1. 1
CHÖÔNG 1
KINH TEÁ HOÏC VAØ NEÀN KINH TEÁ
1. KHAÙI QUAÙT VEÀ KINH TEÁ HOÏC VAØ KINH TEÁ HOÏC VI MOÂ.
1.1 Kinh teá hoïc laø gì?
1.2 Taùc duïng vaø giôùi haïn cuûa lyù thuyeát kinh teá hoïc.
1.3 Kinh teá hoïc thöïc chöùng vaø kinh teá hoïc chuaån taéc.
1.4 Kinh teá hoïc vi moâ vaø kinh teá hoïc vó moâ.
1.5 Taïi sao phaûi nghieân cöùu kinh teá hoïc vi moâ.
2. NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ NEÀN KINH TEÁ.
2.1 Ba vaán ñeà trung taâm cuûa moïi neàn kinh teá.
2.2 Caùc heä thoáng kinh teá.
2.3 Ñaàu vaøo vaø ñaàu ra.
2.4 Giôùi haïn khaû naêng saûn xuaát.
2.5 Söï löïa choïn trong hoaït ñoäng kinh teá.
3. THÒ TRÖÔØNG VAØ CHÍNH PHUÛ TRONG NEÀN KINH TEÁ HIEÄN ÑAÏI.
3.1 Thò tröôøng laø gì?
3.2 Vai troø kinh teá cuûa chính phuû.
2. 2
1.1 Kinh teá hoïc laø gì?
Caùc nhaø kinh teá hoïc ñöa ra nhieàu ñònh nghóa veà kinh teá
hoïc.
1. KHAÙI QUAÙT VEÀ KINH TEÁ HOÏC VAØ KINH TEÁ HOÏC VI MOÂ.
3. 3
Caùc nhaø kinh teá hoïc tieâu bieåu
QUESNEY, 1758
CN Troïng thöông
TK XVII-XVIII
A. SMITH, 1776
D. RICARDO, 1817
K. MARX, 1867
TRUNG QUOÁC
LIEÂN XOÂ,
ÑOÂNG AÂU
NEÀN KINH TEÁ
CHUYEÅN ÑOÅI
J.M.KEYNES,
1936
J.S. MILL, 1848
P.SAMUELSON
TRÖÔØNG PHAÙI CHÍNH THOÁNG HIEÄN ÑAÏI
T.R.MALTHUS, 1798
LÉON WALRAS
A.MARSHALL
IRVING FISHER
4. 4
1.1 Kinh teá hoïc laø gì?
Ngaøy nay caùc nhaø kinh teá hoïc coù theå thoáng nhaát vôùi nhau
veà moät ñònh nghóa chung nhö sau:
Kinh teá hoïc laø khoa hoïc nghieân cöùu con ngöôøi vaø
xaõ hoäi löïa choïn caùch söû duïng hôïp lyù nhöõng nguoàn
löïc khan hieám nhaèm saûn xuaát ra caùc loaïi haøng
hoaù, dòch vuï vaø phaân phoái cho caùc thaønh vieân
trong xaõ hoäi ñeå tieâu duøng.
1. KHAÙI QUAÙT VEÀ KINH TEÁ HOÏC VAØ KINH TEÁ HOÏC VI MOÂ.
6. 6
1. KHAÙI QUAÙT VEÀ KINH TEÁ HOÏC VAØ KINH TEÁ HOÏC VI MOÂ.
1.3. Kinh teá hoïc thöïc chöùng vaø kinh teá hoïc chuaån
taéc:
* Kinh teá hoïc thöïc chöùng (Positive economics): lieân quan ñeán
caùc vaán ñeà moâ taû, giaûi thích vaø tieân ñoaùn caùc hieän töôïng
ñöôïc quan saùt.
* Kinh teá hoïc chuaån taéc (Nomative economics): lieân quan
ñeán nhöõng vaán ñeà caàn phaûi coù.
7. 7
1. KHAÙI QUAÙT VEÀ KINH TEÁ HOÏC VAØ KINH TEÁ HOÏC VI MOÂ.
1.4. Kinh teá hoïc vi moâ, kinh teá hoïc vó moâ.
Kinh teá hoïc vi moâ (Microeconomics).
Kinh teá hoïc vi moâ laø moät nhaùnh cuûa kinh teá hoïc, ñi saâu
nghieân cöùu haønh vi cuûa caùc chuû theå nhö caùc thò tröôøng,
caùc haõng, caùc hoä gia ñình.
Kinh teá hoïc vi moâ nghieân cöùu kinh teá ôû goùc ñoä rieâng leû,
chi tieát.
Caùc ñaïi löôïng ño löôøng trong kinh teá vi moâ thöôøng
gaëp?
8. 8
1.4. Kinh teá hoïc vi moâ, kinh teá hoïc vó moâ.
Kinh teá hoïc vó moâ (Macroeconomics).
Kinh teá hoïc vó moâ laø moät nhaùnh cuûa kinh teá hoïc,
nghieân cöùu neàn kinh teá ôû goùc ñoä toång theå, nhaán maïnh
ñeán söï töông taùc trong neàn kinh teá noùi chung.
Caùc ñaïi löôïng ño löôøng trong kinh teá vó moâ thöôøng
gaëp?
1. KHAÙI QUAÙT VEÀ KINH TEÁ HOÏC VAØ KINH TEÁ HOÏC VI MOÂ.
9. 9
1.4. Kinh teá hoïc vi moâ, kinh teá hoïc vó moâ.
Moái quan heä giöõa kinh teá vi moâ vaø kinh teá vó moâ:
Kinh teá vi moâ vaø kinh teá vó moâ coù moái quan heä chaët cheõ
vôùi nhau.
Tuy nhieân, chuùng coù nhöõng khaùc bieät nhau vì nhaèm giaûi
ñaùp caùc caâu hoûi khaùc nhau, vaø nhieàu khi chuùng ñöôïc nghieân
cöùu theo höôùng khaùc nhau.
1. KHAÙI QUAÙT VEÀ KINH TEÁ HOÏC VAØ KINH TEÁ HOÏC VI MOÂ.
10. 10
1.5. Taïi sao caàn nghieân cöùu kinh teá hoïc vi moâ?
1. KHAÙI QUAÙT VEÀ KINH TEÁ HOÏC VAØ KINH TEÁ HOÏC VI MOÂ.
Giuùp baïn caùch aùp duïng caùc nguyeân taéc kinh teá hoïc vi moâ
vaøo caùc vaán ñeà hoaïch ñònh chính saùch thöïc tieãn.
Tröôøng hôïp nghieân cöùu: neáu baïn laø Toång giaùm ñoác cuûa
Viettel, baïn caàn suy tính nhöõng ñieàu gì tröôùc khi ñöa ra quyeát
ñònh giaûm 50% cöôùc goïi noäi maïng?
11. 11
2.1. Ba vaán ñeà trung taâm cuûa moïi neàn kinh teá :
Thöù nhaát, “saûn xuaát caùi gì?” (What to
produce)
Thöù hai, “saûn xuaát nhö theá naøo?” (How to
produce)
Thöù ba, “saûn xuaát cho ai” (For whom to
produce)
2. NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ NEÀN KINH TEÁ.
12. 12
2.2. Caùc neàn kinh teá:
Caùc xaõ hoäi khaùc nhau ñöôïc toå chöùc theo nhöõng heä thoáng
kinh teá khaùc nhau.
* Neàn kinh teá truyeàn thoáng (Traditional Economy).
* Neàn kinh teá thò tröôøng (Market Economy).
* Neàn kinh teá meänh leänh (Command Economy).
* Neàn kinh teá hoãn hôïp (Mixed Economy).
2. NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ NEÀN KINH TEÁ.
14. 14
2.4. Ñöôøng giôùi haïn khaû naêng saûn xuaát : Production
Possibility Frontier (PPF).
2. NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ NEÀN KINH TEÁ.
PHÖÔNG AÙN
QUAÀN AÙO (C) THÖÏC PHAÅM (F)
Nhaân
coâng
Löôïng SP
Nhaân
coâng
Löôïng SP
A 5 15 0 0
B 4 14 1 1
C 3 12 2 2
D 2 9 3 3
E 1 5 4 4
F 0 0 5 5
15. 15
0
2
4
6
8
10
12
14
16
0 1 2 3 4 5 6
2. NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ NEÀN KINH TEÁ.
2.4. Ñöôøng PPF.
Ñöôøng PPF laø sô ñoà
cho ta thaáy nhöõng
phoái hôïp toái ña saûn
löôïng caùc haøng hoaù,
dòch vuï maø neàn kinh
teá coù theå saûn xuaát
khi söû duïng toaøn boä
caùc nguoàn löïc cuûa
neàn kinh teá.
C
F
A
B
C
D
E
F
PPF
• G
• H
16. 16
2.5. Söï löïa choïn trong hoaït ñoäng kinh teá.
Taïi sao con ngöôøi phaûi ñöùng tröôùc söï choïn trong hoaït
ñoäng kinh teá?
- Vì caùc nguoàn löïc laø coù giôùi haïn.
- Vì moät nguoàn löïc khan hieám coù theå söû duïng vaøo muïc
ñích naøy hay muïc ñích khaùc. Ñoàng thôøi caùc nguoàn löïc
khan hieám coù theå thay theá cho nhau trong quaù trình saûn
xuaát.
Söï löïa choïn kinh teá ñöôïc thöïc hieän treân cô sô nhöõng muïc
tieâu cuûa caùc taùc nhaân kinh teá, vaø caân nhaéc, so saùnh nhöõng
lôïi ích coù ñöôïc vaø chi phí cho caùc cô hoäi ñaõ bò boû qua.
Chi phí cô hoäi (Opportunity cost).
2. NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ NEÀN KINH TEÁ.
18. 18
3.2. Vai troø kinh teá cuûa chính phuû.
Trong neàn kinh teá hieän ñaïi, caùc chính phuû töï cho mình raát
nhieàu vai troø nhaèm ñoái phoù vôùi nhöõng truïc traëc trong cô cheá
thò tröôøng.
Trong voâ soá nhöõng hoaït ñoäng coù theå coù, trong neàn kinh teá thò
tröôøng, chính phuû coù ba chöùc naêng kinh teá cô baûn: naâng cao
hieäu quaû, khuyeán khích coâng baèng, vaø oån ñònh kinh teá vó moâ
vaø taêng tröôûng.
3. THÒ TRÖÔØNG VAØ CHÍNH PHUÛ TRONG NEÀN KINH TEÁ HIEÄN
ÑAÏI.
VAI TROØ KINH TEÁ CUÛA CHÍNH PHUÛ
HIEÄU QUÛA COÂNG BAÈNG OÅN ÑÒNH VAØ
TAÊNG TRÖÔÛNG