Gt ke toan_thuong_mai_dv_dhcn_tphcm

http://www.ebook.edu.vn 1
ÑAÏI HOÏC COÂNG NGHIEÄP TP.HCMKHOA TAØI CHÍNH
KEÁ TOAÙN
Bieân soaïn
Th.s Vuõ Thò Thuyø Linh – Chuû bieân
Th.s Nguyeãn Thò Thu Hieàn – Hieäu ñính
TS. Nguyeãn Trung Tröïc – Th.S Ñoaøn Vaên Ñính
GIAÙO TRÌNH
KEÁ TOAÙN THÖÔNG MAÏI DÒCH VUÏ
Lưu hành nội bộ - năm 2007

LÔØI MÔÛ ÑAÀU
Keá toaùn Thöông maïi – dòch vuï laø moät trong nhöõng moân
hoïc chuyeân ngaønh cuûa hoïc sinh – sinh vieân chuyeân ngaønh
Keá toaùn. Ñeå giuùp sinh vieân coù kieán thöùc chuyeân saâu veà
haïch toaùn ñaëc thuø cuûa hoaït ñoäng kinh doanh thöông maïi –
dòch vuï taïi caùc doanh nghieäp, khoa Taøi Chính Keá Toaùn –
Tröôøng Ñaïi hoïc Coâng Nghieäp TP. HCM xin giôùi thieäu giaùo
trình naøy.
Noäi dung cuûa giaùo trình ñaõ caên cöù vaøo luaät Keá toaùn, heä
thoáng chuaån möïc keá toaùn vaø caùc chính saùch keá toaùn cuûa
Vieät Nam ñaõ ban haønh trong thôøi gian qua ñeå toång hôïp vaø
bieân soaïn neân giaùo trình “Keá toaùn thöông maïi – dòch vuï ”
vôùi caùc chöông nhö sau :
Chöông 1 : Toång quan veà doanh nghieäp thöông maïi -
dòch vuï
Chöông 2 : Keá toaùn cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi
Chöông 3 : Keá toaùn mua baùn haøng hoaù trong nöôùc
Chöông 4 : Keá toaùn xuaát nhaäp khaåu
Chöông 5 : Keá toaùn kinh doanh dòch vuï
Chöông 6 : Keá toaùn xaây döïng
Gíao trình do Th.s Traàn Phöôùc – Phoù khoa Taøi chính keá
toaùn,Th.s Nguyeãn Thò Thu Hieàn – Tröôûng boä moân keá toaùn

– Khoa TCKT, Th.s Vuõ Thò Thuøy Linh, TS. Nguyeãn Trung
Tröïc giaûng vieân cuûa khoa bieân soaïn .
Maëc duø Taùc giaû ñaõ coù nhieàu coá gaéng, song khoâng theå
traùnh khoûi nhöõng khieám khuyeát, raát mong nhaän ñöôïc nhöõng
yù kieán ñoùng goùp cuûa baïn ñoïc vaø ñoàng nghieäp ñeå taøi lieäu
ñöôïc hoaøn chænh hôn
Traân troïng caùm ôn
Caùc Taùc giaû

MỤC LỤC
Trang
CHƯƠNG I: TOÅNG QUAN VEÀ DOANH
NGHIEÄP THÖÔNG MAÏI DÒCH VUÏ
1.1. Khaùi nieäm vaø ñoái töôïng kinh doanh 6
thöông maïi - dòch vuï
1.2. Ñaëc ñieåm doanh nghieäp thöông maïi 7
dòch vu
1.3. Toå chöùc coâng taùc keá toaùn trong 9
doanh nghieäp thöông maïi - dòch vuï.
CHÖÔNG 2: KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH
TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI
2.1. Caùc khaùi nieäm 15
2.2. Nguyeân taéc ghi nhaän vaø xöû lyù cheânh 18
leäch tyû giaù
2.3. Nguyeân taéc haïch toaùn cheânh leäch tyû 20
giaù hoái ñoaùi
2.4. Keá toaùn cheânh leäch tyû giaù 21
CHÖÔNG 3: KEÁ TOAÙN MUA BAÙN
HAØNG HOAÙ TRONG NÖÔÙC
3.1. Toång quaùt 30

3.2.. Keá toaùn mua haøng hoaù 32
3.3. Keá toaùn baùn haøng hoaù 42
CHÖÔNG 4: KEÁ TOAÙN XUAÁT NHAÄP
KHAÅU HAØNG HOÙA
4.1. Toång quaùt 66
4.2. Keá toaùn nhaäp khaåu haøng hoaù tröïc tieáp 75
4.3. Keá toaùn nhaäp khaåu uyû thaùc 95
4.4. Keá toaùn xuaát khaåu tröïc tieáp 102
4.5. Keá toaùn xuaát khaåu uûy thaùc 110
CHÖÔNG 5: KEÁ TOAÙN HOAÏT ÑOÄNG KINH
DOANH DÒCH VUÏ
5.1. Keá toaùn hoaït ñoäng kinh doanh nhaø haøng 123
5.2. Keá toaùn kinh doanh khaùch saïn 135
5.3. Keá toaùn kinh doanh du lòch 147
5.4. Keá toaùn hoaït ñoäng kinh doanh vaän taûi 155
CHÖÔNG 6: KEÁ TOAÙN DOANH NGHIEÄP
XAÂY DÖÏNG
6.1. Ñaëc ñieåm ngaønh xaây döïng 169
6.2. Keá toaùn hoaït ñoäng xaây döïng 172

CHÖÔNG 1
TOÅNG QUAN VEÀ DOANH NGHIEÄP
THÖÔNG MAÏI DÒCH VUÏ
1.1 KHAÙI NIEÄM VAØ ÑOÁI TÖÔÏNG KINH DOANH
THÖÔNG MAÏI - DÒCH VUÏ
1.1.1 Khaùi nieäm
Hoaït ñoäng kinh doanh thöông maïi laø hoaït ñoäng löu
thoâng phaân phoái haøng hoaù treân thò tröôøng buoân baùn cuûa töøng
quoác gia rieâng bieät hoaëc giöõa caùc quoác gia vôùi nhau
Kinh doanh dòch vuï laø ngaønh kinh doanh saûn phaåm
voâ hình, chaát löôïng khoù ñaùnh giaù vì chòu nhieàu yeáu toá taùc
ñoäng töø ngöôøi baùn, ngöôøi mua vaø thôøi ñieåm chuyeån giao
dòch vuï ñoù, raát nhieàu loaïi hình dòch vuï phuï thuoäc vaøo thôøi
vuï
Trong neàn kinh teá, quaù trình löu chuyeån haøng hoaù vaø
dòch vuï phuïc vuï ñöôïc giao cho nhieàu ngaønh ñaûm nhaän nhö :
noäi thöông, ngoaïi thöông, löông thöïc, vaät tö, döôïc phaåm, du
lòch, böu ñieän, vaän taûi…

1.1.2 Ñoái töôïng kinh doanh thöông maïi – dòch vuï
Ñoái töôïng kinh doanh thöông maïi laø caùc loaïi haøng
hoaù phaân theo töøng ngaønh nhö noâng, laâm, thuûy, haûi saûn;
haøng coâng ngheä phaåm tieâu duøng; vaät tö thieàt bò; thöïc phaåm
cheá bieán; löông thöïc
Hoaït ñoäng dòch vuï raát ña daïng vaø phong phuù, toàn taïi
döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau : dòch vuï thöông maïi, dòch
vuï trong hoaït ñoäng kinh doanh xuaát nhaäp khaåu, du lòch, tö
vaán, ñaàu tö, baûo hieåm, vaän taûi…Trong giaùo trình, taùc giaû xin
giôùi thieäu 3 lónh vöïc thoâng duïng nhaát : nhaø haønh khaùch saïn,
kinh doanh du lòch, vaän taûi
1.2 ÑAËC ÑIEÅM DOANH NGHIEÄP THÖÔNG MAÏI -
DÒCH VUÏ
1.2.1 Ñaëc ñieåm veà löu chuyeån haøng hoùa
Löu chuyeån haøng hoùa laø quaù trình vaän ñoäng cuûa haøng
hoùa, kheùp kín moät voøng luaân chuyeån cuûa haøng hoùa trong
caùc doanh nghieäp thöông maïi dòch vuï. Löu chuyeån haøng
hoùa bao goàm ba khaâu: Mua vaøo, döï tröõ vaø baùn ra. Trong
ñieàu kieän kinh doanh hieän nay, caùc doanh nghieäp thöông
maïi caàn tính toaùn döï tröõ haøng hoùa hôïp lyù, traùnh ñeå haøng toàn
kho quaù lôùn, keùo daøi moät voøng luaân chuyeån haøng hoaù,

nhaèm söû duïng voán hôïp lyù, tieát kieäm chi phí, taêng hieäu quaû
kinh teá.
Quaù trình saûn xuaát vaø tieâu thuï caùc saûn phaåm dòch vuï
thöôøng dieãn ra ñoàng thôøi ngay cuøng moät ñòa ñieåm neân cung
– caàu dòch vuï khoâng theå taùch rôøi nhau maø phaûi ñöôïc tieán
haønh ñoàng thôøi
1.2.2 Ñaëc ñieåm veà vieäc tính giaù
Trong quaù trình mua haøng, caùc doanh nghieäâp thöông
maïi caàn tính toaùn xaùc ñònh ñuùng ñaén giaù thanh toaùn trong
khaâu mua ñeå xaùc ñònh ñuùng giaù voán cuûa haøng hoaù tieâu thuï
laøm cô sôû xaùc ñònh keát quaû kinh doanh.
Veà nguyeân taéc, haøng hoaù trong doanh nghieäp thöông
maïi ñöôïc xaùc ñònh theo giaù mua thöïc teá ôû töøng khaâu kinh
doanh :
- Trong khaâu mua: Giaù mua thöïc teá laø soá tieàn thöïc teá
maø doanh nghieäp phaûi chi ra ñeå coù ñöôïc quyeàn sôû höõu veà soá
haøng hoaù ñoù. Giaù mua thöïc teá bao goàm giaù thanh toaùn vôùi
ngöôøi baùn (+) Chi phí thu mua (+) Caùc khoaûn thueá khoâng
ñöôïc hoaøn laïi (-) Caùc khoaûn giaûm giaù, haøng mua traû laïi,
chieát khaáu thöông maïi ñöôïc höôûng (neáu coù).
- Trong khaâu döï tröõ (thôøi ñieåm nhaäp kho): Trò giaù
voán haøng hoùa nhaäp kho bao goàm giaù thanh toaùn vôùi ngöôøi

baùn (+) Chi phí thu mua (+) Cacù khoaûn thueá khoâng ñöôïc
hoaøn laïi (-) Caùc khoaûn giaûm giaù, haøng mua traû laïi, chieát
khaáu thöông maïi ñöôïc höôûng (neáu coù).
- Trong khaâu baùn: Trò giaù voán cuûa haøng hoaù tieâu thuï
ñöôïc xaùc ñònh ñuùng baèng giaù voán haøng hoùa nhaäp kho ñeå
ñaûm baûo nguyeân taéc nhaäp giaù naøo xuaát giaù ñoù. Tuy nhieân,
do söï bieán ñoäng giaù treân thò tröôøng, doanh nghieäp thöông
maïi phaûi mua haøng töø nhieàu nhaø cung caáp khaùc nhau, vì
vaäy giaù xuaát baùn cuûa haøng hoùa coù theå aùp duïng moät trong
caùc phöông phaùp sau:
+ Ñôn giaù bình quaân gia quyeàn:
+ Gía thöïc teá ñích danh;
+ Giaù nhaäp tröôùc – xuaát tröôùc
+ Giaù nhaäp sau xuaát tröôùc
Saûn phaåm dòch vuï coù söï khaùc bieät nhau veà cô caáu chi
phí so vôùi caùc saûn phaåmvaät chaát khaùc : tyû troïng chi phí
nguyeân vaät lieäu thaáp, chi phí nhaân coângtröïc tieáp vaø chi phí
saûn xuaát chung töông ñoái cao. Trò giaù voán cuûa dòch vuï cung
caáp cuõng chính laø giaù thaønh cuûa saûn phaåm dòch vuï
1.3 TOÅ CHÖÙC COÂNG TAÙC KEÁ TOAÙN TRONG DOANH
NGHIEÄP THÖÔNG MAÏI - DÒCH VUÏ.
1.3.1 Nguyeân taéc toå chöùc

Toå chöùc coâng taùc keá toaùn doanh nghieäp laø vieäc toå chöùc
söû duïng caùc phöông phaùp keá toaùn ñeå thöïc hieän vieäc ghi
cheùp, phaân loaïi, toång hôïp caùc nghieäp vuï kinh teá taøi chính
phaùt sinh phuø hôïp vôùi chính saùch vaø cheá ñoä keá toaùn taøi
chính hieän haønh , phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm tình hình hoaït ñoäng
saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp ñaûm baûo thöïc hieän
toát chöùc naêng nhieäm vuï cuûa keá toaùn. Do ñoù, vieäc toå chöùc
coâng taùc keá toaùn caàn thöïc hieän theo caùc nguyeân taéùc sau:
1.1 Toå chöùc coâng taùc keá toaùn phaûi ñuùng vôùi nhöõng quy ñònh
trong ñieàu leä toå chuùc keá toaùn nhaø nöôùc, trong cheá ñoä keá
toaùn ban haønh phuø hôïp vôùi caùc chính saùch, cheá ñoä quaûn
lyù kinh teá taøi chính cuûa nhaø nöôùc trong töøng thôøi kyø.
1.2 Toå chöùc coâng taùc keá toaùn phaûi phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm toå
chuùc saûn xuaát kinh doanh, toå chöùc quaûn lyù cuûa doanh
nghieäp
1.3 Toå chöùc coâng taùc keá toaùn trong doanh nghieäp phaûi ñaûm
baûo nguyeân taéc tieát kieän vaø hieäu quaû.
1.4 Toå chöùc coâng taùc keá toaùn phaûi ñaûm baûo keát hôïp toát giöõa
keá toaùn taøi chính vaø keá toaùn quaûn trò.
1.3.2 Noäi dung toå chöùc
Toå chöùc coâng taùc keá toaùn laø vieäc toå chöùc thöïc hieän
haïch toaùn ban ñaàu, phaân loaïi toång hôïp caùc nghieäp vuï kinh
teá – taøi chính baèng caùc phöông phaùp keá toaùn ñuùng vôùi

nguyeân taéc, cheá ñoä, theå leä keá toaùn do nhaø nöôùc ban haønh vaø
phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm, ñieàu kieän cuûa doanh nghieäp, noäi
dung cuï theå cuûa toå chöùc coâng taùc keá toaùn trong doanh
nghieäp bao goàm.
1.3.2.1 Toå chuùc haïch toaùn ban ñaàu:
Haïch toaùn ban ñaàu laø khaâu ñaàu tieân, quan troïng cuûa
coâng taùc keá toaùn. Moïi nghieäp vuï kinh teá- taøi chính phaùt sinh
ñeàu phaûi laäp chöùng töø keá toaùn laøm cô sôû cho vieäc ghi soå keá
toaùn.
Theo cheá ñoä chöùng töø keá toaùn hieän haønh (ban haønh
keøm theo quyeát ñònh soá 1141-TC/CÑKT ngaøy 01/11/1995
cuûa Boä Taøi chính) bao goàm 05 loaïi chöùng töø:
- Chöùng töø keá toaùn tieàn löông: 9 maãu
-Chöùng töø keá toaùn veà haøng toàn kho: 8 maãu
- Chöùng töø keá toaùn veà baùn haøng : 10 maãu.
- Chöùng töø keá toaùn veà tieàn teä : 7 maãu.
- Chöùng töø keá toaùn veà taøi saûn coá ñònh: 5 maãu.
Chöùng töø keá toaùn coù hai heä thoáng :
- Heä thoáng chöùng töø keá toaùn baét buoäc: Laø nhöõng
chöùng töø keá toaùn phaûn aùnh caùc moái quan heä kinh teá giöõa
caùc phaùp nhaân. Ñoái vôùi heä thoáng chöùng töø naøy, nhaø nöôùc

quy ñònh thoáng nhaát veà quy caùch, maãu bieåu, chæ tieâu phaûn
aùnh vaø phöông phaùp laäp;
- Heä thoáng chöùng töø keá toaùn höôùng daãn: Chuû yeáu laø
nhöõng chöùng töø söû duïng trong noäi boä doanh nghieäp. Ñoái vôùi
heä thoáng chöùng töø naøy, nhaø nöôùc chæ höôùng daãn caùc chæ tieâu
cô baûn, caên cöù vaøo ñaëc ñieåm, ñieàu kieän cuï theå maø caùc
doanh nghieäp vaän duïng coù theå theâm hoaëc bôùt hay thay ñoåi
thieát keá maãu bieåu.
Theo noäi dung toå chöùùc coâng taùc keá toaùn naøy, tuøy
thuoäc vaøo ñaëc ñieåm saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp,
caên cöù vaøo heä thoáng chöùng töø keá toaùn nhaø nöôùc ñaõ ban
haønh, caùc doanh nghieäp caàn xaùc ñònh caùc loaïi chöùng töø caàn
söû duïng, thöïc hieän toát vieäc toå chöùc luaân chuyeån chöùng töø keá
toaùn nhö kieåm tra chöùng töø, ghi soå, baûo quaûn, löu tröõ chöùng
töø.
1.3.2.2Toå chöùc vaän duïng heä thoáng taøi khoaûn keá toaùn
Heä thoáng taøi khoaûn nhaø nöôùc ban haønh söû duïng cho
taát caû caùc loaïi hình doanh nghieäp, thuoäc moïi thaønh phaàn
kinh teá nhaèm phuïc vuï cho vieäc toång hôïp vaø kieåm tra kieåm
soaùt caùc ñoái töôïng keá toaùn
Heä thoáng taøi khoaûn do Boä Taøi Chính phaùt haønh theo
quyeát ñònh soá 15/2006/QÑ-BTC bao goàm :

- Töø loaïi 1 ñeán loaïi 4 : nhöõng taøi khoaûn taøi saûn –
nguoàn voán, ghi keùp, coù soá dö cuoái kyø duøng ñeå laäp baûng caân
ñoái keá toaùn
- Töø loaïi 5 ñeán loaïi 9 : nhöõng taøi khoaûn trung gian,
ghi keùp, khoâng coù soá dö cuoái kyø, ñöôïc phaûn aùnh treân baûng
baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh
- Loaïi 0 coù soá dö cuoái ky,ø ghi ñôn, ngoaøi baûng caân
ñoái keá toaùn
1.3.2.3 Toå chöùc vaän duïng cheá ñoä soå keá toaùn
- Toå chöùc heä thoáng soå keá toaùn toång hôïp vaø chi tieát
xöû lyù thoâng tin töø caùc chöùng töø keá toaùn nhaèm phuïc vuï cho
vieäc xaùc laäp caùc baùo caùo taøi chính vaø quaûn trò, nhaèm kieåm
tra, kieåm soaùt caùc loaïi taøi saûn, nguoàn voán, töøng quaù trình
hoaït ñoäng
- Theo luaät Keá toaùn heä thoáng soå bao goàm : soå caùi, soå
nhaät kyù(theo maãu baét buoäc veà noäi dung vaø phöông phaùp ghi
cheùp), soå, theû keá toaùn chi tieát(qui ñònh mang tính höôùng
daãn)
- Heâï thoáng soå keá toaùn phaûi phuø hôïp vôùi hình thöùc
keáâ toaùn, theo höôøng daãn cuûa Boä taøi chính taïi quyeát ñònh soá
15/2006 ngaøy 20/3/2006 coù caùc hình thöùc keá toaùn nhö sau :
+ Nhaät kyù chung

+ Nhaät kyù – soå caùi
+ Chöùng töø ghi soå
+ Nhaät kyù – chöùng töø
+ Keá toaùn treân maùy vi tính
1.3.2.4 Toå chöùc cung caáp thoâng tin qua heä thoáng baùo caùo
keá toaùn
- Heä thoáng baùo caùo taøi chính duøng ñeå cung caáp
thoâng tin veá tình hình taøi chính, tình hình kinh doanh
vaø caùc luoàng tieàn cuûa doanh nghieäp, ñaùp öùng yeâu
caàu quaûn lyù cuûa doanh nghieäp, cô quan nhaø nöôùc vaø
nhu caàu höõu ích cuûa ngöôøi söû duïng ñeå ñöa ra caùc
quyeát ñònh kinh teá, theo qui ñònh hieän nay goàm
+ Baûng caân ñoài keá toaùn
+ Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh
+ Baùo caùo löu chuyeån tieàn teä
+ Baûng thuyeát minh baùo caùo taøi chính
- Baùo caùo keá toaùn quaûn trò bao goàm caùc baùo caùo
laäp ra ñeå phuïc vuï cho yeâu caàu quaûn trò cuûa doanh
nghieäp ôû nhieàu caáp khaùc nhau vaø khoâng baét buoäc
phaûi coâng khai

CHÖÔNG 2
KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI
2.1 CAÙC KHAÙI NIEÄM
2.1.1 Tyû giaù hoái ñoaùi
- Hoái ñoaùi (Exchange) : laø söï chuyeån ñoåi töø moät ñoàng tieàn
naøy sang ñoàng tieàn khaùc xuaát phaùt töø caùc yeâu caàu thanh
toaùn giöõa caùc caù nhaân, caùc coâng ty, caùc toå chöùc thuoäc 2
quoác gia khaùc nhau döïa treân moät tyû leä nhaát ñònh giöõa 2
ñoàng tieàn. Tyû leä ñoù goïi laø tyû giaù hoái ñoaùi (tyû giaù)
- Tyû giaù hoái ñoaùi giöõa(Exchange rate) 2 ñoàng tieàn chính
laø giaù caû cuûa ñoàng tieàn naøy tính baèng moät soá ñôn vò
ñoàng tieàn kia. Ví duï tyû giaù giöõa USD vaø VNÑ, vieát laø
USD/VNÑ, chính laø soá löôïng VNÑ caàn thieát ñeå mua 1
USD
- Tyû giaù hoái ñoaùi theo Luaät ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät
Nam laø tyû leä giöõa giaù trò cuûa ñoàng tieàn Vieät Nam vôùi giaù

trò cuûa ñoàng tieàn nöôùcngoaøi vaø ñöôïc hình thaønh treân cô
sôû cung caàu ngoaïi teä treân thò tröôøng coù söï ñieàu tieát cuûa
Nhaø nöôùc, do ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam xaùc ñònh
vaøcoâng boá
- Trong quan heä giao dòch vôùi khaùch haøng caùc ngaân haøng
nieâm yeát 2 tyû giaù : tyû giaù baùn ngaân haøng aùp duïng khi
baùn ngoaïi teä; tyû giaù mua ngaân haøng aùp duïng khi mua
ngoaïi teä; giöõa 2 tyû giaù coù cheânh leäch nhaèm ñaûm baûo
ngaân haøng thu lôïi nhuaän
2.1.2 Cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi
Trong quaù trình kinh doanh phaùt sinh caùc ñôn vò tieàn teä
khaùc vôùi ñôn vò tieàn teä söû duïng trong keá toaùn vaø laäp baùo
caùo taøi chính, thì qui ñoåi vaø seõ laøm phaùt sinh cheânh leäch tyû
giaù hoái ñoaùi.
Caùc khaùi nieäm veà cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi
- Ñôn vò tieàn teä keá toaùn: Laø ñôn vò tieàn teä ñöôïc söû duïng
chính thöùc trong vieäc ghi soå keá toaùn vaø laäp baùo caùo taøi
chính.
- Ngoaïi teä: Laø ñôn vò tieàn teä khaùc vôùi ñôn vò tieàn teä keá
toaùn cuûa moät doanh nghieäp.
- Tyû giaù hoái ñoaùi: Laø tyû giaù trao ñoåi giöõa hai ñôn vò tieàn
teä.

- Cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi: Laø cheânh leäch phaùt sinh töø
vieäc trao ñoåi thöïc teá hoaëc quy ñoåi cuûa cuøng moät soá
löôïng ngoaïi teä sang ñôn vò tieàn teä keá toaùn theo caùc tyû
giaù hoái ñoaùi khaùc nhau.
- Tyû giaù hoái ñoaùi cuoái kyø: Laø tyû giaù hoái ñoaùi söû duïng taïi
ngaøy laäp Baûng Caân ñoái keá toaùn.
- Caùc khoaûn muïc tieàn teä: Laø tieàn vaø caùc khoaûn töông
ñöông tieàn hieän coù, caùc khoaûn phaûi thu, hoaëc nôï phaûi
traû baèng moät löôïng tieàn coá ñònh hoaëc coù theå xaùc ñònh
ñöôïc.
2.1.3 Caùc tröôøng hôïp phaùt sinh cheânh leäch tyû giaù
- Cheânh leäch tyû giaù ñaõ thöïc hieän : cheânh leäch do thöïc teá
phaùt sinh trong kyø töø caùc giao dòch mua baùn haøng hoaù, dòch
vuï, vay – nôï, thanh toaùn… baèng ngoaïi teä ñöôïc qui ñoåi theo
tyû giaù hoái ñoaùi ngaøy giao dòch ( tyû giaù thöïc teá hay tyû giaù
giao dòch bình quaân treân thò tröôøng ngoaïi teä lieân ngaân haøng
do ngaân haøng Nhaø nöôùc coâng boá taïi thôøi ñieåm phaùt sinh
nghieäp vuï), coù 2 tröôøng hôïp :
+ Ñoái vôùi DN ñang hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh keå caû
coù ñaàu tö xaây döïng cô baûn
+ Ñoái vôùi DN chöa hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh ñang
ñaàu tö xaây döïng cô baûn ñeå hình thaønh TSCÑ

- Cheânh leäch tyû giaù chöa thöïc hieän : cheânh leäch do ñaùnh
giaù laïi caùc khoaûn muïc tieàn teä coù goác ngoai teä taïi ngaøy laäp
baûng caân ñoái keá toaùn ôû thôøi ñieåm cuoái naêm taøi chính, ñöôïc
ghi theo tyû giaù hoái ñoaùi cuoái kyø cho caû 2 tröôøng hôïp neâu
treân
- Cheânh leäch töø chuyeån ñoåi baùo caùo taøi chính cuûa hoaït
ñoäng ôû nöôùc ngoaøi
2.2.NGUYEÂN TAÉC GHI NHAÄN VAØ XÖÛ LYÙ CHEÂNH
LEÄCH TYÛ GIAÙ
2.2.1 Nguyeân taéc ghi nhaän cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi
- Vieäc qui ñoåi ngoaïi teä ra ñôn vò tieàn teä keá toaùn caên cöù vaøo
tyû giaù giao dòch thöïc teá taïi thôøi ñieåm phaùt sinh nghieäp vuï ñeå
ghi soå vaø theo doõi nguyeân teä treân taøi khoaûn 007
- Ñoái vôùi “caùc khoaûn muïc tieàn teä” coù phaùt sinh ngoaïi teä
laøm giaûm, ghi soå theo tyû giaù ghi treân soå keá toaùn ( tyû giaù
xuaát ngoaïi teä, tyû giaù nhaän Nôï). Ngöôïc laïi, coù phaùt sinh
ngoaïi teä laøm taêng, ghi soå theo tyû giaù thöïc teá
- Ñoái vôùi “caùc khoaûn muïc phi tieàn teä” coù phaùt sinh ngoaïi
teä, ghi soå theo tyû giaù thöïc teá
- Cuoái naêm taøi chính, phaûi ñaùnh giaù laïi caùc khoaûn muïc tieàn
teä coù goác ngoaïi teä theo tyû gía hoái ñoaùi cuoái kyø laø tyû giaù giao
dòch bình quaân treân thò tröôøng ngoaïi teä lieân ngaân haøng do

ngaân haøng Nhaø nöôùc coâng boá taïi thôøi ñieåm laäp baûng caân ñoái
keá toaùn
2.2.2 Nguyeân taéc xöû lyù cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi
- Ñoái vôùi DN ñang hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh keå caû
ñaàu tö xaây döïng cô baûn
+ Toaøn boä cheânh leäch ñaõ thöïc hieän ghi nhaän vaøo doanh
thu hoaëc chi phí hoaït ñoäng taøi chính treân baùo caùo keát quaû
kinh doanh cuûa naêm taøi chính
+ Toaøn boä cheânh leäch chöa thöïc hieän ghi nhaän vaøo khoaûn
“cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi”, sau khi buø tröø giöõa phaùt sinh
Nôï vaø phaùt sinh Coù seõ chuyeån vaøo doanh thu hoaëc chi phí
hoaït ñoäng taøi chính treân baùo caùo keát quaû kinh doanh cuûa
naêm taøi chính
+ DN khoâng ñöôïc chia lôïi nhuaän hoaëc traû coå töùc treân laõi
cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi chöa thöïc hieän
- Ñoái vôùi DN chöa hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh ñang ñaàu
tö xaây döïng cô baûn
+ Toaøn boä cheânh leäch ñaõ thöïc hieän vaø chöa thöïc hieän
phaûn aùnh luõy keá treân baûng caân ñoái keá toaùn chæ tieâu “cheânh
leäch tyû giaù hoái ñoaùi”
+ Khi keát thuùc quaù trình ñaàu tö , ôû thôøi ñieåm quyeát toaùn,
baøn giao ñöa taøi saûn coá ñònh vaøo hoaït ñoäng, keát chuyeån

toaøn boä vaøo doanh thu hoaëc chi phí hoaït ñoäng taøi chính treân
baùo caùo keát quaû kinh doanh cuûa naêm taøi chính coù ñöa TSCÑ
vaøo söû duïng hoaëc phaân boå toái ña naêm naêm keå töø khi coâng
trình ñöa vaøo hoaït ñoäng
- Phaùt sinh töø chuyeån ñoåi baùo caùo taøi chính cuûa hoaït ñoäng
nöôùc ngoaøi
+ Cô sôû ñoù phuï thuoäc DN trong nöôùc, tính ngay vaøo
doanh thu hoaëc chi phí hoaït ñoäng taøi chính trong kyø
+ Cô sôû ñoù hoaït ñoäng ñoäc laäp vôùi DN trong nöôùc, phaûn
aùnh luõy keá treân taøi khoaûn “cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi” vaø
chæ ñöôïc tính vaøo doanh thu hoaëc chi phí hoaït ñoäng taøi chính
khi DN thanh lyù khoaûn ñaàu tö thuaàn ñoù ôû cô sôû nöôùc ngoaøi
2.3 NGUYEÂN TAÉC HAÏCH TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ
GIAÙ HOÁI ÑOAÙI
2.3.1 Phöông phaùp chæ söû duïng tyû giaù thöïc teá
(1) Taøi khoaûn thuoäc vaät tö, haøng hoaù, TSCÑ, doanh thu,
chi phí, beân Nôï caùc TK voán baèng tieàn, beân Nôï caùc
khoaûn phaûi thu, beân Coù caùc TK phaûi traû, caùc khoaûn thueá
phaûi noäp khi phaùt sinh nghieäp vuï lieân quan ñeán ngoaïi teä
… thì phaûi ghi soå theo TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï.
(2) Beân Coù caùc TK voán baèng tieàn thì phaûi ghi soå theo
TGTT luùc xuaát ngoaïi teä. TGTT xuaát ngoaïi teä coù theå löïa

choïn 1 trong 4 phöông phaùp : Bình quaân gia quyeàn,
FIFO, LIFO, thöïc teá ñích danh.
(3) Beân Coù TK phaûi thu, beân Nôï TK phaûi traû thì phaûi ghi
soå TGTT luùc ghi nhaän nôï.
2.3.2 Phöông phaùp coù söû duïng tyû giaù haïch toaùn
(1) TK thuoäc VT, HH, TSCÑ, DT,CP, thueá phaûi noäp …
phaûi ghi soå theo TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï.
(2) Beân Nôï hoaëc beân Coù Voán Baèng Tieàn, caùc khoaûn
phaûi thu, phaûi traû ghi soå theo TGHT.
2.3.3 Taøi khoaûn söû duïng
- Taøi khoaûn 413 “cheânh leäch tyû giaù”, coù 3 taøi khoaûn caáp 2 :
4131 “cheânh leäch tyû giaù ñaùnh giaù laïi cuoái naêm taøi chính”;
4132 “cheânh leäch tyû giaù trong giai ñoaïn ñaàu tö XDCB”;
4133 “cheânh leäch tyû giaù töø chuyeån ñoåi baùo caùo taøi chính”
- Taøi khoaûn 242, 3387, 515, 635…
2.4 KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ
2.4.1 KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ ÑAÕ THÖÏC
HIEÄN
2.4.4.1 Phöông phaùp chæ söû duïng tyû giaù thöïc teá (TGTT)

+ Neáu doanh nghieäp ñang trong quaù trình hoaït ñoäng saûn
xuaát kinh doanh (Keå caû coù xaây döïng cô baûn chöa hoaøn
thaønh):
(1) Mua saém vaät tö, haøng hoaù, TSCÑ, caùc khoaûn chi phí
baèng ngoaïi teä:
Nôï TK 151, 152,153,156,211,213,641,642,133,… : TGTT
luùc phaùt sinh nghieäp vuï
Nôï TK 635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc PSNV< TGTT
xuaát ngoaïi teä)
Coù 1112,1122: TGTT xuaát ngoaïi teä
Hoaëc Coù TK 515: Neáu laõi CLTG (TGTT luùc PSNV>
TGTT xuaát ngoaïi teä)
(2) Khi mua chòu vaät tö, haøng hoaù, TSCÑ, caùc khoaûn chi
phí baèng ngoaïi teä:
Nôï TK 151, 152,153,156,211,213,641,642,133,… : TGTT
Coù TK 331: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï
- Khi chi ngoaïi teä ñeå traû nôï cho ngöôøi ngöôøi baùn:
Nôï TK 331: TGTT luùc ghi soå

Nôï TK 635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc ghi soå< TGTT
Coù TK 1112, 1122: TGTT xuaát ngoaïi teä
Hoaëc Coù 515 Neáu laõi CLTG (TGTT luùc ghi soå> TGTT
(3) Doanh thu baùn chòu TP,HH,DV phaûi thu baèng ngoaïi
teä:
Nôï TK 131: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï
Coù TK 511, 3331: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï
- Khaùch haøng traû nôï cho doanh nghieäp baèng ngoaïi teä:
Nôï TK 1112, 1121: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vuï
Nôï TK 635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc PSNV< TGTT luùc
ghi soå)
Coù TK 131: TGTT luùc ghi soå
Hoaëc Coù TK 515: Neáu laõi CLTG (TGTT luùc PSNV>
TGTT luùc ghi soå)
Ví duï 1:
Taïi Coâng ty Thaønh Coâng, aùp duïng tyû giaù thöïc teá (TGTT) ñeå
haïch toaùn ngoaïi teä. Soá dö ñaàu thaùng 12/2003: TK1122:

1.500.000ñ (100USD), TK 331 dö coù: 7.500.000ñ
(500USD), giaû söû caùc taøi khoaûn lieân quan khaùc khoâng coù soá
dö. Tyû giaù xuaát ngoaïi teä tính theo phöông phaùp FIFO. Trong
thaùng 12/2003, phoøng keá toaùn coù caùc taøi lieäu sau:
(1). Ngaøy 1/12, chi tieàn maët VNÑ mua ngoaïi teä qua ngaân
haøng 500USD, TGTT 15.100ñ/USD.
(2). Ngaøy 5/12, thanh toaùn cho nhaø cung caáp baèng ngoaïi teä
qua ngaân haøng 400USD, TGTT 15.200ñ/USD.
(3). Ngaøy 15/12, xuaát baùn moät loâ haøng thu baèng ngoaïi teä
qua ngaân haøng giaù chöa thueá GTGT 2.000USD, thueá GTGT
10%: 200USD, TGTT 15.300ñ/USD.
Yeâu caàu: Ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh treân.
Giaûi:
(1) Nôï 1122 7.550.000 (500USD x 15.100)
Coù 1111 7.550.000
(2) Nôï 331 6.000.000 (400USD x 15.000)
Nôï 635 30.000 (6.030.000 – 6.000.000)
Coù 1122 6.030.000
(100USDx15.000)+(300USDx15.100)
(3) Nôï 1122 33.660.000 (2.200USD x 15.300)
Coù 511 30.600.000 (2.000 USD x 15.300)

Coù 3331 3.060.000 (200 USD x 15.300)
+ Neáu DN ñang trong quaù trình xaây döïng cô baûn chöa
hoaøn thaønh (chöa phaùt sinh DT, CP:
Phöông phaùp töông töï … nhöng neáu laõi CLTG lieân quan
ñeán ngoaïi teä thì haïch toaùn vaøo beân Coù TK 4132, ngöôïc
laïi neáu loã … beân Nôï TK 4132.
2.4.4.2 Phöông phaùp coù söû duïng tyû giaù haïch toaùn
(TGHT)
(1) Mua saém vaät tö, haøng hoaù, TSCÑ, caùc khoaûn chi phí
baèng ngoaïi teä:
Nôï TK 151,152,153,156,211,213,641,642,133,… : TGTT
Nôï TK635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc PSNV< TGHT )
Coù 1112, 1122: TGHT
Hoaëc Coù TK515: Neáu laõi CLTG (TGTT luùc PSNV>
TGHT)
(2) Khi mua chòu vaät tö, haøng hoaù, TSCÑ, caùc khoaûn chi
phí baèng ngoaïi teä:
Nôï TK 151, 152,153,156,211,213,641,642,133,… : TGTT

Nôï TK 635: Neáu loã CLTG (TGTT luùc PSNV< TGHT )
Coù 1112, 1122: TGHT
- Khi chi ngoaïi teä ñeå traû nôï cho ngöôøi ngöôøi baùn:
Nôï TK 331: TGHT
Coù TK 1112, 1122: TGHT
(3) Doanh thu baùn chòu TP,HH,DV phaûi thu baèng ngoaïi
teä:
Nôï TK 131: TGHT
Nôï TK 635: Neáu loã CLTG (TGHT< TGTT luùc PSNV
Coù TK 511, 3331: TGTT luùc phaùt sinh nghieäp vu
Hoaëc Coù TK 515: Neáu laõi CLTG (TGHT>TGTT luùc
PSNV)
- Khaùch haøng traû nôï cho doanh nghieäp baèng ngoaïi teä:
Nôï TK 1112, 1122: TGHT
Coù TK 131: TGHT
+ Neáu DN ñang trong quaù trình xaây döïng cô baûn chöa
hoaøn thaønh (chöa phaùt sinh DT, CP):

Phöông phaùp töông töï … nhöng neáu laõi CLTG lieân quan
ñeán ngoaïi teä thì HT vaøo beân Coù TK 4132, ngöôïc laïi neáu
loã … beân Nôï TK 4132.
2.4.2 KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ CHÖA
THÖÏC HIEÄN
Ñieàu chænh tyû giaù vaøo cuoái kyø:
Theo Chuaån möïc keá toaùn soá 10 “Nhöõng aûnh höôûng cuûa
vieäc thay ñoåi tyû giaù hoái ñoaùi” vaø Thoâng tö 105/2003/TT-
BTC ngaøy 4.11.2003 doanh nghieäp ñöôïc pheùp ñieàu
chænh caùc taøi khoaûn coù lieân quan ñeán ngoaïi teä goàm: voán
baèng tieàn, nôï phaûi thu, nôï phaûi traû theo tyû giaù thöïc teá
bình quaân lieân ngaân haøng taïi ngaøy laäp baùo caùo taøi chính
naêm.
(1) Khi ñaùnh giaù laïi caùc khoaûn muïc tieàn teä coù goác ngoaïi
teä:
- Neáu phaùt sinh laõi CLTG:
Nôï TK 1112, 1122, 131, 136, 138, 311, 315, 331 341,
342,…
Coù 413
- Neáu phaùt sinh loã CLTG

Nôï TK 413
Coù TK 1112, 1122, 131, 136, 138, 311, 315, 331 341,
342,…
(2) Xöû lyù cheânh leäch tyû giaù do ñaùnh giaù laïi cuoái naêm
Buø tröø giöõa toång phaùt sinh nôï TK 413 vaø phaùt sinh coù
TK 413 keát chuyeån vaøo chi phí taøi chính (neáu loã), doanh
thu hoaït ñoäng taøi chính (neáu laõi).
(2a) Keát chuyeån laõi CLTG…
Nôï TK 413
Coù TK 515
(2b) K/c loã CLTG
Nôï TK 635
Coù TK 413
Ví duï 2 : Laáy laïi ví duï 1 vaø theâm nghieäp vuï:
(4). Ngaøy 31/12, ñeå laäp baùo caùo taøi chính, keá toaùn ñieàu
chænh soá dö caùc taøi khoaûn coù goác ngoaïi teä; TGTT ngaøy
31/12 : 15.400ñ/USD.
Yeâu caàu: Ñieàu chænh soá dö caùc taøi khoaûn coù goác ngoaïi teä
vaø ñònh khoaûn nghieäp vuï phaùt sinh treân.
Giaûi:

(4) Ñieàu chænh soá dö ngoaïi teä cuoái kyø:
Taøi khoaûn: 1122:
- Soá dö cuoái kyø VNÑ: 1.500.000 + (7.550.000+33.660.000-
6.030.000)=36.680.000
- Soá dö cuoái kyø USD: 100 + (500 + 2.200 - 400) = 2.400
- Cheânh leäch tyû giaù do ñieàu chænh soá dö : (2.400x15.400) –
36.680.000 = 280.000
- Haïch toaùn: Nôï 1122 280.000
Coù 4131 280.000
 Taøi khoaûn: 331
- Soá dö cuoái kyø VNÑ: 7.500.000 + (0 - 6.000.000)= 1.500.000
- Soá dö cuoái kyø USD: 500 + (0 - 400) = 100
- Cheânh leäch tyû giaù do ñieàu chænh soá dö : (100x15.400) –
1.500.000 = 40.000
- Haïch toaùn:
Nôï 4131 40.000
Coù 331 40.000
 Xöû lyù cheânh leäch tyû giaù cuoái kyø
Nôï 4131 240.000 (280.000 – 40.000)
Coù 515 240.000

CHÖÔNG 3
KEÁ TOAÙN MUA BAÙN HAØNG HOÙA TRONG NÖÔÙC
3.1. TOÅNG QUAÙT
3.1.1 Ñaëc ñieåm hoaït ñoäng thöông maïi
- Mua baùn haøng hoaù trong nöôùc hay coøn goïi laø noäi
thöông laø lónh vöïc hoaït ñoäng thöông maïi trong töøng nöôùc,
thöïc hieän quaù trình löu chuyeån haøng hoùa töø nôi saûn xuaát,
haøng nhaäp khaåu tôùi nôi tieâu duøng
- Hoaït ñoäng thöông maïi laø vieäc thöïc hieän moät hay
nhieàu haønh vi thöông maïi cuûa thöông nhaân, bao goàm vieäc
mua, baùn haøng hoaù, cung öùng dòch vuï thöông maïi vaø caùc
hoaït ñoäng xuùc tieán thöông maïi nhaèm muïc ñích lôïi nhuaän
hoaëc nhaèm thöïc hieän caùc chính saùch kinh teá - xaõ hoäi
Trong ñoù:

+ Haønh vi thöông maïi laø haønh vi cuûa thöông nhaân trong
hoaït ñoäng thöông maïi laøm phaùt sinh quyeàn vaø nghóa vuï giöõa
caùc thöông nhaân vôùi nhau hoaëc giöõa thöông nhaân vôùi caùc
beân coù lieân quan;
+ Haøng hoaù goàm maùy moùc, thieát bò, nguyeân lieäu, nhieân
lieäu, vaät lieäu, haøng tieâu duøng, caùc ñoäng saûn khaùc ñöôïc löu
thoâng treân thò tröôøng, nhaø ôû duøng ñeå kinh
doanh döôùi hình thöùc cho thueâ, mua, baùn;
+ Dòch vuï thöông maïi goàm nhöõng dòch vuï gaén vôùi vieäc
mua baùn haøng hoaù
+ Xuùc tieán thöông maïi laø hoaït ñoäng nhaèm tìm kieám,
thuùc ñaåy cô hoäi mua baùn haøng hoaù vaø cung öùng dòch vuï
thöông maïi;
+ Thöông nhaân goàm caù nhaân, phaùp nhaân, toå hôïp taùc, hoä
gia ñình coù ñaêng kyù kinh doanh hoaït ñoäng thöông maïi moät
caùch ñoäc laäp, thöôøng xuyeân
3.1.2 Nhieäm vuï cuûa keá toaùn mua baùn haøng hoaù:
- Ghi cheùp phaûn aùnh kòp thôøi tình hình löu chuyeån
haøng hoaù cuûa doanh nghieäp veà trò giaù vaø soá löôïng.
- Theo doõi tình hình toàn kho vaø tính giaù haøng toàn kho,
tính giaù haøng xuaát kho

- Theo doõi haøng baùn bò traû laïi, giaûm giaù haøng toàn kho,
ñònh möùc döï tröõ
- Phaân boå hôïp lyù chi phí mua haøng ngoaøi giaù mua cho
soá haøng ñaõ baùn vaø haøng toàn cuoái kyø ñeå xaùc ñònh giaù
voán haøng ñaõ baùn vaø haøng toàn cuoái kyø
- Löaï choïn phöông phaùp vaø xaùc ñònh ñuùng giaù voán
haøng xuaát baùn ñeå ñaûm baûo keát quaû tieâu thuï haøng hoaù
chính xaùc
- Theo doõi vaø thanh toaùn kòp thôøi coâng nôï vôùi nhaø cung
caáp vaø khaùch haøng coù lieân quan cuûa töøng thöông vuï
giao dòch
3.2. KEÁ TOAÙN MUA HAØNG HOAÙ
3.2.1 Khaùi nieäm
- Haøng hoaù mua vaøo ñeå baùn ra chuû yeáu laø töø nôi saûn
xuaát, töø ñôn vò nhaäp khaåu ( ñoái vôùi baùn buoân ), töø caùc
ñôn vò baùn buoân ( ñoái vôùi ñôn vò baùn leû haøng hoaù)
- Haøng hoaù mua ñöôïc thöïc hieän theo nhieàu phöông
thöùc giao nhaän : mua tröïc tieáp, mua theo phöông thöùc
chuyeån haøng, theo hôïp ñoàng cung caáp, mua theo
phöông thöùc ñaët haøng…Moãi phöông thöùc mua haøng
ñeàu coù nhöõng thoûa thuaän veà caùch thöùc, nôi giao nhaän,
thanh toaùn, phí toån coù lieân quan ñeán töøng thöông vuï

- Thanh toaùn tieàn mua haøng treân cô sôû hoaù ñôn vaø hôïp
ñoàng kyù keát theo nhieàu hình thöùc : traû tröôùc, traû ngay,
traû chaäm
3.2.2. Chöùng töø
- Phöông thöùc chuyeån haøng: beân baùn giao haøng theo
nhö hôïp ñoàng vaø gôûi HOAÙ ÑÔN GÍA TRÒ GIA TAÊNG hay
HOAÙ ÑÔN BAÙN HAØNG, phieáu xuaát kho kieâm hoaù ñôn laø
caên cöù ñeå beân mua thanh toaùn tieàn haøng cho beân baùn vaø ghi
soå
- Phöông thöùc nhaän haøng : beân mua cöû ngöôøi ñeán
nhaän haøng cuûa beân baùn, mang theo giaáy uûy nhieäm ñeán nhaän
haøng, sau khi nhaän haøng xong ngöôøi nhaän haøng kyù nhaän
treân chöùng töø baùn haøng cuûa beân baùn vaø nhaän laïi moät baûn
(lieân 2) veà noäp cho keá toaùn
- Tröôøng hôïp mua haøng noâng, laâm,thuûy saûn cuûa
ngöôøi tröïc tieáp nuoâi troàng hoaëc ngöôøi khoâng kinh doanh
baùn, khoâng coù hoaù ñôn theo cheá ñoä qui ñònh phaûi laäp baûng
keâ haøng hoaù mua vaøo theo ñuùng qui ñònh laøm cô sôû nhaäp
haøng
- Chöùng töø goàm : bieân baûn kieåm nghieäm, phieáu nhaäp
kho (3lieân)
3.2.3 Nguyeân taéc haïch toaùn haøng hoaù

- Chæ ñöôïc xem laø haøng hoaù khi caùc ñoái töôïng ñöôïc
DN mua vaøo vôùi muïc ñích laø ñeå baùn
- Nguyeân taéc haïch toaùn vaø ñaùnh giaù cuõng gioáng nhö
ñoái vôùi nguyeân vaät lieäu, coâng cuï, caàn löu yù:
Haøng hoaù mua coù hoaù ñôn ñaëc thuø ghi giaù thanh toaùn laø
giaù ñaõ coù thueá GTGT
xaùc ñònh giaù mua chöa thueá = giaù thanh toaùn / (1+T%)
T%laøthueásuaát
Thueá GTGT= giaù thanh toaùn – giaù mua chöa thueá
- Gía thöïc teá haøng mua vaøo phaûi ñöôïc chi tieát theo 2
chæ tieâu: giaù mua vaø chi phí thu mua haøng hoaù
Gía nhaäp kho HH = giaù mua chöa thueá - chieát khaáu,giaûm
giaù ( pp khaáu tröø thueá GTGT )
Gía nhaäp kho HH =giaù thanh toaùn coù thueá tieâu thuï ñaëc
bieät(neáu coù) - chieát khaáu,giaûm giaù (thueá GTGT theo
phöông phaùp tính thueá tröïc tieáp )
Chi phí thu mua: vaän chuyeån boác dôõ, bao bì,thueâ
kho,hao huït…
- DN haïch toaùn haøng toàn kho theo pp keâ khai thöôøng
xuyeân haøng ngaøy xuaát kho theo giaù mua HH, cuoái kyø
phaân boå chi phí thu mua cho haøng baùn ra vaø haøng toàn

kho ñeå tính giaù voán, tieâu thöùc phaân boå tuøy thuoäc vaøo tình
hình cuï theå cuûa DN
3.2.4. TK söû duïng
- DN haïch toaùn haøng toàn kho theo pp keâ khai thöôøng
xuyeân söû duïng
TK 156 “Haøng hoaù”
Coù 2 Taøi khoaûn caáp 2
TK 1561”Giaù mua haøng hoaù”, goàm:
- Trò giaù haøng hoaù mua vaøo nhaäp kho theo giaù hoaù ñôn
- Thueá nhaäp khaåu (neáu coù)
- Chi phí gia coâng (neáu coù )
TK 1562 ”Chi phí thu mua haøng hoaù”, goàm:
- Chi phí baûo hieåm haøng hoaù
- Tieàn thueâ kho, thueâ beán baõi
- Chi phí vaän chuyeån, boác xeáp
- Chi phí baûo quaûn haøng hoaù töø nôi mua veà ñeán kho
- Caùc khoaûn hao huït töï nhieân trong ñònh möùc
- Thuû tuïc nhaän haøng
- DN haïch toaùn haøng toàn kho theo phöông phaùp kieåm keâ
ñònh kyø söû duïng caû 2 TK 156 “HAØNG HOAÙ” , 611(6112)
“MUA HAØNG HOAÙ”

- TK 156 : Beân Nôï : keát chuyeån giaù thöïc teá haøng toàn kho
luùc cuoái kyø
Beân Coù: keát chuyeån giaù trò thöïc teá haøng toàn
kho ñaàu ky
Dö Nôï : giaù thöïc teá haøng toàn kho
- TK 611(6112) : Beân Nôï: - keát chuyeån haøng hoaù chöa baùn
ñöôïc ñaàu kyø
- trò giaù mua vaøo cuûa haøng hoaù coù (chöa) thueá
GTGT
- chi phí thu mua haøng hoa
- thueá NK hay thueá tieâu thuï ñaëc bieät phaûi noäp
- giaù voán cuûa haøng ñaõ baùn bò traû laïi
Beân Coù: - khoûan chieát khaáu hay gæam giaù ñöôïc höôûng
- giaù mua cuûa haøng ñaõ mua traû laïi cho ngöôøi baùn
- keát chuyeån haøng hoaù chöa b1n ñöôïc luùc cuoái kyø
- gía trò haøng hoùa ñaõ xuaát trong kyø
Khoâng coù soá dö
3.2.5 Keá toaùn mua haøng
3.2.5.1 Mua HH nhaäp kho bình thöôøng
(1) Caên cöù Hoaù Ñôn, Bieân Baûn Kieåm Nhaän, Phieáu Nhaäp
Kho nhaäp kho Haøng Hoaù hoaëc caên cöù vaøo baûng keâ haøng
hoaù mua vaøo

Nôï TK 156(1561) hoaëc TK 611(6112)
Nôï TK 1331 Hoaëc Nôï TK 156(1561) hoaëc 611(6112)
Coù TK 331, 111,112,311,141 Coù TK331,111,112,311,141
(2) Chi phí thu mua Haøng Hoaù thöïc teá phaùt sinh
Nôï TK 156(1562) hoaëc TK 6112
Nôï TK 133(1331) Hoaëc Nôï TK 156(1562)hoaëc 6112
Coù TK111,112,141,331 Coù TK 111,112,141,331
(3) Chieát khaáu hay giaûm giaù ñöôïc höôûng:
Nôï TK331,111,112…
Coù TK1561 hoaëc TK 6112 hoaëc Nôï TK 331
Coù TK 133(1331) Coù TK 1561
hoaëc TK6112
(4) Traû laïi haøng ñaõ mua cho ngöôøi baùn caên cöù Phieáu Xuaát
Kho
Nôï TK 331,111,112
Coù TK1561-hoaëc TK 611(6112)
Coù TK 133(1331)
Hoaëc Nôï TK 331,111,112
Coù TK 156(1561) - hoaëc TK 611(6112)

(5) Xuaát kho HH ñi gia coâng, cheá bieán:
Nôï TK 154
Coù TK 156(1561) - hoaëc TK 611(6112)
(6) Chi phí gia coâng cheá bieán
Nôï TK 154 hoaëc TK 631
Nôï TK 133 (1331) Hoaëc Nôï TK 154 hoaëc TK 631
Coù TK111,112,331 Coù TK 111,112,331
(7) Khi gia coâng xong Haøng Hoaù ñöôïc nhaäp laïi kho:
Nôï TK 156(1561) hoaëc TK 6112
Coù TK 154 hoaëc TK 631
3.2.5.2 Mua HH nhaäp kho coù phaùt sinh thieáu, thöøa
(1) Mua Haøng Hoaù nhaäp kho phaùt hieän thieáu (Treo thieáu
chöa roõ nguyeân nhaân theo giaù chöa thueá GTGT)
Nôï TK 156(1561) , TK611(6112) (trò giaù thöïc nhaäp)
Nôï TK 133(1331) Hoaëc Nôï TK 156(1561), TK611(6112)
Nôï TK 138(1381) Nôï TK 138(1381)
(trò giaù thieáu) Coù TK 331,111,112
Coù TK 331,111,112
(2) Beân baùn gôûi haøng tieáp cho ñuû vaø beân mua ñoàng yù nhaän
haøng

Nôï TK 156(1651) – TK 611(6112)
Coù TK 138(1381)
(3) Beân baùn khoâng giao tieáp soá thieáu:
Nôï TK 331,111,112
Coù TK 138 (1381)
Coù TK 1331
( Coù theå ghi nhaän haøng hoaù thieáu chöa roõ nguyeân nhaân theo
giaù thanh toaùn )
(4) Mua haøng nhaäp kho phaùt hieän thöøa so vôùi hoaù ñôn cuûa
beân baùn, nhaäp kho theo giaù trò hoaù ñôn cuûa beân baùn
Nôï TK 156(1561), TK 611(6112)
Nôï TK 133 (1331) Hoaëc Nôï TK 156(1561),TK 611(6112)
Coù TK 331,111,112 Coù TK 331,111,112
(5) Nhaäp kho soá haøng thöøa (ghi nhaän haøng thöøa chöa roõ
nguyeân nhaân theo giaù thanh toaùn )
Nôï TK 156(1561) – TK 611(6112)
Nôï TK 1331 Hoaëc Nôï TK 1561, TK 6112
Coù TK 338(3381) Coù TK 331
(6) Beân mua ñoàng yù mua soá haøng thöøa ñaõ nhaäp kho:
Nôï TK 338(3381)
Coù TK331,111,112
(7) Beân mua xuaát traû haøng thöøa cho beân baùn:

Nôï TK 338(3381)
Coù TK 156(1561) – TK611(6112)
Coù TK 1331
(8) Soá haøng thöøa ñöôïc baûo quaûn rieâng : Nôï TK002
(9) Sau ñoù xuaát kho traû ngöôøi baùn : Coù TK 002
Ví duï: Coâng ty thöông maïi vaø dòch vuï ABC, noäp thueá
GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø, haïch toaùn haøng toàn kho
theo phöông phaùp keâ khai thöôøng xuyeân, trong thaùng 1/n coù
tình hình mua baùn haøng hoaù nhö sau:
(1). Mua 100 case maùy vi tính, ñaõ nhaäp kho, ñôn giaù mua
chöa thueá GTGT 15USD/caùi, thueá GTGT 5%, tyû giaù luùc
mua 15.700ñ/USD, chöa thanh toaùn cho ngöôøi baùn.
(2). Chi phí vaän chuyeån mua 100 case 550.000ñ goàm thueá
GTGT 10%, ñaõ thanh toaùn baèng tieàn taïm öùng.
(3). Mua 200 thanh Ram 128MB, ñôn giaù mua chöa thueá
GTGT 10USD/caùi, thueá GTGT 5%, tyû giaù luùc mua
15.700ñ/USD, chöa thanh toaùn cho ngöôøi baùn. Khi nhaäp kho
phaùt hieän thieáu 2 thanh Ram chöa roõ nguyeân nhaân, kieåm tra
chaát löôïng coù 8 thanh Ram khoâng ñaït yeâu caàu, beân baùn
ñoàng yù ñoåi laïi 8 thanh Ram naøy

(4). Coâng ty phaùt hieän 10 case mua ôû nghieäp vuï 1 giao
khoâng ñuùng quy caùch, ñeà nghò beân baùn nhaän laïi vaø beân baùn
ñaõ nhaän laïi haøng vaø giaûm tröø nôï.
(5). Thanh toaùn tieàn haøng taïi nghieäp vuï 1 (sau khi tröø haøng
traû laïi), TGTT xuaát ngoaïi teä 15.600ñ.
(6) Ñaõ nhaäp kho haøng ñoåi vaø thieáu ôû nghieäp vuï 3 töø beân baùn
vaø do mua haøng ñaït doanh soá thaùng, Cty ñöôïc beân baùn taïi
nghieäp vuï 3 giaûm giaù 1USD/thanh RAM (giaù chöa thueá
GTGT) vaø soá tieàn giaûm giaù treân ñöôïc caán tröø vaøo laàn mua
naøy, laàn mua naøy mua: 100 thanh RAM ñôn giaù mua chöa
thueá GTGT 10USD thueá GTGT 10%, chöa thanh toaùn
tieàn.TGTT 15.600ñ
(7). Sau khi caán tröø soá tieàn ñöôïc giaùm giaù Cty ñaõ thanh
toaùnbaèng Tieàn GöûiNgaân Haøng taát caû soá nôï mua RAM,
TGTT xuaát ngoaïi teä: 15.600ñ.
Yeâu caàu: ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï treân.
Giaûi :
(1) Nôï TK 1561 23.550.000 = 100x$15x15.700
Nôï TK 1331 1.177.500
Coù TK 331 24.727.500 =100x$15x105%x15.700
(2) Nôï TK 1562 500.000
Nôï TK 1331 50.000

Coù TK 141 550.000
(3) Nôï TK 1561 29.830.000 = 190x$10x15.700
Nôï TK 1381 314.000 = 2x10$x15.700
Nôï TK 1388 1.265.000 =8x10$x15.700
Nôï TK 1331 1.570.000
Coù TK 331 32.970.000 = 200x$10x105%x15.700
(4) Nôï TK 331 2.472.750 = 10x$15x105% x15.700
Coù TK 1561 2.355.000=10x$15x15700
Coù TK 1331 117.750
(5) Nôï TK 331 22.254.750 = (100-10)x$15x105%x15.700
Coù TK 1122 22.113.000 = (100-10)x$15x105%x15.600
Coù TK 515 141.750 = (100-
10)x$15x105%x(15.700 – 15.600)
(6) a. Nôï TK 1561 1.570.000
Coù TK 1381 314.000
Coù TK 1388 1.256.000
b. Nôï TK 1561 15.600.000= 100x$10x15.600
Nôï TK 1331 1.560.000
Coù TK 331 17.160.000 = 100x$10x110%x15.600
c. Nôï TK 331 329.700 = 200x$10x1%x105%x15.700
Coù TK 1561 312.000 = 200x$10x100%x1%x15.600
Coù TK 1331 15.600=200x$10x5%x1%x15.600

Coù TK 515 2100 = 200x$10x105%x1%x(15.700
–15.600)
(7) Nôï TK 331 49.800.300 =($2.100 -
$21)x15.700+$1.100x15.600
Coù TK 1122 49.592.400 = $3179x15.600
Coù TK 515 207.900 = $2079x(15.700 – 15.600)
3.3 KEÁ TOAÙN BAÙN HAØNG HOAÙ
3.3.1 Khaùi nieäm
- Doanh thu laø toång trò giaù caùc lôïi ích kinh teá doanh
nghieäp thu ñöôïc trong kyø keá toaùn, phaùt sinh töø caùc
hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh thoâng thöôøng cuûa
doanh nghieäp goùp phaàn laøm taêng voán chuû sôû höõu
- Ñieàu kieän ghi nhaän doanh thu
+ Doanh nghieäp ñaõ chuyeån giao phaàn lôùn ruûi ro vaø
lôïi ích gaén lieàn vôùi quyeàn sôû höõu saûn phaåm hoaëc
haøng hoaù cho ngöôøi mua
+ Doanh nghieäp khoâng coøn naém giöõa quyeàn quaûn lyù
haøng hoaù nhö ngöôøi sôû höõu haøng hoaù hoaëc quyeàn
kieåm soaùt haøng hoaù
+ Doanh thu ñöôïc xaùc ñònh töông ñoái chaéc chaén
+ Doanh nghieäp ñaõ thu ñöôïc hoaëc seõ thu ñöôïc lôïi ích
kinh teá töø giao dòch baùn

haøng
+ Xaùc ñònh ñöôïc chi phí lieân quan ñeán giao dòch baùn
haøng
- Thôøi ñieåm ghi nhaän doanh thu : laø thôøi ñieåm
chuyeån giao phaàn lôùn ruûi ro vaø lôïi ích gaén lieàn vôùi
quyeàn sôû höõu haøng hoaù cho ngöôøi mua trong töøng
tröôøng hôïp cuï theå. Haàu heát, thôøi ñieåm chuyeån giao
phaàn lôùn ruûi ro truøng vôùi thôøi ñieåm chuyeån giao lôïi
ích gaén lieàn vôùi quyeàn sôû höõu hôïp phaùp hoaëc quyeàn
kieåm soaùt haøng hoaù cho ngöôøi mua
- Doanh thu noäi boä : laø soá tieàn thu ñöôïc do baùn haøng
hoaù giöõa caùc ñôn vò tröïc thuoäc trong cuøng coâng ty,
toång coâng ty do söï phaân caáp quaûn lyù laøm phaùt sinh
doanh thu
- Caùc khoaûn giaûm tröø doanh thu bao goàm :
+ Chieát khaáu thöông maïi: khoaûn maø doanh nghieäp
giaûm giaù nieâm yeát cho ngöôøi mua haøng vôùi khoái
löôïng lôùn phaùt sinh treân khoái löôïng töøng loâ haøng hay
treân toång khoái löôïng haøng mua luõy keá trong moät thôøi
gian nhaát ñònh

+ Gæam giaù haøng baùn : laø khoaûn giaûm tröø cho ngöôøi
mua do toaøn boä hay moät phaàn haøng hoaù keùm phaåm
chaát, sai qui caùch hoaëc laïc haäu thò hieáu
+ Gía trò haøng baùn bò traû laïi laø giaù trò khoái löôïng
haøng baùn ñaõ xaùc ñònh laø tieâu thuï nhöng bò khaùch
haøng traû laïi vaø töø choái thanh toaùn do vi phaïm hôïp
ñoàng, haøng bò maát, keùm phaåm chaát, khoâng ñuùng qui
caùch chuûng loaïi
+ Thueá tieâu thuï ñaëc bieät, thueá xuaát khaåu, thueá
GTGT tính theo phöông phaùp tröïc tieáp laø caùc khoaûn
thueá tính tröïc tieáp treân doanh thu baùn haøng
3.3.2 Caùc phöông thöùc baùn haøng
3.3.2.1 Baùn buoân laø baùn haøng cho caùc ñôn vò saûn xuaát
kinh doanh ñeå tieáp tuïc quaù trình löu chuyeån cuaû
haøng hoùa, coù 2 phöông thöùc:
+ Phöông thöùc baùn haøng qua kho : haøng hoùa mua
veà nhaäp kho roài töø kho xuaát baùn, coù 2 hình thöùc giao
nhaän:
Hình thöùc nhaän haøng : beân mua ñeán taïi kho beân
baùn hoaëc ñeán moät ñòa ñieåm do beân mua qui ñònh
ñeå nhaän haøng

Hình thöùc chuyeån haøng : beân baùn chuyeån haøng
ñeán beân kho cuûa beân mua hoaëc ñeán moät ñòa ñieåm
do beân mua qui ñònh ñeå giao haøng
+ Phöông thöùc baùn haøng vaän chuyeån thaúng : haøng hoaù
ñöôïc chuyeån thaúng töø ñôn vò cung caáp ñeán ñôn vò mua
khoâng qua kho cuûa ñôn vò trung gian, coù 2 hình thöùc :
Vaän chuyeån thaúng coù tham gia thanh toaùn :
haøng hoùa vaän chuyeån thaúng, ñôn vò trung gian laøm
nhieäm vuï thanh toaùn vôùi ñôn vò cung caáp vaø thu
tieàn cuûa ñôn vò mua
Vaän chuyeån thaúng khoâng tham gia thanh toaùn :
haøng hoaù vaän chuyeån thaúng, ñôn vò trung gian
khoâng laøm nhieäm vuï thanh toaùn vôùi ñôn vò cung
caáp vaø thu tieàn cuûa ñôn vò mua; ñôn vò trung gian
ñöôïc höôûng moät tyû leä thuû tuïc phí nhaát ñònh ôû beân
mua hoaëc beân cung caáp
3.3.2.2 Baùn leû laø baùn haøng cho ngöôøi tieâu duøng chaám döùt
quaù trình löu chuyeån haøng hoaù, coù 3 phöông thöùc
baùn haøng
+ Phöông thöùc baùn haøng thu tieàn taäp trung : nhaân
vieân baùn haøng chæ phuï

traùch giao haøng, coøn vieäc thu tieàn coù boä phaän
chuyeân traùch khaùc laøm
+ Phöông thöùc baùn haøng khoâng thu tieàn taäp trung
: nhaân vieân baùn haøng vöøa
laøm nhieäm vuï giao haøng vöøa laøm nhieäm vuï thu
tieàn
+ Baùn haøng töï ñoäng : ngöôøi mua haøng töï choïn haøng
hoaù caàn mua trong quaày
haøng, cöûa haøng, mang ñeán boä phaän thu ngaân kieåm haøng
tính tieàn, laäp hoaù ñôn
vaø thu tieàn
3.3.3. Keá toaùn doanh thu baùn haøng hoùa
3.3.3.1 Keá toaùn baùn buoân
a.Chöùng töø
-Baùn haøng qua kho: Laäp hoaù ñôn GTGT, hoaù ñôn
baùn haøng 3 lieân, lieân 1 löu,lieân 2 giao cho khaùch, lieân 3 thuû
kho giöõ ghi theû kho vaø chuyeån cho keá toaùn
- Baùn haøng vaän chuyeån thaúng coù tham gia thanh
toaùn : Caên cöù Hôïp Ñoàng baùo cho ngöôøi cung caáp bieát ñeå
chuyeån haøng cho ngöôøi mua hoaëc baùo cho beân mua ñeán
nhaän haøng tröïc tieáp taïi nôi cung caáp. Sau ñoù ñôn vò baùn
buoân chòu traùch nhieäm thanh toaùn tieàn haøng vôùi ngöôøi cung

caáp vaø vôùi ngöôøi mua haøng. Hoaù ñôn GTGT, hoaù ñôn baùn
haøng laäp 3 lieân, lieân 1 löu, lieân 2 gôûi theo haøng cuøng vaän
ñôn, lieân 3 ñeå thanh toaùn
- Baùn haøng vaän chuyeån thaúng khoâng tham gia
thanh toaùn : ñôn vò cung caáp gôûi cho ñôn vò baùn buoân trung
gian baûn sao Hôïp Ñoàng ñeå thoâng baùo cho ñôn vò baùn buoân
bieát veà vieäc thöïc hieän Hôïp Ñoàng mua baùn haøng hoaù, ñôn vò
baùn buoân seõ ñöôïc höôûng moät khoaûn thuû tuïc phí nhaát ñònh ôû
beân mua hoaëc beân cung caáp
-Baùn haøng theo phöông thöùc kyù gôûi: xuaát haøng ñöa
ñi kyù gôûi, laäp phieáu xuaát kho kieâm vaän chuyeån noäi boä ghi roõ
xuaát ñöa ñi baùn kyù gôûi keøm theo Hôïp Ñoàng kyù gôûi. Cô sôû
nhaän baùn haøng kyù gôûi, khi baùn haøng phaûi laäp hoaù ñôn baùn
haøng theo ñuùng giaù qui ñònh cuûa beân chuû haøng. Hoa hoàng
chi cho ñaïi lyù baùn haøng kyù göûi ñöôïc tính vaøo chi phí cuûa
beân chuû haøng. Beân nhaän baùn haøng kyù gôûi phaûi noäp thueá
GTGT ñoái vôùi khoaûn hoa hoàng ñöôïc höôûng. Chuû haøng phaûi
keâ khai vaø noäp thueá GTGT cuûa soá haøng baùn ra treân cô sôû
baûng thanh toaùn haøng ñaïi lyù kyù gôûi
b.Taøi khoaûn söû duïng: 111; 112; 131; 511; 531; 532;
531….
c.Moät soá nghieäp vuï kinh teá chuû yeáu

c1) Baùn buoân theo phöông thöùc tröïc tieáp:
(1) Chuyeån giao HH cho ngöôøi mua
+ Phaûn aùnh toång giaù thanh toaùn cuûa haøng tieâu thuï
Nôï TK 111,112,131
Coù TK 511,512 Hoaëc Nôï TK 111,112,131
Coù TK 333 (3331) Coù TK 511,512(coù thueá GTGT)
+ Phaûn aùnh giaù voán cuûa haøng tieâu thuï
.. Baùn buoân tröïc tieáp qua kho
Nôï TK 632/ Coù TK 153(1532): trò giaù bao bì keøm
theo,156 (1561) theo giaù mua cuûa haøng ñaõ tieâu thuï
.. Baùn buoân tröïc tieáp theo caùch thöùc vaän chuyeån thaúng
Nôï TK 632 trò giaù mua thöïc teá cuûa haøng tieâu thuï
Nôï TK 133 (1331) (neáu coù)
Coù TK 151,331,111,112
+ Bao bì tính rieâng vaø khoaûn chi hoä ngöôøi mua (neáu
coù )
(2) Caùc khoaûn chieát khaáu thöông maïi phaùt sinh
Nôï TK 521 taäp hôïp chieát khaáu thöông maïi (chöa coù
thueá GTGT)
Nôï 3331(33311)
Coù TK 131,111,112, 3388 (CKTM ñaõ traû hay chaáp
nhaän traû cho khaùch)

(3) Caùc khoaûn giaûm giaù haøng baùn phaùt sinh
Nôï TK 532 giaûm giaù haøng baùn (khoâng thueá GTGT)
Nôï TK 3331(33311)
CoùTK131,111,112 giaûm giaù haøng ñaõ traû hay chaáp
nhaän traû
(4) Haøng baùn bò traû laïi
+ Soá doanh thu haøng baùn bò traû laïi
Nôï TK 531 (khoâng thueá GTGT)
Nôï TK 3331(33311)
Coù TK 131,111,112
+ Gæam trò giaù voán haøng baùn bò traû laïi
Nôï TK 1561,157,6112 giaù mua haøng bò traû laïi nhaäp
kho, göûi taïi kho ngöôøi
mua
Coù TK 632 giaûm giaù voán haøng baùn
(5) Soá chieát khaáu thanh toaùn phaùt sinh trong kyø
Nôï TK 635 / Coù TK 131,111,112
c 2) Baùn buoân theo phöông thöùc chuyeån haøng chôø
chaáp nhaän
(1) Xuaát kho haøng hoaù ñeå baùn theo hình thöùc chuyeån haøng

+ Baùn buoân tröïc tieáp qua kho
Nôï TK 157
Coù TK 156 (1561) giaù mua cuûa haøng xuaát gôûi ñi baùn,
TK 153(1532) trò
giaù bao bì tính rieâng keøm theo
+ Baùn buoân tröïc tieáp vaän chuyeån thaúng, khoâng qua
kho
Nôï TK 157 giaù mua cuûa haøng tieâu thuï
Nôï TK 133 (1331)
Coù TK 151,331,111,112
(2) Toång giaù thanh toaùn cuûa haøng ñaõ tieâu thuï khi ngöôøi mua
chaáp nhaän, ñaõ traû
+ Nôï TK 111,112,131,1368
Coù TK 511, 512 Hoaëc Nôï TK
111,112,131,1368
Coù TK 333 (3331) Coù TK 511,512
+ Nôï TK 632
Coù TK 157 giaù mua
c 3) Baùn buoân vaän chuyeån thaúng khoâng tham gia thanh
toaùn vaø coù tham gia thanh
toaùn
- Baùn buoân vaän chuyeån thaúng khoâng tham gia thanh toaùn

(1) Thöïc chaát DN thöông maïi laøm trung gian moâi giôùi giöõa
beân baùn vaø beân mua ñeå höôûng hoa hoàng (do beân baùn hoaëc
beân mua traû). Beân mua nhaän haøng vaø thanh toaùn cho beân
baùn. Soá hoa hoàng moâi giôùi ghi
Nôï TK 111,112,131
Coù TK 3331 (33311)
Coù TK 511, 512 hoa hoàng moâi giôùi ñöôïc höôûng
(2) Chi phí lieân quan ñeán baùn haøng
Nôï TK 641
Nôï TK 133 (1331)
Coù TK 334, 338, 111, 112
- Baùn buoân chuyeån thaúng coù tham gia thanh toaùn
(1) DN giao hoaù ñôn cho ngöôøi mua ñeán nhaän haøng tröïc tieáp
cuûa ngöôùi cung caáp
- Nôï TK 131
Coù TK 511 Hoaëc Nôï TK 131
Coù TK 333(3331) Coù TK 511
- Nôï TK 632 Hoaëc Nôï TK 632
Nôï TK 133(1331) Coù TK 331
Coù TK 331

(2) DN cöû caùn boä cuûa mình ñeán nhaän haøng cuûa ngöôøi cung
caáp, sau ñoù toå chöùc vaän chuyeån haøng ñeán giao cho ngöôøi
mua
- Nôï TK 157
Nôï TK 133 (1331) Hoaëc Nôï TK 157
Coù TK 331 Coù TK 331
- Nôï TK 131
Coù TK 511 Hoaëc Nôï TK 131
Coù TK 333(3331) Coù TK 511
- Nôï TK 632
Coù TK 157
c4) Baùn haøng phaùt sinh thöøa – thieáu
(1) Trong hình thöùc baùn haøng vaän chuyeån thaúng, nhaân vieân
aùp taûi cuøng vôùi beân mua kieåm nhaän, laäp bieân baûn HH thieáu
hoaëc thöøa. Khi nhaän giaáy baùo nhaän haøng cuûa beân mua keøm
theo bieân baûn
+ Nôï TK 131
Coù TK 511
Coù TK 333(33311)
+ Nôï TK 632 giaù voán cuûa HH ñaõ baùn
Coù TK157

+ Nôï TK 138(1381) giaù voán HH thieáu
Coù TK 157
+ Nôï TK 157
Coù TK 338(3381) giaù voán HH thöøa
(2) Beân baùn giao tieáp soá HH thieáu cho ñuû soá treân hoaù ñôn
vaø beân mua ñaõ nhaän
+ Nôï TK 156 (1561)
Coù TK 1381
+ Nôï TK 157
Coù TK 156
+ Nôï TK 131
Coù TK 511
Coù TK 333 (33311)
+ Nôï TK 632
Coù TK 157
(3) DN baét nhaân vieân aùp taûi hoaëc cô quan vaän taûi boài
thöôøng
Nôï TK 138 (1388)
Coù TK 138(1381)
c 5) Baùn haøng theo phöông thöùc kyù gôûi ñaïi lyù
(1) Xuaát kho giao HH cho ñaïi lyù baùn:
Nôï TK 157

Coù TK 156,6112
(2) Nhaän ñöôïc tieàn baùn haøng do ñaïi lyù noäp hoaëc ñaõ xaùc ñònh
HH ñaõ baùn
+ Nôï TK 111,131 theo giaù baùn qui ñònh
Coù TK 511
Coù TK 3331(33311)
+ Nôï TK 632
Coù TK 157 giaù voán HH ñaõ baùn
+ Nôï TK 641
Coù TK 131,111 hoa hoàng ñaïi lyù
c 6) Baùn HH ñoåi vaät tö,HH khaùc cho SXKD
+ Nôï TK 131
Coù TK 511 ,
Coù TK 3331 (33311)
+ Nôï TK 632
Coù TK 156, 157,6112
+ Nôï TK 152, 153, 156,6112
Nôï TK133 (1331)
Coù TK 131
Hoaëc theo pp tröïc tieáp khoâng thueá caû ñaàu vaøo laãn ñaàu ra
3.3.3.2 Keá toùan baùn leû haøng hoaù
a. Chöùng töø thuû tuïc keá toaùn

(3) Baùn leû HH ñöôïc thöïc hieän ôû quaày haøng, cöûa haøng, khi
xuaát kho giao cho cöûa haøng baùn leû phaûi laäp phieáu xuaát
kho kieâm vaän chuyeån noäi boä, chöa ghi giaûm haøng toàn
kho chæ ghi giaûm Haøng Hoaù ôû kho vaø taêng Haøng Hoaù ôû
cöûa haøng theû keá toaùn chi tieát nhö theû quaày theo doõi nhaäp
xuaát baùnHaøng Hoaù
(4) Khi baùn leû nhaân vieân laäp Hoaù Ñôn GTGT hoaëc HÑ baùn
haøng 2 lieân, lieân 1 löu, lieân 2 giao cho khaùch. Cuoái ngaøy
hoaëc cuoái ca laäp baùo caùo baùn haøng cuøng tieàn baùn haøng
noäp veà phoøng keá toaùn
(5) Ñoái vôùi Haøng Hoaù coù giaù trò thaáp döôùi möùc qui ñònh phaûi
laäp hoaù ñôn phaûi laäp baûng keâ baùn leû theo töøng laàn baùn,
theo töøng loaïi
b. Moät soá nghieäp vuï chuû yeáu
(1) Keá toaùn kieåm tra baùo caùo baùn haøng, baûng keâ baùn
haøng, giaáy noäp tieàn
+ Nôï TK 111
Coù TK 511
Coù TK 3331(33311)
+ Nôï TK 632
Coù TK 156,6112 giaù voán haøng ñaõ baùn
(2) Thieáu tieàn baùn haøng laäp bieân baûn chôø xöû lyù:

NôïTK138(1381)
Coù TK511
(3) Thöøa tieàn baùn haøng
+ Nôï TK 111,112,113 soá tieàn ñaõ noäp
Coù TK 511
Coù TK 3331 (33311)
Coù TK 338 (3381)soá noäp thöøa
+ Nôï TK 632
Coù TK 156
(4) Baùn haøng ñaïi lyù ñuùng giaù qui ñònh cuûa chuû haøng, ñôn
vò nhaän haøng ghi
+ Nôï TK 111,112
Coù TK 331 giaù thanh toaùn
+ Nôï TK 331
Coù TK 511 hoa hoàng ñöôïc höôûng veà baùn haøng ñaïi lyù
Coù TK 33311
+ Nôï TK 331
Coù TK 111,112 traû tieàn haøng cho ñaïi lyù
+ Phaûn aùnh tình hình nhaän vaø thanh toaùn tieàn haøng
gôûi baùn treân TK 003 “ Haøng hoaù nhaän baùn hoä”
(5) Baùn haøng traû goùp, laõi baùn haøng traû chaäm coi laø thu
nhaäp hoaït ñoäng taøi

chính :
+ Nôï TK 131
Coù TK 511
Coù TK 3331(33311),
Coù TK 515
+ Nôï TK 111
Coù TK 131
+ Nôï TK 632
Coù TK 156,6112
(6) Baùn haøng coù khuyeán maõi khoâng tính thueá GTGT ñaàu
ra cuûa haøng khuyeán maõi, do ñoù khoâng xuaát hoaù ñôn
cho soá haøng khuyeán maõi. Khi baùn haøng keøm khuyeán
maõi, soá löôïng haøng khuyeán maõi ghi treân cuøng hoaù
ñôn phaûi ghi roõ “haøng khuyeán maõi khoâng thanh
toaùn”. Soá thueá GTGT ñaàu vaøo khoâng ñöôïc khaáu tröø
cuûa haøng khuyeán maõi ghi:
Nôï TK 641
Coù TK 133(1331)
(7) Bieáu taëng Haøng Hoaù do quyõ khen thöôûng, phuùc lôïi
ñaøi thoï
+ Nôï TK 431
Coù TK 511

Coù TK 3331 (33311)
+ Nôï TK 632
Coù TK156,6112
(8) Duøng Haøng Hoaù ñeå traû löông cho nhaân vieân
+ Nôï TK 334
Coù TK 512
Coù TK 3331(33311)
+ Nôï TK 632
Coù TK 156,6112
3.3.4 KEÁ TOAÙN CHI PHÍ THU MUA VAØ KEÁT QUAÛ
TIEÂU THUÏ HAØNG HOAÙ
3.3.4.1. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ THU MUA HAØNG HOAÙ
- Chi phí thu mua haøng hoaù goàm chi phí vaän chuyeån, boác
dôõ, thueâ beán thueâ baõi, hoa hoàng thu mua, hao huït trong ñònh
möùc…..
- Chi phí thu mua caàn phaân boå cho haøng tieâu thuï vaø haøng
toàn kho, toàn quaày, haøng ñang gôûi baùn, kyù gôûi, haøng mua
ñang ñi treân ñöôøng theo tieâu thöùc phuøhôïp
+ Tieâu thöùc phaân boå: coù theå löïa choïn: Trò gía mua cuûa
haøng hoaù; soá löôïng; loâ haøng, …
+ Coâng thöùc: choïn tieâu thöùc “Trò gía mua cuûa haøng hoaù”

Chi phí thu
mua phaân boå
cho haøng
hoaù ñaõ tieâu
thuï trong kyø =
Chi phí thu mua
lieân quan ñeán
haøng toàn kho
ñaàu kyø (SDÑK
TK1562)
Trò giaù mua haøng
hoùa toàn kho ñaàu
kyø
(SDÑK
TK 1561)
+
+
Chi phí thu
mua phaùt
sinh trong kyø
(PS Nôï TK
1562)
Trò giaù mua
haøng hoaù
phaùt sinh
trong kyø
(phaùt sinh nôï
TK 1561)
x
Trò giaù mua
haøng hoaù
xuaát baùn ñaõ
xaùc ñònh laø
tieâu thuï
trong kyø
(Nôï TK 632
ñoái öùng Coù
1561)
- Chi phí thu mua HH baùn ra trong kyø baèng chi phí thu mua
HH toàn kho ñaàu kyø coäng chi phí thu mua HH phaùt sinh trong
kyø tröø chi phí thu mua HH toàn cuoái kyø
- Ñònh khoaûn
+ Taäp hôïp chi phí thu mua
Nôï TK 156 (1562)
Nôï TK 133 (1331)
coÙ TK 311,111,112,334…
+ Phaân boå chi phí thu mua cho haøng baùn ra
Nôï TK 632
Coù TK 156 (1562)
3.3.4.2. KEÁ TOAÙN KEÁT QUAÛ TIEÂU THUÏ HAØNG HOAÙ
Keát quaû tieâu thuï HH bieåu hieän qua chæ tieâu “lôïi
nhuaän” hay “loã”

KQTT HH= DT thuaàn – Gía voán haøng baùn – CP baùn haøng –
CPQLDN
- Keát chuyeån caùc khoaûn giaûm tröø doanh thu baùn haøng
Nôï TK 511
Coù TK 521,531,532, 3332,3331(noäp thueá GTGT theo
phöông phaùp tröïc tieáp)
- Keát chuyeån doanh thu thuaàn :
Nôï TK 511,512
Coù TK 911
- Phaân boå chi phí thu mua cho haøng tieâu thuï:
Nôï TK 632
Coù TK 1562, 6112
- Keát chuyeån giaù voán haøng baùn:
Nôï TK 911
Coù TK 632
- Thueá thu nhaäp doanh nghieäp phaûi noäp trong kyø = lôïi
nhuaän chòu thueá x thueá suaát thueá thu nhaäp doanh nghieäp
Lôïi nhuaän chòu thueá = doanh thu thuaàn baùn haøng hoaù - trò
giaù voán haøng baùn ra – chi phí baùn haøng vaø chi phí quaûn lyù
doanh nghieäp
Nôï TK 8211 / Coù TK 3334

- Keát chuyeån chi phí baùn haøng, chi phí quaûn lyù doanh
nghieäp, chi phí thueá thu nhaäp hieän haønh
NôïTK 911
Coù TK 641, 642 keát chuyeån soá trong kyø
Coù TK 142 (1422) chi phí chôø keát chuyeån
Coù TK 8211 ( chi phí thueá thu nhaäp hieän haønh ): thueá
thu nhaäp phaûi noäp trong kyø
- Keát chuyeån keát quaû ( neáu laõi ):
Nôï TK 911
Coù TK 421
- Neáu loã ghi ngöôïc laïi
Ví duï: Coâng ty thöông maïi vaø dòch vuï ABC, noäp thueá
GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø, haïch toaùn haøng toàn kho
theo phöông phaùp keâ khai thöôøng xuyeân, trong thaùng 1/n coù
tình hình mua baùn haøng hoaù nhö sau:
- Soá dö ñaàu kyø:
+ TK 1561: 5.440.000ñ, trong ñoù 20 Ram 128, ñôn giaù
155.000ñ/caùi; 10 case ñôn giaù 234.000ñ/caùi.
+ TK 1562: 150.000ñ.
- Trong thaùng phaùt sinh nhö sau:

(1). Mua 100 case maùy vi tính, ñaõ nhaäp kho, ñôn giaù mua
chöa thueá GTGT 15USD/caùi, thueá GTGT 5%, tyû giaù luùc
mua 15.700ñ/USD, chöa thanh toaùn cho ngöôøi baùn.
(2). Chi phí vaän chuyeån mua 100 case 550.000ñ goàm thueá
GTGT 10%, ñaõ thanh toaùn baèng tieàn taïm öùng.
(3). Mua 200 thanh Ram 128MB, ñôn giaù mua chöa thueá
GTGT 10USD/caùi, thueá GTGT 5%, tyû giaù luùc mua
15.700ñ/USD, chöa thanh toaùn cho ngöôøi baùn. Khi nhaäp kho
phaùt hieän thieáu 2 thanh Ram chöa roõ nguyeân nhaân, kieåm tra
chaát löôïng coù 8 thanh Ram khoâng ñaït yeâu caàu, beân baùn
ñoàng yù ñoåi laïi 8 thanh Ram naøy (bieát ñeán cuoái thaùng beân
baùn vaãn chöa ñoåi haøng).
(4) Toång hôïp tình hình xuaát baùn cho coâng ty K trong thaùng
nhö sau : 20 case, ñôn giaù chöa thueá GTGT 250.000ñ/caùi;
50 thanh Ram 128, ñôn giaù 170.000ñ/caùi; thueá GTGT 5%,
chöa thu tieàn.
(5) Do coâng ty K mua soá löôïng lôùn coâng ty chieát khaáu cho
khaùch 1% treân toång giaù baùn chöa thueá vaø tröø vaøo nôï phaûi
thu
(6) Keát chuyeån chi phí baùn haøng 100.000 vaø chi phí quaûn lyù
doanh nghieäp 200.000. Thueá suaát thueá thu nhaäp doanh
nghieäp 28% treân lôïi nhuaän chòu thueá

Yeâu caàu: ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï treân (goàm caû vieäc tính
giaù voán haøng hoaù ñaõ tieâu thuï, keát chuyeån doanh thu thuaàn,
chi phí vaø xaùc ñònh keát quaû kinh doanh).Bieát raèng chi phí
thu mua phaân boå theo soá löôïng haøng hoaù
Gæai :
(1) Nôï TK 1561 23.550.000
Nôï TK 1331 1.177.500
Coù TK 331 24.727.500
(2) Nôï TK 1562 500.000
Nôï TK 1331 50.000
Coù TK 141 550.000
(3) Nôï TK 1561 29.830.000
Nôï TK 1381 314.000
Nôï TK 1388 1.256.000
Nôï TK 1331 1.570.000
Coù TK 331 32.970.000
(4) Nôï TK 632 10x234.000+ 10x15x15.700+20x155.000+
30x10x15.700=12.505.000
Coù TK 1561
(5) Phaân boå chi phí thu mua cho haøng toàn cuoái kyø :
(150.000+500.000):(100+10)x90 = 531.818
(6) Phaân boå chi phí thu mua cho haøng baùn ra trong kyø :

150.000 + 500.000 –531.818 = 118.182
(7) Nôï TK 632 / Coù TK 1562 118.182
(8) Nôï TK 131 14.175.000
Coù TK 511 13.500.000
Coù TK 33311 675.000
(9) Nôï TK 521 / Coù TK 131 135.000
(10) Nôï 511 / Coù TK 521 135.000
(11) Nôï TK 511 / Coù TK 911 13.365.000
(12) Thueá thu nhaäp phaûi noäp trong kyø:
(13.365.000-[12.623.182+100.000+200.000])x28%=123.709
Nôï TK 8211 / Coù TK 3334 123.709
(13) Nôï TK 911 13.046.891
Coù TK 632 12.623.182
Coù TK 641 100.000
Coù TK 642 200.000
Coù TK 8211 123.709
(14) Nôï TK 911 / Coù TK 421 318.109

CHÖÔNG 4
KEÁ TOAÙN XUAÁT NHAÄP KHAÅU HAØNG HOÙA
4.1. TOÅNG QUAÙT
Hoaït ñoäng kinh doanh xuaát nhaäp khaåu laø moät boä
phaän cuûa lónh vöïc löu thoâng haøng hoùa, laø caàu noái giöõa saûn
xuaát vaø tieâu duøng treân phaïm vi quoác teá vôùi chöùc naêng toå
chöùc löu chuyeån haøng hoùa giöõa trong nöôùc vôùi nöôùc ngoaøi.
Hoaït ñoäng xuaát, nhaäp khaåu chieám moät vò trí quan troïng
trong neàn kinh teá quoác daân, noù taïo ñieàu kieän môû roäng thò
tröôøng cho neàn saûn xuaát trong nöôùc, ñoàng thôøi cuõng phuïc vuï
cho nhu caàu trong nöôùc veà nhöõng maët haøng trong nöôùc chöa

saûn xuaát ñöôïc hoaëc ñaõ saûn xuaát ñöôïc nhöng chöa ñaùp öùng
nhu caàu veà maët soá löôïng vaø chaát löôïng.
Ñoái töôïng cuûa hoaït ñoäng xuaát khaåu laø nhöõng maët
haøng thuoäc theá maïnh cuûa neàn saûn xuaát trong nöôùc thuoäc caùc
ngaønh coâng nghieäp, noâng nghieäp …
Ñoái töôïng cuûa hoaït ñoäng nhaäp khaåu khoâng chæ ñôn
thuaàn laø nhöõng maët haøng phuïc vuï cho nhu caàu tieâu duøng
cuûa caùc taàng lôùp daân cö maø chuû yeáu laø caùc trang thieát bò,
maùy moùc, vaät tö, kyõ thuaät hieän ñaïi phuïc vuï cho söï phaùt
trieån cuûa neàn kinh teá quoác daân trong taát caû caùc ngaønh, caùc
ñòa phöông vaø treân moïi lónh vöïc.
4.1.1 Nhöõng ñieàu kieän thöông maïi quoác teá
(International commercial terms - Incoterms )
Hoaït ñoäng kinh doanh xuaát nhaäp khaåu coù nhöõng ñaëc
ñieåm chuû yeáu sau :
– Quaù trình löu chuyeån haøng hoùa xuaát, nhaäp khaåu
theo moät voøng kheùp kín phaûi qua 2 giai ñoaïn baùn haøng:
Mua vaø baùn haøng xuaát khaåu, mua vaø baùn haøng nhaäp khaåu,
vì vaäy thôøi gian löu chuyeån haøng hoùa thöôøng daøi hôn löu
chuyeån haøng hoùa trong nöôùc.

– Haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu coù theå tieán haønh theo
phöông thöùc tröïc tieáp hoaëc uûy thaùc. Xuaát, nhaäp khaåu tröïc
tieáp laø phöông thöùc maø doanh nghieäp xuaát, nhaäp khaåu tröïc
tieáp ñaøm phaùn, kyù keát hôïp ñoàng xuaát, nhaäp khaåu vôùi thöông
nhaân nöôùc ngoaøi. Xuaát, nhaäp khaåu uûy thaùc laø phöông thöùc
maø ñôn vò coù giaáy pheùp xuaát, nhaäp khaåu haøng hoùa tieán haønh
uûy thaùc cho ñôn vò khaùc coù chöùc naêng thöïc hieän xuaát, nhaäp
khaåu haøng hoùa cuûa mình, do ñoù phaûi traû cho ñôn vò naøy moät
khoaûn thuø lao goïi laø phí uûy thaùc.
– Giaù caû haøng hoùa xuaát, nhaäp khaåu luoân gaén lieàn vôùi
caùc ñieàu kieän vaø cô sôû giao haøng khaùc nhau. Trong giai
ñoaïn hieän nay, caùc doanh nghieäp xuaát nhaäp khaåu cuûa Vieät
Nam thöôøng mua haøng nhaäp khaåu theo ñieàu kieän CIF vaø
baùn haøng xuaát khaåu theo ñieàu kieän FOB. Noäi dung chuû yeáu
cuûa nhöõng ñieàu kieän naøy nhö sau :
Theo ñieàu kieän FOB (Free on board) töùc laø “giao leân
taøu”.
Theo ñieàu kieän naøy, ngöôøi baùn phaûi giao haøng leân
taøu do ngöôøi mua chæ ñònh taïi caûng boác xeáp haøng quy ñònh;
xin giaáy pheùp xuaát khaåu; laøm ñuû caùc thuû tuïc haûi quan caàn
thieát chòu traùch nhieäm veà moïi chi phí, ruûi ro, toån thaát cho
ñeán khi haøng ñaõ qua lan can taøu taïi caûng boác haøng.

Ngöôøi mua phaûi kòp thôøi chæ ñònh taøu chôû haøng, kyù
keát hôïp ñoàng vaän chuyeån, traû cöôùc phí vaän chuyeån, nhaän
haøng taïi caûng boác xeáp haøng theo quy ñònh vaø trong thôøi haïn
quy ñònh; chòu caùc phí toån coù lieân quan vaø caùc ruûi ro veà
haøng hoùa keå töø khi haøng ñaõ qua lan can taøu taïi caûng boác
xeáp haøng.
Theo ñieàu kieän CIF (cost, insurance and Freight) töùc
laø “tieàn haøng, phí baûo hieåm vaø cöôùc phí”.
Theo ñieàu kieän naøy ngöôøi baùn phaûi kyù hôïp ñoàng vaän
chuyeån, traû cöôùc phí vaän chuyeån ñeå chôû haøng ñeán caûng
ñích, xin giaáy pheùp xuaát khaåu, laøm ñuû caùc thuû tuïc haûi quan
caàn thieát cho vieäc xuaát khaåu haøng hoùa, chòu ruûi ro vaø phí
toån veà vieäc ñoù; chòu phí toån mua baûo hieåm haøng haûi ñeå
traùnh cho ngöôøi mua ruûi ro maát maùt hoaëc hö haïi haøng hoùa
trong quaù trình vaän chuyeån, giao haøng leân taøu taïi caûng boác
haøng trong thôøi haïn quy ñònh; chòu moïi phí toån coù lieân quan
ñeán haøng hoùa cho ñeán khi haøng ñaõ ñöôïc giao leân taøu taïi
caûng boác xeáp haøng, cuõng nhö cöôùc phí ñeå chôû haøng ñeán
caûng ñích, keå caû caùc phí kyù hôïp ñoàng vaän taûi; chòu moïi ruûi
ro vaø toån thaát haøng hoùa cho ñeán khi haøng ñaõ qua haún lan
can taøu taïi caûng boác xeáp haøng.

Ngöôøi mua nhaän haøng vaø traû tieàn khi coù hoùa ñôn, vaän
ñôn ñaõ ñöôïc giao cho mình; nhaän haøng ñöôïc giao taïi caûng
boác dôû haøng vaø tieáp nhaän haøng hoùa ñoù töø ngöôøi chuyeân chôû
taïi caûng ñeán qui ñònh; chòu moïi phí toån coù lieân quan ñeán
haøng keå töø khi haøng ñöôïc giao cho mình taïi caûng boác dôû
haøng, tröø chi phí vaän chuyeån vaø caùc chi phí khaùc maø Coâng
ty haøng haûi ñaõ thu khi kyù hôïp ñoàng vaän taûi; chòu moïi ruûi ro
vaø toån thaát veà haøng hoùa keå töø khi haøng ñaõ qua haún lan can
taøu taïi caûng boác dôû haøng.
Ngöôøi mua caàn löu yù raèng theo ñieàu kieän CIF, ngöôøi
baùn chæ phaûi mua baûo hieåm vôùi phaïm vi toái thieåu, neáu ngöôøi
mua muoán ñöôïc baûo hieåm vôùi phaïm vi roäng hôn thì phaûi coù
söï thoûa thuaän roõ raøng vôùi ngöôøi baùn hoaëc töï mình mua
baûo hieåm.
– Vieäc thanh toaùn tieàn haøng xuaát nhaäp khaåu raár ña
daïng vaø phöùc taïp theo caùc phöông thöùc thanh toaùn ñöôïc aùp
duïng trong töøng hôïp ñoàng ngoaïi thöông. Caùc phöông thöùc
thanh toaùn quoác teá thöôøng duøng laø : nhôø thu, chuyeån tieàn,
tín duïng, chöùng töø …
4.1.2 Caùc phöông thöùc thanh toaùn quoác teá
a. Phöông thöùc chuyeån tieàn (remittance):

- Chuyeån tieàn traû sau :ngöôøi nhaäp khaåu laäp leänh
chuyeån tieàn cho ngaân haøng phuïc vuï mình traû
tieàn cho ngöôøi xuaát khaåu thoâng qua ngaân haøng
ñaïi lyù sau khi ñaõ nhaän ñöôïc haøng hoaù vaø chöùng
töø
- Chuyeån tieàn traû tröôùc : ngöôøi nhaäp khaåu laäp
leänh chuyeån tieàn cho ngaân haøng phuïc vuï mình
traû tieàn cho ngöôøi xuaát khaåu thoâng qua ngaân
haøng ñaïi lyù tröôùc khi nhaän ñöôïc haøng hoaù vaø
chöùng töø
b. Phöông thöùc nhôø thu ( collection of payment )
- Phöông thöùc nhôø thu hoái phieáu trôn ( clean
collection ) : ngöôøi xuaát khaåu uûy thaùc cho ngaân
haøng thu hoä tieàn ôû ngöôøi nhaäp khaåu caên cöù vaøo
hoái phieáu do mình laäp ra coøn chöùng töø haøng hoaù
göûi thaúng cho ngöôøi nhaäp khaåu
- Phöông thöùc nhôø thu hoái phieáu keøm chöùng töø
( documentary collection) : ngöôøi xuaát khaåu
sau khi ñaõ hoaøn thaønh nghóa vuï giao haøng, tieán
haønh uûy thaùc cho ngaân haøng phuïc vuï mình thu
hoä tieàn ôû ngöôøi nhaäp khaåu caên cöù vaøo hoái phieáu
vaø boä chöùng töø haøng hoaù vôùi ñieàu kieän ngöôøi

nhaäp khaåu thanh toaùn hoaëc chaáp nhaän traû tieàn
thì ngaân haøng môùi trao boä chöùng töø cho ngöôøi
nhaäp khaåu nhaän haøng hoaù
c. Phöông thöùc tín duïng chöùng töø (documentary
credit) : ngaân haøng
phuïc vuï ngöôøi nhaäp khaåu theo yeâu caàu cam keát
baèng moät vaên baûn phaùp lyù laø thö tín duïng seõ traû moät
soá tieàn nhaát ñònh cho ngöôøi xuaát khaåu, neáu ngöôøi xuaát
khaåu xuaát trình ñöôïc boä chöùng töø thanh toaùn phuø hôïp
vôùi qui ñònh neâu roõ trong thö tín duïng
4.1.3 Nguyeân taéc ñaùnh giaù vaø kieåm nhaän haøng hoùa
4.1.3.1. Nguyeân taéc ñaùnh giaù haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu:
a) Ñoái vôùi haøng hoùa xuaát khaåu
– Giaù nhaäp kho cuûa haøng xuaát khaåu laø giaù thöïc teá
mua vaøo hoaëc giaù thaønh saûn xuaát, cheá bieán thöïc teá cuûa haøng
hoùa nhaäp kho.
– Giaù xuaát kho cuûa haøng hoùa xuaát khaåu laø giaù thöïc teá
nhaäp kho cuûa töøng loâ haøng hoaëc coù theå tính theo caùc phöông
phaùp khaùc nhö phöông phaùp bình quaân gia truyeàn …
– Giaù baùn haøng xuaát khaåu laø giaù thöïc teá ghi treân hoùa
ñôn baùn haøng. Baùn theo giaù naøo ghi ñuùng theo giaù ñoù (ví

duï: Baùn theo ñieàu kieän FOB ghi FOB, baùn theo ñieàu kieän
CIF ghi CIF …) vaø ñöôïc tính ñoåi ra tieàn Vieät Nam theo tyû
giaù bình quaân lieân ngaân haøng taïi thôøi ñieåm xaùc ñònh coù
doanh thu.
b) Ñoái vôùi haøng hoùa nhaäp khaåu.
– Giaù nhaäp kho cuûa haøng nhaäp khaåu laø giaù mua thöïc
teá ghi treân hoùa ñôn cuûa ngöôøi baùn, mua giaù naøo ghi giaù ñoù
(giaù FOB, giaù CIF…) vaø ñöôïc quy ñoåi ra tieàn Vieät Nam theo
tyû giaù thöïc teá taïi thôøi ñieàm nhaän haøng coäng vôùi thueá nhaäp
khaåu hoaëc thueá khaùc coäng chi phí thu mua haøng hoùa.
Thueá GTGT phaûi noäp cuûa haøng nhaäp khaåu ñöôïc tính
treân cô sôû giaù nhaäp taïi cöûa khaåu coäng vôùi thueá nhaäp khaåu
vaø nhaân vôùi thueá suaát thueá GTGT.
Thueá GTGT phaûi noäp cuûa haøng nhaäp khaåu seõ ñöôïc
coi laø thueá GTGT ñaàu vaøo ñöôïc khaáu töø neáu haøng nhaäp
khaåu thuoäc ñoái töôïng chòu thueá GTGT theo phöông phaùp
khaáu tröø thueá.
Tröôøng hôïp haøng nhaäp khaåu thuoäc dieän chòu thueá
GTGT theo phöông phaùp tröïc tieáp thì thueá GTGT phaûi noäp
cuûa haøng nhaäp khaåu ñöôïc tính vaøo giaù thöïc teá cuûa haøng
mua veà nhaäp kho.

Neáu haøng nhaäp khaåu phaûi noäp thueá tieâu thuï ñaëc bieät
thì khoâng phaûi noäp thueá GTGT ôû khaâu nhaäp khaåu nhöng khi
baùn haøng doanh nghieäp phaûi tính vaøo noäp thueá GTGT. Thueá
tieâu thuï ñaëc bieät phaûi noäp cuûa haøng nhaäp khaåu cuõng ñöôïc
tính treân cô sôû giaù nhaäp taïi cöûa khaåu coäng vôùi thueá nhaäp
khaåu vaønhaân vôùi thueá suaát thueá tieâu thuï ñaëc bieät. Thueá tieâu
thuï ñaëc bieät phaûi noäp cuûa haøng nhaäp khaåu ñöôïc tính vaøo giaù
thöïc teá haøng mua veà nhaäp kho.
– Giaù xuaát kho cuûa haøng nhaäp khaåu laø giaù nhaäp kho
thöïc teá cuûa töøng loâ haøng.
– Caùc bieân baûn giao nhaän vôùi taøu, caûng, caùc bieân baûn
giaùm ñònh haøng hoùa nhaäp khaåu laø nhöõng cô sôû ñeå haïch toaùn
caùc khoaûn thieät haïi, toån thaát ñeå khieáu naïi; ñoøi boài thöôøng.
Caùc khoaûn thöøa, thieáu toån thaát chöa xaùc ñònh ñöôïc nguyeân
nhaân, traùch nhieäm thì haïch toaùn vaøo taøi khoûan 138 (1381)
hoaëc 388 (3381) “ñeå chôø xöû lyù”.
4.1.3.2. Nguyeân taéùc kieåm nhaän haøng hoùa nhaäp kho
Kieåm nhaän haøng hoùa nhaäp kho phaûi chaáp haønh
nhöõng nguyeân taéc sau:

– Vieäc kieåm nhaän haøng hoùa phaûi do ngöôøi chòu traùch
nhieäm vaät chaát veà baûo quaûn haøng hoùa tröïc tieáp tieán haønh.
– Khi kieåm nhaän haøng hoùa phaûi caên cöù vaøo chöùng töø
cuûa beân baùn, vaän ñôn cuûa chuû phöông tieän vaän taûi vaø caùc
chöùng töø mua haøng khaùc ñeå kieåm tra veà soá löôïng vaø chaát
löôïng haøng hoùa. Moïi sai leäch giöõa soá nhaän thöïc teá vaø soá ghi
treân chöùng töø ñeàu phaûi laäp bieân baûn ñeå laøm caên cöù xöû lyù.
– Neáu kieåm nhaän nguyeân toa (xe löûa), nguyeân coâng–
ten–nô hoaëc xe kín (xe thuøng) thì tröôùc heát phaûi kieåm tra
daáu keïp chì ôû cöûa toa taøu hoaëc cöûa xe. Neáu kieåm nhaän theo
nguyeân ñai, nguyeân kieän thì phaûi kieåm nhaän theo daáu cuûa
ñai kieän, kieåm nhaän ñuû soá löôïng kieän, troïng löôïng töøng
kieän, vieäc kieåm nhaän cuï theå soá löôïng, chaát löôïng haøng hoùa
trong toa xe, trong coâng–ten–nô, trong bao, kieän ñöôïc tieán
haønh trong thôøi haïn vaø ñuû thaønh phaàn theo quy ñònh ôû hôïp
ñoàng kinh teá. Haøng hoùa kieåm nhaän ôû saân ga, beán caûng thì
ngöôøi kieåm nhaän phaûi coù giaáy uûy quyeàn nhaän haøng vaø chòu
traùch nhieäm ñöa haøng veà ñôn vò hoaëc giao baùn thaúng. Sau
khi kieåm nhaän haøng hoùa phaûi laäp bieân baûn kieåm nghieäm,
laäp phieáu nhaäp kho theo ñuùng vôùi soá haøng hoùa (ñoái vôùi
nhöõng thöù caàn thieát) vaø löôïng haøng hoùa thöïc teá ñaõ nhaän.

Ñeå giaûm bôùt khoái löôïng chöùng töø, beân mua coù theå söû
duïng daáu kieåm nhaän ñeå ñoùng vaøo maët sau cuûa chöùng töø do
beân baùn gôûi, vôùi noäi dung sau:
Soá kieåm nhaän.
Soá vaø ngaøy cuûa chöùng töø keøm theo.
Toång giaù trò haøng hoùa, bao bì ñaõ kieåm nhaän thöïc
teá.
Soá bieân baûn kieåm nhaän neáu coù.
Chöõ kyù vaø ngöôøi phuï traùch vaät chaát.
4.2. KEÁ TOAÙN NHAÄP KHAÅU HAØNG HOAÙ TRÖÏC
TIEÁP
4.2.1 Khaùi nieäm
_ Nhaäp khaåu tröïc tieáp laø hoaït ñoäng cuûa moät doanh
nghieäp coù tö caùch phaùp nhaân Vieät Nam ( nhaø nhaäp
khaåu ) vôùi caùc caù nhaân toå chöùc ôû nöôùc ngoaøi ( nhaø
xuaát khaåu )
_ Nhaäp khaåu tröïc tieáp coù theå tieán haønh theo nghò ñònh
thö kyù keát giöõa 2 nhaø nöôùc hoaëc ngoaøi nghò ñònh thö theo
hôïp ñoàng kyù keát giöõa 2 hay nhieàu toå chöùc buoân baùn cuï theå
thuoäc nöôùc nhaäp haøng vaø nöôùc xuaát haøng

_ Nhaäp khaåu tröïc tieáp goàm 2 giai ñoaïn : nhaäp khaåu
haøng hoaù vaø tieâu thuï haøng nhaäp khaåu, doanh nghieäp ñöôïc
ghi doanh soá nhaäp khaåu vaø doanh soá baùn haøng nhaäp khaåu;
caùc chi phí, thueá nhaäp khaåu ñöôïc tính vaøo giaù trò voán haøng
nhaäp khaåu
4.2.2 Chöùng töø – Soå saùch
Ñeå thöïc hieän moät hôïp ñoàng nhaäp khaåu haøng hoùa,
doanh nghieäp thöôøng phaûi tieán haønh caùc coâng vieäc sau :
– Laøm thuû tuïc nhaäp khaåu theo quy ñònh cuûa Nhaø
nöôùc.
– Thöïc hieän nhöõng coâng vieäc ban ñaàu cuûa khaâu
thanh toaùn nhö: laøm ñôn xin môû L/C, thöïc thi kyù quyõ vaø môû
L/C … Neáu hôïp ñoàng mua baùn quy ñònh thanh toaùn baèng
L/C.
– Thueâ phöông tieän vaän taûi, neáu hôïp ñoàng mua baùn
quy ñònh haøng ñöôïc giao ôû nöôùc xuaát khaåu.
– Mua baûo hieåm
– Laøm thuû tuïc haûi quan
– Nhaän haøng
– Kieåm tra haøng hoùa nhaäp khaåu

– Khieáu naïi veà haøng hoùa bò toån thaát, thieáu huït,
khoâng phuø hôïp vôùi hôïp ñoàng …
– Thanh toaùn tieàn haøng vaø thanh lyù hôïp ñoàng.
4.2.3 Phöông phaùp haïch toaùn
4.2.3.1 Taøi khoaûn söû duïng
TK 144 “Taøi saûn caàm coá, kyù cöôïc kyù quyõ ngaén
haïn”.
TK 156 “Haøng hoùa”.
4.2.3.2 Ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh.
– Khi kyù quyõ môû L/C, ghi:
Nôï TK 144 – theo tyû giaù thöïc teá taïi thôøi ñieåm.
Coù TK 111, 112 – theo tyû giaù thöïc teá xuaát quyõ.
Coù TK 515 – khoaûn cheânh leäch tyû giaù hoái
ñoaùi.
Tröôøng hôïp tyû giaù thöïc teá taïi thôøi ñieåm kyù quyõ nhoû
hôn tyû giaù thöïc teá xuaát quyõ thì khoaûn cheânh leäch tyû giaù hoái
ñoaùi ñöôïc ghi vaøo beân Nôï TK 635.
Ñoàng thôøi ghi Coù TK 007.
– Neáu doanh nghieäp mua ngoaïi teä ñeå kyù quyõ môû L/C

Nôï TK 1122 – Tyû giaù baùn thöïc teá taïi thôøi ñieåm
mua cuûa ngaân haøng
Coù TK 1111, 1121
Kyù quyõ môû L/C cuøng ngaøy mua ngoaïi teä
Nôï TK 144 / Coù TK 1122
Kyù quyõ môû L/C sau ngaøy mua ngoaïi teä
Nôï TK 144
Nôï TK 635 ( hoaëc Coù 515)
Coù TK 1112, 1122
– Neáu doanh nghieäp vay ngoaïi teä cuûa ngaân haøng ñeå
môû L/C thì khi chuyeån tieàn vaøo taøi khoaûn kyù quyõ, ghi:
Nôï TK 144
Coù TK 311
– Khi haøng veà ñeán caûng, ga … theo thoâng baùo cuûa haûi
quan, doanh nghieäp tieán haønh nhaän haøng vaø kieåm haøng.
Caên cöù giaáy baùo nhaän haøng vaø caùc chöùng töø khaùc coù lieân
quan ñeán haøng nhaäp khaåu ñaõ hoaøn thaønh thuû tuïc haûi quan,
ghi:
Nôï TK 151,1561,157
Coù TK 331
Theo tyû giaù thöïc teá taïi thôøi ñieåm

– Caên cöù thoâng baùo noäp thueá nhaäp khaåu cuûa haûi
quan, keá toaùn ghi :
Nôï TK 151, 1561, 157
Coù Tk 333 (3333) – Chi tieát thueá nhaäp khaåu.
– Thueá GTGT phaûi noäp cuûa haøng nhaäp khaåu, ghi:
Nôï TK 133
Coù TK 333 (33312)
Hoaëc ghi:
Nôï TK 151, 1561, 157
Coù TK 333 (33312)
– Caùc chi phí giaùm ñònh haûi quan, thueâ kho, thueâ baõi,
phí ngaân haøng … ghi:
Nôï TK 151, 1562, 157
Nôï TK 133
Coù TK 111, 112
– Khi nhaän ñöôïc giaáy baùo cuûa ngaân haøng veà khoaûn
tieàn traû cho thöông nhaân nöôùc ngoaøi baèng tieàn kyù quyõ, ghi:
Nôï TK 331 – Theo tyû giaù ñaõ ghi soå
Coù TK 144 – theo tyû giaù ñaõ ghi soå.

Neáu coù cheânh leäch veà tyû giaù hoái ñoaùi thì ghi vaøo TK
515 hoaëc TK 635.
Tröôøng hôïp soá tieàn ñaõ kyù quyõ khoâng ñuû ñeå thanh
toaùn cho ngöôøi baùn ôû nöôùc ngoaøi thì phaûi xuaát quyõ ngoaïi teä
ñeå thanh toaùn cho ñuû soá. Caên cöù vaøo giaáy baùo Nôï cuûa ngaân
haøng, ghi:
Nôï TK 331 – Theo tyû giaù ñaõ ghi soå.
Coù TK 112 (1122) – Theo tyû giaù thöïc teá xuaát quyõ
Coù TK 515 – Cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi
Hoaëc ghi:
Nôï TK 331
Nôï TK 635
Coù TK 112 (1122)
Ñoàng thôøi ghi Coù TK 007
4.2.3.3 Ví duï minh hoïa
Taïi coâng ty kinh doanh thöông maïi X haïch toaùn thueá
GTGT theo PP khaáu tröø coù moät vaøi soá lieäu sau lieân quan
ñeán vieäc nhaäp khaåu tröïc tieáp haøng hoùa ñeå kinh doanh
thöông maïi :
1. Noäp tieàn vaøo TK TGNH laø 400.000.000ñoàng

2. Xuaát TGNH mua 100.000USD ñeå kyù quó L/C. Tyû giaù
baùn ngoaïi teä cuûa ngaân haøng 15.900ñ/USD
3. Nhaäp khaåu moät daây chuyeàn maùy moùc thieát bò theo giaù
CIF Saøi Goøn laø 50.000USD, tyû giaù laø 15.900ñ/USD.
Thueá nhaäp khaåu 10%, thueá GTGT ñoái vôùi haøng nhaäp
khaåu 10%. Chi phí vaän chuyeån töø caûng veà kho
2.100.000ñ, goàm 5% thueá GTGT thanh toaùn baèng tieàn
maët. Chi phí laép ñaët chaïy thöû ñöôïc keá toaùn taäp hôïp nhö
sau:
a. Chi phí NVL xuaát duøng 25.500.000ñ
b. Chi phí laép ñaët thueâ ngoaøi thanh toaùn baèng tieàn maët
theo Hoaù Ñôn goàm 10% thueá GTGT 30.800.000ñ
c. Chi phí thueâ chuyeân gia thanh toaùn baèng TGNH
30.000.000ñ
4. Nhaäp khaåu moät loâ haøng coù trò giaù ghi nhaän treân hoaù ñôn
thöông maïi do beân baùn caáp laø 150.000USD. Thueá suaát
thueá nhaäp khaåu 20%, thueá suaát thueá tieâu thuï ñaëc bieät
50%, thueá suaát thueá GTGT 10%. Gía tính thueá cuûa haøng
nhaäp khaåu laø giaù treân hôïp ñoàng thöông maïi. Tyû giaù giao
dòch 15.920ñ/USD

5. Chi phí naâng haï boác dôõ kieåm ñeám ñaõ ñöôïc chi baèng tieàn
maët 25.000.000ñ, thueá GTGT 10%, leä phí Haûi quan chi
5.000.000ñ baèng tieàn maët
6. DN tieán haønh kieåm tra haøng vaø phaùt hieän coù moät soá kieän
haøng khoâng ñuùng vôùi qui caùch theo hôïp ñoàng DN ñaõ
thoâng baùo vôùi beân baùn Vaø beân baùn ñoàng yù giaûm 1% toång
trò giaù loâ haøng cho DN
7. Nhaän ñöôïc chöùng töø do NH baùo ñaõ thanh toaùn cho beân
baùn 100.000USD tieàn haøng
8. Noäp caùc khoaûn thueá phaùt sinh lieân quan ñeán loâ haøng
nhaäp khaåu qua NH
9. Thanh toaùn heát soá tieàn coøn thieáu cho beân baùn qua NH
trong thôøi haïn ñuôïc höôûng chieát khaáu thanh toaùn 2%
treân toång soá tieàn phaûi thanh toaùn . Tyû giaù xuaát ngoaïi teä
15.930ñ/USD
10.Khaùch haøng thanh toaùn baèng chuyeån khoaûn 10.000USD
tyû giaù thöïc teá luùc phaùt sinh nghieäp vuï 15.920ñ/USD .
Bieát raèng tyû giaù luùc phaùt sinh nôï 15.900ñ/USD, tyû giaù
xuaát ngoaïi teä 15.910ñ/USD
Giaûi :
(1) Nôï TK 1121 / Coù TK 1111 400.000.000

(2) Nôï TK 144 / Coù TK 1121 1.590.000.000 =100.000 x
15.900
(3) a. Nôï TK 241 / Coù TK 331 795.000.000 =50,000 x
15.900
b. Nôï TK 241 / Coù TK 3333 79.500.000 =795.000.000 x
10%
c. Nôï TK 1331 / Coù TK 33312 87.450.000 =
(795.000.000+79.500.000)x10%
d. Nôï TK 241 2.000.000
Nôï TK 1331 100.000
Coù TK 1111 2.100.000
e. Nôï TK 241 / Coù TK 152 25.500.000
f. Nôï TK 241 28.000.000
Nôï TK 1331 2.800.000
Coù TK 1111 30.800.000
g. Nôï TK 241/ Coù TK 112 30.000.000
h. Nôï TK 211 / Coù TK 241 960.000.000
(4) a.Nôï TK 1561 /Coù TK 331 2.388.000.000 =150.000 x
15.920
b.Nôï TK 1561 1.910.400.000
Coù TK 3333 477.600.000 =2.388.000.000 x 20%

Coù TK 3332 1.432.800.000 =(2.388.000.000 +
477.600.000) x 50%
(5) Nôï TK 1562 30.000.000 =25.000.000+5.000.000
Nôï TK 1331 2.500.000
Coù TK 1111 32.500.000
(6) Nôï TK 331 / Coù TK 1561 23.880.000 =150.000 x
15.920x1%
(7) Nôï TK 331 1.592.000.000 = 100.000 x 15.920
Coù TK 144 1.590.000.000 = 100.000 x 15.900
Coù TK 515 2.000.000
(8) a. Nôï TK 1331 / Coù TK 33312 429.840.000
b. Nôï TK 3332 1.432.800.000
Nôï TK 3333 477.600.000
Nôï TK 33312 429.840.000
Coù TK 1121 2.339.440.000
(9) Nôï TK 331 772.120.000 =(150.000 x99% -
100.000) x15.920
Coù TK 1122 725.292.900 = {(150.000 x99%) x98%
- 100.000} x 15.930
Coù TK 515 46.827.100
(10) Nôï TK 1122 159.200.000
Coù TK 131 159.000.000

Coù TK 515 200.000
4.3 KEÁ TOAÙN NHAÄP KHAÅU UYÛ THAÙC
4.3.1 Khaùi nieäm
- Nhaäp khaåu uûy thaùc laø moät trong nhöõng phöông
thöùc kinh doanh, trong ñoù doanh nghieäp kinh
doanh khoâng ñöùng ra tröïc tieáp ñaøm phaùn, kyù keát
hôïp ñoàng ngoaïi thöông maø thoâng qua moät ñôn
vò nhaäp khaåu coù kinh nghieäm trong lónh vöïc naøy
kyù keát vaø thöïc hieän hôïp ñoàng ngoaïi thöông thay
cho mình
- Ñaëc ñieåm cuûa hoaït ñoäng uûy thaùc nhaäp khaåu : coù
3 beân tham gia
+ Beân ñoái taùc nöôùc ngoaøi : ngöôøi xuaát khaåu tröïc
tieáp kyù keát hôïp ñoàng ngoaïi thöông vôùi beân nhaän
uûy thaùc nhaäp khaåu
+ Beân nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu : ñôn vò ñöùng ra
thay maët cho beân uûy thaùc nhaäp khaåu tröïc tieáp
kyù keát hôïp ñoàng ngoaïi thöông vôùi beân ñoái taùc
nöôùc ngoaøi
+ Beân uûy thaùc nhaäp khaåu : ñôn vò coù nhu caàu nhaäp khaåu
haøng hoaù nhöng khoâng tröïc tieáp kyù hôïp ñoàng ngoaïi thöông

4.3.2. Keá toaùn taïi ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu
4.3.2.1 Chöùng töø – Soå saùch
Ñôn vò nhaäp khaåu uûy thaùc kyù hôïp ñoàng vôùi
ñôn vò uûy thaùc nhaäp khaåu ñeå nhaäp khaåu haøng hoùa,
nguyeân vaät lieäu, maùy moùc thieát bò,….theo yeâu caàu
cuûa ñôn vò uûy thaùc, ñoàng thôøi thoûa thuaän möùc phí
uûy thaùc. Tröôøng hôïp haøng nhaäp khaåu nhaø nöôùc
quaûn lyù baèng haïn ngaïch (quota), ñôn vò uûy thaùc
phaûi cung caáp haïn ngaïch cho ñôn vò nhaäp khaåu uûy
thaùc.
4.3.2.2 Phöông phaùp haïch toaùn
(1). Khi traû tröôùc moät khoaûn tieàn uûy thaùc mua haøng theo
hôïp ñoàng uûy thaùc nhaäp khaåu cho ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp
khaåu môû LC, …., caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
Nôï TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng
ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu)
Coù TK 111, 112
(2). Khi nhaän haøng uûy thaùc nhaäp khaåu do ñôn vò nhaän uûy
thaùc giao traû, caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi:

(2.1). Phaûn aùnh giaù trò haøng nhaäp khaåu uûy thaùc, thueá nhaäp
khaåu, thueá GTGT haøng nhaäp khaåu hoaëc thueá tieâu thuï ñaëc
bieät neáu coù, caên cöù vaøo hoùa ñôn xuaát traû haøng cuûa beân nhaän
uûy thaùc nhaäp khaåu vaø caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
(2.1.1). Tröôøng hôïp haøng hoùa nhaäp khaåu duøng vaøo saûn xuaát,
kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï chòu thueá GTGT theo phöông
phaùp khaáu tröø thueá thì thueá GTGT cuûa haøng nhaäp khaåu seõ
ñöôïc khaáu tröø, ghi:
a/ Neáu ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu noäp hoä caùc
khoaûn thueá vaøo NSNN, ghi:
Nôï TK 151, 152, 1561, 211 (Giaù trò haøng nhaäp khaåu
khoâng bao goàm thueá
GTGT haøng nhaäp khaåu)
Nôï TK 133- Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø
Coù TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát
cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu).
b/ Neáu ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu laøm thuû tuïc keâ
khai thueá nhöng ñôn vò uûy thaùc töï noäp thueá vaøo NSNN thì
giaù trò haøng nhaäp khaåu ñöôïc phaûn aùnh nhö buùt toaùn taïi ñieåm
a. khi noäp caùc khoaûn thueá vaøo NSNN, ghi:

Nôï TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng ñôn vò
nhaän uûy
thaùc nhaäp khaåu)
Coù TK 111, 112
(2.1.2). Tröôøng hôïp haøng hoùa nhaäp khaåu duøng vaøo hoaït
ñoäng kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï khoâng chòu thueá GTGT
hoaëc chòu thueá GTGT theo phöông phaùp tröïc tieáp hoaëc duøng
vaøo hoaït ñoäng ñöôïc trang traûi baèng nguoàn kinh phí khaùc thì
thueá GTGT haøng nhaäp khaåu khoâng ñöôïc khaáu tröø, ghi:
a/ Neáu ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu noäp hoä caùc
khoaûn thueá vaøo NSNN, ghi:
Nôï TK 152, 1561, 211 (Giaù trò haøng nhaäp khaåu bao
goàm caû caùc khoaûn thueá phaûi noäp)
cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu)
b/ Neáu ñôn vò nhaän uûy thaùc laøm thuû tuïc keâ khai thueá,
nhöng ñôn vò uûy thaùc töï noäp caùc khoaûn thueá vaøo NSNN, thì
giaù trò haøng nhaäp khaåu ñöôïc keá toaùn nhö buùt toaùn taïi ñieåm
a. Khi noäp thueá vaøo NSNN, ghi:
Nôï TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng
ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu)

Coù TK 111, 112
(2.2). Phí uûy thaùc nhaäp khaåu phaûi traû ñôn vò nhaän uûy thaùc,
caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
Nôï TK 151, 152, 1561, 211
Nôï TK 133- Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø
cho töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu)
(2.3). Soá tieàn phaûi traû ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu caùc
khoaûn chi hoä cho hoaït ñoäng nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu, caên cöù
caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
Nôï TK 151, 152, 1562, 211
Nôï TK 133- Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø (neáu coù)
Coù TK 331- Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho töøng ñôn vò
nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu)
(3). Khi traû tieàn cho ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu veà soá
tieàn haøng coøn laïi, tieàn thueá nhaäp khaåu, tieàn thueá GTGT,
thueá tieâu thuï ñaëc bieät (neáu nhôø ñôn vò nhaän uûy thaùc noäp hoä
vaøo NSNN), phí uûy thaùc nhaäp khaåu vaø caùc khoaûn chi hoä,
caên cöù caùc chöùng töø lieân quan, ghi:
Nôï TK 331 - Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho
töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu)

Coù TK 111, 112
(4). Tröôøng hôïp ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu chuyeån traû
haøng uûy thaùc nhaäp khaåu chöa noäp thueá GTGT, ghi:
(4.1). Khi nhaän haøng, caên cöù phieáu xuaát kho kieâm
vaän chuyeån noäi boä cuûa ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu, keá
toaùn phaûn aùnh giaù trò haøng nhaäp khaåu uûy thaùc theo giaù ñaõ
coù thueá GTGT haøng nhaäp khaåu, ghi:
Nôï TK 152, 1561, 211 (Giaù trò haøng nhaäp khaåu bao
goàm caùc khoaûn thueá phaûi noäp)
Coù TK 331 - Phaûi traû cho ngöôøi baùn (Chi tieát cho
töøng ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu)
(4.2). Khi nhaän hoùa ñôn GTGT haøng uûy thaùc nhaäp khaåu cuûa
ñôn vò nhaän uûy thaùc nhaäp khaåu, keá toaùn phaûn aùnh thueá
GTGT ñaàu vaøo ñöôïc khaáu tröø, ghi:
(4.2.1). Tröôøng hôïp haøng uûy thaùc nhaäp khaåu coøn toàn kho,
ghi:
Nôï TK 133 - Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø
Coù TK 152, 1561, 211.
(4.2.2). Tröôøng hôïp haøng hoùa uûy thaùc nhaäp khaåu ñaõ xuaát
baùn, ghi:
Nôï TK 133 - Thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø
Coù TK 632 - Giaù voán haøng baùn

Gt ke toan_thuong_mai_dv_dhcn_tphcm

Gt ke toan_thuong_mai_dv_dhcn_tphcm

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (9)

Viewers also liked

Viewers also liked (15)

Similar to Gt ke toan_thuong_mai_dv_dhcn_tphcm

Similar to Gt ke toan_thuong_mai_dv_dhcn_tphcm (16)

More from Chris Christy

More from Chris Christy (20)

Gt ke toan_thuong_mai_dv_dhcn_tphcm