e kontrollit,
4. Objektiviteti (informacioni i detajuar dhe i verifikuar)
5. Saktësia (nëse informacioni është i pa sakt ndikon negativisht nvendim marrje)
6. Koha (informacioni të jetë jo vetem i sakt por të jepet edhe në kohë)
7. Fleksibiliteti (t’u përgjigjet në kohë kërkesave të reja si rezultat i ndryshimit organizativ)
8. Kuptushmëria (për atë që do ta përdorë)
Procesi i kontrollit të brendshëm
Etapat e këtij procesi janë:
1. Përcaktimi i standardeve të kontrollit (sipas të cilave do të vlerësohet subjekti)
2. Hulumtimi (grumbullimi i të dhënave dhe lëndve lidhur me subjektin)
3. Raportimi (i të dhënave lidhur me gjendjen)
4. Aksioni (rekomandimi i procedurave që duhet të ndiqen për tejkalimin e gjendjes)
Kontrolli ushtrohet nga menaxheret e nivelit të lartë (top-menaxheri), dhe
është kontroll me përmasa strategjike të organizatës që ndërlidhet më faktorët
kryesor të mjedisit si dhe për veprimet me rëndësi kryesore për organizatën
Kontrolli mund të klasifikohet në tri grupe:
1. Kontrolli paraprak, (fushë e këtij kontrolli janë burimet fizike njerëzore,financiare dhe
informative që hyjn në organizatë nga mjedisi i jashtëm. Kontrolli financiar është pika kyçe e
tërë procesit të kontrollit)
2. Kontrolli i ndërmjetëm (i përkushtohet ecuris së rregullt të punës së punonjësve me
qëllim që menaxheret të marrin vendime të drejta)
3. Kontrolli përfundimtar (zakonisht merret me sasinë, cilësinë dhe vlerën e
produkteve dhe shërbimeve)
Kontrolli i jashtëm bëhet për këto qëllime:
 Ekziston konflikti ndërmjet atyre që përgatisin informacionet për biznes dhe atyre
që i shfrytëzojn ato informacione (pronaret, investiyorër, qeveria etj.)
 Informatat kan konsekuenca të mëdha tek vendimmarrësit (deshirojn të jenë të sigurt
në saktësinë e të dhënave)

8
 Ekëspertiza për përgatitjen e raporteve apo verifikimin e informatave ekzistuese
 Kur shfrytëzuesit e informatave janë penguar të bëjnë vlerësimin e
drejtëpërdrejtë të cilësisë së informacionit
Procei i kontrollit të jashtëm ndahet në hapat e mëposhtëm:
 Planifikimi, (përcakton fokusin dhe objektivat si dhe krijon bazë për planifikim dhe
kontroll)
 Mbledhja dhe vlerësimi i fakteve (bëhen takimeme menaxherët lidhurme ecurit e
kontrollit dhe indentifikimin e problemeve
KONTROLLI I JASHTËM
Kontrolli i jashtëm ka për synim:
 Të vërtetoj nëse organizata gjatë përgatitjes së pasqyrave financiare udhiqet
nga standardet e vendosura të kontabilitetit
 Të vërtetoj nivelin e zbatimit të këtyre standardeve
 Të vërtetoj devijimet apo gabimet dhe të raportoj menaxherët apo institucionet të
cilat e kanë ngarkuar për kontroll
 Rezultatet e kontrollit të jashtë të organizatave publike t’i dorzohen organeve
qeveritare financiare
Parimet themelore të kontrollit të jashtëm
Parimet etike nga të cilat udhëhiqet kontrolli i jashtëm janë:
1. Pavarësia,
2. Ndershmëria,
3. Objektiviteti,
4. Kompetenca profesionale dhe kujdesi i nevojshëm,
5. Besueshmëria,
6. Sjellja profesionale,
7. Standardet teknike.
Investimet perfaqsojn shpenzimet e organizates qe kan per qellim zgjerimin e saj,
Ato perfaqsojn investimin ne para ose ne capital, me qellim te sigurimit te kthimeve profitabile ne
form interesi apo te te ardhurave.
Marrja e vendimeve inveatuese kerkon si nga analisti I investimeve ashtu dhe nga vendimmarrsi
te jen te vetdishem per te gjitha specifikat dhe dimenzionet e projekteve investuese.
Gjate marrjes se vendimeve per investim behet:
1. definimi i problemeve
2. percaktohet natyra e investimeve
3. vlersohet kostoja dhe perfitimi i ardhshem
4. percaktohet ndryshimi ne rrjedhen e paras.
Definimi i problemit nenkupton vlersimin eksplicit se qfar nenkupton investimi i cili do te behet.
Natyra e investimit shum biznese tentojn te jen te pavarur nga njera – tjetra gjat zgjedhjes se
projekteve investuese, gje qe shpes ben qe keto zgjedhje te mos jen efiqiente.
Burimet lidhur me tregun, degen dhe firmat mund te jen:
1. burimet e drejtperdrejta
2. burime shpjeguese
burimet e drejtperdrejta sigurohen permes kanaleve qe ka firma ne treg, ne deg apo nga
mardhenjet e saj ne firmat e tjera.
Ne burimet shpjeguese perdoren studimet, raportet, mendimet e autoriteteve profesionale dhe
shkencore per tregun.
Zgjedhjet investuese po ashtu ju pershtaten sistemeve strategjike te cilat deshirojn t’i arrijn
ne forma te adhshme duke pasur kujdes ndaj:
1. efekteve afatghate te investimeve
2. kohes se investimeve

9
3. sigurimit te burimeve te financimit
4. perballimit te konkurences
5. perparsive te veqanta krahasuese te organizates
Karakteristik e buxhetit eshte:
• pergaditen dhe agregohen ne form paraprake
• mbulojn nje periudh te dhene kohore
• shprehen ne terma financiare dhe reale/sasiore
• i adresohen ter firmes apo nje pjese te saj
Buxheti i firmes eshte nje pasqyr e te hyrave dhe te dalave te pritshme nga aktivitetet ekonomike
per nje periudh kohore
Buxheti operues paraqet planin financiar te qedo njesije organizative qe lidhet me aktivitetet e
periudhes se ardhshme perfshir te ardhurat dhe shpenzimet.
Buxheti jo financiar paraqitet permes treguesve fizik.
Buxheti i produketeve/sherbimeve paraqet llojet e produketve perkatsisht te shpenzimeve, te
cilat do te kryhen ne nje periudh te shprehur ne njesi fizike.
Procesi i buxhetit siguron:
1. planifikim dhe parashikim
2. alokimi i resurseve
3. dimenzionimi kohor
4. realizimi i objekteve
Projektet kapitale zakonisht perfshijn angazhime afatgjate te resurseve.
Procesi i bixhetimit te kapitalit kerkon nga ndermarrja:
1. te percaktoj koston e projektit
2. te vlersoj rrjedhen e pritshme te paras nga projekti investues dhe riskun e kesaj rrjedhe te
paras
3. te percaktoj koston e pershtatshme ne krahasim me rrjedhen e paras
4. te percaktoj vleren e tanishme te rrjedhes se pritshme te paras
Programet e investimeve perfshijm:
1. parashikimin e kushteve te ardhshme te biznesit
2. percaktimin se a do te kete projekt kthimi te mjaftushem
3. llogaritjen ne riskun e projektit
4. aktualizimin e pagesave te ardhshme ne vlerat e rrjedhes
Buxhetimi i mir i kapitalit kerkon ndermarrjen e nje numri te hapave gjate procesit te
marrjes se vendimeve:
1. gjurmimi dhe hulumtimi i mundsive te investimeve
2. gjurmimi i te dhanave
3. vlersimi dhe marrja e vendimeve
4. rivlersimi dhe pershtatja
Kriteret me te ngjeshura ne teorin dhe praktiken e menaxhimit financiar per kategorizimin
e propozimeve investuese jane:
1. norma mesatare e kthimit
2. afati i shlyrjes
3. vlera aktuale neto (NPV)
4. norma e brendshme e kthimit (IRR)
Norma mesatare e kthimit Kjo metod krahason profitin mesatar, i cili gjenerohet nga nje shum e
investuar.
Sipas kesaj metode norma mesatare e kthimit llogaritet duke e krahasuar kthimin mesatar vjetor
me investimin fillestar.
• Per ta llogaritur normen mesatare te kthimit zhvillohen keto operacione paraprake:
• llogaritet profiti total nga investimi

10
• llogaritet kthimi mesatar vjetor, duke pjestuar profitin total me numrin e viteve gjate te
cilave rrjedhin te ardhurat nga investimi
• aplikohet forma: kthimi mesatar vjetor x100
• Investimi fillestar
Piksynimi themelor i menaxhimit te riskut ne firma eshte te identifikojne faktoret e riskut te
tregut dhe efekte e tyre ne qendrushmerin e te ardhrave si dhe te matin efektet e ketyre faktorve.
Risku i tregut edhte risk i ekspozimit ndaj trendeve jo te favorshme te qmimeve te produkteve,
normave te interesit, normave te kembimit, qmimeve te lendes se pare dhe qmimeve te stoqeve.
• Afati i shlyrjes Metoda e afatit te shlyrjes radhit mundsite e investimeve alternative nga
menyra se sa shpejt rikthehet shuma fillestare e investuar.
• Risku eshte mundesia qe rrjedha aktuale e parase (kthimi) do te ndryshojme nga rrjedha
e planifikuar.
• Risku i likuiditetit edhte pamundesia qe ne nje moment te caktuar te behet pagimi i
borxhit per shkak se kompania per nje kohe te gjate nuk ka asetete
• Risku politik rezulton nga ngjarjet vendimet dhe akcionet e natyres politike ose
administrative , ne nivel kombetar apo nderkombetar.
• Distributimi i probabilitetit mund te percaktohet ne dy forma (A) objektivisht dhe (B)
subjektivisht.
Normat e kthimit te pritshem per nje njesi te investuar .ajo eshte e barabarte
Norma e kthimit = Shma e pranuar - shuma e investuar
RELACIONI NDERMJET RISKUT DHE KTHIMIT
Kthimi i pritshem = kthimi pa risk+ premia mbi riskun
Norma reale e kthimit eshte kthimi qe investoret e kerkojn nga letrat me vleren pa rrezik te
kthimit ne nje periudh ne te cilen nuk pritet inflacioni .
Premia e inflacionit eshte e barabarte me prerjet e investoreve sa i perket ndryshimit te fuqise
blerse te parase.
Premia mbi riskun eshte “shperblim” te cilen e pret nje investitor kur ai ben nje investim me risk.
Fitimi i pritur per investorin eshte shuma e parave e cila mund te rezultoje nga investimi (Fitimi
nga interesi bankar)
Klasifikimi i riskut
a. Riski i biznesit dhe riski financiar
b. Riski sistematik dhe riski josisistematik
c. Riski i nje mjeti dhe riki i portfolios
Risku i biznesit i referohet ndryshimeve ne te ardhurat operative te firmes gjate nje kohe te
caktuar.
Risku sistematik (i-padiversifikeshem) i referohet riskut qe ndikohet nga faktoret e jashtem, pra
risku i tregut .
Ai kryesisht lidhet me:
1. luhatjen e qmimeve te letrave me vlere
2. luhatjen e normave te interesit
3. humbjen e fuqise blerese nga inflacioni
4. riskun e kurseve te kembimit
5. ndryshimet ne pritjet e investitoreve te lidhura me performansat e pergjithshme te
ekonomis.
Pra, protfolio shpreh kolektimin e dy apo me shume mjeteve.
Diversifikimi eshte proces i zvogelimit te riskut permes formimit te protfolios se fondeve me
kthim te koreluar ne forme imperfekte.
• Njohja e riskut te portfolios eshte
Kjo portfolio aktivesh perbehet nga:
1. aktive te koreluara pozitivisht
2. aktive te korealuara negativishte dhe

11
3. aktive te pakoreluara
Aktive konsiderohen se jane te koreluara pozitivisht atehere kur kthimi i njerit aktiv eshte i larte
por, ne te njejten kohe eshte i larte edhe kthimi i aktivit tjeter edhe e kunderta.
korelacioni negativ midis dy ose me shume aktiveve eshte kur kthimi i njerit eshte i larte, ne ato
momente qe kthimi i aktivit tjeter i ulet, dhe e kunderta.
Disa pervoja te menaxhimit te riskut Korniza zhvillohet ne faza, duke perfshire (a) politika
(b) metodologjine dhe (c) infrastrukturen.
Ajo Perfshine:
1. Menaxhimin aktiv te riskut
2. Menaxhimin e limiteve
3. Analizen e riskut
4. Tiparet e kapitalit
5. Riskun e qmimeve
6. Menaxhimin e portfolios
7. Riskun e arsimit (aftesimin profesional)
TREGU I KAPITALIT
Tregu I kapitalit pergjegjsisht ndahet ne tregun afatshkurt dhe ne tregun afatgjat.
Tregu afatshkurt perfshin letrat me vlere me afat maturimi prej nje viti ose me te shkurt
nga nje vit te cilat I referohentregut te parase.
Tregu afatgjat quhen treg I kapitalit dhe konsiston ne letrat me vler te cilat kane afat te
maturimit me te gjate se nje vit.
• Tregu primar i kapitalit nuk eshte i lidhur me nje lokacion te veqant.
• Pronesia- aksionaret e zakonshem jane pronare te firmes ata vendosin per shperndarjen e
firimit dhe ushtron kontrollin mbi firmen.
• Vlera nominale- Me rastin e themelimit te firmes merret vendimi lidhur me lartesine e
financimit te rasteve dhe lidhur me numrin dhe vleren e aksioneve.
• Maturimi- Aksionet e zakonshme jane forme e perhershme e financimit dhe nuk kerkohet
kthim i shumave fillestare siq eshte rasti tek kredia apo financimi me ane te
obligazioneve.
Trajtimi fiskal- Dividendet e aksioneve te zakonshme nuk zbriten per efekte fiskale.
Dividendi- Aksionareve te zakonshem nuk u premtohet dividendi.
Dividendi shperndahet varesisht nga fitimi i firmes.
Risku- Aksionet e rpeferuara terheqin investitoret qe deshirojne te marrin me pak rrezik sesa ate
qe e marrin mbajtesit e aksioneve te zakonshme.
E drejta e votimit- Meqense aksionaret e zakonshem jane pronare te firmes, ata kane te drejten te
votojne dhe zgjedhin bordin e drejtorve dhe te marrin vendime te reja te rendesishme.Votimi
behet ne mbledhjen e aksionareve.
Ekzistojne dy forma te votimit:votimi mazhoritar dhe votimi kumulativ.
Ne votimin mazhoritar secili aksionar ka te drejten e nje vote per qdo aksion zoteron
Metodat e rritjes se financimit me aksione te zkonshme:
a) Fitimi i pashperndare
b) Emetimi i aksioneve (private offer) dhe
c) Shitja publike (public offer).
Fitimi i pashperndare eshte nje burim i rendesishem i financimit te mjeteve te reja te firmes.
Aksionet e preferuara kane nje pretendim me te larte mbi dividendet dhe pasurite sesa aksionet
e zakonshme.
Aksionet e preferuara kane nje vlere nominale, e cila percakton shmen me te cilen shoqeria u
detyrohet aksionareve te preferuar ne rast likuidimi.
Dividendi paguhet nga fitimi i firmes.

12
Qmimi- ose vlera e aksionit te preferuar varet nga dividendi dhe produktivi i kerkuar per te
nxitur investitoret te blejne aksione.
Obligacioni eshte forma me e perhapur e letrave me vlere.
Ai eshte nje titull borxhi afatgjate, qe i jep mbajtesit te tij te drejten e nje ta ardhure vjetore te
pandryshueshme, ne forme e interesit.
Obligacionet e garantuara- (hipotekare), qe ndryshe quhen edhe obligacionet e hipotekes,
emetohet per te blere mjtete te caktuara fikse dhe mjetet e siguruara sherbejne si garanci.
Obligacionet e pagarantuara- obligacionet e pagarantuara jane letra premtimi te pagarantuara te
nje kompanie, te cilat mbeshteten ne krebilitetin e pergjithshem te saj.
Obligacionet pjesemarrese- obligacionet pjesemarrese emetohen kur shoqeria riorganizohet.
Nga aspekti i fitimit, riskut dhe kontrollit,
Obligacionet si borxh afatgjate kane keto perparsi:
1.Sigurojne te ardhurat fikse
2.Kane perparsi ne fitim
3.Kostoja e ketij borxhi eshte e caktuar me pare.
4.Pagesa e interesit te borxhit zbritet per efekte fiskale.
5.Borxhi ka zakonisht nje skadence te percaktuar me saktesi.
Mangesit e aplikimit te obligacioneve si burim i financimit nderlidhen me:
• Pamundesine e perballimit te borxhit.
• Afatin e maturimit i cili obligon menaxhmentin financiar te siguroje fondin e amortizimit.
• Afatin e gjate te borxhit i cili nenkupton dhe riske me te larte.
• Tregu i kapitalit, siq e pame deri tani referohet tregu afatgjate financiar, i cili krijohet nga
firmat , qeverite lokale dhe kombetare.
• Tregu i ri financiar njihet si treg primar i kapitalit,
Faktoret jashte kontrollit te firmes
• a) niveli i normave te interesimit
• b) normat tatimore.
• Niveli i normave te interesit- renia. Renia e inflacionit ndikon drejtpersedrejti ne renien e
normes se interesit.
• Normat tatimore po ashtu, ushtrojne efekte te medha ne koston e kapitalit.
Faktoret te cilet i kontrollon firma jane ;
• (a) Politika financiare
• (b) Politika e struktures se kapitalit,
• (c) Politika dividenti dhe
• (d) Politika e investimeve.
Opsioni paraqet nje marrveshje e cila jep te drejten ne aksionari, por jo detyrimin, per te blere ose
per te shitur nje leter me vlere, me qmim te percaktuar gjate nje periudhe te caktuar kohore ose
nje date te caktuar.
Opsionet ne pergjithsi ndahen ne dy grupe:
• 1.Opsionet call dhe
• 2.Opsionet put
Politika financiare- Permes politikes financiare percaktohet burimet e financimit,
Politika e struktures se kapitalit. Ndryshimi i struktures se kapitalit ndikon ne ndryshimin e kostos
se borxhit.
Politika e dividendit. Pasuria e re e firmes ngrihet permes fitimit te pashperndare ose permes
perdorimit te aksioneve te reja te zakonshme.
Politika e investimeve- Norma e borxhit shpreh riskun per mjetet disponuese te firmes
Kostoja e borxhit pas tatimeve eshte e lidhur me normen e interesit, normen e tatimeve mbi te
ardhurat e korporates me riskun.

13
Kostoja e aksioneve te preferuara Ndryshimet themelore ndermjet financimit dhe me ane te
borxhit dhe financimit me aksion te preferuar jane se dividendi mbi aksionin e preferuar nuk
eshte nje detyrim kontraktual dhe as nje shpenzim i zbritshem nga tatimi.
Kostoja e aksioneve te zakonshme eshte shume me veshtire te vlersohet ne krahasim me koston e
aksioneve te preferuara, sepse norma e kthimit te aksioneve te zakonshme nuk munde te
percaktohen me pare apo te parashihet me ndonje siguri te madhe.
Modelet per vlersimin e kostos se fondeve te veta jane:
• (a) Modeli i rritjes se dividendit dhe
• (b) Modeli i vleresimit te aktiveve kapitale (CAPM).
Modeli i vleresimit te aktiveve kapitale CAPM supozon se letrat me vlere shiten ne nje
tregun perfekt kapitali.
Modeli Varet nga kto kushte:
• Nga risku i padeshiruar krf;
• Risku sistematik i kthimit te aksioneve te zakonshme lidhjet me tregun
• Premia e riskut te tregut,
Modeli supozon se nuk ka kosot transaksionesh dhe tatime;
Te gjithe investitoret munde te marrin ose te japin hua me qfardo shume parash.
Kosotoja nargjinale e kapitullit dhe vendimet e investimeve.
Faktoret te cilet ndikojne ne strukturen kapital jane:
1. Risku i biznesit
2. Pozita tatimore e firmes
3. Fleksibiliteti financiar
4. Agresiviteti apo konzervativizimi menaxherial.

2 Marrja e vendimeve
financiare
Ermon Cervadiku

Kapitulli 2 - Permbajtja
• Financa shkence apo art?
• Objektivat e menaxhimit financiar
• Finksionet e menaxhimit financiar
• Format e organizimit
• Tregjet financiare

Cka eshte financa?
• Financa ka te beje me marrjen e vendimeve per
te krijuar vlere perbrenda firmes.
• Financa ndertohet mbi disciplinen e ekonomiksit
dhe kontabilitetit.
-- ekonomiksi ofron teori ne lidhje me sistemin
ekonomik dhe vendimmarrjen,
-- kontabiliteti ofron te dhena dhe instrumente per
analiza te metutjeshme.
• Financa ka evoluar nga nje discipline deskriptive
ne ate analitike me kalimin e viteve, ku ndihmon
menaxhmentin ne vendimmarrje.

Cka eshte financa?
• Disciplina e finances tenton qe te ndihmoje
menaxhmentin ne vendimmarrje ne lidhje me
keto pika:
1. Ne cilat investime apo projekte afat-gjata te
angazhohet firma? (vendimi i buxhetimit kapital)
2. Si te paguaj firma per asete? Permes ekuitetit apo
borxhit? (vendimi i struktures se kapitalit)
3. Sa para te gatshme apo inventar te mbaj firma?
sa te perdoret kapitali i firmes? (vendimi mbi kapitalin
punues dhe perdorimin e tij)
• Keto vendime merren brenda kornizes se riskut
dhe-kthimit.

Llojet e vendimeve financiare
5
1. Vendimi mbi financimin
2. Vendimi mbi investimin
3. Vendimi mbi dividendin

Organizimi i firmave
6
Qka eshte firma apo biznesi?
• Biznesi kuptohet si organizate i cili ekziston qe te veproje ne prodhim, shitje,
ose ne furnizim me te mira dhe sherbime
• Biznesi eshte organizate, e cila shfrytezon resurset ekonomike qe te krijoje te
mira dhe sherbime, te cilat i blejne konsumatoret
• Biznesi eshte organizate, e cila krijon dhe ofron pune per njerezit
• Biznesi eshte organizate, e cila investon ne resurse me qellim qe te krijoje me
shume para per pronaret
Sipas formes se organizimit firmat ndahen ne:
 Firmat individuale
 Ortakëria
 Korporatat

Firmat individuale
7
Perparesite:
• Lehtesia e fillimit dhe zhvillimit te biznesit
• Pronari eshte shef i vetvetes
• Pronari gezon te drejten ne fitim
• Tatimimi kryesisht i lehte dhe pa tatime te veqanta
Te metat:
• Pergjegjesi e pakufizuar
• Kufizimi i resurseve financiare
• Veshtiresite ne menaxhment
• Kufizimi i rritjes dhe i jetegjatesise

Ortakëria
8
Perparesite:
• Resurse me te medha financiare
• Aftesi me te larta menaxhuese dhe organizative
• Lehte themelohet, minimum kufizime ligjore
• Tatimet me te uleta nga korporatat
Te metat:
• Bonitet kreditor me i vogel se korporatat
• Mosmarrveshjet mes partnerve jane te mundshme
• Kontinuiteti ne pune
• Veshtiresi per te ardhur te kapitali me i madh

Cka eshte korporata ?
9
• Korporata eshte forme e shoqerive aksionare, e cila bazohet ne kodin e
inkorporimit, i cili percakton qellimet e biznesit, numrin e aksioneve qe
mund te emetohen si dhe numrin e drejtoreve qe do te jene pjese e bordit.
• Kapitali i nje korporate formohet permes shitjes se aksioneve.Aksioni
eshte nje titull pronesie ndaj nje pjese te pasurise se shoqerise.Pra eshte
nje leter me vlere qe verteton se nje individ ka investuar ne shoqeri vleren
nominale te aksionit dhe kjo i jep te drejten ne fitim, qe eshte dividenta.
• Aksionaret jane pronare te korporates, mirepo kane pergjegjesi te
kufizuar. Mbajtesit e aksioneve mund ti shesin ate ne dy menyra: me
oferte publike dhe pa oferte publike

Korporata
10
Perparesite:
• Menaxhim me efikas
• Pergjegjesia e kufizuar
• Madhesia e korporatave, qasje me e lehte ne burime financiare
• Lehtesi per transferin e pasurise
Te metat:
• Tatimimi i dyfishte
• Kostoja fillestare
• Jofleksibiliteti
• Konflikti i mundshem

Format e organizimit
Individuale Ortakëri Korporata
Kush është pronar i biznesit? Menaxheri Partnerët Aksionarët
A janë menaxherët e ndarë nga
pronarët?
Jo Jo Zakonisht
Çfarë është përgjegjësia e
pronarit?
Pa-kufizuar Pa-kufizuar Kufizuar
A paguhet tatimi dy herë (nga
pronarët si dhe nga biznesi?)
Jo Jo Po

Strategjia financiare e firmes
12
Ne formulimin e strategjise financiare ndikojne keta faktore:
a. Faktoret e rrethines
b. Grupet e interesit
c. Objektivat ekonomike
d. Pergjegjesia sociale

Objektivat e menaxhimit
financiar
• Qellimi primar i firmes eshte maksimizimi i
pasurise se aksionareve. (sepse firma eshte
prone e aksionareve).
• Ky qellim matet permes cmimit te aksioneve ne
treg, qe do te tregon cmimin te cilin investitoret
jane te gatshem qe te paguajn ne menyre
kolektive.
• Ndersa profiti eshte dicka dytesore sepse ka me
teper veshtirese ne matjen e tij, si dhe mund te
ndodhin manipulime sa per te reflektuar gjendje
pozitive (fitim apo humbje) nga kontabilistet.

Objektivat e menaxhimit
financiar
• Qellimi i maksimizimit te pasurise se
aksionareve mund te bie ndesh (konflikt) me
interesat e menaxhmentit (kompenzimin e tyre)
Teoria e agjencise ka te beje me kete konflikt
me mes te menaxhmentit dhe aksionareve.
• Deri sa aksionaret kerkojne dividend,
menaxhmenti ka interes qe te investoj fondet ne
firme ne menyre qe te kete fitim sa me te larte.

Struktura organizative e
korporatave
Financat Marketingu Prodhimi Furnizimi
Aksionarët
Bordi i Drejtorëve
Presidenti CEO

Detyrat e menaxhereve financiar
Parashikimi dhe
planifikimi
Menaxhimi
Financiar
Vleresimi i
projekteve dhe
vendimet
financiare
Kontrolli
Nderlidhja me
tregun e
kapitalit

 Profitabiliteti   Risku
 Profitabiliteti   Risku
• Menaxheret financiar duhet te marrin
vendime te veshtira ne lidhje me potencialin
e fitimit dhe riskut. Vendime keto te cilat
shpesh here kane efekte definitive.
Risku-dhe-Kthimi

Roli i tregjeve financiare
• Tregjet financiare jane nje network i gjere I
korporatave, institucioneve financiare, qeverive
dhe indiviteve te cilet kane nevoje per fonde apo
kane para qe deshirojne ti investojne ato.
• Per te marr pjese ne tregjet financiare firma
duhet te regjistrohet si korporate.

Letrat me vlere ne tregjet
financiare
Aksionet = ekuitet i pronarit
• Aksionaret jane pronaret e firmes
– Aksione te zakonshme(me drejt vote)
– Aksione te preferuara (pa drejt vote, dividend fikse)
Bono = obligacione apo borxhe
• Poseduesit e bonove jane persona te cilet kane
japur mjetet e tyre ne kembim te nje interesi
monetar.

Sfidat e menaxhmentit
financiar
20
Ne shekullin 21 sfidat kryesore te zhvillimit te menaxhmentit financiar jane:
 Globalizimi i ekonomise: llogaritet se do te ndikojne keta faktore:
• Permiresimi i transportit dhe komunikimit do te ndikoje ne uljen e shpenzimeve
dhe do te beje tregtine nderkombetare me te realizueshme
• Ngritja e ndikimit politik te konsumatoreve do te ndikoje ne zvoglimin e barrierave
tregtare
• Presioni i konkurrences do t’i shtyje firmat t’a shperngulin prodhimin ne vendet ku
kane shpenzime me te uleta.
 Aplikimi i teknologjise informative do te ndikoje qe:
• Bizneset t’i zvoglojne shpenzimet dhe t’i zgjerojne tregjet
• Ndersa ndryshimi ne teknologji ndikon ne shtimin e konkurrences, e cila shprehet
ne renie te fitimit ne tregjet e zgjeruara

Menaxhment Financiar
1. Detyrat e menaxherit financiar-jane: parashikimi dhe planifikimi i
investimevedhe marrja e vendimeve financiare,bashkrenditja dhe kontrolli i
aktiviteteve,nderlidhja me tregun e kapitalit dhe menaxhimi i riskut.Pergjegjsit
kryesore te menaxherit financiar kan te bejn me llojine investimit qe duhet
nderrmarr, me ate se sa do te financohet projekti konkret dhe me qfar efiqience do
te menaxhoj firma resurset egzistuese, me ndikimin e politikave te qmimeve ne
profitabilitet.
2. Menaxhimi Strategjik-ka rolin e zhvillimit te objektivave kryesore te aktivitetit
dhe formulimit te planeve afatgjate per realizimin e ketyre objektivave.
3. Menaxhimi Operativ- ka te beje me aktivitetet qe menaxhohen nga dita ne
dite,menaxheret percjellin ngjarjet ditore dhe marrin aksion qe ato te zhvillohen ne
baze te planit te hartuar.
4. Menagjimi i Riskut- ka te bej me rruget permes te cilave mund te evitohet risku i
aktivitetit.
5. Financat- konsistojn ne tri fusha :paran dhe tregun e kapitalit, investimet dhe
menaxhmentin financiar.
6. Sipas teoris se portfolios- vlersohet se risku i nje pasurie nuk duhet te vlersohet
nga devijimi i mundshem i kthimit por ai do te vlersohet ne baze te kontributit
marxhinal ndaj riskut te pergjithshem te portofolios se pasuris.
7. Ne globalizimin e ekonomis- do te ndikojn keta faktor:permirsimi i transportit dhe
komunikimit do te ndikoj ne uljen e shpenzimeve dhe do te bej tregtin
nderkombtare me te realizueshme, ngritja e ndikimit politik te konsumatorve do te
ndikoj ne zvoglimin e barrierave tregtare, presioni i konkurrences do te shtj firmat
ta shperngulin prodhimin ne vende ku kan shpenzime me te ulta.
8. Perparsit e firmave individuale- a)lehtesia e fillimit dhe zhvillimit te biznesit b)
pronari esht pronar i vetvetes c) pronari gezon te drejten e fitimit d) tatimimi i lehte.
Te metat a) pergjegjsi e pakufizuar b) kufizim i resurseve financiare c) veshtirsit ne
menaxhment d) kufizimi i rritjes dhe jetgjatesis i lidhur me jetgjatsin e themeluesit.
9. Ortakerit- konsistojn ne d apo me shum pronarë qe bejn biznes se bashku dhe te
drejtat e tyre i rregullojn nepermjet marrveshjes se partnerve ku behet sanksionimi i
te drejtave dhe detyrimeve te tyre.
10. Përparsit e ortakrive- resurse me te medhe financiare, aftesi me te larta
menaxhuese dhe organizuese, jete me te gjate dhe tatime me te ulta nga korporatat.
Te metat- pergjegjsi e pakufizuar, jetzgjatje e kufizuar, probleme rreth
transformimit te pasuris, veshtir per te ardh te kapitali me i madh.
11. Korporata- eshte form e shoqerive aksionare bazohet ne kodin e inkorporimit qe
percakton qellimet e biznesit nr. E aksioneve qe mund te emetohen dhe nr. E
drejtorve qe dote jene pjes e bordit.
12. Perparsit e Korporatave- menaxhimi me efikas, eshte ndar menaxhmenti dhe
pronsia, pergjegjesia e kufizuar, madhesia e korporatave mundeson qe korporata te
kete qasje me te lehte te bankat dhe burimet tjera financiare,lehtesia per
transformimin e pasuris. Te metat – tatimi i dyfisht, kostoja fillestare e larte,
jofleksibiliteti, konflikti i mundshem ne mes menaxhmentit dhe aksionarve.

13. Dallimi ne mes thesarit dhe kontrollit- ne thesar ben pjes menaxhimi i
aktiviteteve financiare, planifikimi financiar, arka, marrja e vendimeve financiare,
kredit dhe portofolio. Ne pjesene kontrollit menaxhohen aktivitetet kontabel ai
tatimet, baza e te dhenave, kontabiliteti i shpenzimeve dhe kontabiliteti financiar.
14. Faktoret qe ndikojn ne divident jane- kostoja e emetimit, kostoja e transaksionit,
tatimet, efektet klienteles, kostoja e agjensis dhe teoria e pritjes.
15. Marrja e vendimeve financiare- behet sipas ketyre hapave 1)formulimi i
objektivave dhe politikave te firmes 2) identifikohen shtigjet e mundeshme te
aksionit 3) sigurohen te dhenat dhe informatat per te vendosur 4) analizohen te
dhenat dhe merret vendimi dhe zbatohen dhe miratohen efektet e vendimit.
16. Objektivat financiare jane- maksimizimi i vleres se aksioneve dhe maksimizimi i
profitit. Objektivat sociale dhe jofinanciare te firmes jane: maksimizimi i
satisfaksionit dhe etika e biznesit.
17. Procedurat per llogaritjen e vleres ne kohe te paras – jane: inflacioni, risku,
preferencat e konsumit individual dhe kostoja opurtune. Perllogaritja e vleres ne
kohe te paras behet ne rrjedhen e thjesht (cash fllou) ne shuma te pervitshme, ne
seri te perzier dhe ne periudha te ndryshme kohore.
18. Interesi- eshte kthimi qe perfiton qdo njeri qe ka hequr dor nga konsumi ose
mundesit tjera te investimit alternativ dhe ka huazuar paran ne mardhenje kreditore.
19. Dallimi ne mes te nje te pervitshme qe shuma eshte paguar ne fillim te vitit dhe
ne fund te vitit - eshte se shuma e paguar ne fillim te vitit eshte perdorur gjat ter
vitit per qellime ekonomike dhe eshte akumuluar per shkallen e interesit,kurse ajo
qe esht paguar ne fund te vitit nuk ka kriju akumulim gjat atij viti.
20. Financat merren me tri fusha: Investimet, Financimin dhe Dividentat.
21. Dallimi ne mes te vleres aktuale te nje te pervitshme dhe vleres te nje serie te
perzier- vlera aktuale e nje te pervitshme paraqet shumen e barabart te parave qe
paguhen ne periudha te njejta kohore kurse vlera aktuale e nje serie te perzier
paraqet shumen e ndryshme te parave ne periudha kohore.
22. Variablat evleres ne kohe te parase- vlera e ardhshme(FV), vlera aktuale(PV),
interesi(i) dhe koha (n).
23. Dallimi ne mes vlers se ardhshme te nje euro dhe vleres se ardhshme te nje te
pervitshme- eshte se vlera e ardhshme e nje euro eshte shume vetme kurse vlera e
ardhshme e nje te pervitshme paguhet disa her ne fund te vitit.
24. Dallimi ne mes veres aktuale te nje te pervitshme te paguar ne fillim viti dhe
vleres aktuale te njejtes te pervitshme por te zakonshme eshte- se te nje e
pervitshme e zakonshme pagesa qe behet nuk eshte nje shume e vetme por nje seri
pagesash te barabarta vjetore ne fund te qdo viti , kurse aje qe paguhet ne fillim te
vitit eshte shume vetme qe tejakalon ate te zakonshmen.
25. Situata Financiare- ne nje firm njihet si a)situat konstituive financiare ,b) situat
financiare standarde,c)situat e renduar financiare,d) situat e pavarur,e) situat e varur
financiare.
26. Te financat merren keto vendime: vendimi mbi investimin, mbi financimin dhe
mbi dividentin.Vendimi mbi ivestimin percakton vleren e tersishme te pasuris se
firmes ne te ardhmen, perberjen e asaj pasurie dhe natyrene riskut
afarist.Vendimet mbi financimin bazohen ne informatat mbi fluksin e paras.
Vemdimet mbi dividentin nxjerrin ne pah kunderthenjet midis menaxhmentit dhe

pronarve te aksioneve dhe mvaret nga ajo se qfar perben perdorim me te mir te
parase.
27. Informatat financiare ne analizen financiare perdoren: si mejet klasifikimi,
mjet kontrolli ose mjet per ti identifikuar dobsit e organizates.
28. Metoda e vleres aktuale neto: te korigjimit te kapitalit percakton vleren aktuale te
fluksit te parave nga nje ivestim dhe zbret nga kjo vlere koston e investimit.
29. Norma e mbrendshme ekthimit (IRR): te nje ivestimi eshte interesi per te cilen
vlera aktuale e fitimit te pritshem eshte e barabart me vleren e kapitalit te ivestuar,
kjo metod definohet si norm e aktualizimit qe barazon vleren aktuale te rrjedhes se
paras me koston e investimit.
30. Premia e riskut :eshte diferenca ndermjet kthimit te pritur nga nje leter me vler
dhe kthimit te aseteve pa risk.
31. Risku: perkufizohet si shansi per te humbur eshte mundesi qe rrjedha aktuale e
paras do te ndryshoj nga rrjedha e planifikuar.
32. Risku mund te konsiderohet: ne dy aspekte a) si risk i nje mjeti i llogaritur mbi
bazen individuale dhe b) si risk i portofolis ku rrjedha e paras perfaqson kombinim
te nje numri me te madh te mjeteve.
33. Me ane te shumllojshmeris se mjeteve ulet risku i portfolios.
34. Koeficienti i variacionit-eshte mats standard i riskut per nje njersi te kthimit,
koeficienti i variacionit perdoret kur kemi te bejme me nje situat ku nuk dim si te
zgjidhet ndermjet ivestimeve nqs njeri ka kthim me te lart te pritshem ndersa tjetri
devijim me te ulet standard dhe llogaritet duke pjestuar deviacionin standard me
kthimin e pritshem.
35. Risku mund te klasifikohet si : risk i biznesit dhe si risk i financuar, risk
sistematik dhe josisitematik, risk i nje mjeti dhe risk i portfolios.
36. Risk i nje mjeti te vetem: lidhet me veprimtarit e veqanta qe i nderrmerr nje firm
si blerja e makineris dhe pastaj shitja e produkteve apo sherbimeve me kredi
blersve.
37. Portfolio: shpreh kalkulimin e dy apo me shum mjeteve,kombinimi i riskut
sistematik me ate josistematik perkufizohet si risk i portfolios.
38. Aktivitetet ne portofolio mund te jene : a) aktivitete te koreluara positivish b)
negativisht dhe te pakorleuara..
39. Koeficienti Beta: mat normen e fitimit te portfolios te letrave me vler ne lidhje me
normen e fitimit te tregut, Beta eshte matese e riskut sistematik.
40. CAPM: modeli i vlersimit te aktiveve te kapitalit inkuadron konceptin beta me te
cilin matet risku si relacion ndermjet levizjeve te nje letra specifike me vler dhe
levizjeve te tregut te pergjithshem te letrave me vlere.
41. Vija e siguris se tregut SML : Perfaqson relacionin midis riskut te matur permes
betes dhe normes se kthimit te pritshem te qdo letre me vler.
42. Burimet e financimit afatshkurt jane : kredit tregtare, perkufizimet kohore, letrat
tregtare dhe kredit afatshkurtra.
43. Kredit tregtare jane : burime fondesh te nevojshme per te financuar stoqet ne
biznes dhe jane tri lloje :llogarit e hapura, kambialet dhe urdheresat akceptuese.
44. Me kambial : percaktohet pagesa e detyrimit ne nje afat te caktuar ne te ardhmen.
45. Kushti COD : nenkupton pagesen me rastine dorzimit te mallit, i vetmi rrezi eshte
qe blersi te mos e pranoj mallin.

46. Kushti CBD : aplikohet kur shitesi kerkon pagesen para se ta dorzoj mallin.
47. Vija kreditore :eshte marrveshja jo zyrtare qe i jep organizates te drejt per te marr
hua deri ne nje shume te caktuar.
48. Marrveshja qarkore : eshte nje detyrim zyrtar kontrakutal ndermjet haumarrsit
dhe bakes.
49. Kolateral : mund te jene : kerkesat nga blersit, stoqet, paisjet dhe pasurit e
patundshme , aktivitetet tjera te huamarrsit.
50. Bankat investive jane : nje nderlidhj endermjet korporatave qe kane nevoj per
fonmde dhe ivestitorve.
51. Bankieri si ndermejtsues :i investimit luan nje numer rolesh : si agjent i siguris,
krijues i tregut, keshilldhenes dhe agjent tregtar.
52. Dividenti : te aksionet e zakonshme shperndahet varsisht nga fitimi i firmes mund
te paguhet ne para ne aksione apo ne mallra dhe paguhet vetem kur te realizohet
fitimi
53. Tri menyrat e rritjes se financimit permes aksioneve: a) fitimi i pashperndar
b)emetimi i aksioneve dhe shitja publike.
54. Perparsit e aksioneve te zakonshme :aksionet e zakonshme nuk permbajn
shpenzime fikse, dividenti paguhet vetem kur realizohet fitimi,firma nuk ka detyrim
kthimi te aksioneve te zakonshme perderisa te mos shkoj ne likuidim, aksionet
sherbejn si garanci per kreditoret, aksionet e zakonshme shiten me leht se
obligacionet.
55. Te metat e aksionve te zakonshme : dividente e aksioneve te zakonshme nuk
zbritenper efekt te llogaritejes se tatimit, shpenzime me te larta qe lidhen me
nenshkrimin dhe tregtimin e aksioneve te zakonshme,kostoja e aksioneve te
zakonshme eshte me e lart nga ajo e borgjit, shitja e aksioneve te zakonshme shton
te drejten e kontrollit te firmes nga aksionaret e tjer qe futen en shoqri.
56. Perparsit e aksionit te preferuar : i ofron investitorit nje fluks te ardhurash , u jep
aksionmbajtesve nje te ardhur me te qendrushme se aksionet e zakonshme, aksionet
e preferuara kan perparsi ndaj atyre te zakonshme ne rastine likuidimt te firmes.
57. Te metatae aksionit te preferuar: aksioni i preferuar nuk ofron mbrojtje nga
inflacioni , aksioni i preferuar synon te jet me pak i tregureshem se sa letrat tjera me
vler , produktiviteti qe ofron aksioni i preferuar nuk esht i mjaftueshem per te
justifikuar riskun shtes, luhatje e qmimit te tregut te aksioneve te preferuara edhte
me e madhe nga ajo e obligacioneve ,ne krahasim me obligacionet perqindja e
kthyeshmeris te aksionet e preferuara eshte me e larte.
58. Obligacioni : forma me e perhapur e letrave me vler eshte nje titull borgji afatgjat
qe i jep mbajtesit te tij te drejten e nje te ardhure vjetore te pandryshueshme ne
form interesi.
59. Obligacionet e garantuara : emetohen per te bler mjete te caktuara fikse dhe
mjetet e sigururara sherbejn si garanci.
60. Obligacionet e pagarantuara : jane letra premtimi te pa garantuara te nje
kompanie qe nuk ofrojn asnje garanci nga ndonje pasuri e caktuar e emetuesit te
tyre.
61. Obligacionet shtetrore : i emeton qeveria ,ato i mundesojn shtetit financimin e
borgjit publik ndersa blers te tyre i sigurojn investim te sigurt dhe rentabilitet solid.
62. Obligacionet pjesmarrse : emetohen kur shoqria riorganizohet

63. Obligacionet me warrant : i jepin zotruesit te te tij te drejten per te bler tituj te tjer
te kompanis por jo per tu shkemby me tituj te tjer.
64. Euro obligacionet : definohen siobligacione te pagueshme ne monedhen e
huamarrsit por te shitura jasht shtetit te huamarrsit .
65. Opsioni call : i jep ivestitorit te drejten per te ber nje leter te caktuar me vler me nje
qmim te paracaktuar mbrenda nje afati te caktuar ose ne nje dat te caktuar.
66. Opsioni put : i jep zotruesit te tij te drejten per te shitur nje aktiv te caktuar me nje
qmim te percaktuar brenda nje afati te caktuar ose nje date te caktuar.
67. Opsioni Amerikan : i jep investitorit mundesin per ta ushtruar at gjat gjith harkut
kohor nga qasti i blerjes deri ne qastin e mbarimit te afatit te caktuar.
68. Opsioni europjan : i jep ivestitorit te drejten ta ushtroj opsionin vetem ne qastin
embarimit te harkut te caktuar kohor.
69. Leva operative : shpreh ndjeshmerin e biznesit nga shfrytzimi i mjeteve fikse kur
nderrmarrja orientohet per angazhimin me te madh te shpenzimeve fikse me
operacionet e firmes ateher eshte fjala per punsimin e leves operative.
70. Shkalla e leves operative : mat ndjeshmerin e te ardhurave nga aktivitetet nga
ndryshimet e nivelit te prodhimit apo te sherbimeve te shitura.
71. Leva financiare : rrjedh nga dy burime nga kapitali borgj dhe nga kapitali i vet.
72. Kemi dy qasje te struktures se kapitalit qasjen tradicionale dhe qasja e
modioglianit dhe millerit .
73. Faktoret qe ndikojn ne strukturen e kapitalit : risku i biznesit , poszita tatimore
e firmes , fleksibiliteti financiar , agresiviteti menaxherial.
74. Sipas teoris reziduale : ne qoftese kompania e identifikon nje projekt me NVM
pozitive ajo do te investoj ne ket projekt dividenti shperndahet vetem ne qoftse
shterret mundesia e ivestimit.
75. Likuiditeti : perdoret per te shprehur parat dhe mundesin e shkembimit te shpejt te
mjeteve tjera ne para.
76. Pika e porosis : varet nga dy faktor :nga koha e dergesave dhe niveli i sigurs se se
rezervave.
77. Politika kreditore : perfshijn vendosjen per disa qeshtje :cilsia e kerkesave nga
blersit ,koha e peridhes kreditore , zbritja e lejuar ne qmim , zgjatja sezonale e afatit
te pagimit , niveli i shpenzimeve te arketimit .
78. Faktoret qe i kontrollon firma jane : politika financiare, politika e struktures se
kapitalit, politika e dividentit dhe politika e investimeve.
79. Tregu i kapitalit : eshte tregu afatgjat financiar qe krijohet nga firmat , qverit
lokale dhe kombtare.
80. Tregu sekondar i kapitalit : eshte treg ne te cilin shiten tituj pasi te jen emetuar
nga korptoratat.
81. Tregu primar i kapitalit : eshte qdo pik kontakti ndermjet ofruesve dhe
shfrytzuesve , diqka si bursat dhe tregjet jozyrtare te bursave.
82. Ne tregune kapitalit emetohen: qarkullojn dhe shiten letra me vler , emetimi i
letrave me vler kryhet nga korporata dhe i takon rrethit te ngusht te investitorve.
83. Faktoringu : eshte procei ne rastin kur firma nuk deshiron te mbaj dhe te mbledh
llogarit e saj tearketushme nga blersit ajo mund ti shes ato.
84. Matja e riskut : behet ne baze te distribuimit te probalitetit , kthimit te pritur ,
deviacionit standard dhe koeficientit te variacionit .

Pyetje dhe Përgjigje përgaditje për provim
ERMON CERVADIKU

3
1.Aktivitetet e Menaxhereve financiare jane:
• Parashikikmi dhe planifikimi
• Investimet dhe marrja e vendimeve financiare
• Bashkerenditja dhe kontrolli i aktiviteteve
• Nderlidhja me tregun e kapitalit
• Menaxhimi i riskut
2.Cilat jane detyrat e menaxhmentit financiar?
• Buxheti
• Rritja e fondeve ne tregun e kapitalit
• Zgjidhjen dhe vleresimin e projekteve investive
• Planifikimi i strategjise se marketingut dhe cmimeve
3.Si i dimensionon menaxheri aktivitet e organizates?
• Menaxheri per t’i permbushur detyrimet e tij i dimensionon aktivitet e organizates permes:
• Menaxhimit Strategjik
• Menaxhimit Operativ
• Menaxhimit te Riskut
4.Ne cilat fusha konsistojne financat?
• Parane dhe tregun e kapitalit
• Investimet
• Menaxhmenti financiar
5.Ne baze te organizimit te firmes si ndahen ato?
• Firmat individuale
• Ortakrite
• Korporatat (shoqerit aksionare)
6.Trego per firmat individuale
Firma eshte individuale ne rast se eshte prone e nje pronari te vetem dhe drejtohet vetem prej tij.
Perparsite e saj jane:
• Lehtesia e fillimit dhe zhvillimi i biznesit
• Pronari eshte pronar i vetvetes
• Tatimi kryesisht i lehte dhe pa tatime te vecanta.
Te metat e saj jane:

4
• Kufizimi i rritjes dhe jetegjatesise i lidhur me jetezgjatjen e themeluesit.
7.Trego per firmat ortakeri
Ndermarrjet me ortake konsistojne ne dy apo me shume pronare qe bejne se bashku biznes.
Perparesite:
• Aftesi me te larte menaxhuese dhe organizuese
• Jete me te gjate
• Tatime me te uleta nga korporatat
Te metat:
• Jetezgjatje e kufizuar
• Probleme rreth transferimit te pronesise
• Veshtiresi per te ardhur te kapitali me i madh.
8. Flisni per korporatat
Korporata eshte forme e shoqerive aksionare. Ajo bazohet ne kodin e inkorporimit, i cili percakton qellimet
e biznesit, numrin e aksioneve qe mund te emitohen si dhe numrin e drejtoreve qe do te jene pjese e bordit.
Kapitali i nje korporate formohet nepermjet shitjes se aksioneve. Aksioni eshte nje titull pronesie ndaj nje
pjese te shoqerise.
Perparesite:
• Menaxhimi me efikas
• Madhesia e korporatave
• Lehtesia per transferimin e pasurise
Te metat:
• Tatimi i dyfishte
• Konflikti i mundeshem
9.Ne sa menyra behet zgjerimi i korporatave?
Zgjerimi i korporatave behet ne dy forma:
• Forma merxher- nenkuptone kur dy korporata formojne nje korporate te perbashket.
• Forma e zoterimit- paraqet blerjen e pasurise dhe obligimeve te nje korporate nga nje korporate tjeter.

5
10.Si jane te organizuara financat ne kompanite me te medha?
• Thesari
• Kontrolli
11.Cilat jane aktivitet e thesarit te firmes?
• Planifikimi financiar
• Arka
• Marrja e vendimeve financiare
• Kredite
•Portofoli i investimeve
12.Cili eshte funksioni themelor i thesarmbajtesit dhe i kontrollorit?
Funksioni thelemol i thesarmbajtesit eshte qe te siguroje dhe te menxhoje kapitalin e firmes, ndersa funksio-
ni i kontrollit eshte te siguroje se parate jane perdorur ne menyre efikase.
13.Aktivitetet e Menaxhereve financiare jane:
• Parashikikmi dhe planifikimi
• Investimet dhe marrja e vendimeve financiare
• Bashkerenditja dhe kontrolli i aktiviteteve
• Nderlidhja me tregun e kapitalit
• Menaxhimi i riskut
14.Cilat jane detyrat e menaxhmentit financiar ?
• Buxheti
• Rritja e fondeve ne tregun e kapitalit
• Zgjidhjen dhe vleresimin e projekteve investive
• Planifikimi i strategjise se marketingut dhe cmimeve
15.Si i dimensionon menaxheri aktivitet e organizates?
• Menaxheri per t’i permbushur detyrimet e tij i dimensionon aktivitet e organizates permes:
• Menaxhimit Strategjik
• Menaxhimit Operativ
• Menaxhimit te Riskut
16.Ne cilat fusha konsistojne financat?
• Parane dhe tregun e kapitalit
• Investimet
• Menaxhmenti financiar

6
17.Ne baze te organizimit te firmes si ndahen ato?
• Firmat individuale
• Ortakrite
• Korporatat (shoqerit aksionare)
18.Trego per firmat individuale
Firma eshte individuale ne rast se eshte prone e nje pronari te vetem dhe drejtohet vetem prej tij.
Perparsite e saj jane:
• Lehtesia e fillimit dhe zhvillimi i biznesit
• Pronari eshte pronar i vetvetes
• Tatimi kryesisht i lehte dhe pa tatime te vecanta.
Te metat e saj jane:
• Kufizimi i rritjes dhe jetegjatesise i lidhur me jetezgjatjen e themeluesit.
19.Trego per firmat ortakeri
Ndermarrjet me ortake konsistojne ne dy apo me shume pronare qe bejne se bashku biznes.
Perparesite:
• Aftesi me te larte menaxhuese dhe organizuese
• Jete me te gjate
• Tatime me te uleta nga korporatat
Te metat:
• Jetezgjatje e kufizuar
• Probleme rreth transferimit te pronesise
• Veshtiresi per te ardhur te kapitali me i madh.
20.Flisni per korporatat
Korporata eshte forme e shoqerive aksionare. Ajo bazohet ne kodin e inkorporimit, i cili percakton qellimet
e biznesit, numrin e aksioneve qe mund te emitohen si dhe numrin e drejtoreve qe do te jene pjese e bordit.
Kapitali i nje korporate formohet nepermjet shitjes se aksioneve. Aksioni eshte nje titull pronesie ndaj nje
pjese te shoqerise.

7
Perparesite:
• Menaxhimi me efikas
• Madhesia e korporatave
• Lehtesia per transferimin e pasurise
Te metat:
• Tatimi i dyfishte
• Konflikti i mundeshem
21.Ne sa menyra behet zgjerimi i korporatave?
Zgjerimi i korporatave behet ne dy forma:
• Forma merxher- nenkuptone kur dy korporata formojne nje korporate te perbashket.
• Forma e zoterimit- paraqet blerjen e pasurise dhe obligimeve te nje korporate nga nje korporate tjeter.
22.Si jane te organizuara financat ne kompanite me te medha?
• Thesari
• Kontrolli
23.Cilat jane aktivitet e thesarit te firmes?
• Planifikimi financiar
• Arka
• Marrja e vendimeve financiare
• Kredite
• Portofoli i investimeve
24.Cili eshte funksioni themelor i thesarmbajtesit dhe i kontrollorit?
Funksioni thelemol i thesarmbajtesit eshte qe te siguroje dhe te menxhoje kapitalin e firmes, ndersa funksio-
ni i kontrollit eshte te siguroje se parate jane perdorur ne menyre efikase.
25.Cilat jane funksionet e financave te firmes?
• Vendimi mbi investimin
• Vendimi mbi financimin
• Vendimi mbi dividendin

8
26.Cilet faktore ndikojne ne formulimin e strategjise?
• Faktoret e rrethines
• Ndikimet nga grupet e interesit (pronaret, aksionaret) dhe koalicionet e brendshme
• Objektivat ekonomike
• Pergjegjesite sociale te organizates.
27.Cka perfshine fusha e vendimmarrjes financiare?
• Analiza e investimeve
• Menaxhimi i kapitalit punues
• Burimet dhe kostoja e fondeve
• Percaktimi i struktures se kapitalit
• Politika e dividendit
• Aanaliza e riskut dhe kthimi.
28.Cilat jane hapat per marrjen e vendimeve financiare?
• Formulimi i objektivave dhe politikave te firmes
• Identifikohen strategjite e mundshme te aksionit
• Sigurohen te dhenat dhe informatatat relevante per te vendosur
• Analizohen, vleresohen te dhenat dhe merret vendimi
• Zbatohet vendimi
• Monitorohen efektet e vendimit.
29.Cka kuptojm me objektivat financiare?
• Objektivat financiare te nje firme mund te jene te ndryshme, prandaj te ndryshme jane edhe objektivat te
cilat duhet t’i arrije menaxhmenti financiare. Me rendesi eshte qe keto objektiva te orientohen ne arritjen e
qellimit themelor.
• Cdo biznes ka per qellim te maksimizoje rezultatet e tij. Maksimizimi si qellim i firmes ka te beje me:
a) Maksimizimin e vleres se aksioneve (vleres se firmes) dhe
b) Maksimizimin e profitit.
30. Cilet faktore ndikojne ne cmimin e aksioneve perkatesisht ne vleren e firmes?
• Faktoret e rrethines ekonomike
• Faktoret te cilet jane nen kontrollin e menaxhmentit
• Vlera, koha dhe risku nga rrjedha e pritshme e parase
• Pasuria e pronareve
• Kushtet ne tregun financiar.

9
31.Cilet jane treguesit e profitit?
Ekzistojne tregues te ndryshem te profitit nga te cilet po i prezantojme:
• Profiti operativ
• Profiti neto para tatimeve
• Profiti neto pas tatimeve
• Profiti neto per ndarje te zakonshme.
32.Me cfare kane te bejne objektivat financiare?
• Objektivat financiare kane te bejne me:
a) Maksimizimin e satisfaksionit
b) Etiken e biznesit
33.Cilet faktore ndikojne qe qellimet e menaxhereve te jena te perbashketa me ato te
aksionareve?
• Planet kompensuese
• Bordi i drejtoreve
• Gllaberimet
• Monitorimet nga specialistet
• Problemet e agjensise.
34.Cka kuptojme me rregulla te financimit?
Me rregulla te financimit nenkuptojme kriteret per zgjidhjen e mjeteve financiare si norma per perfitimin e
kapitalit. Ne vazhdim do t’i paraqesim disa nga rregullat themelore:
• Rregullat e raportit te mjeteve vetjake ne krahasim me borxhin
• Rregullat e raportit ndermjet llojeve te ndryshme te kapitalit
• Regulla e arte e financimit.
35. Nga cfare varet vlera e parase?
Vlera e parase per shume arsye varet nga koha ne te cilen ndodh rrjedha e saj.
Keto arsye jane:
• Inflacioni
• Risku
• Preferenca e konsumit individual
• Kostoja oportune
36. Cka kuptojme me interese?
Interesi eshte kthimi qe perfiton cdonjeri qe ka hequr dore nga konsumi ose mundesite e tjera te investimit
alternativ dhe ka huazuar parane ne marredhenie kreditore.

10
37.Si mund te jete interesi?
• Interesi mund te jete i thjeshte dhe i kombinuar.
• Interesi i thjeshte eshte interesi i akumuluar (mbi bazen e huamarrjes) ose i fituar (mbi bazen e huadhen-
jes) i llogaritur vetem mbi principalin.
• Interesi i akumuluar (perbere) eshte ai i cili nuk paguhet vetem mbi principalin, por edhe mbi cdo interes
te fituar dhe te pa terhequr nga periudha e meparshme.
38. Variablat e vleres ne kohe te parase qofte te llogaritjes se interesit te akumuluar apo
te ekuacioneve te diskontimit jane:
• Vlera e ardhshme (FV)
• Vlera aktuale (PV)
• Interesi
• Vitet
39.Cfare shpreh situata financiare?
Situata financiare shpreh nje gjendje te caktuar financiare te organizates. Ne situaten financiare ndikojne
faktoret e ndryshem, te cilet njihen si faktore te brendshem dhe faktore te rrethines.
40 .Si njihet situata financiare ne nje firme?
Ajo njihet si:
• situate konstituive financiare
• situate financiare standarde apo normale
• situate financiare e renduar
• situate e pavarur financiare
• situate e varur financiare.
41.Cilet jane shfrytezuesit e jashtem dhe te brendshem te te dhenave kontabel?
• Te punesuarit e firmes
• Huadhenesit
• Furnitoret dhe kreditoret
• Konsumatoret
• Qeveria dhe agjensite
• Publiku
• Aksionaret e kompanise ose pronaret
• Sherbimi tatimor
• Menaxheret e kompanise
• Analistet financiare dhe keshilltaret.

11
42.Si perdoren informatat financiare?
Informatat financiare te sublimuara ne analizen financiare perdoren si:
• Mjet planifikimi
• Mjet kontrolli
• Mjet per te identifikuar dobesite e organizates.
43.Cilat jane karakteristikat themelore te pasqyrave financiare?
• Relevanca – Informatat duhet te jene relevante. Ato ndikojne ne vendimet e shfrytezuesve te tyre.Paraqit-
ja e gabuar e te dhenave apo interpretimi i gabuar mund te kete pasoja per biznesin.
• Besueshmeria-Informata ne pasqyren financiare eshte e besueshme nese nuk ka gabim material dhe par-
agjykim dhe kur perdoruesit ia paraqet sakte ngjarjet dhe transaksionet.
• Krahasueshmeria-Informatat per cdo biznes, per cfaredo periudhe kohore, duhet te jene te krahasueshme.
Shfrytezuesit duhet te jene ne gjendje te krahasojne pasqyren financiare te nje firme me ate te bizneseve
te tjera sipas standardeve te caktuara dhe te identifikojne trendet, poziten financiare te saj dhe performan-
cen e saj.
• Kuptueshmeria-Shfrytezuesit e ndryshem te informatave kane mundesi te ndryshme qe t’i kuptojne ato.
Kuptueshmeria nuk nenkupton gjithnje thjeshtesine. Mirepo , kerkohet qe raportet apo informatat t’u
pershtaten aftesive dhe dijeve te shfrytezuesve.
44.Numeroni hapat e analizes financiare
• Qellimi
• Identifikimi
• Procesi
• Llogaritja
• Krahasimi
• Interpretimi
• Aksioni.
45.Cili eshte qellimi i pasqyrave financiare?
Qellimi i pasqyrave financiare eshte qe te siguroje informata per poziten financiare,performansen dhe mdrys-
himet ne poziten financiare, si baze shume e rendesishme per marrjen e vendimeve menaxheriale.
46. Cilat jane llojet e pasqyrave financiare?
• Paqyra e bilancit
• Pasqyra e suksesit
• Pasqyra e ndryshimeve ne ekuitetin
• Pasqyra e rrjedhes se parase
• Politika kontabel me shenimet sqaruese.

12
47. Cilat parime duhet t’i kete parasysh menaxhmenti financiar gjate pergatitjes se pas-
qyrave financiare?
• Parimi i vazhdimsise se afarizmit
• Parimi i momentit te paraqitjes se transaksionit
• Parimi i vazhdueshmerise se prezantimit.
48. Nga kush perbehet bilanci i gjendjes?
Bilanci i gjendjes perbehet nga mjetet dhe burimet e mjeteve.
Kategorit themelore te mjeteve jane:
• Palujtshmerite
• Pasurite e paprekshme
• Mjetet rrjedhese
Kategorite themelore te burimeve te mjeteve jane:
• Detyrimet rrjedhese
• Detyrimet afatgjata
• Detyrimet e aksionareve.
49. Cka jane mjetet apo asetet?
Mjetet apo asetet jane te drejta per qasje ne perfitimet e ardhshme ekonomike, si rezultat i transaksioneve
dhe ngjarjeve ne te kaluaren.
50. Cka jane detyrimet?
Detyrimet jane nje obligim i nje entiteti qe te transferoje perfitimet ekonomike si rezultat i transaksioneve
apo ngjarjeve ne te kaluaren.
51. Cka paraqet pasqyra e te ardhurave financiare?
Pasqyrat e te ardhurave permbledh arketimet dhe shpenzimet dhe tregon fitimin ose humbjen per periudhen
kontabel. Sipas standardeve, pasqyra e te ardhurave duhet te perfshije se paku keto kategori:
• Te hyrat nga veprimtaria
• Kategorite themelore te te dalave nga veprimtaria
• Fitimi apo humbja nga veprimtaria
• Kostot financiare
• Te dalat nga tatimi mbi fitim
• Te hyrat e tjera
• Zerat e jashtezakonshem
• Fitimi apo humbja per periudhen perkatese.

13
52.Cka paraqitet ne pasqyren e ekuitetit?
Ne pasqyren e ekuitetit paraqitet pasqyra qe shpreh fitimin apo humbjen per periudhen konkrete, transaksio-
net kapitale, shperndarjen e fitimit pronareve, levizjet ne llogarite rezerve dhe ne llogarite e tjera te ekuitetit.
53.Cka paraqet pasqyra e rrjedhes se parase?
Pasqyra e rrjedhes se parase tregon gjendjen dhe perdorimin e fondeve financiare sipas kuptimit te gjere qe
ato kane ne kontabilitet. Pasqyra e rrjedhes se parase ne pergjithesi perbehet nga dy pjese:
• Parate e hyra qe pasqyrojne parate e marra nga veprimtaria,
• Parate e paguara sipas fushave kryesore te veprimtarise brenda nje periudhe.
54. Pasqyra e rrjedhes se parase raporton rrjedhen e parase nga :
• Aktivitetet operative
• Aktivitetet investive
• Aktivitetet financiare.
55. Sa forma te pasqyres financiare ekzistojne?
• Metoda direkte
• Metoda indirekte
56. Cilet jane treguesit e tjere te rendesishem te performances se firmes dhe te cmimit te
aksioneve?
• Vlera e shtuar e tregut (MVA) dhe
• Vlera e shtuar ekonomike(EVA).
57. Permes cilave raporte financiare identifikohet situata financiare?
• Raportet e likuiditetit
• Raportet e menxhimit te mjeteve apo te aktivitetit
• Raportet e borxhit
• Raportet e rentabilitetit
• Raporti i vleres se firmes.
58. Cfare eshte Ekuacioni Du Pont?
Ekuacioni Du Pont eshte nje formule e cila mundeson qe norma e kthimit te aseteve te llogaritet si produkt
i profitit margjinal here qarkullimi i aseteve totale.

14
59. Cka eshte kontrolli?
Kontrolli eshte nje proces i cili gjeneron informata lidhur me pasqyrat financiare apo te dhenat e tjera finan-
ciare ne organizate.
Jane tri lloje themelore te kontrollit:
• Kontrolli i pasqyrave financiare
• Kontrolli i pajtueshmerise me rregullat
• Kontrolli operativ.
60. Si mund te jete kontrolli?
Kontrolli mund te jete i brendshem dhe i jashtem.
• Kontrolli i brendshem vepron i pavarur brenda organizates. Ai kryhet nga te punesuarit te cilet jane te
kualifikuar per kontroll . Ai perfshin kontrollin e pajtueshmerise dhe kontrollin operativ.
Kontrolli i brendshem ndermerret me qellim qe te korigjohen dhe te parandalohen deviacionet dhe pers-
eritja e tyre.
• Kontrolli i jashtem eshte i certifikuar nga autoritet e kontabilitetit. Ky kontroll, i cili njihet edhe si audit-
im ose revizion. Rezultatet e kontrollit te jashtem sherbejne per t’u informuar lidhur me integritetin e
pasqyrave financiare.
61. Cilave parime duhet t’i permbahet kontrolli i brendshem per te qene efektiv?
• Kontrolli duhet te ndertohet ne pershtatje me natyren e punes dhe te organizimit te nje organizate.
• Bashkerenditja e kontrollit me planifikimin
• Kostoja e ulet e kontrollit
• Objektiviteti
• Saktesia
• Koha
• Fleksibiliteti
• Kuptueshmeria.
62. Cilat jane etapat e procesit te kontrollit te brendshem?
• Percaktimi i standardeve te kontrollit
• Hulumtimi
• Raportimi
• Aksioni
63. Si ndahet procesi i kontrollit te jashtem?
Procesi i kontrollit te jashtem ndahet ne hapat e meposhtem:
• Planifikimi
• Mbledhja dhe vleresimi i fakteve
• Komunikimi i rezultateve

15
64.Cka perfshine planifikimi financiar?
Planifikimi financiar perfshine analizen e rrjedhave financiare te bizneseve, prognozimin e pasojave te ven-
dimeve te ndryshme investive dhe financiare dhe vleresimin e efekteve te alternativave te ndryshme zhvilli-
more.
65. Menaxheret pergatisin pasqyrat e projektuara financiare ose pasqyrat pro forma
dhe ato i perdorin per kater qellime:
• Qe te vertetojne se keto pasqyra a jane ne harmoni me qellimet e pergjithshme te firmes dhe me pritojet e
investitoreve,
• Per te vleresuar efektet e ndryshme te propozuara operative,
• Per te parashikuar nevojat e ardhshme financiare te firmes,
• Per te vleresuar rrjedhen e ardhshme te parase.
66.Cilat jane objektivat e planit strategjik?
• Misioni
• Synimi
• Horizonti
• Objektivi i firmes
67.Ne sa hapa shkallezohet ecuria e planifikimit financiar?
• Projektimi i pasqyres financiare
• Percaktimi i fondeve te nevojshe per mbeshtetjen e planit
• Parashikimi i fondeve te mundshme per periudhen mbi pese vitet e ardhshme
• Ndertimi dhe sigurimi i sistemit te kontrollit te menaxhimit dhe alokimit te perdorimit te fondeve brenda
firmes
• Zhvillimi i procedurave per pershtatjen dhe modifikimin e planit bazik
• Ndertimi i performancave te sistemit financiar.
68. Cka eshte plani i rrjedhes se parase?
Plani i rrjedhes se parase eshte llogari e cila shpreh nevojen per para dhe tregon se si paraja hyn dhe del nga
firma ne nje periudhe te caktuar kohore.
Ky plan duhet te tregoje:
• Sa para i nevojiten firmes tuaj
• Kur i nevojiten parate
• A do te zgjidhen nevojat per para me aksione, huazime, mbajtjen e fitimit nga aktivitet ose me shitjen e
pasurive te patundshme
• Nga do te vij para ne firme.

16
69. Nga vjen burimi themelor i parase ne firme?
Burimi themelor i parase ne firme vjen nga shitja.
Parashikimi i shitjes ne firme behet ne baze te dy metodave:
• Ne baze te vleresimeve te brendshme
• Ne baze te vleresimeve te jashtme.
70. Cfare nenkupton investimi?
Investimi nenkupton angazhimin e nje shume te dhene te parave ne kohen e tanishme ne pritje te kthimit te
nje shume me te madhe ne te ardhmen.
71. Si mund te jene burimet lidhur me tregun, degen dhe firmat?
Ato mund te jene:
• Burime te drejtperdrejta
• Burime shpjeguese
72. Cfare behet gjate marrjes se vendimit per investim?
Gjate marrjes se vendimit per invvestim behet:
• Definimi i problemit
• Percaktohet natyra e investimit
• Vleresohet kostoja dhe perfitimi i ardhshem dhe
• Percaktohet ndryshimi ne rrjedhen e parase.
73. Cilat jane karakteristikat e buxheteve?
• Pergaditen dhe agregohen ne forme paraprake
• Mbulojne nje periudhe te dhene kohore
• Shprehen ne terma financiare dhe real/sasiore
• I adresohen tere firmes apo nje pjese te saj.
74.Ne cfare forme mund te paraqitet buxheti?
Buxheti mund te paraqitet ne forme financiare ose nepermjet treguesve natyrore.
Ku sipas natyres se tij, buxheti i firmes perfshin buxhetin financiar, buxhetin operues dhe buxhetin jofinan-
ciar.
75. Cfare eshte buxhetimi i kapitalit?
Buxhetimi i kapitalit eshte nje proces i vleresimit te projekteve, te cilat kerkojne investime substanciale te
kapitalit rrjedhes ne kembim me arketimet te cilat priten pas disa viteve.

17
76. Cfare kerkon nje buxhetim i mire i kapitalit?
Buxhetim i i mire i kapitalit kerkon ndermarrjen e nje numri te hapave gjate procesit te marrjes se vendi-
meve.
• Gjurmimi dhe hulumtimi i mundesive te investimeve
• Grumbullimi i te dhenave
• Vleresimi dhe marrja e vendimit
• Rivleresimi dhe pershtatja.
77. Cili eshte qellimi final i planeve te investimeve?
Qellimi final i planve te investimeve dhe i te gjitha analizave e operacioneve financiare te nje organizate
eshte marrja e vendimeve per maksimizimin e vleres se saj ose vleres se aktiviteteve te saj financiare.
Ky objektiv sigurohet duke u dhene pergjigje pyetjeve:
• Si do te zgjedhim midis shume propozimeve ate qe do t’i perjashtoje te tjerat?
• Cilat projekte duhet te pranohen, ne menyre qe vlera e firmes te jete maksimale?
78. Cilat jane kriteret me te ndeshura per kategorizimin e propozimeve investuese?
Kriteret me te ndeshura ne teorine dhe praktiken e menaxhimit financiare per kategorizimin e
propozimeve investuese jane:
• Norma mesatare e kthimit
• Afati i shlyerjes
• Vlera aktuale neto (NPV) dhe
• Norma e brendshme e kthimit (IRR).
79.Si perkufizohet risku?
Risku perkufizohet si shansi per te humbur. Risku eshte mundesia qe rrjedha aktuale e parase (kthimi) do
te ndryshoje nga rrjedha e planifikuar. Risku lidhet me pasigurin e kthimit te mjeteve te kursyera apo te
mjeteve te tjera te investuara.
80. Ne sa menyra konsideohet risku?
• Risku i nje mjeti – I llogaritur mbi bazen individuale
• Risku i portfolios – ku rrjedha e parase perfaqeson kombinimte nje numri me te madh te mjeteve.
81. Ne baze te kujt behet matja e riskut?
• Distribuimit te probabilitetit
• Kthimit te pritur
• Deviacionit standard
• Koeficientit te variacionit.

18
82. Si klasifikohet risku?
• Risk i biznesit dhe risk financiar
• Risk sistematik ddhe risk josistematik
• Risk i nje mjeti dhe risk i portofolios.
83. Cka eshte diversifikimi?
Diversifikimi eshte proces i zvogelimit te riskut permes formimit te portofolios se fondeve me kthim te
koreluar ne forme imperfekte. Njohja e riskut te portofolios eshte e lidhur ngushte me diversifikimin , i
cili nenkupton ndertimin e nje portfolioje te kombinuar aktivesh me korelacione qe ҫojne ne reduktimin e
riskut.
Kjo portfolio aktivesh perbehet nga:
• Aktive te koreluara pozitivisht
• Aktive te koreluara negativisht dhe
• Aktive te pakoreluara.
84. Cilat jane burimet themelore te finanacimit afatshkurter?
• Kredite tregtare
• Perkufizimet kreditore
• Letrat me vlere
• Kredite afatshkurta
85.Cfare eshte kredia tregtare?
Kredia tregtare eshte burimi me i rendesishem i financimit te cdo biznesi. Shumica e bleresve ne afarizmin
bashkekohor nuk detyrohen ta paguajne mallin ne momentin e blerjes apo te pranimit te mallit, por u lejohet
nje periudhe e caktuar kohore perta bere pagesen.
Ekzistojne tri lloje te kredive tregtare:
• Llogarite e hapura
• Kambialet
• Urdheresat akceptuese
86. Cfare nenkupton kushti COD dhe CBD?
Kushti COD nenkupton pagesen me rastin e dorezimit te mallit. I vetmi rrezik ketu eshte qe bleresi te mos e
pranoje mallin . Ne raste te tilla shpenzimet e transportit do te bien mbi shitesin e mallit.
Kushti CBD aplikohet atehere kur shitesi kerkon pagesen para se ta dorezoje mallin. Kjo praktikohet me
qellim te evitimit te riskut.
87. Cilat jane format me te njohura te kreditimit?
• Tejkalimi ne llogari rrjedheses (overdraft)
• Vija kreditore
• Marreveshja qarkore.

19
88. Cilet jane faktoret te cilet ndikojne me normen e interesit?
• Norma nominale e interesit
• Normal reale e interesit
• Buxheti i vendit
• Faktoret nderkombetare
• Aktiviteti ekonomik
89. Nga cfare varet norma efektive e huas?
• Interesi i paguar
• Shuma e fondeve qe mund te perdore huamarresi
• Kohezgjatja e huas.
90. Cilat jane menyrat me ane te cilave banka mund te rris koston e interesit?
• Interesi i deklaruar
• Shkurtimi i kohes
• Interesi ne avans
• Shuma kompensuese
91. Me cfare burimesh ka te beje sigurimi i kredive?
Sigurimi i kredive ka te beje me dy burime:
• Likuiditetin e biznesit per ta shlyer borxhin
• Vlera garantuese e kolateralit
92. Kush mund te jete kolateral?
• Kerkesat nga bleresit
• Stoqet
• Pajisjet dhe pasurite e patundshme
• Aktivitet e tjera te huamarresit
93. Cka kuptojm me faktoringun?
Ne rast se firma nuk deshiron te mbaje dhe te mbledh llogarite e saj te arketueshme nga bleresi , ajo mund ti
shese ato.Ky proces quhet faktoring.
94. Cilat jane burimet afatmesme te financimit?
• Kredite bankare me kohezgjatje mbi nje vit
• Financimi me kontrata te shitjes se kushtezuar
• Kredite te cilat i lejojne shoqerite e sigurimit
• Financimi me ane te kontratave te qirase
• Institucionet jofinanciare

Menaxhment Financiar

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

More from Ermon Cërvadiku

More from Ermon Cërvadiku (20)

Menaxhment Financiar